Contact | Nieuwsbrief | Sitemap
zijn naam
HOE SCHREEF MEN ZIJN NAAM?
Hoe schreef men zijn naam? Adrian? Adriaan? Adriaen? Willaert of Vuilaert?
De naam Willaert is voor een buitenlander niet uit te spreken. Dat heeft de componist zelf aan de lijve ondervonden. Gans zijn leven wellicht, want hij verbleef doorgaans ver weg van zijn geboortestreek: eerst een aantal studiejaren in Parijs en daarna hoofdzakelijk in Italië, met ook eens een uitstapje naar Hongarije en, voor zover we weten, slechts tweemaal een terugreis naar Vlaanderen. Er weken in die tijd veel Vlaamse kunstenaars uit naar Italië. Ze wijzigden dan vaak hun naam: de Mechelaar Filip Vandenberghe werd Philippus De Monte, de West-Vlaming Pieter Verstraete werd Pierre de la Rue en de Henegouwer Roland de Lassus werd Orlando di Lasso.
Willaert veranderde zijn naam niet en daarom werd hij in Venetië gemakshalve "Maestro Adriano" genoemd. Voor de drukkers van die tijd was het probleem er niet mee opgelost. De letter "W" hadden zij niet in hun letterbak, zo konden zij hem niet drukken. De W werd dan vervangen door een dubbele v (zelfde probleem trouwens in Frankrijk en Engeland). In de Italiaanse muziekdrukken lees je dan voor Willaert: VVILLAERT met dubbele V..
Maar hoe moet je een woord uitspreken dat begint met tweemaal een v? En hoe druk je het als je slechts de eerste letter in een groot karakter schrijft? Gevolg: alle mogelijke varianten kun je aantreffen: VVIGLIARET, Villahert, Vuigliardo en zelfs. Vuilaert (jawel, met één l)!
Hieronder alle variante schrijfwijzen:
-Adrian (meest voorkomende schrijfwijze)
-Adriano (o.m. bij Gardano in 1549, in de testamenten van 1558, 1561, 1562 voor zover die in het Italiaans zijn opgesteld, naast 1x Adrian in het tweede testament van 1558)
-Adriano cantore (1515 als lid van de kapel van Ippolito d'Este)
-Adriano fiamengo
-Messer Adriano (zeer veel bij de Venetiaanse drukkers Scotto en Gardano)
-Adrianus (vooral in Latijnse teksten, zoals in de testamenten van 1552, 1558, 1559, 1561, 1562 voor zover ze in het Latijn zijn opgesteld)
-Adrien (vooral in Franse teksten zoals in de Chanzoni franciose in 1520)
-Adrino (ms BrusC)
-Hadriaen (1 mei 1560, stadsarchief Roeselare)
-Hadrianus (in latijnse teksten o.m. 1559, Phalesius, Leuven en 1567, Nürnberg, Gerlach.
Ook op een portretschilderij in Tirol van na 1576)
-Hadrien (o.m. 1521, Andrea Antico)
-uuigliaret (in Italië)
-uuigliart (in Italië)
-uuillart (in Italië)
-Vilhart (ms in München)
-Villaert
-Villahert
-Villar (ms in Sevilla)
-Villart (o.m. 1550, Antwerpen, Susato)
-Villarte (Spaanse uitgave)
-Vliaret (op een portretschilderij einde 16de eeuw of begin 17de eeuw)
-Vuigliardo
-Vuigliar
-Vuigliart
-Vuil. (sic!)
-Vuilaert (sic!)
-Vuilaerth
-Vuilgliar
-Vuilgliart
-Vuiliart
-Vuillaert
-Vuillard
-Vuillardus (1531 De Meyere in een Latijnse tekst),
-Vuillaret
-Vuillart (o.m. 1544, Antwerpen, Susato)
-Vuilliart
-Vulghart
-Vullaert
("w" ook vaak gedrukt met dubbele v: als VV of Vv of vv of Vu)
-VVert
-Wigliaret
-Wigliar
-Wilaert (testament 1552 en 2x1558 - samen met Willaert)
-Wilaerth
-Wilart
-Wilert
-Wilgliardus (Gardano 1543)
-Wilhardt
-Wilhart (vaak in Duitse teksten)
-Wijlhaer (in Duitsland)
-Wijlhaert (in Duitsland)
-Willaert (meest voorkomende schrijfwijze tot op vandaag )
-Willaerth (1546. Nicola Vicentino, een leerling)
-Willart
-Williart
-Wuilart (vaak in Duitse teksten)
-Wuillart (vaak in Duitse teksten)
-Wyllart
ook nog: Andreas (sic!) Villart (1532 Lyon)
Hebreeuws: אדריאן וילארט
Wij opteren voor de schrijfwijze: ADRIAEN WILLAERT.
Het is hiermee onze bedoeling de "oorspronkelijke" Vlaamse schrijfwijze te gebruiken.
Om die te vinden hebben we echter slechts één officieel document, nl. een tekst uit het
stadsarchief te Roeselare, gedateerd 1 mei 1560. Hier staat de naam geschreven:
"Hadriaen". Andere officiële teksten, zoals de testamenten, zijn in het Italiaans
geschreven. Misschien is "Hadriaen" dan inderdaad de oorspronkelijke spelling.
Heel eigenaardig evenwel, want:
-de normale schrijfwijze in die tijd was : "Adriaen".(vgl. Paus Adriaen: "Daer stond die
paus Adriaen ter kerken dore, daer hi in quam" in Jan Van Boendale in Brabantsche
Yeesten, ca. 1432)
-het toevoegen van een "h" lijkt onlogisch, wanneer men in het (West-)vlaams de "h"
nooit uitspreekt.
-die schrijfwijze met "h" komt slechts in een drietal gevallen voor, zo bij Andrea Antico in
Venetië in 1521 (Hadrien), bij de Leuvens drukker Phalesius in 1559 (Hadrianus) en bij
Gerlach te Nürnberg in 1567 (Hadrianus).
De schrijfwijze met "aa" zoals in "Adriaan" komt in die tijd nergens voor, noch in
manuscripten, noch in gedrukte teksten. Die schrijfwijze is trouwens in het
Oudnederlands ondenkbaar. De lange klinker "aa" werd steeds als "ae" geschreven, ook
wel eens "ai"
De "aa" komt in het Vlaams als uitspraak nergens voor.
Woorden die in het Nederlands met "aa" worden geschreven en uitgesproken, werden
en worden nog steeds in het Vlaams als dubbelklinker uitgesproken en nooit als "aa".
De schrijfwijze "Willaert" is zonder discussie de normale schrijfwijze voor een Vlaamse
naam, die trouwens nu nog veel voorkomt in de streek van Roeselare.
Naar hem genoemd
In Vlaanderen
Brugge:
Adriaan Willaertstraat
caffee
Edegem
Adriaan Willaertstraat
Kasterlee
De Willaert (straatnaam)
Roeselare
Adriaen Willaertstraat
Adriaen Willaert Stichting / Foundation vzw
Orgelkring Adriaan Willaert vzw
Stedelijke Academie voor podiumkunsten Adriaan Willaert
Marnixring Adriaen Willaert
Tielt
Trio Adriaen met Astrid Casteels, Beatrijs Deboutte en Werner Mareels (blokluiten)
Westerlo
Willaert (straatnaam)
In Nederland
's Hertogenbosch
Adriaen Willaertstraat
Amsterdam
Willaertstraat
Dordrecht
Willaertstraat
Willaertschool
Gestel (Eindhoven)
Willaertplein
Oss
Willaertstraat
Ridderkerk - Bolnes
Woonwijk Willaertslande
Rotterdam
Openbare Basisschool De Willaert
Soest
Willaertstraat
Vught
Willaertsingel
Waalwijk
Willaertpark
Zundert
De Willaert (straatnaam)
Zwolle
Willaertstraat
De familie WILLAERT
De familie met de naam Willaert is tot op vandaag in West-Vlaanderen zeer verspreid.
Talrijke Willaert's zijn directeur van een bedrijf en hun naam wordt daardoor veel
aangetroffen als merknaam.
We noemen enkele van de meest bekende in de streek van Roeselare:
Boom-en plantenkwekerij Willaert, Roeselare
Volvo Willaert NV, Ieper
Carl Willaert, computerhandel, Roeselare
Verder zijn er meerdere beroemde kunstenaars met die naam:
Steve Willaert, componist vooral van filmmuziek en producer
Saskia Willaert, werkzaam in het MIM, het instrumentenmuseum te Brussel
Wim Willaert, filmacteur, regisseur en muzikant
Marijke Willaert, beeldhouwster
Ook nog een bekende naam: Benjamin Willaert (+2015), gewezen prof. in de theologie aan de KULeuven.
Zie verder ook nog op internet en Wikipedia.
Volg ons op Facebook 