Adriaen Willaert - schilderij door Titiaan

oeuvre

OEUVRE CHRONOLOGISCH

De voornaamste handschriften en gedrukte uitgaven, gesitueerd in het leven van de componist.

Voor nadere gegevens, vooral voor lijsten met de titels, zie 340_oeuvre_genre of via "oeuvre_lijst_alfabetisch".

Wij hebben voornamelijk geput uit
-BOSSUYT, IGNACE. Willaert Adriaan (ca. 1490-1562). Leven en werk. Stijl en genres. Leuven, 1985, p. 13 - 88
-KIDGER, David M. Adrian Willaert. A Guide to Research. New York. London. 2005.
-RISM - RÉPERTOIRE INTERNATIONAL DES SOURCES MUSICALES
(lijst van de gedrukte uitgaven met composities van Willaert)
-Census-catalogue of manuscript sources of polyphonic music 1400-1550. Neuhausen-Stuttgart, 1979-1988
-BERNSTEIN, JANE A. Music Printing in Renaissance Venice: The Scotto Press, 1539-1572. New York. Oxford. 1998.

We nemen zoveel mogelijk de gevens over van DIAMM en CMME.
Via deze publicaties verwijzen we naar de online uitgaven van bibliotheken en archieven, zoals bijv. de Bayerische Staatsbibliothek te München, het Museo internazionale e biblioteca della musica di Bologna , het British Library te Londen, de Bibliothèque nationale de France in Parijs, de Koninklijke Bibliotheek van België te Brussel e.a.

Voor de facsimiles OMI, zie internet: www.omifacsimiles.com
of https://www.omifacsimiles.com/cats/minkoff.html

---------------------------------------------------------------------------

Terug naar overzicht oeuvre.

1488/1490: Adriaen Willaert werd geboren in de streek van Roeselare, meer bepaald in Rumbeke.

1507: Hij gaat studeren in Parijs en komt er in contact met Jean Mouton, die als zanger en componist verbonden was aan het Franse koningshof.

Volgens Zarlino is Adriaen nog eerst naar Vlaanderen teruggekeerd, vooraleer te beslissen zich definitief in Italië te vestigen.

Vanaf juli 1515 is "Adriano cantore" lid van de muziekkapel van kardinaal Ippolito d'Este in Rome.

15??
handschrift niet bewaard

-Verbum bonum et suave

Werd ooit gezongen door de pauselijke kapel in Rome.
Dit lijkt de vroegste vermelding te zijn van een werk van Willaert.

Zarlino verhaalt dat Willaert, tijdens een bezoek aan de pauselijke kapel onder het
pontificaat van Leo X (1513-1521), de zangers zijn zesstemmig motet Verbum bonum et suave hoorde uitvoeren, waarvan zij in de mening verkeerden dat het van de hand was van Josquin Desprez. Toen zij echter vernamen dat het gecomponeerd was door de nog volslagen onbekende Adriaan Willaert, weigerden zij het nog te zingen!
(Bossuyt 1985, op. cit. p. 22-23)

Beluister:
YOUTUBE : Quire Cleveland o.l.v. Ross W. Duffin
https://www.youtube.com/watch?v=yGgT0Mfghyc

----- ----- ----- ----- -----
1505-1506
LonBL 35087 en MunBS 1516

handschrift waarschijnlijk uit Brugge

-Cest donc par moy qui ainsy suis fortunee a 3.

Gemaakt voor Jérôme Lauweryn (gest. 1509) uit Watervliet, een lid van het Nederlands hof ten tijde van Maximiliaan I, Philips de Schone en Margareta van Oostenrijk.

Kidger: F 005 en p. 140.
Census: 1, II, p. 72
CMME : http://www.cmme.org/database/sources/88 (folio 81v-83r)
DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/1897/#/

online – handschrift nr 1516 – München (zonder tekst)
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00104653

discant: nr 133. beeld 156/270
alt: -
tenor: nr 133. beeld 156 en 157/270
bas: nr 133. beeld 154 en 155/270

online – handschrift nr 1542 - Cambrai
95. Cambrai, Bibl. Mun., ms. 0128, B f.019 – afbeelding 95/193 (enkel de discant – c2)
https://bvmm.irht.cnrs.fr/consult/consult.php?VUE_ID=1289432
https://bvmm.irht.cnrs.fr/consult/consult.php?VUE_ID=1289433 (Missa C’est donc pour moy - anoniem)

----- ----- ----- ----- -----
1505-1520
FlorBN Magl. 117
handschrift uit Florence?

Census: 1, I, p. 225-226
(zou volgens Census 1 chanson van Willaert bevatten. Welk chanson? )
RISM: B IV/5 p. 159

Hoofdzakelijk franstalige chansons, waaruit kan afgeleid worden dat het handschrift in Florence werd samengesteld vóór 1518.

----- ----- ----- ----- -----
1510-1515
BolC A71
handschrift uit Bologna

Regina coeli laetare alleluya a 4 (versie 2)
ii. Resurrexit sicut dixit alleluya

Kidger: p. 123
Census: 1, I, p. 68
RISM: B IV/5 p. 69

Waarschijnlijk gekopieerd in het Spaans College te Bologna.

----- ----- ----- ----- -----
1512-1527
BolSP 38.
handschrift uit San Petronio te Bologna

-Beata dei genitrix Maria cuius viscera
ii Et beata que credidit quoniam

Kidger: p. 126
Census: 1, I, p. 85
RISM: B IV/5 p. 78 - 80

Gekopieerd door Giovanni Spataro voor San Petronio in Bologna.

----- ----- ----- ----- -----
1513-1535
I-Rvat 46
handschrift Vaticaanstad

-Enixa est puerpera
ii Parvoque lacte pastus est fulget dies

vindplaats: Vaticaanstad. Cappella Sistina.
Kidger: p. 192
Census: 1, IV, p. 49 - 50
RISM: B IV/5 p. 391-394 of I-Rvat 46
DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/1477/#/
CMME: niet vermeld

online – ms - Capp.Sist. 46 ms. 46. fol. 43v-47
https://digi.vatlib.it/view/MSS_Capp.Sist.46

Het manuscript bestaat uit talrijke bundels, gekopieerd in de periode vanaf paus Julius II, gestorven in 1513, tot in 1535, wanneer Johannes Parvus, de pauselijke schrijver, er de laatste hand aan legde.

Van 1515 tot 1520 is Willaert in dienst bij kardinaal Ippolito I d'Este.
Hij verblijft achtereenvolgens in Rome, in Hongarije en, vanaf augustus 1519, in Ferrara.
Ippolito I d'Este sterft in september 1520 met het gevolg dat Willaert in dienst komt van de regerende vorst Alfonso I d'Este en in 1525 van diens zoon Ippolito II d'Este, aartsbisschop van Milaan. Deze blijft ook in Ferrara gevestigd.

ca. 1515?
UppsU 76b
handschrift uit Troyes of omgeving?

-Hé Dieu Helayne
(Hé Dieu aime la laime)

RISM: ID no. 190005
Kidger: p. 190
Census: 1, III, p. 260
ms: Uppsala. UppsU 76b, ff. 131v-132.
CMME: https://www.cmme.org/database/sources/113

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1515
VatS 16
handschrift Vaticaanstad

-Missa Mente tota tibi supplicamus

vindplaats: Vaticaanstad. Biblioteca Apostolica Vaticana.
Cappella Sistina. nr 9. beelden 111-124. (Zie hier verder : online)

Kidger: p. 191
Census: 1, IV, p. 30
RISM: B IV/5 p. 363-365.
CMME: https://www.cmme.org/database/sources/103

Codex 16 van de Cappella Sixtina, samengesteld door Claudius Gellandi tijdens het pontificaat van paus Leo X (1513 - 1521). Met het wapenschild van paus Leo X.

p. 26: Dat Adriaen Willaert door de kerkvorst hoog werd geschat, wordt (…) bevestigd door de aanwezigheid van de missa Mente tota van Willaert in de codex 16 van de Cappella Sistina, een handschrift samengesteld tijdens het pontificaat van Leo X.
(Bossuyt op.cit. 1985)

online – ms – Cappella Sistina
https://digi.vatlib.it/view/MSS_Capp.Sist.16 nr.9. beelden 111-124

online – ms – München
https://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0007/bsb00079126/images/
(Bildnr. 329 – 456)
Gekopieerd in München ca. 1531 voor de hofkapel van Willem IV (1493-1550) en Albrecht V (1528-1579)

-transcriptie uitgegeven in eigen beheer: Lenaerts, René, Missa "Mente Tota" 6 Vocum.
Kan bij ons opgevraagd worden.

-onuitgegeven transcriptie: Richard St. Clair. Cambridge (USA). 1976
Kan bij ons opgevraagd worden

----- ----- ----- ----- -----
1515-1550
BolC R142
handschrift uit Noord-Italië

-Salva nos domine vigilantes custodi nos a 6 (versie 2) (Josquin?)

Kidger: p. 126
Census: 1, I, p. 79
RISM: B IV/5 p. 72 - 76

online – ms – BolC R142 (enkel tenor) ff. 57. beeld 66/71 – Josquin?
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/viewschedatwbca.asp?path=/cmbm/images/ripro/gaspari/_R/R142/
online – ms – VatVM 571 nr. 12. beeld 9v. (altus)
https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.mus.571

----- ----- ----- -----
na 1515
I-Rvat 571
handschrift in Vaticaanstad

met 5 motetten van Willaert.
Zie lijst bij "oeuvre_genre".

Kidger: p. 192
Census:
RISM: B IV/5 p. 407 – 410
DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/1486/#/
CMME: niet vermeld

online : https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.mus.571 (altus)

Vervaardigd door de zangers van een Italiaanse kapel voor eigen gebruik, na 1515.
Men herkent de hand van minstens 11 verschillende schrijvers.

----- ----- ----- ----- -----
1518
FlorL 666
DE MEDICI CODEX
handschrift Florence

een handgeschreven koorboek uit 1518 met motetten, opgedragen aan Lorenzo de Medici, hertog van Urbino.

DIAMM: I-Fl MS Acquisti e doni 666 (Medici Codex)
of
https://www.diamm.ac.uk/sources/1399/#/

Florence, Biblioteca Medicea-Laurenziana
manuscript of polyphony, 1518, Parchment
25 composers inventoried. Contains 77 pieces.

met 7 motetten van Willaert.
Zie lijst bij "oeuvre_genre".

Lowinsky op. cit. 1968

ter ere van de H. Margareta (feest op 20 juli)
De Medici Codex werd samengesteld als huwelijksgeschenk.
Het nr 1 maakt allusie op de vruchtbaarheid.

facsimile: Lowinsky, Edward E., ed. The Medici Codex of 1518. (MRM, vol. 5) Chicago. 1968

Kidger: p. 135
Census: 1, I, p. 242 en 1, IV, p. 383 - 384

cd 115. THE MEDICI WEDDING
13 Motets of the Medici Codex
Ring Ensemble
ALBA Records Oy 154
2000

Luister ook op SPOTIFY: albums - the medici wedding
Luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/medici-wedding-the
of
https://app.idagio.com/recordings/21830111

----- ----- ----- ----- -----
1518
BolC Q19
DE RUSCONI CODEX
handschrift uit Bologna

Handgeschreven koorboek met een kleine honderd nummers, waarvan drie of vier van Adriaen Willaert.
afkomstig uit Noord-Italië of uit Frankrijk.
Was ooit in het bezit van de Rusconi familie uit Bologna.

Zie lijst bij "oeuvre_genre".

vindplaats: CMME: https://www.cmme.org/database/sources/130

facsimile: Owens, Jessie Ann, ed. Bologna. Civico museo bibliografico musicale, MS. Q19: The Rusconi codex. New York, 1988 (Renaissance Music in Facsimile, 1) (te raadplegen in de KULeuven)

Kidger: p.123
Census: 1, I, p. 73 en 1, IV, p. 277
RISM: B IV/5 p. 50 - 56

----- ----- ----- ----- -----
1518-1519
handschrift (niet bewaard)

-Quid non ebrietas

Werd uitgevoerd door de zangers van de kapel van Leo X, maar met matig
succes, ongetwijfeld omwille van zijn zeer verwarde en vernuftige schriftuur.
(volgens een brief van de muziektheoreticus Giovanni Spataro uit Bologna?
gedateerd 23 mei 1524 )

Pas ca. 1530 uitgegeven: RISM: B/I [1530]¹

----- ----- ----- ----- -----
1518 - 1523
VatP 1980-1981
handschrift uit Rome

-Saluto te sancta virgo Maria domina [ a 4]
ii Rogo te ergo per illud gaudium
- Salva nos domine vigilantes custodi nos [ a 6 ]

vindplaats: Vaticaanstad. Biblioteca Apostolica Vaticana

online - Vaticaanstad: (enkel de tenor)
https://digi.vatlib.it/view/MSS_Pal.lat.1980

Saluto te / Rogo te (beeld: 70v-71r)
Salva nos Domine (beeld: 75r)

Kidger: p. 191
Census: 1, IV, p. 24
RISM: B/IV⁵, p. 415
DIAMM: http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=1491
CMME: http://www.cmme.org/database/sources/101

Gekopieerd in Rome, waarschijnlijk voor Giulio de' Medici (1478 - 1534), vanaf 1523 Paus Clemens VII. Op de eerste bladzijde van elk boek staat het wapenschild van de Medicifamilie en de kardinaalshoed.

----- ----- ----- ----- -----
1519
MOTETTI DE LA CORONA. LIBRO QUARTO
Fossombrone, Ottaviano Petrucci

-nr 2. Verbum bonum et suave a 6 (versie 1)
II. Ave solem genuisti
-nr 4. Verbum bonum et suave a 5 (versie 2)
II. Ave solem genuisti

online – 1519³ – IMSLP
http://conquest.imslp.info/files/imglnks/usimg/f/f6/IMSLP277067-PMLP449873-petrucci_motetti_de_la_corona_4.pdf

online – 1519³ – Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/f34e8a16-78df-6b4d-8043-28b70cfd22e1/1/treenav.jsp?tempwn.b=close
of
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/f34e8a16-78df-6b4d-8043-28b70cfd22e1/1/

online – 1519³ – Wenen (enkel tenor)
https://digital.onb.ac.at/RepViewer/viewer.faces?doc=DTL_4457686&order=1&view=SINGLE

online - 1519³ - Londen
http://digirep.rhul.ac.uk/items/f34e8a16-78df-6b4d-8043-28b70cfd22e1/1/K1d16_001.jpg?.vi=liv NavTreeViewer

De allereerste gedrukte compositie van Willaert is terug te vinden in deze Petrucci-uitgave Motetti della Corona libro 4. Het betreft het beruchte "Verbum bonum et soave".

beluister:
YOUTUBE : Quire Cleveland o.l.v. Ross W. Duffin
https://www.youtube.com/watch?v=yGgT0Mfghyc

----- ----- ----- ----- -----
1520
MOTETTI NOVI LIBRO TERTIO
Venetië, Andrea Antico

- O gemma clarissima (reeds in de Rusconicodex)

CMM 3-01
RISM B/I 1520²

----- ----- ----- ----- -----
1520
MOTETTI NOVI & CHANZONI FRANCIOSE A QUATRO SOPRA DOI
Venetië. Andrea Antico. 1520³

10 composities van Adriaen Willaert.
Grotendeels overgenomen in Pierre Attaingnant. Chansons et Motetz en canon a quatre parties sur deux. [1528¹⁰]

Kidger p. 70.
vindplaatsen:I Fm
RISM B/I 1520³
facsimile: Cat96 Genève 1982
facsimile OMI 1316

----- ----- ----- ----- -----
1520
CHANSONS A TROYS
Venetië, Andrea Antico,

- Dulces exuviae (versie 1) (Anon.)

vindplaatsen: I Fm
RISM B/I 1520⁶

----- ----- ----- ----- -----
kort na 1520
RegB C120
handschrift uit Zuid-Duitsland of Tirol (Pernner Codex genoemd).

-Domine quis habitabit
ii Nec fecit
iii Qui jurat

vindplaats: D. Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Kidger: p. 172
Census: 1, III, p. 102-103

misschien afkomstig van de muziekkapel aan het keizerlijk hof in Innsbruck of Augsburg.

----- ----- ----- ----- -----
1520-1524
ModD 3.
handschrift uit Modena

-[B]eata dei genitrix Maria cuius viscera
ii [B]eata que credidit quoniam perfecta

vindplaatsen: I. Modena. Duomo, Biblioteca e Archivio Capitolare.
Kidger. p. 144
Census. 1. II, p. 156-157
RISM: B IV/5 p. 256 - 261

gekopieerd in Modena voor het kathedraalkoor

online - ms – DIAMM
https://www.diamm.ac.uk/sources/1011/#/images (pp. 158-160)

----- ----- ----- ----- -----
1520 - 1528 (of later ca. 1535 - 1550)
TrevBC 24
handschrift in Treviso

4 dubbelkorige psalmen, gekopieerd te Treviso voor het kathedraalkoor

vindplaats: I Treviso. Biblioteca Capitolare del Duomo
Kidger: p. 186
Census: 1. III, p. 247

DIAMM: I-Tv Cap 24a (eerste koor)
https://www.diamm.ac.uk/sources/2590/#/
I-TvCap 24b (tweede koor)
https://www.diamm.ac.uk/sources/2591/#/

----- ----- ----- ----- -----
1520-1530
ModD 4.
handschrift uit Modena

-[I]nfirmitatem nostram quesumus domine (Verdelot)

vindplaatsen: I. Modena. Duomo, Biblioteca e Archivio Capitolare.
Kidger. p. 144
Census. 1, II, p. 157

waarsch. gekopieerd in Modena voor gebruik door het kathedraalkoor

----- ----- ----- ----- -----
1520-1530
ModD 9
handschrift Modena

Bevat 9 motetten van Willaert, gekopieerd in Modena, voor gebruik door het kathedraalkoor
Zie lijst bij "oeuvre_genre".

vindplaatsen: I. Modena. Duomo, Biblioteca e Archivio Capitolare.
Kidger: p. 144
Census: II, p. 158 -159
RISM: B IV/5 p. 264 - 268

DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/compositions/20331/
online - ms - DIAMM:
https://www.diamm.ac.uk/sources/1436/#/images

----- ----- ----- ----- -----
1520 – 1530
VatVM 571

handschrift uit Rome
bevat 5 motetten van Adriaen Willaert.

vindplaatsen: Vaticaanstad. Biblioteca Apostolica Vaticana

online – ms – VatVM 571 (enkel altus)
https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.mus.571

Kidger: p. 192
Census: 1, IV, p. 72

----- ----- ----- ----- -----
1520 – 1530
VerBC 760
handschrift uit Verona

-Pater noster qui es in celis a 4
-Rex autem David cooperto capite incedens
-Strinxerunt corporis membra posita super
ii. Mea nox obscurum non habet sed omnia

vindplaatsen: I Verona. Biblioteca Capitolare
Kidger: p. 192
Census: 1, IV, p. 80
RISM: B/IV5 p. 573 - 576

Gekopieerd in Verona

----- ----- ----- ----- -----
1520 - 1530
CivMA 53
handschrift uit Cividale del Friuli

-Missa Quaeramus cum pastoribus
-Missa Gaude Barbara

vindplaatsen: I, Cividale del Friuli. Museo Archeologico Nazionale
Kidger: p. 132
Census: I, p. 153
RISM: B IV/5 p. 112 - 113

DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/951/#/

Gekopieerd voor de Collegiale Kerk van Santa Maria Assunta in Cividale del Friuli, waaruit blijkt de vroege verspreiding van de Vlaamse polyfonie in die streek van Italië, begin XVIde eeuw.

----- ----- ----- ----- -----
1521
MOTETTI LIBRO SECONDO
Venetië, Andrea Antico, (vierstemmig)

- Intercessio quaesumus domine (reeds in de Medicicodex)
- Regina caeli 2.
ii. Resurrexit (versie 2) (reeds in de Medicicodex)

RISM B/I [1521]⁴
Kidger: p. 71

vindplaatsen: I BolC (A)
online - Bologna
Zie "Zijn oeuvre - online – oude drukken"

----- ----- ----- ----- -----
1521
MOTETTI E CANZONE LIBRO PRIMO
Rome, drukker onbekend (A. Antico?)

- Salva nos Domine (versie 2) (Mouton of Josquin)

RISM: B/I [1521]⁶vindplaatsen: USA NYpm
CMM 3-04

----- ----- ----- ----- -----
1521MOTETTI ET CARMINA GALLICA
Rome, Andrea Antico

-Je l'ai aimée bien sept ans (Anon.)

Kidger: p. 72
RISM: B/I [1521]⁷

vindplaatsen:
druk [1521]⁷ : I BolC (A) (Zie hier verder : online)
ms: F Paris BNC 851. Bourdeney manuscript. (Zie hier verder : online)

online – ms Bourdeney – Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b550075091/f510.image.r=Bourdeney

online – [1521]⁷ – Bologna (enkel de altus)
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/scripts/gaspari/libri.asp?rep=1521-07&order2=&image2.x=33&image2.y=3

Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance:
http://ricercar-old.cesr.univ-tours.fr/3-programmes/basechanson/03231-3.asp?numfiche=3756

----- ----- ----- ----- -----
1521 - ca. 1526
CasAC D(F)

Handschrift uit Casale Monferrato

- Beata dei genitrix Maria cuius viscera
- Verbum iniquum et dolosum longe fac a me
ii Duo rogavi ne deneges mihi antequam

Kidger: p. 130
RISM: B IV/5 p. 100 - 104

vindplaatsen: I. Casale Monferrato. Archivio e Biblioteca Capitolare, Duomo.
Census: 1, I, p. 144 en 2, p. 133 en 137

----- ----- ----- ----- -----
1521 - ca. 1526
CasAC P(E)

Handschrift uit Casale Monferrato

-Omnipotens sempiterna Deus

vindplaatsen: I. Casale Monferrato. Archivio e Biblioteca Capitolare, Duomo.
Kidger: p. 131
Census: 1, I, p. 147 en 2, p. 125
RISM: B IV/5 p. 99 - 100

----- ----- ----- ----- -----
1522
PadBC A17 en PadBC D27

2 handschriften uit Padua, elk met 7 motetten van Willaert
Lijst: zie 340_oeuvre_genre

DIAMM A17: https://www.diamm.ac.uk/sources/1449/#/
DIAMM D27: https://www.diamm.ac.uk/sources/1450/#/

Kidger p. 159
RISM: B IV/5 p. 310 - 317

vindplaatsen: I Padua. Biblioteca Capitolare
Census: 1. III. p. 3

Gekopieerd te Padua door frater Jordanus ten behoeve van het kathedraalkoor

----- ----- ----- ----- -----
1523 - 1525
QUI BOYT ET NE REBOYT
Qui boit et ne reboit

Bacchanal

Schilderij van Titiaan nu in het Museo del Prado te Madrid, maar oorspronkelijk geschilderd voor hertog Alfonso d'Este van Ferrara. Toen Titiaan dit schilderij maakte was Adriaen Willaert in dienst in Ferrara. Op een klein blaadje papier, onderaan in het midden op het gras voor twee meisjes, die met elkaar aan het praten zijn, de blokfluit in de hand, staat een korte melodie afgebeeld met de Franse woorden: Qui boyt et ne reboyt ne scet que boyre soit.
Er zijn veel argumenten om aan te nemen dat die korte canon van Adriaen Willaert is.

RISM: B IV/5 p. 60-61
Census: 1, I, p. 74-75

qui boyt
Tik voor de afbeelding + commentaartekst van uit het Prado. Madrid.
(Tekst in verschillende talen, ook in het Nederlands)
https://www.museodelprado.es/en/the-collection/art-work/the-andrians/c5309744-5826-48ac-890e-038336907c52?searchid=09ede427-9b6d-ed47-0c43-0a284144136f
of
https://www.museodelprado.es/coleccion/obra-de-arte/la-bacanal-de-los-andrios/c5309744-5826-48ac-890e-038336907c52

----- ----- ----- ----- -----
1523-1527
SE IE ANJ MON AMIE
Sy je ne voy

BolC Q21

-Se ie anj mon amie (= Sy je ne voy)
(cirkelcanon - afbeelding: 302)

Kidger: p. 124
RISM: B IV/5 p. 60-61

vindplaatsen. I. Bologna. Museo Civico Bibliografico Musicale.
Census: 1, I, p. 74-75

Gekopieerd in Florence.

DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/2683/#/

online :
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/viewschedatwbca.asp?path=/
cmbm/images/ripro/gaspari/_Q/Q021/

Katelijne Schiltz. Music and Riddle Culture in the Renaissance. 2015, p. 284.

----- ----- ----- ----- -----
1524 - 1538
WittenL 1048

handschrift, waarsch. van Duitse herkomst

-Videns dominus flentes sorores Lazari

vindplaatsen. D. Wittenberg. Staatliche Lutherhalle -
Bibliothek des evangelischen Predigerseminars, Wittenberg.

Kidger: p. 194
Census: 1, IV, p. 138

DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/1196/#/

1525-1527. In dienst van Ippolito II d'Este, aartsbisschop van Milaan.
Dit geeft aanleiding tot het componeren van enkele staatsmotetten, die hulde brengen aan Francesco Sforza II, hertog van Milaan.

Aan het einde van die periode was Adriaen Willaert, toen 35 à 40 jaar oud, niet alleen een veelbelovend componist, maar tevens een bereisd en veelzijdig ontwikkeld man, die vooral langs de familie d’Este om, heel wat contacten had weten te leggen die deels van blijvende aard zouden zijn.

(Bossuyt op.cit. 1985. p. 28)

1525
handschriften (niet bewaard)

-Victor io salve
-Inclite Sfortiadum princeps

Brengen hulde aan Francesco II Sforza in 1525, toen Willaert pas in zijn dienst was gekomen. Francesco II Sforza was hertog van Milaan en wereldlijk hoofd van het bisdom waarover Ippolito II als kerkvorst regeerde. Aanleiding was de overwinning van de Franse koning Frans I, die in de slag bij Pavia op 25 februari 1525 door de keizerlijke troepen gevangen was genomen, waarna de hertog naar Milaan kon terugkeren.

Deze twee partituren werden later uitgegeven.
Zie Motetta V vocum, nrs 18 en 15 (1539c - W1110)

-Venator lepores

Kan eveneens verwijzen naar een relatie met Francesco Sforza, tenzij het werd geschreven voor Francesco Maria I della Rovere, hertog van Urbino, die in 1524 als kapitein- generaal van de Venetiaanse troepen in de dogestad werd ontvangen.

Deze partituur werd later uitgegeven.
Zie Motetta VI vocum nr 16. (1542a - W1112)

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1525
CopKB 1848
handschrift, bewaard in Kopenhagen

-Congratulamini mihi omnes qui diligitis
ii Recedentibus discipulis non recedebam

Kidger: p. 132
vindplaatsen: DK Kopenhagen. Det Kongelige Bibliothek
Census: 1, I, p. 163-164

Gekopieerd waarschijnlijk in Lyon, waar het papier van afkomstig is.

online – ms – Kopenhagen nr. 36, ff. 72-79, beelden: 80 tem 87/462
http://www5.kb.dk/manus/vmanus/2011/dec/ha/object117429/en/#kbOSD-0=page:80

----- ----- ----- ----- -----
vroege 16de eeuw
FlorBN Panc. 27
handschrift uit Noord-Italië

-Rex autem David operuit caput suum

vindplaatsen: I Florence. Biblioteca Nazionale Centrale
Kidger: p. 134
Census: 1, I, p. 232 en 1, IV, 375
RISM: B IV/5 p. 141 (I-Fn 27)

ms: I FlorBN Panc. 27 (Zie hier verder : DIAMM)
DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/1400/#/

Gekopieerd in Noord-Italië (Mantua? Florence?)

----- ----- ----- ----- -----
Eerste helft van de 16de eeuw
HradKM 21

-O gemma clarissima Katherina sanctissima

vindplaatsen: CZ. Hradec Králové. Krajske Muzeum
Kidger: p. 138
Census: 1, IV, 407

DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/1822/#/

----- ----- ----- ----- -----
1525-1545 (of ca. 1540)
BolC Q27(1)
handschrift uit Noord-Italië, waarschijnlijk gekopieerd in Bologna tussen 1525 en 1545 (of ca. 1540)

Voor de lijst van de nummers, zie hier: "353_oeuvre_lijst_alfabetisch_rism.htm"

vindplaats: I Bologna. Civico Museo Bibliografico Musicale
Kidger: p. 125
Census: 1, I, p. 78 en 1, IV, p. 279 - 280
DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/1393/#/
RISM: B IV/5 p. 65 - 68

---- ----- ----- ----- -----
[1526]⁷
gedrukt Rome

Nicolo de Judici, Messen motetti cansonni novamente lib. 1 (RISM [1526]⁷)

-Omnes sancti tui quesumus Domine

vindplaats : E Mallorca, Palma, Bibl. Cat. 377

----- ----- ----- ----- -----
1526
MOTETTI DE LA CORONA. Libro quarto

gedrukt in Rome door Pasoti & Dorico,

RISM B/I 1526⁴

-Verbum bonum 2. Ave solem genuisti a 6 en a 5.
(overgenomen uit RISM B/I 1519³)

vindplaats: E Universiteit van Catalonië (enkel alt, tenor, 1ste en 2de bas)

online – 1526⁴ – Catalonië (enkel alt, tenor, 1ste en 2de bas)
http://mdc.csuc.cat/cdm/compoundobject/collection/partiturBC/id/7619/rec/1

----- ------ ----- ----- -----
1526-1530
CambraiBM 3.
handschrift uit Cambrai

-[Missa] Queramus [cum pastoribus] (versie 2)

vindplaatsen: F, Cambrai. Bibliothèque Municipale
online - Cambrai:
nummer?

Kidger: p. 130
Census: 1, I, p. 120
DIAMM:
http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=1663

handschrift gekopieerd in de kathedraal van Cambrai

12 december 1527: Willaert wordt benoemd aan de San Marco in Venetië.
In 1546 of 1547 komt Cipriano De Rore in dienst van Ercole II d'Este in Ferrara

1527-1529
ChiN M91

handschrift uit Florence

-Pater Noster [a 4]
-Congratulamini mihi omnes [a 4]
ii Recedentibus discipulis
-Ecce Dominus veniet [a 5]

vindplaatsen: USA. Chicago. Newberry Library.
Kidger: p. 131
Census: 1, I, p. 151 en 1, IV, p. 330

Gekopieerd te Florence waarsch. door Gianpiero Masacone. De illustraties zijn van Giovanni Boccardi (1460-1529)
Werd als cadeau geschonken vanwege de stad Florence aan Hendrik VIII van Engeland.

----- ----- ----- ----- ----- -----
1527 – 1534
LonRC 2037

handschrift uit Ferrara

Voor de lijst van de nummers, zie hier: "340_oeuvre_genre.html"

vindplaatsen: UK, Royal College of Music
Kidger: p. 140
Census: 1, II, p. 122

Handschrift met 60 motetten, gekopieerd in Ferrara voor het hertogelijk Hof van Alfonso I d'Este (1476-1534)

----- ----- ----- ----- -----
1527 - 1536
gedrukt

Vijf vierstemmige miscomposities, gedrukt in 1536 maar vermoedelijk gecomponeerd te Venetië in de jaren 1527 - 1536 (zie infra bij 1536)

----- ----- ----- ----- -----
1528, 1529 of 1530
gedrukt te Parijs. Pierre Attaingnant,
Six gaillardes et six pavanes avec treze chansons musicales a quatre parties

enkele chansons uit Motetti novi e chanzoni franciose van Andrea Antico uit 1520 met
toevoeging van 3 nieuwe chansons :

-A l'aventure, l'entrepris
-Mon cueur mon corps mon ame (versie 1 a 4)
-Dessus le marché d'Arras, myrely, myrela, bon bas

vindplaatsen: D Mbs

online – 1529 - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00082711

RISM B/I 1528⁹
Kidger: p. 70.

----- ----- ----- ----- -----
1528
Parijs. Pierre Attaingnant, Chansons et motets en canon a quatre parties sur deux

RISM: B/I 1528¹⁰Kidger p. 72 (onvolledig)

online - 1528 - Montréal
http://lmhs.oicrm.org/ressources/chansons-motetz/editions-modernes/chansons-et-motetz-de-pierre-attaingnant/

bron:1528¹⁰

Voor de lijst: zie: 353_oeuvre_lijst_alfabetisch_RISM

----- ----- ----- ----- -----
In het atelier van Petrus Alamire te Leuven worden kunstvolle manuscripten vervaardigd.
Drie bevatten ook werk van Adriaen Willaert: VatP, 's-HerAB 72A en 's-HerAB 72C

ca. 1527
VatP 1976 - 1979
handschrift vervaardigd te Leuven of Mechelen of Brussel

-Pater Noster qui es in celis a 4 (versie 1)

vindplaatsen: Vaticaanstad. Biblioteca Apostolica Vaticana

online - ms - Vaticaanstad nr 1, ff. 2v-4v. beelden 8-11.
https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/bav_pal_lat_1976/0008/image

Kidger: p. 191
Census: 1, IV, p. 23
CMME: http://www.cmme.org/database/sources/39
DIAMM: http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=3225

Gemaakt voor Koningin Anna en Koning Ferdinand van Bohemen en Hongarije, de latere keizer Ferdinand I (na 1556). De bundel bevat 38 motetten, hoofdzakelijk van Nederlandse polyfonisten. Eén is dus van Adriaen Willaert.

Twee manuscripten in 's Hertogenbosch, vervaardigd voor de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap van die stad, waarschijnlijk in 1530 - 1531.

-'s Hertogenbosch (codex 72A)

-Missa "Benedicta es"
-Missa (sine nomine)

online : http://www.bhic.nl/integrated?mizig=210&miadt=235&miaet=1&micode=1232&
minr=1235961&miview=inv2
Missa sex vocum super Benedicta. nr 1, ff. 1v-18v, beelden: 2 tem 36 / 306
Missa (mi-ut-mi-sol). nr 2, ff. 19v-38r, beelden 38 tem 75 / 306
of
tik: http://depot.lias.be/delivery/DeliveryManagerServlet?dps_pid=IE5639901

- 's Hertogenbosch (codex 72C)

-Infirmitatem nostram
-Salva nos Domine

online:
http://www.bhic.nl/integrated?mizig=210&miadt=235&miaet=1&micode=1232&
minr=1235963&miview=inv2
Salva nos Domine : nr. 4, ff. 46v-47 . beelden: 93/337 (het beeld van 46v ontbreekt)
Infirmitatem nostram : nr. 14, ff. 152v-153. beelden 298-299/337

-‘s HerAB 75
1540-1542

bevat van Willaert twee missen:

-Missa Benedicta es regina coelorum
-Missa Gaude Barbara

online :
http://www.bhic.nl/integrated?mizig=210&miadt=235&miaet=1&micode=1232&
minr=1235965&miview=inv2
Missa Benedicat es. nr 7, ff. 131v-154, beelden 264 tem 309/442
Missa Gaude Barbara. nr 9, ff. 180v – 201r, beelden 362 tem 403/442
of
http://depot.lias.be/delivery/DeliveryManagerServlet?dps_pid=IE9372158

----- ----- ----- ----- -----
1530
Venetië. Nicolo de Judici (?), A. Giunta. Libro primo de la fortuna.

-In tua patientia permanens
-Nigra sum sed formosa
-Quid non ebrietas

vindplaats: Bologna

online - Bologna (enkel de altus)
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/viewschedatwbca.asp?path=/cmbm/images/ripro/
gaspari/_R/R141/

Kidger: p. 72
RISM: B/I [1530]¹

---- ----- ----- ----- -----
ca. 1530
BolC Q20
handschrift uit Noord-Italië

-Cantate Domino canticum novum quie mirabilia
-Quasi unus de paradisi fluminibus (a 4)
ii.Deus qui beatum Marcum evangelistam tuum
-Congratulamini mihi omnes qui diligitis
ii. Recedentibus discipulis non recedebant
-Visita quesumus domine habitationem (Jaquet)

vindplaatsen: I Bologna. Civico Museo Bibliografico Musicale
online - Bologna
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/viewschedatwbca.asp?path=/cmbm/images/ripro/
gaspari/_Q/Q020/

Kidger: p. 123
Census: I, p. 74
RISM: B IV/5 p. 57 - 60

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1530
TrevBC 36
handschrift waarsch. uit Ferrara. Vernield in 1944

-Sacerdotum dyadema a 5
ii O Geminiane pie
-Letare sancte mater ecclesia [a 5]
ii Augustine lux doctor
-Ecce dominus veniet [a 5]

vindplaats: I Treviso. Biblioteca Capitolare del Duomo
Kidger: p. 189
Census: 1. III, p. 251

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1530?
UppsU 76c
handschrift uit Frankrijk

-La rouzee [du moys de may m’a gasté]

vindplaatsen: S Uppsala, Universitetsbiblioteket
RISM: ID no. 190005
Kidger: p. 190
Census: 1, III, p. 261

CMME: https://www.cmme.org/database/sources/114
of
https://www.cmme.org/database/pieces/1721
DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/2613/#/

----- ----- ----- ----- -----
1530 - 1531
RomeV 35-40
handschrift vermoedelijk uit Florence

vindplaatsen: I, Rome, Biblioteca Vallicelliana
Kidger: p. 174 - 175
Census: 1, III, p. 119 - 120
RISM: B IV/5 p. 348-354
DIAMM: http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=ITEM&itemKey=21563

Dit handschrift, nu in de Biblioteca Vallicelliana te Rome, bevat 90 werken, waarvan 15 van Willaert. De composities zouden we kunnen Da pacem-motetten noemen want de thema's zijn vrede, rouw en angst. De politieke achtergrond waarachter die motetten schuilgaan heeft wellicht te maken met de beruchte Sacco di Roma (1527) en de opstand die terzelfdertijd in Florence losbrak tegen het Medicibewind.

Voor de lijst: zie 340_oeuvre_genre

----- ----- ----- ----- -----
1530-1534
FlorBN Magl. 125bis
Handschrift uit Florence
Gekopieerd in Florence

-Domine Yhesu Christe amator benignissime
ii O bone Yhesu et dulcis spes anime

vinplaatsen: I Florence. Biblioteca Nazionale centrale
Kidger: p. 134
Census: 1, II, p. 228 en 1, IV, p. 373
RISM: B IV/5 p. 164 - 166
DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/1406/#/

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1530-1540
FlorC 2495
handschrift uit Florence

1 werk van Willaert?

vindplaatsen: I Florence. Biblioteca del Conservatorio di Musica Luigi Cherubini.
Kidger: niet vermeld
Census: 1, II, p. 236 ???
RISM B IV/5: niet vermeld

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1530 – 1540
UlmS 237
handschrift uit midden-Duitsland

-Cest don par moy

vindplaats: D. Ulm. Münster Bibliothek
Kidger: p. 190
Census: 1, III, p. 258 - 259

----- ----- ----- ----- -----
1530
Libro primo de la Fortuna
Giovan Maria Giunta

bevat 24 nummers, waarvan 3 van Willaert
-ff. 2v-3. in tua patientia permanens
f. 3. Nigra sum sed formosa
f. 4r - 4v. Quid non ebrietas

vindplaats: I Bologna (enkel de alt)

online -1530/1 - Bologna (enkel de alt)
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/scripts/gaspari/scheda.asp?id=5879

----- ----- ----- ----- -----
na 1530
CoimU 2
handschrift in Coimbra
waarschijnlijk gekopieerd in de Nederlanden.

-Missa Laudate Deum
-Missa Benedicta es coelorum

vindplaats: P Coimbra, Biblioteca Geral da Universidade

Kidger: p. 132
CMME: http://www.cmme.org/database/sources/89
DIAMM: http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=1137

online - ms - Coimbra
Missa Laudate Deum (Eerste bladzijde = f 22v = blz 24)
https://bdigital.sib.uc.pt/bg6/UCBG-MM-2/UCBG-MM-2_item2/UCBG-MM-2_PDF/UCBG-MM-
2_PDF_24-C-R0120/UCBG-MM-2_0002_11-22v_t24-C-R0120.pdf

Missa Laudate Deum (vanaf tweede bladzijde tot het einde)
https://bdigital.sib.uc.pt/bg6/UCBG-MM-2/UCBG-MM-2_item2/UCBG-MM-2_PDF/UCBG-MM-
2_PDF_24-C-R0120/UCBG-MM-2_0003_23-33_t24-C-R0120.pdf

online – handschrift - Coimbra (in twee delen opgenomen)
Missa Benedicta es: vanaf ff 138:
https://bdigital.sib.uc.pt/bg6/UCBG-MM-2/UCBG-MM-2_item2/UCBG-MM-2_PDF/UCBG-MM-
2_PDF_24-C-R0120/UCBG-MM-2_0013_136v-146v_t24-C-R0120.pdf

Missa Benedicta es: vanaf “Crucifixus est”
https://bdigital.sib.uc.pt/bg6/UCBG-MM-2/UCBG-MM-2_item2/UCBG-MM-2_PDF/UCBG-MM-
2_PDF_24-C-R0120/UCBG-MM-2_0014_147-157v_t24-C-R0120.pdf

----- ----- ----- ----- -----
vóór 1531
MunBS 19
handschrift uit München,
gekopieerd voor de hofkapel van Willem IV, hertog van Beieren (1493-1550).

-Benedicta es celorum regina et mundi a 4 (versie 1)
ii Per illud ave prolatum et tuum

vindplaatsen: D Bayerische Staatsbibliothek. München

online – ms - München (zwart-wit)
https://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0003/bsb00031195/images/index.html

Kidger : p. 155
Census : 1. II. p. 192
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2192/#/

----- ----- ----- ----- -----
RISM B/I 1531⁷ (zwart/wit)

Vingt et cinq chansons musicales, reduictes en la tabulature...
Parijs. Pierre Attaingnant

nr 9. Dessus le marché d'Arras (tabulature - beelden 15-17)

online - 1530 of 1531⁷ - IMSLP
https://imslp.simssa.ca/files/imglnks/usimg/5/54/IMSLP274501-PMLP445844-attaingnant_25_chansons_en_tablature.pdf

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1531
MunBS 42
handschrift uit München

-Missa Mente tota

Gekopieerd te München voor gebruik aan de Beierse Hertogelijke Hofkapel van Willem IV (1493-1550) en Albrecht V (1528-1579).

vindplaatsen: D Bayerische Staatsbibliothek. Duitsland

online - München:
https://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0007/bsb00079126/images/
(beelden 329 tem 456)

Kidger: p. 156
Census: 1. II. p. 205

DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/2199/#/

----- ----- ----- ----- -----
1532⁹
MOTTETTI DEL FIORE
Lyon. Jacques Moderne

een achtdelige publicatie met vijf motetten van Willaert, die reeds elders waren
uitgegeven.
Herdrukt in 1564⁶ door Francesco Rampazetto

vindplaats: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl - B KBR (secundus liber a 5 - alt / primus liber a 4 - alt / secundus liber a 4 - alle stemmen)

online - 1532⁹ - München
https://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0007/bsb00075662

online - 1532¹⁰ - München
https://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0007/bsb00075641

online - 1532¹¹ - München
https://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0007/bsb00075669

Kidger: p. 73
Census:
RISM: B/I 1532^9-10-11

----- ----- ----- ----- -----
1532 - 1534
RomeM 23-4
handschrift in Rome

gekopieerd door Johannes Ochon, waarschijnlijk voor Antonio Massimo (gest. 1561)

vindplaats: I Rome. Palazzo Massimo
Census. 1, 3, p. 114
Kidger.p. 173
RISM: B IV/5 p. 345 - 348

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1020/#/

----- ----- ----- ----- -----
1532 – 1534
BolSP 45

handschrift uit San Petronio te Bologna

voor de lijst van de werken, zie "353_lijst_alfabetisch_rism

vindplaats: I. Bologna. Archivio Musicale della Fabbriceria di San Petronio
Kidger: p. 127
Census: 1, I, p. 86 en 1, IV, p. 288 en 4, p. 73 en ss
RISM: B IV/5, p. 80 - 84

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/236/#/

----- ----- ----- ----- -----
1532-1537
FlorBN Magl. 122-5
handschrift in Florence

-Madonna il tuo bel viso (W1104 - V1224 Verdelot?)
-Divini occhi sereni (W1104 - V1224 Verdelot?)

vindplaatsen: I Florence. Biblioteca Nazionale Centrale
Kidger: niet vermeld
Census: 1, II, p. 227

Gekopieerd in Florence wellicht voor Alessandro de' Medici, hertog van Florence.

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1778/#/

----- ----- ----- ----- -----
1534
gedrukt te Parijs door Pierre Attaingnant (1494 - 1551 of 1552)

Uitgave van een 13-delige reeks motetten door Pierre Attaignant
bevat 16 composities van Willaert o.m. oudere nummers zoals Pater noster (v. 1) en Verbum bonum et suave, maar een vijftal nieuwe.

Voor de lijsten, zie: 353_oeuvre_lijst_alfabetisch_RISM

RISM: B/I 1534^4-5-6-9-10

----- ----- ----- ----- -----
1534
IL SECONDO LIBRO DE MADRIGALI DI VERDELOT, INSIEME CON ALCUNI ALTRI BELLISSIMI MADRIGALI DI ADRIANO;
Venetië. Andrea Antico en Ottaviano Scotto

RISM: B/I 1534¹⁶

Bevat 5 madrigalen van Willaert, zijn eerste vruchten in dat genre.
Dit wordt een succesuitgave, die veel herdrukken kent.
O.m. in 1536 (Zie hier verder : online).
Sommige madrigalen worden in andere verzamelingen opgenomen.

online –1536⁷– Bologna (zwart – wit)
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/viewschedatwbca.asp?path=/cmbm/images/ripro/
gaspari/_U/U309/

_____ _____ _____ _____ _____
1534-1535
ModE N.1.2.
handschrift in Modena

vindplaatsen: I, Modena, Biblioteca Estense e Universitaria
Kidger: p. 155
Census: II, 170-171
RISM: B IV/5 p. 290 - 291

Handschrift, gekopieerd voor Hercules II, vierde hertog van Ferrara, naar aanleiding van diens troonbestijging aan het hoofd van het huis d'Este (1534) door "Zoannes Michael de Francia, Cantor Illustrissimi ducis Ferrarie".

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/967/#/

----- ----- ----- ----- -----
1534 - 1537
handschrift uit Ferrara

-[Missa] Benedicta es celorum regina

vindplaats: I Reggio Emilia. Archivio della Chiesa di San Prospero
Census: 1, III, p. 106
Kidger: p. 173

CMME : http://www.cmme.org/database/sources/105

----- ----- ----- ----- -----
15343
LIBER PRIMUS QUINQUE ET VIGINTI MUSICALES QUATUOR VOCUM MOTETOS COMPLECTITUR
Parijs. Pierre Attaingnant.

vindplaats: D Jena Universiteitsbibliotheek

bevat 25 motetten, waarvan 3 van Willaert:

nr 9. Beatus Stephanus, preciosus Dei prothomartyr
ii. Et videntes vultum eius tamquam vultum angeli
nr 16. Intercessio, quaesumus Domine, beate Barbare
nr 24. Salva crux sancta, arbor digna
ii. Causa etiam vitae foret cunctis -

Kidger: p. 73

Liber primus: online - partituur in moderne noten - CPDL Annie Pousse
http://www1.cpdl.org/wiki/index.php/Motettorum,_Book_1_(Pierre_Attaingnant)

Beatus Stephanus: online - partituur in moderne noten - CPDL Annie Pousse
http://www1.cpdl.org/wiki/index.php/Beatus_Stephanus_(Adrian_Willaert)

Intercessio quaesumus : online - partituur in moderne noten - CPDL Annie Pousse
http://www1.cpdl.org/wiki/index.php/Intercessio,_quaesumus_Domine_(Adrian_Willaert)

Salve crux : online – partituur in moderne noten – CPDL (Annie Pousse)
http://www1.cpdl.org/wiki/index.php/Salve_crux_sancta,_arbor_digna_(Adrian_Willaert)

----- ----- ----- ----- -----
15344
LIBER SECUNDUS QUINQUE ET VIGINTI MUSICALES QUATUOR VOCUM MOTETOS COMPLECTITUR
Parijs. Pierre Attaingnant

bevat 24 motetten waarvan 5 van Willaert:

nr 1. Pater noster (versie 1 a 4)
nr 5. Congratulamini mihi omnes qui diligitis Dominum
ii. Recedentibus discipulis non recedebam
nr 13. Omnipotens sempiterne Deus qui huius diei
nr 18. Ave regina coelorum, ave domina
ii. Gaude gloriosa, super omnes speciosa
nr. 21. Patefactae sunt januae coeli
ii. Mortem enim quam Salvator noster dignatus est

vindplaats: D Jena Universiteitsbibliotheek

Kidger p. 73-74

----- ----- ----- ----- -----
15346
LIBER QUARTUS XXIX MUSICALES QUATUOR VEL QUINQUE PARIUM VOCUM MODULOS HABET
Parijs. Pierre Attaingnant

29 motetten waarvan 1 van Willaert:

nr 1. Precatus est Moyses in conspectu [Domini] Dei sui (a 5)
ii. Memento Abraham, Ysaac et Jacob

vindplaats: D Jena Universiteitsbibliotheek

----- ----- ----- ----- -----
15349
LIBER SEPTIMUS XXIIII TRIUM, QUATUOR, QUINQUE, SEXVE VOCUM MODULOS DOMINICI e Parijs. Pierre Attaingnant

24 motetten waarvan 1 van Willaert

nr 3. Ecce Dominus veniet et omnes sancti eius a 5
(De adventu domini – superius in canon)

vindplaats: D Jena Universiteitsbibliotheek

----- ------ ----- ----- -----
153410
LIBER OCTAVUS XX. MUSICALES MOTETOS QUATUOR, QUINQUE VEL SEX VOCUM MODULOS HABET
Parijs. Pierre Attaingnant.

bevat 20 motetten waarvan 4 van Willaert
nr 3. Hac Clara die turma festiva dat praeconia
ii. Cui contra Maria haec reddit famina
nr 8. Verbum bonum et suave
ii. Ave, solem genuisti, ave, prolem protulisti
nr 14. Beata viscera Mariae virginis
nr 18. Sancta Maria, regina coelorum
ii. O pia domina, per illud gaudium

vindplaats: D Jena Universiteitsbibliotheek

online – 153410 – IMSLP
http://ks4.imslp.info/files/imglnks/usimg/c/c7/IMSLP459298-PMLP746130-Willaert_Hac_clara_die.pdf

----- ----- ----- ----- -----
15353
LIB. UNDECIMUS XXVI. MUSICALES HABET MODULOS QUATUOR ET QUINQUE VOCIBUS EDITOS
Parijs. Pierre Attaingnant

bevat 26 motetten waarvan 1 van Willaert

nr 21. Videns Dominus flentes sorores Lazari

vindplaats: D Jena Universiteitsbibliotheek

----- ----- ------ ----- -----
15354
LIB. DUODECIMUS: XVII. MUSICALES AD VIRGINAM CHRISTIPARAM SALUTATIONES HABET
Parijs. Pierre Attaingnant

17 Maria-antifonen waarvan 1 van Willaert

nr 6. Regina coeli (versie 3 a 5)

vindplaats: D Jena Universiteitsbibliotheek

----- ----- ------ ----- ----
15358
CANZONI FRANCESE DI MESSER ADRIANO & DE ALTRI ECCELLENTISSIMI AUTTORI ... LIBRO PRIMO
Venetië. Andrea Antico en Ottaviano Scotto

lijst: zie "353_oeuvre_lijst_alfabetisch_rism"

vindplaatsen: D Mbs (AB) - F Pn (A) - USA. University of Virginia (tenor)

Kidger: p. 75 - 76
RISM: B/I 1535⁸

Ottaviano Scotto waagt zich aan een uitgave in twee delen met Franse chansons.
Enkele neemt hij over van de uitgave van Andrea Antico uit 1528, maar hij kan er een
vijftal nieuwe aan toevoegen.

online - München (alt en bas)
onvolledig / in kleur / 87 beelden
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00082116

online- Virginia (enkel tenor)
http://iris.lib.virginia.edu/rmds/gordon/gordonimages/Gordon1535_A64/

----- ----- ----- ----- -----
1535¹³
LIEDER ZU DREI UND VIER STIMMEN
Frankfurt am Main. Christian Egenolff

bevat:
-Cedant = C'est donc par moy que ainsi suis

Voor het eerst wordt een chanson van Willaert in Duitsland gedrukt

vindplaats: F Parijs. Bibliothèque Nationale de France

online – 1535^14c– Parijs
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b550064366.r=Willaert?rk=21459;2

----- ----- ----- ----- -----
[c. 1535]¹⁴ HeilbS X/2
Frankfurt a. M. Christian Egenolff

vindplaatsen: D Heilbronn. Stadtarchiv (bas)

Kidger: p. 136
Census 1/I: 1, I, p. 265 en 1, IV, p. 401
DIAMM: D-HBa MS X/2 - https://www.diamm.ac.uk/sources/1808/#/

----- ------ ----- ----- -----
ca. 1535
handschrift uit Ferrara

vindplaatsen : F BNN 4599 – GB LonBL Add. 19583 – I MOe MS {alpha}.F.2.29 (Lat. 1232)

Zeer beschadigd handschrift, gekopieerd in Ferrara door Jean Michel, vaste kopiist aan
het hof d'Este te Ferrara, voor gebruik aan het hof van Ercole II d'Este, hertog van
Ferrara (1508-1559).

Het handschrift is in verschillende stukken bewaard in drie bibliotheken.

In Londen, British Library: een stuk van de alt met van Adriaen Willaert:
-Intercessio quesumus domine beate Barbare virginis (ff. 29v – 30)

In Parijs, Bibliothèque Nationale: een stuk van de alt met van Adriaen Willaert:
Jay veu le regnart et le loup (ff. 7v – 8)

In Modena, Biblioteca e Universitaria: een stuk van de tenor en de bas met van Adriaen Willaert: Intercessio quesumus domine beate Barbare virginis. (f. 16v)

Discantus en quintus zijn blijkbaar verloren.

Kidger: p. 140 en 154
Census. II, 50 en 163
RISM: B IV/5 p. 268 – 269

DIAMM:
Londen: http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=1876
Parijs: http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=2386
Modena: http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=962

----- ----- ---------- -----
1535 – 1537
VatS 19

handschrift uit Rome

-Missa de Benedicta

Gekopieerd te Rome voor de Cappella Sistina. Illustraties van Vincent Raymond. Wapenschild van paus Paulus III (1468 - 1549).

vindplaats: Vaticaanstad. Biblioteca Apostolica Vaticana
online - Vaticaanstad: (handschrift zwaar beschadigd)
https://digi.vatlib.it/view/MSS_Capp.Sist.19 beelden: 111v tem 129r

Kidger: p. 191
Census: 1, IV, p. 33
RISM: B IV/5 p. 369 - 371
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1465/#/
CMME : http://www.cmme.org/database/sources/146

----- ----- ----- ----- -----
1535-1540
BrusC 27731

Handschrift gekopieerd te Florence, het grootste deel door Antonius Morus

-Amor tu sai pur fare

vindplaats: B Brussel. Koninklijk Conservatorium
Kidger: p. 129
Census: I, p. 102

DIAMM: http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=1642

----- ----- ----- ----- -----
1535 – 1546
BasU F.X.5-9

handschrift uit Basel

-Rex autem David
-In diebus illis
ii. Susanna aliquando ingrediebatur
iii. Deus qui absconditorum

vindplaatsen: CH Basel. Öffentliche Bibliothek der Universität
Kidger: p. 120
Census: 1, I. p. 30 en 1, IV, p. 240
DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/3124/#/

De data van 1535 tot 1546 staan vermeld in het manuscript. Ook de namen van de eigenaars: Bonifacius Amerbach en Basilius Amerbach. Bonifacius Amerbach (1495-1562) was een vooraanstaand burger van Basel, professor aan de universiteit van Basel en lid van het stadsbestuur. Basilius was zijn zoon.

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1535-1550
MunBS 1503b
handschrift uit Augsburg

-Ne procias nos

vindplaatsen: D München. Bayerische Staatsbibliothek
online - ms - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00104612

Kidger: p. 156
Census: 1. II. p. 219
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2216/#/

Gekopieerd in Augsburg, maar ook gedeeltelijk in Frankrijk en in de Nederlanden voor Johann Heinrich Herwart (1520-1582) van Augsburg.

----- ----- ----- ----- -----
1535 tot 1566
KasL 38
handschrift uit Kassel.

-Adieu mes amours (nr 23)
-Ferendum est aequo animo quod a deo (nr 31)

vindplaatsen: D Kassel. Murhard'sche Bibliothek der Stadt Kassel und Landesbibliothek.

9. vindplaatsen:

ms: D Murhard'sche Bibliolthek KasL 38
https://orka.bibliothek.uni-kassel.de/viewer/image/1308571005865/1/

10. eerste gedrukte uitgave:

11. RISM:

12. CMM:

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1838/#/

13. andere recente uitgaven:

online - ms - Murhard'sche Bibliothek (zonder tekst)
https://orka.bibliothek.uni-kassel.de/viewer/!image/1308571005865/65/

Kidger: p. 139
Census: 1.II. p. 6

Niet vermeld in: Catalogue de la chanson française à la renaissance

----- ----- ----- ----- ------
1536 (W1103)
LIBER QUINQUE MISSARUM ADRIANI WILLAERT
Venetië. Francesco Marcolini da Forli.

vindplaats : München. Universitätsbibliothek

The Liber quinque missarum Adriani Willaert was published in September 1536 in Venice by Francesco Marcolini. It contained five masses, each an imitation or parody mass based on a motet, and each for four voices. It was the first print solely devoted to the music of Adrian Willaert, and thus occupies a most important position in his career. It was also published at a time when Willaert was still establishing himself as a figurehead in the musical life of the city of Venice.

David Kidger. Fragment uit het artikel in Journal of the Alamire Foundation. Vol. 4, afl 1.

----- ----- ----- ----- -----
1536 (W 1104)
INTAVOLATURA DE LI MADRIGALI DI VERDELOTTO da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
Venetië. Andrea Antico en Girolamo Scotto.

Voor de lijst van de werken: zie: 353 oeuvre lijst alfabetisch_rism of 340 oeuvre_genre

vindplaatsen:
druk 1536 - W 1104 : A Wenen. Österreichische Nationalbibliothek (Zie hier verder : online)

F Parijs. Bibliothèque Nationale de France
https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb433175689

facsimile: Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto—Venezia 1536. Florence: Studio
per Edizioni Scelte, 1980 of 1981. (Archivum Musicum Collana di test rari no. 36)

Kidger: p. 8-10
RISM: A/I W1104 (1536)

online – W 1104 - 1536 - IMSLP (het volledige boek)
http://ks4.imslp.info/files/imglnks/usimg/a/ac/IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_SA.77.D.9_-_Intavolatura_de_li_Madrigali_(Philippe_Verdelot)_1536.pdf

online – W 1104 - 1536 – Wenen
http://digital.onb.ac.at/RepViewer/viewer.faces?doc=DTL_4088729&order=1&view=SINGLE
bevat 22 madrigalen van Verdelot door Willaert bewerkt voor één stem en luit.
Wordt herdrukt door dezelfde drukkers in W1105 (1540) = V1225 (1540)

Een uitgebreide cd-opname :
« Il Desiderio »
Massimo Lonardi, renaissanceluit, Silvia Piccollo, sopraan
Giuseppe Zambon, contratenor, Sergio Balestracci, blokfluit in G, Gaetano Nasillo, viola da gamba
STRADIVARIUS 33325
1995

musicologische uitleg: Massimo Lonardi
tekstboekje met teksten en vertalingen in het Engels.

Luister ook op SPOTIFY: nummers – vita de la vita mia
Luister ook naar IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/willaert-tablatures-from-verdelot-vol-6

Ook 14 nummers uit de "Intavolatura... "
ZEFIRO SPIRA
Italian Renaissance Frottole & Improvisations
Gabriel Jublin contratenor
Paul Kieffer luit
CLAVES
2018

https://www.claves.ch/products/zefiro-spira-italian-renaissance-frottole-improvisations

luister ook op SPOTIFY: nummers – vita de la vita mia
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/willaert-tablatures-from-verdelot-vol-6

6 nummers in de cd 293 BELLA MADRE DÉ FIORI
Susanne Rydén sopraan, Peter Croton luit
PROPHONE PROCD002
2015

Van Adriaen Willaert
-Madonna il tuo bel viso (Verdelot in bewerking van Willaert)
-Madonna io sol vorrei (Verdelot in bewerking van Willaert)
-Madonna per voi ardo (Verdelot in bewerking van Willaert)
-Madonna qual certezza (Verdelot in bewerking van Willaert)
-Fuggi fuggi cor mio (Verdelot in bewerking van Willaert)

luister ook op SPOTIFY : albums – bella madre de’ fiori
luister ook op IDAGIO :
https://app.idagio.com/recordings/28515664

----- ----- ----- ----- -----
1536¹
LA COURONNE (La Courone) ET FLEUR DES CHANSONS A TROYS
Venetië. Antonio dell'Abate en Andrea Antico

Voor de lijst van alle nummers: zie 340_oeuvre_genre

RISM: B/I 1536¹

bevat een 40-tal driestemmige chansons, waarvan 20 nieuwe van Willaert.
Deze uitgave kende een ruime verspreiding en vele chansons, vooral deze van Willaert,
werden tot laat in de zestiende eeuw geregeld herdrukt.
Sommige chansons wijzen, door de tekst en door de muziekstijl, op de nauwe contacten
met het hof van Ferrara en met het Franse hof.

online – 1536 – Wenen
http://digital.onb.ac.at/RepViewer/viewer.faces?doc=DTL_7358813&order=1&view=SINGLE

bassus : Digitales Objekt
tenor : Digitales Objekt
supremus : Digitales Objekt

----- ----- ----- ----- -----
1536¹⁷
CANZONI FRANCESE DI MESSER ADRIANO, & DE ALTRI ECCELLENTISSIMI AUTTORI NUOVAMENTE CON OGNI DILIGENTIA STAMPATE. LIBRO PRIMO
gedrukt in Venetië. Andrea Antico en Ottaviano Scotto

RISM: B/I 1536¹⁷

vindplaats: GB Bodleian Libraries. Universiteit Oxford
http://solo.bodleian.ox.ac.uk/primo_library/libweb/action/dlDisplay.do?vid=OXVU1&docId =oxfaleph013654017

Waarschijnlijk een heruitgave van RISM B/I 1535⁸

----- ----- ----- ----- -----
1536
VatG XII.4
manuscript uit Rome

-Magnum hereditatis misterium templum a 4
-O salutaris hostia que celi pandis a 6

vindplaats: I Vaticaanstad. Biblioteca Apostolica Vaticana
online - ms - Vaticaanstad: (handschrift dat erg beschadigd is)
https://dimgi.vatlib.it/view/MSS_Capp.Giulia.XII.4

Kidger: p. 191
Census: 1, IV, p. 16
RISM: B/IV⁵. p. 436-439
DIAMM: http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=1498
CMME: http://www.cmme.org/database/sources/160

Gekopieerd door Johannes Parvus te Rome voor de Cappella Giulia. Afbeeldingen van o.m. vijf wapenschilden van de Cappella Giulia en van de stamboom van de familie Della Rovere, stichters van de kapel.

----- ----- ----- ----- -----
1536-1540
MunU 401
bestaat uit 5 verschillende bundels
gekopieerd waarschijnlijk in Oostenrijk of in Augsburg

5de bundel. handschrift. Een reeks Willaert-motetten vanaf p. 194 /391

p. 249ss. O crux splendidior cunctis astris mundi
ii Dulce lignum dulces clavos
p. 252ss. Ave maris stella dei mater alma (versie 1 a 5)
ii Monstra te esse matrem sumat per te
p. 336ss. Sancta et immaculata virginitas quibus
p. 377ss. ii Cum iocunditate conceptionem beatae

Census 1. vol. II, p. 246
Kidger: p. 158
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2246/#/

online - ms - München Universiteit (onder het oude nummer Cim.44i)
https://epub.ub.uni-muenchen.de/11846/

----- ----- ----- ----- -----
In diezelfde periode zijn nu ook Duitse drukkers geïnteresseerd in motetten van Willaert.

1537-1541
gedrukt in Duitsland

Neurenberg : Hieronymus Formschneider (Grapheus)
RISM 1537¹
Novum et insigne opus musicum, sex, quinque et quatuor vocum, cuius in Germania hactenus nihil simile usquam est editum...

- In diebus illis erat vir
ii. Susanna aliquando
iii. Deus qui absconditorum a 5 (versie 2)

vindplaats: B KBR

online – 1559 – KBR 34 (alle stemmen) nr 62
https://uurl.kbr.be/1560371  discantus
https://uurl.kbr.be/1560373   contratenor
https://uurl.kbr.be/1560375   tenor
https://uurl.kbr.be/1560377   bas
https://uurl.kbr.be/1560379   quinta vox

eerste publicatie van het persoonlijke, opgedragen aan zijn vrouw Susanna: In diebus illis

RISM 1538³
Secundus tomus novi operis musici... nunc recens in lucem editus
met volgende nog onuitgegeven nummers:

- Ne projicias nos
- Prolongati sunt dies
ii. Intemerata sunt ossa mea
iii. Sit ergo fas dicere

Ook in Neurenberg: Johann Petreius (Zie hier verder: 1538⁶ en 1538⁷)
en in Wittenberg: Georg Rhaw (Zie hier verder: 1538⁸)

----- ----- ----- ----- -----
1537 – 1544
BerlGS 7

handschrift, grotendeels vernietigd

Lijst van de verschillende nummers: zie hier: 340_oeuvre_lijst_genre

vindplaatsen: D Berlijn. Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz
Kidger: p. 121
Census: 1, I, p. 250 (GöttSA 7) en 1, IV, p. 253
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2809/#/

Vervaardigd door Matthias Krüger. Königsberg (1537-1544) voor hertog Albert van
Pruisen te Königsberg

----- ----- ----- ----- -----
1538²
TERTIUS LIBER MOTTETORUM AD QUINQUE ET SEX VOCES...
Lyon, Jacques Moderne

-Regina coeli laetare a 6
II. Resurrexit sicut dixit

Wordt herdrukt in 1539⁴ en 1542⁴

Kidger p. 79

vindplaats: D Mbs (enkel SATB)

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00077748

----- ----- ----- ----- -----
1538⁵
Enkele drukkers uit Ferrara, onder wie Johannes de Buglhat, werken in 1538 samen om een Liber Cantus triginta novem motetos uit te geven.

Hierin staan negen, meestal oudere motetten van Adriaen Willaert

-Joannes apostolus et evangelista 2. Ecclesiam tuam quaesumus Domine
-Mirabile myterium declaratur hodie
-Visita quaesumus
-Congratulamini mihi omnes 2. Recedentibus discipulis
-Magnum haereditatis mysterium
-In tua patientia permanens
-Ad tua confugio supplex altaria
-Tota pulchra es amica mea

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00073122

vindplaatsen: D Mbs - GB. Londen. British Library - I Bologna (enkel de tenor)

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00073122

online - GB Lbm.
http://www.rism.org.uk/manuscripts/search?strategy=index

Kidger: p. 80
RISM: B/I 1538⁵

----- ----- ----- ----- -----
1538⁶
TOMUS PRIMUS PSALMORUM selectorum a praestantissimis musicis in harmonias
quatuor aut quinque vocum redactorum.
Neurenberg, Johann Petreius

-Deus in nomine tuo salvum me fac [a 5]
ii Ecce enim Deus

vindplaatsen: A Wn - B KBR (zonder de alt)- I Bologna (enkel de tenor)

Kidger: p. 80
RISM: B/I 1538⁶

----- ----- ----- ----- -----
1538⁷
MODULATIONES ALIQUOT QUATUOR VOCUM SELECTISSIMAE QUAS VULGO MODETAS VOCANT
Neurenberg, Johann Petreius

-Pater noster
ii. Ave Maria
-Inviolata integra
ii. Nostra ut pura

vindplaatsen: A Wenen (Zie hier verder : online) - GB. Londen. British Library (Zie hier verder : online)

online - Wenen :
https://search.onb.ac.at/primo-explore/fulldisplay?docid=ONB_alma
21379630460003338&context=L&vid=ONB&lang=de_DE&search_scope=
ONB_digital&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=onb_digital&
query=any,contains,Willaert&offset=0

Digitales Objekt discantus
Digitales Objekt tenor
Digitales Objekt contratenor
Digitales Objekt bassus

online - Londen :
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/27a1cd0f-fcde-6ee3-3371-4025fead025c/1/

Kidger: p. 81
RISM: B/I 1538⁷

----- ----- ----- ----- -----
1538⁸
SYMPHONIAE IUCUNDAE ATQUE IDEO BREVES
Georg Rhaw te Wittenberg

met nieuwe publicaties:

-Dulces exuviae (versie 2)
-Rex autem David

RISM: B/I 1538⁸

Zie ook Georg Rhaw verder 1545
Secundus tomus biciniorum, quae et ipsa sunt gallica, latina, garmanica...

----- ----- ----- ----- -----
1538²⁰
DI VERDELOT LE DOTTE ET ECCELLENTE COMPOSITORI DE I MADRIGALI a cinque voci, insieme con altri Madrigali di varii autori...
Venetië, Antonio Gardano,

vindplaats: B KBR II. 1.853A - D Mbs
facsimile: OMI

-Qual dolcezza giamai
ii. Et la dolc'armonia
-Quanto piu m'arde
ii. Non e ghiaccio 'l mio

RISM: B/I [c. 1538]²⁰

online - 1538²⁰ - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00073481

Deze twee madrigalen worden herdrukt door Scotto in 1540 (RISM 1540¹⁸)

----- ----- ----- ----- -----
1538-1543
RegB B211-5
handschrift waarschijnlijk uit Z-Duitsland of Oostenrijk

-Verbum iniquum et dolosum longe fac
ii Duo rogavi [te] ne deneges mihi
-Lamentabatur Jacob de duobus filiis suis

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Census: 1, III, p. 96
Kidger: p. 172
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2427/#/

----- ----- ----- ----- -----
1538-ca. 1545
CasAC C.
handschrift uit Casale Monferrato

-O salutaris hostia [a 6]

vindplaatsen: I, Casale Monferrato. Archivio e Biblioteca Capitolare, Duomo.
Kidger: p. 130
Census: 1, I, p.143 en 1, IV, p. 326 en 2, p. 166
RISM: B IV/5 p. 108 - 111
CMME : http://www.cmme.org/database/sources/186 (96v-97r)

gekopieerd in Casale Monferrato

----- ----- ----- ----- -----
1538-ca. 1545
CasAC N(H)
handschrift uit Casale Monferrato

Lijst van de nummers: zie "353_oeuvre_alfabetisch_rism.html"

vindplaatsen: I, Casale Monferrato, Archivio e Biblioteca Capitolare, Duomo
Kidger: p. 131
Census: 1, I, p. 146 en 1, IV, p. 326 en 2, p. 147 en 153 en 155
RISM: B IV/5 p. 105 - 108
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/3232/#/

Het jaar 1539 (...) is ongetwijfeld een mijlpaal in de geschiedenis van de Venetiaanse muziekdruk. Vanaf dan verschijnen motetcollecties die gewijd zijn aan het oeuvre van één componist. Naast werk van Willaert brengen Scotto en Gardano in dat jaar tevens verzamelingen van Nicolaas Gombert, Jachet de Mantua en Jacques Arcadelt uit.

(Katelijne Schiltz. 2003, p. 161-162)

1539
StuttL 46
handschrift in Württenberg

-Missa super Benedicta

vindplaats: D Stuttgart. Württembergische Landesbibliothek
Kidger: p. 178
Census: 1, III, p. 189 - 190
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2542/#/

gekopieerd te Stuttgart voor gebruik in de hofkapel van Ulrich, hertog van
Württemberg

----- ----- ----- ----- -----
1539
Venetië. Ottaviano en Girolamo Scotto

Lees :
Katelijne Schiltz en Hilary Staples. art. Motets in Their Place: Some ‘Crucial’ Findings on Willaert’s Book of Five-Part Motets (Venetië, 1539) in Tijdschrift van de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis. Deel 54, nr 2. (2004). pp. 99-118.

In datzelfde jaar drukte Scotto drie boeken met meestal nieuwe vierstemmige motetten uitsluitend van Willaert
(RISM W 1106 - W 1108 en W 1110)
De eerste twee boeken zullen in 1545 door Antonio Gardano licht gewijzigd herdrukt worden (W 1107 - W 1109). Het derde boek door Scotto zelf in 1550 (W 1111).

RISM W1106 (1539)
FAMOSISSIMI ADRIANI WILLAERT, ... MUSICA QUATUOR VOCUM (QUAE VULGO MOTECTA NUNCUPATUR) ... ... Liber primus. Quatuor vocum
Venetië. Scotto.

bevat 26 vierstemmige motetten, uitsluitend van Willaert
lijst: zie: 353_oeuvre_lijst_ alfabetisch_rism of 340_oeuvre_genre

vindplaatsen: D. München. Bayerische Staatsbibliothek (volledig) - GB. Londen. British Library

online – 1539 - München:
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00073118

online - 1539 - IMSLP
http://ks4.imslp.info/files/imglnks/usimg/e/e3/IMSLP347848-PMLP561711-willaert_motetos_a4_livro1_c.pdf

Zie overzichtelijke lijsten: CPDL :
http://www1.cpdl.org/wiki/index.php/Musica_quatuor_vocum_quae_vulgo_motecta_ nuncupatur_liber_primus_(Adrian_Willaert)

Kidger: p. 10-12
The Scotto Press: nr 7, pp. 238-240

Wordt herdrukt in W1107 (1545)

----- ----- ----- ----- -----
1539 - W1108
MOTETTI DI ADRIAN WILLIART. LIBRO SECONDO A QUATTRO VOCI
Venetië. Andrea Antico, Brandino en Ottaviano Scotto.

lijst: zie: 353_oeuvre_lijst_alfabetisch_rism of 340_oeuvre_genre

vindplaatsen: D. München. Bayerische Staatsbibliothek en I Bologna. Museo
internazionale e biblioteca della musica (slechts drie bladzijden)

online – 1539 – München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00073119

Kidger: p. 12-14
The Scotto Press: nr 8, pp. 240-242

Wordt gewijzigd herdrukt in 1545 (RISM W1109)

----- ----- ----- ---- -----
1539 - W 1110
FAMOSISSIMI ADRIANI WILLAERT, chori divi Marci illustrissimae Republicae Venetiarum Magistri, musica quinque vocum, (quae vulgo motecta nuncunpatur)... Liber Primus. Quinque Vocum.
Venetië. Hieronymus Scotto.

lijst: zie 353_oeuvre_lijst_ alfabetisch_rism.htm of 340_oeuvre_genre

Wordt herdrukt in 1550: zie W1111

vindplaatsen: I. Bologna. Civico Museo Bibliografico Musicale. (titelbladzijde).
D. München (alt en tenor) - Wolfenbüttel, Herzog-August-Bibliothek, Musikabteilung.
(S, A, T, B, Q).

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00071874

Kidger: p. 15
The Scotto Press: nr 9, pp. 242-244.

----- ----- ----- ----- -----
In hetzelfde jaar, in dezelfde stad brengt Gardano enkele motetten op de markt onder de titel Fior de mottetti tratti dalli Mottetti del fiore, waarbij de titel verwijst naar een vroegere uitgave van Moderne (1539¹⁰) waaruit de motetten zijn overgenomen.

van Adriaen Willaert:
-Pater Noster (versie 1) en Ave Maria (versie 3) p. 46 en 47;

Zie hier verder : 1539¹²

----- ----- ----- ----- -----
RISM B/I 1539⁷
NICOLAS GOMBERT. MOTETI DE LA SIMIA. Liber primus vocum quinque.
Ferrara, Johannes de Buglhat, Henrico de Campis, Antonio Hucher.

-Ne proiicias nos in tempore

vindplaats: D Jena Universiteitsbibliotheek en München (volledig)
F. Toulouse. Bibliothèque municipale (altus). GB. LbL (tenor) PL Krakow

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00084831

Kidger: p. 82

----- ----- ----- ----- -----
1539⁸
CANTIONES QUINQUE VOCUM SELECTISSIMAE, a primarijs (Germaniae inferioris, Galliae & Italiae) musices magistris editae ... Mutetarum liber primus

Straatsburg: Peter Schoeffer drukt in 1539 enkele motetten die hetzelfde jaar in Venetië waren verschenen

RISM: B/I 1539⁸

Kidger p. 82

online – 1539⁸ – Bologna
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/scripts/gaspari/scheda.asp?id=5923
of
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/viewschedatwbca.asp?path=/cmbm/images/
ripro/gaspari/_R/R146/

----- ----- ----- ----- -----
1539
TERTIUS LIBER CUM QUATUOR VOCIBUS. MOTTETI DEL FIORE
Lyon, Jacques Moderne.

-Tota pulchra
-Beata Dei Genitrix (Conseil)

vindplaatsen: A Wn - B KBR (enkel de alt) - D Mbs
Kidger: p. 82

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00075670

RISM B/I 1539¹⁰

----- ----- ----- ----- -----
1539¹²
PRIMUS LIBER CUM QUATUOR VOCIBUS : Fior de mottetti tratti dalli motetti del fiore.
Venetië. Antonio Gardano.

-Pater noster
ii. Ave Maria

vindplaats: GB. Londen. British Library
online - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/c84156ce-33ef-f9c3-3281-3652d0ebfc29/1/

RISM B/I 1539¹²

Kidger : p. 12

----- ----- ----- ----- -----
1539¹⁹
LE PARANGON DES CHANSONS. Quart livre contenant XXXII chansons a deux et a troys parties.
Lyon. Jacques Moderne 1539

RISM: 1539¹⁹
Kidger : p. 82 - 83

van Willaert:
-Or suis ie bien (versie 1)
-Jaime par amours
-Allons allons gay

online – 1539¹⁹ – München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00072020

online – 1539¹⁹- Londen (zwart-wit)
http://purl.org/rism/BI/1539/18 - folio 21
of
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/8f4721df-4fd0-61b9-53fa-1d29594ab714/1/

----- ----- ----- ----- -----
1539-1550
MunBS 260
handschrift uit de Lage Landen

-Missa Benedicta es [enkel: Pleni sunt caeli en Agnus Dei II ]

vindplaatsen: D München, Bayerische Staatsbibliothek
Kidger: p. 156
Census: 1. II. p. 214
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2210/#/
CMME : ???

Waarschijnlijk gekopieerd in de Lage Landen en in het bezit van Johann Heinrich Herwart (1520-1883) van Augsburg

----- ----- ----- ----- -----
1540

Feldman bestempelt het jaar 1540 als een scharniermoment in Willaerts "experimentation with subtile manipulations of timbre, generated by variously blending and reblending different vocal groupes".
K. Schiltz. Op. cit. 2003. p. 210 vn 106

----- ----- ----- ----- -----
RISM W1105 (1540) = V1225 (1540)

INTAVOLATURA DE LI MADRIGALI DI VERDELOTTO da cantare et sonare nel lauto, intavolati per lo eccellentissimi musico messer Adriano Vuillaert, maestro di Capella de la Illustrissima Signoria di Venegia...
Venetië. Andrea Antico en Girolamo Scotto.

De bundel madrigalen van Verdelot en Willaert uit 1536 (W 1104) wordt nu herdrukt.
Voor de lijst met de nummers, zie: 340_oeuvre_genre

vindplaats: D München Bsb (Zie hier verder : online) - GB Londen. British Library

Kidger: p. 17

online – 1540 – München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00074430

----- ----- ----- ----- -----

1540⁶
SELECTISSIMARUM MUTETARUM partim quinque partim quatuor vocum tomus primus.
D. Georgio Forstero selectore
Neurenberg, Johann Petreius

-Ad tua confugio supplex altaria
-In tua pacientia permanens
-Beata Dei genitrix (Lheritier? Conseil?)
II. Et beata.

Kidger p. 83

---- ----- ----- ----- -----
1540⁷
SELECTISSIMAE NECNON FAMILIARISSIMAE CANTIONES (...) Besonder ausserlessner kunstlicher lustiger Gesang mancherlay Sprachen.
Augsburg. Melchior Kriesstein

met een nieuw motet:

-Enixa est puerpera

en enkele nieuwe chansons:

-Petite camusette (versie 2)
-Douleur me bat
-Fors seulement
-Jouissance vous donneray

Kidger p. 83

----- ----- ----- ----- -----
1540¹⁸
LE DOTTE ET EXCELLENTE COMPOSITIONI DE I MADRIGALI A CINQUE VOCI
Venetië. Girolamo Scotto.
Herdruk van 1538²⁰

-Qual dolcezza giamai
ii Et la dolc’armonia
-Quanto piu m’arde, e piu s’ascend’il foco
ii Non e giacio ‘l mio giaccio

vindplaats: D München (Zie hier verder : online) - I Bologna. Museo internazionale e biblioteca della musica (slechts enkele bladzijden)

online – 1540¹⁸- München:
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00033709

Kidger: p. 84

----- ----- ----- ----- -----
1540
DI VERDELOTTO TUTTI LI MADERIGALI DEL PRIMO, ET SECONDO LIBRO A QUATRO VOCI:
con la gionta de i madrigali del medesmo auttore...
Venetië. Girolamo Scotto.

met 8 nummers van Willaert (Adrian Vuillaert)

RISM B/I 1540²⁰ = V1228

online –1540²⁰ – München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00074430

Deze bundel werd zeer veel herdrukt: bijv. 1545¹⁹ en 1549³³

Zie deze laatste uitgave online:
online - 1549³³ - Bologna
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/scripts/gaspari/scheda.asp?id=7983

Fotokopie van de titelpagina in Bossuyt 1885 p. 40

----- ----- ----- ----- -----
1540
MUSICA NOVA
Venetië. Andrea Arrivabene (?).

21 vierstemmige ricercars waarvan 3 zeker van Adriaen Willaert.
De overige van leerlingen, organisten of componisten uit zijn kring.

-ricercar a 4 nr 1 - A1
-ricercar a 4 nr 10 - A2
-ricercar a 4 nr 14 - A3
-ricercar a 4 nr 6 - A4 (Julio de Modena?)
-ricercar a 4 nr 13 - A5 (Julio de Modena?)

RISM B/I 1540²²

luister in volgende cd-opnamen:

-ADRIAEN WILLAERT E LA SUA CERCHIA RICERCARI DA MUSICA NOVA (1540)
Danilo Lorenzini, Antonio Eros Negri, Riccardo Villani en Giuseppe Azzarelli
STRADIVARIUS 33355

luister ook naar IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/willaert-musica-nova-0BC3995A-19B8-4F01-B53E-D5520FE619C6
of
https://app.idagio.com/recordings/22101124

-MUSICA NOVA 1540
Accomodata per cantar et sonar sopra organi et altri strumenti, composta per
diversi eccellentissimi musici.
Venezia (1540)
Liuwe Tamminga, orgel
TACTUS TC 540001
1995

luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.com/albums/musica-nova (2012)
of
https://app.idagio.com/recordings/23858985

-cd 40. MUSICA NOVA (1540)

Accomodata per cantar et sonar sopra organi et altri strumenti composta per diversi eccellentissimi musici (Venezia 1540)
Consort Veneto
dir.: Giovanni Toffano
TACTUS TC 540002
1996

luister ook naar IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/musica-nova-48105B89-E379-403A-9DDE-7988EE9C7B0B (2012)
of
https://app.idagio.com/recordings/23850451

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1540
StuttL 35
handschrift in Württenberg, gekopieerd door Nikolas Peuschel te Stuttgart voor gebruik in de hofkapel van Ulrich, hertog van Württemberg,

-Visita quaesumus domine

vindplaats: D Stuttgart. Württembergische Landesbibliothek
Kidger: p. 178
Census: 1, III, p. 182
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2531/#/

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1540
StuttL 43
handschrift in Württenberg, gekopieerd door Nikolas Peuschel(?) te Stuttgart voor gebruik in de hofkapel van Ulrich, hertog van Württemberg

-Deus in nomine tuo [a 5]
ii Ecce enim deus
-Domine Jesu Christe [a 6]
ii O bone Jesu

vindplaats: D Stuttgart. Württembergische Landesbibliothek
Kidger: p. 178
Census: 1, III, p. 187 - 188
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2539/#/

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1540
MontsM 769

Gekopieerd te Brussel voor Maria van Hongarije, dochter van Filips de Schone en Johanna de Waanzinnige, regentes van de Nederlanden van 1531 tot 1555.

-[Magnificat] Quarti toni (Johannes Mouton, toegeschr. aan Willaert in LeidGA 1442)

vindplaatsen: E Montserrat. Biblioteca del Monestir
Kidger: p. 155
Census: 1. II. p. 179-180
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2176/#/
CSIC : https://hispanicpolyphony.eu/source/13359

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1540
MunBS 1516

Waarschijnlijk gekopieerd te Augsburg. Zeer onduidelijk.

-Cest dant par moy
-Larouset

vindplaatsen: D München. Bayerische Staatsbibliothek
Census 1. II. p.222-223
Kidger p. 157
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2219/#/

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1540
handschrift uit Glarus of omgeving
(Tschudi Liederbuch : gekopieerd door Aegidius Tschudi (1505 - 1572), soldaat, staatsman en historicus)

-Dulces exuviae desperata quae te dementia (f. 13v)
-Rex autem David cooperto capite incedens (f. 37)
-Ie laÿ aymee bien sept ans e dimÿ (f.68v)

vindplaats: Zw. Saint Gall. Stiftsbibliothek
online - Sankt Gallen (enkel discantus)
https://www.e-codices.unifr.ch/en/csg/0463/13v/0/Sequence-565
Census: 1, III, 146 - 148
Kidger: p. 175
CMME : http://www.cmme.org/database/sources/171
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/960/#/

----- ----- ----- ----- -----
1540-1542
's HerAB 75
handschrift uit 's-Hertogenbosch (NL)

-Missa Benedicta es
-Missa Gaude Barbara

vindplaatsen: NL 's-Hertogenbosch. Archief van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap
online :
http://www.bhic.nl/integrated?mizig=210&miadt=235&miaet=1&micode=1232&
minr=1235965&miview=inv2
Missa Benedicat es. nr 7, ff. 131v-154, beelden 264 tem 309/442
Missa Gaude Barbara. nr 9, ff. 180v – 201r, beelden 362 tem 403/442
of
http://depot.lias.be/delivery/DeliveryManagerServlet?dps_pid=IE9372158

Kidger: p. 137
Census 1/I: p. 270
CMME: https://www.cmme.org/database/sources/107

----- ----- ----- ----- -----
1540-1550
BolC Q23
handschrift uit Noord-Italië. Enkel de discantus

"Copied in northern Italy, possibly at Bologna" (Rifkin)

-[Lamentationes]

Heth. Misericordie domini
Heth. Novi diluculo magna est
Heth. Pars mea dominus
Teth. Bonus est dominus
Teth. Bonum est prestolari
Teth. Bonum est viro
Jod. Sedebit solitarius
Jod. Ponet in pulvere
Jerusalem convertere ad dominum

-[Lamentationes]

Jod. Dabit percutienti
[C]aph. [Q]uia non repellet
[C]aph. [Q]uia se abiecit
[C]aph. [n]on enim humiliavit
[L]amech. [U]t convertere ad dominum
[T]ristis est anima mea
ii [T]enebre facte sunt
[R]egina celi letare
ii [R]esurrexit sicut dixit

-Tristis est anima mea
ii. Tenebrae factae sunt

-Regina celi letare (versie 2 a 4)
ii. Resurrexit sicut dixit

vindplaatsen: I. Bologna. Civico Museo Bibliografico Musicale
Kidger: p. 124
Census: 1, I, p. 76 en 1, IV, p. 278
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1608/#/

----- ----- ----- ----- -----
1540 - 1550
BolC Q24
handschrift uit Noord-Italië

-Passio domini nostri Jesu Christi secundum Joannem
-Deus qui manus tuas a 6
-O salutaris hostia a 6
-Domine Jesu Christe amator a 6
ii. O bone Jesu et dulcis
-Missa Benedicta es celorum

vindplaatsen: I. Bologna. Civico Museo Bibliografico Musicale (alle stemmen)
online - Bologna:
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/viewschedatwbca.asp?path=/cmbm/images/
ripro/gaspari/_Q/Q024/
Kidger: p. 124-125
Census: 1, I, p. 76 en 1, IV, 278

Zelfde kopiist als BolC Q23

luister voor de Passie ook op YOUTUBE
https://www.youtube.com/watch?v=26ljVX5Jfns
luister ook op SPOTIFY: albums – Passio Domini Nostri
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/passio-domini-nostri-jesu-christi-secundum-johannem

In dit handschrift wordt Willaert genoemd als componist van de Johannespassie. Daarentegen, in de gedrukte versie (1557, Parijs, Adriaen Le Roy en Robert Ballard) is het Cipriano De Rore.

----- ----- ----- ----- -----
1540-1550
EisS s.s.
handschrift uit Eisenach.

vindplaatsen: A Eisenach. Stadtarchiv
Kidger: niet vermeld
Census: 1, I, p. 204
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1138/#/

Gekopieerd door Wolfgang Zeuner in Eisenach
Willaert niet vermeld bij Kidger en bij DIAMM

----- ----- ----- ---- -----
ca. 1540 - 1575
HalleU 1147

handschrift uit Duitsland

-Salva nos [domine vigilantes custodi nos] (f.77)
-Verbum iniquum et dolosum longe fac (f 98v-99)
ii Duo rogavi te ne deneges mihi

vindplaatsen: D Halle an der Saale. Universiteitsbibliotheek
Kidger: p. 136
Census: 1, I, p. 262 en 1, IV, p. 399
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1144/#/ (Discantus)

----- ----- ----- -----
1541
ErlU 473/1
handschrift uit Heilsbronn

-Magnum haereditatis mysterium templum

vindplaatsen: D Erlangen, Universitätsbibliothek
Kidger: p. 134
Census: p. 206
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1758/#/ p. 57/232 (zwart-wit)

Gekopieerd door Johannes Hartung in de Cistercijnse Abdij van Heilsbronn.

----- ----- ----- -----
1541²
TRIUM VOCUM CANTIONES CENTUM a praestantissimis diversarum nationum ac linguarum Musicis compositae. Tomi primi.
Neurenberg. Johann Petreius.

Een grote bundel met een hondertal werken, alle driestemmig, o.m. motetten op Latijnse tekst. Verder Duitse, Franse en Italiaanse liederen.
Bevat 6 Franse chansons van Willaert, overgenomen uit " La Couronne et fleur des chansons à troys" uit 1536¹.

lijst: zie 353_oeuvre_lijst_alfabetisch_rism of 340_oeuvre_genre

Kidger: p. 85 - 86
vindplaats: GB Lbm (zie hier verder : online)

online - 1541² - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/5d87d97a-793c-0f94-3382-d69c274acf3f/1/

online - 1541² - IMSLP
http://ks4.imslp.net/files/imglnks/usimg/c/c7/IMSLP505647-PMLP819396-trium_vocum_cantiones_PPN897431820_T.pdf

----- ----- ----- ----- -----
1541
Ihan Gero: Il primo libro de madrigali italiani et canzoni francesi a due voci

vindplaats: A. Österreichische Nationalbibliothek

RISM B/I 1541¹⁴

Kidger p. 86

----- ----- ----- ----- -----
1541
Venetië. Antonio Gardano

Antonio Gardano publiceert een zesdelige verzameling onder de titel La piu divina,
et piu bella musica, che se udisse giamai . a sei voci. [di] Verdelot, et altri musici...

bevat slechts één werk van Willaert, nl. het nieuwe madrigaal:

-Rompi de l'impio cor il duro

RISM B/I 1541¹⁶

Kidger p. 86

----- ----- ----- ----- -----
1541-1543
CopKB 1872
handschrift uit Kopenhagen

-Forma decens mores casti tum pectus/All[e]s in Ehrenn
-Alligies moÿ [= Allegez moy douce plaisant brunette]
-Domine Jhesu Christe amator benignissime
ii O bone Jhesu Christe et dulcis spes

vindplaatsen: DK Kopenhagen. Det kongelige Bibliothek
Kidger: p. 133
Census: 1, II, p. 164-165 en 1, IV, p. 336
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1702/#/

Gekopieerd in Königsberg voor het Deens Hof in Kopenhagen.

----- ----- ----- ----- -----
1541-1545
BergBC 1208

handschrift uit Bergamo

-Ecce lignum cruces
ii. Crux fidelis inter omnes

vindplaatsen: I Bergamo. Biblioteca Civica
Kidger: p. 120
Census: 1, I, p. 34 en 1, IV, p. 248 - 249
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1558/#/

Gekopieerd in de Santa Maria Maggiore te Bergamo.
Eén van de kopiisten was Gaspar de Albertis

----- ----- ----- ----- -----
1541-1545
BergBC 1209
handschrift uit Bergamo

-O gemma clarissima
-Emendemus in melius
ii Peccavimus cum patribus nostris

vindplaatsen: I Bergamo. Biblioteca Civica
Kidger: p. 121
Census: 1, I, p. 35 en 1, IV, p. 249 - 250
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1559/#/

Dit manuscript sluit aan wat datum, plaats en kopiist betreft bij BergBC 1208

----- ----- ----- ----- -----
1541-1550
PadBC D27
handschrift uit Padua

vindplaatsen: I Padua. Biblioteca Capitolare
Census 1, II, p. 5
Kidger p. 159-160
RISM: B IV/5 p. 317 - 322
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1450/#/

Gekopieerd in Padua door Giordano Passetto ten behoeve van het kathedraalkoor

----- ----- ----- ----- -----
1542
CambraiBM 125-128
handschrift uit Brugge

Liedboek van Zeghere Van Male

-Missa Gaude Barbara
-Cest doncq par moy que je suis fortune
-Missa Christus resurgens
-Mon petit cueur nest pas a moy
-Da pacem domine in diebus nostris
-A vous me rens comme celle du monde
-Dulces exuvie dum fata deusque

vindplaatsen: F. Cambrai, Bibliothèque municipale

online - Cambrai
online - handschriften - Missa Christus resurgens:
ms 1542 - Cambrai 1542 : f. 128v (Om het beeld snel te vinden, neem de “chemin de fer” en schuif tot 128v. Er zijn drie afbeeldingen.)
https://bvmm.irht.cnrs.fr/consult/consult.php?mode=ecran&panier=false&reproductionId=
9973&VUE_ID=1289369&carouselThere=false&nbVignettes=4x3&page=3&angle=0&zoom =petit&tailleReelle=

online - digitale weergave van alle stemboeken van de oude druk - petrucci - IMSLP
http://imslp.org/wiki/Chansonnier_de_Zeghere_van_Male_(Various)

beluister Missa Christus resurgens
YOUTUBE: https://www.youtube.com/watch?v=rY0CUhv61rM
luister ook naar IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/willaert-missa-christus-resurgens-magnificat-ave-maria-21C707D5-694A-4189-9EE0-D31F56249D9A

Kidger: p. 130
Census: I, p. 125-126 en dl 4, 310
CMME: http://www.cmme.org/database/sources/119

Het 'Liedboek van Zeghere Van Male' (Cambrai, Bibliothèque Municipale, MS, 125-8) is omwille van zijn inhoud én formele verschijningvorm ongetwijfeld één van de meest intrigerende West-Europese muziekhandschriften. De vier lijvige stemboeken bevatten meer dan 1200 pagina’s, waarbij elke pagina voorzien is van meerdere verluchtingen of miniaturen van uitzonderlijke kwaliteit. 229 composities bieden een staalkaart van de belangrijkste genres uit de eerste helft van de 16de eeuw: Latijnse mis en motet, Frans chanson, Italiaans madrigaal, Nederlands polyfoon lied, instrumentale ensemblemuziek, vaak in een bijzondere (lokale) lezing. De componisten, meestal van eerste rang, zijn zowel internationaal te situeren (Josquin, Mouton, Willaert, Sermisy), als meer regionaal (De Hondt, Hellinck). Het repertoire weerspiegelt in hoofdzaak een internationale, humanistische reflex (vb. 'Dulces exuviae' op tekst van Vergilius), in mindere mate een lokale (vb. 'Inghelandt en Ghendt'). Dit handschrift is een uniek tijdsdocument omdat zowel jaar (1542) en plaats (Brugge) van ontstaan als de eigenaar (Van Male, een vooraanstaand handelaar en kroniekschrijver) bekend zijn.
Bron: Onderzoeksproject KULeuven

----- ----- ----- ----- -----
RISM W1112 (1542a = 1542¹⁰)

ADRIANI WILLAERT MUSICORUM OMNIUM QUI HACTENUS & NOSTRO, & MAIORUM EUO FLORUERINT, LONGÈ, AC SINE CONTROVERSIE PRINCIPIS CELEBERRIMI, & IN PRESENTI ILLUSTRISSIME REIPUBLICE VENETIARUM IN EDE DIUI MARCI CAPELLE RECTORIS EMENTISSIMI, MUSICORUM SEX VOCUM, QUE VOLTO MOTECTA DICUNTUR... Liber primus.
Venetië. Antonio Gardano.

lijst: zie 353_oeuvre_lijst_alfabetisch_rism.htm of 340_oeuvre_genre.html

Vindplaatsen: B Brussel. KBR. (zonder 6) D. München. Bayerische Staatsbibliothek (alle stemmen - zie hier verder : online). München Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek (alle stemmen). Wolfenbüttel. Herzog-August-Bibliothek (alle stemmen). F. Toulouse. Bibiothèque municipale GB. Londen. British Library (zonder sextus) I. Bologna. Museo Internazionale e biblioteca della musica (alleen enkele bladzijden van de quintus) - A. Österreichische Nationalbibliothek (alle stemmen)

online – 1542 - München:
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00074422

online - 1542 - München Universitätsbibliothek (onregelmatig samengesteld)
https://epub.ub.uni-muenchen.de/11842/1/Cim._44g-4.pdf

Kidger: p. 17 - 20
CMME: https://www.cmme.org/database/sources/164

----- ----- ----- ----- -----
RISM W1113 (1542)
HYMNORUM MUSICA secundum ordinem Romanae ecclesiae excellentissimi Adriani Willart, ac aliorum authorum. Noviter in lucem.
Venetië. Girolamo Scotto.

23 motetten van Willaert, geordend volgens het liturgisch jaar
Deze bundel wordt licht gewijzigd herdrukt in 1550 (RISM 1114 - 1550b)

online – 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/Hymnorum_musica_(Scotto,_Girolamo)

voor de lijst: zie "340_oeuvre_ genre.html"

vindplaatsen: D. Jena. Universitätsbibliothek der Friedrich-Schiller-Universität.
(S, A, T, B). I. Bologna. Civico Museo Bibliografico Musicale. (S, A, T, B - maar slechts drie bladzijden weergegeven)

Kidger: p. 20-24
RISM B/I: 1542¹¹

----- ----- ----- ----- -----
RISM B/I 1542⁴
TERTIUS LIBER MOTTETORUM AD QUINQUE ET SEX VOCUM...
Lyon. Jacques Moderne

Herdruk van 1538²

-Regina coeli laetare a 6
II. Resurrexit sicut dixit

vindplaatsen: B KBR Fétis 1682 (enkel de alt) - D Mbs (enkel CATB)

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00075664 folio 32-33

----- ----- ----- ----- -----
RISM B/I 1542¹⁹

MADRIGALI A QUATRO VOCI con alcuni ala misura breve, et altri voce pari novamente posti in luce. Libro primo.
Venetië, Girolamo Scotto

Een vierdelig madrigalenboek waarin 4 nieuwe composities van Willaert.

vindplaatsen: A Wenen (Zie hier verder : online) - B KBR Fonds Fétis 2212 (Zie hier verder : online)

online – 1542¹⁹ – Brussel KBR
https://opac.kbr.be/Library/doc/SYRACUSE/18388877#uurl

cantus
https://uurl.kbr.be/1562428
altus
https://uurl.kbr.be/1562430
tenor
https://uurl.kbr.be/1562432
bassus
https://uurl.kbr.be/1562434

online – 1542¹⁹ – Wenen
https://digital.onb.ac.at/RepViewer/viewer.faces?doc=DTL_5847236&order=1&view=SINGLE
Digitales Objekt: cantus
Digitales Objekt: alt
Digitales Objekt: tenor
Digitales Objekt: bas

CMM: 3-14
Kidger : p. 88

1542: eerste reis naar Vlaanderen: Laus tibi sacra rubens

Het jaar 1542 is ook belangrijk voor Cipriano De Rore, die waarschijnlijk reeds vanaf 1540 in Italië verblijft. Zijn reeds begonnen faam breekt nu verder door met de publicatie van zijn madrigaalboeken (libro de madregali).
In 1542. I madrigali. (a 5).
Dit wordt in 1544 heruitgegeven onder de titel Il primo libro de madrigali cromatici en kent onmiddellijk talrijke heruitgaven.
In datzelfde jaar 1544 publiceert hij Il secondo libro de madregali (a 5)
In 1548: Il terzo libro de madregali (a 5)
In 1549: hetzelfde met aanvullingen: Il vero terzo libro
In 1550: Il primo libro de madregali (a 4)
In 1551: Madregali a tre voci de diversi eccellentissimi autori ... Libro primo (a 3)
In 1554: De diversi autori il quarto libro de madrigali a quatro voci... (a 4)
In 1557: Il quarto libro d'i madregali (a 5)
In 1557: Il secondo libro de madregali (a 4)
In 1562: Li madrigali libro quarto (a 5)
(Zie hier verder nog meer over 1544)

----- ----- ----- ----- -----
vanaf 1543

TIELMAN SUSATO (ca. 1510/1515 – 1570) was een Antwerpse drukker, gespecialiseerd in de muziekdruk.
In veel van de muziekbundels die hij uitgaf, nam hij werken op van Adriaen Willaert, vooral vanaf 1543. Dat kan in verband gebracht worden met het feit dat Willaert kort voordien, in 1542, uit Venetië naar Vlaanderen is op bezoek gekomen.

1544¹² Le quatriesme livre des chansons a quatre parties au quel sont contenues trente te quatre chansons nouvelles … (Zie hier verder : online)

Van Willaert : 1 chanson : Le dur travail a 4

1544¹³Le cincquiesme livre contenant trente & deux chansons à cincq et à six parties… (Zie hier verder : online)

Van Willaert : 3 chansons

-Faulte d’argent a 6 met canon
-Douleur me bat a 6 met canon
-De Retourner mon amy met canon

1545¹⁴Le sixiesme livre contenant trente et une chanson nouvelles a cincq et a six parties convenables et propices a jouer de tous instrumentz novellement imprimé (Zie hier verder : online)

Van Willaert : 3 chansons

-Joyssance vous donneray a 6
-Mon cueur mon corps a 6
-A la fontaine du prez Margot a 6

1547⁵Liber tertius sacrarum cantionum quatuor vocum, vulgo Moteta vocant, ex optimis quibusque huius aetatis musicis selectarum. (Zie hier verder : online)

Van Willaert : 1 madrigaal : Dulces exuviae dum fata a 4

1550¹⁴Le treziesme livre contenant vingt et deux chansons nouvelles a six et a huit parties

Van Willaert : 1 chanson : Qui veult aymer a 6 met canon

1552⁹La Fleur de chansons et quatriesme livre a quatre parties, contanant XXVII nouvelles chansons (Zie hier verder : online)

Van Willaert : 1 chanson : C’est boucannes a 4

1553⁸Liber primus ecclesiasticarum cantionum quatuor vocum volgo moteta vocant… (Zie hier verder : online)

Van Willaert : 1 motet : Pater peccavi in coelum a 4

1553⁹Liber secundus ecclesiasticarum cantionum quatuor vocum vulgo moteta vocant (Zie hier verder : online)

Van Willaert : 1 motet : Da pacem Domine a 4

1554⁸Liber quartus ecclesiasticarum cantionum quatuor vocum vulgo moteta vocant… (Zie hier verder : online)

Van Willaert : Pater noster en Ave Maria a 4 (Philippe de Vuildre?)

1554?? Le sixiesme livre…

online - 1544¹² - 1544¹³ -1545¹⁴ - Brussel

https://uurl.kbr.be/1563839 superius
https://uurl.kbr.be/1563841 tenor
https://uurl.kbr.be/1563843 contratenor
https://uurl.kbr.be/1563845 bassus
https://uurl.kbr.be/1563847 5de en 6de stem

online - 1544¹² - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/6cca49e5-f76f-dec6-7d63-652af9ab8528/1/

online – 1544¹³ - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/searching.do

online –1545¹⁴ - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/4e861589-9bbe-1113-4bdc-b0f4e257d8d7/1/

online –1547⁵ - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/3e347361-09b9-445c-83b9-a52a9f8a201d/1/

online – 1552⁹ - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/27205923-8d6b-0f87-613a-a29b665d32e2/1/

online – 1553⁸ - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/8feb3202-a0c8-37ee-38a9-2ee1b592f188/1/

online – 1553⁹ - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/bded4c67-8081-990f-9bcc-83bae8ee4694/1/

online – 1554⁸ - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/c830b0c0-c79b-eb3a-413c-af28ceb876d0/1/

----- ----- ----- ----- ----- ------ ----- ----- ----- -----
1543
MunU 326
handschrift uit Augsburg

-[R]ex autem David (f. 18v)
-Pater noster qui es in coelis (f. 26v - 28)
ii Ave Maria gratia plena dominus tecum

vindplaatsen: D München. Universiteitsbibliotheek van de Ludwig-Maximilans-Universiteit.
Census 1. II p. 242
Kidger p. 158
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2238/#/

Waarschijnlijk gekopieerd te Augsburg. Te vergelijken met MunU 327

----- ----- ----- ----- -----
1543
MunU 327
handschrift uit Augsburg

-In diebus illis [erat vir Babyloniae] (folio 3-5v)
ii [Susanna aliquando ingrediebatur] Et senes videbant
iii Deus [qui] absconditorum es cognitur

Voor de volledige tekst, zie: oeuvre_lijst_alfabetisch_i.htm

vindplaatsen: D München. Universiteitsbibliotheek van de Ludwig-Maximilans-Universiteit.
Census 1. II p. 244
Kidger p. 158
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2239/#/inventory

Waarschijnlijk gekopieerd te Augsburg. Te vergelijken met MunU 326

----- ----- ----- ----- -----
RISM B/I 1543³
MUTETARUM DIVINITATIS liber primus ...
Milaan. Giovanni Antonio Castiglione

-Vado ad eum qui misit me

vindplaatsen: I Bologna. Museo internazionale e biblioteca della musica R.154
Kidger: p. 88
online - Bologna - slechts enkele bladzijden

----- ----- ----- ----- -----
RISM B/I 1543⁶
MOTETTA TRIUM VOCUM ab pluribus authoribus composita quorum nomina sunt Iachetus Galicus Morales Constantius Festa Adrianus Vvilgliardus trium vocum.
Venetië. Antonio Gardano

Wordt herdrukt in 1551³ en 1569³, telkens door Gardano.

bevat:

-Tertius del Re (ricercar B1)
-Tertius del Mi (ricercar B2)
-Tertius del Fa (ricercar B3)
-Tertius del Sol (ricercar B4)

----- ----- ----- ----- -----
1544
VienNB Mus. 15500
handschrift van Duitse herkomst

-Pater noster qui es in celis (folio 199v-206)
ii Ave Maria gratia plena dominus tecum

vindplaats: A. Wenen. Österreichische Nationalbibliothek
online - Wenen:
http://data.onb.ac.at/rec/AC14325423

Kidger: p. 193
Census: 1, IV, p. 99 - 100
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2659/#/

------ ----- ----- ----- -----
RISM W1114a en b (1544)
CANZONE VILLANESCHE ALLA NAPOLITANA... a quattro voci... Primo libro
Venetië. Antonio Gardano (W1114a) en Girolamo Scotto (W1114b)

Zie ook verder: RISM W1115 (1545) = RISM B/I : 1545²⁰

Voor de lijst van de verschillende nummers en meer uitleg van de hand van prof. Ignace Bossuyt, zie: 340_oeuvre_genre.

vindplaatsen: W 1114a: B. KBR (tenor)
Kidger: p. 24

Dit is de eerste uitgave villanellen van Willaert, samen met enkele van de Florentijn Francesco Corteccia. (uitgave onvolledig bewaard en moeilijk te reconstrueren)

online - 1545 (W1115) - Antonio Gardano - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00071912

----- ----- ----- ----- -----
In 1544, dus het jaar van de eerste madrigalenbundel van De Rore, wordt onder zijn naam bij Gardano ook een bundel motetten gedrukt. De titel luidt de titel: Cipriani musici eccelentissimi cum quibusdam aliis doctis authoribus motectorum ... liber primus , quinque vocum. (1544⁶)
In dit boek staan ook vier vijfstemmige motetten, getekend Adriano.

In het vervolg zullen ook in de madrigaalboeken van De Rore steeds werken van Willaert opgenomen worden. In de titel van de bundel wordt hij vaak met name genoemd: "madregali a cinque voci insieme alcuni di M. Adriano et altri autori."
1544¹⁷: Il secondo libro: drie madrigalen van maestro Adriano.
1548⁹: bij drukker Scotto: Il terzo libro: vier madrigalen
1548¹⁰: bij drukker Gardano: Musica di Cipriano Rore sopra le stanze del Petrarcha in laude della madonna: vier werken van Adriano.
1549³¹: bij Gardano: Il vero terzo libro met twee madrigalen "composti da eccellentissimi music"
1550¹⁵: bij Scotto: Il primo libro de madrigali a quatro voci ... a notte negre. Slechts één toevoeging van Adriano
1551¹⁰: bij Gardano: met driestemmige madrigalen, waaronder één van Willaert. Kent zeven herdrukken!
1552²⁵: bij Gardano. Il terzo libro... met vier nummers van Adriano
1554²⁸: bij Gardano: De diversi autori il quarto libro de madrigali a quatro voci. Eén werk van Adriano.
1557²³: bij Gardano: Il quarto libro .. a cinque voci. Met één madrigaal van Adriano
1558¹¹: bij Scotto: Il primo libro a quatro voci. Met één madrigaal van Adriano.
1559¹⁶ : bij Gardano : Il secondo libro de le muse a cinque voci... met één madrigaal van Willaert
1560²¹: bij Gardano: Il terzo libro di madregali met vier madrigalen van Willaert

en zo gaat het verder tot als allerlaatste uitgave in 1593, nu bij de zoon Angelo Gardano:
1593⁶: Di Cipriano de Rore, il terzo libro di madrigali a cinque voci... met nog 5 werken van Adriano.

Kidger : p. 89, 90, 94, 104 en 111.

----- ----- ----- ----- -----
RISM B/I 1544⁶
CIPRIANI MUSICI ECCELLENTISSIMI cum quibusdam aliis doctis authoribus Motectorum... Liber primus quinque vocum.
Venetië. Antonio Gardano.

van Willaert:
-Sacro fonte regenerata [a 5]
ii Illustrante spiritu sancto
-Laus tibi sacra rubens [a 5]
ii Basilii felix edes felici
-Benedictus redemptor omnium
ii Magne pater sancte
-Clare sanctorum senatus apostolorum

vindplaats: GB Londen. British Library

online – 1544⁶ – Londen (zwart – wit)
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/072811c5-6433-4a2a-98e3-cfb2ec3bcd9f/1/
of
http://purl.org/rism/BI/1544/6

Kidger: p. 89-90

----- ----- ----- ----- -----
1544¹⁷ DI CIPRIANO. IL SECONDO LIBRO DE MADRIGALI a cinque voci insieme alcuni di M Adriano...
Venetië. Antonio Gardano

Wordt vijfmaal herdrukt, o.m. in 1551¹⁵ (Zie hier verder)

-Sciocco fu’l tuo desire
-Qual anima ignorante
-Qual vista sarà mai

vindplaatsen: GB Londen. British Library (Zie hier verder : online) - I Bologna. Museo internazionale e biblioteca della musica (alt en bas)

online - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/5a013253-efa0-4fe6-b7d3-8596a172726d/1/

Kidger: p. 90

----- ----- ----- ----- -----

1544 - 1545
ToleBC 10
handschrift uit Toledo

-O salutaris hostia que celi pandis

vindplaats: Sp. Toledo. Biblioteca Capitular de la Catedral Metropolitana
Kidger : p. 178
Census: 1, III, p. 202
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2550/#/

gekopieerd door Martín Pérez voor het kathedraalkoor, met versieringen door Francisco de Buitrago

----- ----- ----- ----- -----
1545
SECUNDUS TOMUS BICINIORUM, quae et ipsa sunt gallica, latina, garmanica...
gedrukt te Wittenberg door Georg Rhaw

vindplaats: GB Londen. British Library

online - Londen :
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/f341c3e7-b0fd-ceec-b5bb-e139a982e2eb/1/

-Domine quis habitabit
ii. Nec fecit
iii. Qui iurat
-Nil stolidus differt
-Exaudi Deus meus

Kidger: p. 92
RISM: B/I 1545⁷

---- ----- ----- ----- -----
1545
BrusBR II.3843
handschrift gekopieerd door Melchior Kugelmann te Königsberg.

-Forma decens mores / Alles in Ehren.

vindplaatsen: B Brussel. Koninklijke Bibliotheek
Kidger p. 129
Census: I, p.96

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1636/#/

Het zijn vier kleine stemboekjes met als titel “Psaumes mis en musique et écrits en 1545 par la princesse Anne Marie de Brunswich.”

Melchior Kugelmann, trompettist in de hofkapel van Königsberg tussen 1540 en 1548 vervaardigde een handgeschreven boekje, in feite vijf stemboekjes in een vierkant, houten kistje met de inscriptie "V[on] G[ottes] G[naden] Dorothea". Dorothea Oldenburg (1504-1547) was de eerste echtgenote van Albrecht van Brandenburg-Ansbach (1490-1568), was hertogin van Pruisen en prinses van Denemarken en Noorwegen. Deze stemboeken, in goede staat bewaard in de Kon. Bibliotheek van België (Ms II 3843), hebben een bruinlederen band, dragen stemaanduidingen als opschrift en zijn gedecoreerd met medaillons en florale motieven. Ze bevatten een handgeschreven verzameling liederen die aan het hof in Königsberg (en Kopenhagen?) - en waarschijnlijk in het bijzonder door Dorothea zelf - erg geliefd moeten zijn geweest.

(bron: Sofie Taes. Muziek in de Hanzesteden. 2008)

----- ----- ----- ----- -----
1545
BergBC 1209
handschrift, gekopieerd in Santa Maria Maggiore te Bergamo

-O gemma clarissima (f. 38)
-Emendemus in melius (f. 64v-66)
ii. Peccavimus cum patribus nostris

vindplaatsen: I Bergamo. Biblioteca Civica
Kidger: p. 121
Census: I. p. 35
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1559/#/

----- ----- ----- ----- -----
1545
ErlU 473/3
handschrift uit Heilsbronn, gekopieerd door Johannes Hartung in de Cisterciënzerabdij van Heilsbronn.

-In diebus illis erat vir [Vagans: Consumetur nequitia] (f. 203v - 222)
ii Susanna aliquando ingrediebatur [Vagans: Voce mea ad Dominum]
iii Deus qui absconditorum es [Vagans: Exaudivit Dominus vocem]

vindplaatsen: D Erlangen. Universitätsbibliothek
Kidger: p. 134
Census: 1, I, p. 206

online - DIAMM
https://www.diamm.ac.uk/sources/1760/#/images

----- ----- ----- ----- -----
RISM W1107 (1545) en W1109 (1545)
ADRIANI WILLAERT MUSICI CELEBERRIMI ... musica quatuor vocum (motecta vuilgo appelant) - liber primus / liber secundus
Venetië. Antonio Gardano.

Voor de lijst met alle nummers, zie "340_oeuvre_per_ genre.html"

vindplaatsen:
A Österreichische Nationalbibliothek (S,A,T,B) W1107 en W1109.
http://data.onb.ac.at/rec/AC09069530 en http://data.onb.ac.at/rec/AC09069531
B Antwerpen, Stadsarchief (enkel liber secundus)
D Mbs - GB Londen. British Library en veel andere plaatsen.

online - 1545 - W 1107 - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00073520

online – 1545 - W 1109 - München :
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00071933

Kidger: p. 25-28

Herdruk van de twee boeken vierstemmige motetten van Girolamo Scotto
uit 1539 (W 1106 en W 1108), aangevuld met enkele nieuwe nummers.

Een uitgebreide reeks van nummers in volgende cd-opnamen:

MOTTETTI et RICERCARI
José Hernandez-Pastor, alto
Accademia della Selva o.l.v. Luigi Collarile
STRADIVARIUS 33656
2003

musicologische uitleg: Luigi Collarile
liedteksten enkel in het Latijn

luister ook op SPOTIFY: artiesten – Hernández-Pastor
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.com/albums/willaert-mottetti-e-ricercari (2014)

----- ----- ----- ----- -----
RISM W1115 - 1545a
CANZONE VILLANESCHE ALLA NAPOLITANA di M. Adriano Wigliaret a quatro voci. Venetië. Antonio Gardano

Bevat 10 nummers van Willaert, 2 van Francesco Corteccia en 2 van Francesco Silverstrino
Voor de lijst met alle nummers:
zie 340_oeuvre_genre of 353_oeuvre_lijst_alfabetisch_rism

vindplaatsen: A Wenen (enkel tenor) - D München

online - 1545 - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00071912

Kidger: p. 30

Een uitgebreide cd-opname :

LE VILLANESCHE
Collegio vocale e strumentale Euterpe o.l.v. Antonio Eros Negri
STRADIVARIUS DULCIMER STR 33311
1993

musicologische uitleg: Marina Toffetti
teksten en vertaling in modern Italiaans

luister naar de ganse cd op SPOTIFY: albums - villanesche
luister naar de ganse cd op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/willaert-the-complete-works-vol-1-le-villanesche

Reeds in 1544 te Venetië gedrukt door Antonio Gardano (W1114a-1544) en met dezelfde inhoud ook door Girolamo Scotto (W1114b - 1544²⁷).
In 1545 herdrukt en fel uitgebreid tot zestien nummers waarvan 10 van Willaert door Antonio Gardano (W1115 - 1545a), verder nog herdrukken in 1548 (W1116-1548) en (W1117-1548) en ook in 1553 (W1118). Alle uitgaven werden op een paar nummers na letterlijk door Scotto overgenomen.

----- ----- ----- ----- -----
1545²
CONCENTUS OCTO, SEX, QUINQUE & QUATUOR VOCUM...
Augsburg, Philipp Ulhard

-Dulces exuviae dum fata

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00079623

Kidger p. 91

----- ----- ----- ----- -----
1545³
CANTIONES SEPTEM, SEX ET QUINQUE VOCUM...
Augsburg. Melchior Kriesstein.

vindplaats: D München

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00071950

bevat:
nr 5. Venator lepores mittet tibe a 6
ii. At Francisce Ducum
nr 6. Obsecro Domine mitte quem misurus a 6
ii. Qui regis Israel intende

Kidger p. 91

Herdrukt: 1546⁵

----- ----- ----- ----- -----
1545⁷
SECUNDUS TOMUS BICINIORUM, quae et ipsa sunt gallica, latina, germanica ex praestantissimis symphonistis collecta, et in Germania typis nunquam excusa. Additae sunt quaedam , ut vocant, fugae, plenae artis et suavitatis.
Wittenberg. Georg Rhaw.

vindplaats en online: Wenen. Österreichische Nationalbibliothek

Digitales Objekt superior vox
Digitales Objekt inferior vox

-Domine quis habitabit
ii. Nec fecit
iii. Qui iurat
-Nil stolidus differt (fuga 4 vocum ex duabus)
-Exaudi Deus meus (fuga 4 fogum ex duabus)

Kidger p. 92

----- ----- ----- ----- -----
1545¹⁴
LE SIXIESME LIVRE contenant trente et une chansons nouvelles a cincq et a six parties
Antwerpen. Tielman Susato

bevat:

-Ioyssance vous donneray a 5
-Mon cueur mon corps a 6
-A la fontaine du pres margo a 6

vindplaats: GB Londen. British Library

online –1545¹⁴ - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/4e861589-9bbe-1113-4bdc-b0f4e257d8d7/1/

Kidger: p. 92

----- ----- ----- ----- -----
Verder nog vanaf 1545: instrumentale bewerkingen, de zg. tabulaturen.

Het in druk uitgeven van chansons en later ook van religieuze werken in bewerking voor luit wordt zeer geliefd. We noemen enkele belangrijke uitgaven:

1545²¹
DES CHANSONS REDUICTZ EN TABULATURE DE LUT à deux, trois et quatre parties...
Leuven, Pierre Phalèse

-C'est donc par moy

RISM: B/I 1545²¹
Info : Henri VANHULST. Des Chansons reduictz en tabulature de lut. Genève. 1984. p. 4

vindplaats: F Besançon, Bibliothèque municipale

Kidger K005. p. 292

1547¹¹ DES CHANSONS GAILLARDES, PADUANES & MOTETZ reduitz en tablature de lut...
Leuven, Phalesius

1547²⁰
DES CHANSONS REDUICTZ EN TABLATURE DE LUT à deux, trois, et quatre parties... Livre premier
Leuven, Phalesius

(Zie hier verder : online - 1547²⁰ - Londen)

In Venetië

-Domenico Bianchini 'il Rossetto' in 1546 (RISM 1546²⁴)
-Giovanni Maria da Crema in 1546 (RISM 1546²⁵)
-Juan de Leon met een tabulatuur van Merchiore de Barberijs de Padova
op het Pater Noster (versie 1) in 1546 (RISM B/I 1546²³)
-Pietro Paolo Borrono in 1548 (RISM 1548²)
-Iulio Abondante in 1548 (RISM B/I 1548¹²)

In Duitsland

-Hieronymus Formschneider in 1546 (RISM 1546³¹)
-Christoff Gutknecht in 1547 (RISM 1547²⁶)
-Simon Gintzler in 1547 (RISM 1547²²)
-Hans Newsidler in 1549 (RISM 1549⁴¹)

In Spanje

-Alonso Mudarra in 1546 (RISM 1546¹⁴)
-Enrriquez de Valderravano in 1547 (RISM 1547³⁵)
-Diego Pisador in 1552 ((RISM 1552³⁵)
-Miguel de Fuenllana in 1554 (RISM 1554³²)
-Hernando de Cabezón in 1578 (RISM 1578²⁴) een uitgave van werken van zijn vader Antonio, nu ook voor klavier en harp

--- ----- ----- ----- -----
1545-1550
BudOS 23
handschrift uit Wittenberg

-Obsecro domine mitte quem missurus es (f. 70-71)
ii Qui Regis Israel intende qui deducis

vindplaatsen: H. Budapest. Országos Széchényi Könyvtár (National Széchényi
Library)
Kidger: p. 130
Census: I, p. 111 en 1, IV, p. 303 - 304
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1654/#/

----- ----- ----- ----- -----

Vanaf 1546 of 1547 is Cipriano De Rore in dienst van de familie d'Este te Ferrara, dezelfde functie die Adriaen Willaert had bekleed van 1515 tot zijn aanstelling in de San Marco te Venetië in 1527.
In 1558-1559 reist De Rore naar Vlaanderen, maar wanneer hij in 1559 zich terug in Ferrara wil vestigen, is hertog Ercole II gestorven en diens opvolger Alfonso wenst hem niet meer.

RISM W 1119 (1546)
MADRIGALI A CINQUE VOCI per theorica et practica da lui composti al nuovo modo dal celeberrimo suo maestro ritrovato, libro primo
gedrukt te Venetië door Girolamo Scotto.

Bevat madrigalen van Don Nicola Vicentino, leerling van Adriaen Willaert, maar geen enkel van Willaert zelf.

----- ----- ----- -----
1546⁸
SELECTISSIMAE SYMPHONIAE
Neurenberg. Johann von Berg en Ulrich Neuber

https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00073114

Kidger p. 93

nog opslaan

----- ----- ----- ----- -----
1546¹⁹
MADRIGALI DI VERDELOT ET DE ALTRI AUTORI A SEI VOCI
gedrukt te Venetië door Antonio Gardano.

-Rompi de l'impio cor

Kidger p. 93

RISM B/I 1546¹⁹
----- ----- ------ ----- -----
1546²⁴
INTABOLATURA DE LAUTO DI DOMINICO BIANCHINI DETTO ROSSETTO
gedrukt te Venetië door Antonio Gardano.

-Madonn'io non lo so
-Le dur travail

vindplaatsen: GB. Londen. British Library - H. Budapest. Országos Széchényi Könyvtár (National Széchényi Library)

online - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/ce33fc18-ae59-e924-b855-29cd26255b92/1/

Kidger (=K006) : p. 292

RISM B/I 1546²⁴

----- ----- ----- ----- -----
1547⁵
Sacrarum cantionum, liber 3
Antwerpen. Tielman Susato

-Dulces exuviae

vindplaatsen: GB. Londen. British Library

online –1547⁵ - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/3e347361-09b9-445c-83b9-a52a9f8a201d/1/

Kidger: p. 94

RISM B/I 1547⁵

----- ----- ----- ----- -----
1547²⁰DES CHANSONS REDUICTZ EN TABLATURE DE LUT à deux, trois, et quatre parties.
Leuven. Pierre Phalèse

-C'est donc par moy

vindplaatsen: GB. Londen. British Library

online - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/17e732cf-2147-d7a7-e9eb-9df700d385df/1/

Kidger: p. 295

----- ----- ----- ------ -----
1547
CARMINUM PRO TESTUDINE
Leuven. Petrus Phalesius

-Allons, allons
-Le dur travail

Kidger: niet vermeld
Henri Vanhulst: op.cit. p. 14-15

----- ----- ----- ----- -----
1547
gedrukt te Valladolid

Bevat een bundel vihuela-muziek van Enriquez Valderravano in een publicatie
van Fernandez de Cordova, bewerkingen op een viertal nummers van Willaert

-fotokopie in Bossuyt op.cit. 1985 p. 37 afb. 10 van het Pater Noster (versie 1)

----- ----- ----- ----- -----
1548
RegB C99
handschrift uit Regensburg

-[Magnificat] Sexti toni Et exultavit
-Pater noster
ii Ave Maria

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Census: 1, III, p. 101
Kidger: p. 172
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2433/#/

gekopieerd door Johannes Stengl

----- ----- ----- ----- -----
W1116 (1548)
CANZONE VILLANESCHE ALLA NAPOLITANA di Messer Adriano a quatro voci...
Libro primo.
gedrukt te Venetië door Girolamo Scotto

De lijst van de nummers: zie 340_oeuvre_genre of 353_oeuvre_lijst_alfabetisch_rism

vindplaats: Oostenrijk, Wenen, Österr. nationalbibl.
Kidger: p. 29-32

RISM 1548

Zelfde inhoud en volgorde als W1115 (1545) en W1117 (1548) Zie hierboven.

----- ----- ----- ----- -----
1548⁹
[Cipriano de Rore]. IL TERZO LIBRO DE MADRIGALE A CINQUE VOCI
Venetië. Ottaviano Scotto

Deze verzameling madrigalen bevatte vijf composities van Willaert.
Nog hetzelfde jaar drukte Antonio Gardano ook een bundel madrigalen met 4 composities
Willaert.
Deze bundels kenden veel succes.
In 1593 herdrukte Gardano dit "terzo libro", nu met 5 madrigalen van Willaert, die toen reeds in 1562 gestorven was.

De lijst van die madrigalen staan bij : 340_oeuvre_genre

online – 1548 - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00074427

online – 1593 – Brussel KBR (Fonds Fétis 2231)
Tik achtereenvolgens op : https://www.kbr.be/nl/.
Daarna op “collecties & onderzoek”, op “algemene catalogus” en op “zoeken”.
Tik nu in het zoekvenster: Fétis 2231.

----- ----- ----- ----- -----
1548¹²
INTABOLATURA DI LAUTTO libro secondo. Madrigali a cinque & a quattro...
In Venetia appresso Hieronimo Scotto. M. D. LVIII.

Kidger p. 296

online – 1548 – intabolatura - Parijs Bnf
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k4500226x/f5.image

-Qual dolcezza giamai / et la dolc'armonia
-Helas mamert
-Pater Noster
-Madonna mia fami bona offerta
-O quando a quando havea
-Vecchie letrose
-Madonna io non lo so perche lo fai

----- ----- ----- ----- -----
1549
TOLEBC 21
handschrift uit Toledo, gekopieerd door Martín Pérez voor het kathedraalkoor, met versieringen vooral door Francisco de Buitrago

-Pater noster qui es in celis

vindplaats: Sp. Toledo. Biblioteca Capitulares de la Catedral Metropolitana
Kidger : p. 179
Census: 1, III, p. 208-209
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2559/#/

----- ----- ----- ----- -----
1549⁶
DAS ANDER BUCH. ein new künstlich Lauten Buch ... durch mich Hansen Newsidler Lutinisten.
Neurenberg. Fabritius.

-Mon cueur, mon corps (intabulatie)

Kidger p. 296

----- ----- ----- ----- -----
1549⁹
MUSICA QUATUOR VOCUM que materna lingua moteta vocantur.
Venetië. Antonio Gardano.

-Ad tua confugio supplex
-Tota pulchra es

vindplaats: GB. British Museum

online - Londen
volledig - zwart/wit
http://digirep.rhul.ac.uk/items/e7b3ad81-aba5-6e34-1334-03e02523272c/1/

Kidger: p.95

----- ----- ----- ----- -----
1549^9a
MUSICA QUATUOR VOCUM que materna lingua moteta vocantur.
Venetië. Girolamo Scotto

1549⁹ Gardano = 1549^9a Scotto

vindplaatsen : D MBS - I Bologna

online - München (enkele cantus, altus en bassus)
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00077223

online: Bologna (alle stemmen, maar de bas slechts voor de helft gekopieerd)
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/viewschedatwbca.asp?path=/cmbm/images/
ripro/gaspari/_R/R175/

Kidger : p. 95

----- ----- ----- ----- -----
1549¹³
ELETTIONE DE MOTETTI A TRE VOCI di diversi eccellentissimi musici composti...
Venetië. Girolamo Scotto

-Angelus ad pastores ait
-Quem vidistis pastores
-Beata viscera Marie virginis
-Crimina laxa pietate
ii Tu nobis dona fontem lachrimarum

Kidger: p. 96

----- ----- ----- ----- -----
1549¹⁴
LIBRO SECONDO DE LI MOTETTI A TRE VOCE, da diversi eccellentissimi musici composti, …
Venetië. Hieronymo Scotto

-Iam pascha nostrum Christus est
-Tu septiformis munere
-Sicut sydus radium
-Equalis eterno patri
-Quorum precepto subditur
-Ceduntur gladiis more bidentium

vindplaats : GB. Londen. British Library

online - 1549¹⁴ - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/d6f6bb4d-0fb1-b25a-afba-2e717e2417e5/1/

Kidger : p. 96

----- ----- ----- ----- -----
1549¹⁶
DIPHONA AMOENA et florida selectore Erasmo Rotenburcho, boiaro...
Neurenberg. Johann vom Berg en Ulrich Neuber

van Willaert slechts 1 nummer: pp. VI-VII. Vix alia poteras a 2 (voor sopr. en tenor)

Kidger p. 97

online - IMSLP (enkel de tenor)
http://ks.petruccimusiclibrary.org/files/imglnks/usimg/1/1c/IMSLP555013-PMLP594070-1549_Rotenbucher_Diphona_am-na_et_florida_-_combined_parts.pdf

---- ----- ----- ----- -----
1549³⁴
FANTASIE ET RECERCHARI A TRE VOCI
Venetië Girolamo Scotto,

Bevat o.m. 8 ricercari van Willaert, nl. de (onze nummering) ricercari C1 tem C8.
Ook nummers van Cipriano Rore "suo discepolo".

vindplaats : Londen. British Library

online - 1549³⁴– Londen (zwart-wit)
https://repository.royalholloway.ac.uk/file/54c31d9f-d737-ca5d-d88f-56e7f801c30a/1/K3b4_complete_file_for_printing.pdf

online - partituur van de ricercari's in moderne noten - IMSLP (Zenck)
http://imslp.info/files/imglnks/usimg/3/3d/IMSLP12804-WillaertRicercares.pdf

Kidger: p. 97-98

----- ----- ----- ----- -----
1549³⁸
CARMINUM QUAE CHELY VEL TESTITUDINE CANUNTUR. Liber primus...
Leuven. Petrus Phalesius

-C’est donc pour moy (bewerkt voor luit door Ninon le Petit)

vindplaats : GB Londen. British Library. MS Additional 29381

online - Londen:
http://digirep.rhul.ac.uk/items/9a80179f-3e7e-b262-d861-bfe3b20e6f10/1/K1c8_139.jpg?.vi=livNavTreeViewer

Henri Vanhulst. Catalogue des éditions de musique publiées à Louvain par Pierre Phalèse et ses fils 1545 -- 1578. nr 7. p. 16

Kidger. p. 309 (L022)

----- ----- ----- ----- ------
Midden 16de eeuw
BolSP 51 - 52
handschrift uit Bologna, gekopieerd waarsch. voor de kerk van San Petronio.

-Psalm cxii: Laudate pueri

vindplaats: I. Bologna, Archivio Musicale della Fabbriceria di San Petronio.
Kidger: p. 129
Census: 1, IV, p 289 - 290
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2834/#/
en https://www.diamm.ac.uk/sources/2835/#/

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
LeidGA 1441.
handschrift in Leiden, door verschillende schrijvers op verschillende data, met toevoegingen ca. 1564-1567.
Waarschijnlijk gekopieerd in Brussel.

-Infirmitatem nostram quesumus domine/Fors seulement

vindplaats: NL.Leiden. Gemeentearchief. Archieven van de Kerken.
online - Leiden
https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/archieven/archievenoverzicht/scans/NL-LdnRAL-0502/4.8.1.4 (beelden 207-208 / 224)
of
https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/archieven/archievenoverzicht/scans/NL-LdnRAL-0502/4.8.1.4/start/200/limit/10/highlight/7

Kidger: p. 139
Census: 1. II. p. 28 en IV. p. 419
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1861/#/

In de quintus een cantus firmus op Fors seulement, een melodie van Pipelare.
Het motet Infirmitatem nostram vinden we in veel uitgaven, maar slechts hier wordt Willaert als de componist genoemd. Elders Verdelot of anoniem.

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
LeidGA 1442.
Handschrift in Leiden, door verschillende schrijvers op verschillende data, met toevoegingen ca. 1564-1567. Waarschijnlijk gekopieerd in Brussel.

-Pater noster qui es in celis (versie 1 a 4)
-[Magnificat] Quarti thoni: Et exultavit spiritus meus (versie 5)

vindplaats: NL. Leiden. Gemeentearchief. Archieven van de Kerken.
online - Leiden
https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/archieven/archievenoverzicht/scans/NL-LdnRAL-0502/4.8.1.5
of
https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/archieven/archievenoverzicht/scans/NL-LdnRAL-0502/4.8.1.5/start/200/limit/10/highlight/6 (beelden Pater Noster: 102-104/401) (beelden Magnificat 206-211/401)

Kidger: p. 139
Census: 1. II. p. 29 en IV. p. 419
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1862/#/

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
LucBS 775
handschrift gekopieerd in de Lage Landen

7 motetten van Willaert
Voor de lijst, zie 353_oeuvre_lijst_alfabetisch_rism

vindplaatsen: I Lucca, Biblioteca Statale
Kidger. p. 143
Census 1. II p. 127
RISM: B IV/5 p. 230 - 233
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2130/#/

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
MunBS 274a
handschrift gekopieerd waarsch. in Augsburg en gedeeltelijk in de Nederlanden voor Johnn Heinrich Herwart (1520-1583) van Augsburg

-Dulces exuviae
-Dessus le merchy d’Arras

vindplaats: D Mbs

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2211/#/

online - ms - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00083911

Cantus:
Dulces exuviae (beeld 9/68)
Dessus le marché d'Arras (beeld 57/68)

Altus, Tenor en Bassus: telkens:
Dulces exuviae (beeld 7/38)
Dessus le marché (beeld 31/38)
Eenmaal staat tenor en bassus omgewisseld!

---- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
MunBS 1508
handschrift uit de Nederlanden en eerst eigendom van Johann Heinrich Harwart (1520-1583) uit Augsburg.

-A l'aventure pensant en fin gaigner
-Hellas ma mere hellas maman les dentz
-Qui la dira la peine de mon coeur
-La roussee du moy de may ma gate
-Je ny scaurois chanter ne rire
-Sonne my donc quant vous ires
-A la fontaine du pre Margot set
-Or suis ie bien au pire de mes malheureulx
-Vous ne lares pas si ie puis

vindplaatsen: D München. Bayerische Staatsbibliothek
Kidger: p. 156
Census: 1. II. p. 220-221
DIAMM:
http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=2218

Zie ook: Joann Taricani. A Chansonnier from a library in Renaissance Augsburg.
Dissertatie University of Pennsylvania te bekomen via Proquest AAI8703279

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
PiacD (1)
handschrift uit Piacenza

-M[issa] 5 Christus resurgens
-Missa 6 Osculetur me
-Missa 7ma Queramus cu[m] pastoribus (versie 1)
-Missa ottava Laudate deum
-Missa 7ma Benedictus [from Sanctus of Missa Queramus cum pastoribus]

vindplaatsen: I Piacenza. Archivio del Duomo
Census 1, vol. 3, p. 46 - 47
Kidger: p. 163
DIAMM:
http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=1016
CMME:
http://www.cmme.org/database/sources/132

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
PiacD (2)
handschrift uit Piacenza

-Christus resurgens
ii Dicant nunc iudei
-Prolungati sunt dies
ii Inveterata sunt
iii Sit ergo fas dicere
-Letare sancta mater
ii Augustine lux doctorum
-Peccavi super numerum
ii Quoniam iniquitatem meam

vindplaatsen: I Piacenza. Archivio del Duomo
Census 1, vol. 3, p. 47
Kidger: p. 163
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2391/#/

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
PiacD (3)
handschrift uit Piacenza

-Vocem jocunditatis anuntiate et audiatur
-Ave virgo sponsa dei sancti spiritus
-In craticula te deum non negavi
-Ad cenam agni providi
-Veni creator spiritus mentes tuorum
-Magne pater Augustine
-Hodie festum pie
-Festum nunc celebre
-Adesto sancta Trinitas
-Pange lingua
-Aurea luce et decore
-Maria mater Domini
-Christe redemptor
-Conditor alme
-Hostis Herodes
-Aures ad nostras deitatis
-Vexilla regis prodeunt
-Fons pietatis culmina
-Ave maris stella
-Lucis creator optime
-Vexilla regis prodeunt

vindplaatsen: I Piacenza. Archivio del Duomo
Census 1, vol. 3, p. 47 - 48
Kidger: p. 163 - 166
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2392/#/

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
PiacD (4)
handschrift uit Piacenza

-Ave Maria ancilla
ii Ave Maria fons
-Ad tua confugio
-Strinxerunt corporis membra
ii Nea nox obscurum
-Tota pulchra es amica mea
-Beatus Laurentius orabat
-Simile est regnum celorum
ii Deus quji beate Helene
-O crux splendidor
ii Dulce lignum
-[Vocem] jocunditatis
-In diebus illis
ii Et stans retro
-In ex[itu Israel]
ii Somus Jacob de populo
-Ave virgo sponsa dei
ii O Maria benedicta
iii Igitur nos merito
-In craticula te deum

vindplaatsen: I Piacenza. Archivio del Duomo
Census1, vol. 3, p. 48 - 49
Kidger: p. 166 - 167
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2393/#/

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
PiacD (5)
handschrift uit Piacenza

-Ecce lignum crucis
ii Crux fidelis
-Ecce dominus veniet
-Infirmitatem nostram
-Verbum iniquum
ii Duo Rogavi
-Congratulamini mihi omnes
ii Et dum flerem
-Regina celi letare
ii Resurrexit sicut dixit
-Obsecro domine
ii Qui regis Israel
-Vidi sedere virum
-Ne proicias nos.

vindplaatsen: I Piacenza. Archivio del Duomo
Census 1, vol. 3, p. 49 - 50
Kidger: p. 167 - 168
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2394/#/

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
RegB B220-2
handschrift uit Salzburg en wellicht heeft het te maken met Johannes Stomius (1502 - 1562), schoolmeester en componist

-Rex autem David cooperto capite incedens

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Census: 1, III, p. 97-98
Kidger: p. 172
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2429/#/

----- ---- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
RegT 3/I
handschrift uit Zuid Duitsland

-Si purti quardo [= Si pur ti guardo]

vindplaats: D Regensburg. Fürst Thurn und Taxis Hofbibliothek
Census: 1, III, p. 104-105
Kidger : p. 173
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2436/#/

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
BolSP 21
handschrift uit Bologna. De hymne van Adriaen Willaert is op het einde door een andere hand toegevoegd.

- [Vexilla regis prodeunt]
ii Quo vulneratus insuper
iv Arbor decora et fulgida
vi O crux ave spes unica

vindplaatsen: I Bologna. Archivio Musicale della Fabbriceria di San Petronio
Kidger: p. 126
Census: I, p. 81
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1617/#/

----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
BolSP 43
handschrift uit Bologna.

-Aures ad nostras deitatis
[iii] Crimina laxa
[v] Christe lux vera
[vii] Tu nobis dona
[ix] Gloria deo sit aeterno
-[Ad cenam agni provide]
[ii] Cuius corpus sanctissimum
[iv] Iam pascha postrum
[vi] Cum surgit Christus
[viii]Gloria tibi domine
-[Lucis creator optime]
[ii] Qui mane iunctum
[iv] Celorum pulset intimum
[no. 20], ff. 55v–57, Anon.
-[Vexilla Regis prodeunt]
[ii] Quo vulneratus
[iv] Arbor decora et fulgida
[vi] O crux ave
-[Christe redemptor omnium]
[ii] Beata quoque agmina
[iv] Martires dei incliti
[vi] Gentem auferte perfidam

vindplaats: I. Bologna. Archivio Musicale della Fabbriceria di San Petronio.
Kidger: p. 127
Census: 1, IV, p. 287
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2831/#/
of
https://www.diamm.ac.uk/sources/236/#/
----- ----- ----- ----- -----
Midden 16de eeuw
HerdF 9821
handschrift waarsch. uit Duitsland.

-Pater noster (versie 1 a 4)
-Videns Dominus flentes sorores Lazari

vindplaatsen: D Arnsberg-Herdringen, Schloss Fürstenberg Bibliothek
RISM: ID no. 450037
Kidger: p. 137
Census: 1, IV, p. 402
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2956/#/

----- ----- ----- ----- -----
1550
Venetië. Girolamo Scotto

Herdruk van de vijfstemmige motetten uit 1539 waarbij sommige werden weggelaten en nieuwe toegevoegd. (RISM W 1119)

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00094095

Kidger : p. 33

fotokopie van de titelpagina in Bossuyt 1985 p. 45 afb. 15

----- ----- ----- ----- -----
W1111 (1550)
FAMOSISSIMI ADRIANI WILLAERT... chori divi Marci illustrissimae Republicae Venetiarum Magistri, musica quinque vocum, (quae vulgo motecta nuncunpatur)...
Liber Primus. Quinque Vocum.

Herdruk van W1110 (1539)

vindplaatsen: D München en GB Londen (alleen C?)

online : München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00094095

Kidger : p. 33

------ ----- ----- ----- -----
1550¹
Di Adriano et di Jachet. I SALMI APPERTINENTI ALLI VESPERI per tutte le feste dell'anno, parte a versi & parte spezzadi accomodati da cantare a uno & a duoi chori
Venetië. Antonio Gardano

belangrijke uitgave met 31 psalmen die in 1557 onveranderd zal herdrukt worden

Voor de lijst, zie: "340_oeuvre_genre.html"

vindplaats: I Bologna (enkel S1 en A1) (onvolledig en gedeeltelijk beschadigd - Zie ter aanvulling naar de heruitgave van 1557)
Alleen in Regensburg, Proskesche Musikbibliothek, bezit men de volledige uitgave van 1550. Daar ook een deel van de uitgave 1570. Maar die zijn niet online.
online - Bologna
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/scripts/gaspari/scheda.asp?id=5752

Kidger: p. 33-38

----- ----- ----- ----- -----
1550³
Herdruk van de bundel Hymnorum musica uit 1542.
Venetië. Girolamo Scotto

----- ----- - ---- ----- -----
1550²⁴
MUSICQUE DE JOYE
gedrukt te Lyon door Jacques Moderne.

Bevat drie ricercars van Willaert plus twee andere die ook van hem zijn, maar die op naam staan van Julio de Modena. Alle nummers zijn overgenomen uit Musica Nova van 1540.
(ricercari A1 tot A5)
Daarnaast nog twee ricercars, die niet in Musica Nova staan, waarvan het eerste ook aan Julio de Modena wordt toegeschreven en het tweede bijna zeker van Gabriel Coste is (A6 en A7)

online – tussen 1547 en 1556 – Jacques Moderne. Musicque de Joye (IMSLP)
superius
http://ks4.imslp.net/files/imglnks/usimg/d/d5/IMSLP58337-PMLP119657-superius_wikipedia.pdf
altus
http://ks4.imslp.net/files/imglnks/usimg/b/b7/IMSLP58340-PMLP119657-Altus.pdf
tenor
http://ks4.imslp.net/files/imglnks/usimg/e/e3/IMSLP58342-PMLP119657-Tenor.pdf
bassus
https://ks.imslp.net/files/imglnks/usimg/7/78/IMSLP58343-PMLP119657-Bassus.pdf

Kidger: p. 99

moderne uitgave -BREPOLS Turnhout
http://www.brepols.net/Pages/ShowProduct.aspx?prod_id=IS-9782869060623-1

Voor de nummering van de verschillende reeksen ricercar's, zie 340_oeuvre_genre

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1550
HagueKB 74/h/7
Handschrift van Vlaamse oorsprong. Bevat 38 Franse en 4 Nederlandse wereldlijke werken, zo van Clemens non Papa, Thomas Crecquillon, Jean Richafort naast dit ene nummer van Willaert.

-[D] essus le marchiet d'Arras

vindplaatsen: NL Den Haag. Koninklijke Bibliotheek
Kidger: p. 136
Census: 1, I, p. 261 en 1, IV, p. 399
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1045/#/

----- ----- ----- ----- -----
Tweede helft van de 16de eeuw:
BolSP 35
handschrift uit Bologna voor de kerk van San Petronio.

-Hostis Herodes impie
ii Ibant magi quam viderant
vi Novum genus potentie

vindplaats: I, Bologna, Archivio Musicale della Fabbriseria di San Petronio.
Kidger: p. 126
Census: 1, IV, p. 285
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2829/#/

----- ----- ----- ----- -----
Tweede helft van de 16de eeuw:
ZwiR 100/4
handschrift uit Duitsland (Wittenberg of Zwickau)

-Allein nach dir her Jesu Christ [= Si pur ti guardo]

vindplaatsen: D. Zwickau. Ratsschulbibliothek
Kidger: p. 195
Census: 1, IV, p. 208
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2784/#/

----- ----- ----- ----- -----
1550-1551
ToleBC 17
handschrift uit Toledo, gekopieerd door Martín Pérez voor het kathedraalkoor, met versieringen vooral door Francisco de Buitrago.

-Visita quesumus domine habitationem istam

vindplaats: Sp. Toledo. Biblioteca Capitular de la Catedral Metropolitana
Kidger: p. 178-179
Census: 1, III, p. 205 - 206
DIAMM :https://www.diamm.ac.uk/sources/2554/#/

----- ----- ---- ----- -----
1550-1559
Rn/Mss musicali 76

-Pater noster

vindplaatsen: I Roma. Biblioteca Nazionale Centrale Vittoro Emanuele II
RISM: ID no. 850036
Kidger: niet vermeld

----- ---- ----- ----- -----
1550-1560
DresSL 1/D/3
handschrift

-O beatum pontificem... o Martine
-Castae parentis... Enixa est puerpera (?)
-Domine Jesu Christe amator benignissime
ii. O bone Jesu et dulcis spes anime

vindplaatsen : D Dresden, Sächsische Landesbibliothek
RISM: ID no. 211002/443
Kidger: p. 133
Census: 1, I, p. 171-172
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1708/#/

----- ----- ----- ----- -----
1550-1560
DresSL 1/D/4
handschrift uit Wittenberg (D)

-Bewahr uns Herr o trewer Gott [Sancta et immaculata] Hesdin, Nicolle des Celliers de

vindplaats: D Dresden, Sächsische Landesbibliothek
RISM : ID no. 211002/529
Kidger: p. 133
Census: 1, I, p. 172
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1709/#/

----- ----- ----- ----- -----
1550-1563
VatS 38
handschrift uit Rome, gekopieerd door Johannes Parvus voor de Cappella Sistina. Illustraties door Antonio Bonfratelli. Wapenschild van paus Pius IV (1499 - 1565)
Miniaturen en initialen in 1562 - 1563 aangebracht door Antonio Bonfratelli.

-Beatus Laurentius orabat dicens domine (beelden : 147v-148r)
-Salva nos domine vigilantes custodi nos (beelden : 154v - 155r)

vindplaats: Vaticaanstad, Cappella Sistina 38
online - Vaticaanstad:
https://digi.vatlib.it/view/MSS_Capp.Sist.38

Kidger: p. 192
Census: 1, IV, p. 43 - 44
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2632/#/
CMME : http://www.cmme.org/database/sources/157

----- ----- ----- ----- -----
W1120 - 1551
FANTASI RECERCARI CONTRAPUNTI A 3 VOCI di M. Adriano & altri autori
Venetië. Antonio Gardano

Herdruk van zeven van de acht ricercari uit de vorige uitgave (1549³⁴. Fantesie et recerchari a tre voci. Girolamo Scotto) en twee nieuwe.
RISM B/I 1551¹⁶
Er volgen nog herdrukken in 1559 (W1121) en 1593 (W1122) onder dezelfde titel maar nu met weglating van de composities van Tiburtino.

online - 1559 - IMSLP
cantus
http://ks.imslp.info/files/imglnks/usimg/5/5f/IMSLP275148-PMLP446831-01-cantus.pdf
tenor
http://ks4.imslp.info/files/imglnks/usimg/e/ee/IMSLP275149-PMLP446831-02-tenor.pdfbassus
http://ks.imslp.info/files/imglnks/usimg/2/27/IMSLP275150-PMLP446831-03-bassus.pdf

Kidger p. 38-40

fotokopie van de titelpagina van de herdruk van 1559 in Bossuyt op.cit. 1985, p. 48 afb. 16 en afb. 17: inzet van de cantuspartij van het eerste ricercar uit dezelfde herdruk.

----- ----- ----- ----- -----

RISM B/I 1551³
MOTETTA TRIUM VOCUM Ab pluribus authoribus composita quorum nomina sunt. Iachetus Galicus Morales Constantius Festa Adrianus Vvilgliardus trium vocum
Venetië. Antonio Gardano

herdruk van 1543⁶- wordt herdrukt in 1569³, telkens door Gardano

vindplaats:
D München. Bayerische Staatsbibliothek

online - 1551³ - München:
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00075021

bevat:
-Tertius del Re (ricercar B1)
-Tertius del Mi (ricercar B2)
-Tertius del Fa (ricercar B3)
-Tertius del Sol (ricercar B4)

----- ----- ----- ----- -----
1551¹⁵
Di Cipriano. IL SECONDO LIBRO DE MADRIGALI A CINQUE VOCI insieme alcuni di M Adriano...

Herdruk van 1544¹⁷

vindplaats:
D München. Bayerische Staatsbibliothek

online - 1551¹⁵ - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00074426

online – 1551¹⁵ - IMSLP
https://ks.imslp.net/files/imglnks/usimg/1/11/IMSLP281994-PMLP457585-01-cantus.pdf
of
https://imslp.org/wiki/Madrigali_a_5_voci%2C_Libro_2_(Rore%2C_Cipriano_de)

----- ----- ----- ----- -----
1552
BolSP 39.
handschrift uit San Petronio te Bologna

Christus resurgens ex mortuis
ii Dicant nunc Iudei
Vado ad eum qui misit me
Obsecro domine mitte quem
ii Qui Regis Israel intende

vindplaats: I. Bologna. Archivio Musicale della Fabbriceria di San Petronio.
Kidger: p. 126
Census: 1, I, p. 85 en 1, IV, p. 286 - 287
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1623/#/

----- ----- ----- ----- -----
1552
WhalleyS 23
handschrift uit de Nederlanden, waarsch. Antwerpen of Brussel.

-Allons Allons gay gayement ma mignonne
- Je my levay par ung matin que iour
- Cest donc par moy que ansins suis fortunee

vindplaatsen: GB. Whalley (Lancashire). Stonyhurst College Library.
Kidger: p. 193
Census: 1, IV, p. 130 - 131
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/995/#/

Volgens DIAMM : Bindings are work of Christophe Plantin of Antwerp (FenIR).

"Hoewel niet met zekerheid is vast te stellen voor wie de boeken gemaakt zijn, lijken de luxueus versierde band, het professionele handschrift en de doordachte indeling van het manuscript erop te wijzen dat het voor iemand met een hoge status bedoeld was. (...) De meerderheid van de componisten was werkzaam voor de keizerlijke kapel. Onder de werken van bijvoorbeeld Crequillon, Clemens non Papa en Christian Hollander bevinden zich bovendien stukken die voor 1552 nog niet in druk verschenen waren, terwijl van de overige Franse en Italiaanse componisten die niets met het keizerlijk hof te maken hadden, alle stukken wel al in druk circuleerden."

Frans Boendermaker. Een collectie Antwerpse Stemboeken. Eindwerk Master 2011. Universiteit Utrecht, p. 6.

----- ----- ----- ----- -----
1552⁹
LA FLEUR DE CHANSONS ET QUATRIESME LIVRE À QUATRE PARTIES ...
Antwerpen. Tielman Susato.

-C'est boucannes

vindplaats: F Parijs. Bibl. nat. (alt) - GB British Library (bas)
online - Parijs
http://catalogue.bnf.fr/servlet/biblio?idNoeud=1&ID=43289747&SN1=0&SN2
=0&host=catalogue

online - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/27205923-8d6b-0f87-613a-a29b665d32e2/1/

Kidger: p. 99

----- ----- ----- ----- -----
1552²⁹
HORTUS MUSARUM in quo tamquam flosculi quidam selectissimarum carminum
collecti sunt ex optimis quibusque authoribus...
Leuven. Phalesius

luittabulatuur

-Magnum hereditatis (p. 60)
-Or suis je bien (p. 108)

vindplaats: B Kon. Conserv. 26372
facsimile: B KBR S 26.372

online - IMSLP
http://ks.imslp.info/files/imglnks/usimg/2/28/IMSLP247456-PMLP401295-Hortus.pdf

----- ----- ----- ----- -----
1552⁷
LIBRO DE MUSICA DE VIHUELA, agora nuevamente compuesto por Diego Pisador...
Salamanca. Diego Pisador

Libro Sexto que tracta de motetes...
-Ave Maria (f. 76)
-Pater noster (f. 77)

Libro Septimo que trata de villanescas
-O dolce vita mia (f. 87)
-A quand'a quand'haveva (f. 89)
-Lagrime mesti (f. 89)
-Madonna mia fa (f. 90)
-O bene mio fa famm'uno favore (f. 90v)

vindplaatsen:
Es. Salamanca en Madrid
USA. University of Rochester. Sibley Special Collections.

online - Petrucci / IMSLP
http://ks.petruccimusiclibrary.org/files/imglnks/usimg/2/2a/IMSLP75128-PMLP150705-Pisador..pdf
(gedeeltelijk in kleuren)

Kidger p. 297

------ ----- ----- ----- -----
1552 - 1556
MunBS 16
handschrift uit München, gekopieerd waarschijnlijk door Ludwig Daser voor gebruik aan de hofkapel van Albrecht V, hertog van Beyeren (1528-1579).

-Clare sanctorum senatus apostolorum

vindplaatsen: D München Bayerische Staatsbibliotek.
online - MunBS 16 - München (Hans Mayer) (beelden 139 - 156)
https://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0007/bsb00079114/images/

Kidger. p. 155
Census. 1.II. 192
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2191/#/

----- ----- ----- ----- -----
1553⁸
LIBER PRIMUS ECCLESIASTICARUM CANTIONUM QUATUOR VOCUM, vulgo moteta vocant, …
Antwerpen, Tielman Susato

-Pater peccavi in coelum et coram
ii. Quanti mercenarii in domo patris

vindplaats: GB British Library
online - Londen
http://digirep.rhul.ac.uk/items/8feb3202-a0c8-37ee-38a9-2ee1b592f188/1/

Kidger: p. 100

----- ----- ----- ----- -----
1553⁹ LIBER SECUNDUS ECCLESIASTICARUM CANTIONUM QUATUOR VOCUM, vulgo moteta vocant, …
Antwerpen, Tielman Susato

-Da pacem Domine in diebus nostris a 4

vindplaats: GB British Library
digitaal - Londen
http://digirep.rhul.ac.uk/items/bded4c67-8081-990f-9bcc-83bae8ee4694/1/

Kidger: p. 101

----- ----- ----- ----- -----
1553²²
TIERS LIVRE DE CHANSONS, composées a trois parties par bons et excellent musiciens...
Parijs. Adrian Le Roy & Robert Ballard

-Allons allons gay gayement
-La rousé de moys de may (ook toegeschreven aan Richafort)
-Si je ne voy mamie je mourray de douleur

De belangrijke Parijse drukkerij Le Roy & Ballard neemt drie chansons van
Willaert op in de bundel Tiers livre de chansons a 3. Eén is nieuw. Het is de
eenvoudige canon: Si je ne voy mamie

Kidger : p. 101

online - partituur in moderne noten - IMSLP
https://imslp.simssa.ca/files/imglnks/usimg/a/af/IMSLP356331-PMLP575401-Chansons_%C3%A0_trois_parties_1553_22_-_EN183,1-26(2014).pdf

-Allons allons gay gayement (nr 3 / beelden 21-27 op 196)
-La rousé de moys de may (nr 8 / beelden 63-70 op 196)
-Si je ne voy mamie je mourray de douleur (nr 26 / beelden 193 -196 op 196)

----- ----- ----- ----- -----
1554⁵
LIBER SEXTUS CANTIONUM SACRARUM VULGO MOTETA VOCANT, quinque et sex vocum...
Leuven. Pierre Phalèse

-Creator omnium Deus a 6

vindplaats : B Brussel. Koninklijke Bibliotheek - D Mbs (Zie hier verder : online) - GB British Library (Zie hier verder : online)

Kidger : p. 101

wordt herdrukt in 1558 (RISM B/I 1558⁵ ) en wordt herdrukt in 1564;

online : eigen kopie en uitwerking : zie bij IMSLP

online – 1554 - München:
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00079566

online - 1558 - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/b69e4043-5f43-668c-89bf-edcd33757a9f/1/

online – partituur in moderne noten - CPDL
http://www1.cpdl.org/wiki/images/1/16/Willaert_Creator_omnium_Deus.pdf

online – partituur in moderne noten – IMSLP
https://imslp.org/wiki/File:WIMA.c443-Creator-omnium-Deus.pdf
A.W.F. - A.W.S.

----- ----- ----- ----- -----
1554 - 1563
GdńPAN 4003
handschrift uit de Nederlanden?
zonder titel, bevat 143 vocale stukken

-Dessus le marchie darras mireli mirela
-A vous me rends comme celle du monde
-Si purti vardo (= Si pur ti guardo)
-Allons allons gay gayement
-La rousee du mois de may ma gaste
-Vous marchiez du bout du pied Marionette Anon.

vindplaatsen : PL Biblioteka Gdaska Polskiej Akademii Nauk
RISM: ID no. 305000
Kidger: p. 135-136
Census: 1, IV, p. 388
DIAMM : PL-GD 4003
discantus
https://www.diamm.ac.uk/sources/1055/#/
altus
https://www.diamm.ac.uk/sources/4581/#/
tenor
https://www.diamm.ac.uk/sources/4582/#/
bassus
https://www.diamm.ac.uk/sources/4583/#/

----- ----- ----- ----- -----
1554 -1564
Neurenberg. Johann vom Berg en Ulrich Neuber publiceren verschillende bundels met evangelische liederen. Die liederen zijn geklasseerd volgens het liturgisch kalender. In feite zijn het motetten, voor een groot deel van Belgische polyfonisten zoals Cipriano De Rore, Pierre de Manchicourt, Jacobus Vaet, Thomas Crecquillon, Pierre de la Rue, Clemens non Papa en Adriaen Willaert. Van deze laatste vinden we 10 nummers in deze verschillende boeken.

Het betreft hun Evangelia dominicorum et festorum dierum musicis numeris pulcherime comprehensa & ornata
en ook hun Tomus quartus Psalmorum selectorum uit de jaren 1554 - 1556.

RISM 1554¹⁰, 1554¹¹, 1555¹¹, 1555¹², 1556⁸en 1556⁹

online - München

PRIMUS TOMUS
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00074198
TERTIUS TOMUS
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00074200
QUARTUS TOMUS
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00074201
QUINTUS TOMUS
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00074202
SEXTUS TOMUS
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00074203

In de Koninklijke Bibliotheek Brussel zijn ze verzameld in vijf boeken per stem
discantus
https://opac.kbr.be/Library/doc/SYRACUSE/18340670
tenor
https://opac.kbr.be/Library/doc/SYRACUSE/18341570
altus
https://opac.kbr.be/Library/doc/SYRACUSE/18341183
bassus
https://opac.kbr.be/Library/doc/SYRACUSE/18342235
vagans
https://opac.kbr.be/Library/doc/SYRACUSE/18342037

Voor de lijst van alle werken, zie : 340_oeuvre_genre

Kidger : p. 101 tem 103

----- ----- ----- ----- -----
W1123 - 1555
I SACRI E SANTI SALMI che si cantano a Vespro et Compieta con li suoi Himni, Responsorii et Benedicamus ... a uno Choro & a quatro voci ... con la gionta di dui Magnificat, a quatro voci.
Venetië. Antonio Gardano

Vierstemmig.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano, in 1565 door Francesco Rampazetto en in 1571 door de zonen van Antonio Gardano.

vindplaatsen: B - KBR (tenor) - GB Lbl (bas) - I Bc (bas)

online - 1571 - München (alle stemmen)
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00087006

voor de lijst: zie "340_oeuvre_genre"

Kidger p. 41

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1555
LeipU 51
handschrift in Leipzig

-Pater noster qui es in coelis
ii Ave Maria gratia plena dominus tecum

-Beata Dei genitrix Maria
ii Et beata quae credidit

vindplaatsen: D. Leipzig. Universitätsbibliothek
Kidger p. 140
Census: 1. II, p. 33-34
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1864/#/

----- ----- ----- ----- ----- -----
ca. 1555 - 1560
SionA 87-4
handschrift in Sion, waarschijnlijk gekopieerd in Breslau of in de omgeving

-Rex autem David cooperto capite incedens

vindplaats: Sion. Archiver du Chapitre
Kidger: p. 176
Census: 1, III, p. 156
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1180/#/

1556-1557: tweede reis naar Vlaanderen

1556
CopKB 1873

Het handschrift vermeldt de datum 1556, met het monogram van koning Christian III van Denemarken en van Erhart Herdegen, verbonden aan de hofkapel van het Deens hof. Het werd dus gekopieerd voor de Deense hofkapel te Kopenhagen. Het motet Creator omnium Deus terribilis is gekopieerd, zoals verschillende andere, uit de gedrukte boeken van Pierre Phalèse van 1553-1555.
Gekopieerd voor de kapel aan het Deens Hof in Kopenhagen

-Creator omnium Deus terribilis (versie 2 a 6)

vindplaatsen: DK Kopenhagen, Det Kongelige Bibliothek Slotsholmen
Kidger: p. 133
Census: 1, I, p. 165-166 en 1, IV, p. 337
RISM: ID no. 150203016
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1703/#/

----- ----- ----- ----- -----
1556⁹
SEXTUS TOMUS EVANGELIORUM et piarum sententiarum. Quatuor, sex, et octo vocum. Neurenberg. Johann vom Berg en Ulrich Neuber

-Pater peccavi in coelum et coram [a 4]
ii Quanti mercenarii in domo patris
-Domine Jesu Christe memento [a 4]
ii Et concede mihi omnipotens
-Infelix ego omnium [a 6]
ii Ad te igitur piisime Deus

vindplaats: GB Londen. British Library (enkel tenor)

online - Londen: (zonder datum. Volgens Londen : 1546)
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/c8bdbac1-ed13-aa05-4aa5-bb917a193a0b/1/

RISM : http://purl.org/rism/BI/1556/9
Kidger: p. 102 – 103

----- ----- ----- ----- -----
1556 - 1560
TrevBC 11b
handschrift in Treviso, gekopieerd voor het kathedraalkoor

[Psalm cxii: Laudate pueri]
Laudate nomen domini

[Psalm cxv: Credidi propter]
Ego dixi in excessu

[Psalm cxxv: In convertando]
Tunc repletum

[Psalm cxxxviii: Domine probasti me]
Intellexisti cogitationes

[Psalm cx: Confitebor tibi]
Exquisita in omnes

[Psalm cxxix: De profundis]
Fiant aures tue

[Psalm cxxxi: Memento Domine David]
Sicut juravit domino

[Psalm cxvi: Laudate dominum]
Quoniam confirmata est

[Psalm cxii: Laudate pueri]
Laudate nomen domini
[= no. 3]

[Psalm cxxxxvii: Lauda Jerusalem]
Lauda Deum tuum

[Psalm cxiii: In exitu Israel]
Facta est Judea

vindplaats: I Treviso. Biblioteca Capitolare del Duomo
Kidger: p. 182 - 183
Census: 1. III, p. 241
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2580/#/

----- ----- ---- ----- -----
1556, 1558, 1560 en 1562
HradKM 29
handschrift

-In diebus illis [erat vir Babyloniae]
ii [Susanna aliquando] … et senes eam
iii Deus qui absconditorum es cognitur
- Ne prociicias nos in tempore senectutis
- Pater noster qui es in coelis
ii Ave Maria gratia plena dominus tecum
- Domine Iesu Christi amator benignissime
ii O bone i.e.,u et dulcis spes animae
- Venator leporis mittet tibi maxime
ii Et Francisce ducum dux maxime
- Infirmitatem nostram quaesumus domini
- Victimae paschali laudes immolent Christiani
ii Dic nobis Maria quid vidisti in via
- Veni sancte spiritus et emitte coelitus
ii O lux beatissima reple cordis
- Avertatur obsecro domine furor tuus
ii Inclina deus meus aurem tuam
-Te deum patrem ingenitum te filium
ii Laus deo patri parilique proli
- Peccata mea domine sicut sagittae infixa
ii Quoniam iniquitatem meam ego cognosco

vindplaatsen: CZ. Hradec Králové. Krajske Muzeum
Kidger: p. 138
Census: 1, I, p. 278 en 1, IV, p. 408
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1830/#/

----- ----- ----- ----- -----
1556 - 1569
TrevBC 8
handschrift in Treviso gekopieerd voor het kathedraalkoor

-Ecce dominus veniet a 5
-Factum est verbum a 6
-Obsecro Domine mitte a 6
ii Qui regis Israel
-In tua pacientia a 4
-Patefacte sunt Janue a 4
ii Mortem enim quam salvator
-Beatus Stephanus preciosus a 4
ii Et videntes vultum
-Joannes apostolus et evangelista a 4
ii Ecclesiam tuam quesumus
-Beatus Joannes apostolous a 4
ii Ipse est qui evangelii
-Antoni pastor inclite a 4
-Armorum fortissime Ductor Sebastiane a 4
ii Te igitur martir egregie
-Ave Maria gratia plena a 4

vindplaats: I Treviso. Biblioteca Capitolare del Duomo
Kidger: p. 181
Census: 1. III, p. 237 - 238
CMME : http://www.cmme.org/database/sources/189
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2577/#/

----- ----- ----- ----- -----
1556 - 1570
TrevBC 10
handschrift in Treviso gekopieerd voor het kathedraalkoor

-In manus tuas domine a 4

vindplaats: I Treviso. Biblioteca Capitolare del Duomo
Kidger: p. 182
Census: 1. III, p. 240 - 241
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2579/#/

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1557
EdinU 64
handschrift uit Lincluden (Schotland)

Infelix ego omnium
ii Ad te igitur piissime

vindplaatsen: UK Edinburgh. University Library
Kidger: p. 134
Census: 1, I, p. 203-204

----- ------ ------ ------ ------
1557⁶
Herdruk van I SALMI APPERTINENTI ALLI VESPERI uit 1550¹

online - Bologna (enkel S, A, T, B van Choro II) (Zie ter aanvulling naar de eerste druk)
http://www.bibliotecamusica.it/cmbm/scripts/gaspari/scheda.asp?id=5755

----- ----- ----- ----- -----
1557 - 1559
RegB 940-1
Gekopieerd in Wittenberg en Regensburg door Wolfgang Küffer, alias Saliterer, de samensteller en eerste eigenaar.

-Rex autem David cooperto capite incedens
-Pater peccavi in coelum et coram te
ii Quanti mercenarii in domo patris
-Beata dei genitrix Maria cuius viscera
ii Et beata quae credidit quoniam perfecta
-Pater noster qui es in coelis
-Dulces exuviae dum fata deusque
-Ave Maria gratia plena dominus tecum

vindplaatsen: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Census: 1, III, p. 91-92
Kidger: p. 171
DIAMM :
discantus : https://www.diamm.ac.uk/sources/2422/#/
altus : https://www.diamm.ac.uk/sources/3648/#/
tenor : https://www.diamm.ac.uk/sources/3649/#/
bassus : https://www.diamm.ac.uk/sources/3650/#/
quintus : https://www.diamm.ac.uk/sources/3651/#/

----- ----- ----- ----- -----
1558
handschrift
Willaert draagt zijn Musica Nova op aan Alfonso II d'Este, erfprins van Ferrara

----- ----- ----- ----- -----
1558¹¹
IL PRIMO LIBRO DE MADRIGALI A QUATRO VOCI de diversi autori a notte negre con la gionta di quatro madrigali...
Venetië. Girolamo Scotto.

-Chi volesse saper che cos’e amore

vindplaats : GB. Londen. British Library (zonder alt)
online - Londen
http://digirep.rhul.ac.uk/items/a793249c-4e6d-27b5-9213-1710ec34bc15/1/A277a_015.jpg?.vi=livNavTreeViewer
of
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/a793249c-4e6d-27b5-9213-1710ec34bc15/1/

Kidger : p. 104

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1558
LeipU 49
handschrift in Leipzig, afkomstig van de St.-Thomaskirche

-Domine Iesu Christe amator benignissime a 4
ii O bone Iesu et dulcis spes animae
-Pater noster qui es in coelis (versie 1 a 4)
-Videns dominus fluentes sorores Lazari

vindplaatsen: D. Leipzig. Universitätsbibliothek
Kidger p. 139-140
Census II, p. 33
CMME: http://www.cmme.org/database/sources/127
DIAMM :
discantus : https://www.diamm.ac.uk/sources/1151/#/
altus : https://www.diamm.ac.uk/sources/1779/#/
tenor : https://www.diamm.ac.uk/sources/1943/#/
bassus : https://www.diamm.ac.uk/sources/1944/#/
quintus : https://www.diamm.ac.uk/sources/1945/#/

----- ----- ----- ----- -----
1558 - 1571
TrevBC 7
handschrift gekopieerd te Treviso voor het kathedraalkoor

-Angelus domini descendit a 4
-Videns dominus fluentes sorores a 4

vindplaats: I Treviso. Biblioteca Capitolare del Duomo
Kidger p. 181
Census 1. III, p. 237 - 238
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2576/#/

1559: Alfonso II wordt erfprins van Ferrara, na de dood van zijn vader Ercole II.
Cipriano De Rore is niet verder gewenst in Ferrara en wordt er vervangen door een Italiaanse musicus

1559 – 1562 (volgens MarvinF. ca. 1564-1568)
MISSA MITTIT AD VIRGINEM
Willaert componeert ter ere van Alfonso II de Missa Mittit ad Virginem. gebaseerd op een eigen motet uit de Musica Nova van 1559.

handschrift
vindplaats : I Modena . Bilbioteca Estense (I-MOe MS {alpha}.N.1.1)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2168/#/

--- ----- ----- ----- -----
1559a (W1126)
MUSICA NOVA

Een verzameling van 27 motetten en 25 madrigalen , voor vier tot zeven stemmen, oud
(soms reeds 15 jaar) en nieuw. Een prestigieuze uitgave zowel naar voorkomen als naar
inhoud.
Eerst bewaard als een handschriftenbundel,
in 1554: Alfonso d'Este koopt het manuscript van Polissena Pecorina
in 1559 gedrukt door Antonio Gardano.

Voor de volledige lijst van de motetten en madrigalen: Zie: 340_oeuvre_genre

vindplaatsen:
B. Brussel. Koninklijke Bibliotheek (zonder de alt) (Zie hier verder : online)
D München. Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
I. Bologna. Museo internazionale e biblioteca della musica (Zie hier verder : online)

bekijk de noten:
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.it/cmbm/viewschedatwbca.asp?path=/
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/V013/

online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00071866

online - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/doc/SYRACUSE/18352190#uurl

partituur in moderne noten - online - CPDL
http://www3.cpdl.org/wiki/index.php/Musica_nova_(Adrian_Willaert)

beluister op cd alle motetten en madrigalen:

MUSICA NOVA. The Madrigals
MUSICA NOVA. The Motets

cd The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814
2009
www.classicsonline.com/

luister ook op SPOTIFY: albums - musica nova
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/musica-nova-the-petrarca-madrigals
of
https://app.idagio.com/recordings/12673255

cd The Motets
Singer Pur
Oehms Classics OC 835
2010-2011

luister ook op SPOTIFY: albums - musica nova
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/willaert-musica-nova

----- ----- ----- ----- -----
1559²⁵ (W1121)
FANTASIE RECERCARI CONTRAPUNTI A TRE VOCI di M. adriano & de altri Autori appropriati per Cantare & Sonare d'ogni sorte di Stromenti, Con dui Regina celi, l'uno di M. adriano & l'altro di M. cipriano, Sopra uno medesimo Canto Fermo... Libro primo
Venetië. Antonio Gardano

Antonio Gardano herdrukt de Fantasie recercari contrapunti a tre voci di M. Adriano et de
altro autori uit 1551 (1551¹⁶ - W 1121).
Belangrijk hierbij is het gebruik van de naam "recercari" als benaming voor dit nieuwe compositiegenre.

vindplaatsen: D München. Bayerische Staatsbibliothek.

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00075013

Kidger: p. 49 - 50 (W1121 - 1559)

----- ----- ----- ----- -----
1560
BrusC 27766
handschrift uit Florence, gekopieerd door Antonius Morus in Florence voor Angioletta di Biffoli en Clemenza di Sostegni, twee leden van vooraanstaande families in Florence.

- Ave Maria gratia plena (versie 2 a 6)

vindplaatsen: B, Brussel, Koninklijk Conservatorium
Kidger: p. 129
Census: 1, I, p. 103
DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/1643/#/

----- ----- ----- ----- -----
1560
Wolfa 293
handschrift waarsch. uit Ferrara

-Clare sanctorum senatus [a 5]
-Laus tibi sacra rubens [a 5]
ii. Basilii felix edes
-Creator omnium Deus [a 5]
-Se la gratia divina [a 5]
-Beatus Bernardus [a 6]
ii. Quin tenes legum
-O proles Hispaniae [a 6]
-Sancte Francisce [a 6]
-Creator omnium Deus [a 6]
-Infelix ego omnium [a 6]
ii. Ad te igitur
-Dove sei tu mio caro [a 5]
ii. Chi mi ti colse
-Amor da che tu voi [a 5]
ii. Gentil coppia'eccellente
-Nell'amare'e fredd'onde [a 5]
ii. Ceda nata nel mar

vindplaatsen: D Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek
RISM: ID no. 451509
Kidger: p. 194-195
Census: 1, IV, p. 141 - 142
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2687/#/

----- ----- ----- ----- -----
1560¹
SELECTISSIMORUM TRICINIORUM...
Neurenberg. Johann vom Berg en Ulrich Neuber

-Perot Perot
-N’a tu point veu
-Baises moy tant

vindplaats: GB. Londen. British Library (onvolledig)

Kidger: p. 107

----- ----- ----- ----- -----
1560²¹
Di Cipriano Rore. IL TERZO LIBRO DE MADREGALI dove si contengono le vergine... a cinque voci.
Venetië. Antonio Gardano

-Amor da che tu vuoi pur ch’io m’arrischi
ii. Gentil coppia eccelente
-Se la gratia divina non mi tra fuor
-Ne le amar’et fredd’onde
ii. Ceda nata nel mar Venere
-Mentr’al bel lett’ove dormia Phetone

vindplaats: D Bsb - F BnF

online - F BnF (cantus)
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8446924j/f1.r=De+Rore.langFR

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00071995

Kidger: p. 107

----- ----- ----- ----- -----
1560
CINCQUIESME LIVRE DE CHANSONS composé à troys parties par M. Adrian Willart, nouvellement imprimé en troys volumes.
Parijs, Adrian Le Roy & Robert Ballard

Twintig chansons, alle overgenomen uit La Couronne et fleur des chansons uit 1536 van Andrea Antico, met uitzondering van de canon Sy je ne voy mami, die Le Roy reeds in 1553 had gepubliceerd in zijn Tiers livre de chansons à 3. (RISM 1553/22)
Herdrukt in 1562 en 1578

Voor de lijst: zie in "340_oeuvre_genre"

RISM 1560 - W 1127

----- ----- ----- ----- -----
1560b
LIVRE DE MESLANGES, contenant six vingtz chansons, des plus rares, et plus industrieuses qui se trouvent, soit des autheurs antiques, soit des plus memorables de nostre temps ...
Parijs. Adrian Le Roy & Robert Ballard

Deze verzameluitgave brengt een brede waaier van de chansonproductie van Josquin
Desprez tot Orlandus Lassus, en bevat een 24 vijf- en zesstemmige composities van
Willaert, waarvan een groot aantal in eerste uitgave.
Licht gewijzigd maar sterk aangevuld herdrukt in 1572² onder de titel Mellange de chansons.

CMME : volledige lijst: http://www.cmme.org/database/sources/149

vindplaatsen: B KBR (B) - D MunBS (B - onvoll.) - E Mc - F ParisBNF

online - 1560 - München: (onvolledig)
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00078016

Kidger: p. 105-106

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1560
ModE C.313

Gekopieerd in Ferrara, waarschijnlijk door Hernando Bustamante, die ook ModE C. 314 schreef, voor gebruik aan het hertogelijk hof van Ercole II 'd Este (1508-1559) of Alfonso d' Este (1533-1597).

Bevat 78 motetten, vierstemmige en vijfstemmige, waarvan 36 van Willaert en 11 of 12 van De Rore. Het repertoire van dit handschrift sluit goed aan bij de motetten in Musica Nova

vindplaatsen: I. Modena. Biblioteca Estense e Universitaria
Kidger: p. 145-155
Census: 1. II. p. 161
DIAMM :
discantus
https://www.diamm.ac.uk/sources/2157/#/
altus
https://www.diamm.ac.uk/sources/2158/#/
bassus
https://www.diamm.ac.uk/sources/2159/#/
quintus
https://www.diamm.ac.uk/sources/2160/#/
tenor ontbreekt

ModE C.314

In totaal 43 motetten, zesstemmige en zevenstemmige, waarvan 4 van De Rore en 25 of 27 van Willaert.

De handschriften hebben een bruin-lederen omslag met gouden versiering en de gekroonde arend van de familie d'Este. Ze werden gekopieerd voor gebruik aan het hertogelijk hof van Ercole II d'Este (1508-1597) of van Alfonso II d'Este (1533-1597) waarschijnlijk door Hernando Bustamante, die ook ModE C. 313 schreef.

Beide handschriften ModE C.313 en Mod C.314 horen bij elkaar. Samen bevatten ze 61 of 63 werken van Adriaen Willaert en 15 of 16 van De Rore, op een totaal van 121 stukken.

Voor de volledige lijst van Willaert, zie 340_oeuvre_genre

DIAMM :
discantus :
https://www.diamm.ac.uk/sources/2161/#/
altus :
https://www.diamm.ac.uk/sources/2162/#/
tenor
https://www.diamm.ac.uk/sources/2163/#/
bassus
https://www.diamm.ac.uk/sources/2164/#/
quintus
https://www.diamm.ac.uk/sources/2165/#/

----- ----- ----- ----- -----
1560a - W 1127 (Lesure 67)
CINCQUIESME LIVRE DE CHANSONS COMPOSÉ A TROYS PARTIES PAR M. ADRIAN WILLAERT ...
Parijs. Adrian Le Roy en Robert Ballard

vindplaats: A Wn - F Pn (second dessus)

Kidger p. 56

Bevat alleen werken van Willaert, op één na chansons die in 1536 in de bundel La
Couronne et fleur des chansons a troys waren verschenen. Zie 1536¹.

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1560-1570
StockKB 229 1-2
handschrift uit Stockholm voor gebruik aan het hof van Erik XIV, koning van Zweden.

-E quando [ha fato l'ovo la mattina] Anon.
-Si pur ti guardo [dolce anima mia] Anon.
-I vidi in terra [angelici costumi] Anon.
ii. [Amor senno valor pietate e doglia]
-Audite insula [et attendite populi de longe] Anon.
ii. Et posuit os meum [quasi gladium]
-Verbum supernum Anon.
ii. Se nascens dedit socium
-Quando nascesti amor Anon.
-Che fai alma Anon.
-Inviolata [integra et casta es Maria] Anon.
ii. Tua per precata
-Liete e pensose
-Praeter rerum seriem
ii. Virtus Sancti Spiritus

vindplaatsen: S Stockholm, Kungliga Biblioteket
RISM: ID no. 190014
Census: 1, III, p. 158 - 159
Kidger: p. 176 (onvolledig? - zie CMME)
CMME: http://www.cmme.org/database/sources/197
DIAMM :
discantus
https://www.diamm.ac.uk/sources/1079/#/
bassus :
https://www.diamm.ac.uk/sources/1931/#/

----- ---- ----- ----- -----
1560 - 1575
TrevBC 25
handschrift uit Noord-Italië

-Veni creator spiritus
iii Tu septiformis munere
v Hostem repellas
-[Magne pater Augustine]
ii Amatorem paupertatis In festo sancti nostri Augustini
iv Tu de vita clreicorum
-[Lucis creator optime]
ii Qui mane iunctum In Dominicis diebus.
iv Celorum pulset intimum

Onvolledig door het ontbreken van een folio. DIAMM telt 6 titels.

vindplaats: I Treviso. Biblioteca Capitolare del Duomo
Kidger: p. 186
Census: 1. III, p. 247 - 248
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2592/#/

----- ---- ----- ----- ------
Tweede helft 16de eeuw
RegB B223-33
handschrift uit Augsburg

-Enixa est puerpera
-Creator omnium deus (a 5)

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Census: 1, III, p. 98
Kidger: p. 172
DIAMM :
altus
https://www.diamm.ac.uk/sources/2430/#/
sextus
https://www.diamm.ac.uk/sources/3681/#/
tenor
https://www.diamm.ac.uk/sources/3679/#/

----- ----- ---- ----- -----
Tweede helft 16de eeuw
SilosA 21
handschrift in de Benedictijner Abdij van Silos

Pater noster qui es in celis
ii Ave Maria gratia plena dominus tecum

vindplaats: (Spanje) Santo Domingo de Silos. Abadía Benedictino
Kidger: p. 175
Census: 1, III, p. 155 - 156
DIAMM : info en online beelden 89v tem 94
https://www.diamm.ac.uk/sources/1179/#/images

----- ----- ----- ----- -----
Tweede helft 16de eeuw
UlmS 235
handschrift uit Ulm

-Allein nach dir her Jesu Christ [= Si pur ti guardo]

vindplaats: D. Ulm. Münster Bibliothek
Kidger: 190
Census: 1, III, p. 257
DIAMM :
discantus
https://www.diamm.ac.uk/sources/1187/#/
altus
https://www.diamm.ac.uk/sources/1962/#/
tenor
https://www.diamm.ac.uk/sources/1963/#/
bassus
https://www.diamm.ac.uk/sources/1964/#/

---- ----- ----- ----- -----
Tweede helft 16de eeuw
VienNB Mus. 15950
Waarschijnlijk gekopieerd in Wenen voor de hofkapel van keizer Maximiliaan II (1527 - 1576)

-Missa Benedicta es celorum regina

vindplaats: A. Wenen. Österreichische Nationalbibliothek
Kidger: p. 193
Census: 1, IV, p. 102 - 103
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2661/#/

----- ----- ----- ----- -----
1561
I SACRI E SANTI SALMI CHE SI CANTANO A VESPRO ET COMPIETA con li suoi Himni, Responsorii et Benedicamus ... a uno Choro & a quatro voci ... con la gionta di dui Magnificat, a quatro voci.
Venetië. Antonio Gardano

Herdruk van RISM W 1123 - 1555
Zal nog herdrukt worden in W1124 - 1565 en W1125 - 1571

----- ----- ----- ----- -----
1561(?)
RegB 853-854
handschrift uit Regensburg, gekopieerd, mogelijk door Cantor Erasmus Zollner, waarschijnlijk voor het koor van het Gymnasium Poeticum

-O admirabile commertium
ii Quando natus es
iii Rubum quem viderat
iv Germinavit radix Jesse
v Ecce Maria
vi Mirabile mysterium
vii Magnum haereditatis
-Beata viscera Maria

vindplaats : D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Kidger : p. 169
Census 1, vol. III: p. 78-79
DIAMM :
dicantus
https://www.diamm.ac.uk/sources/2407/#/
altus
https://www.diamm.ac.uk/sources/3599/#/
tenor
https://www.diamm.ac.uk/sources/3600/#/
bassus
https://www.diamm.ac.uk/sources/3601/#/
quintus
https://www.diamm.ac.uk/sources/3602/#/
sextus
https://www.diamm.ac.uk/sources/3603/#/

----- ----- ----- ----- -----
1561 (W1128)
HADRIANI WILLAERT MUSICI EXCELENTISSIMI MOTETA QUATUOR, QUINQUE, ET SEX VOCUM nunc primum in lucen edita. Liber Primus.
Leuven. Pierre Phalèse

Liber primus: Moteta quatuor, quinque et sex vocum
bevat de eerste elf motetten van W1126 (1559)

Liber secundus: Moteta sex et septem vocibus
bevat de overgebleven zestien motetten van W1126 (1559)

vindplaats: D München. Mbs - E Madrid. Conservatotio Superior de Musica

online – 1561 - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00093444

Kidger : p. 58 - 61

----- ----- ----- ----- -----
1561
O SOCII DURATE

Het profane motet O socii durate zou een van de laatste composities zijn van Willaert.
Het is getoonzet als hulde aan Antoine Perrenot de Granvelle, staatssecretaris van
Keizer Karel V, ter gelegenheid van diens benoeming tot kardinaal.
Het motet werd in 1566 opgenomen in de Rore's vijfde boek madrigalen voor vijf stemmen (1566¹⁷).

7 december 1562: overlijden van Adriaen Willaert te Venetië

Cipriano De Rore zal hem opvolgen in de San Marco basiliek

1562⁹
IL TERZO LIBRO DELLE MUSE A 3 VOCI, di canzon francese di Adrian Willaert.
Venetië. Girolamo Scotto
Vooral chansons uit La Couronne et Fleur uit 1536¹

RISM W 1129 - 1562⁹

----- ----- ----- ----- -----
1562
StuttL 3
handschrift uit Stuttgart, gekopieerd voor gebruik in de hofkpapel van Christophe, hertog van Württemberg (1515 - 1568)

-Salva nos domine

vindplaats: D. Stuttgart. Württembergische Landesbibliothek
DIAMM :
online - ms - DIAMM
https://www.diamm.ac.uk/sources/2015/#/inventory (nr 17, ff. 185v-186. beeld 376 - 377)

Kidger: p. 177 en 238. Toe te schrijven aan Jean Mouton
Census: 1, III, p. 168

----- ----- ----- ----- -----
1562 – 1565
TrevBC 13
handschrift uit Treviso, gekopieerd voor het kathedraalkoor, naar de "libri del messer Adriano", die Willaert geschonken had aan zijn leerling en vriend Antonino Barges, kapelmeester aan de dom te Treviso

18 of 19 hymnen van Willaert
Voor de lijst, zie 340_oeuvre_genre

vindplaats: I Treviso. Biblioteca Capitolare del Duomo
Kidger: p. 184 – 185
Census: 1, III, p. 241 - 242
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2581/#/

===== ===== ===== ===== =====
1563 - W 1130
MADRIGALI A QUATRO VOCI DI ADRIANO WILLAERT con alcune Napolitane et la canzon de Ruzante....
Venetië. Girolamo Scotto

online – 1563 – Parijs BNF (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8449066q.r=Willaert?rk=472105;2

online - 1563 - Brussel KBR (Fonds Fétis 2218) - enkel cantus, tenor en bassus
https://www.kbr.be/nl/
Tik verder op "collecties & onderzoek", op "algemene catalogus" , op "zoeken".
Tik in het zoekvenster : "Fétis 2218"

online - IMSLP (C-T-B) - bron: Brussel KBR
http://ks4.imslp.info/files/imglnks/usimg/d/d9/IMSLP537802-PMLP869461-Willaert_A._-_Madrigali_a_quatro_voci,_%C3%A9d._1563_-_B-Br_1049927.pdf

online - Brussel KBR (C-T-B)
https://opac.kbr.be/Library/doc/SYRACUSE/18389711#uurl

cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452

Kidger: p. 63 - 65

----- ----- ----- ----- -----
1563
FlorD 4
Gekopieerd in Florence door Gianpiero Masacone

-Omnipotens sempiterne deus
-Verbum iniqum et dolosum
ii Duo rogavi

vindplaats: I Florence. Duomo. Archivio Musicale dell'Opera di Santa Maria del Fiore.
Kidger: p. 134
Census: 1, I, p. 237en 1, IV, p. 377
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1781/#/

----- ----- ----- ----- -----
1563⁷
MUSICA SPIRITUALE LIBRO PRIMO DI CANZON ET MADRIGALI A 5
Venetië, Girolamo Scotto

-Pianget'egri mortali

vindplaats: I Bologna. Civico museo
online - Bologna : (enkel de bas)
http://badigit.comune.bologna.it/cmbm/images/ripro/gaspari/_R212/R212_009.asp
Kidger: p. 109

17. Powers, Katherine, ed. Musica Spirituale, Libro Primo (Venice, 1563). Madison 2001. (RRMR, vol. 127)
zie bespreking bij de uitgave "a terza rima, a poem in the guise of a sermon set in an unusual style by Adrian Willaert."

One of the most characteristic manifestations of the Counter-Reformation was the spiritual madrigal, a polyphonic song with religious texts in Italian. The spritual madrigal was sung for recreational or paraliturgical music making. This was the first book exclusively dedicated to spiritual madrigals. Archpriest Giovanni del Bene, who worked in Verona under the reform Bishop Gian Matteo Giberti, commissioned the book. Musica spirituale is an eclectic collection that transmits a variety of poetic and musical styles dating from ca. 1538 to the late 1550s, from stanzas of Petrarch's "Vergine bella" set by Vincenzo Ruffo to madrigal cycles of six and thirteen stanzas by Lamberto Courtois and Giovanni Nasco, to the meditative terza rima "Pianget'egri mortali," a poem in the guise of a sermon set in an unusual musical style by Adrian Willaert.

https://www.areditions.com/musica-spirituale-libro-primo-venice-1563-r127.html

----- ----- ----- ----- -----
1563¹⁴IL SECONDO LIBRO DI MADRIGALI A CINQUE VOCI, DI CIPRIANO DE RORE
Venetië. Antonio Gardano

-Sciocco fu’l tuo desire
-Qual anima ignorante accompagnati da grave dolore
-Qual vista sara mai occhi miei lassi

vindplaatsen: B KBR (C, A, Q) - D München, Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - F BNF - GB British Library

online - München en Parijs en Londen
Zie: "zijn oeuvre - online - oude drukken"

Kidger : p. 109

online - 1563¹⁴ - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00071994

----- ----- ----- ----- -----
1563¹⁵
IL QUARTO LIBRO DI MADRIGALI A CINQUE VOCI, con uno madegale a sei & uno dialogo a otto di Cipriano de Rore.
Venetië. Antonio Gardano

-Ingrata e la mia donna e cosi ingrata
ii. Ingrat’hai lasso l’amo

vindplaats : GB British Library
online - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/c14ef7e4-4b6b-0873-1eb8-1e8e7b19e93/1/

Kidger : p. 109

----- ----- ----- ----- -----
1563 (?)
RegB 1018
handschrift waarschijnlijk uit Zuid- of Centraal Duitsland

-Beata dei genitrix Maria cuius viscera
ii Et beata quae credidit quoniam

vindplaats: D, Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Kidger: p. 172
Census: 1. III, p. 195-196
DIAMM:
discantus
https://www.diamm.ac.uk/sources/2426/#/
altus
https://www.diamm.ac.uk/sources/3663/#/
tenor
https://www.diamm.ac.uk/sources/3664/#/
bassus
https://www.diamm.ac.uk/sources/3665/#/
quintus
https://www.diamm.ac.uk/sources/3666/#/

---- ----- ----- ----- ----- -----
1564
StuttL 2
handschrift uit Stuttgart, gekopieerd voor gebruik in de hofkapel van Christophe, hertog van Württemberg (1515 - 1568)

-Te deum patrem
ii Laus deo patri
-Mittit ad virginem
ii Exi qui mitteris
iii Audit et suscipit
-Victimae paschali laudes
ii Dic nobis maria
-Veni sancte spiritus
ii O lux beatissima
-Beati pauperes
ii Beati qui persecutionem
-Avertatur obsecro
ii Inclina deus meus
-Peccata mea domine
ii Quoniam iniquitatem
-Pater peccavi
ii Quanti mercenarii

vindplaats: D. Stuttgart. Württembergische Landesbibliothek
Kidger: p. 176 - 177
Census: 1, III, p. 166 - 167
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2507/#/

----- ----- ----- ----- -----
1564¹
THESAURUS MUSICUS continens selectissimas octo, septem, sex, quinque et quatuor vocum Harmonia... tomi primi continentis cantiones octo vocum...
Neurenberg, Johann vom Berg en Ulrich Neuber

-Cum invocarem exaudivit me Deus a 8 (versie 2)
-In te Domine speravi a 8 (versie 2)
-Qui habitat in adiutorio (versie 3)
-Ecce nunc benedicite a 8 (versie 2)
-Magnificat a 8 (versie 4)

vindplaats : Brussel. KBR Fonds Fétis 1687

----- ----- ----- ----- -----
1564⁶
MOTETTI DEL FIORE A QUATTRO VOCI... LIBRO PRIMO
Venetië. Francesco Rampazetto

-Pater noster (versie 1 a 4)
ii. Ave Maria (versie 3 a 4)

vindplaatsen:
GB. Londen. British Museum. (tenor). I Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica

online - Bologna (laatste nummer van het volledig boek)
http://badigit.comune.bologna.it/cmbm/images/ripro/gaspari/_R213/R213_023.asp

online - Londen (enkel tenor)
http://digirep.rhul.ac.uk/items/97f68b45-a58e-1cab-4bb8-9b568443ab85/1/
of
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/97f68b45-a58e-1cab-4bb8-9b568443ab85/1/

Kidger: p.73 (= 1532¹⁰, maar hier gedrukt door Jacques Moderne. Lyon)

------ ------ ------ ----- -----
1564¹⁶
DI MANOLI BLESSI IL PRIMO LIBRO DELLE GREGHESCHE con la musicha disopra, compostada diversi autori... Libro primo
Venetië. Antonio Gardano

-Dulce padrun
-Sassi, Palae, sabbion. Andrea Gabrieli
-Pianz’l grego pueta (nella morte d’Adriano). Alvise Willaert.

vindplaats: A. Österreichische Nationalbibliothek

online - Wenen :

Digitales Objekt : canto
Digitales Objekt : alto
Digitales Objekt : tenore
Digitales Objekt : basso
Digitales Objekt : quinto

Kidger: p. 110

Info : Alvise Willaert
Alvise Willaert, de componist van het hierboven genoemde Pianz’l grego pueta was een neef van Adriaen. Hij was de zoon van Johanna Willaert, die gehuwd was met Loonis Harout. Zijn echte naam was dus Alvise Harout, ook Louis genoemd. Misschien is het gezin een korte periode (van 1531 tot 1535) in Venetië gaan wonen en is Alvise daarna bij zijn oom Adriaen gebleven. Deze was hem in ieder geval zeer genegen, getuige het grote deel van de erfenis dat Adriaen aan hem toekende in zijn testamenten. In 1562, bij de dood van zijn oom, componeerde hij deze elegie, het enige werk van hem bekend, en keerde hij naar Vlaanderen (Rumbeke) terug.

Ignace Bossuyt. op.cit. 1985. p 82

----- ----- ----- ----- -----
1564 - 1566
WinF 153 "Winchester Partbooks"

handschrift uit de Nederlanden

-Madonna mia fa
-Vecchie letrose non valete
-E quand’ fa
-Se je ne voy mamye

vindplaats: GB. Winchester College

DIAMM: online : info en beelden:
discantus
https://www.diamm.ac.uk/sources/2683/#/
Madonna mia fa : nr 20. ff. 18v-19r. beelden : 47 en 48 /257
Vecchie letrose : nr. 21. ff. 18v-19r. beelden : 49 /257
E quand'fa : nr. 23. ff. 21v-22r. beelden : 53 en 54 /257
Se je ne voy : nr. 105. f. 103. beeld : 216 / 257
altus
https://www.diamm.ac.uk/sources/4142/#/images
Madonna mia fa : nr 20. ff. 18v-19r. beelden : 46 en 47 /255
Vecchie letrose : nr. 21. ff. 19v-20r. beelden : 48 en 49 /255
E quand'fa : nr. 23. ff. 21v-22r. beelden : 52 en 53 /255
Se je ne voy : nr. 105. f. 103. beeld : 215 /255
tenor
https://www.diamm.ac.uk/sources/4143/#/images
Madonna mia fa : nr 19. ff. 18v-19r. beelden : 46 en 47 /244
Vecchie letrose : nr. 20. ff. 19v-20r. beelden : 48 en 49 /244
E quand'fa : nr. 23. ff. 21v-22r. beelden : 52 en 53 /244
Se je ne voy : niet
bassus
https://www.diamm.ac.uk/sources/4144/#/
Madonna mia fa : nr 19. ff. 18v-19r. beelden : 46 en 47 /244
Vecchie letrose : nr. 20. ff. 19v-20r. beelden : 48 en 49 /244
E quand'fa : nr. 22. ff. 21v-22r. beelden : 52 en 53 / 244
Se je ne voy : niet

Kidger: p. 193

Census 1, IV, p. 135 - 136

"Afkomstig uit de Nederlanden, zonder twijfel ingebonden in Vlaanderen en mogelijk in het atelier van Plantin in Antwerpen. Waarsch. besteld als geschenk aan Elizabeth I, koningin van Engeland door de Zweedse koning Erik XIV."

Frans Boendermaker. Een collectie Antwerpse Stemboeken. Eindwerk Master 2011. Universiteit Utrecht, p. 7.

----- ----- ----- ----- -----
1564-1568
FlorD 27

handschrift uit Florence

-Pater noster (versie 1)

vindplaats: I Florence. Duomo. Archivio musicale dell' Opera di Santa Maria del Fiore
Kidger: p. 134
Census 1, I, p. 239 en 1, IV, p. 380
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1786/#/

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1564-1568
ModE N.1.1.
handschrift in Modena

-Missa Mittit ad virginem

Kidger : p. 155
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2168/#/

----- ----- ----- ----- -----
vóór 1565 (volgens Bnf: einde 16de eeuw)
ParisBNC 851 (Bourdeney Manuscript)

handschrift uit Parma of Ravenna?

bevat ca. 33 composities van Adriaen Willaert, religieus en profaan

-Regina celi [a 3]
-Kyrie
-Pater noster qui es in celis
-Vado ad eum qui misit me
-Sel veder voi m’ancide et evvi grant
-Amor da che tu vuoi pur ch’io m’arrischi
ii Gentil coppia eccelente chi vi mira
-Se la gratia divina non mi tra
-Vous ne l’aures pas si ie puis
-Joussance vous donnerai
-Helas ma mere
-Qui la dira
-Puis qu j’ai perdu ma maistresse
-Vous aures tout ce qui est mien
-Mort ou merci en languissant j’attens
-Je l’ay Aimee
-Sonnez mi donc quand vous ires
-Pis ne me peult venir
-Je ne scaurois chanter ne rire
-Mon petit cueur tu nes plus mien
-Baises moi tant tant
-Sire don dieu tant ils sont aises
-A la fontaine du pre Margot s’est baignee
-Puis donc que ma maistresse
-Qui a beau nez beuvra à la bouteille
-Faute d’argent c’est douleur non pareille
-Or suis ie bien au pire de mes malheureux
-En douleur en tristesse
-Mon cueur mon corps mon ame mon avoir
-Douleur me bat
-Petite camusette
-De retourner mon ami je te prie
-Qui veult aimer il fault estre
-La rousee du mois de may

vindplaats: F Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851
online – ms Bourdeney – Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b550075091/f510.image.r=Bourdeney

Kidger: p. 160-162
DIAMM: http://www.diamm.ac.uk/jsp/Descriptions?op=SOURCE&sourceKey=2378

Het manuscript is zeer uitzonderlijk: vooreerst door het grote aantal composities (469
verdeeld over 579 pagina’s) en verder ook door de manier van noteren: de partituur.
Het is duidelijk van Italiaanse oorsprong maar het is moeilijk de juiste plaats van
herkomst te bepalen. De grote aanwezigheid van werken van Cypriaen De Rore, ca. 160,
en Costanzo Porta verwijst naar Ferrara en Parma. De kopiist heeft duidelijk kunnen
beschikken over een rijke verzameling van composities. En waar zou hij die beter hebben
kunnen aantreffen dan in deze streek.

MISCHIATI, O., Un'antologia manoscritta in partitura del secolo XVI. Il ms. Bourdeney della Bibliothèque Nationale di Parigi , Rivista italiana di musicologia, 10 (1975) p.265

De kopiist schreef in de rand van de inhoudstafel: "Viva Cypriano Rore Mai morirà."
Vertaald: Leve Cypriaen die nooit zal sterven! Daaruit kan besloten worden dat het
handschrift vóór de dood van de componist is gemaakt, dus vóór 1565.
Ook op nog een zestal andere plaatsen staat een dergelijke slogan ter ere van Cypriaen
De Rore. Zie pp 130, 132, 135, 137, 140, 145 en 173.

----- ----- ----- ----- -----
1565
DresSL Löbau 12
Gekopieerd voor de Löbau Latijnse School

- Verbum iniquum et dolosum [ a 5]
ii Duo rogavi te
- Infelix ego omnium [a 6]
ii Ad te igitur piissime

vindplaats: D Dresden, Sächsische Landesbibliothek
RISM: ID no. 211005
Kidger: p. 133
Census: 1, I, p. 190
DIAMM : online

discantus
Verbum iniquum et dolosum [ a 5]
beelden nr 51 - 53 : https://sachsen.digital/werkansicht/dlf/227086/55/0/ en volgende
Infelix ego omnium [a 6]
beelden nr 64 - 66: https://sachsen.digital/werkansicht/dlf/227086/68/0/ en volgende

altus
Verbum iniquum et dolosum [ a 5]
beelden nr 51 - 53 : https://sachsen.digital/werkansicht/dlf/227086/171/0/ en volgende
Infelix ego omnium [a 6]
beelden nr 64 - 67: https://sachsen.digital/werkansicht/dlf/227086/184/0/ en volgende

tenor
Verbum iniquum et dolosum [ a 5]
beelden nr 45 - 48 : https://sachsen.digital/werkansicht/dlf/227086/275/0/ en volgende
Infelix ego omnium [a 6]
beelden nr 58 - 61: https://sachsen.digital/werkansicht/dlf/227086/288/0/ en volgende

bassus
Verbum iniquum et dolosum [ a 5]
beelden nr 43 -45 :https://sachsen.digital/werkansicht/dlf/227086/395/0// en volgende
Infelix ego omnium [a 6]
beelden nr 55 - 58 : https://sachsen.digital/werkansicht/dlf/227086/407/0/ en volgende

vagans
Verbum iniquum et dolosum [ a 5]
beelden nr 55 - 57 : https://sachsen.digital/werkansicht/dlf/227086/515/0/en volgende
Infelix ego omnium [a 6]
beelden nr 68 - 71 : https://sachsen.digital/werkansicht/dlf/227086/528/0/ en volgende

sexta
Verbum iniquum et dolosum [ a 5]
niet
Infelix ego omnium [a 6]
beelden nr 25 - 26 : https://sachsen.digital/werkansicht/dlf/227086/597/0/ en volgende

----- ------ ----- ----- -----
1565
StuttL 30
Handschrift uit Stuttgart, gekopieerd door Johann Chamerhueber voor gebruik in de hofkpapel van Christophe, hertog van Württemberg (1515 - 1568)

-Domine Jesu Christe
ii Et concede mihi
-Pater peccavi
ii Quanti mercenarii

vindplaats: D. Stuttgart. Würtembergische Landesbibliothek (Zie hier verder : online)
Kidger: p. 177
Census: 1, III, p. 179 - 180
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2526/#/

online - ms - StuttL 30
http://digital.wlb-stuttgart.de/sammlungen/sammlungsliste/werksansicht/
Domine Jesu Christe nr 4 ff. 44v-56r
Pater peccavi nr 5 ff. 56v-68r

----- ----- ----- ----- -----
W 1124 (1565)
I SACRI E SANTI SALMI che si cantano a Vespro et Compieta con li suoi Himni, Responsorii et Benedicamus ... a uno Choro & a quatro voci ... con la gionta di dui Magnificat, a quatro voci.
Venetië. Francesco Rampazetto
Herdruk van W 1123 - 1555 door Antonio Gardano. Zal nog herdrukt worden in 1571 W1125 door I Figlioli Gardano.

Kidger : p. 41 en 65

----- ----- ----- ----- -----
1565²⁰
DI VERDELOT TUTTI LI MADRIGALI DEL PRIMO ET DEL SECONDO LIBRO A QUATRO VOCI
gedrukt te Venetië. Antonio Gardano
Herdruk van 1541¹⁸, maar met drie nummers van Adriaen minder.

-Cosi vincete’in terra
-Amor mi fa morire
-Grat’e benigna donna
-Quando gionse per parol’ accorde

vindplaats: GB British Library
online - Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/2e00ddae-b19f-bc80-c687-e3e9cb60d6a4/1/

Kidger: p. 110

----- ----- ----- ----- -----
1566
StockKB 227
handschrift.

titel: Adriano Willaert

-Se la gratia divina
-Amor da che tu vuoi
- Jouissance vous donnerai
- Son già molt'an'Amore (niet van Willaert?)

vindplaats: S Stockholm, Kungliga Biblioteket
RISM: ID no. 190013
Kidger: niet vermeld
DIAMM : niet vermeld

----- ----- ----- ----- -----
1566¹⁷
IL QUINTO LIBRO DI MADRIGALI A CINQUE VOCI DI CIPRIANO DE RORE
Venetië. Antonio Gardano

-O socii durate
-Concordes adhibite (In morte Adriani Willaert)

vindplaats: GB. Londen. British Library

online – 1566¹⁷ – GB Londen
https://repository.royalholloway.ac.uk/items/834da133-3022-129c-8e7f-148f4422d769/1/

Kidger: p. 111

----- ----- ----- ----- -----
1566²⁷
MUSICA LIBRO PRIMO A TRE VOCI
Venetië. Girolamo Scotto

-Se'l veder voi m'ancide

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00071885

Kidger: p. 111

----- ----- ----- ----- -----
1566³⁰
IL SECONDO LIBRO. Intabolatura di liuto di Melchior Neysidler...
Venetië. Antonio Gardano

-Jouissance

vindplaats: GB. Londen. British Library
online - Londen
http://digirep.rhul.ac.uk/items/3aae330d-78f1-38be-0909-91992833835b/1/

Kidger: p. 298 ( = K022)

------ ----- ---- ----- -----
na 1566
HeilbS XCIII/3
handschrift uit Heilbronn.
Eerste eigenaar was Johannes Lauterbach (1531-1593) uit Heilbronn

-Deus in nomine tuo salvum me fac
ii Ecce enim deus adiuvat me

vindplaats: D Heilbronn. Stadtarchiv
Kidger: p. 137
Census 1, vol. I: p. 266-267
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/1810/#/ (enkel discantus)

----- ----- ----- ----- -----
Laatste derde van de 16de eeuw
MilC s.s. (Tarasconi Codex of Clerici Codex)
handschrift uit Parma, waarschijnlijk voor het hof van hertog Ottavio Farnese of hertog Alessandro Farnese uit Parma.

-Ove ch'i posi gli occhi (a 6)
ii. Amor e'l ver
-Quando nascesti amor?
-Che fai alma? che pensi?

vindplaats: I Milaan, Muziekconservatorium
Kidger p. 143
Census 1, vol. 2, p. 150 en vol. 4, p. 438
DIAMM: https://www.diamm.ac.uk/sources/2150/#/

----- ----- ----- ----- -----
na 1566
VallaC 17
handschrift waarschijnlijk uit Valladolid

-Jouissance vous donneray mon amy
-Enixa est puerpera fulget dies quem Gabriel
ii Parvoque lacte pastus est fulget dies

vindplaats: Spanje Valladolid. Catedral Metropolitana
online - Universiteit van Valladolid
http://contrapunto.uva.es/sites/default/files/ms_vallac_17_valladolid._
archivo_general_diocesano._archivo_musical_definitivo_small.pdf
ff. 77v- 78 en 192v-194

Kidger: p. 190
Census 1, vol. IV, p. 6.
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2620/#/

----- ----- ----- ----- -----
1568-1579
RegB 875-877
handschrift, gekopieerd in Regensburg, mogelijk door Cantor Erasmus Zollner, waarschijnlijk
voor het koor van het Gymnasium Poeticum.

-Pater noster
ii Ave Maria

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Kidger : p. 170
Census 1, vol. III: p. 83-84
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/3687/#/

----- ----- ----- ----- -----
1569⁶
SELECTISSIMARUM SACRARUM CANTIONUM (quas vulgo Moteta vocant) flores, trium vocum... Liber tertius
Leuven. Petrus Phalesius

-Beata Viscera Mariae (versie 2 a 3)

vindplaats: E Madrid Conserv. sup. de Musica
Kidger : p. 112

----- ----- ----- ----- -----
1569¹¹RECUEIL DES FLEURS produictes de la divine musicque a trois parties...
Leuven. Petrus Phalesius

-Allons, allons gay gayement
-Le grand désir d'aymer

vindplaatsen: A Österr. Nationalbibliothek (Zie hier verder : online) - H Budapest Orszagos Sz. Könyvtar.

online - Wenen
Digitales Objekt superius
Digitales Objekt tenor
Digitales Objekt bassus

Henri Vanhulst: nr 137 p. 148 - 149

----- ----- ----- ----- -----
RISM 1569²⁰
La eletta di tutta la musica intitolata Corona di diversi novamente stampata.
libro primo.
Venetië. Antonio Gardano

-Amor fortuna
ii Ne spero i dolci di
-Oime il bel viso
-Gia mi godea felice
-Chi volesse saper
-Quante volte diss’io
-Qual piu divers’ nova
-Cosi vincete in terra
-Lasso, ch’i ardo
ii Quest’arder mio
-Io amai sempre
ii Ma chi penso veder
-Quest’anima gentil
ii Se si posasse

vindplaats : D München
online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de//view?id=bsb00071785

Kidger : p. 113

"Antonio Zantani ... also planned the publication of an ambitious collection of madrigals, a
miscellany of different genres with a selection of madrigals from Willaert's Musica nova as the
pièce de resistance."
Iain Fenlon. Music and Culture in late renaissance Italy. OUP. New York. 2002, p. 123.

----- ----- ----- ----- -----

1569-1572
RegB 878-882
Gekopieerd in Regensburg, mogelijk door Cantor Erasmus Zollner, waarschijnlijk
voor het koor van het Gymnasium Poeticum.

-Veni sancte spiritus
ii O lux beatissima reple cordis
-Mirabile mysterium declaratur hodie

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Kidger: p. 170
Census 1, vol. III: p. 84-85
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/3619/#/

----- ----- ----- ----- -----
1569-1575
RegB 838-843
Gekopieerd in Regensburg, misschien door Erasmus Zollner, cantor van het koor van het Gymnasium Poeticum en waarschijnlijk voor dit koor.

-Mirabile misterium genuit nobis salvatorem

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Kidger: p. 169
Census 1, vol. III: p. 75
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2404/#/

----- ----- ----- ----- -----
1569-1575
RegB 849-852
Gekopieerd in Regensburg, misschien door Erasmus Zollner, cantor van het koor van het Gymnasium Poeticum en waarschijnlijk voor dit koor.

-Victimae paschali laudes immolent Christiani
ii Dic nobis Maria quid vidisti in via?

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Kidger: p. 169
Census 1, vol. III: p. 77
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/240§/#/

----- ----- ----- ----- -----
1569-1578
RegB 786 - 837
Gekopieerd in Regensburg, misschien door Erasmus Zollner, cantor van het koor van het Gymnasium Poeticum en waarschijnlijk voor dit koor.

-Benedicta es coelorum regina
ii Per illud ave prolatum
- Te deum patrem ingenitum te filium
ii Laus deo patri parilique proli
- Inviolata integra et casta es Maria
ii Tua per precata dulcisona nobis
- Verbum supernum prodiens nec patris linguens
ii Se nascens dedit scoium convescens
- Praeter rerum seriem parit deum hominem
ii Virtus sancti spiritus opus illud

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Census: 1, III, p. 74 - 75
Kidger p. 168 - 169
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/3692/#/

----- ----- ----- ----- -----
ca. 1570
MunBS 1501
Waarschijnlijk gekopieerd in Augsburg

-Dessus le marché d'Arras

vindplaats: D München. Bayerische Staatsbibliothek
online: Zie "Zijn oeuvre - online - handschriften"
Kidger: p. 156
Census: vol . 2, p. 216 en vol. 4, p. 443
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2213/#/

----- ----- ----- ----- -----
1570 - 1579
RegB 857 - 860
Gekopieerd in Regensburg, misschien door Erasmus Zollner, cantor van het koor van het Gymnasium Poeticum en waarschijnlijk voor dit koor.

-Mittit ad Virginem
ii Exi qui mitteris
iii Audit et suscipit puella

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Census: 1, III, p. 80
Kidger: p. 169
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2409/#/

----- ----- ----- ----- -----
1570 - 1580
RegB 893
Gekopieerd in Regensburg, misschien door Erasmus Zollner, cantor van het koor van het Gymnasium Poeticum en waarschijnlijk voor dit koor

-Peccata mea domine sicut sagittae infixa
ii Quoniam iniquitatem meam ego
-Audite insulae et attendite populi
ii Et posuit os meum quasi gladium
-Infelix ego omnium ausilio destituti
ii Ad te igitur piissime deus tristis
-Pater peccavi in coelum et coram te
ii Quanti mercenarii in domo patris
-Avertatur obsecro domine furor tuus
ii Inclina deus meus aurem tuam
-Huc me sidereo descendere iussit Olympo
ii Pungentem capiti dominum gestare
iii De me solus amor potuit perferre

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2418/#/

D-Rp A. R. 893 (D)
D-Rp A. R. 893 (A)
D-Rp A. R. 893 (T)
D-Rp A. R. 893 (B)
D-Rp A. R. 893 (Q)
D-Rp A. R. 893 (S)

Census: 1, III, p. 87-88
Kidger p. 170-171

---- ----- ----- ----- -----
1570 - 1580
RegB 855 - 856
Gekopieerd in Regensburg, misschien door Erasmus Zollner, cantor van het koor van het Gymnasium Poeticum en waarschijnlijk voor dit koor

-Allein nach dir, Herr Jesu Christ [= Se pur ti guardo]

vindplaatsen: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Census: 1, III, p. 79-80
Kidger p. 169
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/3041/#/

----- ----- ----- ----- -----
1571 (W1125)
I SACRI E SANTI SALMI.....
Venetië. De zonen van Antonio Gardano

Herdruk van de psalmen uit 1555 (W1123)

vindplaatsen: D München BSB (alle stemmen)

online - München
https://stimmbuecher.digitale-sammlungen.de/view?id=bsb00087006

Kidger: p. 65

Een aantal psalmen uit deze bundel staan opgenomen op volgende cd:
-*cd 21/XII. VESPRO DI NATALE
Opera omnia deel XII.
I Piccoli Musici en Delitiae Musicae o.l.v. Marco Longhini
STRADIVARIUS Dulcimer STR 33373

luister ook SPOTIFY : albums – Vespro di Natale
luister ook naar IDAGIO:
de ganse cd: https://app.idagio.com/albums/willaert-christmas-vespers

------ ------ ----- ----- -----
1571-1573
RegB 838-843
Gekopieerd in Regensburg, mogelijk door Cantor Erasmus Zollner en waarschijnlijk
voor het koor van het Gymnasium Poeticum.

-Mirabile misterium genuit nobis salvatorem

vindplaats: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Census: 1, III, p. 79-80
Kidger: p. 169
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/2404/#/

----- ----- ----- ----- -----
1572²
MELLANGE DE CHANSONS tant des vieux autheurs que des modernes, a cinq, six, sept et huict parties.
Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard.

Een licht gewijzigde uitgave van Livre de Meslanges (1560b)

Kidger : p. 114-116

Honegger, op.cit.:

Eén van de belangrijkste anthologies van het polyfone Franse chanson met bijna 150 werken in een grote verscheidenheid van genres (littéraires en rustiques) en periodes (oud en nieuw).

Heel wat werken van Willaert (25) en De Rore.
Zie hier: "340_oeuvre_genre"
De volledige lijst: cmme : http://www.cmme.org/database/sources/149
Meer info : catalogue: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb43111430j

online – 1572 – Parijs Bnfr (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k992839g

vol. 1: contratenor
vol. 2: contratenor, 2de bassus, 2de superius
vol. 3: 2de contratenor, 2de tenor, bassus

online – 1572 – KBR (enkel bas)
code: 1563 873

online – 1572 – IMSLP (vol. 2 : contratenor, 2de superius en 2de bas)
http://ks4.imslp.net/files/imglnks/usimg/8/80/IMSLP567247-PMLP913787-Mellange_de_chansons_var_bpt6k992839g_C.pdf

online – 1572 – IMSLP (vol. 3 : bas, 2de contratenor en 2de tenor)
http://ks4.imslp.net/files/imglnks/usimg/b/b5/IMSLP567248-PMLP913787-Mellange_de_chansons_var_bpt6k992839g_B.pdf

Heruitgegeven:
Le Roy et Ballard’s 1572 Mellange de chansons. Edited by Charles Jacobs. University Park – London : The Pennsylvania State University Press, 1982. 640 p.

--- ----- ----- ----- -----
1572¹²
DAS ERSTE BUCH NEUERLESSNER FLEISSIGER ETLICHER VIEL SCHÖNER LAUTENSTÜCK
Straatsburg. Bernhard Jobin

-Joyssance

vindplaats: GB Londen. British Library

digitaal - Londen
http://digirep.rhul.ac.uk/items/104ca5be-8040-415f-9e35-24a563642151/1/

Kidger: p. 298 (= K025)

----- ----- ----- ----- -----
1572 - 1579
RegB 863-870
Gekopieerd in Regensburg, misschien door Erasmus Zollner, cantor van het koor van het Gymnasium Poeticum en waarschijnlijk voor dit koor

-Homo quidam fecit coenam magnam et misit
ii Christus vere noster cibus Christus

vindplaatsen: D Regensburg. Bischöfliche Zentralbibliothek
Census: 1, III, p. 81-82
Kidger p. 170
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/sources/3610/#/

+++ Handschriften en drukwerken van na 1572 zijn hier niet meer vermeld.
Verder nu: werken en uitgaven zonder gekende datum

1593/6 = 1548

zonder datum:

BerlS B357
handschrift, zonder datum

-A la fontaine [a 6]

Kidger p. 123
Census. niet vermeld
Ook niet bij DIAMM

----- ----- ----- ----- ----
CoimU 48
handschrift, zonder datum

-Peccavi super arenam
ii Quoniam iniquitatem meam

vindplaatsen: P Coimbra. Biblioteca Geral da Universidade
Kidger: p. 132
Census: niet vermeld
DIAMM : niet vermeld

----- ----- ----- ----- -----
WrocS 2
handschrift zonder datum

-Victimae paschali laudes immolent Christiani
ii Dic nobis Maria quid vidisti in via

vindplaats: D Berlijn. Preussischer Staatsbibliothek
Kidger: p. 195
Census: niet vermeld
DIAMM : niet vermeld

Terug naar overzicht oeuvre.

Top

Volg ons op Facebook

oeuvre

OEUVRE CHRONOLOGISCH

12 december 1527: Willaert wordt benoemd aan de San Marco in Venetië. In 1546 of 1547 komt Cipriano De Rore in dienst van Ercole II d'Este in Ferrara

(Katelijne Schiltz. 2003, p. 161-162)

12 december 1527: Willaert wordt benoemd aan de San Marco in Venetië.
In 1546 of 1547 komt Cipriano De Rore in dienst van Ercole II d'Este in Ferrara