Contact | Nieuwsbrief | Sitemap
Oeuvre
OEUVRE ALFABETISCH : A
We kunnen hier niet alle composities uitvoerig behandelen. Daartoe is er te weinig plaats. Wil je van een bepaald werk meer informatie hebben, schrijf ons en we zullen u bijna zeker kunnen helpen.
info@adriaenwillaert.be
Structuur van de gegevens · Referentie handschriften en drukken (sigla) · RISM-lijst
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
A
1.
Kidger : Niet vermeld bij Kidger
ABSOLVE QUESUMUS DOMINE
Josquin des Prez, de onbetwiste meester van de Frans-Vlaamse polyfonie in de 16de eeuw was veel met de dood bezig. Hij was grondlegger van een traditie van het schrijven van In Memoriams voor collega's die hij hoog waardeerde. Ter herinnering aan Johannes Ockeghem schreef hij het Nymphes des Bois. En dat vond navolging. Zo bleef een aan Adriaan Willaert toegeschreven motet bewaard, opgedragen aan Josquin.
De zangers van Cantus Modalis en Seconda Prat!ca zijn gespecialiseerd in polyfone zang uit de 16de eeuw. Ze vroegen Josquin-specialist dr Rebecca Stewart om met hen een programma te maken met Josquins mooiste In Memoriams. Maar ook pakten Stewart en de zangers het Willaert-motet en reconstrueerden ze de ontbrekende drie bovenstemmen. Als hoogtepunt van dit concert klinkt dit In Memoriam voor Josquin Desprez, in al zijn zevenstemmige glorie.
Tekst: Rebecca Stewart op de cd.
OPNAME :
19. cd
cd 314
Josquin Desprez. In memoria mea
Cantus Modalis & Seconda Prat!ca onder leiding van Rebecca Stewart,
Carpe Diem Records
distributie Outhere Music
16325
Van Adriaen Willaert:
-Absolve quesumus Domine. Requiem aeternam a 7
Op deze cd, ook nog werken van Josquin Des Prez en Antoine Brumel
Te beluisteren op SPOTIFY : Rebecca Stewart
20. duur
8’22”
=====
1a.
Kidger D001, p. 127, p. 164, p.184, p. 244, p.
AD CENAM AGNI PROVIDI (versie 1)
Ad cenam agni provide
2. ondertitel:
Tempore Paschali. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
2. Cuius corpus
4. Iam Pascha
6. Cum surgit
8. Gloria tibi
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: F (in alle delen)
8. Gloria tibi: c1-c3-c3-[resolutio]-F4
5. aantal stemmen:
2. Cuius corpus: C,A,T,B (C : mezzo. A : tenor)
4. Iam Pascha: C,A,T (C : mezzo. A : tenor)
6. Cum surgit: C,A,T,B (C : mezzo. A : tenor)
8. Gloria : C, A, T1 (Fuga trium temporum in (sub)diapente), T2 (resolution – een kwint lager), B
(C : mezzo. A : tenor)
6. genre :
Hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 6
8. tekst :
De onpare strofen worden in het gregoriaans gezongen.
De pare strofen in polyfonie, iedere strofe op andere muziek.
1.
Ad cenam Agni providi,
stolis salutis candidi,
post tránsitum maris Rubri
Christo canámus príncipi.
2.
Cuius corpus sanctíssimum
in ara crucis tórridum,
Cruore ejus roseo
gustándo vívimus Deo.
3.
Protécti paschæ véspero
a devastánte ángelo,
de Pharaónis áspero
sumus erépti império.
4.
Iam pascha nostrum Christus est,
Qui immolatus Agnus est;
sinceritátis ázyma
Caro eius oblata est..
5.
O vera, digna hóstia,
per quam frangúntur tártara,
captíva plebs redímitur,
reddúntur vitæ præmia!
6.
Cum surgit Christus tumulo,
victor redit de bárathro,
tyránnum trudens vínculo
et reserans paradísum.
7.
Esto perénne méntibus
paschále, Iesu, gáudium
et nos renátos grátiæ
tuis triúmphis ággrega.
8.
Gloria, tibi Domine
qui surrexisti a mortuis
cum Patre et sancto Spíritu,
in sempitérna sæcula.
1.
Bij de maaltijd van het zorgend Lam,
in de witte klederen van het heil,
laat ons, na de doortocht door de Rode Zee,
nu onze Koning Christus loven.
2.
Door ’t nuttigen van zijn Heilig Lichaam,
dat aan het kruis verdorde,
maar ook door ’t drinken van zijn rode Bloed,
leven wij voortaan voor God.
3. Door de engel van het verderf
beschermd op Paasavond
zijn wij ontrukt aan
Farao’ s wrede gezag.
4.
Nu is ons Paaslam, Christus,
het Lam, onschuldig gedood;
het Zuurdeeg van oprechtheid
Die zijn eigen Vlees ten offer bracht.
5.
O ware en waardige offerande,
waardoor de hel verwonnen werd,
het gevangen volk is vrijgekocht,
de weldaad van het leven teruggeschonken!
6.
Christus verrijst uit zijn graf,
de overwinnaar keert uit de afgrond terug.
de tiran slaat Hij in boeien
en ontsluit het paradijs.
7.
Wees Gij, o Jezus, voor de zielen
de blijvende vreugde van Pasen,
en laat ons, door genade herboren,
onder uw triomfen behoren.
8.
Jezus, U zij glorie, Gij die schittert
door uw overwinning op de dood,
ook aan de Vader en de milde Geest,
in de eeuwen der eeuwen. Amen.
(vertaling: internet)
Uit de liturgie van de vespers
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Herdrukt in 1550.
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
3-07 pp. 41-46 (bron: 1542b)
DIAMM : https://www.diamm.ac.
12. vindplaatsen:
ms : I BolSP - PiacD (D,A,T) - TrevBC
druk (W1113) 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550: E BarcBC (T) - I BolC (S,A)
13. andere recente uitgaven:
online – partituur in moderne noten – IMSLP (= CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
online – 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek : Hymnorum Musica)
https://imslp.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Ook met een andere tekst: 1. "Tristes erant Apostoli" 2. "Sermone blando Angelus"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur
=====
2.
Kidger D002, p. 184
AD CENAM AGNI PROVIDI (versie 2)
Ad cenam agni provide
2. ondertitel:
Dominica in albis
("in albis" Hiermee is bedoeld “de zondag na Pasen, waarbij de witte gewaden van de pasgedoopten worden afgelegd: in albis depositis”.)
3. gecomponeerde delen:
De onpare strofen worden in het gregoriaans gezongen.
De pare strofen in polyfonie, iedere strofe op andere muziek.
2. Cuius corpus
4. Iam Pascha nostrum
6. Cum surgit Christus
8. Gloria tibi
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
hymne
7. reeks :
8. tekst :
1.
Ad cenam Agni providi,
stolis salutis candidi,
post tránsitum maris Rubri
Christo canámus príncipi.
2.
Cuius corpus sanctíssimum
in ara crucis tórridum,
sed et cruórem róseum
gustándo, Deo vívimus.
3.
Protécti paschæ véspero
a devastánte ángelo,
de Pharaónis áspero
sumus erépti império.
4.
Iam pascha nostrum Christus est,
agnus occísus ínnocens;
sinceritátis ázyma
qui carnem suam óbtulit.
5.
O vera, digna hóstia,
per quam frangúntur tártara,
captíva plebs redímitur,
reddúntur vitæ præmia!
6.
Consúrgit Christus túmulo,
victor redit de bárathro,
tyránnum trudens vínculo
et paradísum réserans.
7.
Esto perénne méntibus
paschále, Iesu, gáudium
et nos renátos grátiæ
tuis triúmphis ággrega.
8.
Iesu, tibi sit glória,
qui morte victa prænites,
cum Patre et almo Spíritu,
in sempitérna sæcula. Amen.
1.
Bij de maaltijd van het zorgend Lam,
in de witte klederen van het heil,
laat ons, na de doortocht door de Rode Zee,
nu onze Koning Christus loven.
2.
Door ’t nuttigen van zijn Heilig Lichaam,
dat aan het kruis verdorde,
maar ook door ’t drinken van zijn rode Bloed,
leven wij voortaan voor God.
3. Door de engel van het verderf
beschermd op Paasavond
zijn wij ontrukt aan
Farao’ s wrede gezag.
4.
Nu is ons Paaslam, Christus,
het Lam, onschuldig gedood;
het Zuurdeeg van oprechtheid
Die zijn eigen Vlees ten offer bracht.
5.
O ware en waardige offerande,
waardoor de hel verwonnen werd,
het gevangen volk is vrijgekocht,
de weldaad van het leven teruggeschonken!
6.
Christus verrijst uit zijn graf,
de overwinnaar keert uit de afgrond terug;
de tiran slaat Hij in boeien
en ontsluit het paradijs.
7.
Wees Gij, o Jezus, voor de zielen
de blijvende vreugde van het Pasen,
en laat ons door genade herboren,
onder uw triomfen behoren.
8.
Jezus, U zij glorie, Gij die schittert
door uw overwinning op de dood,
ook aan de Vader en de milde Geest,
in de eeuwen der eeuwen. Amen.
(vertaling: internet)
Uit de liturgie van de vespers
9. eerste gedrukte uitgave:
geen
10. RISM:
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: I TrevBC
13. andere recente uitgaven:
Weidensaul, Jane Bennett, The polyphonic Hymns of Adriaen Willaert, 1978, p. 237
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19: cd’s:
20: duur:
=====
3.
Kidger D003, p. 21, p. 244-245,
AD CENAM AGNI PROVIDI (versie 3)
Ad cenam agni provide
2. ondertitel:
In tempore Paschali. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
1. Ad cenam Agni providi
2. Sermone blando (zelfde noten als 1. Ad cenam Agni providi)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: canon: c3-c3-c4-F4 / finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st. (A, TI, TII, B) A = alt of hoge tenor,
canon in altus, resolutio in TI (een kwint lager)
6. genre :
Hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 11
8. tekst :
1.
Ad cenam Agni providi,
Et stolis albis candidi,
Post transitum maris rubri
Christo canamus principi.
2.
Sermone blando angelus
Praedixit mulieribus:
In Galilaea Dominus
Videndus est quam totius.
liturgie van de vespers
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Herdrukt in 1550.
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
3-07 pp. 71-73 (bron: 1542b)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk (W1113) 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550: E BarcBC (T) - I BolC (S,A)
13. andere recente uitgaven
online – 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur
=====
4.
Kidger D004, p. 22, p. 164, p. 185, p.245
ADESTO SANCTA TRINITAS
2. ondertitel:
In Festo Sanctae Trinitatis. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
2. Te coelorum militia
4. Unum
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-F4 / finalis: A (in beide delen)
in strofe 4: c1 (canon) -[resolutio]- [resolutio] -c4-c4-F4
5. aantal stemmen:
2. Te coelorum: C,A,T,B
4. Unum: zesstemmig : C1 (canon vanaf de derde maat. Trinitas in unitate),C2 (inzet - resolutio – een kwart lager), C3 (twee maten later - resolutio- een kwint lager), A,T,B
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 13
8. tekst :
De strofen in cursief worden in het gregoriaans gezongen.
1.
Adesto, sancta Trinitas,
Qui extas rerum omnium
Sine fine principium.
2.
Te caelorum militia
Laudat, adorat, praedicat,
Triplexque mundi machina
Benedicit per saecula.
3.
Assumus et nos cernui
Te adorantes famuli:
Votaque preces supplicum
Hymnis junge caelestium.
4.
Unum te lumen credimus
Quod et ter idem colimus:
Alpha et O quem dicimus
Te laudat omnis spiritus.
5.
Laus Patri sit Unigenito,
Laus sit Sancto Spiritui,
Trino Deo et simplici.
liturgie van de vespers
1.
Wees hier aanwezig,
o Heilige Drie-eenheid,
die in alles uitblinkt,
tot het eindeloze.
2.
Moge de hemelse bevolking
U prijzen, aanbidden en verkondigen,
en moge de drievoudige wereld
U ten eeuwigen dage lof toezingen.
3.
En wij ook, uw bescheiden gelovigen,
die in ons gebed als een familie
U hier aanbidden:
Voeg ons smeken samen
bij de hymnen van de hemellieden
4.
Wij geloven in uw drievoudigheid
die toch eenzelfde licht uitstraalt.
Wij noemen u Alpha en Omega
waardoor iedere geest u prijst.
5. Lof zij de ongeboren Vader.
Lof ook zijn eniggeboren Zoon.
Geprezen zij de Heilige Geest,
God, Drie en één.
liturgie van de vespers
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Herdrukt in 1550.
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b -W 1114
11. CMM:
3-07 pp. 79-82 (bron: 1542b)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD (3) (Anon.) (D,A,T) - TrevBC 13 - BolSP
druk (W1113) 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550: E BarcBC (T) - I BolC (S,A)
13. andere recente uitgaven:
online – partituur in moderne noten – IMSLP (=CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
-facsimile 1542: CMM 3-07 p. XIII Cantus 2de strofe en begin 4de strofe
-Edition Michael Procter EMP261 (samen met Gloria tibi Trinitas)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt. op. cit. p. 115: "Gebruik van een 3-stemmige canon als verwijzing naar de H. Drievuldigheid op de woorden Trinitas in unitate in de 4de strofe."
OPNAMEN:
18. lp’s:
19: cd’s:
20: duur
=====
5.
Kidger f065 en p. 139
ADIEU MES AMOURS (onzeker)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
1 b / sleutelcombinatie : c1 – c1 – c3 – F4 – g3 – F4 / finalis: D
5. aantal stemmen:
6-st.
6. genre :
chanson bergerette
7. reeks :
8. tekst :
Adieu mes amours, a Dieu vous command,
Adieu je vous dy jusquez au printemps
Je suis en souci de quoy je vivray
La raison pour quoy je le vous diray :
Je n’ay plus d’argent, vivray je du vent,
Se l’argent du roy ne vient plus souvent.
(tekst hier door ons overgenomen uit Harmonice Musices Odhecaton uit 1501 van een chanson op dezelfde (?) tekst van Josquin des Prez)
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
D-Kl 4° Ms. Mus. 38/1
D-Kl 4° Ms. Mus. 38/2
D-Kl 4° Ms. Mus. 38/3
D-Kl 4° Ms. Mus. 38/4
D-Kl 4° Ms. Mus. 38/5
D-Kl 4° Ms. Mus. 38/6
12. vindplaatsen:
ms: D Murhard'sche Bibliothek KasL 38 (lied nr 23) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online - ms - Murhard'sche Bibliothek (zonder tekst)
discantus I
Motetten. Primus Discantus - ORKA (Open repository Kassel) (uni-kassel.de) folio 65 / p. 32r
discantus II
Motetten. Secundus Discantus - ORKA (Open repository Kassel) (uni-kassel.de) folio 62 / p. 30v
altus primus
Motetten. Altus - ORKA (Open repository Kassel) (uni-kassel.de) folio 68 / p. 33v
tenor (septem vocum.)
Motetten. Tenor - ORKA (Open repository Kassel) (uni-kassel.de) folio 62 / p. 30v
bassus I
Motetten. Bassus - ORKA (Open repository Kassel) (uni-kassel.de) folio 69 / p. 34r
quintus vel vagans
Motetten. Bassus vel Vagans - ORKA (Open repository Kassel) (uni-kassel.de) folio 64 / p. 31
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Josquin, Antoine de Févin en Jean Mouton gebruikten dezelfde volksmelodie.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
Niet vermeld
=====
6.
Kidger D005, p. 43, p. 245
AD PRECES NOSTRAS – RESPICE CLEMENS
2. ondertitel:
Hymnus tempore quadragesime
MGG : Hymne voor de Mariavespers
3. gecomponeerde delen:
enkel strofe 2. Respice clemens solio
(De overige strofen worden in het gregoriaans gezongen, ofwel worden de andere pare strofen gezongen met de noten van de tweede strofe) (cfr. J.B. Weidensaul)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c2-c3-c3-c4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
hymne
7 reeks :
I sacri e santi salmi, nr 5
8. tekst :
Respice clemens solio de sancto vultu sereno
lampades illustra lumine tuo
tenebros de pelle pectori nostro
liturgie van het breviarium
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 27 - p. 18
cantus : online beeld : 19/24
altus : online beeld : 19/24
tenor : online beeld : 19/24
bassus : online beeld : 19/25
14. intabulaties
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19: cd’s:
20: duur
=====
7.
Kidger B105, p. 16, p. 143, p. 218
ADRIACOS NUMERO SI QUIS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Adriacos numero
2. Nobis dum sacros
4. tonal type:
met b /sleutelcombinatie: c2-c4-F3-F3-F4 / finalis: F (in beide delen)
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
staatsmotet
7. reeks :
Motetta V vocum, nr 7
8. tekst :
Adriacos numero si qui comprehendere fluctus
Posse putat saevi cum tumet unda maris,
Ille tuas referat laudes
et maxima facta.
Quis modo Pannonius obstupuitque Geta.
Nobis dum sacros templis adolebimus ignes,
Subdita Romano dum pia regna patri,
Non indictus eris, Medices,
quo vindice tuta
Vix timet iratos Itala terra, deos.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Musica quinque vocum liber primus. Herdrukt in 1550.
10. RISM:
1539c - W 1110 / 1550a - W 1111
11. CMM:
3-03 pp. 35-40 (bron: 1539c)
DIAMM : (Hadriacos) : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: (I)) LucBS 775
druk (W1110) 1539: D Mbs(A,T) (Zie hier verder : online), Ju, Wolf - GB Lbl - I BolC (S), PLn (zonder S en Q) – PL Krakow
druk (W1111) 1550: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl – PL Krakow - YU MAs (A,Q, uit 1552?)
13. andere recente uitgaven:
online – (W1110) 1539 - München (slechts A en T)
https://stimmbuecher.digitale-
online – (W1111) 1550 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 7
cantus : online beeld : 14/48
altus : online beeld : 14/48
tenor : online beeld : 14/48
bassus : online beeld : 14/48
quintus : online beeld : 14/41
online – partituur in moderne noten – IMSLP (=CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Uitleg in RISM :
Ce ms., seul livre qui ait survécu des 5 livres d'un ensemble de motets, a été probablement copié par un scribe néerlandais, à en juger par l'écriture, et aussi par le répertoire, avec 1 motet de Tylman Susato (exemple à peu près unique dans un ms. italien) dans les recueils imprimés duquel on retrouve d'ailleurs quelques-uns des motets de ce ms. 7 concordances (nos. 5, 6, 10, 14, 18, 34, 40) avec le ms. de la Vallicelliana (I-Rv55-60) que l'on a pu dater 1530-31 (Lowinsky) permettent d'attribuer une date assez proche (entre 1532 et 1540) au ms. de Lucca, d'autant plus que le motet de Lupus (n° 2) apparaît dans un imprimé en 1535 (Attaingnant 1535/5) et 2 de ceux d'Arcadelt (nos 14 et 34) en 1538 (Moderne 1538/2), et aussi que le n° 40 aurait été composé pour la visite du Cardinal Ippolito Medici à Venise en octobre 1532 (Dunning, 284f). Le filigrane (balance vénitienne à plateaux ronds), banal dans les Etats de Venise, ne se trouve plus après 1555.
15. Bossuyt op.cit. 1985, p. 44 en p. 121:
"bezingt de roemrijke krijgsverrichtingen van de pauselijke gezant kardinaal Ippolito de Medici tegen de Turken in Hongarije in het jaar 1532. Bij zijn terugkeer naar Rome verbleef die van 18 tot 31 oktober in Venetië. Willaerts compositie moet voor deze gelegenheid geschreven en uitgevoerd geweest zijn. Opmerkelijk is de vermelding van twee Hongaarse volkeren, de Pannoniërs en de Geten, voor wie Ippolito tijdens zijn veldtocht een grote verering had opgevat."
p. 124: "een tendens naar syllabisch geprofileerde thematiek primeert, hoewel de imitatieve uitbouw van de thematiek niet is opgegeven."
16. Schiltz op.cit. 2003
p. 169 vn 17; p. 172: compositietechniek: " 'moderne', syllabisch-accentgerichte schrijfwijze
p. 174: "verbonden met andere profane gelegenheidswerken"
p. 186 vn 59: "vrij gecomponeerd, dwz zonder soggetto"
17. Dunning Albert . Die Staatsmotette 1480 – 1555.
Möglich wäre die römische Königswahl Ferdinands am 5. Januar 1531 oder das Staatenbündnis gegen die Türken vom Jahre 1532. Auf dieses hat die nächste Motette Bezug (Adriacos numero …), welche ein verwandtes Stilstadium aufweist.
17a. Lawson, Peter Arthur. Ritual, Myth, and Humanism in the Origins of the Venetian Style Permalink. 2015
UCLA Electronic Theses and Dissertations
https://escholarship.org/
Willaert’s settings of Classical and pseudo-Classical Latin poetry establish his engagement with the materials of huanist inquiry, but the movement of humanism, particularly in the context of early sixteenth-century Italy, was characterized by more than an interest in ancient literature. Humanist scholars may be distinguished from the older scholastic tradition by their methodologies, subject matter, and very often social position, but their most significant break with the established scholarly tradition was in philosophical attitude. Whereas schoolmen tended to favor pursuits such as theology, natural philosophy, and mathematics, which allowed them to focus on the big picture and avoid thinking about the unpredictability, brutality, and carnality of normal human existence, humanist thinkers more often reveled in humanity’s imperfections and dedicated their attention more to understanding the relationships of people to each other than to God or the universe. This subtle quality of humanism may not be something that one would normally expect to find evinced in music, but Willaert’s oeuvre contains one anomalous piece that resonates profoundly with these issues.
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 82 = cd 317
Adriano 3
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
Evil Penguin EPRC0047
2022
Te beluisteren op SPOTIFY
19: cd’s:
-cd 317 = lp 82
20: duur:
5’01”
=====
8.
Kidger B012 en p. 12, p.189, p.202
AD TE DOMINE PRECES NOSTRAS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Ad te Domine preces nostras (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c4-c4-c4-F4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st. (TTBB)
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber primus, nr 22
8. tekst :
Ad te Domine preces nostras fundentem
et in hoc terrenae procellae pelago invocantem
ne me despicias,
sed veram servo tuo in salutis viam deducto
illumina me Spiritus Sancti splendore,
quo praevio ex his profundissimis tenebris emergam
ne voluptatum laqueis
seu semper columba detinear.
Amen.
Heer,
Wil me niet verstoten terwijl ik tot U bid
en U aanroep vanuit deze aardse woestenij,
maar breng uw dienaar naar de ware weg van het heil,
verlicht door het schitterende licht van de Heilige Geest,
die, om ons te behoeden van de diepste duisternis
en de strikken van het genot,
ons steeds als een duif moge beschermen.
Amen.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Musica quatuor vocum liber primus
10. RISM:
1539 - W1106 (niet in de herdruk van 1545)
11. CMM:
3-01, pp. 19-22 (bron: 1539)
12. vindplaatsen:
ms: I TrevBC
druk 1539 – W1106: B Koninklijke Bibliotheek van België (A, T); D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online), I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
13. andere recente uitgaven:
online – 1539 – W1106 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online - 1539 - IMSLP : Liber primus. Quatuor vocum. (enkel de cantus)
http://ks4.imslp.info/files/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit.1985:
p 104: "Op illumina Spiritus Sancti, duidelijk voorbeeld van tekstexpressieve declamatiestijl door gebruik van homofonie. Naar het slot, op seu semper columba detineas, herhaling van de tekst op nieuwgecomponeerde muziek en in een opvallende maatverandering naar drieledige maat."
p.170 vb 9: notenvoorbeeld.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19: cd’s:
20: duur
=====
9.
Kidger B013, p.95 en p.166
AD TUA CONFUGIO SUPPLEX
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c1-c1-c3 / finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
15385, Ferrara, Johannes de Buglhat. Liber cantus vocum quatuor
1540, Neurenberg, Petreius (Forster), Selectissimarum mutetarum partim 4-5 vc
1549, Venetië, Gardano, Musica quatuor vocum, que materna lingua moteta vocantur
1549/9a, Venetië, Girolamo Scotto, Materna lingua moteta 4 vc
10. RISM:
15385 /15406 /15499 / 15499a
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD
druk 15385: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbm (Zie hier verder : online)
druk 1540: A Wn (SAT) - D Rp (ATB)
druk 15499: D München (onvolledig) - GB British Library (Zie hier verder : online) – I Bologna R175 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 15385 – München
https://stimmbuecher.digitale-
online - 15385 – Londen British Library K.4.g.4.
https://repository.
online – 15499 – Londen British Library K.4.d.2.
K4d2_complete_file_for_
online – 15499a – Bologna
http://www.bibliotecamusica.
of
http://www.bibliotecamusica.
gaspari/_R/R175/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19: cd’s:
20: duur
=====
10.
Kidger: niet vermeld
ADVERSUS EOS QUI TRIBULANT ME
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
1554, Neurenberg, Montanus (Johann vom Berg) en Ulrich Neuber, Tomus quartus psalmorum selectorum, quatuor et plurium vocum
10. RISM:
155411
11. CMM:
12. vindplaatsen:
druk 1554: GB Lbm
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Dit nummer staat enkel vermeld in "The Motet Database Catalogue Online "van Dr. Jennifer Thomas van de Universiteit van Florida. Dus niet bij Kidger en ook niet in de lijst "The Latin Motet" van Harry B. Lincoln.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19: cd’s:
20: duur
=====
11.
Kidger J001, p.9, p.287 en p.363
AFFLITTI SPIRTI MIEI
Oorspronkelijk als vierstemmig madrigaal gecomponeerd door Verdelot (zie uitgave 1540) V1225
Daarna door Willaert bewerkt voor stem en gitaar. (Zie uitgave 1536) W1104 of V1224
2. ondertitel:
Al terzo tasto de la sottana
3. gecomponeerde delen:
Afflitti spirti miei (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutel: c2 / finalis: D
5. aantal stemmen:
stem en luit
6. genre :
intabulatie
7. reeks :
Intavolatura de li madrigali di Verdelotto, nr 11
8. tekst :
Afflitti spirti miei,
non sperate gia mai d’haver più pace,
poi ch’a madonna sì il vostro mal piace :
Ben vi credesti gioir nei primi anni
ch’Amor la cara libertà vi tolse,
si fur dolci l’inganni,
e i lacci al cor s’avolse,
finche l’ingrato discoprirgli volse :
Piangete, dunque i vostri gravi danni,
da ch’a chi sola vi potria dar pace
si’l vostro mal’, afflitti spirti, piace.
onbekende dichter
O mijn hoofd!
Hoop maar niet op meer vrede,
want uw meisje vindt het juist plezant dat je pijn hebt.
Je hield er de eerste jaren wel rekening mee
dat de liefde jouw belangrijke vrijheid zou verminderen,
zo naief was je illusie.
Maar er werden banden rond je hart gewonden
totdat je het uiteindelijk gewaar werd hoe ondankbaar je werd behandeld.
Ween dan om je mislukking, want zij die als enige vrede had kunnen bezorgen,
o mijn hoofd! vindt het juist plezant dat je pijn hebt.
9. eerste gedrukte uitgave:
1536, Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali. (ongewijzigd herdrukt)
10. RISM:
1536b - W 1104 / 1540 - W 1105
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1536 - W 1104: A Wn (Zie hier verder : online)
F Bnf (https://catalogue.bnf.fr/ark:
druk 1540: GB Lbl
13. andere recente uitgaven:
online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/
online – 1536 - W 1104 – Wenen
http://digital.onb.ac.at/
online – 1540 – München
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale-
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980
online - partituur in moderne noten:
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
W1104-1536
Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
online beelden : 31-34/69
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
online beelden : 34-37/73
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DE LI MADRIGALI DI VERDELOTTO
Intavolati per messer Adriano
Opera omnia deel 6
Silvia Piccollo, soprano. Il Desiderio
(op deze cd ook de oorspronkelijke vierstemmige zetting van Verdelot)
1995
luister ook op SPOTIFY: album – tablatures from Verdelot vol. 6
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
of
https://app.idagio.com/
-cd 78
VERDELOT. A RENAISSANCE SONGBOOK 1536 (bew. Willaert)
Jacob Heringman, Charles Daniels
LINN RECORDS 2001
-cd 141
VERDELOT. MADRIGALS
Alain Aubin (altus), Jean-Michel Robert (luit)
SONPACT 2000
luister ook op YOUTUBE waar de ganse cd is weergegeven
https://www.youtube.com/watch?
-cd 287
ZEFIRO SPIRA
Italian Renaissance Frottole & Improvisations
Gabriel Jublin contratenor
Paul Kieffer luit
CLAVES
2018
https://cdn.shopify.com/s/
12157194252173033322
luister ook op SPOTIFY: albums - zefiro spira
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
20. duur : (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
1’39 Jublin - 1’44 Il Desiderio
=====
12.
Kidger F053, p.123, p.125, p. 157, p.162 en p.264
A LA FONTAINE DU PRES MARGOT
A la fontaine du pres Margo
A la fonteine du prey Margot
2. ondertitel:
Margot s'est baignée
3. gecomponeerde delen:
A la fontaine (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie g2-c2-c3-c3-c3-F3 / finalis: G
in het handschrift MunBS 1508 is de sleutel voor de altus: c3 en voor de sexta vox : c2
5. aantal stemmen:
6-st.
6. genre :
chanson
7. reeks :
mellange de chansons
8. tekst :
A la fontaine du prez Margot s’est baignié,
Son amy passit par la,
qui l’ regardée, hip, qui l’a regardée
Margot marguerite. Belle que faictes vous la?
J’arrouse mon persinet et ma sourriette hip
et ma sourriette.
Margot was een bad aan ’t nemen in de fontein in de weide
toen haar vriend daar voorbij kwam.
Hij bekeek haar (hip) en vroeg: Margot, mooi marguerietje,
wat doe je daar?
Ik besproei mijn peterselie en mijn sourriette (hip).
(sourriette: een soort kruid)
9. eerste gedrukte uitgave:
154514, Antwerpen, Tielman Susato, Le sixiesme livre de chansons
1560, Parijs, Adrian Le Roy & Robert Ballard, Livre de Meslanges, contenant six vingtz chansons.
1572, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de chansons
1588, Venetië, Giacomo Vincenzi, Canzon di diversi per sonar con ogni sorte di stromenti
10. RISM:
154514 / 1560b of 156028/ 15704 (intab.) / 15722 / 15841 (intab.) / 158831 / 15912 (intab.)
11. CMM:
Opera omnia Clemens non Papa: 4-07 p. 43-48: (bron: 158831)
(Bourdeney) :
https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
]
ms: D BerlS – MunBS 1508, [nr 116] (Zie hier verder : online)
I BolC - F Paris BNC 851 (ms Bourdeney p. 497) (Zie hier verder : online)
ms (Bassano): D Hamburg, Staats- und Univ.bibl.
druk 154514 : B KBR Fétis – D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl (Zie hier verder : online)
druk 15722 : F Bnf (onvolledig) (Zie hier verder : online)
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
13. andere recente uitgaven:
online – ms Bourdeney – Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851 p. 497
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 154514 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online – 1545 - Londen (zwart-wit)
https://repository.
online – 1572 – Parijs Bnfr (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
online – 1545 – cpdl - partituur in moderne noten
https://cpdl.org/wiki/images/
-facsimile 1545 : Huys, Bernard ed., Brussel 1970 Culture et Civilisation - Corpus of early music vol 1 (7)
*-Renaissance polyphonic choral music (SSAATB)
Transcribed and edited by Jon Dixon
JOED MUSIC W2 1993
*-Thomas, Bernard, ed. Adrian Willaert- Two Chansons for six voices or instruments (bron: 1545)
reeks: ricercate e passaggi improvisation and ornamentation, 1580-1630
London Po Musica Edition LPM REP8a, 1981
-Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert. The Complete Five and Six-Voice Chansons. New York, 1992
-Gruber, Gernot, ed. Parodiemagnificat aus dem Umkreis der Grazer Hofkapelle: 1564-1619. Denkmäler der Tonkunst in Österreich, Bd 133, p. 91, Graz , 1981
-Erig, Richard, en Veronika Gutmann, eds. Italian Diminutions. Zürich, 1979
-2 chansons (A la fontaine du prez and Arousez vous). Published by Magnamusic Distributors Inc. (LPEMREP8A) (SAATTB)
-14. intabulaties, diminuties, tientos:
-1570, Leuven, Phalesius. Selectissima. in guiterna ludenda carmina: Branle à la fontaine du pré
-1584, Venetië, Angelo Gardano, Il vero modo di diminuir, con tutte le sorti stromenti. di Girolamo dalla Casa detto Da Udene. Libro primo.
-1591, Venetië, Giacomo Vincenti, Motetti, madrigali et canzoni francese, di diversi eccellentissimi auttori. da Giovanni Bassano.
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. J.A. Bernstein. Op.cit. 1992. The complete Five- and Six-Voice Chansons, SCC,xxiii
"gebaseerd op een zg. chanson rustique.
Gebruikt door Clemens non Papa voor zijn zesstemmige mis "A la fontaine du prez", Phalesius, Leuven, 1558.
luister op IDAGIO naar het Gloria uit die mis van Clemens non Papa door het Huelgas ensemble : https://app.idagio.com/works/
17a. Bernard Thomas op.cit. 1981.
Dezelfde volksmelodie inspireerde ook Thomas Crecquillon en ook Didier le Blanc, wiens versie niet meer volledig is bewaard, maar die begint met het contrapunt van Willaert bij het openingsthema.
17b. Gernot Gruber, op.cit. 1981.
“bevat ook van Andreas Zweiller: Magnificat "a la fontaine" uit 1580.”
17c. Jon Dixon. Op. cit. p. 2.
The chanson is of particular interest in relation to the light it throws on the vexed question of what musica ficta accidentals need to be added editorially to the mass.
OPNAMEN:
18. lp’s:
lp 81 = cd 315
Adriano 2
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
Evil Penguin Classic
lp : 2021 EPRC 0043
2021
Dit lied staat enkel op de cd en niet op de lp!
een kwart lager gezongen
luister ook op SPOTIFY : a la fontaine
19. cd’s:
-*cd 32
ADRIAN WILLAERT
Madrigali, chansons, villanelle, zang, luit, harp, vedel
Romanesque o.l.v. Philippe Malfeyt (fluit in diminutie van Giovanni Bassano + gitaar)
RICERCAR RIC 151145
1994
luister naar YOUTUBE: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY: artiesten - romanesque
-*cd 34 Girolama dalla Casa.
Il vero modo di diminuir
-*cd 84 Time Signals (intabulatie à la Bassano)
Recorder Music from the Netherlands
Loeki Stardust Quartet, Amsterdam
NM Classics 92100
1999 (heruitg. 2001)
te beluisteren: http://www.radio4.nl/zoeken/
-cd 216 RECORDERS GREATE AND SMALE
Musique pour ensemble de flûtes à bec à la cour d’Angleterre
Mezzaluna o.l.v. Peter Van Heyghen
RAMEE RAM0907
2008
luister ook op SPOTIFY : albums – recorders greate and smale
-cd 252 ADRIAN WILLAERT. CANZONE
Noël Akchoté, bewerkt voor gitaar
Label: Noël Akchoté Downloads – AWC-1
2015
luister ook op SPOTIFY : artiesten – akchote
-cd 311 THE MYTH OF VENICE
Gawain Glenton cornet en Silas Wollston orgel
Diminutie door Gawain Glenton naar Silvestro Ganassi
Label : Delphian DCD34261
2021
luister ook op SPOTIFY : The myth of Venice
-cd 315 = lp 81
Adriano 2
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
Evil Penguin Classic
lp : 2021 EPRC 0043
2021
Dit lied staat enkel op de cd en niet op de lp!
luister ook op SPOTIFY : a la fontaine
Een kwart lager gezongen
19a. MP3 (klank zonder beeld) Mezzaluna (blokfluiten ensemble)
http://www.adrianbrown.org/
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
1’41” Mezzaluna - 5'30" Loeki – 5’46” (diminutie) Gawain Glenton
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance (univ-tours.fr)
=====
13.
Kidger F024, p. 75, p. 156, p. 292, p. 349
A L’AVENTURE l’ENTREPRIS
A l’aventure pensant en fin gaigner
Alla venture lentrepris
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
A l'aventure l'entrepris (eendelig)
ofwel hetzelfde, maar met een andere tekst (MunBS 1508):
A l’aventure pensant en fin gaigner
4. tonal type:
met 1 b / sleutelcombinatie : c1 – c3 – c4 – F4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
chanson-rondeel
7. reeks :
Canzoni francese
8. tekst :
A l’aventure l’entrepris,
cuidant gagner enfin le prix,
Pour ma maîtresse bien aimer,
Si l’ai servi sur terre et mer,
Mais j’ai mon temps mis, tout….
Ofwel (MunBS 1508):
A l’aventure pensant en fin gagner
le prix pour ma maîtresse…
9. eerste gedrukte uitgave:
1528-1530, Parijs, Pierre Attaingnant, Six gaillardes et six pavanes avec treze chansons, vol. 9
1535, Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Il primo libro de le canzoni franzese (anoniem)
1536, Venetië, Antico en Scotto, Canzoni francese di messer Adriano
10. RISM:
25 Pieces; Print (rism.online)
[c1528]9 / 15304 / 15331 (intabulatie) / 15358 / 153617/ 15482 (intab.)
11. CMM:
DIAMM:
met online beelden
https://www.diamm.ac.uk/
https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D Mun.ms. 1508 (Zie hier verder : online)
druk 1529 : D Mbs (Zie hier verder : online)
druk 1530 : (Zie hier verder : online)
druk 1535 : D Mbs (enkel altus en bassus) (Zie hier verder : online) - F Pn (A) - USA. University of Virginia (tenor)
druk 1536: GB Oxford Bodleian Libraries
http://solo.bodleian.ox.ac.uk/
=detailsTab&ct=display&fn=
=1&recIds=oxfaleph013654017&
=poppedOut&displayMode=full&
=scope%3A%28OX%29&frbg=&tab=
=lso01&mode=Basic&dum=true&vl(
=t&vl(1UIStartWith0)=contains&
=all_items&vl(freeText0)=
13. andere recente uitgaven:
online – München – BSB Mus.ms 1508
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
nr 75 handschrift
cantus: online beeld : 94-95/170
altus: online beeld : 87-88/162
tenor: online beeld : 88-89/180
bassus ontbreekt
online – 1529 – München – BSB Mus.ms. 1508
https://stimmbuecher.digitale-
nr V
superius : online beeld : 15-16/54
contratenor : online beeld : 15-16/54
tenor : online beeld : 15-16/72
bassus : online beeld : 15-16/55
online – 1535 – München
https://stimmbuecher.digitale-
(enkel alt en bas)
online – partituur (in moderne noten maar met de oorspronkelijke waarden) – The 1520s Project
(naar de druk van 1530 maar zonder de tekst)
The 1520s Project | An open-source repository of European polyphonic music, ca. 1510–1530 (1520s-project.org)
-Saey, Albert, ed. Thirty Chansons for three and four voices from Attaingnant's Collections. New Haven, Conn. 1960, p. 16-22 (bron: 15304)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
-15304 ?
-15331, Neurenberg, Formschneider, Tabulatur auff due Laudten. Durch Hanns Gerle Luttinisten
-1548, Venetië, Girolamo Scotto, Intavolature di lauto dell'eccellente Pietro Paolo Borrono da Milano
-Chansons of the 16th Century
bew. voor gitaar door R. Metzger
ed. Casa Luthier, Barcelona nr 106.500
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp.59: The Music of Adrian Willaert
The Ambrosian Singers, dir. Denis Stevens
=cd 151
19. cd’s:
-cd 151 Adrian Willaert
The Ambrosian Singers o.l.v. Denis Stevens
ACCADEMIA MONTEVERDIANA AM 23
1967
=lp 59
20. duur
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance (univ-tours.fr)
=====
14.
Kidger f066, p.83, p.116, p.266
ALLEGEZ-MOY (Josquin?)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
6-st.
6. genre :
chanson rustique
7. reeks :
8. tekst :
Allégez moy, doulce plaisant' brunette,
Dessoubz la boudinette,
Allégez moy de toutes mes douleurs.
Vostre beaulté me tient en amourette,
Dessoubz la boudinette.
9. Eerste gedrukte uitgave:
1540, Augsburg, Melchior Kriesstein, Selectissimae necnon familiarissimae cantiones (Antoine Barbé of Johannes Lebrun)
1545, Tylman Susato, La septieme livre contenant vingt et quatre chansons a cinq et a six parties (Josquin).
1549 of 1550, Parijs, Attaingnant, Trente sixiesme livre (Josquin)
1572, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de chansons. (Josquin en in de index :Vuillard)
10. RISM:
15407 / 154515 / 1550j448/ 15722
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
met online beelden van het boek uit Kopenhagen, in handschrift zonder de tekst
online beelden : 142/430
folio 67
F sleutel
12. vindplaatsen:
ms: DK CopKB
druk 1545: B KBR Fonds Fétis 2311 - GB Londen (alle stemmen – zie hier verder online)
druk 1572: B KBR Fonds Fétis 2312 (B) - E Mc - F Bnf (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1545 – GB British Library (alle stemmen)
https://repository.
In alle stemboeken het lied telkens op folio 9
Toegeschreven aan Josquin des Prez.
online – 1545 – Brussel KBR
https://uurl.kbr.be/1563847 (
online – 1572 – Brussel KBR
https://uurl.kbr.be/1563873 (
online – 1572 – Parijs Bnfr (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
-Werken van Josquin de Pres, uitgegeven door Dr. A. Smijers. Vereeniging voor Nederlandsche Muziekgeschiedenis, Amsterdam, 1922-1969. Wereldlijke Werken 14.
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. p. 98:
"Duikt pas op in een Duitse druk van 1540, waar het toegeschreven wordt zowel aan Johannes Lebrun als aan Antoine Barbé.
Een latere Parijse uitgave van 1572 vermeldt zowel Josquin als Adriaen Willaert als auteur!"
Een knap werkje, op een enigszins frivole tekst, waarin een uit het volkse repertoire ontleende melodie kunstvol wordt verwerkt in een zesstemmig imitatief samenspel, waarbij twee stemmen een strenge canon uitvoeren."
OPNAMEN:
18. lp’s:
-*lp 74. The Art of the Netherlads
Early Music Consort of London o.l.v. David Munrow
EMI SERAPHIM SIC-6104
1975
zie ook cd 147
19. cd’s:
-cd 20/08: Josquin: Chansons & Motetten
Capella Sancti Michaelis o.l.v. Erik Van Nevel
EUFODA 1167. 1993
luister ook op SPOTIFY : nummers - allegez-moy
-cd 101/04: Pathways of Renaissance
Ensemble Clément Janequin o.l.v. Dominique Visse
HARMONIA MUNDI HMC #2908019
1971
luister ook op SPOTIFY : nummers - allegez-moy
-cd 147: The Art of the Netherlands
Early Music Consort of London o.l.v. David Munrow
VIRGIN EDITION 7243 5 61334 2 6
1997
zie ook lp 74
luister ook op SPOTIFY : nummers - allegez-moy
-cd 148 Renaissance. Josquin des Prez
The King's Singers
BMG Classics
1992/1994
luister ook op SPOTIFY : nummers - allegez-moy
20. duur (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
1’08" Ens. Clément Janequin – 3’52 Van Nevel
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
ALLEIN NACH DIR HERR JESU CHRIST(Kidger f073) : contrafactum van Se pur ti guardo
=====
15.
Kidger F039, p.114, p.262 en p.335
ALLER MY FAUT SUR LA VERDURE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
chanson
7. reeks :
8. tekst :
Aller m'y faut sur la verdure,
Chercher parti en quelque bonne part,
Etre hardi, joyeux, frisque et gaillard,
Oncqu' ne trouva couard pâture.
Ami je n'ai qui me procure,
Aller m'y faut sur la verdure.
Ami je n'ai qui me procure.
Du jeu d'amour, las tant j'endure,
Aller m'y faut sur la verdure.
Du jeu d'amour, las tant j'endure.
Si trouvais un gallois,
De mon vouloir ferait ouverture.
Si j'entrais en ce bois,
Rencontrais quelque créature.
Aller m'y faut sur la verdure,
Aller m'y faut sur la verdure.
Ik moet liggen in een groene weide.
Dit is een goede plek voor mij.
Ik wil iemand zijn die gewaagd is, vrolijk, levendig en stevig:
Geen enkele lafaard heeft ooit voedsel gevonden.
Ik vind geen vriend
dus moet ik in een groene weide liggen.
Ik vind geen vriend.
Het spel van de liefde doet me pijn.
Daarom moet ik in een groene weide liggen.
Het spel van de liefde doet me pijn.
Als ik goed gezelschap zou vinden,
wie dan ook, ik wil hem..
Als ik nu eens dit bos zou ingaan
en een wezen ontmoeten.
Ik moet liggen in een groene weide.
Ik moet liggen in een groene weide.
9. eerste gedrukte uitgave:
1560b, Parijs, Adrian Le Roy & Robert Ballard, Livre de Meslanges, contenant six vingtz chansons nr 47. (toegeschreven aan Arcadelt).
15722, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de chansons
10. RISM:
1560b of 156028/ 15722
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
13. andere recente uitgaven:
online – 1530 – Pierre Attaingnant
http://conquest.imslp.info/
online – 1572 – Parijs Bnfr (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
-Bernstein, Jane A., ed. The Adrian Willaert: The Complete Five and Six-Voice Chansons. New York, 1992
14. intabulaties, diminuties, tientos:
1530. Pierre Attaingnant. Vingt et cinq chansons musicales reduictes en tabulatures des orgues et spinettes
1599, Venetië, Giacomo Vincenti, Il secondo libro de intavolatura di liuto di Gio. Antonio Terzi da Bergamo. (Adriano)
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Piet Stryckers.
Toegeschreven aan Arcadelt in 1560b
maar bij Giovanni Antonio Terzi (ca.1558-1617) in zijn Il secondo libro de intavolatura di luto, 1599 staat: Canzon "Allez mi faut di Adriano", bewerkt voor 2 luiten
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 32 Adrian Willaert
Madrigali, chansons, villanelle
Romanesque olv Philippe Malfait
dim. Giovanni Antonio Terzi, gitaar
cd: RICERCAR RIC 151145
luister ook op SPOTIFY: romanesque
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/
cd 278. PIERRE ATTAINGNANT.
Werken voor klavecimbel.
Glen Wilson
NAXOS 8572999
2019
https://naxosdirect.com/items/
werken van Adriaen Willaert, bewerkt door Pierre Attaingnant
20. duur (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
1’53 Wilson - 4'49 Terzi
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
ALLEZ MI FAUT = ALLER MY FAUT SUR LA VERDURE
=====
16.
Kidger F001, p. 113, p.136, p.193, pp. 255-256 en p. 293
ALLONS, ALLONS GAY, GAYEMENT MA MIGNONNE
Allons allons gay
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Allons, allons gay (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
3-st.
6. genre :
chanson
7. reeks :
La Couronne et fleur , nr 1
8. tekst :
Allons, allons gay m'amye, ma mignonne,
Allons, allons gay, gayement vous et moy.
Mon père a faict fair ung chasteau,
Il n'est pas grand, mais il est beau!
Et allons, allons gay, gayement, ma mignonne.
Il n'est pas grand, mais il est beau,
D'or et d'argent sont les crénaulx:
Et allons, allons gay, gayement, ma mignonne.
Et si a troys beaux chevaulx:
Le roy n'en a point de si beaulx:
Et allons, allons gay, gayement, ma mignonne.
L'ung est gris, et l'autre est moreau,
Mais le petit est le plus beau:
Et allons, allons gay, gayement, ma mignonne.
Ce sera pour aller joure,
Pour ma mignonne, et pour moy:
Et allons, allons gay, gayement, ma mignonne,
J'irons jouer sur le muguet,
Et y ferons ung chappelet
Pour ma mignonne et pour moy:
Et allons, allons gay, gayement, ma mignonne.
Kom, vriendelijk meisje, laten we plezier maken.
samen plezier maken, jij en ik.
Mijn vader liet een kasteel bouwen,
het is wel niet groot, maar toch mooi.
….
De tinnen zijn van goud en zilver.
Hij heeft ook drie heel mooie paarden.
Zelfs de koning heeft geen zulke mooie.
Het ene is grijs, het andere donker bruin
maar het kleinste is wel het mooiste.
We kunnen er mee spelen, mijn liefste en ik.
We zullen gaan ronddraven tussen de lelietjes-van-dalen
om er daar een bloemenkrans te vervaardigen
voor jou, mij liefste en voor mij.
Kom, lief meisjes, laten we plezier maken.
9. eerste gedrukte uitgave:
1536, Venetië, Andrea Antico en A. dell'Abbate, La Couronne et fleur des chansons à troys
1538, Lyon, Jacques Moderne
153919, Lyon, Jacques Moderne, Le Parangon des chansons
154610, Venetië, Antonio Gardano, Intabolatura di lauto … di messer Io.i Maria da Crema.
155322, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Tiers livre de chansons
1560, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Cincquiesme livre de chansons composé a troys parties par M. Adrian Willart
1562, Venetië, Girolamo Scotto, Il terzo libro delle muse a tre voci
156911, Leuven, Pierre Phalèse, Recueil des fleurs produictes de la divine musique
1574, Leuven, Pierre Phalèse, La Fleur des chansons a trois parties
1578, Parijs, Le Roy & Ballard, Tiers livre de chansons a trois parties composé par Ad. Vuillart.
10. RISM:
15361 /153818 /153919 /154610 (intab.) / 154626 (intab.) /154711 (intab.) /155322 / 1560a -W 1127 / 15629 - W1129 /156911 /15743 /157816 - W 1131
11. CMM:
11a. DIAMM:
https://www.diamm.ac.uk/
of https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: GB LonBL – WhalleyS 23. P GdaPAN 4003 b
druk 15361: A Österreichische Nationalbibliothek (Zie hier verder : online)
druk 153919 D Mbs (Zie hier verder : online) - GB British Library (Zie hier verder : online)
druk 155322 : F Bnf (Zie hier verder : online)
druk 1560: A Österreichische Nationalbibliothek - F Pn
druk 1562: GB British Library (alleen tenor) -I Bologna , Museo Internazionale e Biblioteca della Musica di Bologna
druk 156911: A Österreichische Nationalbibliothek (Zie hier verder : online)
13. online en andere recente uitgaven:
online –15361- Wenen Österreichische Nationalbibliothek LA COURONNE ET FLEUR DES CHANSONS A TROYS
http://digital.onb.ac.at/
bassus : Digitales Objekt
tenor: Digitales Objekt
supremus: Digitales Objekt
online – 153919– München Bayerische Staatsbibliothek (Le Parangon des chansons)
https://stimmbuecher.digitale-
online – 153919- Londen British Library (zwart-wit)
http://purl.org/rism/BI/1539/
online – 155322 – Parijs
https://mazarinum.
online – 156911 – Wenen Österreichische Nationalbibliothek. Recueil des Fleurs
superius : Recueil des fleurs produictes de la divine Musicque a trois parties, par Clemens Non Papa, Thomas Cricquillon, et aultres excellens Musiciens. Tiers Livre. (onb.ac.at)
tenor : Recueil des fleurs produictes de la divine Musicque a trois parties, par Clemens Non Papa, Thomas Cricquillon, et aultres excellens Musiciens. Tiers Livre. (onb.ac.at)
bassus : Recueil des fleurs produictes de la divine Musicque a trois parties, par Clemens Non Papa, Thomas Cricquillon, et aultres excellens Musiciens. Tiers Livre. (onb.ac.at)
online – cpdl –(bron 1539) - partituur in moderne noten (Allen Garvin)
Allons, allons gay (cpdl.org)
-*Heugel & Cie, Alphonse Leduc. Parijs. PJ 21/H. 31886 (bron: 1536)
-Brown, Howard Mayer, ed. Theatrical Chansons of the Fifteenth and Early Sixteenth Centuries. Cambridge, 1963.
-*Adams, Courtney S., French chansons for three voices Part I, p. 65, Madison, in Recent Researches in the Music of the Renaissance (XXXVI-1982) (met vertaling in het Engels)
-Bernstein, Lawrence F., ed. La Couronne et Fleur des Chansons a Troys. New York, 1984
-The Schott Recorder Consort Anthology vol.2 Schott ED12388
uitgave voor blokfluiten door Bernard Thomas
14. intabulaties, diminuties, tientos:
-154610, Venetië, Antonio Gardano, Intabolatura di lauto … di messer Io.i Maria da Crema.
online : GB British Library K.1.c.10. Large image viewer | Royal Holloway Repository folio 21, blz. 31-32.
-1547, Leuven, Pierre Phalèse, Des chansons. reduitz en tablature de luc (verloren)
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Piet Stryckers: "verwijst nog naar het voorbeeld van Josquin en Mouton"
17a. Courtney S. Adams: p. xiii: "The popular character of the text and melody suggests a borrowed cantus firmus."
OPNAMEN:
18. lp’s:
-*lp 02 A French Collection
The King's Singers
EMI CSD 3740
zie ook cd nr 149
-lp 10 De Vlaamse Muziek in de Maatschappij XVde-XVIde eeuw
Vokaal Kwartet van Brussel
DGG 6295 17/8
-*lp 39 = lp 48 = cd 72
Music to Entertain the Kings of Hungary 1490-1526
op blokfluit en dulciaan
Camerata Hungarica olv László Czidra
DC HUN 11 983/84
DC HUN 11 669/70
Luister ook op Spotify
luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube.
19. cd’s:
-*cd 32 Adrian Willaert
Madrigali, chansons, villanelle
uitv.: Romanesque olv Philippe Malfait
zang, 2 vedels, luit, harp en cistre
cd: RICERCAR RIC 151145
luister ook op SPOTIFY: nummers – allons gay
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/
-cd 72 Camerata Hungarica = lp 39
-cd 122 Noël de la Renaissance
Ensemble Claude-Gervaise
SNE 551-CD
1998
-cd 149 French Songs
The King's Singers
MOSS MUSIC GROUP CMG 1104
zie ook lp 02
-cd 150 Compadre Cantare
Amici Cantantes o.l.v. Hanna Magnusson
Malmö
2001
-cd 236 Chansonnettes frisquettes joliettes et godinettes
Doulce mémoire o.l.v. Denis Raisin-Dadre
ZIG ZAG ZZT339
2014
20. duur: de snelste uitvoering tov. de langzaamste
1'29" Camerata Hungarica - 2'53" Romanesque
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
17.
Kidger B157en p. 153, p. 188 en p.227
ALMA REDEMPTORIS MATER
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Alma redemptoris Mater
2. Tu quae genuisti
4. tonal type:
met b /sleutelcombinatie: g2-c1-c2-c3-c3-F3 / finalis: A
2. Tu quae genuisti: finalis: F
5. aantal stemmen:
6-st. (in beide delen: canon in T, resolutio in Q een kwint hoger)
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica Nova, Moteta cum sex vocibus. nr 13
8. tekst :
Alma Redemptoris Mater,
Quae pervia coeli porta manes,
Et stella maris,
Succurre cadenti,
Surgere qui curat populo.
Tu quae genuisti, natura mirante,
Tuum sanctum Genitorem,
Virgo prius ac posterius,
Gabrielis ab ore,
Sumens illud Ave,
Peccatorum miserere.
Maria-antifoon voor de completen vanaf de Advent tem. Lichtmis (2 febr.)
Goede Moeder van de Verlosser,
Die de toegangsdeur naar de hemel zijt,
En de ster van de zee:
Help het volk in de problemen,
Dat zich weer wil oprichten.
Uit u werd geboren worden,
Tot verbazing van de natuur,
de heilige Schepper.
Maagd vóór en na de geboorte,
Die uit de mond van Gabriel deze begroeting hoorde:
Heb erbarmen met de zondaars.
9. eerste gedrukte uitgave:
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Petrus Phalesius, Moteta quatuor, quinque, et sex vocum. Deel 2
10. RISM:
1559a - W 1126 / 1561(2) - W 1128
11. CMM:
3-05, pp.109-118 (bron 1559a) "Mottetti a sei ed a sette voci"
DIAMM : https://edl.beniculturali.
12. vindplaatsen:
ms –I TrevBC 29
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
druk ca. 1560 : I ModE C.314 (Zie hier verder : online)
druk 1561 (W1128). Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 2) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – Modena - ModE C.314 – Biblioteca Estense
"Mottetti a sei ed a sette voci"
https://edl.beniculturali.it/
online :
cantus : G2 92-93/1029
resolutio c1 248-249/1029
tenor : c3 405-406/1029
bassus : F3 562-563/1029
quintus : c3 719-720/1029 In elk van de twee delen, een canon
sextus : c2 874-875/1029 (met 1 mol)
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale-
online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online:
W1128 (1561) - München – Bayerische Staatsbibliothek – zonder de VIIde stem
door Petrus Phalesius te Leuven (deel 1)
https://stimmbuecher.digitale-
deel II [nr 2], pp. 4-5
https://stimmbuecher.digitale-
online - partituur in moderne noten - CPDL
http://www3.cpdl.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. De cantus volgt bijna letterlijk de gregoriaanse antifoon, in de plechtige versie, met de opvallende stijgende lijn die een volledige octaaf omvat, maar dan in lange notenwaarden.
Zie Liber Usualis 1953, pp. 273-274.
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 21 Mariamotetten uit de Renaissance
Utrechts Studentenkamerkoor olv Jan Boogaerts
Eurosound ES 46, 224-313-7
-ook Schwann AMS
19. cd’s:
-*cd 48 O SOCII DURATE
The Renaissance Singers olv Edward Wickham
Motets by Willaert e.a.
ASV Quicksilva QS 6228
1998
-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/
Een kwart lager gezongen. Daardoor zingt de bas enkele keren de lage mi: bijv. maat 110: Tibi soli peccavi en telkens in het slotakkoord.
YOUTUBE: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook naar IDAGIO:
volledig album: https://app.idagio.com/
Alma Redemptoris Mater: https://app.idagio.com/
20. duur (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
7'01" Ren. Singers – 7’46" Singer Pur
=====
AMATOREM PAUPERTATIS (versie 1) = 2de deel van MAGNE PATER AUGUSTINE
(versie 1 - Hymnorum Musica)
=====
AMATOREM PAUPERTATIS (versie 2) = 2de deel van MAGNE PATER AUGUSTINE
(versie 2 - I sacri e santi salmi)
=====
18.
Kidger G019, p. 94, p. 95, p. 160, p. 195, p. 272
AMOR DA CHE TU VUOI
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Amor da che tu vuoi
2. Gentil coppia eccellente
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-c3-F3 / finalis: D
2. Gentil coppia eccellente: finalis: A
5. aantal stemmen:
5-st. (C-A-Q-T-B) C is voor sopraan of mezzo, A is voor mezzo en alt, Q is voor tenor, T is voor tenor, B is voor bas.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
il terzo libro de madrigali a cinque voci
8. tekst :
Amor, da che tu vuoi pur ch’io m’arrischi.
In udir e vedere
Sirene e Basilischi ?
Fammi gratia, signore,
S’egli avvien che mi strugga lo splendore
Di due occhi sereni,
e ch’io sia preda
D’un ragionar accorto,
Che chi n’ha colpa creda .
Che per udir e per veder sia morto.
Gentil coppia eccellente,
Chi vi mira et ascolta
Solamente una volta
E non mordi piacere,
Può gir arditamente
Ad udir e vedere
Le Sirene d’amor e i Basilischi.
Liefste, Je wil toch dat ik het risico neem
jullie te komen beluisteren en te bekijken,
Sirena en Basilisca?
Doe me een plezier.
Als de schittering van jullie twee serene ogen
me zou doen smelten en ik me zou overgeven
aan ontroerende woorden,
Laat zij die hier verantwoordelijk voor zijn, geloven
dat ik, gewoon door jullie te zien en te horen, ben dood gevallen.
Edel en uitstekend paar,
Zij die jullie zien en horen,
al was het maar één keer
en toch niet sterven van genot,
moeten wel heel dapper zijn.
Sirena en Basilisca.
9. eerste gedrukte uitgave:
15489 , Venetië, Ottaviano Scotto, Di Cipriano Rore et di altri eccellentissimi musici il terzo libro de madrigali a cinque voci
154810, Venetië, Antonio Gardano, Musica di Cipriano Rore sopra le stanze del Petrarcha in laude della madonna
155225, Venetië, Antonio Gardano, Di Cipriano Rore Il terzo libro de madrigali a cinque voci
156021, Venetië, Antonio Gardano, Cipriano Rore. Il terzo libro de madregali dove si contengono le vergini
156221, Venetië, Girolamo Scotto, [Cipriano de Rore] Li madrigali a cinque voci libro quarto
10. RISM:
15489 (Scotto) /154810 (Gardano) /154812 (intab) /155225 /156021 /156221
11. CMM:
3-14, pp. 92-96 (bron: 15489)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D Wolfa 293 - F ParisBNC 851 Bourdeney (pp. 187-188) (Zie hier onder : online)
S Stockholm, Kungliga Bibl. 229.
druk 15489 : D Mbs
druk 154810 : D Mbs (Zie hier verder : online)
druk 156021 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ParisBNC 851 - ms Bourdeney (pp. 187-188)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 154810 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nrs XX en XXI
cantus : online beeld : 30-31/48
altus : online beeld : 30-31/48
tenor : online beeld : 30-31/48
bassus : online beeld : 30-31/48
quintus : online beeld : 30-31/49
online - 156021 - München
https://stimmbuecher.digitale-
14. intabulaties, diminuties, tientos:
1548, Venetië, Girolamo Scotto, Intabolatura di lautto . per M. Iulio Abondante
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Meer uitleg in:
https://womeninmusic.voices.
Willaert's text refers to two real women known as La Sirena and La Basilisca, who were popular sixteenth,century courtesans.Their names stand for two deadly mythological creatures. Sirens, half bird and half woman, with their voices drew men to their enchanted island, where they were shipwrecked and died.
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 132: "Looft de schoonheid en de prachtige stem van twee niet nader bekende dames: "la signora Basilisca" en "la Sirena".
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
19.
Kidger G002, p. 113, p 269
AMOR FORTUNA
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Amor fortuna
2. Né spero i dolci
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-c4 / finalis: G
2. Né spero i dolci: finalis: C
5. aantal stemmen:
4-st. (C-A-T-B) B is voor bariton.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
Musica Nova, madrigaal, nr 2
8. tekst :
Amor, Fortuna, e la mia menta schiva
Di quel che vede, e nel passato volta,
M'affligon si, ch'io porto alcuna volta
Invidia a quei che son su l'altra riva
Amor mi strugge'l cor, Fortuna il priva
D'ogni conforto: onde la mente stolta
S'adira, e piange; e cosi in pena molta
Sempre convien che combattendo viva.
Né spero i dolci di tornino indietro,
Ma pur di mal in peggio quel ch'avanza,
Et di mio corso hò già passato il mezo.
Lasso, non di diamante, ma d'un vetro
Veggio di man cadermi ogni speranza,
E tutti i miei pensier romper nel mezo.
Francesco Petrarca. Canzoniere nr 124.
Amor, Fortuin, mijn geest die zich afkeert
Van 't heden - want daar ziet hij wat hem schaadt -
Doen mij zo'n pijn dat ik afgunstig praat
Van elk die reeds aan gene zij verkeert.
Fortuin troost niet nu Amor mij verteert
Met liefde, en mijn dwaze geest wordt kwaad
En weent, immers, een zo groot lijden laat
Niet toe dat vrede mijn bestaan regeert.
Ik hoop niet meer op 't keren van het tij,
Maar zie het nu van het kwaad naar erger gaan;
Mijn halve leven ligt al achter mij.
Mijn hoop was niet van diamant maar glas;
Ik heb die mij uit handen laten slaan,
Waarna de geest in mij gebroken was.
Vertaling: Peter Verstegen. Francesco Petrarca. Het Liedboek Canzoniere. Amsterdam. 2008
9. eerste gedrukte uitgave:
1559 (W1126), Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert nr 29
Herdrukt in 1569 (verloren)
156920, Venetië, Antonio Gardano, La eletta di tutta la musica intitolata Corona di diversi novamente stampata libro primo
10. RISM:
1559a - W 1126
11. CMM:
3-13 pp. 4-7 (bron: 1559a)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1561: E Mc – PL WrocU (zonder T,B)
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
druk 156920, D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 - München pp. 72-73
https://stimmbuecher.digitale-
online - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online - 156920, D Bayerische Staatsbibliothek.
https://stimmbuecher.digitale-
online - CPDL (Allen Garvin) - partituur in moderne noten
http://www2.cpdl.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt 1985 op.cit.
p. 133. "voor SATT of SATB". In de MUSICA NOVA wordt zelden een solsleutel gebruikt voor de cantus, die dus normaal niet heel hoog klinkt.
16. Schiltz 2003 op. cit.
p. 64 vn 76: "gepubliceerd door Zantani in La eletta"
17. Michele Fromson. Themes of exile in Willaert's Musica Nova.
Journal of the American Musicological Society, Vol. 47, No. 3 (Autumn, 1994).
p. 470.
Desperate pleas for liberation, salvation, forgiveness, or peace are especially prevalent in Willaert's motets. (…)
His madrigals more often express overwhelming longing for an inaccessible yet beloved homeland. Amor, Fortuna, et la mia mente, schiva di quel che vede et nel passato volta, m'affligons i.
p. 463.
Other Savonarolan citations function similarly. The alleluia verse In te, Domine, speravi was introduced for the verse "Amor, fortuna, e la mia mente schiva di quel che vede" [Love, fortune, and my mind avoid that which they see], in effect revealing what the singers, or perhaps the audience, wished to forget: Savonarola's martyrdom and, by extension, the downfall of his reform movement.
p. 456.
Vergelijk de gregoriaanse melodie In te, Domine, speravi met de cantus van Amor, fortuna, e la mia mente schiva. Zie Liber Usualis. Doornik. 1953. p. 1834.
17a.
Uitvoerig besproken in: Timothy R. McKinney. Adrian Willaert and the Theory of Interval Affect. The Musica Nova and the Novel Theories of Zarlino and Vicetino. Surrey, 2009.
OPNAMEN:
18. lp’s:
lp 15 *L'Amore, L'Amour
Cappella Traiectina olv Jan Boogaerts
19. cd’s:
-*cd 210 MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814
2009
1/2 toon hoger
luister ook op YOUTUBE : https://www.youtube.com/
luister ook op SPOTIFY: albums – the petrarca madrigals
luister ook op IDAGIO:
het ganse album: https://app.idagio.com/
Amor Fortuna: https://app.idagio.
-cd 274
WILLAERT E LA SCUOLA FIAMMINGA A SAN MARCO
Cappella Marciana, La Pifarescha en Marco Gemmani
CONCERTO CD 2117
2019
luister ook op SPOTIFY: albums – Willaert e la Scuola Fiamminga
Op deze cd ook werken van Cypriano De Rore (Beato mi direi, Tantum ergo, Ancor che col partire, Sub tuum praesidium), Pietro Lupus en Jacob Buus.
20. duur:
4'21” Singer Pur - 4’59” Capp. Marciana
=====
20.
Kidger G003, p. 64, p. 84, p. 110 en p. 117, p. 269, p. 355, p. 356 (2x)
AMOR MI FA MORIRE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Amor mi fa morire (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-c4 / finalis: D
5. aantal stemmen:
4-st. (C-A-T-B) Voor sopraan, alt, tenor en bas.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
Madrigali a quatro voci
8. tekst :
Amor mi fa morire,
E pur il vo seguire.
Non è gran duol il mio tenace e forte
Conoscer ch'io vo dietro a la mia morte ?
Sotto ch'acerba sorte
Nacqui nel mondo che morir mi sento,
E d'abbracciar mi piace'l mio tormento.
Deh voi ch'udite'l mio grave lamento,
Dite per dio, se'l dir non v'è molesto,
Non è miracol questo
Ch'Amor mi fa morire,
E pur il vo seguire.
Bonifacio Dragonetto
Liefde doodt me
en toch wens ik ze te volgen.
Is dit sterk, onoverwinbaar gevoel dat ik aan het sterven ben, dan geen groot verdriet?
Onder welk bitter lot ben ik in deze wereld terechtgekomen,
dat ik me voel sterven?
En toch omarm ik vol vreugde deze kwelling.
Ach, u die mijn diep klagen hoort,
Zeg, bij God, als die woorden je niet in verwarring brengen.
Is dit dan geen wonder?
Dat de liefde me doodt
en dat ik ze toch wens te volgen?
9. eerste gedrukte uitgave:
153416, Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Il secondo libro di Madrigali di Verdelot
15367, Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Il secondo libro de Madrigali di Verdelot
153710, Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Il secondo libro de madrigali di Verdelotto
154020 , Venetië, Girolamo Scotto, Di Verdelotto tutti li madrigali
154118, Venetië, Antonio Gardano, Di Verdelot tutti li madrigali
1542, Venetië, Madrigali a quatro voci di Geronimo Scotto
154418, Venetië, Antonio Gardano, Verdelot a quatro voci.
154519 , Venetië, Verdelot tutti li madrigali del primo et secondo libro
Herdruk: 154933
155627, Venetië, Antonio Gardano, Tutti li madrigali . di Verdelot
1563 - W 1130, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert
156520, Venetië, Antonio Gardano, Di Verdelot tutti li madrigali
158912, Venetië, Angelo Gardano, Musicale essercitio di Ludovico Balbi
10. RISM:
153416 / 15367 / 153710 / 154020 / 154118 / 1563 - W 1130 /154418 / 154519 /154933/ 155627 / 156520 / 158912
11. CMM:
3-14, pp. 4-7 (bron: 153416 en 15367)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 15367– I Bologna U309 (Zie hier verder : online)
druk 153710 - D Bayerische Staatbsibliotheek (Zie hier verder : online)
druk 154020 - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
druk 154118 - I Bol (Zie hier verder : online)
druk 1542 - B Koninklijke Bibliotheek
druk 154418 - I Bol
druk 154933 - I Bol (Zie hier verder : online)
druk 155627 - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
druk 1563 - W1130: B Koninklijke Bibliotheek (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bibliothèque Nationale de France RESVMC-131 (Zie hier verder : online)
druk 156520 – GB British Library (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 15367 – Bologna U309
http://www.bibliotecamusica.
online – 153710- München: Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige versie van Willaert
online – 154020 - München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige versie van Willaert.
cantus : online beeld : 27/52
altus : online beeld : 35/56
tenor : online beeld : 35/56
bassus : online beeld : 35/61
online - 154118 - Bologna. Enkel de eerste bladzijde van de bas
http://www.bibliotecamusica.
online – 154933 – Bologna
http://www.bibliotecamusica.
online – 155627 - München: Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online – (W1130) 1563 – Brussel Koninklijke Bibliotheek (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
online – (W1130) 1563 – Parijs Bibliothèque Nationale de France (p. 12)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 156520 – GB British Library A.443.d.
A443d_complete_file_for_
online – partituur in moderne noten – CPDL (B. Dragonetto) – met de oorspronkelijke notenwaarden
– 1 toon verlaagd.
http://www0.cpdl.org/wiki/
-Einstein, Alfred, The Italian Madrigal. Princeton, 1949 en 1971 (met de Engelse vertaling)
-*Harman, Alec, ed. The Oxford Book of Italian Madrigals, p. 7 Oxford University Press. 1983
(bron: 1536 - met de Engelse vertaling)
-*onbekend handgeschreven kopie in ons bezit
-fotokopie van de bassus (=vierde stem) p.1 in CMM 3-14, p. XIV
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Lionel Pike. Hexachords in Late-renaissance Music. Aldershot. 1998
p. 29. ... solmisatie: op "amor mi fa morire" zingt de tenor: fa-sol-mi-fa-sol-mi(-re).
p. 72. ... the repetition of the opening solmisation of the text is repeated later in the piece so as to recall, like a leitmotif, the main burden of the poem.
17a. Zie ook: Timothy R. McKinney. op.cit. Adrian Willaert and the theory of interval affect. p. 192
17b. Martha Feldman. City Culture and the Madrigal at Venice. Berkeley. 1995
p. 211-212
In Amor mi fa morire, then, Willaert put northern contrapuntal skills to novel expressive use. Pitch emphases, voice leading, and modal relationships all quietly shape prosodic structures at the two levels of verses and periods. The madrigal's new coloristic expressivity — the cross relation between ee-flat and e at the very opening (m. 3) and cross relations highlighting the "bitter fate" in mm. 24-25 noted earlier — introduces a refined dramatic tension into the handling of the verse structure. Some of the madrigal's rhetorical gestures, like the abrupt pause and textural shift to near-homorhythm at the exclamatory "Deh, voi ch'udite 'l mio grave lamento" in the midst of otherwise staggered declamation, are boldly new. Its imaginative transitions between verses call to mind the formal subtlety often heard in Arcadelt's madrigals of the 1530s, most famously Il bianco e dolce cignofrom the Primo libro of 1539. And yet with all this, musical accents are allied to words in melodies free enough to allow a virtually infallible diction.
Despite these novelties, Willaert's Amor mi fa morire is closer to Verdelot's style than to anything Willaert composed in later years. The music remains syllabic with many short phrases, cadences (including many Landini cadences) at the end of nearly every verse, minimal text repetition, frequent four-square metric patterns, enlivened chordal textures built mainly around tenor and cantus, and a rounded formal structure. The musical treatment of vv. 1-2 as a single bipartite unit — the latter part essentially a variation of the former with a "half cadence" separating the two (m. 4) — recalls the handling of seven-syllable couplets typical in the repertories of both frottola and early madrigal. These qualities serve as a reminder that Willaert largely preserved the formalistic approach that Howard Mayer Brown identified in likening one of his chansons to a madrigal of Verdelot's. What is more, the novelties I have noted in Amor mi fa morire move it farther from Verdelot's style than any of the other madrigals in the 1534 collection do.
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 33 *Die schönsten Madrigale
Wolfgang Fromme, Collegium Vocale Köln
CBS Masterworks 79333
(zingen een halve toon lager)
= cd nr 01
19. cd’s:
-cd 01 *Madrigals
Wolfgang Fromme, Collegium Vocale, Keulen
CBS Masterworks 45622
(zingen een halve toon lager)
=lp nr 33
-cd 46 *O Bene mio
Roeselaars Kamerkoor o.l.v. Hans Van Daele
1997
-cd 103 = cd nr 01=lp nr 33
-cd 250 Co’l dolce suono
Ensemble Arcimboldo (diminutie door Andreas Böhlen blokfluit)
Label AUDITE
218
Ook te beluisteren op SPOTIFY – nummers - amor mi fa morire
-cd 284
LA LETTERATURA SONANTE
La Fonteverde o.l.v. Modori Suziki
sopraan: Midori Suzuki, Mihoko Hoshikawa, Naoco Yamamura
countertenor: Sumihito Uesugi tenor: Yosuke Taniguchi
bas: Chiyui Urano, Yoshitaka Ogasawara
renaissanceluit, archlute, chitarone, barokgiter: Hiroshi Kaneko
cembalo oreko cokoko orgel
Label : ARTE DELL’ ARCO
2010
http://www.lafonteverde.com/
luister ook op YOUTUBE (uitvoerders?)
https://www.youtube.com/watch?
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
3’06” co’l dolce - 3'11" la fonteverde
=====
21.
Kidger J002, p. 9, p. 287 en p. 363
AMOR SE D’HOR IN HOR LA DOGLIA CRESCE
Oorspronkelijk als vierstemmig madrigaal gecomponeerd door Verdelot (zie uitgave 1540) V1225
Daarna door Willaert bewerkt voor stem en gitaar. (Zie uitgave 1536) W1104 of V1224
2. ondertitel:
al terzo de la Sottana
3. gecomponeerde delen:
Amor se d'hor (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutel: c2 / finalis: D
5. aantal stemmen:
stem en luit
6. genre :
intabulatie
7. reeks :
Intavolatura de li madrigali di Verdelotto, nr 8
8. tekst :
Amor, se d’hor
in hor la doglia cresce,
anzi fatt’immortale,
chi finira il mio male ?
Lasso ! S’in vita del dolor non s’esce,
se dovera finire,
mi converra morire.
Matteo Bandello
Liefde, als van uur tot uur
mijn verdriet zo sterk toeneemt
dat het uiteindelijk niet meer te verdragen is,
hoe zal mijn pijn dan nog weggenomen worden?
Helaas! Als de smart van het leven niet kan overwonnen worden,
zal het moeten eindigen dat ik beter sterf.
9. eerste gedrukte uitgave:
1536, Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali. (ongewijzigd herdrukt)
10. RISM:
1536b - W 1104 / 1540 - W 1105
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1536 - W 1104: A Wn (Zie hier verder : online)
druk 1540: GB Lbl
13. andere recente uitgaven:
online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/
(In de versie van Willaert : voor stem en luit of gitaar)
online – 1536 - W 1104 – Wenen
http://digital.onb.ac.at/
online – 1540 – München
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale-
(In de vierstemmige versie van Verdelot)
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980
partituur in moderne noten:
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
W1104-1536
Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
online beelden : 25-26/69
(In de versie van Willaert : voor stem en luit of gitaar)
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
online beelden : 28-29/73
(In de versie van Willaert : voor stem en luit of gitaar)
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DE LI MADRIGALI DI VERDELOTTO (1536)
intavolati per messer Adriano
Opera omnia deel 6
Silvia Piccollo, soprano. Il Desiderio
1995
luister ook op SPOTIFY: album – tablatures from Verdelot vol. 6, nr 10.
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
of
https://app.idagio.com/
-cd 87 = cd 21/VI
Voice and Lute in Venice in the 16th century
Giuseppe Zambon, controtenore
EDELWEISS ED 1016
-cd 141
VERDELOT. MADRIGALS
Alain Aubin altus, Jean-Michel Robert luit
SONPACT 2000
luister ook op YOUTUBE waar de ganse cd is weergegeven
https://www.youtube.com/watch?
-cd 287
ZEFIRO SPIRA
Italian Renaissance Frottole & Improvisations
Gabriel Jublin contratenor
Paul Kieffer luit
CLAVES
2018
https://cdn.shopify.com/s/
12157194252173033322
luister ook op SPOTIFY: albums - zefiro spira, nr 10
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
0’59” Jublin - 1’04” Desiderio
=====
22.
Kidger g056, p. 64, p. 129 en 278
AMOR TU SAI PUR FARE
(volgens Kidger: van Arcadelt)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
met 1 b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F3 / finalis: G
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
madrigali a quatro voci
8. tekst :
Amor tu sai pur fare
ch’un cor di ghiaccio si riscaldi’è cuoca,
e ch’agli’amanti’al fin freddo non nuoca,
perché non fai tu ora
quel di ma donna si consum’ed arda,
che contr’a te vuol esser sì gagliarda ?
O se tu vuoi’in malora mostrar d’aver fra noi
maggior impero
fa che freddo sia or come già ero,
9. eerste gedrukte uitgave:
1539. Venetië. Antonio Gardano. Il primo libro di madrigali d‘Archadelt a quatro.
1541. Venetië. Antonio Gardano. Il primo libro di madrigali d‘Archadelt a quatro
1563, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert con alcune Napolitane
10. RISM:
153922 /1541 /154415 /154616 /1563 - W 1130
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: B Kon. Conservatorium. BrusC ms 27731. nr 21, f. 17v (Zie Kidger p. 129)
druk 1539 : D Bsb (Archadelt) (Zie hier verder : online)
druk 1541 : GB The British Library (Archadelt) (Zie hier verder : online)
druk 1563 - W1130: B KBR (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bnf RESVMC-131 (S.A.T.B) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online - 1539 – München Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 47
cantus : online beeld : 55/66
altus : online beeld : 53/64
tenor : online beeld : 55/68
bassus : online beeld : 55/69
online – 1541 – GB The British Library (IMSLP)
http://conquest.imslp.info/
online – 1563 – Brussel KBR (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
online – 1563 – Parijs BNF (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1563 – IMSLP (bron Brussel: S. T. B)
https://imslp.org/wiki/
online – partituur in moderne noten (toegeschreven aan Jacques Arcadelt) – CPDL (Pothárn Imre)
(bron : 1539. Il primo libro di madrigali d’ Archadelt a quatro, no. 1.54 - Original key (high chiavette) and note values. Italian spelling modernised.)
http://www0.cpdl.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Volgens Kidger: van Arcadelt
DIAMM : Manuscript BrusC 27731
afkomstig uit Italië
eerder klein formaat: 164x227
datum: ca 1535-1540
bevat 96 profane Italiaanse nummers
Inhoud per componist: Jacob Arcadelt (34), Jacob Arcadelt of Jachet de Berchem (2), Jacob Arcadelt of Corteccia (5), Jacob Arcadelt of F. Layolle (2), Jacob Arcadelt of Adriaen Willaert (1), Cimello (2), Corteccia (4), Danckerts [Ghisilij] (4), C. Festa (6), F. Layolle (3), Reulx (3), Striggio (6), anonymi (24).
bevat dus 1 werk van Willaert, ook toegeschreven aan Arcadelt: Amor tu sai pur fare (een vierst. madrigaal).
DIAMM : http://www.diamm.ac.
Census : vol. 1, p. 102 en vol. IV, p. 299
Kidger : g056, p. 129 en p. 278
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
cd 299
JACQUES ARCADELT.
Madrigali, chansons, motetti
Cappella Mediterranea, Doulce Mémoire, Chœur de Chambre de Namur.
DIAPASON D'OR 2018
luister ook op YouTube : https://www.youtube.com/
luister ook op SPOTIFY: nummers – amor tu sai pur fare (Arcadelt)
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
20. duur:
2’04 Chœur de Chambre de Namur
=====
23.
Kidger B002, p. 96, p. 201
ANGELUS AD PASTORES AIT
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
6. genre:
Antifoon voor de lauden op het feest van Christus’ geboorte
7. reeks:
8. tekst:
9. eerste gedrukte uitgave:
Elettione de motetti a tre voci libro primo
Venetië, Girolamo Scotto, 1549
10. RISM:
154913
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Bernstein, Jane A. Music Printing in Renaissance Venice : the Scotto Press, 1539-1572
OPNAMEN
18. lp’s
19. cd’s
20. duur:
=====
24.
Kidger B014, p. 181, p. 202
ANGELUS DOMINI DESCENDIT
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Angelus domini descendit (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie c1-c2-c3-F3 / finalis: G
bij Gardano: sleutelcombinatie: c1-c3-c3-F3 / finalis C
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber primus nr 6
8. tekst :
Angelus Domini descendit de coelo, et accedens revolvit lapidem,
et super eum sedit.
Et dixit mulieribus: Nolite timere: scio enim quia crucifixum quaeritis:
jam surrexit: venite, et videte locum, ubi positus erat Dominus.
Alleluja.
uit het evangelie van Matth. 28.
Een engel van de Heer daalde uit de hemel neer, rolde een steen naderbij
en ging er op zitten.
Toen zei hij tot de vrouwen: Schrik niet: ik weet dat jullie de gekruisigde zoeken.
Maar Hij is verrezen. Komt en ziet de plaats waar de Heer was neergelegd. Alleluia.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Musica quatuor vocum liber primus
In 1545 herdrukt door Antonio Gardano, in een andere tonaliteit
10. RISM:
1539 - W 1108 / 1545 - W 1107
11. CMM:
3-01, pp. 41-43 (bron: 1545 )
12. vindplaatsen:
ms: I TrevBC
druk 1539: D Bayerische Staatsbibliothek (Zie verder: online); I BolC, PLn, VIb(S); PL Krakow (A, T)
druk 1545: A Wn (S,A,T,B) - D Hs, LÜh, Bayerische Staatsbibliothek (Zie verder : online), - F Pn(A) - GB British Library - I Rvat-sistina, VIb(S) - P C (A); PL Krakow
13. andere recente uitgaven:
online – 1539 - W1106 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online - 1539 - München – IMSLP. Liber primus. Quatuor vocum (enkel de cantus)
http://imslp.simssa.ca/files/
online – (W1107) 1545 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online – partituur in moderne noten – CPDL (bron: 1545) (Pothárn Imre)
http://www1.cpdl.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
*-cd 21/II WILLAERT. MOTTETTI ET RICERCARI
Accademia della Selva o.l.v. Luigi Collarile (altus en orgel)
versie Gardano: 11/2 toon lager.
luister ook op SPOTIFY: album - mottetti et ricercari
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.com/
-cd 235 SCENES FROM THE GOSPEL
Motets from Josquin to Palestrina
VivaVoce o.l.v. Peter Schubert
ATMA – ACD22695
2014
luister op SPOTIFY: albums – scenes from the gospel
luister op YouTube : Willaert: Angelus Domini descendit - YouTube
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
3’31 VivaVoce - 3'51" Accademia
=====
25.
Kidger B015, p. 11, p. 182, p. 202
ANTONI PASTOR INCLYTE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Antoni pastor inclyte (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2-c3-c3-F3 / finalis: G
bij Gardano: sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F3
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber primus, nr 4
8. tekst :
Antoni pastor inclyte
Qui cruciatos reficis
Morbos sanas et destruis,
Ignis calorem extinguis.
Pie pater ad Dominum,
Ora pro nobis miseris,
Ora pro nobis.
Beate pater Antoni
Ut digni efficiamur
Promissionibus Christi.
Alleluia. Alleluia.
Antonius, beroemde herder
die de gekruisigden opbeurt,
de ziekten vernietigt
en de vuurhaarden blust.
Vrome pater,
bid bij de Heer voor ons, ellendelingen.
Bid voor ons.
Zalige pater Antonius
opdat we de beloften van Christus
waardig worden.
Alleluia. Alleluia.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539 – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Musica quatuor vocum liber primus
In 1545 herdrukt door Antonio Gardano
10. RISM:
1539 - W1106 / 1545 - W1107
11. CMM:
3-01, pp. 30-33 (bron: 1545 – W1107)
12. vindplaatsen:
ms: I TrevBC
druk 1539 – W1106: B Koninklijke Bibliotheek van België (A, T); D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder: online); I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk 1545 – W1107: A Wn (S,A,T,B) - D Hs, LÜh, Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder: online), - F Pn(A) - GB British Library - I Rvat-sistina, VIb(S) - P C (A); PL Krakow
13. andere recente uitgaven:
online – 1539 - W1106 – D Bayerische Staatsbibliothek
http://daten.digitale-
online - 1545 – W1107 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt 1985 op.cit.
p. 103: "tussenvorm, waarbij de vier stemmen twee per twee samengebracht zijn door een gelijktijdige inzet, hier zelfs in hetzelfde ritme"
p. 168 vb 3: notenvoorbeeld
16. Schiltz 2003 op. cit. p. 169: "over St. Antonius van Padua"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 308
VOX DE COELO
Chants de dévotion à Saint Antoine abbé
Ensemble vocal Vox in Rama.
2019
-nr 13. Antoni pastor inclite a 4
Wordt hier een grote terts lager gezongen
verder ook nog werken van Guillaume Dufay en van anonymi.
Te beluisteren in SPOTIFY : Vox de coelo
20. duur:
2’09. Vox de Coelo (uiterst snel)
=====
26.
Kidger E006, p. 43, p. 253 (4de nummer in de reeks antifonen : Tecum principium in die virtutis)
APUD DOMINUM MISERICORDIA
2. ondertitel:
In Nativitate Domini. (in II. Vesperis). Antiphona 4 bij psalm 124
3. gecomponeerde delen:
Apud Dominum misericordia (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1 – c2 – c3 – c4 / finalis: C
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
antifoon
7. reeks :
I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta
8. tekst :
Apud Dominum misericordia,
Et copiosa apud eum redemptio
Bij de Heer is genade
en barmhartigheid is bij Hem overvloedig
4de van vijf antifonen bij de vijf psalmen in de 2de vespers ‘In Nativitate Domini’
Duidelijk te vinden in de online-beelden in München (Zie hier verder)
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et
Compieta. p.15.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1555: B KBR (T). code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565: GB Lcm
druk 1571: D Mun - I BolC (B)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 - München:
Stimmbuch Viewer (digitale-sam mlungen.de)
in alle stemboeken, op dezelfde plaats : online beeld : 17/24 of 17/25 (bassus) , 3de antifoon
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/XII. VESPRO DI NATALE
Opera omnia deel XII.
I Piccoli Musici en Delitiae Musicae o.l.v. Marco Longhini
Knapen unisono met blazers
STRADIVARIUS Dulcimer STR 33373
luister ook SPOTIFY : albums – Marco Longhini
luister ook naar IDAGIO:
de ganse cd: https://app.idagio.com/
20. duur:
De vijf antifonen bij de vesperpsalmen samen: 3'49"
=====
27.
Kidger H009, p. 24, p.31, p. 32, p. 41, p. 65, p. 88, p. 282, p. 297, p. 329 en p. 333
A QUANDO A QUANDO HAVEVA
A quand’a quand’havea
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
A quando, a quando havea (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-F4 / finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st. (SATB of ATTB)
cantus: "in diapason si placet" = de hoogste stem, die in feite de melodie heeft, kan een octaaf lager, dus als tweede tenor.
6. genre :
villanesca
7. reeks :
canzone villanesche alla napolitana
8. tekst :
A quand'a quand'havea una vicina (of : haveva)
Ch'era a vedere la stella diana.
Tu, tu la vedevi
Tu, tu li parlavi
Beato te se la basciavi tu.
Chè veramente pare una regina
Ch’ ogn'uni uno faria inamorare
Tu, tu la vedevi …
Chè quando se levava la matina
Phebo per scorno se ne ritornava.
Tu, tu la vedevi …
Mo mi credeva starne, starne contento
E trovomi le mani pien di vento.
Tu, tu la vedevi …
Ooit had ik een buurvrouw
Zo mooi als de ster Diana.
Je kon haar bekijken
Je kon met haar praten
Het leukste was haar te zoenen.
Ze straalde echt als een koningin
en niemand kon haar vergeten
Je kon haar..
Telkens ze 's morgens verscheen
trok Phebus, de maan, zich beschaamd terug.
Je kon haar…
Ik dacht dat ik in de hoogste hemel was,
maar in mijn handen voelde ik enkel wind.
Je kon haar…
4 strofen (de laatste strofe ontbreekt in RISM 154520 en latere drukken)
9. eerste gedrukte uitgave:
154219, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci. Libro primo. nr 34
154427 – W1114a, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alle napolitana. nr 5
154427 – W1114b, Venetië, Girolamo Scotto, Canzone villanesche alle napolitana. nr 5
154520 – W1115, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alla napolitana. nr 11
154811 – W1116, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr10
154811 – W1117, Venetië, Girolamo Scotto, Canzon villanesche alla napolitana. nr 10
15527 = 155235, Salamanca, Libro de Musica de vihuela … por Diego Pisador. Beelden 189-190. Folio 89.
155329 – W1118, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr 10
1563 – W1130, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigalia quatro voci. nr 24
10. RISM:
154219 / 1544b - W 1114b / 1545a =154520 - W 1115 / 1548a+b - W 1116 + W 1117 / 154812 (intab.) / 15527 = 155235 (intab.) / 155329 - W 1118 / 1563 - W 1130
11. CMM:
3-14, pp. 165-166 (bron: 154219en 154520)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 154219: A Wenen (Zie hier verder : online) - B KBR Fonds Fétis 2212 (Zie hier verder : online)– I Bol (C)
druk 1544 (Scotto): I Pistoia. Bibl. Arch. Capit. (A - onvolledig )
druk 1545: A Wn (T) - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online), Wolf - PL - Krakow (B)
druk 1548 (Scotto): A Wn - F Bibliothèque nationale de France (A) (Zie hier verder : online)
druk 1548 (Gardano): I BolC (A)
druk 1548 (intab.) F Bibliothèque nationale de France (Zie hier verder : online)
druk 1552 USA Rochester (intab. - T)
druk 15527 = 155235, Spanje, Madrid. Biblioteca Digital Hispánica (Zie hier verder : online intabulatie)
druk 1553: D Wolf - GB British Library (A,T,B)- US Pitsb (S, A, T)
druk 1563 - W1130: B Koninklijke Bibliotheek van België (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) – F Bibliothèque Nationale de France RESVMC-131 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 154219– Brussel KBR
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562428
altus
https://uurl.kbr.be/1562430
tenor
https://uurl.kbr.be/1562432
bassus
https://uurl.kbr.be/1562434
online – 154219– Wenen
https://digital.onb.ac.at/
Digitales Objekt: cantus
Digitales Objekt: alt
Digitales Objekt: tenor
Digitales Objekt: bas
online – 1545 – München
https://stimmbuecher.digitale-
nr 11.
cantus : online beeld : 12/16
altus : online beeld : 12/16
tenor : online beeld : 12/16
bassus : online beeld : 12/17
online – 1545 - partituur in moderne noten – CPDL (Allen Garvin)
http://www0.cpdl.org/wiki/
online – 1548 – intabulatura - Parijs
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1563 - W 1130– Brussel KBR (S. T. B, dus zonder alt)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
online – 1563 - W 1130 – Parijs BNF (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1563 - W 1130 – IMSLP (bron Brussel: S. T. B)
https://imslp.org/wiki/
-ed. Donna G. Cardamone, Adrian Willaert and his Circle. Canzone Villanesche alla Napolitana and Villotte, Madison, 1978 (bron 154219)
met vertaling in het Engels
met de luittabulatuur van Giulio Abondante
met de intabulatie voor stem en luit van Diego Pisador
-Lawson-Gould Music (VS), LG 52425
14. intabulaties, diminuties, tientos:
-1548, Venetië, Scotto, Intabolatura di lautto. per lo excellentissimo M. Julio Abondante (1546-1587)
-1552, Salamanca, Libro de musica de vihuela … por Diegi Pisador
(libro septimo. Beelden 189-190 op 205 / folio 89)
online : Biblioteca Digital Hispánica (bne.es)
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985.
p. 137: "in diapason si placet"
p. 138: "over de nostalgische zanger"
16. Schiltz op.cit. 2003
17. G. Cardamone, M.S. Lewis en J.A. Bernstein
Canzone Villanesche alla Napolitana and Villotte. 1978
Antonio Gardano. 1988
Music Printing in Renaissance Venice. 1998
A.W.F. –A.W.S.: Meer uitleg: klik op de titelpagina van deze website op “toplijst”
OPNAMEN:
18. lp’s:
lp 39 *Viragh
Ars Renata Vokalensemble. sopraan en vihuela
DC HUN 11 983/84
=cd 72
lp 81 = cd 315
Dit lied staat enkel op de cd en niet op de lp
Adriano 2
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
Evil Penguin Classic
lp : 2021 EPRC 0043
2021
19. cd’s:
-cd 15
THE ART OF FLEMISH SONG IN THE COURTS OF EUROPE
Live Oak, bestaande uit Nancy Knowles (sopraan en fluit)
en Frank Wallace (bariton en handvihuela)
CENTAUR CRC 2109
1991
musicologische uitleg door Frank Wallace
met liedteksten en vertaling in het Engels
Luister op SPOTIFY : Live Oak
-*cd 18
Music of the Italian & Spanish Renaissance
Kithara
CHANDOS RECORDS CHAN 0562,
1994
-*cd 21/I
LE VILLANESCHE
L'opera omnia di Adrian Willaert.
Collegio vocale e strumentale Euterpe o.l.v. Antonio Eros Negri
STRADIVARIUS DULCIMER
STR 33311,
1993
musicologische uitleg: Marina Toffetti
teksten en vertaling in modern Italiaans
luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube.
luister naar de ganse cd op SPOTIFY: albums - villanesche
luister naar de ganse cd op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
-*cd 26
CANZONI VILLANESCHE ALLA NAPOLITANA
Ensemble Daedalus, 1994
Maria Christina Kier, sopraan en slagwerk
Hugh Sandilands, vedel. Federico Marincola, luit
Mara Galassi, arpa doppia
ACCENT ACC 94107 D
-*cd 32
ADRIAEN WILLAERT
tabulatuur Pierre Attaignant
Madrigali, chansons, villanelle
zang, luit, harp, vedel
Romanesque o.l.v. Philippe Malfeyt (sopraan + instr.)
RICERCAR RIC 151145
1994
luister en kijk op YOUTUBE: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY: (het ganse album) : album - romanesque
luister ook op IDAGIO: (het ganse album) https://app.idagio.com/
-*cd 46 O BENE MIO
Roeselaars Kamerkoor o.l.v. Hans Van Daele
in eigen beheer, 1997
-*cd 54
MUSIK KRING VASA
Westra Aros Pijpare olv Bertil Färnlöf
Caprice Cap 21 567.
1997
-cd 72 = lp 39
-cd 129
THE GLORY OF VENICE
Concordia o.l.v. Mark Levy
-cd 145
LOVE & RECONQUEST
Music from Renaissance Spain
bewerkingen van Diego Pisador (c.1509-c.1557)
Fires of Love. Frances Cooper sopraan
DELPHIAN DCD 34003
2006
bewerkingen van Diego Pisador (c.1509-c.1557)
luister ook op SPOTIFY: albums – love & reconquest
-cd 212
SI ME LLAMAN
The music of Diego Pisador
Libro de musica de vihuela, Salamanca 1552
El Cortesano, bestaande uit Ariel Abramovich (vihuela)
en José Hernández-Pastor (altus)
CARPE DIEM EAN: 4032324162764
2009
luister op: https://www.carpediem-
luister ook op SPOTIFY : albums – si me llaman
-cd 306
PER VOI ARDO
Carlos Mena contratenor. Manuel Minguillón vihuela
IBS CLASSICAL IBS12021
bewerkingen van Diego Pisador (c.1509-c.1557)
luister ook op SPOTIFY: albums - Per voi ardo
-cd 315 = lp 81
Adriano 2
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
Evil Penguin Classic
lp : 2021 EPRC 0043
2021
Een kleine terts lager
Dit lied staat enkel op de cd en niet op de lp
Luister op SPOTIFY : Adriano 2
Luister ook op YouTube : Adriaen Willaert A quand'a quand'haveva - YouTube
20. duur: (de snelste tov. langzaamste uitvoering)
3’25” Carlos Mena - 5'32 Romanesque bew. Abondante
=====
28.
Kidger B016, p.12, p. 29, p. 144, p. 182, p.203 en p.333
ARMORUM FORTISSIME DUCTOR SEBASTIANE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Armorum fortissime ductor Sebastiane
2. Te igitur martyr, egregie, supplices
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c4-F3-F4 / finalis: C (in beide delen)
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum quatuor vocum liber primus, nr 19
8. tekst :
Armorum fortissime ductor Sebastiane
quis te dignis laudibus efferat?
Cum sola fide armatus pulcherrimum
et Romano principe triumphum egeris,
Nam Diocletiani potentiam et minas aspernatus
fractos tormentorum acerbitate martyrum animos confirmabas,
Et Jovis Apollinisque simulacra dejiciens
daemones non deos esse palam docebas.
Te igitur, Martyr egregie, supplices oramus
ut qui mortalem hanc vitam degens,
morbos animorum curabas
in coelo nunc regnans
mentes nostras et corpora tuearis.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539 - W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Musica quatuor vocum liber primus
In 1545 -W1109, door Antonio Gardano in Venetië herdrukt
10. RISM:
1539 - W 1106 / 1545 - W 1109
CMME: https://www.cmme.org/
11. CMM:
3-02, pp. 107-112 (bron: 1545 )
DIAMM : I-MOd MS Mus. IX - DIAMM (nr 33) ff 66v - page 140
12. vindplaatsen:
ms: I Modena (Zie hier verder : online) – TrevBC 8
druk (W 1108) 1539: D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - I BolC, PLn, VIb(S); PL Krakow (A, T)
druk (W 1109) 1545: A Wn - B Aa - D Eichstätt,. Staats- und Seminarbibliothek (T) - Fup (A) – Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - E VallaC (A) - F Pn (A - onvolledig) - GB British Library - PL Krakow
13. andere recente uitgaven:
online – ms - Modena:
I-MOd MS Mus. IX - DIAMM (nr 33) ff 66v - page 140
online – 1539 - W 1106 – D Bayerische Staatsbibliothek:
https://stimmbuecher.digitale-
online - 1539 - W 1106 - IMSLP
http://ks4.imslp.info/files/
online – 1545 - W 1109 – D Bayerische Staatsbibliothek :
https://stimmbuecher.digitale-
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
16. Schiltz 2001 op. cit.
p. 239-241: "motivicitytechniek"
17. Remi Chiu. Plague and music in Renaissance. Cambridge University Press. 2017
...mentions and analyszes Willaerts motet ”Armorum fortissime ductor Sebastiane” in the context of plague.
basically, the text of that motet refers to Saint Sebastian, who was one of the guardian saints in time of plague.
The motet is one of the shining examples of this sort of music in Renaissance times. Of course, in times of the Black Death Saint Sebastian and Saint Rochus and also Maria (della misericordia ...) had motets and votive masses dedicated to them.
(Joachim Fontaine)
Remi Chiu. Music for the times of pestilence. 1420-1600. Jan. 2012.
https://docplayer.net/
The militaristic epithet that opens the motet, armorum fortissime ductor (mightiest commander of arms) strikes a parallel with fide armatus (armed with faith; line 3), again bringing together Sebastian s double identity as an earthly and a spiritual soldier. The entire prima pars of Willaert s motet reads as a series of exempla for Christians seeking bodily healing through spiritual means. Musically, the rhetorical shift between the didacticism of the prima pars and the petition of the secunda coincides with some tonal differences between the two partes. In the prima pars, cadences fall on a variety of pitches (the one foray to D in the entire work accompanies the rhetorical question), while the secunda pars, with a few evaded cadences aside, rarely strays from the C final. The source of Willaert’s text is unknown.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
AROUSEZ VOS VIOLETTES = LA ROSE of LE ROSE = (Zie : LA ROUSEE DU MOYS DE MAY)
=====
29.
Kidger B017, p.122, p. 203
ASCENDENS CHRISTUS IN ALTUM
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D BerlGS 7 (tussen 1537 en 1544, gemaakt door of voor Matthias Krüger te Königsberg (D)
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
30.
Kidger B158, p.52, p.60 en p.227
ASPICE DOMINE QUIA FACTA EST
2. ondertitel:
Maria-antifoon voor de completen
3. gecomponeerde delen:
1. Aspice Domine quia facta est
2. Plorans ploravit in nocte
4. tonal type:
met 2 b / sleutelcombinatie: c4-c4 (met slechts 1 b) -F3-F4-F4-F5 / finalis: C (in beide delen)
5. aantal stemmen:
6-st.
prima pars: T: Fuga trium temporum in diapente intensum.
V: resolutio (en kwint hoger)
Dus zes lage mannenstemmen. De hoogste noot voor de 1ste tenor is es. De laagste noot voor de onderste bas is ook es.
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica Nova, moteta cum sex vocibus. nr 17
8. tekst :
Aspice Domine,
quia facta est desolata civitas plena divitiis:
Sedet in tristitia Domina gentium :
non est qui consoletur eam,
Nisi tu Deus noster.
Plorans ploravit in nocte,
Et lacrimae ejus in maxillis ejus :
Non est qui consoletur eam, nisi tu Deus noster.
(Lamentationes Jeremiae Prophetae 1, 1-2)
Kijk toch, Heer: Hoe eenzaam zit zij neer,
de eens zo rijke stad.
Zij die groot was onder de volken.
Niemand is er die haar kan troosten,
tenzij Gij, onze God.
Heel de nacht zit zij te wenen,
haar wangen zijn nat van tranen.
Niemand is er die haar kan troosten,
tenzij Gij, onze God
9. eerste gedrukte uitgave:
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Petrus Phalesius, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta. (deel 2)
10. RISM:
1559a - W 1126 / 1561[2] - W 1128
11. CMM:
3-05, pp. 144-154 (bron: 1559a)
12. vindplaatsen:
ms: geen
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
druk 1561. Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 2) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale-
online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online:
W1128 (1561) - München – Bayerische Staatsbibliothek – zonder de VIIde stem
door Petrus Phalesius te Leuven
https://stimmbuecher.digitale-
deel II [nr 6], pp. 12-13
online - partituur in moderne noten - online - CPDL
Aspice Domine : http://www3.cpdl.org/wiki/
Musica Nova : http://www3.cpdl.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
tekstexpressie!
16. Schiltz. op. cit. 2003:
p. 128: "experimentele stijl"
OPNAMEN:
18. lp’s:
-*lp 40 Klebel, Wiener Motettenchor
Chr. SC GLX 73 910
1979
19. cd’s:
-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/
Luister ook op : YOUTUBE https://www.youtube.
(met de partituur in beeld)
luister ook op SPOTIFY : nummers – aspice Domine quia facta est
luister ook op IDAGIO:
ASPICE DOMINE : https://app.idagio.com/
volledig album: https://app.idagio.com/
20. duur:
8’38" Singer Pur
=====
31.
Kidger G043, p. 55, p.112 en p. 275
ASPRO CORE E SELVAGGIO
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Aspro core e selvaggio
2. Vivo sol di speranza
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c2-c3-c3-c4-c4-F4 / finalis: D
2. Vivo sol di speranza: finalis: G
5. aantal stemmen:
6-st. (C-A-VI-T-V-B) C is voor alt, A is voor tenor, VI is voor tenor, T is voor tenor of bariton, V is voor bariton, B is voor bas.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
Musica Nova, madrigaal nr 14
8. tekst :
Aspro core e selvaggio, e cruda voglia
In dolce, humile, angelica figura,
Se l'impreso rigor gran tempo dura,
Havran di me poco honorata spoglia;
Ché quando nasce e mor fior, herba e foglia,
Quando è 'l dì chiaro, e quando è notte oscura,
Piango ad ogni hor: Ben hò di mia ventura,
Di Madonna e d'Amore onde mi doglia.
Vivo sol di speranza, rimembrando
Che poco humor già per continua prova
Consumar vidi marmi e pietre salde.
Non è sí duro cor, che lagrimando,
Pregando, amando, talhor non si smova,
Né sí freddo voler, che non si scalde.
Francesco Petrarca. Canzoniere. 265
Een wrede wil, een hart dat met mij spot
in een beschroomde, engelzachte Vrouwe;
als haar hardvochtigheid mij blijft benauwen,
rest straks van mij een pover overschot.
Of de Natuur nu bloeit of wordt beknot,
des nachts of als ik daglicht mag aanschouwen,
ik ween aldoor, met reden om te rouwen
om Amor, om mijn Vrouwe, om mijn lot.
Ik leef van hoop alleen, omdat ik weet
hoe een straal water zich door marmer vreet:
de druppel kan de hardste steen doorboren.
Geen wil zo kil dat niets hem warmen kan,
geen hart zo hard dat het de bede van
mijn liefdestranen koelweg aan kan horen.
vertaling: Peter Verstegen. Francesco Petrarca. Het Liedboek Canzoniere.
Amsterdam. 2008
9. eerste gedrukte uitgave:
-1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert. nr 41
Herdrukt in 1569 (verloren)
10. RISM:
1559a - W 1126 / 15682 = G145 (intab.)
11. CMM:
3-13, pp. 54 - 60 (bron: 1559a)
12. vindplaatsen:
ms : geen
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 - München pp 96-97
https://stimmbuecher.digitale-
online - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online - partituur in moderne noten - CPDL
http://www0.cpdl.org/wiki/
Musica Nova : http://www3.cpdl.org/wiki/
-*Palisca, Claude V., ed. Norton, Anthology of Western Music Ancient to Baroque, New
York - Londen, 1988. p. 264 - 271. Met vertaling in het Engels.
-http://www.handlo-music.com/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
1568, Venetië, Girolamo Scotto, Fronimo dialogo di Vincentio Galilei Fiorentino nel quale si
contengono le vere e necessarie regole del intavolare la musica nel liuto
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
16. Schiltz 2003 op.cit.
p. 86: "Zarlino pleit voor een juiste uitspraak van de tekst",
p. 95 vn 192: "Zarlino: harde effecten door vrijheid in de toepassing van de harmonische
regels",
p. 127 vn. 294: "met gebruik van het gravitasconcept".
17. Claude V. Palisca e.a. A HISTORY OF WESTERN MUSIC. 7th edition.
Adrian Willaert
Associated major thirds and sixths with harshness or bitterness, and minor intervals with sweetness or grief Aspro core e selvaggio, Petrarch's poem about a "harsh and savage heart," uses major intervals and whole steps for harshness and minor intervals to portray the lover's "sweet, humble, angelic face".
http://www.wwnorton.com/
Zie ook: Timothy R. McKinney. Adrian Willaert and the theory of interval affect. (wordt uitvoerig besproken).
17a. Allan W. Atlas
Lees ook meer in: Allan W. Atlas. Renaissance Music. Music in Western Europe, 1400-1600. p. 434
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 033 The Norton Recorded Anthology of Western Music
Collegium Musicum Yalensis o.l.v. James Keller
www.songsofpeace.com/
1/2 toon hoger
-*cd 210 MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814. 2009
1/2 toon hoger
luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY : nummers - aspro core
luister ook op IDAGIO : https://app.idagio.com/
-*cd 231 L’ AURA MIA SACRA
La Main Harmonique o.l.v. Frédéric Betous
LABIA
Lidi 0202260-13
2013
2de en 4de stem: instrumentaal
YouTube : Een andere uitvoering, uitvoerders onbekend (Vanderneta?)
https://www.youtube.com/watch?
20. duur:
5'05" Singer Pur - 5'43" Coll. Musicum Yalensis
=====
AS TU POINT VU LA VISCONTINE = N'as tu point veu la viscontine
=====
ATHLETA CHRISTI BELLIGER
deel 2: Vicisti hic carnifices: contrafact van "Ad cenam Agni providi" met toegevoegde
tiende strofe (niet bij Kidger)
Zie Weidensaul, Jane Bennett, The polyphonic Hymns of Adriaen Willaert, 1978, p. 248,
waar uitgeschreven partituur.
2. Vicisti hic (a 4)
4. Primus fidem (a 3)
6. Et Tyrenems (a 4)
8. Nos ergo (a 5 - Fuga trium temporum in dyapenthe)
10. Summa sacerdos (a 6 - Fuga trium temporum in diapente intensum)
ms: I-Trev
=====
PIERRE ATTAINGNANT
15289, 1529 of 1530
Six gaillardes et six pavanes avec treze chansons musicales a quatre parties
Enkele chansons uit Motetti novi e chanzoni van Andrea Antico uit 1529 met toevoeging van 3 nieuwe chansons
-A l’aventure l’entrepris
-Mon cueur mon corps mon ame a 4 (versie 1)
-Dessus le marché d’Arras, myrely, myrela, bon bas
vindplaatsen :
druk 1529 : D Mbs (Zie hier verder : online) – F Bnf
online – 1529 - München
https://stimmbuecher.digitale-
RISM B/I 15289
Kidger : p. 70
=====
1528
Chansons et motets en canon a quatre parties sur deux
RISM : B/I 152810
Kidger p. 72 (onvolledig)
vindplaatsen: Universiteit van Montréal
druk 152810.
Universiteit van Montréal
Chansons et Motetz en Canon a ||quatre parties sur deux. | Université de Montréal (worldcat.org)
online - 1528 – Montréal
Universiteit van Montréal
Chansons et Motetz en Canon a ||quatre parties sur deux. | Université de Montréal (worldcat.org)
bron:152810
bevat van Willaert 6 vierstemmige chansons naast 4 motetten
Het zijn allen vierstemmige composities, maar waarvan slechts twee stemmen genoteerd zijn, omdat zij uitgewerkt moeten worden als dubbelcanons - vandaar de vermelding in de titel "a quatro soper doi". (Bossuyt, 1985, p.144)
motetten
-Sancta et immaculata virginitas / Cum jucunditate memoriam
-Christi virgo dilectissima / Quoniam peccatorum molle
-Domine quis habitabit / Nec fecit proximo suo malum / Qui iurat proximo
-Inter natos mulierum
chansons
- Petite camusette (versie 1)
- Irons nous tousjours coucher
- Mon petit cueur n'est pas à moy
- J'ayme bien mon amy (versie 1)
- J'ayme bien mon amy (versie 2)
- Mon mari m'a diffamée
Overgenomen van Andrea Antico. Motetti novi e chanzoni franciose a quatro sopra doi (RISM 15203)
Lawrence F. Bernstein. Art. “Buyers and Collectors of Music Publications” in “Music in Renaissance Cities and Courts. Studies in Honor of Lewis Lockwood”. Michigan. 1996. p. 38
Frank Dobbins. Art. Andrea Antico’s Chansons and the Diffusion of French song in the second decade of the sixteenth century in « La, la, la… maistre Henri» Mélanges de musicologie offerts à Henri Vanhulst. p. 127-157.
=====
15343
LIBER PRIMUS QUINQUE ET VIGINTI MUSICALES QUATUOR VOCUM MOTETOS…
-Beatus Stephanus, preciosus Dei prothomartyr
ii. Et videntes vultum eius tamquam vultum angeli
-Intercessio quaesumus Domine, beate Barbarae
-Salve vrux sancta arbor digna
ii. Causa etiam vitae foret cunctis ;
=====
15344
LIBER SECUNDUS QUINQUE ET VIGINTI MUSICALES QUATUOR VOCUM MOTETOS…
-Pater noster qui es in coelis
-Congratulamini michi omnes qui diligitis Dominum
ii. Recedentibus discipulis non recedebam
-Omnipotens sempiterne Deus qui huius diei
-Ave regina coelorum, ave domina
ii. Gaude gloriosa, super omnes speciosa
-Patefacte sunt januae coeli
ii. Mortem enim quam Salvator noster dignatus est
====
153410
LIBER OCTAVUS XX. MUSICALES MOTETOS QUATUOR, QUINQUE VEL SEX VOCUM…
-Hac clara die turma festiva dat praeconia
ii. Cui contra Maria haec reddit famina
-Verbum bonum et suave
ii. Ave solem genuisti, ave prolem protulisti
-Beata viscera Mariae virginis
-Sancta Maria, regina coelorum
ii. O pia domina, per illud gaudium
=====
32.
Kidger B159, p. 52, p. 60, p. 151, p. 170, p. 176 en p. 227
AUDITE INSULAE
Audite insule
Auditae insulae
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Audite insulae
2. Et posuit
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-c4-c4-F4 / finalis: G (in beide delen).
De sleutelcombinatie is zoals gewoonlijk, maar toch is de eerste stem eerder voor een alt. De hoogste noot is do, de laagste noot is re, met eenmaal een do.
5. aantal stemmen:
6-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica Nova, moteta cum sex vocibus, nr 16
8. tekst :
Audite insulae
et attendite populi de longe:
Dominus ab utero vocavit me,
de ventre matris meae
recordatus est nominis mei.
Et posuit os meum quasi gladium acutum
et in umbra manus suae protexit me et dixit mihi:
Dedi te in lucem gentium
ut sis salus mea usque ad extremum terrae.
Isaias 49. 1-2a . 6d.
Luistert, eilanden, naar Mij,
spits de oren, volken veraf!
Toen ik nog in moeders schoot was heeft Jahwe mij geroepen,
nog voor mijn geboorte heeft Hij mijn naam genoemd.
Hij heeft mijn mond snedig als een zwaard gemaakt,
in de schaduw van zijn hand mij geborgen;
Hij sprak tot mij:
Ik stel u aan om een licht voor de volken te zijn:
mijn heil moet reiken tot in de uithoeken der aarde.
(vertaling: Willibrordvertaling)
9. eerste gedrukte uitgave:
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert. nr 16
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 2)
10. RISM:
1559a - W 1126 / 1561[2] - W 1128
11. CMM:
3-05, pp. 135-144 (bron: 1559a)
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a sei ed a sette voci. Parti" (beniculturali.it) [nr 2], p. 2
12. vindplaatsen:
ms: D RegB 893 – S StockKB 229 nr 85 (zeer onvolledig)
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
druk ca. 1560: I ModE C.314 (Zie hier verder : online)
druk 1561 (W1128). Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 2) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – Modena - ModE C. 314 – Biblioteca Estense
"Mottetti a sei ed a sette voci"
https://edl.beniculturali.it/
online :
cantus : c1 11-12/1029
altus : c3 168-169/1029
tenor : c4 325-326/1029
bassus : F4 482-483/1029
quintus : c4 639-640/1029
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 - München pp. 41-42
https://stimmbuecher.digitale-
online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online:
W1128 (1561) - München – Bayerische Staatsbibliothek – zonder de VIIde stem
door Petrus Phalesius te Leuven
https://stimmbuecher.digitale-
deel 2 [nr 5], pp. 10-11
partituur in moderne noten - CPDL
http://www2.cpdl.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Het eerste woord “Audite” krijgt volle aandacht. Het is een oproep: Luistert!
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook naar IDAGIO:
volledig album: https://app.idagio.com/
alleen AUDITE INSULAE: https://app.idagio.
20. duur:
6’23” Singer Pur
=====
AUGUSTINE, LUX DOCTORUM = 2de deel van LAETARE SANCTA MATER ECCLESIA
=====
33.
Kidger B018, p. 145, p. 203
AULE LUCIDE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie : G2-c2- tenor ontbreekt - c4 / finalis :G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 2], p.2
12. vindplaatsen:
druk ca 1560: I ModE C.313 (tenor ontbreekt) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online - Modena - I ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 2], p.2
online :
sopraan : 15-16/690
altus : 192-193/690
tenor : ontbreekt
bassus : 373-374/690
14. intabulaties, diminuties, tientos
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
34.
Kidger D006, p. 23, p. 165, p. 185 en p. 245
AUREA LUCE ET DECORE ROSEO a 5 (versie 1)
Aurea luce et decore rose
2. ondertitel:
In Festivitatibus Apostolorum Petri et Pauli. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
2. Janitor coeli (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c2-c3-F3 / finalis: A
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 19
8. tekst :
Eerste strofe: gregoriaans
2.
Janitor coeli,
doctor orbis pariter,
iudices saecli,
vera mundi lumina.
Per crucem alter ense triumphans.
Vitae senatum laureati possident.
liturgie van de vespers
De ene: poortwachter van de hemel,
En de andere: leraar van de wereld,
Beiden: Rechters voor alle tijden
En echt lichten van de wereld,
Triomferend, de ene door het kruis,
De andere door het zwaard,
Beschikken ze nu over de kroon van het leven.
liturgie van de vespers
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Herdrukt in 1550.
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
3-07 pp. 99-102 (bron: 1542b)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I BolSP 45 - PiacD(3) - TrevBC
druk (W1113) 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550: E BarcBC (T) - I BolC (S,A)
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
34a
Kidger D007, p. 185 en p. 245
AUREA LUCE ET DECORE ROSEO a 4 (versie 2)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
7. reeks :
8. tekst :
2.
Janitor coeli,
doctor orbis pariter,
iudices saecli,
vera mundi lumina.
Per crucem alter ense triumphans.
Vitae senatum laureati possident.
liturgie van de vespers
De ene: poortwachter van de hemel,
En de andere: leraar van de wereld,
Beiden: Rechters voor alle tijden
En echt lichten van de wereld,
Triomferend, de ene door het kruis,
De andere door het zwaard,
Beschikken ze nu over de kroon van het leven.
9. eerste gedrukte uitgave:
druk : TrevBC 13, nr 38, pp. 73v-74
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM :
12. vindplaatsen:
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
contrafactum van Sit trinitati sempiterna
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur
=====
35.
Kidger D008, p. 21, p. 127, p. 165, p. 179 en p. 245
AURES AD NOSTRAS DEITATIS – Crimina laxa pietate (versie 1)
2. ondertitel:
In Dominicis diebus in Quadragesima. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
1. Aures ad nostras deitatis [a 4]
3. Crimina laxa pietate [a 3 ]
5. Christe lux [a 4]
7. Tu nobis dona [a 3]
9. Gloria Deo sit [a 5]
De strofen met een paar nummer worden in het gregoriaans gezongen.
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-c4 / finalis: G (in alle delen)
in 9.: g2-c2-c2-c3-F4
5. aantal stemmen:
1. Aures: C,A,T,B
3. Crimina: A,T,B
5. Christe : C,A,T,B
7. Tu nobis : C,A,B
9. Gloria : C,A,T1 (canon), T2 (resolutio – een kwint lager),B
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica nr 5
8. tekst :
De strofen in cursief worden in het gregoriaans gezongen
1. Aures ad nostras deitatis preces
Deus inclina pietate sola
Supplicum vota suscipe precamur
Famuli tui
2. Respice clemens solio de sancto
Vultu sereno lampades illustra
Lumine tuo tenebras repelle
Pectore nostro.
3. Crimina laxa pietate multa
Ablue sordes, vincula disrumpe.
Parce peccatis, releva iacentes
Dextera tua.
4. Te sine tetro mergimur profundo
Labimur alta sceleris sub unda :
Brachio tuo trahimur ad clara
Sidera coeli.
5. Christe lux vera bonitas et vita
Gaudium mundi, Pietas immensa
Qui nos a morte roseo salvasti
Sanguine tuo
6. Insere tuum petimus amorem
Mentibus nostris fidei refunde
Lumen aeternum charitatis auge
Dilectionem.
7. Tu nobis dona fontem lacrymarum
Jeiuniorum fortia ministra.
Vitia carnis millia retunde
Framea tua.
8. Procul a nobis perfidus absistat:
Satan a tuis viribus confractus.
Sanctus assistat spiritus a tua
sede demissus.
9. Gloria Deo sit aeterno Patri.
Sit tibi semper, Genitoris Nate,
Cum quo aequalis Spiritus per cuncta
Saecula regnat.
tekst uit de liturgie
1.Richt uw goddelijke oren op onze gebeden, Heer,
in uw goedheid alleen, aanvaard de gebeden
van uw dienaren om genade,
wij smeken u.
2. Zie in genade neer vanaf uw zetel van heerlijkheid.
Stort op onze ziel de uitstraling van uw aanwezigheid,
Rij uit onze vermoeide harten de schaduwen van duisternis,
Onze voetstappen verlichten.
3.Bevrijd ons van de zonde door uw grote liefde,
Reinig de smerige, maak de geketende geest los,
Spaar elke zondaar, richt allen die gevallen zijn op
met uw eigen rechterhand
4. Zonder uw leiding zijn we verloren in duisternis,
Verdronken in de grote zee van zonde komen we om.
Maar we worden geleid door uw sterke hand
om naar de hemelsterren te klimmen
5.Christus, waar licht, welwillendheid en leven, vreugde van de wereld,
grenzeloze naastenliefde,
die ons van de dood heeft gered
door uw rood gekleurd bloed.
6.Plant, liefste Jezus, op onze smeekbede
Diep in ons hart uw liefdadigheid:
Stort het eeuwige licht van het geloof
en schenk ons de kracht lief te hebben.
7.Schenk onze ziel een bron van tranen.
Geef ons kracht om ons te helpen bij ons vasten,
En al de duizend scharen van het kwaad worden verbannen
Ver van uw volk.
8. Moge Satan en zijn legioenen, verpletterd onder uw hiel,
Ver buiten onze aandacht worden gedreven, die wordt geïnspireerd
Door de aanwezigheid van de Heilige Geest,
gezonden vanuit de hemel
9.Glorie aan God, de eeuwige Vader,
glorie aan Hem voor altijd,
geboren uit de Vader, samen met de Heilige Geest,
gelijk in status, regeert Hij voor altijd. Amen
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Herdrukt in 1550.
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
3-07 pp. 18-23 (bron: 1542b)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I BolSP 43 - PiacD
druk (W1113) 1542: (Zie hier verder : online) - D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550: E BarcBC (T) - I BolC (S,A)
13. andere recente uitgaven:
online – (W1113) 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
lp 51 = remastered cd 309
Kidger P086, p. 437
ADRIAN WILLAERT. OEUVRES RELIGIEUSES & PROFANES
Ensemble Vocal de Bruxelles, dir. Fritz Hoyois
ERATO STU 70602
1972
19. cd’s:
-cd 309 = lp 51.
ADRIAN WILLAERT. OEUVRES RELIGIEUSES & PROFANES
Ensemble Vocal de Bruxelles o.l.v. Fritz Hoyois
WARNER CLASSICS 2021
online: Willaert: Œuvres religieuses & profanes, vocales & instrumentales | Warner Classics
ook in SPOTIFY : aures ad nostras
20. duur:
7’20” Fritz Hoyois
=====
35b
Kidger : p. 129
AURES AD NOSTRAS DEITATIS – Respice clemens (versie 2)
2. ondertitel:
In Dominicis diebus in Quadragesima. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
1. Aures ad nostras deitatis
2. Respice clemens
4. Te sine taetro
6. Insere tuum
8. Procul a nobis
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
6. genre :
hymne
7. reeks :
8. tekst :
liturgie
Zie hierboven : AURES AD NOSTRAS DEITATIS – Crimina laxa pietate (versie 1)
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae. Herdrukt in 1550.
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12 vindplaatsen:
ms: I BolSP 45 - PiacD
druk 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk 1550: E BarcBC (T) - I BolC (S,A)
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
36.
Kidger B019, p. 121 en p. 203
AUXILIENTUR MIHI DOMINE JESU CHRISTE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Auxilientur mihi Domine
2. Et ideo de tua pietate
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D BerlGS - 7 ((tussen 1537 en 1544, gemaakt door of voor Matthias Krüger te Königsberg (D)) (enkel bas bewaard)
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
37.
Kidger B020 en p. 11, p. 189 en p. 203
AVE DULCISSIME DOMINE JESU CHRISTE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Ave dulcissime (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3 -c4 / finalis: D
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber primus, nr 7
8. tekst :
Ave dulcissime Domine Jesu Christe,
rex benedicte, verbum Patris,
filius Virginis, Agnus Dei,
salus mundi,
hostia sacra, hostia immaculata,
fons pietatis et gratiae,
unica salus mundi,
spes peccatoris,
miserere nobis.
Gegroet allerliefste Heer Jezus Christus;
Gezegende Koning, woord van de Vader,
Zoon van de Maagd, Lam Gods,
Redding van de wereld;
heilig slachtoffer, smetteloos slachtoffer
bron van godsvrucht en genade,
enige redding van de wereld;
hoop voor de zondaars,
ontferm U over ons.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Musica quatuor vocum
10. RISM:
1539 - W 1106 (niet in de herdruk van 1545)
11. CMM:
3-01, pp. 4-7 (bron 1539 )
12. vindplaatsen:
ms: vernetigd in Treviso
druk 1539: B Koninklijke Bibliotheek van België (A, T) - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - GB British Library - I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
13. andere recente uitgaven:
online – 1539 - W1106 – D Bayerische Staatsbibliothek
http://daten.digitale-
online – partituur in moderne noten – CPDL
http://www3.cpdl.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 274
WILLAERT E LA SCUOLA FIAMMINGA A SAN MARCO
Cappella Marciana, La Pifarescha en Marco Gemmani
CONCERTO CD 2117
2019
luister ook op YouTube: Ave dulcissime Domine :
https://www.youtube.com/watch?
luister ook op SPOTIFY : Ave dulcissime domine
Op deze cd ook werken van Cypriano De Rore (Beato mi direi, Tantum ergo, Ancor che col partire, Sub tuum praesidium), Pietro Lupus en Jacob Buus.
20. duur:
3’40”
=====
38.
Kidger B106, p. 125, p. 188, p. 218
AVE ET GAUDE GLORIOSA VIRGO
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
geen
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I BolC Q.27(1). Bologna. Civico Museo Bibliografico Musicale
nr 43.
cantus : online beeld : 106/424
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
39.
Kidger B107, p. 17, p. 72, p. 166, p. 174 en p. 218
AVE MARIA ANCILLA SANCTAE TRINITATIS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Ave Maria, Ancilla Sanctae Trinitatis / Ave Maria gratia plena
2. Ave Maria, fons et pulchritudo / Ave Maria gratia plena
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c3-c4-c4-c4-F4 / finalis E (in beide delen)
5. aantal stemmen:
5-st.
In beide delen in de Q: cantus firmus "Ave Maria gratia plena". 9 maal in lange noten, afwisselend beginnend met do-sol en sol-re. 10de en 11de keer: ook zo, maar nu in snellere noten.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motetta V vocum nr 22
8. tekst :
I. Ave Maria, ancilla Sanctae Trinitatis.
Sponsa Spiritus Sancti,
mater Domini nostri Jesu Christi,
soror angelorum,
promissio prophetarum, regina patriarcharum,
magistra evangelistarum,
doctrix apostolorum, confortatrix martyrum.
II. Ave Maria, fons et pulchritudo confessorum
decus et corona virginum,
salus et consolatrix vivorum et mortuorum,
mecum sis in omnibus tentationibus necessitatibus,
angustiis et infirmitatibus meis
et impetra mihi veniam, omnium delictorum meorum
et maxime in hora exitus mei non desis mihi.
O piissima virgo Maria!
Gegroet, Maria.
Dienares van de H. Drievuldigheid.
Bruidegom van de Heilige Geest.
Moeder van onze Heer Jezus Christus.
Zuster van de engelen.
Voorspeld door de profeten.
Koningin van de Aartsvaders.
Meesteres van de evangelisten.
Lerares van de apostelen.
Sterkte voor de martelaren.
Bron en schoonheid voor de belijders,
Sieraad en kroon van de maagden
Heil en troost voor levenden en doden.
Sta me bij in alle nood,
bij mijn angst en zwakheid.
Bekom voor mij vergiffenis voor al mijn zonden.
Wees, vooral in het uur van mijn dood, niet afwezig.
O allervroomste maagd Maria.
9. eerste gedrukte uitgave:
1532, Lyon, Jacobus Modernus, Motteti del fiore. Secundus liber cum quinque vocibus
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Musica quinque vocum vulgo motecta liber primus.
Ongewijzigd herdrukt door Scotto in 1550
10. RISM:
15329/ 1539c - W 1110 / 1550a - W 1111
11. CMM:
3-03, pp. 114-120 (bron: 1539c)
DIAMM :
Sanctae Trinitatis
https://www.diamm.ac.uk/
fons et pulchritudo
https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD - RomeV S35-40
druk (W1110) 1532: A Wenen. Österr. Nat. Bibl. - D Mbs (Zie hier verder : online)- GB Lbm
druk (1111) 1539: D Mbs (A,T) (Zie hier verder : online), Ju, Wolf - GB Lbl - I BolC (S), PLn (zonder S en Q) - PL Krakow
druk 1550: D Mbs (Zie hier verder : online)- GB Lbl - PL Krakow - YU MAs (A,Q, uit 1552?)
13. andere recente uitgaven:
online – 1532 - München:
https://stimmbuecher.digitale-
online – (W1110) 1539 - München (slechts A en T)
https://stimmbuecher.digitale-
online – (W1111) 1550 - München
https://stimmbuecher.digitale-
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
16. Schiltz 2003 op.cit.
p. 27: "de cantus firmus is gebaseerd op een gregoriaanse melodie, die diverse malen wordt getransponeerd: c-g-c-g-c / g-c-g-c-g-c."
p. 127: "compositietechniek: Ave Maria, ancilla: cantus firmus in de Q
Ave Maria, fons: diminutie aan het slot van de secunda pars."
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
40.
Kidger B021 en p. 10, p. 182, p. 203 en p.330
AVE MARIA GRATIA PLENA a 4 (versie 1)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Ave Maria, gratia plena (eendelig)
4. tonal type:
Geen b / sleutelcombinatie: c2-c2-c3-c4 / finalis: D
Tielman Susato: een kwart hoger getransponeerd
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motetta IV vocum liber primus, nr 1
8. tekst :
Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum
benedicta tu in mulieribus
et benedictus fructus ventris tui, Jesus.
Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum.
Sancta Maria, Regina coeli, dulcis et pia,
O Mater Dei.
Ora pro nobis peccatoribus,
ut cum electis te videamus.
Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum
Wees gegroet, Maria, vol van genade. De Heer is met U
gezegend zijt gij boven alle vrouwen
En gezegend is de vrucht van uw lichaam, Jezus.
Wees gegroet, Maria, vol van genade. De Heer is met U
Heilige Maria. Koningin van de hemel, zacht en vroom.
O Moeder van God
Bid voor ons zondaars
opdat we u met de uitverkorenen kunnen aanschouwen.
Wees gegroet, Maria, vol van genade. De Heer is met U
9. eerste gedrukte uitgave:
1539 – W 1106, Venetië, Girolamo Scotto, Musica quatuor vocum liber primus
15548, Antwerpen, Tielman Susato, Liber quartus ecclesiasticarum cantionum quatuor vocum (Ave Maria als 2de deel van Pater Noster van Philippe de Vuildre) - een kwart hoger getransponeerd
10. RISM:
1539 - W 1106 / 15548
11. CMM:
3-01 pp. 1-4 (bron: 1539 )
DIAMM:
https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: B Brussel Muziekconservatorium ms 27766 - I TrevBC – VatVM 571 (enkel de alt) (Zie hier verder : online)
druk 1539 - W 1106: B Koninklijke Bibliotheek van België (A, T) - D Bayerische Staatsbibliotheek (Zie hier verder : online) - I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
13. andere recente uitgaven:
online – Vaticaan – enkel de alt [nrs 31-32] ff 26v-28
Vat.mus.571 | DigiVatLib samen met het Pater Noster (versie 1)
online – 1539 - W 1106 - D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online - 1539 - W 1106 - IMSLP : Liber primus. Quatuor vocum. (enkel de cantus)
http://ks4.imslp.info/files/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
cd 186. STELLA DEL NOSTRO MAR
Cantica Symphonia
Past and Present reflections of the Maran Inspiration
GLOSSA GCD P31905
2008
www.glossamusic.com/glossa/
luister op SPOTIFY : album – Cantica Symphonia - Stella del nostro mar
luister op IDAGIO : https://app.idagio.com/
20. duur:
6'31"
=====
AVE MARIA, GRATIA PLENA. BEATA VIRGO, CUJUS VISCERA a 4 (versie 2)
=2de deel van O MAGNUM MYSTERIUM
=====
AVE MARIA, GRATIA PLENA a 4 (versie 3)
=2de deel van PATER NOSTER a 4 (versie 1)
=====
AVE MARIA, GRATIA PLENA. DULCIS ET PIA a 6 (versie 4)
= 2de deel van PATER NOSTER a 6 (versie 2)
=====
41.
Kidger B108, p. 17, p. 144, p. 147 , p. 158, p. 174 en p. 218
AVE MARIS STELLA a 5 (versie 1)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Ave Maris stella / Ave Maris stella
2. Monstra te esse matrem / Ave Maris stella
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-c4-F4 / finalis: D (in beide delen)
5. aantal stemmen:
5-st.
In de Q voortdurend de cantus firmus in lange noten « Ave Maris stella, Dei Mater alma atque semper Virgo Felix coeli porta”. De derde keer in iets vluggere noten.
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica quinque vocum liber primus nr 21
8. tekst :
hymne van de Mariavespers
Ave Maris Stella, Dei Mater alma,
Atque semper Virgo, Felix caeli porta.
Sumens illud Ave Gabrielis ore,
Funda nos in pace, Mutans Hevae nomen.
Solve vincla reis, Profer lumen caecis:
Mala nostra pelle, Bona cuncta posce.
II.
Monstra te esse matrem: Sumat per te preces,
Qui pro nobis natus, tulit esse tuus.
Virgo singularis, Inter omnes mitis,
Nos culpis solutos, Mites fac et castos.
Vitam praesta puram, Iter para tutum: (In CMM staat foutief : tuum)
Ut videntes Jesum semper collaetemur.
Sit laus Deo Patri Summo Christo decus,
Spiritui Sancto,Tribus honor unus. Amen.
Gegroet, o ster der zee,
hoogverheven Moeder Gods,
en altijd Maagd, gelukkige poort van de hemel.
Ontvangend dit “Ave” uit Gabriels mond,
Bevestig ons in de vrede. Wil ons de ware Eva wezen.
Slaak de boeien van onze schuld. Schaf licht aan onze blindheid.
Wil alle kwaad van ons verdrijven en voor ons alle goed vragen.
Toon dat Gij Moeder zijt: door U aanvaarde Hij onze beden,
die, voor ons geboren, Uw Zoon heeft willen zijn.
Maagd zonder gelijke, zachtmoedig boven alle,
bevrijd ons van de zonden en maak ons zachtmoedig en kuis.
Geef ons een rein leven. Bereid ons een veilige weg:
Om in het aanschouwen van Jezus ons eeuwig te verblijden.
Lof zij God de Vader, en aan Christus, hoogverheven.
en aan de Heilige Geest, aan alle drie één eer. Amen.
vertaling: Volkszangboek Doornik 1950
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert ... musica quinque vocum liber primus
Ongewijzigd herdrukt door Scotto in 1550
10. RISM:
1539c - W 1110 / 1550a - W 1111
11. CMM:
3-03, pp. 107-114 (bron: 1550a)
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 23], p. 41
12. vindplaatsen:
ms: I ModD 9 (Zie hier verder : online) - RomeV 35-40 - D MunU 401 (Zie hier verder : online)
druk (W1110) 1539: D Mbs (A,T) (Zie hier verder : online), Ju, Wolf - GB Lbl - I BolC (S), PLn (zonder S en Q) – PL Krakow
druk (W1111) 1550: D Mbs (Zie hier verder : online)- GB Lbl – PL Krakow - YU MAs (A,Q, uit 1552?)
druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online: I ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) – [nr.23], p. 41
online :
sopraan : 54-56/690
altus : 231-232/690
tenor : ontbreekt
bassus : 412-414/690
quibtus : 567-568/690
online – ms – MunU 401 (onder het oude nummer Cim.44i)
doorschuiven naar boek 5: handschriftliche Motetten “Filgan 117”
https://epub.ub.uni-muenchen.
sopraan pp. 52v – 54r
https://epub.ub.uni-muenchen.
contra pp. 55r - 56 v
https://epub.ub.uni-muenchen.
tenor pp. 50r – 52r
https://epub.ub.uni-muenchen.
bassus pp. 52v – 54r (sleutel C4)
online – ms - ModD 9:
I-MOd MS Mus. IX - DIAMM [nr 31](ff 62v-65, pp 132-137)
online – (W1110) 1539 - München (slechts A en T)
https://stimmbuecher.digitale-
online – (W1111) 1550 - München
https://stimmbuecher.digitale-
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
16. Schiltz 2003 op.cit.
p. 171: "vertrekt van een cantus-firmusmelodie in 'Monstra te esse'. Deze wordt in de loop van het werk weliswaar niet getransponeerd -zoals wel het geval is bij de drie soggetto cavato-werken-, maar in de secunda pars telkens aan een tweevoudige ritmische diminutie onderworpen.
p. 172: "compositietechniek: Ave maris stella: cantus firmus in de Q Monstra te esse matrem: tweevoudige diminutie in de secunda pars.
[Ave maris stella]: geen transpositie
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
42.
Kidger D009, p. 23, p. 166, p. 246
AVE MARIS STELLA a 6 (versie 2)
2. ondertitel:
In Assumptione Beatae Mariae Virginis. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
1. Ave Maris stella
3. Solve vincla reis
5. Virgo singularis
7. Sit laus Deo Patris
4. tonal type:
Geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: D (in alle delen)
bij strofe 3 : c3-c4-F4
bij strofe 5 : met b enkel voor Cantus1/ sleutelcombinatie: c3-[resolutio]-c3-c4-F4
bij strofe 7 : c1-c3-c3-c4-c4-F4
5. aantal stemmen:
1. Ave Maris stella: C, A, T, B
3. Solve vincla reis : A ,T, B
5. Virgo singularis : C1 (canon), C2 (resolutio, met b, een kwint lager), A, T, B
7. Sit laus Deo Patris : C, A1, A2, T1, T2, B (zonder canon)
In alle strofen, volgens de tessituur : C is voor een alt, A is voor een tenor.
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 18
8. tekst :
hymne van de Mariavespers
De pare strofen worden in het gregoriaans gezongen in de eerste modus.
Zie: Liber Usualis. Doornik. 1953. pp. 1259-1261.
1. polyfoon
Ave Maris Stella, Dei Mater alma,
Atque semper Virgo, Felix caeli porta.
2. gregoriaans:
Sumens illud Ave Gabrielis ore,
Funda nos in pace, Mutans Hevae nomen.
3. polyfoon
Solve vincla reis, Profer lumen caecis:
Mala nostra pelle, Bona cuncta posce.
4. gregoriaans
Monstra te esse matrem: Sumat per te preces,
Qui pro nobis natus, tulit esse tuus.
5. polyfoon
Virgo singularis, Inter omnes mitis,
Nos culpis solutos, Mites fac et castos.
6. gregoriaans
Vitam praesta puram, Iter para tutum:
Ut videntes Jesum Semper collaetemur.
7. polyfoon
Sit laus Deo Patri Summo Christo decus,
Spiritui Sancto,Tribus honor unus.
vertaling :
1.
Gegroet, o ster der zee,
hoogverheven Moeder Gods,
en altijd Maagd, gelukkige poort van de hemel.
2.
Ontvangend dit “Ave” uit Gabriels mond,
Bevestig ons in de vrede. Wil ons de ware Eva wezen.
3.
Slaak de boeien van onze schuld. Schaf licht aan onze blindheid.
Wil alle kwaad van ons verdrijven en voor ons alle goed vragen.
4.
Toon dat Gij Moeder zijt: door U aanvaarde Hij onze beden,
die, voor ons geboren, Uw Zoon heeft willen zijn.
5.
Maagd zonder gelijke, zachtmoedig boven alle,
bevrijd ons van de zonden en maak ons zachtmoedig en kuis.
6.
Geef ons een rein leven. Bereid ons een veilige weg:
Om in het aanschouwen van Jezus ons eeuwig te verblijden.
7.
Lof zij God de Vader, en aan Christus, hoogverheven.
en aan de Heilige Geest, aan alle drie één eer.
(vertaling: Volkszangboek Doornik 1950)
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae
In 1550 herdrukt
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
3-07 pp. 107-113 (bron: 1542b)
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD (3)
druk (W1113) 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550: E BarcBC (T) - I BolC (S,A)
13. andere recente uitgaven:
online – 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/
online – partituur in moderne noten – IMSLP (=CMM 3-07. Bron: 1542b)
http://imslp.eu/files/imglnks/
-Edition Michael Procter EMP321
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Willaert componeert een melodie, afgeleid van de gregoriaanse melodie eerste modus. Ze komt tamelijk letterlijk voor in de eerste strofe in de eerste stem, in de tweede strofe in de tenor, in de derde strofe in de canon en in de vierde strofe in tenor I.
16. Schiltz. op.cit. 2003, p. 82
…vermeld door Lanfranco…
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/11
VESPRO DELLA BEATA VERGINE
L'Opera omnia di Adrian Willaert. Vol. 11, nr 7
Collegium Vocale e strumentale Euterpe olv Antonio Eros Negri
Stradivarius Dulcimer 33326.
1994
luister ook op SPOTIFY : artiesten – collegium vocale Euterpe
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.com/albums/
-*cd 223
ADRIAEN WILLAERT. VESPRO DELLA BEATA VERGINE
Capilla Flamenca o.l.v. Dirk Snellings
RICE RCAR RIC 325
https://outhere-music.com/
een toon lager
DIAPASON D'OR
luister ook op SPOTIFY : albums – vespro della beata vergine
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
20. duur:
7’42" Capilla Flamenca - 8’54" Euterpe
=====
43.
Kidger D010, p. 43, p. 246
AVE MARIS STELLA a 4 (versie 3)
2. ondertitel:
In festibus Beate Marie virginis. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
2. Sumens illud Ave Gabrielis ore.
Funda nos in pace, mutans Hevae nomen.
Dus enkel de tweede strofe. Die werd in polyfonie gezongen.
De overige strofen werden in het gregoriaans gezongen, ofwel werden de andere pare strofen gezongen met de noten van de tweede strofe
(MGG verwijst naar J.B. Weidensaul. op.cit. 1978; p. 235 ss)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c3-c3-F3 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
hymne
7. reeks :
I sacri e santi salmi
8. tekst :
hymne van de Mariavespers, tweede strofe
2. Sumens illud Ave Gabrielis ore.
Funda nos in pace, mutans Hevae nomen.
Ontvangend dit “Ave” uit Gabriels mond,
bevestig ons in de vrede. Wil ons de ware Eva wezen.
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 - München:
https://stimmbuecher.digitale-
2de strofe. nr 21, p. 15. Sumens illud ave
cantus : online beeld : 16/24
altus ; online beeld : 16/24
tenor : online beeld : 16/24
bassus : online beeld : 16/25
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
44.
Kidger B022, p. 12, p. 27, p. 74, p. 121, p. 141, p. 159, p. 203 en p. 340
AVE REGINA COELORUM a 4 (versie 1)
2. ondertitel:
Salutatio communis beatae Mariae (bij Attaingnant)
3. gecomponeerde delen:
1. Ave Regina coelorum. Ave Domina angelorum
2. Gaude [virgo] gloriosa
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c4-F3-F4 / finalis: F (in beide delen)
Attaingnant: c2-c4-c5-F4
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet en ook Maria-antifoon
7.reeks
Motettorum IV vocum liber primus nr 17
8. tekst :
Ave Regina coelorum
Ave Domina Angelorum:
Salve radix sancta,
Ex qua mundo lux est orta.
Gaude Virgo gloriosa,
Super omnes speciosa.
Vale, valde decora,
et pro nobis semper Christum exora.
Amen.
Hymne voor de completen.
Gegroet, koningin van de hemelen.
Gegroet heerseres van de engelen :
Gegroet, heilige stam,
uit wie het licht van de wereld is ontstaan.
Wees blij, eervolle Maagd,
die alles overtreft in waarde.
Wees boven alles en allen het allerschoonste
en wees voor ons steeds bij Christus een voorspreekster.
Amen.
9. eerste gedrukte uitgave:
15344, Parijs, Pierre Attaingnant, Treize livres de Motets. Liber secundus nr 18
1539 – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Musica quatuor vocum liber primus
In 1545 – W1107, herdrukt door Antonio Gardano
10. RISM:
15344 / 1539 - W1106 / 1545 - W1107
11. CMM:
3-01, pp. 91-95 (bron: 1545 nr 20)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D BerlGS - GöttSA - PadBC D27 - E BarcBC 681 ??? - GB GB-Lcm MS 2037 (enkel superius en bassus)
druk 1539 – W1106: B Koninklijke Bibliotheek van België (A, T); D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder: online); I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk 1545 – W1107: A Wn (S,A,T,B) - D Hs, LÜh, Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder: online), - F Pn(A) – GB British Library - I Rvat-sistina, VIb(S) - P C (A); PL Krakow
13. andere recente uitgaven:
online – 1539 - W1106 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online – 1545 – W1107 - D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online – partituur in moderne noten – CPDL(Allen Garvin)
http://www0.cpdl.org/wiki/
Voor CPDL, zie ook volgende versie.
online - partituur in moderne noten - The 1520s Project (zonder de tekst)
The 1520s Project | An open-source repository of European polyphonic music, ca. 1510–1530 (1520s-project.org)
-Smijers, Albert, ed. Treize livres de motets parus chez Attaingnant, Parijs, 1936, vol. 2, p. 134
-Laaber Verlag, Duitsland. AV 28
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17 : met gebruik van de gregoriaanse melodie
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/II
WILLAERT. MOTTETTI E RICERCARI
Opera omnia. deel II:
Accademia della Selva (altus, cornet, 3 trb en orgel) o.l.v. Luigi Collarile
José Hernandez-Pastor, altus
STRADIVARIUS 33656
2003
luister ook op SPOTIFY : albums – Willaert. mottetti e ricercari
luister ook op IDAGIO :
https://app.idagio.com/
of
https://app.idagio.com/works/
-*cd 120
CANTICUM CANTICORUM
Lof der Liefde. Het Hooglied in de Renaissance
Capilla Flamenca o.l.v. Dirk Snellings
EUFODA 1359
2004
luister ook op YouTube: https://www.youtube.
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
4'39 Pastor – 4’59” Snellings
=====
45.
Kidger B023, p. 14, p. 28, p. 121, p. 155, p. 204, p. 340 en p. 343
AVE REGINA COELORUM a 4 (versie 2)
2. ondertitel:
canon duorum temporum fuga in subdiapente
3. gecomponeerde delen:
Ave Regina coelorum. Mater Regis angelorum (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: A
Jonathan Harvey : Willaert's pupil Zarlino used the piece as his example of the tenth mode, Hypoaeolian (transposed to D), in Le istitutione harmoniche. The work also serves as an example of this mode in other late Renaissance musical treatises.
5. aantal stemmen:
4-st
S: Canon duorum temporum fuga in subdiapente
Alt: ad longum (resolutio)
6. genre :
motet of ook Maria-antifoon
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber secundus nr 12
8. tekst :
Ave Regina coelorum,
Mater Regis angelorum.
Ave stella matutina,
Dux suavis et benigna.
O Maria, flos virginum,
velut rosa vel lilium.
Funde preces ad Filium
pro salute fidelium.
Gegroet : koningin van de hemel.
Moeder van de Koning van de engelen.
Gegroet morgenster,
Milde en vriendelijke gids.
O Maria, bloem onder de maagden,
als een roos of als een lelie.
Richt uw gebeden naar uw Zoon
voor het heil van de gelovigen.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Andrea Antico, Brandino en Ottaviano Scotto, Motetti libro secondo a quattro voci
1545 herdrukt door Antonio Gardano. Venetië. Adriani Willaert. Musici celeberrimi… Musica quatuor vocum (motecta vulgo appellant) … Liber secundus.
10. RISM:
1539 - W 1108 / 1545 - W 1109
11. CMM:
3-02, pp. 35-37 (met fotokopie van het manuscript uit Modena) (bron 1545 )
12. vindplaatsen:
ms: D BerlGS - GöttSA - KönsSU - GB LonRC - I ModE N.1.2
druk 1539: D Mun; I BolC, PLn, VIb(S); PL Krakow (A, T)
druk 1545: A Wn - B Aa - D Eichstätt,. Staats- und Seminarbibliothek (T) – Fup (A) – Mbs (Zie hier verder online) – E VallaC (A) - F Pn (A – onvolledig) - GB Lbl - – PL Krakow
13. andere recente uitgaven:
online – (W 1108) 1539 - München:
https://stimmbuecher.digitale-
Nr 12
cantus : online beeld : 19/32
altus : online beeld : 19/32
tenor : online beeld : 20/32
bassus : online beeld : 18/33
online – (W1109) 1545 - München:
https://stimmbuecher.digitale-
online – partituur in moderne noten - CPDL
http://www3.cpdl.org/wiki/
Let op: Willaert heeft dus twee composities gemaakt op “Ave Regina coelorum”.
Die twee versies hebben een verschillende tekst en andere noten.
In de website van CPDL is daar verwarring over!
Hier wordt onderscheid gemaakt tussen:
versie 1: Ave Regina coelorum. Mater regis angelorum. Salve radix. II. Gaude [virgo] gloriosa. 4st.
W 1106 en W 1107
bij CPDL is dat :
http://www0.cpdl.org/wiki/
CPDL#51895 Allen Garvin
versie 2: Ave Regina coelorum. Mater regis angelorum. Ave stella matutina. 4st.
W 1108 en W 1109
bij CPDL is dat :
http://www3.cpdl.org/wiki/
CPDL#21818 Brian Marble
-*K.G. Fellerer
Altklassische Polyphonie.
Das Musikwerk nr 28 p. 31
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit 1985: p. 105:
Thematiek ontleend aan een Gregoriaanse cantus firmus, in alle partijen geparafraseerd en als thema imitatief verwerkt.
Aanwending ook van een tweestemmige canon, mogelijk met een symbolische bedoeling, verwijzend naar Maria als de moeder van Christus, op de tekst Mater Regis angelorum
16. Schiltz op. cit. 2003 p. 168 :
"canontechniek hoewel zeer uitzonderlijk in dit boek"
OPNAMEN:
18. lp’s:
-*lp 1 Ave Regina
Archiv 2533 361
Pro Cantione Antiqua, Bruno Turner
(1976-1977)
zie cd nr 10 en nr 25
luister ook op SPOTIFY : nummers – ave regina coelorum
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
19. cd’s:
-*cd 10 Motets of the Renaissance Era
Pro Cantione Antiqua, Bruno Turner
ARCHIV F20A 20075
1973/1978
= lp nr 1 en cd nr 25
luister ook op SPOTIFY : nummers – ave regina coelorum
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
-*cd 25 zelfde opname als lp 1 en cd 10
THE FLOWERING OF RENAISSANCE CHORAL MUSIC
Pro Cantione Antiqua, Bruno Turner
ARCHIV 445 667
= lp nr 1 en cd nr 10
luister ook op SPOTIFY : nummers – ave regina coelorum
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
20. duur:
3'18 Pro Cantione Antiqua
=====
46.
Kidger B160, p. 52, p. 59, p. 138, p. 171, p. 177 en p. 227
AVERTATUR OBSECRO DOMINE FUROR TUUS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1.Avertatur obsecro Domine furor tuus
2.Inclina, Deus meus aurem tuam et audi
4. tonal type:
met b /sleutelcombinatie: c1-c3-c3-c4-c4-F4 / finalis: D
2. Inclina, Deus: finalis: G
5. aantal stemmen:
6-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica Nova, Moteta cum sex vocibus. nr 12
8. tekst :
Avertatur obsecro, Domine, furor tuus
et ira tua a civitate tua:
Quia propter peccata nostra ipsa et populus tuus
In opprobrium sunt cunctis in circuitu nostro.
Inclina, Deus meus, aurem tuam, et audi:
Aperi oculos tuos,
Et vide desolationes nostras et civitates,
Super quam invocatum est nomen tuum :
Domine exaudi,
Domine parce,
Et ne moreris :
Quia peccavimus tibi.
(Daniel, 9: 16, 18-19)
Heer, bevrijd uw stad van uw hevige woede en uw toorn,
Want om onze zonden wordt uw volk te schande gemaakt bij alle volken om ons heen.
Geef, mijn God, gehoor aan ons en luister:
Open uw ogen en zie de verwoesting van de steden waaraan uw naam verbonden is.
Heer, luister naar ons!
Heer, spaar ons!
Wacht niet langer,
want wij hebben tegen U gezondigd.
9. eerste gedrukte uitgave:
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert. nr 12
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 2)
10. RISM:
1559a - W 1126 / 1561[2] - W 1128
11. CMM:
3-05, pp. 100-109 (bron: 1559a)
DIAMM :https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D RegB 893
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
druk W1128 (1561). Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 2) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – München
https://stimmbuecher.digitale-
online - Brussel - KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online:
W1128 (1561) - München – Bayerische Staatsbibliothek – zonder de VIIde stem
door Petrus Phalesius te Leuven
https://stimmbuecher.digitale-
deel 2 [nr 1], pp. 2-3
online - partituur in moderne noten - CPDL
AVERTATUR OBSECRO: http://www2.cpdl.org/
MUSICA NOVA: http://www2.cpdl.org/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985: blz. 99:
Tekst uit het boek Daniel, maar aangepast. Alle rechtstreekse referenties naar de stad Jeruzalem werden geweerd en het woord "civitatem" verschijnt in het meervoud "civitates", zodat dit werk overkomt als een smeking tot God om hulp in verband met een heel concrete vreselijke gebeurtenis (de aanvallen van de Turken?).
17. .M. Fromson. (Zie bibliografie): Zarlino's Modal Analysis of Willaert's Avertatur obsecro
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook naar IDAGIO:
AVERTATUR OBSECRO: https://app.idagio.
MUSICA NOVA, volledig album: https://app.idagio.com/
20. duur:
6’52” Singer Pur
=====
AVE SOLEM GENUISTI = 2de deel van VERBUM BONUM ET SUAVE
=====
47.
AVE VERUM CORPUS
(onzeker)
Kidger b200
=====
48.
Kidger B024, p. 14, p. 142, p. 180 en p. 204
AVE VIRGINUM GEMMA SANCTA CATHARINA
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Ave virginum gemma (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-g2-c1-c2 / finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st. (SSSA)
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber secundus nr 15
8. tekst :
Ave virginum gemma, sancta Catharina;
ave sponsa regis regum gloriosa,
ave viva Christi hostia
tua venerantibus patrocinia,
impetrata non deneges suffragia.
Amen.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Andrea Antico, Brandino en Ottaviano Scotto, Motetti di Adrian Willaert. Libro secondo a quattro voci
10. RISM:
1539 - W 1108
11. CMM:
3-02, pp. 8-10 (bron: 1539 )
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: GB LonRC 2037 - I TrevBC
druk 1539: D Mbs (Zie hier verder : online); I BolC, PLn, VIb(S); PL Krakow (A, T)
13. andere recente uitgaven:
online – (W1108) 1539 - München
https://stimmbuecher.digitale-
-*Annie Bank, Amsterdam G.P.L 108
(SSSA)
-Mottetti a 4 voci. Fondazione Guido d'Arezzo
Corso Italia 102 - 52100 AREZZO (Italia) (1984)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
1.Vergelijk met nr 345 : O GEMMA CLARISSIMA, CATHARINA
2.Tom De Haes schreef The Spiked Wheel voor de Royal Concert Band 'De Verenigde Sint-Katarinavrienden' (Sint-Katelijne-Waver, België). De patroonheilige van de maatschappij evenals de gemeente is Catharine van Alexandrië. De legende rond deze martelaar heilige gaf de componist de inspiratie voor dit werk. In vijf muzikale afleveringen worden de laatste fasen van haar bewogen leven afgebeeld.
Het begin van het derde deel is ontleend aan het motet van Adriaen Willaert.
Uitgegeven bij SCHERZANDO. Zwitserland. 2009.
info: http://www.tomdehaes.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 132. MUZIEK IN DE SAN MARCO.
Consortium Locale o.l.v. Fokko Oldenhuis
-cd 174 LA MUSIQUE MEDIEVALE ET DE RENAISSANCE
Chorus Angelus o.l.v. Lukás Prchal
1997/1999
www.chorusangelus.cz
20. duur:
=====
49.
Kidger: 1542 (W1112) p. 20
AVE VIRGO GRATIOSA
(Jachet?)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Ave virgo gratiosa (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3 -c4-c4-F3-F4 / finalis: D
(tenor: O clemens, o pia. 5x, soms een kwart hoger, soms met een klein verschil in de notenlengte en in de eindnoten.)
5. aantal stemmen:
6-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motetta VI vocum liber primus, nr 22
8. tekst :
Ave Virgo gratiosa
stella sole clarior.
Mater Dei gloriosa
favo melis dulcior.
Rubicunda plus quam rosa
lilio candidior.
Omnis virtus te decorat.
Omnis sanctus te honorat
in celo sublimior.
Amen.
O clemens, o pia.
Gegroet o Maagd vol genade,
helderder dan de sterren en de zon.
Eervolle Moeder van God,
Zoeter dan honing.
Kleurrijker dan de roos,
schitterender dan de lelie.
Elke deugd is voor u een sieraad.
Elke heilige brengt u eer,
want in de hemel bent u de meest volmaakte.
Amen.
O meedogende. O goedertierene.
9. eerste gedrukte uitgave:
1534, Parijs, Pierre Attaingnant, Liber tertius viginti musicales quinque, sex vel octo vocum motetos habet
1542, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert Musicorum sex vocum
10. RISM:
15345 / 1542a - W 1112
CMME : https://www.cmme.org/
en : https://www.cmme.org/
11. CMM:
3-04, pp. 117-123 (bron: 1542a)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: E Vall - GB Ed 64 - I RomeV - Trev
druk 1542: A Wn - B KBR II 91.360 B (LP) (enkel de cantus) - D Dresden Katholische Hofkirche (B – onvolledig) - Mbs (Zie hier verder : online) - Mu (zonder T en B), RegB , Wolfl - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB Lbl (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en 5)
13. andere recente uitgaven:
online – W1112 (1542) - München:
https://stimmbuecher.digitale-
of
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
lp 79
CHAPELLES PRINCIÈRES
La Chapelle de François Ier.
Ensemble Vocal Roger Blanchard.
1960 (mono)
Jachet de Mantoue
luister ook op SPOTIFY : nummers – ave virgo gratiosa
of: albums – chapelles princières
19. cd’s:
cd 20/01
Adriaen Willaert en Italie
Currende o.l.v. Erik Van Nevel
Eufoda 1160
1993
20. duur:
4’56”
=====
50.
Kidger B161, p. 18, p. 152, p. 164, p. 167, p. 188 en p. 227
AVE VIRGO SPONSA DEI
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Ave virgo sponsa Dei
2. O Maria benedicta
3. Igitur nos merito
4. tonal type:
met b /sleutelcombinatie: c1-c3-c4-c4 (tenor: Inviolata; integra)-c4-F4 / finalis: C
2. O Maria: finalis: A
3. Igitur nos merito: finalis: F
5. aantal stemmen:
zesstemmig
In tenor: voortdurend herhalen van de cantus firmus op de eerste zin van de gregoriaanse Sequentia “In honorem B. Mariae Virginis” (Liber Usualis 1953, p. 1861). Soms hoger, soms lager, soms in inversie hoog-laag.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motetta VI vocum, liber primus, nr 8
8. tekst :
Ave virgo, sponsa Dei, Sancti Spiritus Sacrarium ,
in quo praeter ordinem mirabili mysterio verbum caro factum est,
et tu Christi Redemptoris immaculata genitrix.
O Maria, benedicta in mulieribus,
tu sola es fons pietatis et foelix coeli porta.
Tu sola es mater gratiae.
Tu spes sola pauperum
et advocata nostra ante conspectum Domini.
Igitur nos merito errata nostra flentes
in hac lacrimarum valle ad te confugimus!
Ora pro nobis Dominum
quia paenitet peccasse, ora eum jugiter,
ut nobis indulgeat sola ejus clementia.
Amen.
tezelfdertijd de tenor:
Inviolata, integra et casta es, Maria
Gegroet, o maagd, o bruid van God
en schrijn van de Heilige Geest,
waarin buiten de natuur,
door wonderbaar geheim,
het Woord is vlees geworden
en gij de vlekkeloze moeder
van Christus, onze Redder.
O Maria,
gezegende onder de vrouwen,
gij alleen zijt bron van deugd
en zalige hemelpoort,
gij alleen zijt moeder van genade,
gij alleen de hoop der armen
en onze voorspreekster
voor het aanschijn van de Heer.
Daarom nemen wij, die onze misstappen
bewenen in dit dal van tranen,
terecht tot u onze toevlucht.
Bid voor ons tot de Heer,
want wij rouwen om onze zonden.
Bid tot hem voortdurend,
dat zijn mildheid alleen ons genadig zij. Amen.
Ongeschonden, ongerept en kuis zijt gij, Maria.
vertaling: Andries Welkenhuysen, uit cd 53
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musicorum sex vocum liber primus
10. RISM:
1542a - W 1112
11. CMM:
3-04, pp. 37-44 (bron: 1542a)
DIAMM : https://edl.beniculturali.
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD (3 en 4)
druk 1542: A Wn - B KBR (alleen de cantus) - D Dresden Katholische Hofkirche (B – onvolledig) - Mbs (Zie hier verder : online) - Mu (zonder T en B), RegB , Wolfl - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB Lbl (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en 5)
druk ca. 1560 : ModE C.314 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – Modena - I ModE C.314
"Mottetti a sei ed a sette voci"
DIAMM : https://edl.beniculturali.
online :
cantus : c1 online beeld : 69-71/1029
altus : c3 online beeld : 226-228/1029
tenor : c4 online beeld : 383-384/1029
bassus : F4 online beeld : 540-542/1029
quintus : c4 online beeld : 697-699/1029
sextus : c3 online beeld : 852-854/1029
online – (W1112) 1542 - München:
https://stimmbuecher.digitale-
online – partituur in moderne noten – CPDL (John Hetland)
http://www3.cpdl.org/wiki/
fotokopie van de eerste bladzijde van de cantuspartij en van de tenorstem (tekst: Inviolata ... ) uit 1542, in Bossuyt 1985 p. 108, afb. 37
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op. cit. 1985:
p. 107: cantus firmus uitgewerkt volgens het principe van de diminutio
p. 108: "Tenor op een tekstfragment uit de 2a pars. Door zijn beknoptheid heeft de cantus firmus het karakter van een ostinato op de tekst Inviolata, integra et casta es Maria. Verder een opvallende symmetrische structuur." (afb. 37 en 38)
p. 109 "hier uitzonderlijk noema op de uitroep O Maria in de 2a pars"
p. 174 (notenvoorbeeld 15),p. 175 (notenvoorbeeld 16)
Bossuyt op.cit. 1994
p. 118: "Het is een schitterende staalkaart van oud en nieuw. Traditioneel is de aanwezigheid van een gregoriaanse cantus firmus op een tekst die niet tot de eigenlijke motettekst behoort en die fungeert als de symbolische kernidee die het hele werk in enkele woorden samenvat, namelijk de onbevlektheid van Maria ("inviolata, integra et casta es"). Willaerts constructieve geest blijkt uit de bijna matematische vormgeving: de verschillende voorstellingen van de cantus firmus in brede notenwaarden worden onderbroken door telkens evenveel maten rust als de cantus firmus lang is. In de tertia pars grijpt de componist naar het procédé van de diminutio: de notenwaarden van de cantus firmus worden gehalveerd met als resultaat een soort ritmische climax naar het einde toe. Een ander overgeleverd compositieprincipe dat Willaert hier aanwendt, is de inversie, de melodische omkering van de melodie. Deze onderliggende strenge structuur op basis van rationele verhoudingen en complexe contrapuntische technieken verhindert evenwel niet een eindproduct af te leveren dat uitmunt door een rijkdom aan melodische vinding, door afwisseling in het harmonische patroon en door een respect voor de tekst dat voor zijn tijd ongeëvenaard is. Enkele malen accentueert hij nadrukkelijk centrale ideeën: de homofone declamatie aan het begin van de secunda pars zet de uitroep "O Maria" kracht bij en een lange, dalende melodische lijn in de bassen illustreert de treurige diepten op "in hac lacrimarum valle."('in dit tranendal')."
Jaak Maertens:
Respect voor de tekst - Rijkdom aan melodische inventiviteit; brede notenwaarden bij de cantus firmus; lange dalende baslijn voor de treurige diepten ( in hac lacrimarum valle ); gebruik van inversie of melodische omkering - Homofone declamatie ( O Maria ); variëteit in harmonisch patroon; diminutio in het derde deel.
Voor nog meer informatie over dit werk, klik op onze website op “toplijst”.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 12 LA DOLCE VITA
The King's Singers
EMI Classics CDC 7 54191 2.
1991
luister ook op YOUTUBE : https://www.youtube.com/
luister ook op SPOTIFY : nummers – Ave Virgo sponsa Dei
luister ook op IDAGIO :
https://app.idagio.com/works/
-*cd 20 Capella Sancti MIchaelis
Adriaan Willaert en Italië.
EUFODA 1160
1993
=cd 53
luister ook op SPOTIFY : artiesten – Capella Sancti Michaelis
-*cd 53 Carolus. Muziek aan het Hof van Keizer Karel
Capella Sancti Michaelis. Currende Consort, Erik Van Nevel
EUFODA 1314
1999
=cd 20
-cd 200 ANCIENT VOICES (I)
University of Pennsylvania. Music
2005
cd 280 IN THE FOOTSTEPS OF PETRUS ALAMIRE
Laudantes Consort, Henry’s Eight, Egidius Kwartet
ETCETERA KTC1519
2015
5 cd’s
20. duur: snelste tov. langzaamste uitvoering
5'47" Currende Consort - 8'38" The King's Singers
=====
51.
Kidger F025, p. 76, p. 130, p. 135 en p. 260
A VOUS ME RENDS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
A vous me rends (eendelig)
4. tonal type:
met 1b / c2 – c4 – c4 – F4 / finalis F
in 1535: altus is c3
5. aantal stemmen:
4 st.
6. genre :
chanson
7. reeks :
canzoni francese
8. tekst :
A vous me rends comme celle du monde
en que beaulte e gratie plus haboude pour serviteur
tant que la vie dure ne me fuyes
je vous suply sy dure
Veu que vous mais tout mon espoir se fonde.
9. eerste gedrukte uitgave:
1535, Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Il primo libro de le canzoni franzese
1536, Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Canzoni francese di messer Adriano
10. RISM:
15358 / 153617
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms. F CambraiBM 125 (toegeschreven aan Gheerkin) (Zie hier verder : online) - PL GdanPAN 4003 (Anon.) (discantus)
druk 1535: D Mbs (A en B) - F Pn (A) - USA. University of Virginia (tenor)
druk 1536: GB Oxford Bodleian Libraries
http://solo.bodleian.ox.ac.uk/
vid=OXVU1&docId=
13. andere recente uitgaven:
online – handschrift 1542 – Cambrai (folio 134r) (beelden 559 en 560/593)
https://bvmm.irht.cnrs.fr/
https://bvmm.irht.cnrs.fr/
online – 1535 – München (altus en bassus)
https://stimmbuecher.digitale-
online- Virginia
http://iris.lib.virginia.edu/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
cd 230. GHEERKIN DE HONDT. A PORTRAIT.
Egidius Kwartet
ET’CETERA KTC 1300
2006
20. duur:
2’39”
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance (univ-tours.fr)
=====
Volg ons op Facebook 