Contact | Nieuwsbrief | Sitemap
Oeuvre
OEUVRE ALFABETISCH : M
We kunnen hier niet alle composities uitvoerig behandelen. Daartoe is er te weinig plaats. Wil je van een bepaald werk meer informatie hebben, schrijf ons en we zullen u bijna zeker kunnen helpen.
info@adriaenwillaert.be
Structuur van de gegevens · Referentie handschriften en drukken (sigla) · RISM-lijst
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
M
MA CHI PENSO VEDER = 2de deel van IO AMA
=====
271.
Kidger G011, p. 64, p. 75, p. 78, p. 79, p. 84, p. 270
MADONNA IL BEL DESIRE
Modonna ‘l bel desire
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Madonna, il bel desire (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F3 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st. (C-A-T-B) C is voor sopraan, A is voor alt, T is voor tenor, B is voor bariton of bas.
6. genre :
ballade / madrigaal
7. reeks :
madrigali a quatro voci di Verdelot
8. tekst :
Madonna, il bel desire
Che m’accendeste in petto è sì possente,
Che mi convien morire.
Non lo vorrei scoprire,
Ma voi, ch’ogni mio stato v’è presente,
Quanto gran tort’havete.
Non scemar tanto duol, quanto sapete
Che nel mio petto acerbamente accoglio,
Poichè son fatto altr’hom ch’esser non soglio.
Adonque per ver dire:
Voi sete causa d’ogni mio martire.
9. eerste gedrukte uitgave:
153416, Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Il secondo libro di Madrigali di Verdelot
15367, Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Il secondo libro de madrigali di Verdelot.
153710,
Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Il secondo libro de
madrigali di Verdelotto insieme con alcuni altri bellissimi madrigali di
Adriano...
154020 , Venetië, Girolamo Scotto, Di Verdelotto tutti li madrigali. (anon.)
154118, Venetië, Antonio Gardano, Di Verdelot tutti li madrigali. (Verdelot)
1563 – W 1130, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert .
10. RISM:
153416 / 15367 / 153710 / 154020 / 154118 / 1563 - W 1130
11. CMM:
3-14 pp. 11-13 (bron:153416 en 15367)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 153416 : I Bologna
druk 15367 : I Bologna (Zie hier verder : online)
druk 153710 : D Mbs (Zie hier verder : online)
druk 154020 , I Venetië, Girolamo Scotto, Di Verdelotto tutti li madrigali. (anon.) (Zie hier verder : online)
druk 1563 - W1130: B KBR (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bnf RESVMC-131 (S.A.T.B) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online -15367 – Bologna (zwart –wit)
http://www.bibliotecamusica.
online –153710 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
Nr 8
cantus
:
G2 online beeld : 10-11/32
altus
:
c2 online beeld :
12-13/32
tenor
:
c3 online beeld :
11-12/32
bassus
:
F3 online beeld :
10-11/33
online - 154020 – München – Bayerische Staatsbibliothek
http://daten.digitale-
online – 1563 – W1130 - Brussel KBR (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
zonder altus
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
online – 1563 – W1130 – Parijs BNF (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1563 – W1130 - IMSLP (bron Brussel: S. T. B)
https://imslp.org/wiki/
-Timothy R. McKinney. Adrian Willaert and the Theory of Interval Affect. The Musica Nova and the Novel Theories of Zarlino and Vicentino. Surrey, 2009
14. intabulaties, diminuties, tientos
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Timothy R. McKinney. Adrian Willaert and the Theory of Interval Affect. The Musica Nova and the Novel Theories of Zarlino and Vicentino. Surrey, 2009
partituur + uitvoerige bespreking:
18. Martha Feldman. City culture and the madrigal at Venice.
p. 212 – 213. A
typically Verdelot-styled setting of a ballata-madrigal is
Willaert's Madonna, il bel desire, whose melodic repetitions
are far more schematic. [ ... ]
Like
many early-sixteenth-century song settings, Madonna, il bel
desire assembles jigsaw fashion four distinct melodic strains. Each
of these strains plays a discrete rhythmic-harmonic role: phrase A that
of an initiating gesture for settenari; phrase B a more
elaborated melody for endecasillabi, tracing a
falling-ff-to-final-g curve; phrase C a short open-ended melody for
paired settenari, supported frottola-like by a homorhythmic
minim chain with a weak-beat ending; and phrase D a
medial endecasillabo melody arching from bb-flat up to dd and
down to d below.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
272.
Kidger J 012, p. 9, p. 288, p. 364
MADONNA IL TUO BEL VISO
Oorspronkelijk als vierstemmig madrigaal gecomponeerd door Verdelot (zie uitgave 1540) V1225
Daarna door Willaert bewerkt voor stem en luit of gitaar. (Zie uitgave 1536) W1104 of V1224
2. ondertitel:
Al terzo de la Sottana
3. gecomponeerde delen:
Madonna il tuo bel viso (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutel: c1 / finalis: G
5. aantal stemmen:
stem en luit of gitaar
Gecomponeerd door Verdelot voor 4 partijen, bewerkt door Willaert voor stem en luit of gitaar
6. genre :
intabulatie
7. reeks :
Intavolatura de li madrigali di Verdelotto, nr 13
8. tekst :
Madonna, il tuo bel viso
che nel gran mar d’Amor m’è duc’ e scorta,
hora tien viva mia speranza, hor morta,
et qualhor scorg’in esso un bel sereno,
spiega la vela al vento
senza temer di scorgli’o di procella :
Ma se la luce nel camin vien meno,
ripiena di spavento,
cala la vela alla sua navicella,
all’ instabil tua stella
scorre l’onde fallace a dritt’e a torto,
et tem’ e sper’ e mai non vede’l porto.
tekst: Pietro Aretino
Mijn meisje. Je mooie gezichtje,
dat me naar de grote zee van de liefde leidt en me er binnenvoert,
doet mijn hoop leven en toch weer sterven.
Telkens ik daar kan genieten van het mooie weer in volle sereniteit,
heis ik het zeil naar de wind,
zonder angst voor riffen noch stormen:
maar als het licht onderweg terug afneemt,
word ik vervuld van angst.
Dan laat ik het zeil van het schip weer zakken.
De flikkerende schijn van de ster,
die hier en daar op de bedrieglijke golven drijft,
maakt me bang en ik vrees de haven nooit meer terug te zien.
9. eerste gedrukte uitgave:
1536.
Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto
da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali. (ongewijzigd herdrukt)
10. RISM:
1536b - W 1104 / 1540 - W 1105
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1536 - W 1104: A Wn (Zie hier verder : online)
druk 1540: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl
13. andere recente uitgaven:
online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/
Versie van Willaert voor zang en luit of gitaar
online – 1536 - W 1104 – Wenen. Österreichische Nationalbibliothek
http://digital.onb.ac.at/
Versie van Willaert voor zang en luit of gitaar
online beeld : 40-44/73
online – 1540 – München. Bayerische Staatsbibliothek
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige versie van Verdelot
online – partituur in moderne noten + luittabulatuur – CPDL (Allen Garvin)
https://www.cpdl.org/wiki/
partituur in moderne noten:
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980
14. intabulaties, diminuties, tientos:
Telkens de versie van Willaert voor zang en luit of gitaar
W1104-1536
Venetië,
Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare
et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
online beelden : 37-41/69
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
online beelden : 40-44/73
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DE LI MADRIGALI DI VERDELOTTO
Intavolati per messer Adriano
Opera omnia deel 6
Silvia Piccollo, soprano. Il Desiderio
1995
luister ook op SPOTIFY: album – tablatures from Verdelot vol. 6
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
of
https://app.idagio.com/
-cd 87 = cd 21/VI
-*cd 127
ITALIAN LUTE SONGS (Verdelot/Willaert)
Derek Lee Ragin en Peter Croton
CHANNEL CLASSICS CCS 4092
1992 / 2001
luister op SPOTIFY : albums – italian lute songs
-cd 139
JOANNES VON LUBLIN : TABLATURE 1540
René Clemencic
Historic Tablatures
Edition Vol. 4
ARTE NOVA RECORDS, 1998
-cd 141
VERDELOT. MADRIGALS
Alain Aubin (altus), Jean-Michel Robert (luit)
SONPACT 2000
luister ook op YOUTUBE waar de ganse cd is weergegeven
https://www.youtube.com/watch?
-cd 287
ZEFIRO SPIRA
Italian Renaissance Frottole & Improvisations
Gabriel Jublin contratenor
Paul Kieffer luit
CLAVES
2018
https://cdn.shopify.com/s/
luister ook op SPOTIFY: albums - zefiro spira
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
-cd 293
BELLA MADRE DE' FIORI
Susanne Rydén sopraan, Peter Croton luit en bewerking
PROPHONE PROCD002
2015
luister ook op SPOTIFY : albums – bella madre de’ fiori
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
2’26” Jublin en Rydén – 2’51” Derek Lee Ragin
=====
273.
Kidger H010, p. 24, p. 30, p. 32, p. 40, p. 64, p. 283, p. 296, p. 358 (2x), p. 360.
MADONNA IO NON LO SO PERCHE
Madonn’io non lo so perchè lo fai
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Madonna io non lo so (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
melodie in de tenor
6. genre :
villanella
7. reeks :
Canzoni villanesche alla napolitana
8. tekst :
Madonn'io non lo so perchè lo fai,
che me ti mostri in tutto scorrucciata.
Perché sei così ingrata
se sai per te son cieco?
Dolor sta sempre meco.
O dio famme ne scir da tanti guai
ca non gin camparaggio un'altra fiata.
Perché...
O mora o camp' hormai non me ne curo
sto mondo latr' e fatto a chi ha ventura.
Perché...
Meisje. Ik weet echt niet wat je bezielt.
Ik zie je steeds zo bezorgd.
Waarom ben je zo ondankbaar.
Je kent me toch. Ben je blind voor mij?
Altijd doet me dat pijn.
O God, verlos me van deze vele problemen,
anders kan ik niet meer ademen.
Waarom ben je ...
Of ik sterf of leef, kan me niet schelen.
Deze dievenwereld is gemaakt voor wie slim zijn
Waarom ben je ...
9. eerste gedrukte uitgave:
154427 – W1114a, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alle napolitana. nr 1
154427 – W1114b, Venetië, Girolamo Scotto, Canzone villanesche alle napolitana. nr 1
154520 – W1115, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alla napolitana. nr 3
154811 – W1116, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr3
154811 – W1117, Venetië, Girolamo Scotto, Canzon villanesche alla napolitana. nr 3
155329 – W1118, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr 3
1563 – W1130, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigalia quatro voci. nr 19
10. RISM:
1544a - W1114a (Gardano) / 1544b - W 1114b (Scotto)/ 1545a =154520 - W 1115 / 15465 (intab.) / 154624 (intab.) / 1548a+b - W 1116 + W 1117 / 15481 (intab.) /154812 (intab.) / 155329 - W 1118 / 1563 - W1130
11. CMM:
3-14 pp. 154-155 (bron: 154520)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1544 (Scotto): I Pistoia. Bibl. Arch. Capit. (A - onvolledig)
druk 1545: A Wn (T) - D Mün (Zie verder: online), Wolf - PL Krakow (B)
druk 15465 : GB British Library (Zie verder : online intabulatie)
druk 1548 (Scotto): A Wn - F Pn(A) – Bibl. Alfred Cortot (Zie hier verder : online intabulatie)
druk 1548 (Gardano): I BolC (A)
druk 1553: D Wolf - GB Lbl (A,T,B)- USA Pitsb (S, A, T)
druk 1563 - W1130: B KBR (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bnf RESVMC-131 (S.A.T.B) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1545 – München. Bayerische Staatsbibliotheek
https://stimmbuecher.digitale-
Nr 3.
cantus
:
c1 online beeld : 4/16
altus
:
c3 online beeld : 4/16
tenor
:
c4 online beeld : 4/16
bassus
:
F4 online beeld : 4/17
online – 1563 – Brussel KBR (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
altus ontbreekt
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bassus
https://uurl.kbr.be/1562452
online – 1563 – Parijs BNF (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – partituur in moderne noten – CPDL (Allen Garvin)
Madonna io non lo so perché lo sai (cpdl.org)
-Cardamone, Donna G., ed. Adrian Willaert and his Circle. Canzone Villanesche alla Napolitana and Villotte, Madison, 1978
met het driestemmig chanson van Gian Domenico da Nola dat als voorbeeld diende.
met de luittabulaturen van Domenico Bianchini en Giulio Abondante
met de vertaling in het Engels
-Thomas, Bernard, ed., Adrian Willaert - Five Villanelle (1545) for Four Voices or instruments SATB. Londen 1984
Zelfde uitgave in Magnamusic Distributors (LPMTM42)
-*Roche, Jerome, en Elizabeth Roche, eds. The Flower of the Italian Madrigal: For Mixed Voices. Vol. 3, Light Madrigals and Villanellas. New York, 1995, p. 178
bron: 1545 - met de Engelse vertaling
op p. 125: de originele zetting van Nola
Bestellen bij SHEETMUSICplus
-*Harmonia 756
-*Hertzmann, Erich, ed. Volkstümliche italienische Lieder. Adrian Willaert und andere Meister. Möseler.
Das Chorwerk nr 8
met de vertaling in het Duits
met het driestemmig chanson van Gian Domenico da Nola dat als voorbeeld diende.
-Madrigaler och Körvisor. uitgaven: Gottfrid Berg
Hansen NMS 3555. Stockholm, p 131
-*Werke alter Meister für gem. Chor (SATB)
Ed. Musica Budapest . Z. 8080
(met de vertaling in het Hongaars)
-National Music. Tustin USA. 1975 (CMS107)
bew. William Hall voor koor of koperkwartet
-Warner/Chappell Scandinavia AB (SATB)
-Gehrmans Musikförlag, Zweden
Bestellen SHEETMUSICplus (GH.N03787)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
15465, Venetië, Antonio Gardano, Intabolatura de lauto di Dominico Bianchini ditto Rossetto.
online : GB British Library.
https://repository.
facsimile : Neuss : Päffgen, 1977. Institutio pro arte testudinis. Serie A ; Band 4
15481, Venetië, Girolamo Scotto, Intabolatura di lautto. per lo excellentissimo M. Iulio Abondante.
online : F Bibl. Alfred Cortot. RES VMD-68. Folio 67, blz. 61
https://gallica.bnf.fr/
(facsimile: Geneva: Minkoff, 1982)
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op. cit. 1985.
p.
137 gebaseerd op een driestemmig model van Nola, met de ontleende
cantuspartij in de tenorstem. - over de vleiende en scheldende minnaar
17. Jerome Roch, op. cit., 1995, p. 178
Here, Willaert sets the tune from Nola 's version in the tenor, adding some nice syncopations like the one in measure 5.
A.W.F.-A.W.S.: Voor nog meer informatie over dit werk, klik op de voorpagina van deze website op "zijn oeuvre - toplijst"
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 6 Nederlands Vokaal kwartet olv Raugel
ADES MS 25 AS 536
-*lp 24
Gem. Koor Laetare Musica, Herk-de-Stad
o.l.v. Wilfried de Munter
-lp 25 La Musique au temps de la Renaissance
Franz Tenta Consort uit Salzburg olv Franz Tenta
-lp 51 = cd 309 Ens. Vocal de Bruxelles o.l.v. Fritz Hoyois
ERATO
19. cd’s:
-*cd 21/I
LE VILLANESCHE
L'opera omnia di Adrian Willaert.
Collegio vocale e strumentale Euterpe o.l.v. Antonio Eros Negri
STRADIVARIUS DULCIMER
STR 33311,
1993
musicologische uitleg: Marina Toffetti
teksten en vertaling in modern Italiaans
luister naar de ganse cd op SPOTIFY: albums - villanesche
luister naar de ganse cd op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
SPOTIFY noemt het Collegium Vocale Gent als uitvoerders. (Fout!)
-*cd 69
MUSICHE PER VAN DYCK
Chanson e Madrigali dei secoli XVI e XX
Ring Around Quartet
Musica e Musei
RIVO ALTO CRR 9703. 1997
luister via YOUTUBE: Gioco di Voci
https://www.youtube.com/watch?
-cd 154 MusikLustgarten
Consort CC 2304
1999
-cd 258
IL ROSSETTO.
Domenico Bianchini’s Lute Book (1546)
Richard MacKenzie luit
2012
van Domenico Bianchini
-nr 4. Le dur travail naar Willaert (le dur traveil
-nr 5. Madonna io non lo so naar Willaert
Op deze cd ook bewerkingen van werken van Nicolas Gombert, Jacob Van Berchem, Claude Sermisy
en Pierre Certon. Verder ook nog dansen en ricercars (fantasias) van Domenico Bianchini zelf.
Kan ook beluisterd worden via
http://moodmixes.com/music?
of
http://magnatune.com/artists/
luister ook op SPOTIFY : albums – Domenico Bianchini
-cd 309 = lp 51
ADRIAN WILLAERT. OEUVRES RELIGIEUSES & PROFANES
Ensemble vocal de Bruxelles o.l.v. Fritz Hoyois
WARNER CLASSICS
2021
https://www.warnerclassics.
luister ook op SPOTIFY.
20. duur: de snelste tegenover de langzaamste uitvoering
1’32” Fritz Hoyois - 4’41” Euterpe
=====
274.
Kidger J013, p. 10, p. 288, p. 364
MADONNA IO SOL VORREI
Oorspronkelijk als vierstemmig madrigaal gecomponeerd door Verdelot (zie uitgave 1540) V1225
Daarna door Willaert bewerkt voor stem en luit of gitaar. (Zie uitgave 1536) W1104 of V1224
2. ondertitel:
A tre dil Canto
3. gecomponeerde delen:
Madonna io sol vorrei (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutel : c1 / finalis : A
5. aantal stemmen:
stem en luit of gitaar
6. genre :
intabulatie
7. reeks :
Intavolatura de li madrigali di Verdelotto, nr 21.
8. tekst
Madonna io sol vorrei,
Che volesti voler
quel che vogl’ io,
E fosse’l vostro qual el’ mio desio,
Gia non v’offenderei,
Che se piacess’a voi
quel ch’ame piace.
Tra noi sarebbe sempr’amor e pace,
9. eerste gedrukte uitgave:
1536.
Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto
da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali. (ongewijzigd herdrukt)
10. RISM:
1536b - W 1104 / 1540 - W 1105
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1536 - W 1104: A Wn (Zie hier verder : online)
druk 1540: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl
13. andere recente uitgaven:
online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/
(Er staat in de lijst “il sol” in de plaats van “io sol”)
online beeld : 61-63/69
online – 1536 - W 1104 – Wenen
http://digital.onb.ac.at/
online beeld : 64/73
online – 1540 – München
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige versie van Verdelot
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980 met een inleiding in het Italiaans door O. Cristoforetti
partituur in moderne noten:
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
W1104-1536
Venetië,
Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare
et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
online beelden : 61-63/69
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
online beelden : 64-66/73
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Jacob Heringman. Zie cd 2000.
"The
lover begs the lady to share his wishes and the entire madrigal is
composed with the soprano rhythmically offset from the bottom three
parts, as if to signify that she will not."
OPNAMEN:
19. cd’s:
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DE LI MADRIGALI DI VERDELOTTO
Intavolati per messer ADRIANO
Opera omnia deel 6
Silvia Piccollo, soprano. Il Desiderio
1995
luister ook op SPOTIFY: album – tablatures from Verdelot vol. 6
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
of
https://app.idagio.com/
-cd 78
VERDELOT. A RENAISSANCE SONGBOOK 1536 (bew. Willaert)
The Complete madrigal Book of 1536
Jacob Heringman, Catherine King
LINN RECORDS 2001
-cd 87 = cd 21/VI
- cd 293
BELLA MADRE DÉ FIORI
Susanne Rydén sopraan, Peter Croton luit
PROPHONE PROCD002
2015
luister ook op SPOTIFY : albums – bella madre de’ fiori
luister ook op IDAGIO :
https://app.idagio.com/
-cd 294
VENITE AMANTI
Frottole en madrigalen uit de Italiaanse renaissance
Barbara Zanichelli sopraan, Luca Pianca renaissanceluit
STRADIVARIUS STR37106
2017
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
20. duur: (snelste tov. langzaamste uitvoering)
0’58 Rydén – 3’55 Zanichelli
=====
Kidger p.31
MADONNA IO TE HEGGI AMATO
Madonn’io t’heggi’ amato
Anoniem.
Volgens Kidger p. 31 : van Fran. Corteccia, zoals vermeld in de Canzone Villanesche
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Madonn’ io t’heggi amat’
4. tonal type:
met b / sleutels : c1-c3-c4-F4 / finalis : G
5. aantal stemmen:
4
6. genre :
7. reeks :
8. tekst :
Madonna,
io t’heggi amat’et amo assai
Et mai non mi volesti consolare
Et sempre d’ogg’ in crai
cra cra cra … fa la cornachia
Et alle pene mia fine non sacchia
Et sempre…
9. eerste gedrukte uitgave:
1545. Venetië. Antonio Gardano. Canzone Villanesche alla Napolitana. nr 13.
10. RISM:
11. CMM:
12. vindplaatsen:
druk 1545 : D Mbs (Zie verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – (W 1115) 1545 – München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 13
cantus
:
c1 online beeld : 14/16
altus
:
c3 online beeld : 14/16
tenor
:
c4 online beeld : 14/16
bassus
:
F4 online beeld : 14/17
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
275.
Kidger H011, p. 24, p. 30, p. 32, p. 40, p. 65, p. 193, p. 283, p. 333, p. 358
MADONNA MIA FA FAMME
Madonna mia famme bon’offerta
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Madonna mia fa famme (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-F3 / finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st.
melodie meestal in de tenor
6. genre :
villanella
7. reeks :
canzoni villanesche alla napolitana nr 6
8. tekst :
Madonna mia fa famme bon’offerta.
Ch'io porto per presente sto galuccio,
Che sempre canta quand'è di
Alle galine e dice: chi-chir-chi
E tanto calca forte la galina
Che li fa nascer l’ov’ogni matina.
Questo mio galo sempre sta a la lerta,
Quando il di dorme sotto la coperta,
Che sempre…
Presto, madonna, se lo voi vedere,
Ca te lo facio mo quisto piacere,
Che sempre…
Mijn vrie…, vriendin heeft me een mooi aanbod gedaan:
Dat ik je dit jonge haantje cadeau zou geven.
Dit kraait altijd als de dag geboren wordt.
Dan vertelt het aan de kippen:
chi-chir-chi.
En de kip is daardoor zo aangedaan
dat ze elke ochtend een ei legt
Dit kraait altijd.
Zo is mijn pik altijd alert
wanneer hij overdag onder de deken slaapt
Die kraait altijd ...
Vlug, meisje, als je het wil zien,
Ik zal je dit plezier meteen doen
Die kraait altijd ...
9. eerste gedrukte uitgave:
154427 – W1114a, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alle napolitana. nr 3
154427 – W1114b, Venetië, Girolamo Scotto, Canzone villanesche alle napolitana. nr 3
154520 – W1115, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alla napolitana. nr 6
154811 – W1116, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr6
154811 – W1117, Venetië, Girolamo Scotto, Canzon villanesche alla napolitana. nr 6
15527 = 155235, Salamanca, Diego Pisador, Libro de musica de vihuela … por Diego Pisador.
155329 – W1118, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr 6
1563 – W1130, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigalia quatro voci. nr 23
10. RISM:
1544b - W 1114b / 1545a - W 1115 / 1548a+b - W 1116+W 1117 / 154812 (tab.) / 15527 = 155235 (tab.) / 155329 - W 1118 / 1563 - W 1130
11. CMM:
3-14 pp. 160-161 (bron: 1545a)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: GB Winchester WinF (Zie hier verder : online)
druk 1544 (Scotto): I Pistoia. Bibl. Arch. Capit. (A - onvolledig)
druk 1545: A Wn (T) - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online), Wolf - PL Krakow (B)
druk 1548 (Scotto): A Wn - F Bibliothèque Nationale de France (A) (Zie hier verder : online intabulature)
druk 1548 (Gardano): I BolC (A)
druk 1548 (intab.) F Bibliothèque Nationale de France (Zie hier verder : online)
druk 15527 = 155235, E Madrid, Biblioteca Digital Hispánica. (Zie hier verder : online intabulatura)
druk 1553: D Wolf - GB British Library (A,T,B)- USA Pitsb (S, A, T)
druk 1563 - W1130: B Koninklijke Bibliotheek van België (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bibliothèque Nationale de France RESVMC-131 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ms – Winchester
discantus :
https://www.diamm.ac.uk/
altus :
https://www.diamm.ac.uk/
tenor :
https://www.diamm.ac.uk/
bassus :
https://www.diamm.ac.uk/
online – 1545 – D München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 6.
cantus
:
c1 beeld : 7/16
altus
:
c2 beeld : 7/16
tenor
:
c3 beeld : 7/16
bassus
:
F3 beeld : 7/17
druk 15527 = 155235, E Madrid, Biblioteca Digital Hispánica. Libro septimo.
Biblioteca Digital Hispánica (bne.es)
Folio 90-91
Online beelden : 191-192 / 205.
online – 1563 (W1130) – Brussel KBR (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
zonder de altus
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
online – 1563 – Parijs BNF (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1563 – IMSLP (bron Brussel: S. T. B)
https://imslp.org/wiki/
online – CPDL (Allen Garvin) - partituur in moderne noten
http://www2.cpdl.org/wiki/
-Cardamone, Donna G., ed. Adrian Willaert and his Circle. Canzone Villanesche alla Napolitana and Villotte, Madison, 1978 (volgens de eerste druk van 1545)
met de vertaling in het Engels
met de luittabulatuur van Giulio Abondante
met de intabulatie voor stem en vihuela van Diego Pisador
-Thomas, Bernard, ed., Adrian Willaert - Five Villanelle (1545) for Four Voices or instruments SATB. Londen 1984
14. intabulaties, diminuties, tientos:
1548, Venetië, Scotto, Intabolatura
di lautto libro secondo. Madrigali... canzoni franzese... motteti...
recercari di fantasia, napolitane... intabulati et accomodati per sonar
di lautto per lo excellentissimo m. Iulio Abondante. Novamente poste in
luce, et per lui medemo corretti | Gallica (bnf.fr)
online – 1548 – intabulatura - Parijs
https://gallica.bnf.fr/ark:/
15527 = 155235, Salamanca, Diego Pisador, Libro de musica de vihuela … por Diego Pisador.
online : Biblioteca Digital Hispánica (bne.es)
folio 90-91
online beelden 191-192 / 205.
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985.
p. 138: "over de nabootser van vogelgeluiden met als onomatopee chi chir chi als
verwijzing naar de kip die zich dient te onderwerpen aan de haan - met
"stotterende" inzet, een typisch Napolitaans trekje, dat men vaak bij
Nola aantreft."
17. Donna G. Cardamone. Uitleg bij de editie Canzone villanesche alla napolitana and villotte. 1978
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 62 A Música no tempo de Camôes. Segréis de Lisboa
(intab. Pisador)
19. cd’s:
-*cd 3
QUAND LA TERRE ÉTAIT PLATE.
Musique dans les cours d'Europe au temps des grandes découvertes
Ensemble Walsingham.
ADDA 590084. 1992
-*cd 6
ITALIAN RENAISSANCE MADRIGALS
The Hilliard Ensemble
EMI CDC 7 54435 2. 1992
info :
http://www.jpc.de/jpcng/
= cd 76.
daar wordt ook verwezen naar SPOTIFY en naar IDAGIO
-*cd 21/I
LE VILLANESCHE
L'opera omnia di Adrian Willaert.
Collegio vocale e strumentale Euterpe o.l.v. Antonio Eros Negri
STRADIVARIUS DULCIMER
STR 33311,
1993
musicologische uitleg: Marina Toffetti
teksten en vertaling in modern Italiaans
luister naar de ganse cd op SPOTIFY: albums - villanesche
luister naar de ganse cd op IDAGIO: https://app.idagio.
-*cd 57
VIVA NAPOLI.
Canzoni villanesche
Doulce mémoire. Denis Raisin-Dadre
ASTRÉE E 8648
1998
musicologische uitleg door Denis Raisin-Dadre en Dominique Fernandez
teksten en de vertaling in het Frans en het Engels
info: https://www.gramophone.
-*cd 76 = cd 6
luister ook op SPOTIFY : albums – italian renaissance Music
of : albums – madrigals
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
-cd 163
MUSIC FOR PHILIP OF SPAIN
Charivari Agréable
SIGNUM CLASSICS 1998
(bew. Diego Pisador)
-cd 212
SI ME LLAMAN
The music of Diego Pisador
Libro de musica de vihuela, Salamanca 1552
El Cortesano, bestaande uit Ariel Abramovich (vihuela)
en José Hernández-Pastor (altus)
CARPE DIEM EAN: 4032324162764
-A quando a quando (bew. Diego Pisador)
-Madonna mia fa (bew. Diego Pisador)
-O bene mio fam (bew. Diego Pisador)
luister op: https://www.carpediem-
luister ook op SPOTIFY : albums – si me llaman
-cd 306
PER VOI ARDO
Carlos Mena (contratenor) en Manuel Minguillón (vihuel a)
Label IBS Clssical
2021
-Madonna mia fa (bew. Diego Pisador)
meer info:
Per voi ardo - IBS Classical: IBS12021 - CD or download | Presto Classical (prestomusic.com)
luister ook op SPOTIFY: albums – per voi ardo
luister ook op YOUTUBE:
St. Olaf Early Music Singers. Minnesota.
2012
https://www.youtube.com/watch?
luister ook op YOUTUBE
Concerto Scirocco
met ondertiteling in het Duits
https://www.youtube.com/watch?
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
2’00” Carlos Mena - 3'28” Negri
=====
276.
Kidger g062, p. 64, p. 279
MADONNA MIA GENTILE
onzeker
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c1-c3-F3 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
madrigali a quatro voci
8. tekst :
Madonna mia gentile
se tropp’ardito fui quel’ ch’ardir diemi,
E scald’ogni mortal’quantunque vile,
scusa capac’a voi per me ne faccia.
Amor’fu quel’che tant’ardito femi,
et hor’del tropp’ardir’il cor’ mi naccia,
onde tutto s’agghiaccia,
e temo non si sfaccia.
s’al tutto di speranza si rubella,
Ch’anchor’creder gli fache set’humile.
E si pietosa come sete bella.
Zie: OPERA OMNIA JACOB ARCADELT
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Antonio Gardano, Il primo libro di madrigali d'Archadelt al quatro voci. (Arcadelt)
1541, Venetië, Antonio Gardano, Il primo libro di madrigali d'Archadelt a quatro
1541, Venetië, Hieronymus Scotto, Del primo libro de i madrigali di Archadelte... aquatro voci
1543, Venetië, Hieronymus Scotto, D'Archadelt il primo libro de i madrigali a quatro voci
1544, Venetië, Hieronymus Scotto, Il primo libro di madrigali d'Archadelt a quatro
1545, Venetië, Antonio Gardano, Il primo libro di madrigali d'Archadelt a quatro voci.
1546, Venetië, [Scotum], Archadelt Il primo libro di madrigali d'Archadelt a quattro voci
1546, Venetië, Antonio Gardano, Il primo libro di madrigali d'Archadelt a quatro voci.
1550, Venetië, Antonio Gardano, Archadelt primo cinquanta et sei madrigali a quatro voci.
1551, Venetië, Antonio Gardano, Archadelt primo cinquanta et sei madrigali a quatro voci.
1563, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert con alcune Napolitane (Willaert)
10. RISM:
153922 / 15419 (Gardano) / 154110 (Scotto) / 154319a / 154415 / 15459 / 154616 [Scotum] / 154617(Gardano) / 155016 / 155111 / 1563 - W 1130
11. CMM:
Opera omnia Jacob Arcadelt. 31-2, nr 29, p. 63 (bron: 1539) – A1314
12. vindplaatsen:
druk 1539 : D München Bsb (Zie hier verder : online)
druk 1563 - W1130: B KBR (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bnf RESVMC-131 (S.A.T.B) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1539 – München. Bayerische Staatsbibliothek (Bsb)
https://stimmbuecher.digitale-
nr XLIIII
cantus
:
G2 online beeld : 52/66
altus
:
c2 online beeld : 50/64
tenor
:
c3 online beeld : 52/68
bassus
:
F3 online beeld : 52/69
online – 1563 – Brussel KBR (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
altus ontbreekt
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
online – 1563 – Parijs BNF (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1563 – IMSLP (bron Brussel: S. T. B)
https://imslp.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
cd 142
ARCADELT. MADRIGALS
The Consort of Musicke o.l.v. Anthony Rooley
DEUTSCHE HARMONIA MUNDI DHM 77162
1987 en 1991
Luister ook op YOUTUBE :
https://www.youtube.com/watch?
20. duur:
2’31”
=====
277.
Kidger : p. 31
MADONNA MIA IO SON UN POVERELLO
Volgens Kidger p. 31 : anonymus
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
met 1 b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: D
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
villanesca
7. reeks :
Canzone villanesche alla napolitana
8. tekst :
Madonna mia io son un poverello
Cerco patron
Et chiamo mi martino
come son fino
provam’un poco per ogni loco
come ti fervo
da fer’ et mattino
Et chiamo mi martino.
Mevrouw, ik ben een arme man
op zoek naar hulp.
Ik heet Martino.
Als ik wakker ben
ga ik een beetje overal op zoek
zoals ook nu deze morgen.
En ik heet Martino.
9. eerste gedrukte uitgave:
154520 – W1115, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alla napolitana. nr 14
10. RISM:
[1544b - W 1114b] / 1545a =154520 - W 1115
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1544 (Scotto): I Pistoia. Bibl. Arch. Capit. (A - onvolledig)
druk 1545: A Wn (T) - D Mbs (Zie hier verder : online), Wolf - PL Krakow
13. andere recente uitgaven:
online – 1545 – W1115 – D München. Bayerische Staatsbibliothek :
https://stimmbuecher.digitale-
Folio XIII
cantus
:
c1 online beeld : 14/16
altus
:
c3 online beeld : 14/16
tenor
:
c4 online beeld : 14/16
bassus
:
F4 online beeld : 14/17
online - 1545 - IMSLP
ttp://ks.imslp.net/files/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. -Donna G. Cardamone. Adrian Willaert and his circle. Canzone villanesche alla napolitana and Villotte. Reeks: Recent researches in the music of the renaissance. AR-editions. 1978
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
278.
Kidger g063, p. 64, p. 279
MADONNA OHIME PER QUAL CAGION
Madonna oyme per qual cagion
volgens Kidger : van Arcadelt of van Festa
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Madonna ohime per qual cagion (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie : c1-c3-c4-F4 / finalis : D
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
madrigali a quatro voci
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Antonio Gardano, Il primo libro di madrigali d'Archadelt al quatro voci. (Arcadelt)
1541, Venetië, Antonio Gardano, Il primo libro di madrigali d'Archadelt a quatro
1541, Venetië, Hieronymus Scotto, Del primo libro de i madrigali di Archadelte... a quatro voci
1543, Venetië, Hieronymus Scotto, D'Archadelt il primo libro de i madrigali a quatro voci
1544, Venetië, Hieronymus Scotto, Il primo libro di madrigali d'Archadelt a quatro
1545, Venetië, Antonio Gardano, Il primo libro di madrigali d'Archadelt a quatro voci.
1546, Venetië, [Scotum], Archadelt, Il primo libro di madrigali d'Archadelt a quattro voci
1546, Venetië, Antonio Gardano, Il primo libro di madrigali d'Archadelt a quatro voci.
1550, Venetië, Antonio Gardano, Archadelt primo cinquanta et sei madrigali a quatro voci.
1551, Venetië, Antonio Gardano, Archadelt primo cinquanta et sei madrigali a quatro voci.
1563, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert con alcune Napolitane (Willaert)
10. RISM:
153922 / 15419 (Gardano) / 154110 (Scotto) / 154319a / 154415 / 15459 / 154616 [Scotum] / 154617(Gardano) / 155016 / 155111 / 1563 - W 1130
11. CMM:
Opera omnia Jacob Arcadelt: 31-2, nr 30 p. 65
12. vindplaatsen:
ms: B Kon. Conservatorium : BrusC 27731. nr 21, f. 17v
druk 1539 : D Bsb (Arcadelt) (Zie hier verder online)
druk 1541 : GB The British Library (Archadelt)
druk 1563 - W1130: B KBR (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bnf RESVMC-131 (S.A.T.B) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1539 – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
folio :XXXVIII
cantus
:
c1 online beeld : 46/66
altus
:
c3 online beeld : 44/64
tenor
:
c4 online beeld : 46/68
bassus
:
F4 online beeld :
46/69
online – 1541 – GB The British Library (IMSLP)
http://conquest.imslp.info/
online – 1563 – Brussel KBR (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
altus ontbreekt
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
online – 1563 – Parijs BNF (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1563 – IMSLP (bron Brussel: S. T. B)
https://imslp.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
cd 301
COSTANZO FESTA
Magnificat, Mass Parts, Motets, Madrigals
Huelgas Ensemble o.l.v. Paul Van Nevel
SONY
1994
Van Adriaen Willaert
-Madonna ohime per qual cagion (toegeschreven aan Festa, ook aan Arcadelt)
luister ook op YouTube: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY : albums – costanzo festa
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
20. duur:
4’30” Huelgas
=====
279.
Kidger J014, p. 10, pp . 288-289, p. 364
MADONNA PER VOI ARDO
Oorspronkelijk als vierstemmig madrigaal gecomponeerd door Verdelot (zie uitgave 1540) V1225
Daarna door Willaert bewerkt voor stem en gitaar. (Zie uitgave 1536) W1104 of V1224
2. ondertitel:
La Sottana vota
3. gecomponeerde delen:
Madonna per voi ardo (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutel : c1 / finalis : G
5. aantal stemmen:
stem en luit of gitaar
6. genre :
intabulatie
7. reeks :
Intavolatura de li madrigali di Verdelotto, nr 22.
8. tekst :
Madonna, per voi ardo,
et voi non me’l credete,
perche non pia quanto bella sete :
Ogn’hora crudeltà cangiar volete ;
Donna, non v’accorgete
che per voi mor’ e ardo,
e per mirar vostra beltà infinita,
e voi sola servir, bramo la vita.
Bonifazio Dragonetto
Mijn meisje, ik brand voor je,
maar je wilt het niet geloven,
omdat je niet even vriendelijk bent als mooi.
Ik kijk er voortdurend naar uit
wanneer die wreedheid bij je zal verdwenen zijn.
Ach meisje, je merkt niet
dat ik voor je sterf,
dat ik smelt voor je oneindige schoonheid
en jou alleen wil kennen. Oh! Hoe verlang ik te leven!
9. eerste gedrukte uitgave:
1536.
Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto
da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali. (ongewijzigd herdrukt)
10. RISM:
1536b - W 1104 / 1540 - W 1105
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1536 (W 1104) : A Wn (Zie hier verder : online)
druk 1540: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl
13. andere recente uitgaven:
online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/
bewerkt door Willaert voor stem en luit of gitaar
online – 1536 - W 1104 – Wenen
http://digital.onb.ac.at/
bewerkt door Willaert voor stem en luit of gitaar
online – 1540 – München
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige zetting door Verdelot
folio : ii
cantus
:
c1 online beeld : 4/52
altus
:
c4 online beeld : 4/56
tenor
:
c4 online beeld : 4/56
bassus
:
F4 online beeld : 4/61
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980 met een inleiding in het Italiaans door O. Cristoforetti
partituur in moderne noten:
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
Bewerkt door Willaert (Messer Adriano) voor stem en luit of gitaar
W1104-1536
Venetië,
Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare
et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
online beelden : 63-66/69
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
online beelden : 66-69/73
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
19. cd’s:
-cd 2
RENAISSANCE AND BAROQUE IN LOMBARDY (1500-1650)
Ancient Music
Giuseppe Zambon contratenor en Massimo Lonardi luit
NUOVA ERA RECORDS 7012/13 Milaan
1991
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DE LI MADRIGALI DI VERDELOTTO
Intavolati per messer Adriano
Opera omnia deel 6
Silvia Piccollo, soprano. Il Desiderio
1995
Zelfde uitvoering als cd 2 en cd 87
luister ook op SPOTIFY: album – tablatures from Verdelot vol. 6
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
of
https://app.idagio.com/
-cd 87 VOICE AND LUTE = cd 21/VI
-cd 141
VERDELOT. MADRIGALS
Alain Aubin (altus), Jean-Michel Robert (luit)
SONPACT 2000
luister ook op YOUTUBE waar de ganse cd is weergegeven
https://www.youtube.com/watch?
-cd 188
MUSIK IM MUSEUM 2
Konzerte 2000
Florian Mayr, altus en Ulrich Sommerrock, luit
www.ulrich-sommerrock.de
2000
-cd 287
ZEFIRO SPIRA
Italian Renaissance Frottole & Improvisations
Gabriel Jublin contratenor
Paul Kieffer luit
CLAVES
https://www.claves.ch/
Luister ook naar SPOTIFY: albums – zefiro spira
- cd 293
BELLA MADRE DÉ FIORI
Susanne Rydén sopraan, Peter Croton luit
PROPHONE PROCD002
2015
luister ook op SPOTIFY : albums – bella madre de’ fiori
-cd 295
PHILIPPE VERDELOT.
Madrigals for a Tudor King
Clare Wilkinson sopraan
OBSIDIAN RECORDS
2007
luister ook op YouTube
https://www.youtube.com/watch?
luister ook op SPOTIFY : albums – madrigals for a tudor king
Info: https://www.prestomusic.
-cd 298
GLOSAS
More Hispano
Vicente Parrilla
CARPE DIEM
2011
Dit
madrigaal werd gecomponeerd door Philippe Verdelot voor vier stemmen,
maar door Adriaen Willaert bewerkt voor solozang en gitaarbegeleiding.
Het wordt hier uitgevoerd in beide versies: eerst met sopraansolo,
daarna met blokfluitsolo met begeleiding van snaren en tenslotte met een
diminutie.
luister ook op YouTube: Glosas - https://www.youtube.com/
luister ook op SPOTIFY : albums – glosas
-cd 305
On behalf of the Muses
Duo Mignarda
Donna Stewart zang, Run Andrico luit en bewerkingen
2019
Van Adriaen Willaert:
-Madonna per voi ardo (Philippe Verdelot)
beluister : https://mignarda.bandcamp.
luister ook op SPOTIFY : albums – on behalf of the muses
-cd 306
PER VOI ARDO.
Italiaanse madrigalen
Carlos Mena (contratenor) en Manuel Minguillón (vihuela)
Collegium Musicum Madrid
label: IBS Classical
2021
van Adriaen Willaert:
-Madonna per voi ardo (Verdelot. Bew. Adriaen Willaert en Miguel de Fuenllana)
luister ook op YouTube:
https://www.bing.com/videos/
mid=
luister ook op SPOTIFY: albums – per voi ardo
meer info:
Per voi ardo - IBS Classical: IBS12021 - CD or download | Presto Classical (prestomusic.com)
20. duur: (snelste tov. langzaamste uitvoering)
1’29 Jublin – 2’34” Il Desiderio – 5’46” Glosas (+ diminutie op blokfluit en gitaar)
=====
280.
Kidger J015, p. 9, p. 289, p. 363
MADONNA QUAL CERTEZZA
Oorspronkelijk als vierstemmig madrigaal gecomponeerd door Verdelot (zie uitgave 1540) V1225
Daarna door Willaert bewerkt voor stem en gitaar. (Zie uitgave 1536) W1104 of V1224
2. ondertitel:
El canto vuoto
3. gecomponeerde delen:
Madonna qual certezza (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutel : c1 / finalis : G
5. aantal stemmen:
stem en luit of gitaar
6. genre :
intabulatie
7. reeks :
Intavolatura de li madrigali a Verdelotto, nr 4.
8. tekst :
Madonna, qual certezza
Haver' si può maggior' del mia gran foco
Che veder' consumarmi a poco a poco?
Oimè, non conoscete
Che per mirarvi fiso
Sono col pensiero da me tanto diviso
Che transformarmi sento in quel' che sete?
Lasso, non v'accorgete
Che poscia che io fu preso al vostro laccio
Arrosso, impalledisco, ardo, et aghiaccio?
Dunque, se ciò vedete
Madonna, qual certezza
Haver' si può maggior' del mia gran foco
Che veder' consumarmi a poco a poco?
tekst: Bonifacio Dragonetto
Ach meisje. Hoe zou ik meer zekerheid kunnen hebben
over het grote vuur dat in mij brandt
nu ik me geleidelijk voel opbranden?
Ach, weet je dan niet
dat ik zo intens naar je staarde
dat ik van mezelf ben vervreemd geraakt
en dat ik mezelf getransformeerd voel in wat jij bent?
Ach, weet je dan niet dat sinds ik in je valstrik ben gevallen,
ik bloos, ik verbleek, ik verbrand en ik bevries?
En als je dit ziet, meisje: Hoe zou ik meer zekerheid kunnen hebben
over het grote vuur dat in mij brandt
nu ik me geleidelijk voel opbranden?
(eigen vertaling)
9. eerste gedrukte uitgave:
1536.
Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto
da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali. (ongewijzigd herdrukt)
10. RISM:
1536b - W 1104 / 1540 - W 1105
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1536: A Wn
druk 1540: GB Lbl
13. andere recente uitgaven:
online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/
intabulatie
online – 1536 – Wenen
http://digital.onb.ac.at/
intabulatie
online – 1540 – München. Bayerische Staatsbibliothek
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige zetting van Verdelot
folio XVIII
cantus
:
c1 online beeld : 20/52
altus
:
c3 online beeld : 20/56
tenor
:
c4 online beeld : 20/56
bassus
:
F4 online beeld : 20/61
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980 met een inleiding in het Italiaans door O. Cristoforetti
partituur in moderne noten:
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
W1104-1536
Venetië,
Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare
et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
Intabulatie van Willaert voor zang en luit of gitaar
online beeld : 13-16/69
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
Intabulatie van Willaert voor zang en luit of gitaar
online beeld : 13-19/73
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
lp 29
MUSICKE OF SUNDRIE KINDES
The Consort of Musicke o.l.v. Anthony Rooley
DECCA L’Oiseau-lyre 12BB 203-6
1976
The Consort Of Musicke – Musicke Of Sundrie Kindes (1976, Vinyl) - Discogs
19. cd’s:
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DE LI MADRIGALI DI VERDELOTTO
Intavolati per messer ADRIANO
Opera omnia deel 6
Silvia Piccollo, soprano. Il Desiderio
(op deze cd ook de oorspronkelijke vierstemmige zetting van Verdelot)
1995
luister ook op SPOTIFY: album – tablatures from Verdelot vol. 6
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
of
https://app.idagio.com/
-cd 78
VERDELOT. A RENAISSANCE SONGBOOK 1536 (bew. Willaert)
Jacob Heringman, Catherine King
LINN RECORDS 2001
-cd 87 = cd 21/VI
-*cd 108
Venice and the Music of Love
Concordia o.l.v. Mark Levy
MET CD 1052. 2003
-cd 138
PIVA
Duo Live Oak
GYRE
2002
-cd 140
VALDERRÁBANO: Silva de Sirenes
Carlos Mena
Armoniosi Concerti o.l.v. Juan Carlos Rivera
HARMONIA MUNDI 2005
-cd 141
Verdelot: Madrigals
Alain Aubin (altus) en Jean-Michel Robert (luit)
SONPACT 2000
luister ook op YOUTUBE (de ganse cd)
https://www.youtube.com/watch?
-cd 287
ZEFIRO SPIRA
Italian Renaissance Frottole & Improvisations
Gabriel Jublin contratenor
Paul Kieffer luit
CLAVES
https://www.claves.ch/
Luister ook naar SPOTIFY: albums – zefiro spira
-cd 292
MADRIGALI DIMINUITI
Doulce mémoire o.l.v. Denis Raisin Dadre
RICERCARE
2016
van Adriaen Willaert
-Donna che sete tra le belle bella (Verdelot in bewerking van Willaert)
verder ook een diminutie gespeeld op fluit door Denis Raisin Dadre.
-Madonna qual certezza (Verdelot in bewerking van Willaert)
verder ook een diminutie gespeeld op fluit door Denis Raisin Dadre.
luister ook op SPOTIFY: albums - madrigali diminuiti
luister ook op IDAGIO : https://app.idagio.com/
- cd 293
BELLA MADRE DÉ FIORI
Susanne Rydén sopraan, Peter Croton luit
PROPHONE PROCD002
2015
luister ook op SPOTIFY : albums – bella madre de’ fiori
-cd 294
VENITE AMANTI
Frottole en madrigalen uit de Italiaanse renaissance
Barbara Zanichelli sopraan, Luca Pianca renaissanceluit
STRADIVARIUS STR37106
2017
van Adriaen Willaert
-Madonna qual certezza (Verdelot in bewerking van Willaert) – in diminutie
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/
-cd 295
PHILIPPE VERDELOT.
Madrigals for a Tudor King
Clare Wilkinson sopraan
OBSIDIAN RECORDS
2007
Deze madrigalen werden gecomponeerd door Philippe Verdelot voor 4 stemmen. Adriaen Willaert bewerkte ze voor solostem en gitaar.
luister ook op YouTube: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY : albums – madrigals for a tudor king
PRESTO : https://www.prestomusic.com/
-cd 306
PER VOI ARDO.
Italiaanse madrigalen
Carlos Mena (contratenor) en Manuel Minguillón (vihuela)
Collegium Musicum Madrid
label: IBS Classical
2020
van Adriaen Willaert:
-Madonna qual certezza (Verdelot. Bew. Adriaen Willaert en Enriquez de Valderrábano)
luister ook op SPOTIFY: albums – per voi ardo
meer info:
Per voi ardo - IBS Classical: IBS12021 - CD or download | Presto Classical (prestomusic.com)
luister ook op YouTube: https://www.youtube.
Manuel Casas tenor, Floris Stehouwer luit
live opname in Madrid uit 2012
luister ook op YouTube: https://www.youtube.
Ernst Stolz viola da gamba, Trond Bengtson luit
20. duur: (snelste tov. langzaamste uitvoering)
2’22” Wilkinson - 4’30” Roole
=====
281.
Kidger G026, p.104, p. 273
MADONNA S’IO V’AMAI
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Madonna s'io v'amai (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-c4-F4 / finalis: D
5. aantal stemmen:
5-stemmig (C-A-T-Q-B) C is voor alt, A is voor tenor, T is voor bariton, Q is voor bariton, B is voor bas.
6. genre :
madrigaaI
7. reeks :
Il secondo libro delle Muse a cinque voci
8. tekst :
Madonna, s’io v’amai,
Fu con pensier di non lasciarvi mai,
E di tanta mia fede
Sperava pur da voi degna mercede.
Ma poi che’l vostro core.
Ha cangiato lo mio per altro amore.
Io ne son ben contento
Chè non di fiamma,
non anzi di vento.
Son’i vostri desire e vostra fede :
Infinita miseria a chi vi crede.
9. eerste gedrukte uitgave:
-155916, Venetië, Antonio Gardano, Il secondo libro delle muse
-15619, Venetië, Girolamo Scotto, Il secondo libro delle Muse a cinque voci.
-1568, Venetië, Girolamo Scotto, Fronimo Dialogo di Vicentio Galilei Fiorentino.
10. RISM:
155916 / 15619 / 1568
11. CMM:
3-14 pp. 123-127 (bron155916)
12. vindplaatsen:
druk - 155916 – D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
druk – 1559 – I Modena. Biblioteca Estense e Universaria. Mus. G 0244 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 155916 – D München Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
folio 1 en 2
canto
:
c1 online beeld :
2-3/32
alto
:
c3 online beeld :
2-3/32
tenore
:
c4 online beeld :
2-3/32
basso
:
F4 online beeld : 3/32
quinto
c4 online beeld :
2-3/32
online – 155916 – I Modena, Biblioteca Estense en Universaria
Estense Digital Library - "Il seco ndo libro delle Muse" (beniculturali.it)
folio 1 en 2
canto
:
c1 online beeld :
5-6/181
alto:
c3 online beeld :
41-42/181
tenore:
c4 online beeld :
77-78/181
basso:
F4 online beeld :
141/181
quinto:
c4 online beeld :
149-150/181
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
MADRIGALEN. VILLANESCHE. RECERCARI
Le dotte et eccellente compositioni de i madrigali a cinque voci (154018)
Kidger p. 84
Canzone villanesche alla napolitana … a quatro voci … primo libro (W1115 – 154520)
Kidger p. 29-30
Il primo libro d’i madrigali de diversi autori… (154615 = 15486 = 155015 = 155218)
Kidger p. 93
Il vero terzo libro di madrigali … a quatro voci. (154931)
Kidger p. 97
Fantasie recercari contrapunti a tre voci (W1120 – 155116)
Kidger p. 38
Fantasie recercari contrapunti a tre voci … libro primo (W1121 – 155925)
Kidger p. 49 - 50
Fantasie recercari contrapunti a tre voci (W1122 – 15938)
Kidger p. 68
Musica libro a tre voci … et altri Madrigali a tre voci (156627)
Kidger p. 111
Madrigali a quatro voci (W1130 – 1563)
Kidger p. 63
=====
Kidger p. 63-65
MADRIGALI A QUATRO VOCI DI ADRIANO WILLAERT
Venetië, Girolamo Scotto, 1563
W1130 (1563)
vindplaats : Parijs. Bibliothèque Nationale de France
nr 1. Qual piu divers’ & nuova
nr 2. Quante volte diss’io
nr 3. Lagrime mesti & voi sospir dolenti
nr 4. Già mi godea felic’ ogni
nr 5. Chi volesse saper
nr 6. Cosi vincet’ in terra
nr 7. Oime’l bel viso oime’l soave sguardo
nr 8. Con dogli’e con pieta
nr 9. Qual anima ignorante (versie 1)
nr 10. Signora dolce io te vorrei parlare
nr 11. Amor mi fa morire
nr 12. Quando gionse per gl’ occh’al cor madonna
nr 13. Grat’e benigna donna
nr 14. Madonna ‘l bel desire
nr 15. Madonna mia gentile
nr 16. Amor tu sai pur fare
nr 17. Se la dura durezza
nr 18. Voi sapete ch’io v’am’anzi v’adoro
nr 19. Non più ciance madonna
nr 20. Madonna, ohime per qual cagion
nr 21. Madonn’io non lo so
nr 22. Cingari simo
nr 23. Madonna mia famme
nr 24. A quand’a quand’haveva
nr 25. O bene mio
nr 26. Zoia zentil
nr 27. Occhio non fu giamai
nr 28. Quando di rose d’oro
=====
Kidger p. 109
Di Cipriano De Rore. Il secondo libro de madrigali a cinque voci. Gardano (156314)
=====
282.
Kidger B057, p. 12, p. 26, p. 209, p. 331, p. 341
MAGNE MARTYR ADRIANE FLOS GRECORUM
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Magne Martyr Adriane (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F3 / finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum nr 16
8. tekst :
Magne martyr Adriane,
Flos Graecorum, odor Galliae,
Detergat nostra crimina,
Tui cruoris purpura,
Ut Deum anima nostra
Magnificet per saecula.
Antifoon voor het feest van de h. Adrianus (4 maart)
Grote martelaar Adrianus,
de bloem onder de Grieken en de geur in Gallië.
Moge uw bloed onze zonden wegvegen
en moge onze geest God de eeuwen door verheerlijken.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539 – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quatuor vocum . liber primus
1545 – W1107, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musici celeberrimi . musica quatuor vocum. liber primus
10. RISM:
1539 - W1106 / 1545 - W1107
11. CMM:
3-01 pp. 57-59 (bron: 1545 – W1107)
DIAMM :
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1539 – W1106: D Bayerische Staatsbibliothek (Zie verder : online) -GB British Library - I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk 1545 – W1107 : A Wn - D Hs, LÜh, Bayerische Staatsbibliothek (Zie verder : online), - F Pn(A) - GB British Library - I Rvat-sistina, VIb(S) - P C (A) - PL Krakow
13. andere recente uitgaven:
online – 1539 - W 1106 – D München Bayerische Staatsbibliothek:
https://stimmbuecher.digitale-
nr XVI
cantus
:
c1 online beeld : 25/52
altus
:
c3 online beeld : 25/44
tenor
:
c4 online beeld : 25/44
bassus
:
F3 online beeld : 25/45
online – 1539 – W1106 – D Bayerische Staatsbibliothek - IMSLP. Liber primus. Quatuor vocum (enkel de cantus)
http://imslp.simssa.ca/files/
online – 1545 - W 1107 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
-Magne martyr Adriane. (O ye Mighty.) S. A. T. B. a capella.
English text after Psalm 29 by Harold Heiberg ...
Edited by Zanon-Vené
Lat. & Eng,
Milaan. 1958
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
283.
Kidger D027, p. 21, p . 164, p . 186, p . 249
MAGNE PATER AUGUSTINE a 4 en a 6 (versie 1)
2. ondertitel:
In Festo Sancti Augustini. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
2. Amatorem paupertatis [a 4]
4. Tu de vita [a 6]
4. tonal type:
2. Amatorem: met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F4 / finalis: F (in beide delen)
4. Tu de vita: g2-c2-c2-c3-c3-F3
5. aantal stemmen:
2. Amatorem: C,A,T,B
4. Tu de vita: 6-st. : C,[V] (resolutio),A,T (fuga trium temporum in hyperdiapente - een kwint hoger),[VI],B
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 9
8. tekst :
De strofen in cursief worden in het gregoriaans gezongen.
1.
Magne Pater Augustine,
preces nostras suscipe.
Et per eas Conditori
Nos placare satage.
Atque rege gregem tuum
Summum decus praesulum.
2.
Amatorem paupertatis
Te collaudant pauperes.
Assertorem veritatis,
Amant veri judices.
Frangis nobis favos mellis,
De Scripturis disserens.
3.
Quae obscura prius erant
Nobis plana faciens
Tu de verbis Salvatoris
Dulcem panem conflicis
Et propinas potum vitae
de psalmorum nectare.
4.
Tu de vita clericorum
Sanctam scribis regulam ;
Quam qui amant et sequuntur,
Viam tenent regiam,
Atque tuo sancto ductu
Redeunt ad patriam.
5.
Regi regum salus vita
Decus et imperium
Trinitati laus et honor
Sit per omne saeculum
Qui concives nos adscribat
Supernorum civium.
liturgie van de vespers
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Herdrukt in 1550.
10. CMM:
3-07 pp. 46-50 (bron: 1542b)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
11. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD - TrevBC
druk (W1113) 1542: D Ju (A) - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550 : E BarcBC (T) - I BolC (S, A)
13. andere recente uitgaven:
online – 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/
Amatorem paupertatis [a4] :
cantus : online beeld : 19/52
altus : online beeld : 21/56
tenor : online beeld : 18/52
bassus : online beeld : 20/52
Tu de vita clericorum [a6]
cantus : online beeld : 20/52
altus : online beeld : 22/56
tenor
:
online beeld : 18-19/52 Fuga trium temporum in diapente (In CMM staat :
hyperdiapente)
bassus : online beeld : 21/52
quintus
:
online beeld : 18-19/52 resolutio – een kwint hoger dan de tenor
sextus : online beeld : 19/52
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
284.
Kidger D028, p. 43, p. 250
MAGNE PATER AUGUSTINE a 4 (versie 2)
2. ondertitel:
Hymnus ad completorium
3. gecomponeerde delen:
enkel strofe 2. Amatorem paupertatis
De
overige strofen werden in het gregoriaans gezongen, ofwel werden de
andere strofen gezongen met de noten van de tweede strofe.
cfr. J.B. Weidensaul. The Polyphonic Hymns
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c3-c3-F3 / finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
responsorium
7. reeks :
I sacri e santi salmi nr 26
8. tekst :
2. Amatorem paupertatis te collaudant pauperes.
Assertorem veritatis amant veri iudices ;
Frangis nobis favum mellis de scripturis differens.
liturgie van het breviarium
Gij die houdt van de armoede wordt door de armen bejubeld.
Gij die houdt van de waarheid wordt door wie houden van het ware gewaardeerd.
Gij legt aan ons op een eigen manier de fijne honing van de geschriften uit.
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 – München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
folio nr 18
cantus
:
c2 online beeld : 19/24
altus
:
c3 online beeld : 19/24
tenor
:
c3 online beeld : 19/24
bassus
:
F3 online beeld : 19/25
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
MAGNE PATER, SANCTE DOMINICE = 2de deel van BENEDICTUS REDEMPTOR OMNIUM
=====
285.
Kidger E009, p. 43, p. 172, p. 254
MAGNIFICAT a 4 (versie 1)
2. ondertitel:
Sexti toni
In die Nativitatis Domine
3. gecomponeerde delen:
1. Anima mea Dominum
3. Quia respexit
5. Et misericordia
7. Deposuit
9. Suscepit
11.Gloria Patri
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: F (in alle delen)
5. aantal stemmen:
4-st.
Behalve : Et misericordia eius: driestemmig (ATB)
6. genre :
Magnificat
7. reeks :
I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro e Compieta nr 29
8. tekst :
Evangelie volgens St. Lucas (1, 46-55)
gregoriaans
Magnificat
polyfoon
anima mea Dominum
greg.
Et exsultavit spiritus meus
in Deo salutari meo.
pol.
Quia respexit humilitatem ancillae suae
ecce enim ex hoc beatam me dicent generationes.
greg.
Quia fecit mihi magna qui potens est :
et sanctum nomen ejus.
pol.
Et misericordia ejus a progenie in progenies
timentibus eum.
greg.
Fecit potentiam in brachio suo
dispersit superbos mente cordis sui.
pol.
Deposuit potentes de sede
et exaltavit humiles.
greg.
Esurientes implevit bonis :
et divites dimisit inanes.
pol.
Suscepit Israel puerum suum,
recordatus misericordiae suae :
greg.
Sicut locutus est ad patres nostros
Abraham et semini ejus in saecula.
pol.
Gloria Patri et Filio
et Spiritui Sancto.
greg.
Sicut erat in principio, et nunc, et semper,
et in saecula saeculorum. Amen.
---- ---- ----
Hoog verheft nu mijn ziel de Heer,
verrukt is mijn geest om God, mijn Verlosser.
Zijn keus viel op zijn eenvoudige dienstmaagd:
van nu af prijst ieder geslacht mij zalig.
Wonderbaar is het wat Hij mij deed,
de Machtige, groot is zijn Naam!
Barmhartig is Hij tot in lengte van dagen
voor ieder die Hem erkent.
Hij doet zich gelden met krachtige arm,
vermetelen drijft Hij uiteen;
Machtigen haalt Hij omlaag van hun troon,
eenvoudigen brengt Hij tot aanzien;
Behoeftigen schenkt Hij overvloed,
maar rijken gaan heen met ledige handen.
Hij trekt zich zijn dienaar Israël aan,
zijn milde erbarming indachtig;
Zoals Hij de vaderen heeft beloofd,
voor Abraham en zijn geslacht voor altijd.
Eer aan de Vader en de Zoon
en de heilige Geest.
Zoals het was in het begin en nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
(vertaling : Getijdenboek. Brussel. 1990)
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online). RegB C99
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 - München:
https://stimmbuecher.digitale-
folio 19
cantus
:
c1 online beeld :
20-21/24 Et misericordia : cantus tacet
altus
:
c3 online beeld : 20/24
tenor
:
c4 online beeld : 20/24
bassus
:
F4 online beeld :
20-21/25
online – cpdl – partituur in moderne noten (James Gibb editions)
Magnificat Tone VI Willaert.capx (cpdl.org)
Een grote terts hoger
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
16. Schiltz
op.cit. 2003: p.11 en p. 162: exclusief voor liturgisch gebruik.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/XII
Vespro di Natale
Piccoli Musici en Delitiae Musicae olv Marco Longhini
in combinatie met het Magnificat versie 2 voor de pare verzen
STRADIVARIUS DULCIMER STR 33373.1998
luister ook naar IDAGIO: https://app.idagio.
-*cd 49 Adrian Willaert
Oxford Camerata olv Jeremy Summerly
NAXOS 8.553211.1995
=cd 91
luister ook naar IDAGIO (alle nummers):
https://app.idagio.com/albums/
-*cd 91 Magnificat: Classical Music for reflection and meditation
Oxford Camerata olv Jeremy Summerly
NAXOS #855 6710 2001
=cd 49
YOUTUBE: een life-uitvoering op 22 dec. 2017 in Kartauser Mauerbach door o.m. Luci Serene en Mauro Borqioni
https://www.youtube.com/watch?
of tik: http://www.italiamia.at/
20. duur:
5’25 Oxford – 7’15 Italia mia - 11’49 Piccoli Musici
=====
286.
Kidger E010, p. 43, p. 254
MAGNIFICAT a 4 (versie 2)
2. ondertitel:
Sexti toni
In die Nativitatis Domine (aliis temporis)
3. gecomponeerde delen:
2. Et exsultavit
4. Quia fecit
6. Fecit potentiam
8. Esurientes
10.Sicut locutus
12.Sicut erat
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: F (in alle delen)
5. aantal stemmen:
meestal 4-st.
Esurientes: driestemmig (cantus tacet)
Sicut erat: vijfstemmig (quintus: c3)
6. genre :
Magnificat
7. reeks :
I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro e Compieta nr 30
8. tekst :
Evangelie volgens St. Lucas (1, 46-55)
gregoriaans
Magnificat anima mea Dominum
polyfoon
Et exsultavit spiritus meus
in Deo salutari meo.
greg.
Quia respexit humilitatem ancillae suae
ecce enim ex hoc beatam me dicent generationes.
pol.
Quia fecit mihi magna qui potens est :
et sanctum nomen ejus.
greg.
Et misericordia ejus a progenie in progenies
timentibus eum.
pol.
Fecit potentiam in brachio suo
dispersit superbos mente cordis sui.
greg.
Deposuit potentes de sede
et exaltavit humiles.
pol.
Esurientes implevit bonis :
et divites dimisit inanes.
greg.
Suscepit Israel puerum suum,
recordatus misericordiae suae :
pol.
Sicut locutus est ad patres nostros
Abraham et semini ejus in saecula.
greg.
Gloria Patri et Filio
et Spiritui Sancto.
pol.
Sicut erat in principio, et nunc, et semper,
et in saecula saeculorum. Amen.
---- ---- ----
Hoog verheft nu mijn ziel de Heer,
verrukt is mijn geest om God, mijn Verlosser.
Zijn keus viel op zijn eenvoudige dienstmaagd:
van nu af prijst ieder geslacht mij zalig.
Wonderbaar is het wat Hij mij deed,
de Machtige, groot is zijn Naam!
Barmhartig is Hij tot in lengte van dagen
voor ieder die Hem erkent.
Hij doet zich gelden met krachtige arm,
vermetelen drijft Hij uiteen;
Machtigen haalt Hij omlaag van hun troon,
eenvoudigen brengt Hij tot aanzien;
Behoeftigen schenkt Hij overvloed,
maar rijken gaan heen met ledige handen.
Hij trekt zich zijn dienaar Israël aan,
zijn milde erbarming indachtig;
Zoals Hij de vaderen heeft beloofd,
voor Abraham en zijn geslacht voor altijd.
Eer aan de Vader en de Zoon
en de heilige Geest.
Zoals het was in het begin en nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
(vertaling : Getijdenboek. Brussel. 1990)
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 - München:
https://stimmbuecher.digitale-
folio 20
cantus
:
c1 online beeld :
21-23/24 Esurientes cantus tacet
altus
:
c3 online beeld :
21-23/24
tenor
:
c4 online beeld :
21-23/24
bassus
:
F4 online beeld :
21-23/25
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
16. Schiltz. op.cit. 2003.
p. 11 en p. 162 "exclusief voor liturgisch gebruik"
17. Marco Longhini. Op.cit. 1998. (Zie het tekstboekje bij de cd-opname van Stradivarius)
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/XII
Vespro di Natale
I Piccoli Musici en Delitiae Musicae olv Marco Longhini
(in combinatie met het Magnificat versie 1 voor de pare verzen)
STRADIVARIUS DULCIMER 1998
luister ook naar IDAGIO: https://app.idagio.
-*cd 223
ADRIAEN WILLAERT. VESPRO DELLA BEATA VERGINE
Capilla Flamenca o.l.v. Dirk Snellings
RICERCAR RIC 325
2012
https://outhere-music.com/
Musicologische uitleg : Katelijne Schiltz
DIAPASON D’OR 12/2012 en CHOC CLASSICA
luister ook op SPOTIFY : albums – vespro della beata vergine
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/
of: https://app.idagio.com/
20. duur: (de langzaamste tov. de snelste uitvoering)
8’27 Capilla Flamenca - 11’49 I Piccoli Musici
=====
287.
Kidger E 011, p. 254
MAGNIFICAT (versie 3)
2. ondertitel:
del secondo tono
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
6. genre :
Magnificat
7. reeks :
8. tekst :
Zie MAGNIFICAT versie 1 of versie 2
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
12. vindplaatsen:
verloren
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
19. vermeld bij Blackburn, Bonnie J., Edward E. Lowinsky, en Clement A. Miller, eds.
A Correspondence of Renaissance Musicians. Oxford. 1991. Brief 106, p. 960
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
288.
Kidger e018, p. 110, p. 255, p. 337
MAGNIFICAT a 8 (versie 4)
(onzeker)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: voor beide koren: c1, c3, c3, F4/ finalis: G
5. aantal stemmen:
2 x 4-st.
6. genre :
Magnificat
7. reeks :
8. tekst :
Evangelie volgens St. Lucas (1, 46-55)
gregoriaans
Magnificat anima mea Dominum
polyfoon
Et exsultavit spiritus meus
in Deo salutari meo.
greg.
Quia respexit humilitatem ancillae suae
ecce enim ex hoc beatam me dicent generationes.
pol.
Quia fecit mihi magna qui potens est :
et sanctum nomen ejus.
greg.
Et misericordia ejus a progenie in progenies
timentibus eum.
pol.
Fecit potentiam in brachio suo
dispersit superbos mente cordis sui.
greg.
Deposuit potentes de sede
et exaltavit humiles.
pol.
Esurientes implevit bonis :
et divites dimisit inanes.
greg.
Suscepit Israel puerum suum,
recordatus misericordiae suae :
pol.
Sicut locutus est ad patres nostros
Abraham et semini ejus in saecula.
greg.
Gloria Patri et Filio
et Spiritui Sancto.
pol.
Sicut erat in principio, et nunc, et semper,
et in saecula saeculorum. Amen.
---- ---- ----
Hoog verheft nu mijn ziel de Heer,
verrukt is mijn geest om God, mijn Verlosser.
Zijn keus viel op zijn eenvoudige dienstmaagd:
van nu af prijst ieder geslacht mij zalig.
Wonderbaar is het wat Hij mij deed,
de Machtige, groot is zijn Naam!
Barmhartig is Hij tot in lengte van dagen
voor ieder die Hem erkent.
Hij doet zich gelden met krachtige arm,
vermetelen drijft Hij uiteen;
Machtigen haalt Hij omlaag van hun troon,
eenvoudigen brengt Hij tot aanzien;
Behoeftigen schenkt Hij overvloed,
maar rijken gaan heen met ledige handen.
Hij trekt zich zijn dienaar Israël aan,
zijn milde erbarming indachtig;
Zoals Hij de vaderen heeft beloofd,
voor Abraham en zijn geslacht voor altijd.
Eer aan de Vader en de Zoon
en de heilige Geest.
Zoals het was in het begin en nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
(vertaling : Getijdenboek. Brussel. 1990)
9. eerste gedrukte uitgave:
15641, Neurenberg, Johann vom Berg (Montanus) en Ulrich Neuber, Thesaurus musicus continens selectissimas ... Harmonias.
1568,
Neurenberg, Johann vom Berg (Montanus) en Ulrich Neuber, Thesaurus
musicus continens selectissimae . Harmonias. (Willaert?)
10. RISM:
15641
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 15641: B KBR 1687 (enkel discantus?) – D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 15641 – D München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
folio LV
cantus
I
c1 online beeld :
136-139/160
altus
I
c3 online beeld :
132-135/158
tenor
I
c3 online beeld :
134-137/158
bassus
I
F4 online beeld :
126-129/150
cantus
II
c2 online beeld :
136-139/160
altus
II
c3 online beeld :
124-127/150
tenor
II
c3 online beeld :
132-135/158
bassus
II
F4 online beeld :
125-128/151
-Commer,
Franz ed., Collectio operum musicorum batavorum saeculi XVI, nr 2, p.
47ss. Heruitgegeven door Berolini apud T. Trautwein. (J. Guttendag.),
s.d.
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Carver, Anthony F. Cori spezzati: Development of Sacred Polychoral Musi to the Time of Schütz. Cambridge.1988: toegeschreven aan Ruffino op grond van de stijl.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
289.
Kidger e017
MAGNIFICAT a 4 (versie 5)
(onzeker)
2. ondertitel:
quarti toni
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
Magnificat
7. reeks :
8. tekst :
Zie MAGNIFICAT versie 1 of versie 2
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: NL LeidGA (Leiden, Gemeentearchief - Codex E ms 1442).(Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ms – Leiden
https://www.erfgoedleiden.nl/
online beelden : 206-211/401
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. zie CMM, xliii/5 (nog te verschijnen)
toegeschreven aan Willaert in een handschrift in Leiden (NL) (LeidGA 1442)
in een ander handschrift (met andere verzen: 4, 8 en 10) (MontsM 769) toegeschreven aan Jean Mouton.
18. Lockwood, Lewis, Giulio Ongaro, Michele Fromson en Jessie Ann Owens. Art. Willaert, Adrian.
New Grove Dictionary online 2006.
toewijzing aan Willaert betwijfeld. Hier toegewezen aan Nicolle Des Celliers de Hesdin.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
cd 245. LEIDSE KOORBOEKEN
vol. V, cd 2, track 9.
Egidiuskwartet en college o.l.v. Peter de Groot
https://www.etcetera-records.
Bij hen ook toegeschreven aan Nicolle De Hesdin.
luister ook op SPOTIFY : albums - leidse koorboeken - vol. V.
20. duur:
9’08”
=====
MAGNUM HEREDITATIS MYSTERIUM (versie 1 a 5)
= 7de deel van O ADMIRABILE COMMERCIUM
=====
290.
Kidger B058, p. 12, p. 28, p. 80, p. 83, p. 121, p. 134, p. 140, p. 141, p. 191, p. 209, p. 294,
p. 332
MAGNUM HEREDITATIS MYSTERIUM a 4 (versie 2)
Magnum haereditatis mysterium
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
magnum hereditatis mysterium (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber primus, nr 26
8. tekst :
Magnum h(a)ereditatis mysterium:
templum Dei factus est uterus nesciens virum:
non est pollutus ex ea carnem assumens:
Omnes gentes venient, dicentes:
Gloria tibi Domine.
Antiphona ad Magnificat in Circumcisione Domini (vroeger in de katholieke Kerk gevierd op 1 januari, nu afgeschaft.)
Een groot mysterie van afstamming:
een schoot wordt, zonder een man gekend te hebben,
de tempel van God.
En hierdoor, zonder verontreiniging, ontving die de bevruchting.
Alle volkeren zullen komen en zingen:
Eer aan U, Heer.
9. eerste gedrukte uitgave:
15385, Ferrara, Johannes de Buglhat, Liber cantus (vocum quatuor) triginta novem motetos habet
1539 – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani
Willaert. musica quatuor vocum (quae vulgo motecta nuncupatur) (herdrukt
in 1545)
1545 – W1109, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musici celeberrimi. musica quatuor vocum
15473 = 154722 . Venetië. Antonio Gardano. Intabolatura de lauto di Simon Gintzler.
10. RISM:
15385 /1539 - W1106 / 15407/1545 - W1109 / 15473 = 154722 (intab.) / 155229 (luit)
11. CMM:
3-02 pp. 32-35 (bron: 1545 – W1109)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D BerlGS - ErlU - GB British Library - VAT VatG XII.4 (Zie hier verder : online)
druk 15385 : D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) – GB British Library (Zie hier verder : online)
druk 1539 – W1106 : D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - GB Lbl - I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk 1545 – W1109 : A Wn - B Aa - D Eichstätt,. Staats- und Seminarbibliothek (T) – Fup (A) – Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) – E VallaC (A) - F Pn (A – onvolledig) - GB British Library - PL Krakow
druk 15473 = 154722 . Venetië. Antonio Gardano. Intabolatura de lauto di Simon Gintzler. (Zie hier verder : online intabolatura)
druk 1552: B Kon. Conservatorium van Brussel
13. andere recente uitgaven:
online – ms. - VatG XII.4 – Cappella Giulia (handschrift zwaar beschadigd)
http://digi.vatlib.it/view/
nr 11 ff. 29v tem 31
online – 15385 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online –15385 – GB British Library
https://repository.
online : iedere stem : folio 21
online – 1539 - W1106 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online – 1545 - W1109 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online –partituur in moderne noten – IMSLP (=CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
15473 = 154722 . Venetië. Antonio Gardano. Intabolatura de lauto di Simon Gintzler.
online - British Library : Intabolatura
de lauto di Simon Gintzler musico del reverendissimo Cardinale di
Trento, de recercari, motetti, madrigali et canz on francese novamente
posta in luce. Libro primo. | Royal Holloway Repository
of
https://repository.
nr 20
online beeld : K4d1_037-039.jpg
1552, Leuven, Phalesius, Hortus musarum in quo tanquam flosculi.. . carminum collecti sunt.
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
met gebruik van de gregoriaanse melodie
17.
Fernando
C. Pereira en Marcos P. Nogueira over 'Imitative and motivic patterns
in the analysis of Willaert's "magnum haereditatis mysterium":
polyphonic density as means of dramatic expression'. Conferentie in
Nottingham juli 2016.
OPNAMEN:
18. lp’s:
-*lp 30 ADRIAN WILLAERT. MOTETS FOR FOUR VOICES
Boston Camerata Motet Choir o.l.v. Joshua Rifkin
NONESUCH H-71345
1975
Digitized from the LP, released in 1977 on the Nonesuch label
Meer info: https://www.discogs.com/
of: https://www.discogs.com/
luister op YOUTUBE. tweede van drie motetten : (remastered)
https://www.youtube.com/watch?
luister via internet : https://www.discogs.com/
19. cd’s:
Digitized from the LP, released in 1977 on the Nonesuch label
20. duur:
3’50” Rifkin
=====
291.
Kidger B132, p. 150, p. 222
MANE PRIMA SABBATI
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
liturgie Paaszondag, tweede vespers
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM :
12. vindplaatsen:
ms: I ModE C.313 (zonder tenor)
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it)
online :
sopraan : online beeld : 154/690
altus : online beeld : 331/690
tenor ontbreekt
bassus : online beeld : 512/690
quintus : online beeld : 665/690
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur
=====
292.
Kidger D029, p. 165, p. 185, p. 250
MARIA MATER DOMINI
2. ondertitel:
In festo sancte Marie Magdalene
3. gecomponeerde delen:
2. Impar ancila domine sed pari fulget
4. Maria pedes genuit quos ista plorans
6. Accessit eius merito mirabilis dignatio
9. Gloria sit unigenito eiusque unigenito
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
2. Impar ancila domine sed pari fulget (4-st.)
4. Maria pedes genuit quos ista plorans (4-st.)
6. Accessit eius merito mirabilis dignatio (3-st.)
9. Gloria sit unigenito eiusque unigenito (5-st. -Fuga in dyapenthe)
6. genre :
hymne
7. reeks :
8. tekst :
liturgie van het feest van de H. Maria Magdalena
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD - TrevBC 13
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
13. andere recente uitgaven:
Weidensaul, Jane Bennett, The polyphonic Hymns of Adriaen Willaert, 1978, p. 310
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Het handschrift MS 13 in
de Biblioteca Capitolare del Duomo te Treviso werd gekopieerd in 1563
naar de "libri del messer Adriano", die Willaert geschonken had aan zijn
leerling en vriend Antonino Barges, kapelmeester aan de dom te Treviso.
Het omvat 19 werken van Willaert waarvan 10 in Hymnorum
musica te vinden zijn.
OPNAMEN:
18. lp’s:
lp 81 = cd 315
Dit motet staat niet op de lp, enkel op de cd
19. cd’s:
cd 315 = lp 81
Adriano 2
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
Evil Penguin Classic
lp : 2021 EPRC 0043
2021
Dit motet staat niet op de lp, enkel op de cd
Luister ook op SPOTIFY door DIONYSOS NOW! Adriano 2
Video : https://nl.evilpenguintv.com/
20. duur:
6’35”
=====
MARIA MATER GRATIAE (versie 1 a 6) = 2de deel van O GLORIOSA DOMINA
=====
MARIA MATER GRATIAE (versie 2 a 4) = 2de deel van QUEM TERRA PONTUS
=====
MEDICI CODEX 1518
FlorL 666
Florence
Een handgeschreven koorboek op perkament uit 1518 met 77 motetten, opgedragen aan Lorenzo de Medici, hertog van Urbino. 7 motetten van Willaert.
Zie lijst bij "oeuvre_genre".
Kidger: p. 135
Census: 1, I, p. 242 en 1, IV, p. 383 - 384
facsimile: Lowinsky, Edward E., ed. The Medici Codex of 1518. (MRM, vol. 5) Chicago. 1968
vindplaatsen: I Florence. Biblioteca Medicea-Laurenziana
RISM B IV/5: p. 138 - 141
beluisteren
cd 115. THE MEDICI WEDDING
13 Motets of the Medici Codex
Ring Ensemble
ALBA Records Oy 154
2000
Luister ook op SPOTIFY: albums - the medici wedding
Luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
of
https://app.idagio.com/
Een
koorboek met motetten, opgedragen (door paus Leo X?) aan Lorenzo II de
Medici, hertog van Urbino, ter gelegenheid van diens huwelijk met
Madeleine de la Tour d'Auvergne (2 mei 1518). De bundel is op perkament
geschreven, rijk versierd en bevat 53 stukken. Zeven motetten zijn van
Adriaen Willaert.
Jean Mouton werd opgedragen het geschenkboek samen
te stellen. Hijzelf componeerde het grootste aantal stukken (10) maar
gaf ook opdracht aan verschillende bevriende componisten, zo ook aan
zijn oudleerling Adriaen Willaert, om enkele gelegenheidsliederen te
schrijven.
Willaert kreeg zelfs opdracht het openingsmotet te
componeren: een gebed ter ere van de H. Margareta, een heilige die toen
werd aanroepen voor een gunstige tussenkomst om kinderen te krijgen.
uitgave: Lowinsky,
Edward E., ed. The Medici Codex of 1518; a Choirbook of Motets
dedicated to Lorenzo de Medici, Duke of Urbino. Chicago, 1968 (MRM, 3-5)
met facsimile en met de vertaling in het Engels
(te raadplegen in de KULeuven en KBR Brussel)
MUSICOLOGISCHE UITLEG
"The
Medici Codex is a particularly fitting illustration of the Renaissance
Choirbook. One of the most beautiful sixteenth-century parchment
manuscripts in Italy, it belongs to the category of books created at a
certain artistic center to be presented by one court, or by one prince,
to another."
Lowinsky, Edward E., ed. The Medici Codex of 1518. Facsimile Edition p. V, Chicago, Londen, 1968.
meer uitleg in de Willaert De Rore-Nieuwsbrief 14de jg nr 7 - 22 aug. 2018
Lees ook : Tim Shephard. Art. Constructing Identities in a Music Manuscript:
The Medici Codex as a Gift. Renaissance Quarterly. Vol. 63, No. 1 (Spring 2010), pp. 84-127 (44 pages)
Published by: Cambridge University Press on behalf of the Renaissance Society of America
=====
293.
Kidger f074, p. 103, p. 268, p. 354
MEIN HERZ UND G’MÜT
Mein Hertz und Gmüt
Volgens Kidger (p. 268) : Not by Willaert
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Mein Herz und G’müt (eendelig)
4. tonal type:
Met b / c1-c3 c4-F4-c4/ finalis : G
5. aantal stemmen:
5-st. (SATBv)
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
8. tekst :
Mein Herz und gmüt
das tobt und wüt
Schick fugt und wegt zu finden
Dardurch ich möcht
mein lieb gar recht
in stiller trew zu pinden…
9. eerste gedrukte uitgave:
155629,
Neurenberg, Johann vom Berg en Ulrich Neuber, Georg Forster. Der
fünffte Theil schöner frölicher frischer alter und newer teutscher
Liedlein mit fünff Stimmen nicht allein zu singen. Sonder auch auff
allen Instrumenten zu brauchen, bequem, und auβerlesen.
Nr 48.
10. RISM:
155629
11. CMM:
12. vindplaatsen:
druk: 155629. . D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online : 155629. . D München . Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
Nr XLVIII
discantus
:
c1 online beeld :
100-101/112
altus
:
c3 online beeld :
107-108/118
tenor
:
c4 online beeld :
72-73/80
bassus
:
F4 online beeld :
89-90/102
vagans
:
c4 online beeld :
102/121
-*Madrigaler och Korvisor p 134
uitgaven: Gottfrid Berg, Hanssen NMS 3555, Stockholm
-*Werke alter Meister für gem. Chor
Ed. Musica. Budapest.
(met de vertaling in het Hongaars)
-Uitgaven: Warner/Chappell Scandinavia AB (SATB)
-Gudeweill, Kurt, en Horst Brunner, eds. Georg Forster: frische teutsche Liedlein (1539-1556), fünfter Teil (1556). Wolfenbüttel, 1997.
*-in "Gesellige Zeit 2", uitg. Bärenreiter, Kassel/Basel, 1961
-Gehrmans Musikförlag, Zweden
te bestellen bij SHEETMUSICplus (GH.N 03788)
*-Notensatz S. Fischer (RX.9783841811165)
te bestellen bij: SHEETMUSICplus
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Jane A. Bernstein. 1992. Betwijfelt de authenticiteit van dit werk.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
1,5 min.
=====
MELLANGE DE CHANSONS TANT DES VIEUX AUTHEURS QUE DES MODERNES, A CINQ, SIX, SEPT ET HUICT PARTIES.
Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard. 1572
RISM 15722
Een licht gewijzigde en met 28 composities vermeerderde uitgave van Livre de Meslanges
Honegger, op.cit.:
Eén
van de belangrijkste anthologies van het polyfone Franse chanson met
bijna 150 werken in een grote verscheidenheid in
genres (littéraires en rustiques) en periodes (oud en nieuw).
Heel wat werken van Willaert (25) en De Rore.
Zie "oeuvre_genre"
online – 1572 – Parijs Bnfr (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor en 2de tenor
online – 1572 – KBR (enkel bas)
online – 1572 – IMSLP (vol. 2 : contratenor, 2de superius en 2de bas)
http://ks4.imslp.net/files/
online – 1572 – IMSLP (vol. 3 : bas, 2de contratenor en 2de tenor)
http://ks4.imslp.net/files/
Heruitgegeven:
Le Roy et Ballard’s 1572 Mellange
de chansons. Edited by Charles Jacobs. University Park – London :
The Pennsylvania State University Press, 1982. 640 p.
Bibliogr. :
Kate Van Orden.Imitation and "La musique des anciens". Le Roy & Ballard's 1572 Mellange de chansons. Artikel in Revue de Musicologie. T. 80. Nr. 1 (1994). pp. 5-37. (JSTOR)
=====
294.
Kidger p. 35, p. 37
MEMENTO DOMINE DAVID a 2-3-4 (versie 1)
Jachet en anoniem
2. ondertitel:
Psalm 131. Octavi toni
3. gecomponeerde delen:
Inzet in het gregoriaans: Memento Domine David.
Alle volgende zinnen vierstemmig, behalve waar anders aangeduid.
1. Et omnis mansuetudinis ejus
2. Sicut juravit Domino
3. Si introiero in tabernaculum
4. Si dedero somnum oculis meis
5. Et requiem temporibus meis
6. Ecce audivimus eam in Ephrata
7. Introibimus in tabernaculum ejus
8. Surge Domine in requiem tuam
9. Sacerdotes tui induantur justitiam
10.Propter David servum tuum (tweestemmig : C en A, secundus chorus)
11.Juravit Dominus David veritatem
12.Si custodierunt filii tui (tweestemmig : T en B, secundus chorus)
13.Et filii eorum usque in saeculum
14.Quoniam elegit Dominus Sion (driestemmig : C, A en T, secundus chorus)
15.Haec requies mea in saeculum saeculi
16.Viduam ejus benedicens benedicam
17.Sacerdotes ejus induam salutari
18.Illuc producam cornu David
19.Inimicos ejus induam confusione
20.Gloria Patri et Filio
21.Sicut erat in principio
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: primus chorus: c1-c3-c3-F3 en secundus chorus: g2-c2-c3-F3 / finalis: G,
behalve in 2. Sicut juravit en 6 Ecce audivimus, waar finalis: C
5. aantal stemmen:
dubbelkorig.
Primus chorus zingt de gregoriaanse inzet en verder alle onpare strofen, meerstemmig gecomponeerd door Jachet.
Secundus chorus de pare strofen, ook meerstemmig, van een onbekend componist.
6. genre :
psalm – a versi con le sue risposti
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi, nr 12.
8. tekst :
Psalm 131 (volgens de huidige nummering: psalm 132)
Memento Domine David,
Et omnis mansuetudinis ejus.
Sicut juravit Domino,
votum vovit Deo Jacob:
Si introiero in tabernaculum domus meae,
si ascendero in lectum strati mei:
Si dedero somnum oculis meis,
et palpebris meis dormitationem:
Et requiem temporibus meis : donec inveniam locum Domino,
tabernaculum Deo Jacob.
Ecce audivimus eam in Ephrata :
invenimus eam in campis silvae.
Introibimus in tabernaculum ejus :
adorabimus in loco ubi steterunt pedes ejus.
Surge Domine in requiem tuam,
tu et arca sanctificationis tuae.
Sacerdotes tui induantur justitiam :
et sancti tui exsultent.
Propter David servum tuum,
non avertas faciem Christi tui.
Juravit Dominus David veritatem, et non frustrabitur eam :
de fructu ventris tui ponam super sedem tuam.
Si custodierunt filii tui testamentum meam,
et testimonia mea haec, quae docebo eos :
Et filii eorum usque in saeculum,
sedebunt super sedem tuam.
Quoniam elegit Dominus Sion :
elegit eam in habitationem sibi.
Haec requies mea in saeculum saeculi :
hic habitabo quoniam elegi eam.
Viduam ejus benedicens benedicam :
pauperes ejus saturabo panibus.
Sacerdotes ejus induam salutari :
et sancti ejus exsultatione exsultabunt.
Illuc producam cornu David,
paravi lucernam Christo meo.
Inimicos ejus induam confusione :
super ipsum autem efflorebit sanctificatio mea.
Gloria Patri et Filio,
et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio et nunc et semper,
et in saecula saeculorum. Amen.
Latijnse tekst volgens de vulgaat.
Heer, denk in uw mildheid aan David,
aan zijn bezorgdheid voor U;
Hoe hij de Heer had gezworen,
de Sterke van Jakob beloofd: -
‘Ik zal mijn huis niet betreden,
niet rusten gaan op mijn bed;
Ik gun mijn ogen geen slaap meer,
mijn oogleden weiger ik rust,
Tot ik voor de Heer een plaats vind,
voor Jakobs Sterke een huis.’-
Wij hoorden ervan in Efrat
en vonden de ark in Jearims velden.
Laten wij binnengaan waar Hij verblijft,
vallen wij neer voor Gods voetbank.-
Rijs op, Heer, en kom naar uw rustplaats,
Gij en de ark van uw majesteit,
Uw priesters gekleed in gerechtigheid,
uw heiligen dansend van vreugde.
Omwille van David, uw dienaar,
verstoot uw gezalfde niet.
De Heer heeft David gezworen
een eed die Hij nimmer breekt:
‘Een telg uit uw geslacht
zal Ik op uw troon verheffen.
Houden uw zonen zich aan mijn verbond,
aan alles wat Ik hun opleg,
Dan zullen hun zonen ook voor altijd
zetelen op uw troon.’-
Want God heeft Sion gekozen,
zijn woning wenste Hij daar.
‘Voor eeuwig zal ik hier rusten,
hier woon ik, dit is mijn keus.-
Met overvloed zegen Ik deze stad,
haar armen lijden geen honger;
Haar priesters kleed Ik in welstand,
haar inwoners hebben het goed.-
Daar zal voor David een hoorn ontspruiten,
voor mijn gezalfde schijnt daar een licht;
Zijn vijanden zal Ik beschamen,
maar hij draagt een stralende kroon.’
Eer aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest,
Zoals het was in het begin en nu voor altijd
in de eeuwen der eeuwen.
vertaling naar de grondtekst : Getijdenboek. Brussel. 1988.
9. eerste gedrukte uitgave:
1550, Venetië, Antonio Gardano, Di Adriani et di Iachet. I salmi appertinenti alli vesperi
1557, Venetië, Antonio Gardano, Di Adriani et di Iachet. I salmi appertinenti alli Vesperi.
10. RISM:
15501 / 15576
11. CMM:
3-08 pp. 61-72 (bron: 15501)
12. vindplaatsen:
ms: I TrevBC
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
salmi a versi con le sue risposti = salmi a versi con le sue risposte a li medisimi numeri :
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre »
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
295.
Kidger C025, p. 35, p. 38, p. 47, p. 49, p. 183, p. 242, p. 347
MEMENTO DOMINE DAVID a 8 (versie 2)
2. ondertitel:
Psalm 131. Octavi toni
3. gecomponeerde delen:
Inzet in het gregoriaans: Memento Domine David.
Alle
volgende zinnen zijn vierstemmig en worden afwisselend gezongen door
Chorus primus (de onpare strofen) en Secundus chorus (de pare strofen)
De laatste strofe (Sicut erat in principio) zingen de beide koren samen in een achtstemmige polyfonie
1. Et omnis mansuetudinis ejus
2. Sicut juravit Domino
3. Si introiero in tabernaculum
4. Si dedero somnum oculis meis
5. Et requiem temporibus meis
6. Ecce audivimus eam in Ephrata
7. Introibimus in tabernaculum ejus
8. Surge Domine in requiem tuam
9. Sacerdotes tui induantur justitiam
10.Propter David servum tuum
11.Juravit Dominus David veritatem
12.Si custodierunt filii tui
13.Et filii eorum usque in saeculum
14.Quoniam elegit Dominus Sion
15.Haec requies mea in saeculum saeculi
16.Viduam ejus benedicens benedicam
17.Sacerdotes ejus induam salutari
18.Illuc producam cornu David
19.Inimicos ejus induam confusione
20.Gloria Patri et Filio
21.Sicut erat in principio
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: primus chorus: c1-c3-c4-F4 en secundus chorus: c2-c3-c4-F3 / finalis: G
5. aantal stemmen:
8-st., dubbelkorig
6. genre :
salmi spezzati nr 5
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi
8. tekst :
Psalm 131 (volgens de huidige nummering: psalm 132)
Memento Domine David,
Et omnis mansuetudinis ejus.
Sicut juravit Domino,
votum vovit Deo Jacob:
Si introiero in tabernaculum domus meae,
si ascendero in lectum strati mei:
Si dedero somnum oculis meis,
et palpebris meis dormitationem:
Et requiem temporibus meis : donec inveniam locum Domino,
tabernaculum Deo Jacob.
Ecce audivimus eam in Ephrata :
invenimus eam in campis silvae.
Introibimus in tabernaculum ejus :
adorabimus in loco ubi steterunt pedes ejus.
Surge Domine in requiem tuam,
tu et arca sanctificationis tuae.
Sacerdotes tui induantur justitiam :
et sancti tui exsultent.
Propter David servum tuum,
non avertas faciem Christi tui.
Juravit Dominus David veritatem, et non frustrabitur eam :
de fructu ventris tui ponam super sedem tuam.
Si custodierunt filii tui testamentum meam,
et testimonia mea haec, quae docebo eos :
Et filii eorum usque in saeculum,
sedebunt super sedem tuam.
Quoniam elegit Dominus Sion :
elegit eam in habitationem sibi.
Haec requies mea in saeculum saeculi :
hic habitabo quoniam elegi eam.
Viduam ejus benedicens benedicam :
pauperes ejus saturabo panibus.
Sacerdotes ejus induam salutari :
et sancti ejus exsultatione exsultabunt.
Illuc producam cornu David,
paravi lucernam Christo meo.
Inimicos ejus induam confusione :
super ipsum autem efflorebit sanctificatio mea.
Gloria Patri et Filio,
et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio et nunc et semper,
et in saecula saeculorum. Amen.
Latijnse tekst volgens de vulgaat.
Heer, denk in uw mildheid aan David,
aan zijn bezorgdheid voor U;
Hoe hij de Heer had gezworen,
de Sterke van Jakob beloofd: -
‘Ik zal mijn huis niet betreden,
niet rusten gaan op mijn bed;
Ik gun mijn ogen geen slaap meer,
mijn oogleden weiger ik rust,
Tot ik voor de Heer een plaats vind,
voor Jakobs Sterke een huis.’-
Wij hoorden ervan in Efrat
en vonden de ark in Jearims velden.
Laten wij binnengaan waar Hij verblijft,
vallen wij neer voor Gods voetbank.-
Rijs op, Heer, en kom naar uw rustplaats,
Gij en de ark van uw majesteit,
Uw priesters gekleed in gerechtigheid,
uw heiligen dansend van vreugde.
Omwille van David, uw dienaar,
verstoot uw gezalfde niet.
De Heer heeft David gezworen
een eed die Hij nimmer breekt:
‘Een telg uit uw geslacht
zal Ik op uw troon verheffen.
Houden uw zonen zich aan mijn verbond,
aan alles wat Ik hun opleg,
Dan zullen hun zonen ook voor altijd
zetelen op uw troon.’-
Want God heeft Sion gekozen,
zijn woning wenste Hij daar.
‘Voor eeuwig zal ik hier rusten,
hier woon ik, dit is mijn keus.-
Met overvloed zegen Ik deze stad,
haar armen lijden geen honger;
Haar priesters kleed Ik in welstand,
haar inwoners hebben het goed.-
Daar zal voor David een hoorn ontspruiten,
voor mijn gezalfde schijnt daar een licht;
Zijn vijanden zal Ik beschamen,
maar hij draagt een stralende kroon.’
Eer aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest,
Zoals het was in het begin en nu voor altijd
in de eeuwen der eeuwen.
vertaling naar de grondtekst : Getijdenboek. Brussel. 1988.
9. eerste gedrukte uitgave:
1550, Venetië, Antonio Gardano, Di Adriani et di Iachet. I salmi appertinenti alli vesperi
1557, Venetië, Antonio Gardano, Di Adriani et di Iachet. I salmi appertinenti alli Vesperi.
10. RISM:
15501 / 15576
11. CMM:
3-08 pp. 129-140 (bron: 15501)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1550: D-Rp (volledig)
druk 1557: D-Rp (zonder de C van koor I )
13. andere recente uitgaven:
online – partituur in moderne noten – IMSLP (CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
-Long, Joan, ed. Memento Domine David by Adrian Willaert. Pennsylvania, 1969
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Salmi spezzadi di M. Adriano:
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre »
17. Zie ook: Long, Joan, ed. Memento Domine David by Adrian Willaert. Pennsylvania, 1969.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
296.
Kidger C011, p. 42, p. 120, p. 240, p. 422
MEMENTO DOMINE DAVID a 4 (versie 3)
2. ondertitel:
psalm 131, Septimi toni
3. gecomponeerde delen:
2. Sicut juravit Domino
4. Si dedero somnum oculis meis
6. Ecce audivimus eam in Ephrata
8. Surge Domine in requiem tuam
10.Propter David servum tuum
12.Si custodierunt filii tui
14.Quoniam elegit Dominus Sion
16.Viduam ejus benedicens benedicam
18.Illuc producam cornu David
20.Gloria Patri et Filio
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2-c1-c2-c3 / finalis: C
5. aantal stemmen:
4-st.
de onpare strofen worden in het gregoriaans gezongen.
6. genre :
psalm
7. reeks :
I sacri e santi salmi, nr. 5
8. tekst :
Psalm 131 (volgens de huidige nummering: psalm 132)
Memento Domine David,
Et omnis mansuetudinis ejus.
Sicut juravit Domino,
votum vovit Deo Jacob:
Si introiero in tabernaculum domus meae,
si ascendero in lectum strati mei:
Si dedero somnum oculis meis,
et palpebris meis dormitationem:
Et requiem temporibus meis : donec inveniam locum Domino,
tabernaculum Deo Jacob.
Ecce audivimus eam in Ephrata :
invenimus eam in campis silvae.
Introibimus in tabernaculum ejus :
adorabimus in loco ubi steterunt pedes ejus.
Surge Domine in requiem tuam,
tu et arca sanctificationis tuae.
Sacerdotes tui induantur justitiam :
et sancti tui exsultent.
Propter David servum tuum,
non avertas faciem Christi tui.
Juravit Dominus David veritatem, et non frustrabitur eam :
de fructu ventris tui ponam super sedem tuam.
Si custodierunt filii tui testamentum meam,
et testimonia mea haec, quae docebo eos :
Et filii eorum usque in saeculum,
sedebunt super sedem tuam.
Quoniam elegit Dominus Sion :
elegit eam in habitationem sibi.
Haec requies mea in saeculum saeculi :
hic habitabo quoniam elegi eam.
Viduam ejus benedicens benedicam :
pauperes ejus saturabo panibus.
Sacerdotes ejus induam salutari :
et sancti ejus exsultatione exsultabunt.
Illuc producam cornu David,
paravi lucernam Christo meo.
Inimicos ejus induam confusione :
super ipsum autem efflorebit sanctificatio mea.
Gloria Patri et Filio,
et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio et nunc et semper,
et in saecula saeculorum. Amen.
Latijnse tekst volgens de vulgaat.
Heer, denk in uw mildheid aan David,
aan zijn bezorgdheid voor U;
Hoe hij de Heer had gezworen,
de Sterke van Jakob beloofd: -
‘Ik zal mijn huis niet betreden,
niet rusten gaan op mijn bed;
Ik gun mijn ogen geen slaap meer,
mijn oogleden weiger ik rust,
Tot ik voor de Heer een plaats vind,
voor Jakobs Sterke een huis.’-
Wij hoorden ervan in Efrat
en vonden de ark in Jearims velden.
Laten wij binnengaan waar Hij verblijft,
vallen wij neer voor Gods voetbank.-
Rijs op, Heer, en kom naar uw rustplaats,
Gij en de ark van uw majesteit,
Uw priesters gekleed in gerechtigheid,
uw heiligen dansend van vreugde.
Omwille van David, uw dienaar,
verstoot uw gezalfde niet.
De Heer heeft David gezworen
een eed die Hij nimmer breekt:
‘Een telg uit uw geslacht
zal Ik op uw troon verheffen.
Houden uw zonen zich aan mijn verbond,
aan alles wat Ik hun opleg,
Dan zullen hun zonen ook voor altijd
zetelen op uw troon.’-
Want God heeft Sion gekozen,
zijn woning wenste Hij daar.
‘Voor eeuwig zal ik hier rusten,
hier woon ik, dit is mijn keus.-
Met overvloed zegen Ik deze stad,
haar armen lijden geen honger;
Haar priesters kleed Ik in welstand,
haar inwoners hebben het goed.-
Daar zal voor David een hoorn ontspruiten,
voor mijn gezalfde schijnt daar een licht;
Zijn vijanden zal Ik beschamen,
maar hij draagt een stralende kroon.’
Eer aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest,
Zoals het was in het begin en nu voor altijd
in de eeuwen der eeuwen.
vertaling naar de grondtekst : Getijdenboek. Brussel. 1988.
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 – D. München . Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
pagina : 4-5
cantus : online beeld : 5-6/24
altus : online beeld : 5-7/24
tenor : online beeld : 5-6/24
bassus : online beeld : 5-7/25
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/XII VESPRO NATALE
I Piccoli Musici en Delitiae Musicae olv Marco Longhini
STRADIVARIUS DULCIMER STR 33373. 1998
luister ook op SPOTIFY: albums – Vespro di Natale
luister ook naar IDAGIO:
de ganse cd : https://app.idagio.com/
20. duur:
9‘40“
=====
MENTE TOTA: zie: MISSA 'MENTE TOTA'
=====
297.
Kidger G027, p. 94, p. 95, p. 100, p. 107, p. 273
MENTR’ AL BEL LETTO
Mentr’al bel lett’ ove dormia
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1.Mentre al bel
2.In te Marte
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-c3-c4 / finalis: A
2. In te Marte: finalis: D
5. aantal stemmen:
5-st.
(C-A-Q-T-B) C is voor sopraan, A is voor mezzo of alt, Q is voor alt of
tenor, T is voor alt of tenor, B is voor bariton of bas.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
il terzo libro de madrigali a cinque voci
8. tekst :
Mentre al bel lett’ove dormia Phetonte
Con lieto mormorar lieta s’engia
La vaga Parma, dolce suon s’udia
Talhor al pian
Talhor su l’erto monte,
Rilev’ hormai la gloriosa fronte
Aurea città, si aventurosa pria
Poi che’l ciel sua merced’anchor dessia
L’antiche spoglie darte alter’e conte.
In te Marte, in te Appollo, in te Minerva Godon,
gli olivi in te piantan la pace
E fansonar ogni tua lod’al cielo
E mentre d’augellin dolce caterva
Forma tal suon ogni mormorio tace
Di stupor l’alme e i cor empion di zelo.
Terwijl Parma heel tevreden mompelend naar het mooie bed ging waarop Phaeton sliep
klonk er soms een zacht geluid, soms in de vlakte, soms vanaf de hoge berg.
Hef nu uw glorieus hoofd op, o gouden stad, eens zo avontuurlijk,
Want de hemel wil je nog steeds je beloning geven: namelijk, de oude buit, hooghartig en bekend.
In jou Mars, in jou Appollo, in jou Minerva, verheugen we ons!
Plant in uw olijfbomen vrede en begroet al uw heerlijkheden van de hemel.
En terwijl we prachtige zwermen vogels horen tjilpen,
kalmeert ons gemompel,
worden onze zielen vervuld met verbazing en onze harten met ijver.
9. eerste gedrukte uitgaven:
15489 , Venetië, Ottaviano Scotto, [Cipriano de Rore] Il terzo libro de madrigali a cinque voci
154810, Venetië, Antonio Gardano, Musica di Cipriano Rore sopra le stanze del Petrarcha in laude della madonna
155225, Venetië, Antonio Gardano, Di Cipriano Rore il terzo libro de madrigali a cinque voci
156021, Venetië, Antonio Gardano, Di Cipriano Rore. Il terzo libro de madregali dove si contengono le vergini.
15936, Venetië, Angelo Gardano, Di Cipriano de Rore il terzo libro di madrigali a cinque voce
10. RISM:
15489 (Scotto) / 154810 (Gardano) / 155225 / 156021 / 15936
11. CMM:
3-14 pp. 102-107 (bron: 15489)
12. vindplaatsen:
druk 15489 (Scotto) - B KBR (S, A, B)
druk 154810 (Gardano) (Zie hier verder : online) - B KBR (S, A, B)
druk 156021 B KBR (S, A, Q) - D Mbs (Zie hier verder : online)
druk 15936: B KBR Fétis 2231
13. andere recente uitgaven:
online – 154810 – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
pagina : XXVI
cantus
:
G2 online beeld : 36-37/48
altus
:
c2 online beeld :
36-37/48
tenor
:
c3 online beeld :
36-37/48
bassus
:
c4 online beeld :
36-37/48
quintus
:
c3 online beeld :
36-37/49
online - 156021 - München
https://stimmbuecher.digitale-
Zelfde online gegevens als 15489
online – 15936 – Brussel KBR (Fonds Fétis 2231)
online – partituur in moderne noten - IMSLP (Eric Haas - bron: 15489 )
deel 1 :
https://s9.imslp.org/files/
deel 2 :
Willaert-In te Marte (imslp.org)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op. cit. 1985.
p.
132: "bezingt de roem van de stad Parma, mogelijk ter gelegenheid van
de festiviteiten in september-oktober 1545 bij de overname van de stad
door Pierluigi Farnese, zoon van Paulus II en eerste hertog van Parma."
17a. Martha Feldman. City Culture and the Madrigal at Venice, California. 1995
p. 391-392: Perhaps Donato came to the attention of the Farnese family through Willaert, whose setting of the sonnet Mentre al bel lett'ove dormia Phetonte, published
in 1548, appears to celebrate the heroics of Ranuccio's father,
Pierluigi, on the occasion of the Farnese's takeover of Parma and
Pierluigi's assumption of Parma's dukedom in September and October 1545.
(Zie internet: https://publishing.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
298.
Kidger G028, p 54, p. 273, p. 355 ,
MENTRE CHE’L COR DA GLIAMOROSI VERMI
Mentre che 'l cor dagli amorosi vermi
Mentre che’l cor di gliamorosi vermi
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Mentre che'l cor
2. Quel foco è morto
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c2-c3-c3-F3 / finalis: D
2. Quel foco è morto: finalis: A
5. aantal stemmen:
5-st. (C-A-T-V-B) C is voor alt, A is voor alt, T is voor tenor, V is voor tenor, B is voor bariton of bas.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
Musica Nova. madrigaal, nr 9
8. tekst :
Mentre che 'l cor da gliamorosi vermi
Fu consumato, e 'n fiamm'a amorosa arse,
Di vaga fera le vestigia sparse
Cercai per poggi solitari et hermi;
Et hebbi ardir, cantando, di dolermi
D'Amor, di lei, che sí dura m'apparse:
Ma l'ingegno e le rime erano scarse
In quella etate à pensier' novi e 'nfermi.
Quel foco è morto, e 'l copre un picciol marmo:
Che se col tempo fossi ito avanzando
(Come già in altri) infino alla vechiezza,
Di rime armato, ond'hoggi mi disarmo,
Con stil canuto havrei fatto, parlando,
Romper le pietre, e pianger di dolcezza.
Francesco Petrarca. Canzon 304
Toen mij de worm verteerde en de brand
van liefde in mijn innerlijk bleef branden,
zocht ik vaak naar verspreide sporen van de
hinde die dwaalde door stil heuvelland.
Ik dorst te zingen van haar wrede kant,
klagend dat Amor met haar samenspande,
maar had de geestkracht noch het rijm voorhanden
voor nieuw gevoel dat mij had overmand.
Die vlam is dood en rust nu in een kist,
maar was ze blijven groeien met de jaren
(want dat komt voor) tot krom mijn leden waren,
met rijm gewapend dat ik eerst niet wist,
had ik in rijper stijl dan zo gesproken
dat stenen wenende waren gebroken.
vertaling: Peter Verstegen. Francesco Petrarca. Het Liedboek Canzoniere. 2008.
9. eerste gedrukte uitgave:
-1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)
10. RISM:
1559a - W 1126
11. CMM:
3-13 pp. 32 - 36 (bron: 1559a)
12. vindplaatsen:
ms : geen
druk (W1126) 1559 : B KBR (Fétis) (zonder A) (Zie hier verder : online) – D HamSU, Mbs (Zie hier verder : online)– E BarcBC (zonder S) – Madrid cons - Mn(S) – F Pn, Psg – GB Lbl, – I Ac,
BolC, Fabriano (7 [onvolledig]), MOe (zonder A en Q), Nc (T
[onvolledig]), PAc(S), Rc(A,Q), Tn(A,Q) , Tvco (zonder A), Veaf (zonder A
en 6), VIb(S), Vnm (T,B), – PL Krakow (Q) - US BE (A, Q, 6, 7)
13. andere recente uitgaven:
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
blz. 86-87 (behalve bij de quintus : blz 64-65)
cantus
:
c2 online beeld :
90-91/126
altus
:
c2 online beeld :
92-93/128
tenor
:
c3 online beeld :
90-91/124
bassus
:
F3 online beeld :
92-93/128
quintus
:
c3 online beeld :
70-71/104
online - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online - partituur in moderne noten – CPDL (Allen Garvin)
http://www3.cpdl.org/wiki/
ofwel de volledige bundel:
http://www3.cpdl.org/wiki/
online - partituur in moderne noten - Timothy R. McKinney. Adrian Willaert and the Theory of Interval Affect.
-*Wiora, Walter, ed. Adrian Willaert und andere Meister. Italienische Madrigale zu 4-5 St. .
Möseler. Das Chorwerk, 1930. nr 5, p 5-11
partituur in moderne noten, maar 1 toon hoger
met de vertaling in het Duits
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Ook Lassus heeft een madrigaal gecomponeerd op deze tekst van Petrarca (1555 - Primo Libro di Madrigali a cinque voci)
17. Walter Wiora op.cit. 1930.
"Es
ist wegen seiner unübersichtlichen Struktur, seines dichten,
schwerflüssigen Satzes und seiner herben Innerlichkeit am schwersten
zugänglich - Eigenschaften, die alle Madrigale Willaerts auszeichnen."
17a. Gustave Reese. Music in the Renaissance. 1954.
p. 324. word-painting op het woord "cantando" door een stijgende of dalende reeks achtste noten
17c. Timothy R. McKinney. Adrian Willaert and the Theory of Interval Affect. The Musica Nova and the Novel Theories of Zarlino and Vicetino. Surrey, 2009.
partituur + uitvoerige bespreking.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 210 MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814
2009
grote terts lager - enkel mannenstemmen
luister ook op SPOTIFY: nummers - mentre che'l cor
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
of
https://app.idagio.com/
20. duur:
4'25“ Singer Pur
=====
299.
Kidger B059, p. 11, p. 27, p. 80, p. 101, p. 122, p. 134, p. 141, p. 169, p. 170, p. 331.
MIRABILE MYSTERIUM a 4 (versie 1)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Mirabile mysterium (ééndelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
vierstemmige motetten
8. tekst :
Mirabile mysterium declaratur hodie:
innovantur naturae: Deus homo factus est:
id quod fuit permansit,
et quod non erat, assumpsit,:
non commixtionem passus,neque divisionem.
Antifoon bij het Benedictus van de Lauden op het Feest van de Besnijdenis (een feest dat nu afgeschaft is)
Een wonderbaar mysterie wordt vandaag verkondigd:
een realisatie van de natuur: God is mens geworden.
Hij is gebleven wat Hij was.
Hij is geworden wat Hij niet was.
En toch was er geen vermenging en geen splitsing.
9. eerste gedrukte uitgaven:
15385, Ferrara, Johannes de Buglhat, Liber cantus (vocum quatuor) triginta novem motetos habet
1539 – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quatuor vocum .
Liber primus nr 15
1545 – W1107, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musici celeberremi.
155410, Neurenberg, Johann vom Berg (Montanus) en Ulrich Neuber, Evangelia dominicorum et festorum dierum musicis numeris. nr. 15.
10. RISM:
15385 / 1539 - W1106 / 1545 - W1107 / 155410
11. CMM:
3-01 pp. 86-89 (bron: 1545 - W1107)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D BerlGS - ErlU - RegB - GB British Library
druk 15385: D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online ) – Sachsen-Anhalt - GB British Library (Zie hier verder : online)
druk 1539 – W1106: D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - GB British Library
druk 1545 – W1107: D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
druk 155410: B Koninklijke Bibliotheek van België Fétis 1685 (Zie hier verder : online) - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - GB British Library
13. andere recente uitgaven:
online – 15385 – GB British Library
cantus: p. 16v-17r
https://repository.
altus : p. 16v-17r
https://repository.
tenor : p. 16v-17r
https://repository.
bassus : p. 16v-17r
https://repository.
online – 15385 – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online – 1539 – W1106 – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online – 1545 - W 1107 – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online - 155410 – B Koninklijke Bibliotheek van België
Evangelia dominicorum et festorum dierum. Tomus primus nr 15.
discantus
https://opac.kbr.be/Library/
tenor
https://opac.kbr.be/Library/
altus
https://opac.kbr.be/Library/
bassus
https://opac.kbr.be/LIBRARY/
online – 155410– D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 15
discantus
:
c1 online beeld :
38-39/114
altus
:
c3 online beeld :
40-41/122
tenor
:
c4 online beeld :
43-44/118
bassus
:
c4 online beeld :
37-38/106
online –1539 – W1106 – CPDL - partituur in moderne noten
Mirabile_Mysterium_Willaert.
-*Sechs Weihnachtsmotetten aus der Zeit vor Palestrina nr 4
Ed Arthur Egidi, Vierweg, Berlin, 1989
te bestellen bij SHEETMUSICplus (TH.V-1989)
-F.E.C. Leuckart, München
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. met gebruik van de gregoriaanse melodie
17. Anne Smith. Die Motetten Willaert und der Modus
art. in Basler Jahrbuch für historische Musikpraxis, XVI, 1992. Thema: Modus und Tonalität.
In
diesem Beitrag wird die Rolle dargestellt, die das Moduskonzept bei der
Anordnung der Werke in zwei Drucken Gardanos von Willaerts Motetten
spielt. Bei der modalen Klassifikation zeigen sich Unterschiede zwischen
dem Ansatz des 16. und dem des 20. Jahrhunderts. Es folgt eine
ausführliche Analyse von Mirabile mysterium sowie von Ave
Regina coelorum. In jeder dieser beiden Motetten erfüllt der Modus eine
grundverschiedene Funktion. In der ersten wird das Moduskonzept
strukturell verwendet, um den Text zu illustrieren, während es im
zweiten den kontrapunktischen Momenten untergeordnet erscheint. In
diesen Werken zeigt sich, daß der Modus nur einer der strukturell
wichtigen Faktoren der Polyphonie
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 86 O MAGNUM MYSTERIUM
Christmas Motets from Renaissance Europe
Fortuna, Patricia Petersen
TITANIC RECORDS Ti-211
1993
-cd 229 THE BIRTH OF THE VIOLIN
Le miroir de musique o.l.v. Baptiste Romain
Gezongen door een sopraan met strijkers voor de andere 3 partijen
RICERCAR RIC 333
2013
luister ook op SPOTIFY: album – the birth of the violin
luister ook naar IDAGIO:
het ganse album: https://app.idagio.com/
-cd 240 STILLE NACHT
Christmas Choir Music
RIAS Kammerchor o.l.v. Uwe Gronostay
AUDITE AUDITE97711
1986
luister ook op YOUTUBE : Domus Artis (life beeld)
https://www.youtube.com/watch?
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
3’37” RIAS Kammerchor – 4’22” Domus Artis
=====
MIRABILE MYSTERIUM a 5 (versie 2) = 6de deel van O ADMIRABILE COMMERCIUM
=====
300.
Kidger E003, p. 42, p. 253
MISERERE MIHI DOMINE
2. ondertitel:
antiphona ad completorium
3. gecomponeerde delen:
Miserere mihi Domine (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c2-c3-c4-F3 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st
6. genre :
antifoon
7. reeks :
I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro e Compieta
nr 15
8. tekst :
Miserere mihi Domine
et exaudi orationem meam.
Heb erbarmen met mij, Heer,
en luister naar mijn gebed.
liturgie van het breviarium
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
blz. 13
cantus
:
c2 online beeld : 14/24
altus
:
c3 online beeld : 14/24
tenor
:
c4 online beeld : 14/24
bassus
:
F3 online beeld : 14/25
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
301.
Kidger B133, p. 51, p. 58, p. 150, p. 222
MISERERE NOSTRI DEUS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Miserere nostri Deus
2. Alleva manum tuam
4. tonal type:
1. Miserere nostri: met b / sleutelcombinatie: c3-c4-c4-F4-F3 / finalis: C
2. Alleva manum tuam: finalis: F
5. aantal stemmen:
5-st. (mannenkoor) T-T-T-Bar-B
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica Nova, Moteta cum quinque vocibus. nr 6
8. tekst :
Miserere nostri Deus omnium, et respice nos,
et ostende nobis lucem miserationum tuarum:
et inmitte timorem tuum super gentes, quae non exquisierunt te,
ut enarrent mirbilia tua,
et cognoscant quod non est Deus praeter te Domine.
Alleva manum tuam super gentes alienas,
ut videant potentiam tuam.
Sicut enim in conspectu eorum sanctificatus es in nobis,
sic in conspectu nostro magnificaberis in eis,
ut cognoscant, sicut et nos cognovimus,
quod non est Deus praeter te Domine.
Jesus Sirach 36,1
Waak over ons, Heer, God van alle mensen
en heb aandacht voor ons.
Toon ons het licht van uw liefdevol handelen
en boezem alle volken, die u niet kennen, eerbied in
zodat ze uw wondere daden rondvertellen
en dat ze beseffen dat er geen God is buiten U
Hef uw hand op tegen de vreemde volken
zodat ze uw macht ervaren.
Dan zullen ze zien hoe gij ons hebt geheiligd,
en dan zullen wij eveneens zien dat Gij hen zult verheffen.
Dan zullen ze weten, zoals wij het weten,
dat er geen God is buiten U.
9. eerste gedrukte uitgave :
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 1)
10. RISM:
1559a - W 1126 / 1561(2) - W 1128
11. CMM:
3-05 pp. 56-62 (bron 1559a)
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) (Zie hieronder online)
12. vindplaatsen:
druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online)
druk 1561 – (W1128) - D München – Bayerische Staatsbibliothek.
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 1) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online –Modena - I ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it)
[nr 76], p. 146
sopraan : online beeld : 159-160/690
altus : online beeld : 334-336/690
tenor ontbreekt
bassus : online beeld : 517-518/690
quintus : online beeld : 670-671/690
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 6, pp. 19-20
cantus
: c3
online beeld : 25-26/126
altus
:
c4 online beeld :
26-27/128
tenor
:
c4 online beeld :
24-25/124
bassus :
F4 online beeld :
26-27/128
quintus :
F3 online beeld :
16-17/104
online - druk 1561 - (W1128) – D München. Bayerische Staatsbibliothek
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
zonder de VIIde stem
https://stimmbuecher.digitale-
online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online – Musica Nova, gedrukt door Phalesius - 1561 - München
https://stimmbuecher.digitale-
online - partituur in moderne noten - CPDL
MISERERE NOSTRI:
http://www3.cpdl.org/wiki/
(Allen Garvin)
CPDL : Inhoudstafel : MUSICA NOVA: http://www3.cpdl.org/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Kidger 2005. op.cit. p. 222:
"Het eerste deel is een contrafact van O sodales sancti Vindemialis et Florentii [B139], nu verloren.
Het tweede deel is een contrafactum van Gaudeamus omnes (versie 2), nu verloren.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/
luister ook op SPOTIFY: albums – musica nova
luister ook op IDAGIO:
Miserere nostri Deus: https://app.idagio.com/
volledig album: https://app.idagio.com/
20. duur:
6’29" Singer Pur
=====
MISSA - KYRIE (CUNCTIPOTENS GENITOR)
Zie: 238. Kyrie (Cunctipotens genitor)
=====
302.
Kidger A008, p. 137, p. 200
MISSA MI UT MI SOL
Missa sine nomine
Missa Ippolito
2. ondertitel:
Mi ut mi sol
Wijst op de beginnoten, een terts hoger : sol–mi–sol–sib (–sol-mi)
3. gecomponeerde delen:
Kyrie, Christe, Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus, Agnus Dei I, Agnus Dei II, Agnus Dei III
4. tonal type:
met 1 b / sleutelcombinatie: g2 - c2 - c3 - c3 - F3 / finalis: F
5. aantal stemmen:
5-st. (cantus, contratenor, tenor I met cantus firmus, tenor II, barricanor)
Pleni sunt coeli: Ct, T, B
Benedictus: C, Ct, T, B
6. genre :
kyriale
7. reeks :
8. tekst :
misliturgie
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: NL 's HerAB 72A (Illustre Lieve Vrouwe Broederschap te 's Hertogenbosch
Gemaakt in het atelier van Alamire, waarschijnlijk in de jaren 1530-1531)
(Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
’s HerAB 72A
circa 1530
Bevindt zich in het Zwanenbroedershuis in 's-Hertogenbosch.
Zie Véronique Roelvink, Gegeven den sangeren.
Meerstemmige
muziek bij de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap te 's-Hertogenbosch in
de zestiende eeuw ('s-Hertogenbosch 2002) 115-118
bevat twee werken van Willaert:
Missa sex vocum super Benedicta (Zie volgend nummer)
en Missa mi-ut-mi-sol of Missa sine nomine
CMME: Computerized Mensural Music Editing
http://www.cmme.org/database/
online : Missa mi-ut-mi-sol / Missa sine nomine
's-Hertogenbosch - Illustre Lieve Vrouwe Broederschap - ms. 72A (lias.be)
online beeld : 42-79/312
ofwel online – ms - ’s Hertogenbosch ’s HerAB 72A
https://www.diamm.ac.uk/
online beeld : 42-79/312
ofwel online : Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC)
http://www.bhic.nl/integrated?
1235961&miview=inv2
online beeld: 38-75/306
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Kidger p. 200 : Cantus firmus setting, soggetto cavato"
15. Bossuyt op.cit. 1985.
p.
94: "volgens de Nederlandse traditie, met zijn meesterlijke beheersing
van cantus firmusstructuren en van canontechnieken, gebaseerd op een tot
op heden niet geïdentificeerde cantus firmus van 13 noten -
17. Joshua Rifkin.
Kyrie
uitgevoerd door de Cappella Pratensis o.l.v. van Joshua Rifkin te
's-Hertogenbosch op 16 okt. 2010. Joshua Rifkin betwijfelt de
authenticiteit van die mis op stylistische gronden. Anderzijds vermoedt
hij dat de cantus firmus verwijst naar Kardinaal Ippolito I d'Este, in
wiens dienst hij was: "Divus Ippolitus Cardinalis Estensis".
17b. Irene Holzer.
Dissertatie: “La Santa Unione de le Note – Kompositionsstrategien in Adrian Willaerts Messen”. 2010
“…mit hoher Wahrscheinlichkeit nicht von Willaert.”
OPNAMEN:
18. lp’s:
lp 82 = cd 317
19. cd’s:
cd 317 Adriano 3 = lp 82
Missa Ippolito
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
Evil Penguin EPRC0047
2022
Een toon lager gezongen
Luister :SPOTIFY
YouTube
https://www.youtube.com/watch?
(Kyrie en Gloria life door het “Ensemble Studium Vocale”)
20. duur:
26’06
=====
303.
Kidger a011, p. 125, p. 132, p. 137, p. 155, p. 156, p. 173, p. 179, p. 191, p. 193, p. 200, p. 336
MISSA BENEDICTA ES REGINA COELORUM
Volgens Kidger p. 200 : van Willaert of van Hesdin
2. ondertitel:
in 's-Her 72A: Missa sex vocum super Benedicta
3. gecomponeerde delen:
Kyrie
I, Christe, Kyrie II, Gloria, Credo, Crucifixus, Et in Spiritum,
Sanctus, Pleni, Osanna, Benedictus, Agnus Dei I, Agnus Dei II, Agnus Dei
III
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1, c3, c4, c4, F4 / finale: G
5. aantal stemmen:
5-st.,
behalve:
Crucifixus: 4-stemmig (cantus, contratenor, tenor I en II)
Pleni sunt: 2-stemmig (cantus en contratenor)
Benedictus: 3-stemmig (cantus, contratenor, bassus)
Agnus Dei II: 2-stemmig (tenor, bassus)
Agnus Dei III: 6-stemmig (tenor: canon in dyapenthe)
6. genre :
Kyriale
7. reeks :
8. tekst :
misliturgie
9. eerste gedrukte uitgave:
geen
10. RISM:
11. CMM:
3-10: pp. 33-65 (nog niet gepubliceerd)
DIAMM: online: ‘s Hertogenbosch: MS 153
https://www.diamm.ac.uk/
Kyrie : online beeld : 6-11/312
Gloria : online beeld : 12-19/312
Credo : online beeld : 20-29/312
Sanctus : online beeld : 30-35/312
Agnus Dei : online beeld : 36-40/312
vindplaatsen:
ms: A VienNB Mus. D – MunBS 260 - StuttL 46 (toegeschreven aan Willaert) - I BolC
Q24 (Zie hieronder online) - ModE (N.1.2.) (toegeschreven aan Nicolle
des Cellier de Hesdin) - ReggioSP - TrevBC 1 – VatS 19 (Zie hier verder :
online) - NL 's
Hertogenbosch codex 72A (gemaakt in het atelier van Alamire,
waarschijnlijk in de jaren 1530-1531) en codex 75 (van de hand van
Philippus de Spina) – P Univ. Coimbra (Zie hieronder online)
13. andere recente uitgaven:
online – handschrift – Bologna – BolC Q24
http://www.bibliotecamusica.
cantus : online beeld : 52-61/454
altus : online beeld : 148-157/454
tenor : online beeld : 241-248/454
bassus : online beeld : 330-337/454
quintus : online beeld : 378-385/454
online – handschrift - Coimbra
UCBG-MM-2 (Om het handschrift volledig op te slaan vraagt het wat tijd!)
https://digitalis-dsp.uc.pt/
ofwel
file:///C:/Users/arnol/
pagina’s : 138-156
online beeld : 279-315/415
Pas op : cantus staat op 280/415, en niet, zoals normaal, op de eerste bladzijde 279
online : ofwel
http://www.bhic.nl/integrated?
1235961&miview=inv2
Missa sex vocum super Benedicta.
online beeld : 2-36
online: ofwel: 's-Hertogenbosch - Illustre Lieve Vrouwe Broederschap - ms. 72A (lias.be)
Missa sex vocum super Benedicta.
online beeld : 006-040 of blz. 2v tot 19
online - ms - VatS19 - (handschrift zwaar beschadigd)
https://digi.vatlib.it/view/
online beeld : 111v tem 129v
-*Averkamp, Anton, ed. Vereniging voor Nederlandsche
Muziekgeschiedenis UVNM,xxxv,1915 (facs. en uitgaven) (getransponeerd naar finalis Bes)
(bron: ms van 's Hertogenbosch)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985.
p. 94: wellicht Hesdin als componist
17. volgens Kidger (p. 200): van Hesdin of van Willaert
17a. Myroslav Antonowytsch. "Die
Motette Benedicta es von Josquin de Prez, und die Messe super Benedicta
von Willaert, Palestrina, de la Hêle und de Monte" , Utrecht 1951.
Antonowytsch's
gedetailleerde studie toont de verrassende mate waarin de rijpe
Willaert - als hij het was - nog vertrouwt op de stijlconcepten die
gevestigd zijn door Josquin. Zijn parodietechniek, die letterlijk grote
stukken van Josquins motet overneemt, en ook zijn nauw thematisch trouw
blijven aan het oorspronkelijk gezang, onderstrepen het retrospectieve
karakter van deze mis, eerder gecomponeerd in de geest van Ockeghem en
Josquin dan de eigen nieuwe stijl van Willaert weerspiegelend.
17b. Frans Schröder
De mis is gecomponeerd uitgaande van de Maria-sequens voor kerstavond "Benedicta es coelorum Regina" .
http://www.fransschroder.nl/
17c. Irene Holzer. Dissertatie: “La Santa Unione de le Note – Kompositionsstrategien in Adrian Willaerts Messen”. 2010
…mit hoher Wahrscheinlichkeit nicht von Willaert.
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 81
Adriano 2
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
2022
Zie ook cd 315
19. cd’s:
-*cd.51
The A-LA-MIRE manuscripts
Capilla Flamenca.
(enkel het Agnus Dei)
NAXOS 8.554744. 1999
luister ook op YOUTUBE : https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY: albums – A-LA-MIRE
-*cd.59
BENEDICTA ES CELORUM REGINA
Renaissance in the Netherlands
Cappella Breda o.l.v. Daan Manneke
(bevat ook het motet Benedicta es van Josquin Desprez)
ERASMUS. Music & Media 249. 1998
-cd 260 THE LEGEND OF JOSQUIN DES PREZ
Ensemble La Sestina o.l.v. Adriano Giardina
CD Deutsche Harmonia Mundi (Sony Music), n° 88843062462
2014
van Adriaen Willaert
-Kyrie a 5 uit de Missa Benedicta es.
In
deze cd ook nog werk van Josquin des Prez, Roland De Lassus, Giovanni
Perluigi da Palestrina, Cristóbal de Morales, Benedictus Appenzeller,
Jacquet de Mantua en Victor Cordero.
luister ook op SPOTIFY: albums – the legend of Josquin des Prez of “La Sestina”
uister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
of:
https://app.idagio.com/works/
-cd 315 = lp 81
Adriano 2
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
Evil Penguin Classic
lp : 2021 EPRC 0043
2022
Wordt een toon lager gezongen.
Video = YouTube : Dionysos Now! (II)
enkel Agnus Dei
Adriaen Willaert Missa super 'Benedicta es': Agnus Dei - YouTube
20. duur:
Dionysos Now! : de ganse mis : 25’43 – enkel het Agnus Dei : 3’35”
Capilla Flamenca. Agnus Dei : 4’14” - Ensemble La Sestina. Kyrie a 5 : 4’55
=====
304.
Kidger A001, p. 8, p. 130, p. 163, p. 198
MISSA CHRISTUS RESURGENS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Kyrie - Gloria - Credo - Sanctus - Agnus Dei
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F3 / finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st., behalve:
in het Credo op de tekst: Crucifixus... erit finis: ATB
in het Sanctus: op de tekst: Pleni sunt. TB
op de tekst: Benedictus: CAT
Agnus Dei II: CA
Agnus Dei III: CATQB
6. genre :
Kyriale
7. reeks :
liber quinque missarum
8. tekst :
misliturgie
9. eerste gedrukte uitgave:
1536, Venetië, Francesco Marcolini da Forli, Liber quinque missarum Adriani Willaert
10. RISM:
1536a - W 1103
11. CMM.
3-09 p. 34 (bron 1536a)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: F 1542 Bibliothèque Municipale de Cambrai - CambraiBM 125 tot 128
druk 1536: I Bologna
13. andere recente uitgaven:
online – ms 1542 - Cambrai 1542 : f. 128v
https://bvmm.irht.cnrs.fr/
reproductionId=9973&V UE_ID=1289369&carouselThere=
=4x3&page=3&angle=0&zoom=
Om het beeld snel te vinden, neem de “chemin de fer”.
Zoek onderaan online beeld : 32-46/593.
online - digitale weergave van alle stemboeken van de oude druk - petrucci - IMSLP
http://imslp.org/wiki/
-*Maldeghem, Robert Julien van, ed. Trésor
musical: collection authentique de musique sacrée & profane des
anciens maitres belges recueillie et transcrite en notation
moderne. Brussel 1880. Liechtenstein, 1965 (bron: Cambrai)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 93: op een motet van Johannes Mouton of van Jean Richafort
17. Stéphan Perreau. Atrium Musicologicum.
http://musicologicus.blogspot.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 49
Adrian Willaert. Missa Christus resurgens
Oxford Camerata olv Jeremy Summerly
NAXOS 8.553211
1995
van Willaert, naast de mis, ook het Magnificat a 4 (versie 1) en het Ave Maria (versie 3)
luister ook op YOUTUBE : https://www.youtube.com/
luister ook op SPOTIFY : albums – Missa Christus resurgens
luister ook op IDAGIO : de volledige cd
https://app.idagio.com/albums/
-cd 112: Kyrie uit de cd 49
-cd 113: Credo uit de cd 49
-cd 261:
TRIPTYCHA
Psallentes o.l.v. Hendrik Vanden Abeele
van Adriaen Willaert
-nr 7. Agnus Dei II (tweestemmig) uit de Missa Christus resurgens en hetzelfde uit de Missa Osculetur me.
luister ook op YouTube : Johannes Ockeghem Missa sine nomine en responsorium Ecce visit leo
luister ook op SPOTIFY : albums - triptycha
luister ook op YOUTUBE:
The Choir of St. Ignatius of Antioch Episcopal Church (Douglas Keilitz, Organist & Choirmaster), New York City
Gloria uit de Missa “Christus resurgens”
http://www.youtube.com/watch?
Sanctus en Benedictus
http://www.youtube.com/watch?
20. duur:
41'22" Oxford
=====
305.
Kidger A002, p. 8, p. 130, p. 132, p. 137, p. 199,
MISSA GAUDE BARBARA
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Kyrie - Gloria - Credo - Sanctus - Agnus Dei
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-c4 / finalis: A
Gloria, Credo en Agnus Dei: finalis: D
5. aantal stemmen:
4-st., behalve:
in het Credo op de tekst: Crucifixus. finis: ATB
in het Sanctus op de tekst: Pleni sunt. AB
op de tekst Benedictus est: CAT
Agnus Dei II: CT
Agnus Dei III: C,A,TI en II,B
6. genre :
Kyriale
7. reeks :
liber quinque missarum
8. tekst :
misliturgie
9. eerste gedrukte uitgave:
1536, Venetië, Francesco Marcolini da Forli, Liber quinque missarum Adriani Willaert
10. RISM:
1536a - W 1103
11. CMM:
3-09 pp. 108-143 (bron: 1536a)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
online beeld : 362-403/442
12. vindplaatsen:
ms: F CambraiBM (1542) (Zie hier verder : online) - I CivMA 53 (Zie hier verder : DIAMM) -NL 's HerAB 75 (1540 - 1542) (Zie hier verder : online)
druk 1536: D MunU (S, A, T)
13. andere recente uitgaven:
online – ms - Cambrai
https://bvmm.irht.cnrs.fr/
Zoeken in de lijst, rechts boven :
Cambrai, Bibl. Mun. Ms. 0128, B f. 007v – vue 1 (en volgende tem) B f. 010v
Dat betekent : online beeld : 47 – 64/593
online – ms - ‘s HerAB 75
https://www.bhic.nl/
ofwel
BHIC online beeld : 362-403/442
online – partituur in moderne noten – IMSLP (= CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 93: op een motet van Jean Mouton. Ook bij Kidger p. 199.
17. Nanie Bridgman in RISM 1991 (Italië)
Het
handschrift van Cividale del Fruili uit de jaren 1520-1530 toont aan
dat het Frans-Nederlands repertoire reeds begin XVIde eeuw in dit deel
van Italië bekend was.
17a. Maurice Pirenne. Zie lp. 1977.
Het
melodisch materiaal is grotendeels door Mouton bedacht. Ook zijn
bepaalde combinaties van thema's van hem (door Willaert) overgenomen.
Willaert's aandeel blijft niettemin zeer groot. Hij tekende voor de
keuze van juist "dit" materiaal voor "dit" onderdeel, voor aanvullende
gedachten, voor de nieuwe architectonische concepties van de
verschillende misdelen. Bovendien heeft hij de klankkleur fundamenteel
veranderd door alle stemmen een kwint naar boven te transponeren.
De
MISSA GAUDE BARBARA, in de dorische modus, is lang van adem en compact
van klank. Vanaf de momenten dat vierstemmigheid eenmaal is bereikt, is
tweestemmigheid sporadisch en dan nog van zeer korte duur. Meestal zijn
de vier stemmen samen aan het woord. Het grote aanbod van muzikale
ideeën vraagt een geconcentreerde aandacht. Opvallend is in dit opzicht,
dat bij het begin van de twaalf afgeronde secties zes maal de tweede
intredende stem de eerste niet imiteert.
17b.
De
H. Barbara was in de vroegere eeuwen een sterk vereerde heilige,
aanroepen tegen een plotse dood. De devotie tot deze heilige, ook in de
polyfone muziek, is geïnspireerd op de Maria-devotie.
Lees:
Salve regina Barbara: the adaptation and reuse of Marian motets
James, Aaron. Early Music; Oxford Vol. 45, Iss. 2, (May 2017): 217.
OPNAMEN:
18. lp’s:
-*lp.22 Muziek uit de St.-Janskathedraal II
o.l.v. Maurice Pirenne
EUROSOUND ES 46.258
1977
info: https://www.
Kan beluisterd worden via YOUTUBE, maar zonder het Credo.
https://www.youtube.com/watch?
Dit
is de enige bestaande opname van een mis van Willaert waar knapen
sopraan en altpartij zingen, zoals het oorspronkelijk was bedoeld.
Het tweede Agnus Dei, voor sopraan en tenor, wordt hier gezongen door sopraan en alt.
19. cd’s:
20. duur:
16’52” (zonder het Credo) Sint-Janskathedraal
=====
306.
Kidger A003, p. 8, p. 132, p. 163, p. 199,
MISSA LAUDATE DEUM
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Kyrie - Gloria - Credo - Sanctus - Agnus Dei
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st., behalve:
in het Credo: op de tekst: Et incarnatus est. et sepultus est: ATB
in het Sanctus: op de tekst: Pleni sunt. CA
op de tekst: Benedictus: CAB
Agnus Dei II: TB
Agnus Dei III: CATQB
6. genre :
Kyriale
7. reeks :
liber quinque missarum
8. tekst :
misliturgie
9. eerste gedrukte uitgave:
1536, Venetië, Francesco Marcolini da Forli, Liber quinque missarum Adriani Willaert
10. RISM:
1536a - W 1103
11. CMM:
3-09 p. 71 (bron: 1536a)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD - P CoimU (Zie hieronder online)
druk 1536: D MunU (S, A, T)
13. andere recente uitgaven:
online – ms – CoimU (Het downloaden van de volledige partituur duurt wel verschillende minuten)
Missa Laudate Deum (Eerste deel)
https://bdigital.sib.uc.pt/
2_PDF_24-C-R0120/UCBG-MM-2_
pagina’s : f22v-33v
online beeld : 46-68/415
Missa Laudate Deum (Tweede deel vanaf de contratenor van het Sanctus en daarna het Agnus Dei)
De delen staan niet onmiddellijk na mekaar, wat Kidger (p. 132 en p. 199 ) niet heeft bemerkt: “lacks part of Sanctus and Agnus”
https://bdigital.sib.uc.pt/
2_PDF_24-C-R0120/UCBG-MM-2_
pagina’s : 194r-197
online beeld : 393-399/415
ofwel
file:///C:/Users/arnol/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 93: op een motet van Johannes Mouton, waarsch. 1527-1536
17. Helga Meier. Liber quinque missarum IV vocum 1636. Adriani Willaert Opera omnia. vol. IX.
De MISSA LAUDATE DEUM van Adriaen Willaert werd gedrukt door Francesco Marcolini da Forli in 1536 te Venetië in zijn boek Liber quinque missarum Adriani Willaert, boek
dat Marcolini opdraagt aan Alessandro de’ Medici, hertog van Florence.
De vijf missen in deze verzameling zijn vierstemmige (met een
vijfstemmig slotdeel) parodiemissen, meestal gecomponeerd naar een motet
van Johannes (Jean) Mouton, zijn leraar in Parijs. Zo ook deze mis van
Willaert die verwijst naar het motet LAUDATE DEUM van Jean Mouton.
Wellicht is de ontstaansgeschiedenis van de MISSA LAUDATE DEUM als volgt:
Een
opvallend kenmerk in het werk is de nabootsing van de klank van
trompetten, waarmee iedere stem inzet: sol, mi, fa sol, do. De alt, die
het eerst inzet, zingt een kwint hoger: re, si, do re, sol. In het ganse
Kyrie I en ook verder in de mis wordt dit motief herhaald. Ditzelfde
trompettenmotief komt tweemaal voor in de motetversie van Jean Mouton,
daar op de woorden “Laudate Deum” en “et audiatur”. Omdat hetzelfde ook te horen is in het Kyrie van Josquin’s huldemis Missa Hercules Dux Ferrariae, durven we ons afvragen of Willaert hier niet hetzelfde bedoelde als Josquin, nl. hulde brengen.
In
ieder geval, het motet van Mouton is gemaakt voor een speciale
gelegenheid. De woorden verwijzen naar een Bijbelverhaal. Anna looft
God, omdat ze na een lange periode van onvruchtbaarheid zwanger wordt.
Hetzelfde gebeurt met Anna van Bretanië, de vrouw van de Franse koning
Lodewijk XII. Ook zij bad voortdurend voor een gezond kind. Toen kreeg
ze haar enig kind: Renée, die later huwde met Hercules II van Ferrara.
Zou het kunnen dat Willaert zijn mis componeerde als dank bij het
huwelijk van prinses Renée (1528), op een motet dat Mouton had
gecomponeerd als smeekgebed, voor de geboorte van Prinses Renée?
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
307.
Kidger A009, p. 126, p. 156, p. 179, p. 191, p. 200, p. 337
MISSA MENTE TOTA
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Kyrie - Gloria - Credo - Sanctus - Benedictus - Agnus Dei I - Agnus Dei II - Agnus Dei III
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c2-c3-F3-F3 / finalis: G
Benedictus: g2 -F3
Agnus Dei II: g2 -c2
5. aantal stemmen:
6-st.
behalve: Benedictus en Agnus Dei II: 2-st. canon
6. genre :
Kyriale
7. reeks :
8. tekst :
misliturgie
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I BolC - TrevBC 1 - D MunBS 42 (Zie hier verder : online) - VAT VatS 16. Cappella Sistina 16 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ms – Cappella Sistina
Capp.Sist.16 | DigiVatLib
online beeld : 111-124
online – D. München. Bayerische Staatsbibliothek - MunBS 42
https://stimmbuecher.digitale-
online beelden 329 - 456/586
bladzijden 163v - 227
Kyrie
online beeld : 329/586 bladz.163v
Gloria
online beeld : 347/586 bladz. 172v
Credo
online beeld : 379/586 bladz. 188v
Sanctus online beeld : 416/586 bladz. 207r
Osanna
online beeld : 426/586 bladz. 212r
Benedictus online beeld : 436/586 (tenor + canon) bladz. 217v
Agnus Dei I online beeld : 437/586 bladz. 217v
Agnus Dei II online beeld : 447/586 (sopraan + canon) bladz. 222v
Agnus Dei III online beeld : 449/586 bladz. 223v
-transcriptie uitgegeven in eigen beheer: Lenaerts, René, Missa "Mente Tota" 6 Vocum.
-onuitgegeven transcriptie: Richard St. Clair. Cambridge (USA). 1976
-Edition Michael Procter EMP0320 (zonder Credo)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
CMME: http://www.cmme.org/
Codex 16 van de Cappella Sixtina, samengesteld door Claudius Gellandi tijdens het pontificaat van paus Leo X (1513 - 1521). Met het wapenschild van paus Leo X.
15. Bossuyt op.cit. 1985.
p.
94: de vroegste mis van Willaert, te situeren tijdens het pontificaat
van Paus Leo X (1513 - 1521), vermoedelijk in de jaren ca. 1516 - 1521.
p.
26: Dat Adriaen Willaert door de kerkvorst hoog werd geschat, wordt (…)
bevestigd door de aanwezigheid van de missa Mente tota van Willaert
in de codex 16 van de Cappella Sistina, een handschrift
samengesteld tijdens het pontificaat van Leo X.
16. Schiltz. Tekst bij de cd van Cinquecento
Willaert’s six-voice Missa Mente tota is based on the quinta pars of the composer’s monumental cycle Vultum tuum deprecabuntur. Josquin wrote these motets during his period of activity in Milan in the 1480s.
Willaert might have written it during his stay in Rome (c1514–1515), when he was in the service of Cardinal Ippolito I d’Este. The Vatican choirbook also contains a five-voice Mass by Antoine Févin based on the same model. Willaert’s composition displays a remarkable feature: every section of the Mass contains a double canon, which shows Willaert’s love for complex contrapuntal constructions even at this early age. The Benedictus and second Agnus Dei are for two voices; the Osanna and third Agnus Dei are written in tempus perfectum, thus creating a climactic effect. Zarlino briefly mentions Willaert’s Missa Mente tota in Book III, Chapter 66 of his Istitutioni harmoniche and praises the work for its ‘leggiadria’ (gracefulness).
17. Kidger op.cit. 2005.
p. 200: "vertrekt van het vijfde deel van Josquins motet VULTUM TUUM DEPRECABUNTUR"
17a. René Lenaerts, op.cit. 1935.
*De zesstemmige Mis "Mente Tota" van Adriaen Willaert, artikel in MUSICA SACRA 42 (1935) p. 153-165
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd. 214 WILLAERT: MISSA MENTE TOTA & MOTETS
Cinquecento (een reine kwart lager)
Hyperion CDA67749
2010
http://www.hyperion-records.
Deze cd bevat ook het basismotet van Josquin des Prez, waarop de mis is gecomponeerd: Vultum tuum depracabuntur (5de deel)..
20. duur:
Cinquecento: Kyrie (4'32), Gloria (7'22), Credo (10'01) Sanctus en Bendictus (7'05), Agnus Dei (5'58)
=====
308.
Kidger A010, p.155, p. 200,
MISSA MITTIT AD VIRGINEM
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Kyriale: 14 delen.
Kyrie
I, Christe, Kyrie II, Gloria, Qui tollis, Credo, Et incarnatus est, Et
iterum, Et unam sanctam, Sanctus, Osanna, Benedictus, Agnus
Dei I, Agnus Dei II,
4. tonal type:
Met 1b / finalis (ieder deel heeft zijn eigen finalis) : F / A / F / C / F / C / B mol / C / F / C / F / C / F / F
5. aantal stemmen:
6-st.
(C-A-V-T-VI-B) C is voor mezzo of alt, A is voor tenor, V is voor
tenor, T is voor bariton, VI is voor bariton, B is voor bas.
behalve :
Et incarnatus est: C-A-T-VI
Et iterum : V-T-B
Benedictus : C-A-V-T-VI
Agnus Dei II : C-A-V-T-VII-VI-B
In
Agnus Dei II is een dubbele canon in A en VII (een kwint lager) op
de tekst: Pater Alphonso annue secundo. Duci Ferrarie.
Die zin wordt tweemaal gezongen.
6. genre :
Kyriale
7. reeks :
8. tekst :
misliturgie
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
13. CMM:
DIAMM :
12. vindplaatsen:
ms: I ModE N.1.1
13. andere recente uitgaven:
Partituuur in moderne noten vanuit het handschrift I-Moe a.N.1.1 door Irene Holzer. Salzburg 2009.
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt. op.cit. 1985
p.
74: "gebaseerd op een eigen motet uit de Musica Nova van 1559,
geschreven als hulde aan hertog Alfonso II d'Este, hertog van Ferrara
van 1559 tot 1563.
Het Agnus Dei verwerkt een canon op de tekst Pater, Alphonso annue secondo Duci Ferrariae."
p.
75: "bewijst overduidelijk hoezeer Willaert ook nadat hij Ferrara voor
Venetië had verwisseld, aan het Este-hof vereerd werd."
p. 96: "een
schitterende combinatie van cantus firmus- en parodiemis. In deze late
compositie, waarin de vrije "inspiratie" overheerst, is de parodie
doorgaans beperkt tot de inzet van de diverse misdelen. "
p. 97: “De
missen van Adriaan Willaert illustreren overtuigend zijn meesterschap
over alle gebruikelijke technieken, een meesterschap dat evenwel gepaard
gaat met een persoonlijke uitdrukkingskracht, vooral in de laatste
mis Mittit ad virginem.”
p.
152: "met deze latere mis knoopt Willaert, ondanks het gebruik van een
huldigings-cantus firmus, overtuigend aan bij de nieuwe Venetiaanse
stijl."
p. 167 vb 1 (notenvoorbeeld van motet en mis)
17. Hermann Beck. 1961. Adrian Willaerts Motette Mittit ad Virginem und seine gleichnamige Parodiemesse (zie bibliografie)
17a. Herman
Beck. 1961. art. Adrian Willaerts Motette "Mittit ad Virginem" und
seine gleichnamige Parodiemesse in: Archiv für Musikwissenschaft, 1961,
p. 195-204
p.
198 Über die geschilderte Motette hat Willaert seine - soweit bekannt -
letzte Messe, die sechsstimmige Missa Mittit ad Virginem, geschrieben.
Das Alter der Motette - sie ist mit Bestimmtheit ein Spätwerk des
Meisters - und ein im Agnus Dei verarbeiteter Widmungskanon an Herzog
AlfonsI II. von Ferrara, dessen Regentschaft 1559 beginnt, geben die
Entstehungszeit
ungefähr an die Hand. Die Messe, als Parodiemesse musikalisch-technisch
mit der Motette verbunden, hängt auch stilistisch aufs engste mit ihr
zusammen. Die Ansätze des in der Motette spürbaren Kunstwillens des
späten Willaert erscheinen in dem großangelegten vierzehnsätzigen
Meßwerk aufgegriffen und weiterentwickelt. Auch die einzige Quelle der
Messe, der handschriftliche Kodex (L.451) α. N. 1. 1 der Biblioteca
Estense zu Modena, zeigt eine
wesentliche Übereinstirnmung mit der
Hauptquelle zur Musica nova, der Druckfassung 1559: Der Text ist Silbe
um Silbe der Musik aufs genaueste unterlegt. Der persönliche Einfluß
Willaerts auf die gebotene Notierungsweise in beiden Quellen darf dabei
angesichts der subtilen Wortbehandlung in den Motetten der Musica nova
wie in der Messe als sicher gelten.
OPNAMEN:
18. lp’s:
Zie hieronder: cd 307
19. cd’s:
-cd 307. Adriano1
Dionysos Now ! o.l.v.Tore Tom Denys
Evil Penguin Classic
lp : 2021 EPRC 0041
2020
Ook te beluisteren op SPOTIFY en op DEEZER (mits abonnement)
19a. video
YouTube (life) : Alleen « Kyrie », "Sanctus" en "Agnus Dei" : Youtube Dionysos now! o.l.v. Tore Tom Denys
https://www.bing.com/videos/
D96EB6F92BAE54B15718D96EB6F92B
0'11 Kyrie I
1'27 Christe
2'40 Kyrie II
geen Gloria
11.48 Sanctus
13'39 Hosanna in excelsis
14'50 Agnus Dei I
16'16 Agnus Dei ... dona nobis pacem
20. duur:
28 min. Dionysos
=====
309.
Kidger A004, p. 8, p. 163, p. 199
MISSA OSCULETUR ME
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Kyrie - Gloria - Credo - Sanctus - Agnus Dei
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-c5 / finalis: C (in alle delen)
5. aantal stemmen:
4-st., behalve:
in het Credo op de tekst: Crucifixus.: CAB
in het Sanctus op de tekst Pleni sunt. TB
op de tekst Benedictus. CAB
Agnus Dei II: CA
Agnus Dei III: CATQB
6. genre :
Kyriale
7. reeks :
liber quinque missarum
8. tekst :
misliturgie
9. eerste gedrukte uitgave:
1536, Venetië, Francesco Marcolini da Forli, Liber quinque missarum Adriani Willaert
10. RISM:
1536a - W 1103
11. CMM:
3-09 pp. 144-180 (bron: 1536a)
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD
druk 1536: D MunU (S, A, T) – I Bol. V.7 (S)
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 93: "op het gelijknamig motet van Mathieu Gascongne (waarsch. 1527-1536)"
Zie bij "oeuvre alfabetisch": motet Osculetur me.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 261:
TRIPTYCHA
Psallentes
van Adriaen Willaert
-het Agnus Dei II (tweestemmig) uit de Missa Christus resurgens en hetzelfde uit de Missa Osculetur me.
meer info:
psallentes triptycha – Zoeken (bing.com)
luister ook op SPOTIFY : albums - triptycha
20. duur:
=====
310.
Kidger A005, p. 8, p. 132, p. 163, p. 199,
MISSA QUAERAMUS CUM PASTORIBUS (versie 1)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Kyrie - Gloria - Credo - Sanctus - Agnus Dei
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F3 / finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st., behalve:
in het Credo, op de tekst: Crucifixus est... erit finis: CAB
in het Sanctus, op de tekst: Pleni sunt. TB
op de tekst: Benedictus: CA
Agnus Dei II : CAB
Agnus Dei III : CAQTB
6. genre :
Kyriale
7. reeks :
liber quinque missarum
8. tekst :
misliturgie
9. eerste gedrukte uitgave:
1536, Venetië, Francesco Marcolini da Forli, Liber quinque missarum Adriani Willaert
10. RISM:
1536a - W 1103
11. CMM:
3-09 pp. 1-33 (bron: 1536a)
12. vindplaatsen:
druk 1536: D MunU (S, A, T) – I Bol. V.7 (S)
13. andere recente uitgaven:
online – partituur in moderne noten – IMSLP (=CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
-fotokopie van het ms met het Kyrie van de sopraan t.e.m. maat 95 in CMM 3-09 p. XIII.
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 93: "op een gelijknamig motet van Johannes Mouton
17. Nanie Bridgman in RISM 1991 (Italië)
“Het handschrift van Cividale del Friuli uit de jaren 1520-1530 toont aan dat het Frans-
Nederlands repertoire reeds begin XVIde eeuw in dit deel van Italië bekend was.”
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
311.
Kidger A006
MISSA QUAERAMUS CUM PASTORIBUS (versie 2)
(Willaert?)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Kyrie - Gloria - Credo - Sanctus - Agnus Dei
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c3-c3-c5 / finalis: F (in alle delen)
5. aantal stemmen:
4-st., behalve
in het Kyrie op de tekst Christe eleison: ATB
in het Sanctus op de tekst Pleni sunt. ATB
op de tekst Benedictus. CA
Agnus Dei II : TB
Dus ook vierstemmig in het ganse Credo en in Agnus Dei III.
6. genre :
Kyriale
7. reeks :
8. tekst :
misliturgie
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
12. vindplaatsen:
ms: F CambraiBM 3 ? – I Friuli
11. CMM:
3-09, pp. 182-225
Hier wordt verwezen naar : Cambrai, MS. D 3 (3), Nr. 3
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
13. andere recente uitgaven:
online - Cambrai
Zie "Zijn oeuvre - online – handschriften"
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Kidger op.cit. 2005.
p.
199 en p. 325: "op een motet van Johannes Mouton" "authenticity
questioned in CMM on the basis of style, (... but) the editor's
rejection of Willaert as composer of this mass is premature."
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
312.
Kidger B175, p. 53, p. 60, p. 152, p. 159, p. 169, p. 171, p. 176, p. 230
MITTIT AD VIRGINEM
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Mittit ad virginem
2. Exi qui mitteris
3. Audit et suscipit
4. tonal type:
1.
Mittit ad virginem : met b. Veel gebruik ook van mi mol /
sleutelcombinatie: c2-c3-c3-c4-c5-F4 / finalis: F (in alle delen)
2. Exi qui mitteris: c2-c3-c4-c5
3. Audit et suscepit: c2-c3-c3-c4-c5-F4
5. aantal stemmen:
Eerste
en derde deel : 6-st. : (C-A-Q-T-VI-B ) C is voor alt, A is
voor tenor, Q is voor tenor, T is voor bariton, VI is voor bariton of
voor bas, B is voor bas.
Tweede deel : Exi qui mitteris :
4-st. : A-T-Bar-B (A is voor mezzo of alt, T is voor tenor, Bar is voor
bariton, B is voor bas.
6. genre :
motet voor het feest van O.-L.-Vrouw boodschap (Annunciatie – 25 maart)
7. reeks :
Musica Nova, Moteta cum sex vocibus nr 20
8. tekst :
1. Mittit ad virginem non quemvis Angelum, sed fortitudinem,
suum Archangelum, amator hominis.
Fortem expediat pro nobis nuntium, naturae faciat
ut praejudicium in partu Virginis.
Naturam superet natus Rex gloriae: regnet et imperet,
et zyma scoriae tollat de medio.
Superbientium terat fastigia, colla sublimium calcet vi
propria potens in praelio.
Foras ejiciat mundanum principem, matremque faciat
secum participem patris imperii.
2. Exi qui mitteris, haec dona dicere; revela veteris velamen litterae,
virtute nuntii.
Accede, nuntia: dic, Ave, cominus; dic, plena gratia;
dic, tecum Dominus, et dic, ne timeas.
Virgo suscipias Dei depositum, in quo perficias casta propositum,
et votum teneas.
3. Audit et suscipit puella nuntium ; credit et concipit,
et parit filium, sed admirabilem :
Consiliarium humani generis, et Deum fortium,
et patrem posteris, in pace stabilem.
Sic nobis oritur lumen de lumine :
sic homo nascitur factus de Virgine, Indultor scelerum.
Qui nobis tribuat peccati veniam, reatus deleat,
donet et patriam in arce siderum.
Amen.
Sequentia voor het feest van O.L.Vrouw Boodschap (25 maart)
Tekst van Petrus Abelardus? , 1079-1142.
1. Hij heeft niet zomaar een engel naar de maagd gestuurd,
Het was zijn sterke aartsengel, degene die de mensen liefheeft.
Hij zond een krachtige bode, om zo aan de mensen
de maagdelijke geboorte aan te kondigen.
Moge de geboorte van deze Koning der Glorie
de natuur overtreffen: Moge Hij regeren en heersen
en de zuurdesem zuiveren van de as die erop ligt.
Moge hij de nederigen de hoogmoedigen, met hun lange nekken,
in een harde strijd laten overwinnen.
Moge hij de machtige vorsten buitengooien en de Moeder laten delen
in het Rijk van zijn Vader.
2. Ga nu heen, die Ik gezonden heb, om dit geluk aan te kondigen.
Overroep met luide stem het gesluierde oude schriftwoord.
Treed vooruit, verkondig en spreek haar aan: Ave, vol van genade.
Zeg: De Heer is met u. En voeg er aan toe: Wees niet bevreesd.
Als maagd zal je ontvangen uit Gods hand en zo kan uw gelofte vervuld worden.
3. De maagd hoort de boodschap en stemt er mee in.
Ze gelooft, wordt zwanger en brengt een zoon ter wereld. Hoe wonderbaar!
Hij zal de trooster zijn van de mensheid en de sterke God,
de Vader van de komende generaties, brenger van de vrede.
Zo verschijnt Hij ons als het Licht van het Licht.
Zo is Hij, die geboren is uit een maagd,
gekomen om ons van onze zonden te verlossen,
ons van alle kwaad te bevrijden
en te leiden naar het hemels Vaderland. Amen.
9. eerste gedrukte uitgave:
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 2)
10. RISM:
1559a - W 1126 / 1561(2) - W 1128
11. CMM:
3-05 MUSICA NOVA pp. 173-188 (bron 1559a)
DIAMM : (enkel eerste deel) : "Mottetti a sei ed a sette voci"https://edl.beniculturali.it/
12. vindplaatsen
ms: D RegB 857-60 en 987 - StuttL 2 - I Modena Biblioteca Estense e Universitaria (enkel eerste deel)
Het
verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken,
nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en
bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della
musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke
Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
druk 1561 – (W1128) - D München – Bayerische Staatsbibliothek.
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 2) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online - Modena – I ModE C.314 – Biblioteca Estense Modena
https://edl.beniculturali.it/
[nr 13], pp. 42-45
cantus
: c2
online beeld : 51-54/1029
altus
:
c3 online beeld :
208-211/1029 secunda pars tacet
tenor :
c4 online beeld :
365-368/1029
bassus :
F3 online beeld :
522-525/1029 secunda pars tacet
quintus :
F3 online beeld :
679-682/1029
sextus :
c3 online beeld :
834-836/1029
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 – München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
pp.49-50
cantus
: c2
online beeld : 54-57/126
altus
:
c3 online beeld :
56-59/128 secunda pars tacet
tenor :
c4 online beeld :
54-57/124
bassus :
F4 online beeld :
56-59/128 secunda pars tacet
quintus :
c3 online beeld :
44-47/104
sextus :
c5 online beeld :
26-29/72
online:
druk 1561 - (W1128) – D München – Bayerische Staatsbibliothek
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
zonder de VIIde stem
https://stimmbuecher.digitale-
deel 2 [nr 9], pp. 18-20
online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online - partituur in moderne noten – CPDL (Pothárn Imre)
http://www3.cpdl.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Op dit motet heeft Willaert zelf een parodiemis gecomponeerd. Zie hierboven "Missa Mittit ad Virginem".
17. Hermann Beck. art. Adrian Willaerts Motette "Mittit ad Virginem" und seine gleichnamige Parodiemesse in: Archiv für Musikwissenschaft, 1961, p. 195-204
p. 195.
"Überkommenem Brauch gemäß legt Willaert seiner Motette einen cantus
firmus (c.f.) zugrunde: die Petrus Abaelardus zugeschriebene
Sequenz Mittit ad Virginem. Von den zwölf Textstrophen verteilt er
fünf auf eine an Umfang reichste einleitende prima pars seiner Motette,
drei auf eine vierstimmige secunda pars und die letzten vier auf eine
wiederum vollstimmige tertia pars. Die liturgische Weise kehrt in der
Motette von Anfang bis Ende durchgängig wieder, ja es scheint, daß
Willaert bei der Komposition Zeile um Zeile an Hand der Melodievorlage
vorangegangen ist. Damit ist der Motettengrundriß nicht nur von der
Text-, sondern auch von der Melodievorlage wesentlich beeinflußt."
p. 197. "Dennoch
erscheinen die strengen Techniken im Grunde nur sporadisch und als
unauffällige, nebengeordnete Bestandteile des weitenteils
freigestalteten Werkes. Willaert greift zwar von Fall zu Fall auf die
ihm zu Gebote stehenden vielfachen Möglichkeiten des traditionellen
Kontrapunkts zurück, ohne aber deshalb von einem bestimmten
konstruktiven Prinzip auszugehen. Daraus resultiert die eigentümliche
Vielfalt des Satzes, der zwischen den Grenzen von Bindung und Freiheit
in jeglicher Variation von Abschnitt zu Abschnitt die Technik wechselt.
Der Komposition liegt demnach ein Prinzip modern anmutender freier
Erfindung zugrunde, die überhaupt nicht primär von kontrapunktischen
Vorstellungen ausgeht, sondern, von Zeile zu Zeile aus Text- und
Melodievorlage neu schöpfend, zuerst auf die textgemäße Führung der
Einzelstimmen und ihr klangliches Zusammenwirken gerichtet ist und erst
in zweiter Linie die strengen Formen mit einbezieht."
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
luister ook op YOUTUBE : https://www.youtube.com/
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook naar IDAGIO:
volledig album: https://app.idagio.com/
Mittit ad Virginem: https://app.idagio.
-*cd 307 = lp 80
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
Adriano 1
Evil Penguin Classic
lp : 2021 EPRC 0041
2020
Ook te beluisteren op SPOTIFY en op DEEZER (mits abonnement)
4'00 Hymne Mittit ad Virginem (gregoriaans)
7'40 Hymne Mittit ad Virginem (polyfoon)
20. duur:
9’52” Dionysos – 12’35” Singer Pur
=====
MI XE STA CHEL = 2de deel van DULCE PADRUN
=====
MODENA. Duomo. Biblioteca e Archivio Capitolare
verschillende handschriften:
ModD 3
-Beata Dei genitrix Maria cuius viscera / Beata que creidit quoniam perfecta
ModD 4
-Infirmitatem nostrum quessumus domine
ModD 9
bevat 10 motetten van Adriaen Willaert.
-Regina coeli laetare alleluia / Resurrexit sicut dixit alleluia a 4 (versie 2)
-Salva nos domine vigilantes a 6 (versie 2)
-O beata infantia per quam nostri generis / O felices panni
-Ave maris stella / Monstra te esse a 5 (versie 1)
-Salva nos ab excidio
-Armorum fortissime
-O gloriosa domina
-O batum pontificem
-Jesum Nazarenum (Johannespassie) fragm.
Kidger: pp. 144-155
Census: II, p. 158 -159
online – ms – DIAMM.
https://www.diamm.ac.uk/
=====
313.
Kidger F033, p. 70, p. 76, p. 78, p. 261,
MON COEUR, MON CORPS, MON AME a 4 (versie 1)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Mon cueur mon corps, mon ame et mon avoir (eendelig)
4. tonal type:
geen wijzigingsteken / c1 – c4 – c4 – F4 / finalis: d
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
chanson
7. reeks :
Canzoni francese
8. tekst :
Mon cueur mon corps, mon ame et mon avoir
Or et argent, tout ce que puis avoir,
Rien reservé de bon cueur vous presente.
Or pensez donc, quant griefve m'est l'atente
De voz beaulz yeulx ung doulx regart avoir.
9. eerste gedrukte uitgave:
1528 - 1530, Parijs, Pierre Attaingnant, Six gaillardes et six pavanes avec treze chansons, vol. 9
1535, Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Il primo libro de le canzoni franzese (anoniem)
1536, Venetië, Antico en Scotto, Canzoni francese di messer Adriano
10. RISM:
15289 /15304 / 15358 / 153617 / (tab)15496
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1528 (of 1529 – 1530): D Mbs (Zie hieronder online)
druk 1535: D Mbs (AB) - F Pn (A) - USA. University of Virginia (tenor)
druk 1536: GB Oxford Bodleian Libraries
13. andere recente uitgaven:
online – 1528 – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr. 4
superius
c1 online beeld :
16-17/54
contratenor c4 online beeld : 16-17/54
tenor
c4 online beeld :
16-17/72
bassus
F4 online beeld :
16-17/55
-Brown, Howard Mayer. Analytische studie in "PAROLES ET MUSIQUE", 1981, p. 209-241: Willaert. La Chanson et Le Madrigal vers 1540.
14. intabulaties, diminuties, tientos:
1549, Neurenberg, Fabritius, Das Ander Buch ein new künstlich Lauten Buch durch mich Hansen Newsidler Lutinisten.
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Brown, Howard Mayer. Instrumental Music printed before 1600, a Bibliography. Cambridge. 1965
-Brown, Howard Mayer. Analytische studie in "PAROLES ET MUSIQUE", 1981, p. 209-241: Willaert. La Chanson et Le Madrigal vers 1540.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance (univ-tours.fr)
=====
314.
Kidger F058, p. 92, p. 106, p. 162, p. 265
MON CUEUR MON CORPS MON AME a 6 (versie 2)
Mon coeur mon corps
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Mon cueur, mon corps (eendelig)
4. tonal type:
Geen b / sleutelcombinatie: c1, (c4 – canon), c3, c4, c4, F4 / finalis: D
5. aantal stemmen:
6-st.
T: canon in diapente, ad longum
6. genre :
chanson
7. reeks :
8. tekst :
Mon cueur, mon corps, mon âme et mon avoir
Or et argent, tout ce que puis avoir,
Rien réservé de bon cueur vous présente.
Or pensez donc, quant griève m'est l'attente
d’avoir un doux regard de vos beaux yeux.
9. eerste gedrukte uitgaven:
154514, Antwerpen, Tielman Susato, Le sixiesme livre de chansons
1560, Parijs, Adrian Le Roy & Robert Ballard, Livre de Meslanges, contenant six vingtz chansons. Nr. 12.
1572, Parijs, Adrian Le Roy & Robert Ballard, Mellange de chansons tant des vieux autheurs que
des modernes. Nr. 56
10. RISM:
154514 / 1560b / 15722
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: F Paris BNC 851 (Bourdeney) p. 501 (Zie hier verder : online)
druk 154514: A Wn; B KBR Fétis (Zie hier verder : online) - GB British Library K.3.a.6 (zwart-Wit)
druk 1572: B KBR (B) www.KBR.be – F Bnf (onvolledig) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ms Bourdeney – Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851 (beeld 501)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 154514 – B KBR – Koninklijke Bibliotheek van België
Premier [- le dixiesme] livre des chanco[n]s a quatre parties [...] - Detail (kbr.be)
In “Le sixiesme livre des chansons”, in ieder stemboek: folio VII recto”
superius
:
https://uurl.kbr.be/1563839
tenor
:
https://uurl.kbr.be/1563841 (in de tenor canon in diapente)
contratenor : https://uurl.kbr.be/1563843
bassus
:
https://uurl.kbr.be/1563845
quinta & sexta pars : https://uurl.kbr.be/1563847
online – 15722 – Parijs Bnf (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
online - partituur in moderne noten - CPDL (1545) (André Vierendeels)
www.cpdl.org/wiki/index.php/
-Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert: The Complete Five and Six-Voice Chansons. New York, 1992.
(The Sixteenth-Century Chanson, 23)
-facsimile 1545: Huys, Bernard ed., Brussel 1970. Culture et civilisation - Corpus of early music
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
21. Catalogue de la chanson française à la renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
315.
Kidger F034, p. 71, p. 261, p. 353
MON MARI M'A DIFFAMEE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Mon mari m'a diffamée (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st. (dubbele canon: 4 stemmen uit 2)
canon in diatessaron
alt + soprano: canon à la quarte
bas + tenor: canon à la quarte
6. genre :
chanson
7. reeks :
Motetti novi e chanzoni franciose a quatro sopra doi
8. tekst :
twee strofen op dezelfde noten
9. eerste gedrukte uitgave:
1520, Venetië, Andrea Antico, Motetti novi & chanzoni franciose a quatro sopra doi
152810 Pierre Attaignant
10. RISM:
15203
11. CMM:
DIAMM :
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1520: I Fm
druk 152810.
Universiteit van Montréal
Chansons et Motetz en Canon a ||quatre parties sur deux. | Université de Montréal (worldcat.org)
13. andere recente uitgaven:
-fotokopie: eerste stem in Bossuyt 1985 p. 26, afb. 5.
-facsimile 1520: OMI 1316
-* Douze canons du XVIe Siècle à quatre voix mixtes
restitution par Georges Dottin, Heugel, Paris. nr. 8, p. 20.
-Thomas,
Bernard, ed. Adrian Willaert - Five Double Canons for Four Voices
or Instruments. Londen 1986 (London Pro Musica TM65)
-MacMurtry, William M. Selected chansons from British Library, MS Additional 35087/ Recent researches in the music of the Renaissance; 68, 1985, p. 38-39
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt. op.cit. 1985. p. 26 (afb. 5) en p. 144:
"Ongetwijfeld
dateren deze werkjes, die blijkbaar bewerkingen zijn van volkse
melodieën, uit Willaerts studietijd bij Mouton te Parijs (voor 1515)"
17. Lawrence F. Bernstein. Art. “Buyers and Collectors of Music Publications” in “Music in Renaissance Cities and Courts. Studies in Honor of Lewis Lockwood”. Michigan. 1996. p. 38
Uitgebreide bespreking van “Mon mari m’a diffamée” p. 41 – 47: vergelijking met de versie van Josquin en met het chanson “Adieu mes amours” van Jean Mouton
17a. Frank Dobbins.
Andrea Antico’ s Chansons… art. in “La la la… Maistre Henri” Brepols, Turnhout. 2009 p. 128ss
OPNAMEN:
18. lp’s:
-*lp 39 *Music to entertain the Kings of Hungary
Ars Renata
(instrumentaal)
=cd 72
Luister ook op Spotify
19. cd’s:
-cd 72 = lp 39
-cd 178 Ganassi
Pierre Boragno e.a.
ZIG ZAG ZZT081002. 2008
in bew. van Silvestro Ganassi
20. duur
2’20” Boragno – 2’57” Ars Renata
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
316.
Kidger F035, p. 71, p. 130, p. 261, p. 348, p. 350, p. 352
MON PETIT CUEUR N’EST PAS A MOY a4
Mon petit coeur n’est pas a moy
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Mon petit cueur n'est pas à moy (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c3-F3 / finalis: D
5. aantal stemmen:
dubbel-canon : Alterius dicetis amant alterna camoena
canon in diatessaron
alt + tenor I
tenor II + bas
6. genre :
chanson
7. reeks :
Motetti novi e chanzoni franciose a quatro sopra doi
8. tekst :
Mon petit cueur n’est pas a moy.
Il est a vous, ma doulce amye.
Mais d’une chose je vous prie.
La vostre amour gardez la moy.
Mijn klein hartje is niet van mij.
Het is van jou, mijn zoete lief.
Maar één iets wil ik je vragen:
Reserveer jouw liefde voor mij.
9. eerste gedrukte uitgave:
1520, Venetië, Andrea Antico, Motetti novi & chanzoni franciose e quatro sopra doi folio 33v.
1528, Parijs, Pierre Attaingnant. Chansons et Motetz en canon a quatre parties sur deux, nr 21.
10. RISM:
15203
11. CMM
12. vindplaatsen:
druk 1520: I Fm
druk 152810.
Universiteit van Montréal
Chansons et Motetz en Canon a ||quatre parties sur deux. | Université de Montréal (worldcat.org)
13. andere recente uitgaven:
online – ms – Cambrai
CambraiBM 125-8 (n°92a,an), f. 86
-facsimile 1520: OMI 1316
-Thomas, Bernard, ed. Adrian Willaert - Five Double Canons for Four Voices or Instruments. Londen, 1986. (London Pro Musica, TM65) (bron: 1520/3)
-*Thomas, Bernard, ed., Adrian Willaert - Four double canons for 4 voices or instruments (ATTB). Antico Edition, Londen. 1972
2de oplossing p. 6
(met de vertaling in het Engels)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
16. Katelijne Schiltz. Music and Riddle Culture in the Renaissance. 2015. p.284 en 477.
Riddle: Alternis (alterius) dicetis, amant alterna Camoena (Vergilius, Ecloga tertia)
Vertaling : You will speak in alternation. The muses love alternation.
Verklaring: Dux becomes comes in the secunda pars.
17. Bernard Thomas. op.cit. 1972.
"De
canon is zo gebouwd dat hij kan opgelost worden op twee verschillende
manieren: eerste oplossing: de canonstemmen een kwart hoger.
tweede oplossing (zie de uitgave): een kwart lager.
In
dezelfde uitgave van Andrea Antico staat folio 29 een andere zetting op
dezelfde manier gebouwd maar van een anonieme componist.”
17a. Zie ook: Frank Dobbins. Andrea Antico’ s Chansons… art. in “La la la… Maistre Henri” Brepols, Turnhout. 2009 p. 128ss
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd nr 8 Renaissance-polyfonie in Brugge
Het Liedboek van Zeghere van Male
Capilla Flamenca
EUFODA 1155
1990
versie 1 en 2 na elkaar.
twee stemmen en twee instrumenten.
20. duur:
1'48"
18. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
317.
Kidger F059, p. 106, p. 161, p. 265,
MON PETIT CUEUR TU N’ES PLUS MIEN a 6
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
6-st.
6. genre :
C hanson
7. reeks :
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
1560, Parijs, Adrian Le Roy & Robert Ballard, Livre de Meslanges, contenant six vingtz chansons..
10. RISM:
1560b
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: F ParisBNC 851 (Bourdeney) (nr 495) (Zie hier verder : online)
druk 1560: PL Kj (enkel superius)
13. andere recente uitgaven:
online – ms Bourdeney – Parijs. Bibliothèque Nationale BNC 851 (beeld 495)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
318.
Kidger F046, p. 105, p. 115, p. 161, p. 263, p. 335
MORT OU MERCY EN LANGUISSANT J’ATTENS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
5-st.
Canon in de tenor : “Canon in diathessarum, ad longum.”
6. genre :
chanson
7. reeks :
Livre des meslanges . 26 chansons
8. tekst :
Mort ou mercy en languissant j’attens
Mais cognoissant qu’e’ vein je pers mon tems
Raison le veut & conseil m’en enhorte
De laisser tout
Mais l’amour est si forte
Que mes esprits ne font pas bien contens.
9. eerste gedrukte uitgave:
1560, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Livre de Meslanges contenant six vingtz chansons.
1572, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de Chansons
10. RISM:
1560b / 15722
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.
12. vindplaatsen:
ms: F ParisBNC 851 Bourdeney ms p. 492 (Zie hier verder : online)
druk 1572: B KBR (B) – CH Lausanne, Bibl. A.Cortot (contratenor) ; E Madrid, Bibl. Del Conservatorio (superius, contratenor, tenor, bassus, quinta pars) - F Bnf (onvolledig) (Zie hier verder : online) - S Uppsala Universitetesbiblioteket (Utl.vok.mus.tr. 570-574) (contratenor, tenor, bassus, quinta pars, sexta pars)
13. andere recente uitgaven:
online – ms Bourdeney – Parijs. Bibliothèque Nationale BNC 851 (p. 492)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1572 – Parijs. Bibliothèque Nationale Bnf (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
-Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert: The Complete Five and Six-Voice Chansons. New York, 1992. (The Sixteenth-Century Chanson, 23)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
21. Catalogue de la Chanson Française à la Reniassance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
MOTETTEN EN PSALMEN
Vierstemmige motetten. Liber Primus 1539 – W1106
Kidger p. 10
Vindplaats: D 4 Mus.pr. 12 – 00073118
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
Idem (W1107 – 1545)
Kidger p. 25
Vindplaats: D 4 Mus.pr. 42 - 00073520
Vierstemmige motetten. Liber Secundus (W1108-1545)
Kidger p. 12-13
Vindplaats: D 4 Mus.pr. 12 – 00073119
Idem (W1109 – 1545)
Kidger p. 27-28
Vindplaats: D 4 Mus.pr. 97 - 00071933
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
Musica quatuor vocum, que materna lingua motecta vocantur
15499a
Kidger p. 95
Vindplaats : I Bol R175
Vijfstemmige motetten. Liber primus (W1110 – 1539)
Kidger p. 15
Vindplaats: D 4 Mus.pr. 56 – 00071874 (enkel altus en tenor)
https://stimmbuecher.digitale-
Vijfstemmige motetten. Liber primus (W1111 – 1550)
Kidger p. 33
Zesstemmige motetten. Liber primus (W1112-154210)
Kidger p. 17-18
Vindplaats: D 4 Mus.pr.52 – 00074422
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
I sacri e santi salmi … a quatro voci (W1123 – 1555)
Kidger p. 41
I sacri e santi salmi … a quatro voci (W1124 – 1565)
Kidger p. 41
I sacri e santi salmi … a quatro voci (W1125 – 1571)
Kidger p. 65
Vindplaats: D 4 Mus.pr. 175
Phalesius. Moteta quatuor, quinque, et sex vocum … liber primus
(bevat de eerste 11 motetten)
Kidger p. 58
Vindplaats: D 4 Mus.pr. 124#Beibd.4
online : D München Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
Phalesius. Moteta quatuor, quinque, et sex vocum … liber secundus
(bevat de overige zestien motetten)
Kidger p. 59
Vindplaats: D 4 Mus.pr. 124#Beibd.5
online : D München Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
Mottetti del Fiore a quattro voci … libro primo (156406)
In Venetia, Appresso Francesco Rampazetto
BolC R213
Kidger (niet)
Museo internazionale e biblioteca della musica - Catalogo Gaspari (bibliotecamusica.it)
of
http://www.bibliotecamusica.
Pater Noster (versie 1) en Ave Maria (versie 3)
=====
MOTETTI DE LA CORONA. Libro quarto.
een verzameling polyfone motetten gedrukt te Fossombrone door Ottaviano Petrucci
in 1519.
-Verbum bonum et soave a 6
-Verbum bonum et soave a 5
online – 15193 – IMSLP
http://conquest.imslp.info/
online –15193 – Londen
https://repository.
of
https://repository.
online – 15193– Wenen (enkel tenor)
https://digital.onb.ac.at/
=====
MOTETTI NOVI & CHANZONI FRANCIOSE A QUATRO SOPRA DOI
Venetië. Andrea Antico. 15203
Kidger p. 70 en 72.
10 composities van Adriaen Willaert: 4 motetten en 6 chansons
3 chansons overgenomen in Pierre Attaingnant. Six Gaillardes et six Pavanes avec treze chansons musicales a quatre parties. C. [c. 15289]
en alle 10 canons in Pierre Attaingnant. Chansons et Motetz en canon a quatre parties sur deux.
[c. 152810]
vindplaatsen: B KBR - I Fm
RISM B/I 15203
facsimile : Cat96 Genève 1982
facsimile : OMI 1316
2.Sancta et immaculata virginitas / Cum jucunditate memoriam
3.Christi virgo dilectissima / Quoniam peccatorum molle
5.Domine quis habitabit / Nec fecit proximo suo malum / Qui iurat proximo
7.Inter natos mulierum
23.Petite camusette a la mort
25.Irons nous tousjours coucher
28.Mon petit cueur n’est pas a moy
30.J’ayme bien mon amy « In subdyapenthe »
31.J’ayme bien mon amy « In subdiatessaron »
32.Mon mary m’a diffamee
Info : Frank Dobbins. Art. Andrea Antico’s Chansons and the Diffusion of French song in the second decade of the sixteenth century in « La, la, la… maistre Henri» Mélanges de musicologie offerts à Henri Vanhulst. 127 - 157.
The
important contribution of Mouton, who is also named as the composer of
the opening chanson, (whose text carries his name as its final word), of
the déploration for Fevin, (no. 18) and of the Marian
motet Ave virgo celi porta (no. 8), may confirm the book’s
papal destination; Leo who certainly met Mouton at Bologna in 1515,
later appointed the musician as an apostolic notary. But the inclusion
of these pieces by Mouton could also support the notion that this
collection was compiled by Adriaen Willaert, who according to Gioseffo
Zarlino, had studied with the older composer in France before entering
the service of Cardinal Ippolito I d’Este in Rome in or before 1515.
Frank Dobbins op.cit. p. 132.
Antico printed these pieces with movable type in two impressions. Unique collection of
canonic chansons and motets for four voices (notated in two) by Willaert, Mouton, Prioris,
Divitis, Vassoris, de la Rue, etc.
Wrappers.
=====
MUSICA NOVA (versie 1540)
Kidger p. 85
Musica nova accomodata per canta et sonar sopra organi: et altri strumenti, composta per diversi eccellentissimi musici. Venezia, al segno del pozzo.
Venetië, Andrea Arrivabene. 1540
-Ricercar I
-Ricercar X
-Ricercar XIV
(RISM 154022)
Bundel
instrumentale muziek, uitgegeven in Venetië in 1540 door Andrea
Arrivabene, met 21 vierstemmige ricercars, waarvan 3 van Willaert.
Opnieuw
uitgegeven, wellicht tussen 1547 en 1556, met toevoeging van Franse
dansen en andere ricercars te Lyon door Jacques Moderne onder de
titel Musicque de Joye.
=====
MUSICA NOVA (versie 1558-1559)
Kidger p. 50
CMM 3 - V :
vol. 1 motetten
Bsb00071866
RISM : W 1126
CMM 3 – XIII :
vol. 2 madrigalen
Bsb00073059
RISM : W 1126
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en
7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online:
Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München,
Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel,
maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
Dit muziekboek, in 1559 door de Venetiaanse drukker Antonio Gardano onder de titel
MUSICA NOVA uitgegeven, bevat uitsluitend composities van Adriaen Willaert:
25 Italiaanse madrigalen en 27 Latijnse motetten, voor vier tot zeven stemmen.
De madrigalen zijn op één na alle gecomponeerd op sonnetten van Petrarca. Ze spreken
vooral over een hunkering naar een verre geliefde.
De teksten voor de motetten zijn van diverse oorsprong: uit het Oude en het Nieuwe
testament en uit de liturgie, teksten die spreken van zondebesef en roep om vergeving,
maar ook teksten die een huldigend en feestelijk karakter hebben. Bij een negatief
geladen sfeer opteert Willaert soms voor een extreem lage zetting. In werken die een
meer positieve gemoedsgesteldheid uitstralen gebruikt hij daarentegen een ‘normale’
zetting, waarin zowel hoge als lage stemmen voorkomen.
De Musica Nova bevatte, hoewel de titel spreekt van 'nova', geen nieuwe stukken. Ze
waren vermoedelijk voordien reeds allemaal in een handschriftenbundel verzameld,
waarover we reeds in 1544 een melding vinden. In een brief aan Malvicino da Piacenza
(15 april 1544) vertelde Antonfrancesco Doni over een concert dat hij heeft bijgewoond
en dat hem buitengewoon verrukt heeft. Op die muziekavond, zo vertelt hij, werden
werken uitgevoerd van Adriaen Willaert, die tot het mooiste behoren dat hij ooit gehoord
heeft. Hij spreekt van “vindingrijk, goed vervaardigd, aangenaam, juist en wonderwel
aangepast aan het woord”. Het waren “goddelijke composities”!
Die handschriftenbundel zou gedurende jaren in het bezit geweest zijn eerst van de
verzamelaar Neri Capponi, en daarna van de zangeres Polissena Pecorina, een goede
bekende van Willaert, totdat zij in het jaar 1554 besloot hem te verkopen aan Alfonso
d’Este, een fijnzinnig mecenas met een uitgelezen muzikale smaak, de toekomstige
hertog van Ferrara. Maar al die eigenaars hielden de kostbare bundel al die tijd
‘verborgen en begraven’. Niemand kon ze in handen nemen of er een kopie van
bekomen. Pas in 1558 beslistte de prins dan toch om Willaerts magnum opus te laten
drukken. Hij wilde daarbij dat het een prachtuitgave zou worden. Kosten noch moeite
werden gespaard. Het moest een kwalitatief hoogwaardige uitgave zijn: een uitzonderlijk
groot formaat van de stemboeken, een rijkversierde titelpagina en een afbeelding van
de meester zelf. Vooraan werd een uitvoerige opdracht geschreven door Dalla Viola aan
Alfonso, waarbij ook hier het prestigieuze karakter van deze uitzonderlijke collectie in de
verf wordt gezet.
Snel na de publicatie werden de motetten en madrigalen van de Musica Nova als model-
stukken geprezen, ook en vooral in theoretische traktaten met “Le istitioni harmoniche”
uit 1558 van Gioseffo Zarlino als grote voorbeeld. Deze leerling van Maestro Adriano
verwijst daarbij naar het polyfone weefsel, de keuzes in het gebruik van de modi, de
chromatiek en de aandacht voor de tekst.
Ook vandaag nog worden ze als vernieuwend voor die tijd bestempeld en mochten ze
dus terecht als “Musica Nova” worden betiteld.
(Deze tekst is een samenvatting van een artikel van prof. dr. Katelijne Schiltz " De Musica Nova van Adriaan Willaert: Een magnum opus met een lange geschiedenis" uit 2004. We bezorgen u graag de volledige tekst.
Stuur een mail naar info@adriaenwillaert.be)
De motetten uit de bundel werden herdrukt in twee boekdelen in 1561 door Petrus
Phalesius te Leuven (RISM W1128 (1561) onder de titel:"Hadriani Willaert musici
excellentissimi moteta... nunc primum in lucem edita."
De volledige MUSICA NOVA werd door Antonio Gardano herdrukt in 1569, een uitgave die
verloren is gegaan.
Bibliotheken
B. Brussel. Koninklijke Bibliotheek van België (zonder de altus)
Musica
nova di Adriano Willaert all'illustrissimo et eccellentissimo Signor il
Signor Donno Alfonso d'Este Prencipe di Ferrara - OPAC (kbr.be)
D. München. Bayerische Staatsbibliothek
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
F. Parijs. Bibliothèque Saint Geneviève
cantus: https://archive.org/details/
altus: https://archive.org/details/
tenor: https://archive.org/details/
bassus: https://archive.org/details/
quinta pars: https://archive.org/details/
sexta pars : https://archive.org/details/
septima pars : https://archive.org/details/
I. Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
MUSICA NOVA in moderne noten – CPDL (Allen Garvin) = IMSLP
http://www3.cpdl.org/wiki/
Op cd :
Door de Duitse groep SINGER PUR integraal op 5 cd's uitgegeven:
-*cd 210.
MUSICA NOVA. The Petrarca Madrigals
Singer Pur
OEHMS CLASSIC OC 814. 2009
-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/
=====
MUSICQUE DE JOYE (RISM 155024)
Bundel instrumentale muziek tussen 1547 en 1556 te Lyon door Jacques Moderne
uitgegeven. Bevat naast een aantal Franse dansen drie vierstemmige ricercars van
Adriaen Willaert die in 1540 in de Venetiaanse verzameling "Musica Nova" verschenen
waren. Verder ook een vierde ricercar van Willaert, dat evenwel ook aan Julio de Modena
wordt toegeschreven.
Recente uitgave: Ricercare for four from Musicque de joye : for recorder quartet (SATB) :
score and parts
New York : Galaxy Music, . [1981].
-cd 4 en cd 60: Musicque de Joye
Hesperion XX o.l.v. Jordi Savall
=====
Volg ons op Facebook 