Contact | Nieuwsbrief | Sitemap
Oeuvre
OEUVRE ALFABETISCH : V
We kunnen hier niet alle composities uitvoerig behandelen. Daartoe is er te weinig plaats. Wil je van een bepaald werk meer informatie hebben, schrijf ons en we zullen u bijna zeker kunnen helpen.
info@adriaenwillaert.be
Structuur van de gegevens · Referentie handschriften en drukken (sigla) · RISM-lijst
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
V
515.
Kidger b207, p. 88, p. 126, p. 148, p. 160, p. 189, p. 237
VADO AD EUM QUI MISIT ME
volgens Kidger : van Cipriano De Rore
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
5-st
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
ms: F ParisBNC 851 Bourdeney ms pp. 26-27 (Zie hier verder : online) - I BolSP 39 - LucBS 775 -ModE C.313 (tenor ontbreekt)
1543, Milaan, Giovanni Antonio Castiglione, Motetarum divinitatis. quinque vocibus liber primus
1544, Venetië, Antonio Gardano, Cipriani musici eccellentissimi cum quibusdam aliis doctis authoribus motectorum. Liber primus quinque vocibus.
1555, Neurenberg, Johann vom Berg (Montanus) en Ulrich Neuber
1569, Venetië, Claudio Merulo, Motectarum divinitatis liber primus. 5 vc Liber primus
10. RISM:
15433 / 15446 / 155510 / 15692
11. CMM:
DIAMM : Digital Image Archive of Medieval Music :: Vado ad eum qui misit me (diamm.ac.uk)
12. vindplaatsen:
13. andere recente uitgaven:
online – ms Bourdeney – Parijs BNC 851 (pp. 26-27)
BnF, département Musique, RES VMA MS-851 | Gallica
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
516.
Kidger B099, p. 13, p. 142, p. 217, p. 331
VALDE HONORANDUS EST BEATUS JOANNES
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Valde honorandus est (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2-c1-c1-c3 / finalis: C
5. aantal stemmen:
4-st. (SSAT of SSAA)
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber secundus, nr 5
8. tekst :
Valde honorandus est beatus Joannes
Qui supra pectus Domini in coena recubuit.
Cui Christus in cruce matrem virginem commendavit.
Tekst uit de liturgie van het feest van de evangelist Johannes (27 december)
Laten we de heilige Johannes eren
die tijdens het laatste avondmaal op de borst van de Heer mocht rusten
en aan wie Christus van op het kruis zijn Moeder de Maagd heeft aanbevolen.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Andrea Antico, Brandino en Ottaviano Scotto, Motetti di Adrian Willaert. libro secundo a quattro voci
10. RISM:
1539b - W 1108
11. CMM:
3-02, pp. 6-8 (bron: 1539b)
12. vindplaatsen:
druk 1539: D Mbs (Zie hier onder : online)- I BolC, PLn, VIb(S) - PL Krakow (A, T)
13. andere recente uitgaven:
online – (W1108) 1539 - München:
https://stimmbuecher.digitale-
-Mottetti a 4 voci. Fondazione Guido d'Arezzo
Corso Italia 102 - 52100 AREZZO (Italia) (1984)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 103:" typische inzet: een homofone, zelfs homoritmische inzet in declamatorische stijl"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
517.
Kidger -----
VALLE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
6. genre :
intabolatura
7. reeks :
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
154633
11. CMM:
DIAMM :
12. vindplaatsen:
druk 1546: B KBR
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
1546, Venetië, Antonio Gardano, Intabolatura de lauto di l'eccellentissimo musicho messer Antonio Rotta
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur
=====
518.
Kidger H015, p. 24, p. 30, p. 32, p. 40, p. 193, pp. 283-284, p. 333, p. 358
VECCHIE LETROSE NON VALETE NIENTE
2. ondertitel:
3. Gecomponeerde delen:
Vecchie letrose (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-F3 / finalis F
5. aantal stemmen:
4-st.
melodie in de tenor
6. genre :
villanesca
7. reeks :
canzone villanesche alla napolitana
8. tekst :
Vecchie letrose non valete niente
Se non a far l'aguaito per la chiazza:
Tira alla mazza.
Vecchie letrose, scannaros'e pazze.
Oude kletskousen, je deugt tot niets
tenzij om op de markt op de loer te liggen.
Sla maar met je stok
oude kletskousen, gekke tierders.
9. eerste gedrukte uitgave:
154427 – W1114a, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alle napolitana. nr 6
154427 – W1114b, Venetië, Girolamo Scotto, Canzone villanesche alle napolitana. nr 6
154520 – W1115, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alla napolitana. nr 5
154811 – W1116, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr7
154811 – W1117, Venetië, Girolamo Scotto, Canzon villanesche alla napolitana nr 7
155329 – W1118, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr 7
10. RISM:
1545 = 154520- W1115 / 154811 - W1116 + W1117 /
155329 - W1118
11. CMM:
3-14, pp. 149-150 (bron: 154520 – W1115)
12. vindplaatsen:
ms: GB Winchester Partbooks WinF 153 (Zie hier verder : online)
druk 1544 (Scotto): I Pistoia. Bibl. Arch. Capit. (A - onvolledig)
druk 1545: A Wn (T) - D Mün (Zie hier verder : online), Wolf - PL Krakow (B)
druk 1548 (Scotto): A Wn - F Pn(A) (Zie hier verder : online)
druk 1548 (Gardano): I BolC (A)
druk 1548 (intab): A Wn - F Parijs (Zie hier verder : online)
druk 1553: D Wolf - GB Lbl (A,T,B)- USA Pitsb (S, A, T)
13. andere recente uitgaven:
online – ms – Winchester Partbooks
GB-WCc MS 153 [Discantus] (Winchester Partbooks) (nr. 21)(ff. 19v-20r pp. 49-50)
GB-WCc MS 153 [Altus] (Winchester Partbooks) (nr. 21)(ff. 19v-20r pp. 49-50)
GB-WCc MS 153 [Tenor] (Winchester Partbooks) (nr. 21)(ff. 19v-20r pp. 49-50)
GB-WCc MS 153 [Bassus] (Winchester Partbooks) (nr. 21)(ff. 19v-20r pp. 49-50)
online – 1545 – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr V.
online beelden :
cantus : 6/16
altus : 6/16
tenor : 6/16
bassus : 6/17
online – 1548 – intabulatura - Parijs
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1545 - partituur in moderne noten – CPDL (Allen Garvin)
http://www3.cpdl.org/wiki/
-Cardamone, Donna G., Adrian Willaert and his Circle. Canzone Villanesche alla Napolitana and Villotte, Madison, 1978. (RRMR, 30)
met de vertaling in het Engels - met de luittabulatuur van Giulio Abondante
-Thomas, Bernard, ed., Adrian Willaert - Five
Villanelle (1545) for Four Voices or Instruments SATB. London Pro Musica, TM42, Londen 1984.
-London Pro Musica MCR1
Muziek voor Kromhoorns
bron: 1545
een kwint hoger
-Ed. Alfred (ALF 52422)
-Profane vocal Polifonia of the Italian Rinascimento
Collection of pieces by A. Willaert, O. Vecchi, G. Caimo, B. Donato, Orlando di Lasso, Cipriano de Rore, J. Archadelt, C. Festa, G.T. Cimello and G. Pierluigi da Palestrina
Trascription by Andrea Lunghi
Edipan Edition
14. intabulaties, diminuties, tientos:
-1548, Venetië, Girolamo Scotto, Intabolatura di lautto libro secondo. intabulati & accomodati per sonar di Lautto per lo Excellentissimo M. Iulio Abondante
(zie hierboven, de uitgave van Cardamone)
-moderne tabulatura van Frank Wallace (zie cd 15)
-Giovane da Nola. Vecchie letrose nui cingari simo
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1994.
p. 122: "rechttoe rechtaan zetting in een akkoordische schrijfwijze, waarbij de bovenstem melodisch primeert... de jaloerse vrijer die de spot drijft met de afgunstige oude vrouwen, onder wier hoede het verliefde meisje wordt geplaatst. (.) Deze liederen (Napolitaanse villanella) charmeren vooral door hun dansachtige ritmen en hun direct aansprekende melodieën die de luisteraar onmiddellijk kan nazingen."
17a. Jaak Maertens. A.W.F.-A.W.S.:
De vrijer drijft de spot met de afgunstige oude vrouwen, onder wier hoede het verliefde meisje wordt geplaatst.
SATB - 1 strofe --A(aa)B(bb')C(cc)D(dd) - Direct aansprekende melodie; syncoperingen - Dansante ritmes - Eenvoudige homofone zetting met enkele passussen imitatief contrapunt en ongelijke inzetten; inzonderheid hoofdfuncties met enkele nevenfuncties w.o. een verlaagde VII; een paar vertragingen van de terts; overvloed aan volmaakt authentieke cadensen
Lees meer: klik op de voorpagina van deze website op “toplijst”.
OPNAMEN:
We tellen meer dan 40 cd-opnamen van dit villanesce.
Hét succesnummer van de Maestro!
We geven hier enkel de belangrijkste.
18. lp’s:
-*lp 49 Musik der Renaissance in Neapel (1442-1556)
Hespèrion XX olv Jordi Savall - EMI 1984
-*lp 54 Canti carnascialeschi
Josquin-ensemble, Wien olv Michael Mayr
CHRISTOPHORUS VERLAG, Freiburg
= cd 14
19. cd’s:
-*cd nrs 7, 38, 74, 98, 99 en 111:
MUSIK DER RENAISSANCE IN NEAPEL (1442-1556)
Hespèrion XX olv Jordi Savall
steeds dezelfde uitvoering met Montserrat Figueras en
instrumenten
www.amazon.com/Renaissance-
luister ook op YOUTUBE:
http://www.vogad.com/
of
https://app.idagio.com/albums/
of
https://www.youtube.com/watch?
of met partituur:
https://www.youtube.com/watch?
-*cd 12
LA DOLCE VITA .
Music in Renaissance Naples
The King's Singers en Tragicomedia
EMI Classics CDC 7 54191 2. 1991
MP3-downloaden: http://mp3.rhapsody.com/album/
Luister ook op YOUTUBE: http://www.youtube.com/watch?
of https://www.youtube.com/
-*cd 14
CANTI CARNASCIALESCHI
Josquin-ensemble, Wien, o.l.v. Michael Mayr
CHRISTOPHORUS VERLAG, Freiburg CD 74538
=lp 54
-*cd 15
THE ART OF FLEMISH SONG IN THE COURTS OF EUROPE
LiveOak.
Nancy Knowles, sopraan, Frank Wallace, bariton, vihuela de mano (eigen tabulatura)
CENTAUR CRC 2109. 1991
-*cd 17
GENTIL MADONNA
A Vision of the Italian Renaissance
London Pro Musica. Bernard Thomas
UNITED 88004 CD. 1994
=cd 47
-*cd 20
ADRIAAN WILLAERT IN ITALIË.
Capella Sancti Michaelis.
EUFODA 1160. 1993
-*cd 21/I
LE VILLANESCHE
Euterpe o.l.v. Negri
vokaal kwartet met spinet, luit en slagwerk met tekst in hedendaags Italiaans
luister ook op SPOTIFY en IDAGIO
-*cd 27 20 JAAR KOORLEVEN IN VLAANDEREN
RADIO 3 R396001 (opname 16/01/1993)
dubbel vokaal kwartet "Mandriale" o.l.v. Benedicte Van Outryve
1996
-*cd 28 MUSIC OF THE ITALIAN RENAISSANCE
Shirley Rumsey
NAXOS 8.550615 - Early Music. 1993-1994
-cd 32
ADRIAEN WILLAERT
Romanesque o.l.v. Philippe Malfait
RICERCAR RIC 151145
zang, 3 vedels, luit, harp en slagwerk -
met vertaling in het Frans en het Engels
YOUTUBE:
https://www.youtube.com/watch?
luister ook op SPOTIFY en IDAGIO
-*cd 50
VECCHIE LETROSE. Italian Renaissance Music
Syntagma Musicum
ARTS AUTHENTIC 47504-2
www.passionato.com/release/
luister ook op SPOTIFY : nummers – vecchie letrose
-*cd 56
INSALATA A CAPPELLA
Ensemble Amarcord
MW VKJK 9705. 1997
Luister ook op SPOTIFY : nummers – vecchie letrose
-*cd 57 VIVA NAPOLI.
Canzoni villanesche
Doulce mémoire. Denis Raisin-Dadre
ASTRÉE 8648
-*cd 61
CARLOS V: MILLE REGRETZ:
La Cancion del Emperador
La Capella Reial de Catalunya samen met Hespèrion XXI o.l.v. Jordi Savall
ALIA VOX AV9814
DIAPASON D’OR
-cd 65
LES MUSICIENS DU NORD
Musici ten tijde van Albrecht en Isabella.
Stephan Van Dijck
LA CETRA D'ORFEO - CYPRES 04 20
2001
luister ook op YOUTUBE
-cd 77
JOSQUIN DES PREZ
Robin & Marion
Les Chantres de Picardie + Les Menestriers Picards
CALLIOPE (Fr). 2000
-cd 79.
RESONANZEN 2001
Viva España
ORF "Edition Alte Musik" cd 2
2001
http://shop.orf.at/1/index.
luister ook op IDAGIO
-cd 94
MUSIC FROM THE SPANISH KINGDOMS
Circa 1500 o.l.v. Nanacy Hadden
CRD #3447. 1995
-cd 116
VILLANELLE NAPOLITANA DEL XVI SECOLO
Ensemble San Felice o.l.v. Giangiacomo Pinardi
TACTUS 500002
-cd 129
THE GLORY OF VENICE
Concordia o.l.v. Mark Levy
METRONOME 2003
= cd 108
-cd 161
THE BOOK OF MADRIGALS
Amarcord
RAUMKLANG
2006 / 2007
luister ook op SPOTIFY : nummers – vecchie letrose
-cd 166
FUTURO ANTICO IV
Angelo Branduardi
2007
luister ook op YOUTUBE.
-cd 172
KRUMMHORN, CROMORNE, STORTO, TOURNEBOUT?
Syntagma Amici
RICERCAR RIC 262
2006/2007
-cd 178
GANASSI
Pierre Boragno e.a.
ZIG ZAG ZZT081002. 2008
in bew. van Silvestro Ganassi
-cd 187 CANTA NAPOLI
Mathieu Abelli tenor en het Ensemble Fuoco e Cenere o.l.v. Jay Bernfeld
ARION ARN68730
2006
Dit lied kan men volledig beluisteren en op MP3-downloaden:
http://www.fuocoecenere.org/
-cd 194
O BONE JESU
Collegio Vocale I Buoni Antichi o.l.v. Coen Vermeeren
in eigen beheer: http://www.coenvermeeren.nl/
-cd 196
TRAZOS DE LOS MINISTRILES
Ministriles de Marsias
NB - NB017
2008
http://www.diverdi.com/tienda/
-cd 227 VINUM ET MUSICA
Songs & dances from Nuremberg sources
Capella de la Torre en Dominique Visse
http://www.prestoclassical.co.
luister ook op SPOTIFY : nummers – vecchie letrose
-cd 252
ADRIAN WILLAERT. CANZONE
Noël Akchoté, gitaar
Label: Noël Akchoté Downloads – AWC-1
2015
luister ook op SPOTIFY : artiesten - akchoté
-cd 257
ROBERT E. LEE HIGH SCHOOL CHORALE o.l.v. Paula Edwards
Clinic / Convention
2011
luister ook op SPOTIFY : artiesten – Robert e. lee high school chorale
-cd 263
DI GUERRA E DI PACE
Renaissance music for winds and percussion.
La Pifarescha
GLOSSA GCD 923901
2016
luister ook op SPOTIFY : albums – La Pifarescha – nr 5
Op deze cd verder nog werken van Moritz van Hessen-Kassel, Pierre Phalèse, Josquin des Prez, Tielman Susato, Ludwig Senfl, Heinrich Isaac, Jean d’Estrées, Jehan Tabourot, Giovanni Ambrosio, Paul Kugelman en anonymi.
cd 269
VENEZIA MILLENARIA
Jordi Savall
ALIA VOX
2017
Op deze dubbel-cd staan meer dan 30 nummers.
Voor de volledige lijst :
https://www.prestoclassical.
Alle opnamen zijn live-uitvoeringen.
YouTube: Live van de Spaanse tv
https://www.youtube.com/watch?
luister ook op SPOTIFY : albums – venezia millenaria
luister ook op IDAGIO: vecchie letrose:
https://app.idagio.com/
de ganse cd op IDAGIO
https://app.idagio.com/
of
https://app.idagio.com/albums/
Gramophone Magazine. April 2018. Editor’s Choice
-cd 272
X FESTIVAL INTERNACIONAL DE MUSICA RENACENTISTA Y BARROCA AMERICANA
"MISIONES DE CHIQUITOS"
AÑO 2014
Vol. 3
Asociación pro Arte y Cultura
The Norwegian Wind Ensemble
CANTUS 2017
luister ook op SPOTIFY: nummers – vecchie letrose
-cd 273
COMMEDIA! COMMEDIA!
Elena Bertuzzi sopraan
Accademia Strumentale Italiana o.l.v. Alberto Rasi
STRADIVARIUS 37090
https://www.stradivarius.it/
luister ook op YouTube: Vecchie letrose - YouTube
luister ook op SPOTIFY: artiesten – Elena Bertuzzi
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/
cd 280 IN THE FOOTSTEPS OF PETRUS ALAMIRE
Laudantes Consort, Henry’s Eight, Egidius Kwartet
ETCETERA KTC1519
2015
5 cd’s
luister ook op SPOTIFY
luister ook op YOUTUBE
https://www.youtube.com/watch?
Vox in Fabula
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
1'39" Romanesque - 3’19” A.E. Negri
=====
519.
Kidger B189, p. 19, p. 92, p. 138, p. 233,
VENATOR LEPORES MITTET TIBI
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Venator lepores mittet tibi
2. At Francisce Ducum
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2-c1-c2-c3-c3-c4 / finalis: C (in beide delen)
5. aantal stemmen:
6-st.
In beide delen wordt in V en VI een tweestemmige canon verwerkt op de tekst "Argentum et aurum".
Voor de gregoriaans antifoon op “Argentum et aurum non est mihi : quod habeo, hoc tibi do.”, zie Liber Usualis 1953 p. 1515. Eerste vespers van het feest van de apostelen Petrus en Paulus op 29 juni.
In het eerste deel: fuga in subdiathessaron, quintus-dux, sextus-comes.
In het tweede deel: in subdiapenthe, sextus-dux, quintus-comes.
6. genre :
opdrachtmotet
7. reeks :
Motetta VI vocum, nr 16
8. tekst :
Venator lepores mittet tibi,
maxime princeps,
rusticus ex agris munera laeta suis.
Devectas merces
Seris mercator ab Indis
Velocem mittet Sarmata quadrupedum.
At Francisce, ducum dux maxime
mitto ego vates
Et cantor numeris carmina vincta suis
Esse leve hoc fateor munus
saneque pusillum.
Magnum erit at magni principis auspiciis.
Tekst in Quintus en Sextus:
“Argentum et aurum non est mihi. Quod autem habeo, hoc tibi do. »
(Acta App. 3, 6.)
Zilver en goud heb ik niet. Maar wat ik heb, dat geef ik je.
9. eerste gedrukte uitgave:
W1112 (1542), Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert. musicorum sex vocum . liber primus.
nr 32.
1545, Augsburg, Melchior Kriesstein, Cantiones septem, sex, et quinque vocum. nr 5.
(herdrukt in 1546)
10. RISM:
W1112 (1542) / 15453 / 15465
11. CMM:
3-04, pp. 81-88 (bron: W1112 - 1542)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: CZ HradKM 29
druk W1112 (1542) : A Wn - B Koninklijke Bibliotheek van België KBR II.91.361 (zonder 6) - D Dresden Katholische Hofkirche (B – onvolledig) –Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - Mu (zonder T en B), RegB , Wolfenbüttel (Zie hier verder : online) - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB British Library (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en 5)
druk 1545: D Mbs (zie hier verder : online)
druk 1546: B KBR L.P. 3088A (enkel tenor)
13. andere recente uitgaven:
online – W1112 (1542) – D Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek
WDB - Wolfenbütteler Digitale Bibliothek - drucke/3-1-musica-1s (hab.de)
online – W1112 (1542) – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 32
online beelden :
cantus : 36-37/60
altus : 36-37/60
tenor : 52-53/74
bassus : 38-39/68
quintus : 34-35/66
sextus : 34-35/47
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt 1985
p. 27-28, p. 44 en p. 121:
"kan gericht zijn tot Francesco II Sforza of tot Francesco Maria I della Rovere, hertog van Urbino, om op een uiterst elegante manier, de gunst van de hertog af te smeken. Deze laatste werd in 1524 als kapitein-generaal van de Venetiaanse troepen in de dogestad ontvangen.
Symbolisch verwerkt Willaert een cantus firmus, in canon, op de tekst van de antifoon: 'Argentum et aurum non est mihi, quod autem habeo, hoc tibi dabo!'. Blijkbaar heeft Willaert bij een bepaalde gelegenheid composities aan de hertog, wie het ook weze, geschonken en hoopt hij op een vergoeding."
p. 123: "Willaert verwerkt een tweede tekst die als cantus firmus in een van de binnenpartijen wordt geplaatst. Hier wordt de tekst en de melodie van de Gregoriaanse antifoon Argentum et aurum ingevoegd onder de vorm van een tweestemmige canon. Deze tekst verwijst naar het liturgisch feest van de H. Petrus en Paulus. Dit feest vormde het hoogtepunt van de feestelijkheden van de religieuze plechtigheid in San Marco op 29 juni.
p. 124: opvallende syllabische declamatiestijl
OPNAMEN:
18. lp’s:
Adriano 2
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
lp : 2021 EPRC 0043
2021
Zie ook : cd.
19. cd’s:
Adriano 2
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
Evil Penguin Classic
lp : 2021 EPRC 0043
2021
Luister op SPOTIFY : gezongen door Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
20. duur:
5’20”
=====
520.
Kidger D037, p. 22, p. 164, p. 179, p. 186, pp. 251-252
VENI CREATOR SPIRITUS a 4 en a 5 (versie 1)
2. ondertitel:
In Festo Pentecostes. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
1. Veni Creator Spiritus
3. Tu septiformis munere
5. Hostem repellas
7. Gloria patri
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-c4 / finalis: G (in alle delen)
5. aantal stemmen:
1. Veni Creator: C,A,T,B
3. Tu septiformis: A,T,B
5. Hostem: C,A,T,B
7. Gloria Patri: C,A,T[I] (canon: fuga trium temporum in unisono), T[II] [resolutio – op dezelfde toonhoogte na drie maten],B
De canonmelodie is geïnspireerd op de gregoriaanse hymne.
De pare strofen worden in het gregoriaans gezongen achtste modus.
Bijv. Liber Usualis. Doornik. 1953. p. 885.
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 12
8. tekst :
Veni, creator Spiritus
mentes tuorum visita,
imple superna gratia,
quae tu creasti pectora.
Qui diceris Paraclitus,
altissimi donum Dei,
fons vivus, ignis, caritas
et spiritalis unctio
Tu septiformis munere,
Dextrae Dei tu digitus
tu rite promissum Patris
sermone ditans guttura.
Accende lumen sensibus,
infunde amorem cordibus,
infirma nostri corporis,
virtute firmans perpeti.
Hostem repellas longius
pacemque dones protinus,
ductore sic te praevio,
vitemus omne noxium.
Per te sciamus da Patrem,
noscamus atque Filium,
te utriusque Spiritum
credamus omni tempore.
Gloria Patri Domino,
Natoque, qui a mortuis
Surrexit, ac Paraclito,
in saeculorum saecula.
Amen.
tekst uit de liturgie van Pinksteren
Kom Schepper, Geest, daal tot ons neer,
houd Gij bij ons uw intocht, Heer;
vervul het hart dat U verbeidt,
met hemelse barmhartigheid.
Gij zijt de gave Gods, Gij zijt
de grote Trooster in de tijd,
de bron waaruit het leven springt,
het liefdevuur dat ons doordringt.
Gij schenkt uw gaven zevenvoud,
O hand die God ten zegen houdt,
O taal waarin wij God verstaan,
wij heffen onze lofzang aan.
Verlicht ons duistere verstand,
geef dat ons hart van liefde brandt,
en dat ons zwakke lichaam leeft
vanuit de kracht die Gij het geeft.
Verlos ons als de vijand woedt,
geef ons de vrede weer voorgoed,
Leid Gij ons voort, opdat geen kwaad,
geen ongeval ons leven schaadt.
[Maak dat we door U de Vader kennen
en evenzeer de Zoon
en dat we steeds geloven in beide
samen met U, Heilige Geest.]
Aan God de Vader zij de eer
en aan de opgestane Heer
en aan de Geest die troost en leidt
van eeuwigheid tot eeuwigheid.
Nederlandse vertaling naar J.W. Schulte Nordholt
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae, excellentissimi Adriani Willart.
Herdrukt in 1550. Fol. 17.
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
3-07 pp. 73-78 (bron: 1542b)
12. vindplaatsen:
ms: I BolSP - PiacD - TrevBC 3 - TrevBC 25 -
13. andere recente uitgaven:
online – 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 50 Chormusik der Venezianischen Schule
Alsfelder Vokalensemble o.l.v. Wolfgang Helbich
MDG F 1138
19. cd’s:
20. duur:
=====
521
Kidger p. 128
VENI CREATOR SPIRITUS a 4 (versie 2)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
2. Qui paraclitus
4. Accende lumen (zelfde noten als 2.Qui paraclitus)
6. Per te sciamus
4. tonal type:
geen b/ g1 - c2 - c3 - F3 / finalis:
5. aantal stemmen:
6. genre :
7. reeks :
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
154211
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I BolSP 45
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
522.
Kidger B154, p. 146, p. 226
VENI REDEMPTOR
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
5 st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
Veni Redemptor gentium
Ostende par tuum virginis
Miretur omne seculum.
Talis decet partus Deum.
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 12], p. 25
12. vindplaatsen:
druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (b eniculturali.it) [nr 12],
of
Estense Digital Library - Scheda (cultura.gov.it)
In ieder boek : p. 25
online beelden :
cantus :38/690
altus :215/690
tenor ontbreekt
bassus : 396/690
quintus :551/690
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
522.
Kidger B190, p. 52, p. 59, p. 138, p. 154, p. 170, p. 177, p. 233
VENI SANCTE SPIRITUS a 6 (versie 1)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Veni Sancte Spiritus (strofen 1 – 4)
2. O lux beatissima (strofen 5 – 10)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c1(geen b)-c2-c3-c3-F3 / finalis: G (in beide delen)
Opvallend veel gebruik, door elkaar, van de mollen. Tweede stem meestal zonder,
de andere stemmen soms met twee mollen. Polytonaal?
5. aantal stemmen:
6-st.
In beide delen: canon in VI, resolutio in V (een kwint lager)
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica Nova. Moteta cum sex vocibus nr 11
8. tekst :
I
Veni Sancte Spiritus,
Et emitte coelitus
Lucis tuae radium.
Veni pater pauperum,
Veni dator munerum,
Veni lumen cordium.
Consolator optime,
Dulcis hospes animae,
Dulce refrigerium.
In labore requies,
In aestu temperies,
In fletu solatium.
II
O lux beatissima,
Reple cordis intima
Tuorum fidelium.
Sine tuo numine,
Nihil est in homine,
Nihil est innoxium.
Lava quod est sordidum,
Riga quod est aridum,
Sana quod est saucium.
Flecte quod est rigidum,
Fove quod est frigidum,
Rege quod est devium.
Da tuis fidelibus,
In te confidentibus,
Sacrum septenarium.
Da virtutis meritum,
Da salutis exitum,
Da perenne gaudium.
Amen.
Sequentia van Pinksteren
Kom, Heilige Geest,
Zend een straal
Van uw hemels licht.
Kom, vader van de armen.
Kom, gever van gaven,
Kom, licht voor het hart.
Allerbeste trooster,
Zoete gast voor de ziel
Deugddoende verkwikking.
Gij biedt rust bij het werk,
Verkoeling in de hitte,
Troost bij droefheid.
O licht vol zaligheid,
Vervul het diepste van het hart
Van wie U getrouw blijven.
Zonder uw bijstand
Is er niets in de mens,
Niets dat onschuldig is.
Reinig wat vuil is,
Besproei wat verdord is,
Genees wat gewond is.
Buig wat hard is,
Verwarm wat koud is,
Geleid wat van de weg afwijkt.
Geef uw gelovigen,
die op U vertrouwen,
Uw zeven heilige gaven.
Geef als verdienste voor onze deugd:
Een zalige dood
En een eeuwige vreugde.
Amen.
Vertaling: Volkszangboek, Doornik, 1950
9. eerste gedrukte uitgave:
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova nr 11
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Petrus Phalesius, Moteta quatuor, quinque, et sex vocum. Deel 2
10. RISM:
1559a - W 1126 / 1561(2) - W 1128
11. CMM:
3-05, p. 88 - 100 (bron: 1559a)
DIAMM : Estense Digital Library - ""Mottetti a sei ed a sette voci"" (beniculturali.it)
Zesstemmig : https://edl.beniculturali.
= ModE C.314
12. vindplaatsen:
ms: CS HradKM 29 – D RegB 878-882 – StuttL 2
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
druk ca 1560 : I ModE C.314 (Zie hier verder : online)
druk 1561 – (W1128) - D München – Bayerische Staatsbibliothek.
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 1) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – Modena – I ModE C.314
https://edl.beniculturali.it/
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 – D.München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online beelden :
cantus : 34-37/126
altus : 36-39/128
tenor :34-37/124
bassus :36-39/128
quintus :26-27/104
sextus :8-9/72
online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online:
druk 1561 - (W1128) – D München – Bayerische Staatsbibliothek
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
zonder de VIIde stem
https://stimmbuecher.digitale-
online – 1559 - partituur in moderne noten – CPDL (Pothám Imre)
VENI SANCTE SPIRITUS:
http://www3.cpdl.org/wiki/
Hier ook twee getransponeerde versies: een kleine terts lager en een kwart lager
of
MUSICA NOVA: http://www3.cpdl.org/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
De canon is gebouwd op de gregoriaanse melodie, bij het begin in langere notenwaarden.
Voor de gregoriaanse melodie:
De sequentia van de MISSA IN FESTO PENTECOSTES. Liber Usualis 1953 p. 880-881
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 13.
The Flemish Masters. Netherlands in Italy in the 16th Century. Vol. 1.
Pomerium Musices o.l.v. Alexander Blachly
CLASSIC MASTERS CMCD-1.OO7
1989
-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
2 ½ toon lager. Hierdoor klinkt het nogal donker, vooral in de lage inzetten van het begin, wat wellicht niet de bedoeling is.
luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook op IDAGIO:
MUSICA NOVA - volledig album: https://app.idagio.com/
(IDAGIO geeft een foutieve aanduiding. Het allerlaatste nummer is niet het Victimae Paschali Laudes, dat er tweemaal vermeld staat, maar het Veni Sancte Spiritus)
20. duur
9’29” Singer Pur
=====
Kidger B100, p. 11, p. 28, p. 135, p. 217, p. 332, p. 344
VENI SANCTE SPIRITUS a 4 (versie 2)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1.Veni Sancte Spiritus
2.Sine tuo numine (Sine tuo nomine)
4. tonal type:
-Medici Codex: met b / g2-c2-c3-c4 / finalis: G (in beide delen)
-bij Scotto en Gardano: een kwart lager: geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 finalis: D (in beide delen)
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
motettorum IV vocum . liber primus, nr 11
8. tekst :
I
Veni Sancte Spiritus,
Et emitte coelitus
Lucis tuae radium.
Veni pater pauperum,
Veni dator munerum,
Veni lumen cordium.
Consolator optime,
Dulcis hospes animae,
Dulce refrigerium.
In labore requies,
In aestu temperies,
In fletu solatium.
O lux beatissima,
Reple cordis intima
Tuorum fidelium.
II
Sine tuo numine, (vaak : nomine)
Nihil est in homine,
Nihil est innoxium.
Lava quod est sordidum,
Riga quod est aridum,
Sana quod est saucium.
Flecte quod est rigidum,
Fove quod est frigidum,
Rege quod est devium.
Da tuis fidelibus,
In te confidentibus,
Sacrum septenarium.
Da virtutis meritum,
Da salutis exitum,
Da perenne gaudium.
Alleluia.
Sequentia van de misliturgie van Pinksteren
Kom, Heilige Geest,
Zend een straal
Van uw hemels licht.
Kom, vader van de armen.
Kom, gever van gaven,
Kom, licht voor het hart.
Allerbeste trooster,
Zoete gast voor de ziel
Deugddoende verkwikking.
Gij biedt rust bij het werk,
Verkoeling in de hitte,
Troost bij droefheid.
O licht vol zaligheid,
Vervul het diepste van het hart
Van wie U getrouw blijven.
Zonder uw bijstand (numine)
Is er niets in de mens,
Niets dat onschuldig is.
Reinig wat vuil is,
Besproei wat verdord is,
Genees wat gewond is.
Buig wat hard is,
Verwarm wat koud is,
Geleid wat van de weg afwijkt.
Geef uw gelovigen,
die op U vertrouwen,
Uw zeven heilige gaven.
Geef als verdienste voor onze deugd:
Een zalige dood
En een eeuwige vreugde.
Alleluia.
Vertaling: Volkszangboek, Doornik, 1950
9. eerste gedrukte uitgave:
1539 – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quatuor vocum . liber primus nr 2
1545 – W1107, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert.musici celeberrimi. musica quatuor vocum liber secundus
10. RISM:
1539 - W1106 / 1545 - W1107
11. CMM:
3-02, pp. 42-49 (bron: 1545 )
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I FlorL 666 (Medici Codex)
druk 1539 – W1106: B Koninklijke Bibliotheek van België (A, T) - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk 1545 – W1107: A Wn - B Aa - D Eichstätt,. Staats- und Seminarbibliothek (T) - Fup (A) – Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - E VallaC (A) - F Pn (A - onvolledig) - GB British Library - PL Krakow
13. andere recente uitgaven:
online – 1539 - W 1106 – D.München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr XI
online beelden:
cantus : 16-17/52
altus : 16-17/44
tenor :16-17/44
bassus :16-17/45
online – 1545 – W1107 – D.Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online –– CPDL (Paul R. Marchesano) - partituur in moderne noten
http://www0.cpdl.org/wiki/
=CMM 3-02 maar een kleine terts hoger en met toevoeging van de maatstrepen tussen de noten op de notenbalken (beide delen zijn opgenomen) (finalis F)
-Lowinsky, Edward E., ed The Medici Codex of 1518 Chicago, 1968 (bron: FlorL 666)
met facsimile en met de vertaling in het Engels
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
DE MEDICI CODEX
Florence 1518
ms: I FlorL 666
Een handgeschreven koorboek op perkament uit 1518 met 77 motetten, waarvan 7 van Adriaen Willaert, opgedragen aan Lorenzo de Medici, hertog van Urbino.
Zie lijst bij "zijn oeuvre_per genre".
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 104: In het uitgebreid middengedeelte streeft de componist hier zowel naar variatie als naar een doorzichtiger klankbeeld, door een duet in te lassen, een typisch Josquin-procédé.
p. 105: Thematiek ontleend aan een Gregoriaanse cantus firmus, in alle partijen geparafraseerd en als thema imitatief verwerkt.
16. Schiltz. op. cit. 2003.
p. 183: over het gebruik van het soggetto.
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 72
RENAISSANCE MOTETS
Capella Cordina o.l.v. Alejandro Planchart
1973
19. cd’s:
20. duur:
=====
524.
Kidger B191, p. 18, p. 70 (Motetti de la corona. Libro quarto – zonder de hymnen), p. 74, p. 233, p. 343
VERBUM BONUM ET SOAVE a 6 (versie 1)
De twee versies van VERBUM BONUM ET SOAVE zijn samen opgenomen in de uitgave van Petrucci uit 1519 : Motetti de la corona. Libro quatro.
Tussen die twee versies zijn opvallende verschillen :
-De eerste versie telt 2 strofen, de tweede versie dezelfde twee plus een derde stroof.
-Willaert staat vermeld bij de eerste versie. Bij de tweede versie staat geen naam vermeld
-De eerste versie is zesstemmig. De tweede versie : vijfstemmig.
De verschillende uitgaven Motetti de la corona, vanaf 1514, behoren tot de oudste drukwerken in de geschiedenis. Ottaviano Petrucci is inderdaad de uitvinder van de muziekdrukkunst. In de Motetti de la corona. Libro quarto staan hoofdzakelijk Belgische componisten: Naast Willaert: Carpentras, Antoine de Févin, Josquin de Prez, Jean Mouton, Jean L’Héritier, Noel Bauldeweyn, Jacotin, Arnold Caen, Jean Richafort, Jhan Maistre, Lupus, Antoine de Penne, Eustachius Monte Regali, Arnold Caen, Compère, Divitis, Lupus en Thérache de Pierrequin. De compositie van Willaert is dan ook de oudste druk van deze maestro.
De volledige lijst : Motetti de la corona (Ottaviano Petrucci) - ChoralWiki (cpdl.org)
Voor de inhoudstafel wordt hier de weergave van IMSLP gevolgd, zowel voor versie 1 als voor versie 2.
Er zijn in totaal 59 beelden weergegeven, maar hier wordt enkel gewezen waar het motet Verbum bonum et soave staat.
Links is a, rechts is b.
Versie 1 is zesstemmig en telt twee strofen. Het laatste woord is “Amen. Alleluia”
Versie 2 is vijfstemmig en telt drie strofen. Het eindigt met “Alleluia” in een soort cadens.
online – 15193 – IMSLP
http://conquest.imslp.info/
online : 1/59
links : blanco.
rechts : titel Motetti de la corona. Libro quarto
online : 2/59
links : tabula
rechts : Constantius festa. Tribus miraculis. superius
online : 3/59
links : Adrianus cum sex vocibus. 1ste strofe Verbum bonum et soave. C-sleutel 1ste lijn
rechts : secunda vox altus. 1ste strofe Verbum bonum et soave. C-sleutel 3de lijn
online : 4/59
links : prima vox. vervolg van de 1ste strofe en begin 2de strofe : secunda pars. Ave solem genuisti
rechts : secunda vox. vervolg van de 1ste strofe en begin 2de strofe : secunda pars. Ave solem genuisti
online : 5/59
links : slotmaten 2de strofe. Daarna : Josquin. Missus est angelus Gabriel a deo. Quinque vocibus.
rechts : secunda vox. slotmaten 2de strofe. Daarna : Josquin. Missus est angelus Gabriel a Deo.
(met “secunda vox. altus” wordt tweede sopraan bedoeld met C-sleutel 3de lijn.
Voor de echte altpartij, zie verder het volgende boek, vanaf 17/59
online : 6/59
links en rechts : vervolg van Josquin
online : 7/59
links : superius.verbum bonum et soave a 5. 1ste en 2de strofe
rechts : secunda vox. verbum bonum et soave a 5. 1ste en 2de strofe
online : 8/59
links : verbum bonum et soave a 5. 3de strofe Ave mater. Prima vox / superius en secunda vox
rechts : Josquin. Lectio actuum apostolorum
boek van de altus – ook c-sleutel 3de lijn
======================
online : 17/59
links : blanco
rechts : titel Motetti de la corona. Libro quarto. A(ltus)
online : 18/59
Constantius festa cum sex vocibus. Altus.
(links : prima pars)
rechts : secunda pars
online : 19/59 :
verbum bonum et soave a 6.
links : 1ste en 2de strofe. Altus
online : 20/59
links : Josquin
rechts : verbum bonum et soave a 5. Altus
1ste strofe en 3de strofe. Altus tacet bij de 2de strofe
boek van de tenor
==============
online : 33/59:
verbum bonum et soave a 6. tenor
links : 1ste en 2de strofe.
online : 34/59
verbum bonum et soave a 5. Tenor. Cum quinque vocibus
links : 1ste strofe
rechts : 2de en 3de strofe. Bemerk de canon aan “amen”
boek van de bassus
================
online : 47/59
verbum bonum et soave
links : bassus 1ste strofe a 6
rechts : secundus bassus 1ste strofe a 5.
online : 48/59
Verbum bonum et soave – Ave solem genuisti
links : primus bassus 2de strofe Ave solem genuisti a 6
rechts : secundus bassus 2de strofe Ave solem genuisti a 5
Secundus bassus zingt geen 3de strofe, maar wordt misschien verondersteld de canonpartij met de tenor te zingen bij “amen”?
2. ondertitel:
Bij Attaingnant: De beata Maria
3. gecomponeerde delen:
1. Verbum bonum et suave
2. Ave solem genuisti
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-c4-F4-F3 / finalis: G (in beide delen)
Zoals blijkt uit de sleutels zingt de 2de bas hoger dan de 1ste bas
druk (W1112) 1542: sleutels: c1-c3-c3-c4-c4-F4 (zie CMM). Hier wordt, anders dan in
15193, de bassus secundus als sextus genoteerd met c4.
5. aantal stemmen:
6-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
motetta VI vocum
8. tekst :
I.
Verbum bonum et suave,
Personemus illud ave,
Per quod Christi fit conclave,
Virgo mater filia.
Per quod ave salutata
Mox concepit fecundata
Virgo David stirpe nata,
Inter spinas lilia.
Ave, veri Salomonis
Mater, vellus Gedeonis,
Cuius magi tribus donis
Laudant puerperium.
II.
Ave, solem genuisti,
Ave prolem protulisti,
mundo lapso contulisti
vitam et imperium.
III.
Ave, mater verbi summi, (3de strofe : altus et bassus tacent)
maris portus, signum dumi,
aromatum, virga fumi,
angelorum domina.
Supplicamus, nos emenda,
Emendatos nos commenda
Tuo natu ad habenda
Sempiterna gaudia. Amen
I.
Laten wij het "ave" doen weerklinken,
Dat mooie, zoete woord, waardoor
De Maagd, Moeder en Dochter,
Christus in zich mocht laten wonen.
Begroet met dat "ave", werd de Maagd
geboren uit het geslacht van David,
vruchtbaar en heeft Zij ontvangen
lelies tussen de doornen.
Gegroet, Moeder van de ware Salomon,
Vacht van Gedeon,
met drievoudige geschenken
hebben de wijzen de geboorte van Uw Zoon verheerlijkt.
II.
Gegroet, Gij hebt de zon gebaard,
gegroet, Gij hebt Uw kroost aan de wereld getoond,
Gij hebt het Leven en het Koninkrijk
gebracht in dit vervallen aardrijk.
Gegroet, Bruid van het Opperste Woord,
poort van de zee, teken van de heester,
welriekend met haar tak van rook,
Meesteres van de engelen.
Wij smeken U, genees ons,
en als wij genezen zijn,
beveel ons dan aan bij Uw Zoon,
zodat wij het eeuwig geluk mogen bezitten.
Hallelujah. Amen.
vertaling: Katelijne Schiltz
9. eerste gedrukte uitgaven:
15193, Fossombrone, Ottaviano Petrucci, Motetti de la corona. Libro quatro (KIDGER p. 70 zonder Verbum bonum et soave a 6 en a5)
15264, Rome, Pasoti & Dorico, Motetti de la corona. Libro quarto
153410, Parijs, Pierre Attaingnant, Liber octavus XX, nr 8
W1112 (1542), Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert. Musicorum sex vocum. liber primus. nr. 4.
10. RISM:
15193 / 15264 / 153410 / W1112 - 1542
11. CMM:
3-04, p. 16 (bron: W1112 - 1542)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 15193: A Wn (enkel de tenor) (Zie hier verder : online) - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - GB British Library (Zie hier verder : online)
druk 15264 : E Universiteit van Catalonië (enkel alt, tenor, 1ste en 2de bas) (Zie hier verder : online)
druk W1112 (1542) : A Wn - B Koninklijke Bibliotheek van België KBR II.91.361 (zonder 6) - D Dresden Katholische Hofkirche (B – onvolledig) – Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - Mu (zonder T en B), RegB , Wolfenbüttel (Zie hier verder : online) - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB British Library (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en
13. andere recente uitgaven:
online - 15193 – D.Bayerische Staatsbibliothek (enkel sopr. 1 en 2, en alt)
https://stimmbuecher.digitale-
-online - 15193 – Londen. Royal Holloway. University of London
Motetti de la corona : Libro quarto. | Royal Holloway Repository
Beter werken met IMSLP (Zie hier boven)
online –15193 – Wenen (enkel de tenor)
https://digital.onb.ac.at/
online – 15264 – Catalonië (enkel alt, tenor, 1ste en 2de bas)
http://mdc.csuc.cat/cdm/
online beelden:
altus deel I: folio 2v / 134/478
altus deel II:folio 3r / 135/478
tenor deel I: folio 3v / 448/478
tenor deel II: folio 4r / 449/478
bassus deel I: folio 3v / 296/478
bassus deel II: folio 4v / 298/478
bassus secundus deel I:folio 4r / 297/478
bassus secundus deel II :folio 5r / 299/478
sopraan I en II, die naast mekaar gedrukt staan, ontbreken hier.
bassus secundus (F3) zingt dus hoger dan de eerste bassus (F4)!
online – W1112 (1542) – D. München. Bayerisch Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr. 9-10(-11)
online beelden :
cantus :13-15/60
altus : 13-15/60
tenor : 29-30/74
bassus : 15-17/68
quintus : 11-12/66
sextus : 11-13/47
online – W1112 (1542) – D Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek
WDB - Wolfenbütteler Digitale Bibliothek - drucke/3-1-musica-1s (hab.de)
online –15193 – IMSLP (Zie hierboven)
-fotokopie 1542: in Lewis, Mary S., Antonio Gardano, Venetian Music Printer (1538-1565), plaat 29, bassus
-Merritt, A. Tillman, ed. Treize livres de motets parus chez
Pierre Attaingnant en 1534 et 1535. Parijs, 1962 (bron: 153410)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985: p. 22, p. 38,
p. 109:
16. Schiltz op. cit. 2003:
"In deze hymne op de Maagd Maria baseert Willaert zich op de overeenkomstige gregoriaanse melodie van het Verbum bonum et suave . Alleen al door de lengte van de tekst neemt dit motet monumentale proporties aan (184 maten)."
Katelijne Schiltz. Tekst bij de cd van Hyperion (2010):
In his monumental treatise Le istitutioni harmoniche (Venice, 1558 - deel IV, CH 36, p. 346), Gioseffo Zarlino recounts an anecdote about his teacher Adrian Willaert (c1490–1562). As the story is indicative of Willaert’s early career, it is worth quoting in full:
I shall now relate what I have heard said many times about the most excellent Adrian Willaert, namely, that a motet for six voices, Verbum bonum et suave, sung under the name of Josquin in the Papal Chapel in Rome almost every feast of Our Lady, was considered one of the most beautiful compositions sung in those days. When Willaert came from Flanders to Rome at the time of Leo X and found himself at the place where this motet was being sung, he saw that it was ascribed to Josquin. When he said that it was his own, as it really was, so great was the malignity or (to put it more mildly) the ignorance of the singers, that they never wanted to sing it again.
Different things can be said about this story, which was long thought to be apocryphal. What is of course most striking, is the claim that Willaert’s six-voice motet went under the name of Josquin des Prez, the princeps musicorum of his time. Needless to say, this serves to underline the extraordinary quality of the piece, which was first printed in Ottaviano Petrucci’s collection Motetti de la corona (Fossombrone, 1519). Verbum bonum et suave contains a canon between Tenor and Quintus, the melody of which is based on the eponymous plainchant. The motet displays a dense texture that is only interrupted at the beginning of the secunda pars: on ‘Ave, solem genuisti’ (the fourth strophe of the Marian hymn) a duet of upper voices is imitated by the lowest ones. The sudden reduction of the voices, the characteristic rising fourth on ‘Ave’ and the general layout of the melody make one wonder whether this passage was meant as a subtle musical and textual reference to Josquin’s Ave Maria … virgo serena, one of the composer’s most popular and best-known pieces.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 82: Josquin Des Prés and his Contemporaries
Andrew Kirkman, Binchois Consort
HYPERION CDA67183. 2001
-cd 124. Willaert. Missa Mente tota & Motets
Cinquecento
HYPERION CDA67749
http://www.hyperion-records.
YOUTUBE:
Quire Cleveland o.l.v. Ross W. Duffin
https://video.search.yahoo.
e65654d45880&action=view
20. duur: (snelste tov. langzaamste uitvoering)
7'08" (Cinquecento) - 7'51" (Binchois Consort)
=====
524a.
Kidger p. 70 (Motetti de la corona Libro quarto (zonder de hymnen)
VERBUM BONUM ET SOAVE a 5 (versie 2)
(van Willaert?)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Verbum bonum et suave
2. Ave solem genuisti
3. Ave Mater verbi summi
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 – F3 / finalis: G (in beide delen)
Zoals blijkt uit de sleutels zingt de 2de bas hoger dan de 1ste bas.
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
I.
Verbum bonum et suave,
Personemus illud ave,
Per quod Christi fit conclave,
Virgo mater filia.
Per quod ave salutata
Mox concepit fecundata
Virgo David stirpe nata,
Inter spinas lilia.
Ave, veri Salomonis
Mater, vellus Gedeonis,
Cuius magi tribus donis
Laudant puerperium.
II.
Ave, solem genuisti,
Ave prolem protulisti,
mundo lapso contulisti
vitam et imperium.
III.
Ave, mater verbi summi, (3de strofe : altus et bassus tacent)
maris portus, signum dumi,
aromatum, virga fumi,
angelorum domina.
Supplicamus, nos emenda,
Emendatos nos commenda
Tuo natu ad habenda
Sempiterna gaudia. Amen
Sequentia ter ere van Maria
Laten wij het "ave" doen weerklinken,
Dat mooie, zoete woord, waardoor
De Maagd, Moeder en Dochter,
Christus in zich mocht laten wonen.
Begroet met dat "ave" werd de Maagd,
geboren uit het geslacht van David,
vruchtbaar en heeft Zij ontvangen
lelies tussen de doornen.
Gegroet, Moeder van de ware Salomon,
Vacht van Gedeon,
met drievoudige geschenken
hebben de wijzen de geboorte van Uw Zoon verheerlijkt.
II.
Gegroet, Gij hebt de zon gebaard,
gegroet, Gij hebt Uw kroost aan de wereld getoond,
Gij hebt het Leven en het Koninkrijk
gebracht in dit vervallen aardrijk.
III.
Gegroet, Moeder van het Opperste Woord,
poort van de zee, teken van de heester,
welriekend met haar tak van rook,
Meesteres van de engelen.
Wij smeken U, genees ons,
en als wij genezen zijn,
beveel ons dan aan bij Uw Zoon,
zodat wij het eeuwig geluk mogen bezitten. Amen.
vertaling: Katelijne Schiltz
9. eerste gedrukte uitgaven:
1519, Fossombrone, Ottaviano Petrucci, Motetti de la corona. Libro quarto. nr 4.
10. RISM:
15193
11. CMM:
12. vindplaatsen:
druk 15193: D Mbs (zonder T en B) (Zie hier verder : online) - GB Royal Holloway (Zie hierboven IMSLP – online : versie 1)
13. andere recente uitgaven:
-online - 1519 - München (zonder T en B)
https://stimmbuecher.digitale-
-online - 15193 – Londen. Royal Holloway. University of London
Motetti de la corona : Libro quarto. | Royal Holloway Repository
Zie hierboven IMSLP online : Verbum bonum et soave (versie 1 en 2)
-fotokopie 1542: in Lewis, Mary S., Antonio Gardano, Venetian Music Printer (1538-1565), plaat 29, bassus
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
525.
Kidger B155, p. 15, p. 131, p. 133, p. 134, p. 136, p. 148, p. 168, p. 174, p. 226
VERBUM INIQUUM ET DOLOSUM
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Verbum iniquum et dolosum
2. Duo rogavi ne deneges mihi
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie : c1-c3-c3-c4-F4 / Finalis : G (alles zo in beide delen)
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
musica quinque vocum, (quae vulgo motecta nuncunpatur) (in 1550 staat : nuncupantur)
8. tekst :
Vérbum iníquum et dolósum
lónge fac a me, Dómine:
Divítias et paupertátes
ne déderis míhi,
sed tántum víctui méo
tríbue necessária.
Dúo rogávi,
ne déneges míhi ántequam móriar:
Divítias et paupertátes
ne déderis míhi,
sed tántum víctui méo
tríbue necessária.
Houd een onrechtvaardig en bedriegelijk woord
ver van mij, Heer.
Ook geen rijkdom noch armoede
wil ik hebben.
Het volstaat het noodzakelijke
voor mijn levensonderhoud.
Slechts die twee dingen wil ik U vragen
nog voor ik sterf:
Geen rijkdom noch armoede
wil ik hebben.
Het volstaat het noodzakelijke
voor mijn levensonderhoud.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539. Venetië. Girolamo Scotto. Famosissimi Adriani Willaert … musica quinque vocum, (quae vulgo motecta nuncunpatur) … liber primus quinque vocum.
Herdrukt in W1111 (1550) .... nuncupantur...
10. RISM:
W1110 (1539) / W1111 (1550)
11. CMM:
3-03. pp. 1-7
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it)[nr 45], p. 86
online : zie hieronder
12. vindplaatsen:
ms: D Dresden DresSL Löbau (Zie hier verder : online) – I Casale Monferrato CasAC D(F) (tussen 1521 en ca. 1526) -
druk (W1110) 1539. D Mbs (onvolledig : enkel A en T) (Zie hier verder : online) - GB Londen Br.Libr.
druk (W1111) 1550. D Mbs (Zie hier verder : online)
druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it)
[nr 45], p. 86
online beelden :
cantus : 99-100/690
altus : 276-277/690
tenor ontbreekt
bassus : 457-458/690
quintus : 610-611/690
online - ms - DresSL Löbau
discantus
beelden nr 51 - 53 : https://sachsen.digital/
altus
beelden nr 51 - 53 : https://sachsen.digital/
tenor
beelden nr 45 - 48 : https://sachsen.digital/
bassus
beelden nr 43 -45 :https://sachsen.digital/
vagans
beelden nr 55 - 57 : https://sachsen.digital/
online – 1539 - München
https://stimmbuecher.digitale-
(enkel altus en tenor)
online – 1550 – D.München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr I
online beelden
cantus : 2-3/48
altus : 2-3/48
tenor : 2-3/48
bassus :2-3/48
quintus :2-3/41
online – partituur in moderne noten – CPDL (John Hetland – Een grote terts hoger dan het origineel en de notenwaarde gehalveerd)
http://www0.cpdl.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
526.
Kidger B198, p. 53, p. 61, p. 154, p. 158, p. 168, p. 176, p. 235
VERBUM SUPERNUM a 7 / O SALUTARIS HOSTIA a 7
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1.Verbum supernum (strofen 1 – 3)
2. Se nascens (strofen 4 - 6)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c2 (met fa kruis) -c3-c4-c4-c4-F4 / finalis: G (in beide delen)
discantus : eenmaal een fa kruis en eenmaal 1 b tussen de noten
tenor : in het eerste deel de tekst van de 5de strofe: O salutaris hostia, op een melodie in lange noten.
5. aantal stemmen:
7-st.
In beide delen: canon in T op de woorden van de 5de strofe "O salutaris hostia" (Fuga quatuor temporum in diapente intensum), behalve in de doxologie. Resolutio in A een kwint hoger.
Vanaf maat 72: alle 7 de partijen met de tekst van de 6de strofe Uni trinoque en met ongeveer gelijkwaardige lange noten.
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica Nova. Moteta cum septem vocibus. nr 26
8. tekst :
Verbum supernum prodiens,
nec Patris linquens dexteram,
ad opus suum exiens,
venit ad vitae vesperam.
In mortem a discipulo
suis tradendus aemulis,
prius in vitae ferculo
se tradidit discipulis.
Quibus sub bina specie
carnem dedit et sanguinem:
ut duplicis substantiae
totum cibaret hominem.
Se nascens dedit socium,
convescens in edulium,
se moriens in pretium,
se regnans dat in praemium.
O salutaris hostia,
quae coeli pandis ostium,
bella premunt hostilia,
da robur, fer auxilium.
Uni trinoque Domino
sit sempiterna gloria,
qui vitam sine termino
nobis donet in patria.
Thomas van Aquino (1227-1274). Hymne van de lauden van het feest van Sacramentsdag (In Festo Corporis Christi).
Het Goddelijk Woord was neergedaald,
en toch aan de rechterhand van zijn Vader gebleven;
uitgegaan om zijn werk te volbrengen,
kwam Hij aan de avond van zijn leven.
Ter dood zou een leerling
hem overleveren aan zijn vijanden,
maar eerst gaf hij zich
tot levensspijs aan zijn leerlingen.
Hij gaf hen zijn Vlees en zijn Bloed
onder twee gedaanten,
opdat, bestaande uit die beide stoffen,
geheel de mens zou worden gevoed.
Bij zijn geboorte gaf Hij zich tot gezel,
Aan de dis tot spijs
Bij zijn dood tot losprijs,
In zijn rijk geeft Hij zich tot loon.
O heilbrengend offer,
dat voor ons de poort van de hemel ontsluit;
Wanneer de aanval van de vijand ons benauwt,
Geef kracht. Breng hulp.
Aan de Drie-ene God
zij eeuwige glorie,
Dat Hij ons een leven zonder einde
schenkt in het vaderland.
Vertaling: Volkszangboek. Doornik. 1950
9. eerste gedrukte uitgave:
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Petrus Phalesius, Moteta quatuor, quinque, et sex vocum. Deel 2
10. RISM:
1559a - W 1126 / 1561(2) - W 1128
11. CMM:
3-05, p. 253 - 269 (bron 1559a)
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a sei ed a sette voci" (beniculturali.it)
Zevenstemmig : https://edl.beniculturali.
= ModE C.314
12. vindplaatsen:
ms: D MunBS 1536 (Zie hier verder : online)
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
druk ca 1560 : I ModE C.314 (Zie hier verder : online)
druk 1561 – (W1128) – D.München.Bayerische Staatsbibliothek. Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 2) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – München – manuscript - MunBS 1536
https://stimmbuecher.digitale-
online – Modena – I ModE C.314
https://edl.beniculturali.it/
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 D.München.Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
pp. 65-66
online beelden :
cantus :70-71/126
altus :72-73/128
tenor : 70-71/124
bassus :72-73/128
quintus :58-59/104
sextus :42-43/72
septimus :16-19/33
online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online:
druk 1561 - (W1128) – D.München.Bayerische Staatsbibliothek
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
zonder de VIIde stem
https://stimmbuecher.digitale-
online – partituur in moderne noten - IMSLP
http://hz.imslp.info/files/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985.
p. 110: De eerste regels van dit motet, dat gebaseerd is op een hymne uit het feest van Corpus Christi, spreken over "de vereniging van de drie-eenheid met de aarde en de schepping", waarvoor het getal zeven als symbool gebruikelijk is.
De tweestemmige canon op de tekst, en de melodie, O salutaris hostia, illustreert de tweevoudige gedaante waaronder Christus verschijnt. De hoofdgedachte van het feest van Corpus Christi wordt weergegeven door de teksten "mijn vlees is waarlijk spijs en mijn bloed is waarlijk drank" en "wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, blijft in mij en ik in hem" (Joh., 6, 55 e.v.), die in de lezingen van het officie en van de mis centraal staan. Ook de derde strofe van de hymne alludeert hierop: "quibus sub bina specie carnem dedit et sanguinem" ("die zijn vlees en zijn bloed gaf onder een dubbele gedaante")
p. 112: "Hij bouwt bewust een expressieve climax op door de slotpassus in ternaire maat te schrijven."
Woorden: "Uni trinoque"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 226 MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook naar IDAGIO:
volledig album: https://app.idagio.com/
Verbum Supernum: https://app.idagio.
20. duur
8’16" Singer Pur
=====
VESPERS en COMPLETEN
Adriaen Willaert heeft geen eigenlijke vespers gecomponeerd. Hij heeft wel aan het einde
van zijn psalmenbundel "I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro e Compieta"
(Venetië, 1555) een index toegevoegd met aanduidingen over het samenstellen van
liturgische vespervieringen en completen aan de hand van de psalmen van deze bundel.
Zo vermeldt hij een index voor
a. vespro primo in Nativitate Domini
b. vespro secondo della Madonna
c. ad completorium
Zie elders in onze wbsite: "zijn oeuvre - per genre"
=====
VESPRO DELLA BEATA VERGINE
Cd 223. Capilla Flamenca
(Zie lijst met cd’s)
=====
527.
Kidger D038, p. 21, p. 126, p. 127, pp. 165-166, p. 179, p. 252
VEXILLA REGIS PRODEUNT (versie 1)
2. ondertitel:
In Dominica de Passione. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
1. Vexilla Regis [a 4]
3. Quo vulneratus [a 4]
5. Arbor decora [a 4]
7. O Crux ave [a 5]
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: G (in alle delen)
5. aantal stemmen:
1. Vexilla regis: C,A,T,B
3. Quo vulneratus: C,A,T,B
5. Arbor decora: C,A,T,B
7. O Crux: C,A,T[I] (fuga in hypodiatessaron), T[II] [resolutio, een kwart lager],B
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 6.
8. tekst :
De teksten in cursief worden in het gregoriaans gezongen eerste modus.
Zie Liber Usualis. Doornik. 1953. pp. 575-576.
Vexilla regis prodeunt,
fulget crucis mysterium,
quo carne carnis conditor
suspensus est patibulo.
Confixa clavis viscera
tendens manus, vestigia
redemptionis gratia
hic inmolata est hostia.
Quo vulneratus insuper
mucrone diro lanceae,
ut nos lavaret crimine,
manavit unda et sanguine.
Inpleta sunt quae concinit
David fideli carmine,
dicendo nationibus:
regnavit a ligno deus.
Arbor decora et fulgida,
ornata regis purpura,
electa, digno stipite
tam sancta membra tangere!
Beata cuius brachiis
pretium pependit saeculi!
statera facta est corporis
praedam tulitque Tartari.
Fundis aroma cortice,
vincis sapore nectare,
iucunda fructu fertili
plaudis triumpho nobili.
Salve ara, salve victima
de passionis gloria,
qua vita mortem pertulit
et morte vitam reddidit.
O Crux ave, spes unica,
hoc Passionis tempore!
Auge piis iustitiam
Reisque dona veniam
Te, fons salutis Trinitas,
collaudet omnis spiritus:
quos per Crucis mysterium
salvas, fove per saecula
De koningsvaandels gaan vooraan,
’t geheim des kruises grijpt ons aan,
dat op het schandhout uitgespreid
de Schepper als een schepsel lijdt.
Zijn handen heeft Hij uitgestrekt,
zijn voeten zijn met bloed bedekt;
opdat Hij ons ter hulpe kwam
is Hij geofferd als een lam.
Het harde ijzer van de speer
stak in de zijde van de Heer,
opdat het water en het bloed
ons reinigde in overvloed.
Wat David in zijn vrome lied
voorspeld heeft, dat is nu geschied.
Hij heeft de volkeren geleerd
dat God vanaf het hout regeert.
Hoe moogt gij, boom, zo blinkend staan
met ’t koninklijke purper aan?
O stam, het heeft de Heer behaagd
dat gij zijn heilig lichaam draagt!
O zalig aan wiens takken breed
het schoonste dat de wereld weet
als aan een waag gewogen is,
geheven uit de duisternis.
Wat heeft uw schors een zoete stroom
van geur verspreid, o levensboom.
Gij draagt als rijpe vrucht de Heer,
gij draagt de kroon van lof en eer.
Ik groet u, altaar, groet u, lam,
dat ’t heerlijk lijden op zich nam,
waar ’t leven mee de dood bedwingt,
als ’t leven uit de dood ontspringt.
O kruis, u groet ik, want gij zijt
mijn hoop in deze lijdenstijd.
Geef vrolijkheid wie u vertrouwt
genade, wie zijn kwaad berouwt.
U brenge al wat leeft de eer,
Drievuldigheid, o ene Heer,
die ons door ’t kruisgeheim bevrijdt,
regeer ons tot in eeuwigheid.
Hymne van de vespers van Passiezondag
Venantius Fortunatus
(vert.: J.W. Schulte Nordholt)
Meer uitleg : https://dick.wursten.be/
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae
Herdrukt in 1550.
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
3-07 pp. 24-30 (bron: 1542b, nr 5)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I BolSP 21 en 43 – PiacD (3) (discantus/altus/tenor)
druk (W1113) 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550: E BarcBC- I BolC (S, A)
13. andere recente uitgaven:
online – partituur in moderne noten – IMSLP (=CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
online – 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
528.
Kidger D039, p. 21, p. 166, p. 252
VEXILLA REGIS PRODEUNT a 4 (versie 2)
2. ondertitel:
In Dominica de Passione. Ad Vesperas
3. gecomponeerde delen:
1. Vexilla Regis
(2.) 3. Quo vulneratus
(3.) 4. Impleta sunt
(4.) 5. Arbor decora
(5.) 6. Beata cujus
(6.) 7. O Crux ave
(7.) 8. Te summa
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis:G (overal behalve in 4 "impleta sunt": D)
in 7.: c1, c2,[resolutio],c4,F4
in 8.: c1, c3, c4, [resolutio], c4, F4
5. aantal stemmen:
1. Vexilla Regis: C,A,T,B
3. Quo vulneratus: A,T,B
4. Impleta sunt: C,A,T,B
5. Arbor decora: C,A,T
6. Beata cuius: C,A,T,B
7. O Crux ave: C, A[I] (canon in subdiapente), A[II] [resolutio – een kwint lager], T,B
8. Te summa: C,A,T,V (canon in diatessaron), VI (resolutio – een kwart hoger),B
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 7
8. tekst :
hymne van de vespers van Passiezondag
Zie hierboven: versie 1
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Herdrukt in 1550.
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
3-07 pp. 31-41 (bron: 1542b)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD
druk (W1113) 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550: E BarcBC- I BolC (S, A)
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
529.
Kidger p. 128
VEXILLA REGIS PRODEUNT a 4 en a 5 (versie 3)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
2. Quo vulneratus
4. Arbor decora
6. O Crux ave spes unica
4. tonal type:
met 1b / c1, c3, c4, F4 / finalis:
5. aantal stemmen:
2. Quo vulneratus (4-st.)
4. Arbor decora (4-st.)
6. O Crux spes unica (5-st.) (fuga in dyatessaron)
6. genre :
hymne
7. reeks :
8. tekst :
hymne van de vespers van Passiezondag
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms : I BolSP 45, pp. 79-81
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. F. Tirro, 1974 (diss., U. of Chicago)
toegeschreven aan Adriaen Willaert (Giovanni Spataro's Choirbooks in the Archive of San Petronio in Bologna),
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur
===== ===== =====
530.
Kidger : p. 127
VEXILLA REGIS (versie 4)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
enkel strofe 4: Arbor decora et fulgida
4. tonal type:
met 1b / c1 - c3 - c4 - F4 / finalis
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
hymne
7. reeks :
8. tekst
hymne van de vespers van Passiezondag
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM :
12. vindplaatsen:
ms: I BolSP [18 nr] pp. 34v-35
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur
===== ===== =====
531.
Kidger B101, p. 13, p. 29, p. 121, p. 142, p. 217, p. 332
VICTIMAE PASCHALI LAUDES a 4 (versie 1)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1.Victimae paschali laudes
2.Dic nobis Maria quid vidisti
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F3 / finalis: G (in beide delen)
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber secundus, nr 7.
8. tekst :
Victimae paschali laudes immolent Christiani.
Agnus redemit oves : Christus innocens Patri
reconciliavit peccatores.
Mors et vita duello conflixere mirando :
dux vitae mortuus, regnat vivus.
Dic nobis Maria, quid vidisti in via?
Sepulcrum Christi viventis, en gloriam vidi resurgentis.
Angelicos testes, sudarium, et vestes.
Surrexit Christus spes mea : praecedet suos in Galileam.
Credendum est magis soli Mariae veraci,
quam Judaeorum turbae fallaci.
Scimus Christum surrexisse a mortuis vere :
tu nobis, victor Rex, miserere.
Wipo van Bourgondië? (11de eeuw)
Sequentia van de misliturgie van Pasen (Dominica Resurrectionis)
Aan het Paasofferlam offeren de Christenen hun loflied.
Het Lam heeft de schapen vrijgekocht:
Christus, onschuldig, heeft de zondaars met de Vader verzoend.
Dood en leven hebben een wonderbare strijd gestreden:
de vorst van het leven is gestorven, maar leeft en heerst.
Zeg ons, Maria, wat heb jij gezien onderweg?
Ik zag het graf van de levende Christus
en de glorie van de verrezene.
Engelen als getuigen,
de zweetdoek en de banden.
Verrezen is Christus, mijn hoop:
Hij zal de zijnen vóórgaan naar Galilea.
Men moet de waarheidslievende Maria meer geloven
dan de leugenachtige bende van de Joden.
We weten dat Christus waarlijk verrezen is uit de doden:
Gij, Koning, overwinnaar, ontferm U over ons.
Sequentia van de misliturgie van Pasen (Dominica Resurrectionis)
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Andrea Antico en Brandino en Ottaviano Scotto, Motetti di Adrian Willaert. Libro secondo a quattro voci
1545, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert celeberrimi. musica quatuor vocum
10. RISM:
1539b - W 1108 / 1545 - W 1109
12. vindplaatsen:
ms: D BerlGS - GB LonRC
druk (W 1108) 1539: D Mbs (Zie hier verder : online) - I BolC, PLn, VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk (W 1109) 1545: A Wn - B Aa - D Eichstätt,. Staats- und Seminarbibliothek (T) - Fup (A) - Mbs (Zie hier verder : online) - E VallaC (A) - F Pn (A - onvolledig) - GB Lbl - PL Krakow
11. CMM:
3-02, pp. 76-82 (bron: 1545 )
13. andere recente uitgaven
online – (W1108) 1539 D.München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 7
online beelden :
cantus : 13-14/32
altus : 13-14/32
tenor : 13-14/32
bassus : 12-13/33
online – (W1109) 1545 - München :
https://stimmbuecher.digitale-
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt. op.cit. 1985
p. 104: Aan het slot prima pars, op ‘et gloriam vidi resurgentis’, opvallend voorbeeld van maatverandering.
p. 105: Thematiek ontleend aan een Gregoriaanse cantus firmus, in alle partijen geparafraseerd en als
thema imitatief verwerkt.
16. Zywietz Michael. art. "Adrian Willaerts Motette Victimae paschali laudes und die Aristoteles-Rezeption in Venedig."
in Leinkauf, Thomas, ed., Der Naturbegriff in der Fruhen Neuzeit, Tubingen, 2005.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
532.
Kidger B192, p. 53, p. 60, p. 138, p. 153, p. 169, p. 170, p. 177,
p. 195 (2x), pp. 233-234, p. 339, p. 346
VICTIMAE PASCHALI LAUDES a 6 (versie 2)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Victimae paschali laudes
2. Dic nobis Maria quid vidisti in via
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-g2-c2-c3-c3-F3 / finalis: G (in beide delen)
5. aantal stemmen:
6-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica Nova, Moteta cum sex vocibus nr 19
8. tekst :
Victimae paschali laudes immolent Christiani.
Agnus redemit oves : Christus innocens Patri
reconciliavit peccatores.
Mors et vita duello conflixere mirando :
dux vitae mortuus, regnat vivus.
Dic nobis Maria, quid vidisti in via?
Sepulcrum Christi viventis, en gloriam vidi resurgentis.
Angelicos testes, sudarium, et vestes.
Surrexit Christus spes mea : praecedet suos in Galileam.
Credendum est magis soli Mariae veraci,
quam Judaeorum turbae fallaci.
Scimus Christum surrexisse a mortuis vere :
tu nobis, victor Rex, miserere.
Wipo van Bourgondië? (11de eeuw)
Sequentia van de misliturgie van Pasen (Dominica Resurrectionis)
Aan het Paasofferlam offeren de Christenen hun loflied.
Het Lam heeft de schapen vrijgekocht:
Christus, onschuldig, heeft de zondaars met de Vader verzoend.
Dood en leven hebben een wonderbare strijd gestreden:
de vorst van het leven is gestorven, maar leeft en heerst.
Zeg ons, Maria, wat heb jij gezien onderweg?
Ik zag het graf van de levende Christus
en de glorie van de verrezene.
Engelen als getuigen,
de zweetdoek en de banden.
Verrezen is Christus, mijn hoop:
Hij zal de zijnen vóórgaan naar Galilea.
Men moet de waarheidslievende Maria meer geloven
dan de leugenachtige bende van de Joden.
We weten dat Christus waarlijk verrezen is uit de doden:
Gij, Koning, overwinnaar, ontferm U over ons.
9. eerste gedrukte uitgave:
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova nr 19
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Petrus Phalesius, Moteta quatuor, quinque, et sex vocum. Deel 2
10. RISM:
1559a - W 1126 / 1561(2) - W 1128
11. CMM:
3-05, pp. 164 – 173 (bron 1559a)
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a sei ed a sette voci" (beniculturali.it)
Zesstemmig : https://edl.beniculturali.
= ModE C.314
12. vindplaatsen:
ms: CZ HradKM – D RegB – StuttL 2
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
druk ca 1560 : I ModE C.314 (Zie hier verder : online)
druk 1561 – (W1128) - D München – Bayerische Staatsbibliothek.
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 2) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – Modena – I ModE C.314
https://edl.beniculturali.it/
online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 –D.München.Bayerische Staatsbibliothek
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
nr 19, pp. 47-48
online beelden :
cantus : 52-53/126
altus : 54-55/128
tenor :52-53/124
bassus : 54-55/128
quintus :42-43/104
sextus : 24-25/72
online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online:
druk 1561 - (W1128) – D.München.Bayerische Staatsbibliothek
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
zonder de VIIde stem
https://stimmbuecher.digitale-
deel 2 [nr 8 ], pp. 16-17
online - partituur in moderne noten – CPDL
VICTIMAE PASCHALI LAUDES:
http://www3.cpdl.org/wiki/
MUSICA NOVA: http://www3.cpdl.org/
online – partituur in moderne noten – IMSLP (Paul Gustav Feller)
http://ks.
-*Davison, Archibald T., en Willi Apel, eds. Historical Anthology of Music, nr 113, p. 116, Cambridge, 1946
(enkel eerste deel) (bron 1559)
met de vertaling in het Engels
-Victimae paschali laudes. Musica Nova: Venice 1559. Adriaen Willaert. [Churcham]: Beauchamp Press BP1098b, Gloucester, 1995.
-Handlo Music (zie: www.handlo.com)
-Edition Michael Procter EMP0266 "Now in Sibelius version available at different pitches: the original is G-Dorian, i.e. high clefs."
-www.cantiones.co.uk/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
In het begin van het tweede deel benadrukt Willaert de dialoog door met contrasterende stemmengroepen te werken.
Dic nobis Maria... : enkel de stemmen 3 - 4 - 5 - 6
Sepulchrum Christi viventis... : enkel 1 - 2 - 3 - 5
Angelicos testes... : enkel 1 - 2 - 4 - 6
Surrexit Christus... : terug alle 6 stemmen.
17. Davison en Appel, op. cit. 1946.
“In his "Victimae paschali laudes" the plainsong melody of this celebrated sequence is used as a cantus firmus, first in the Sextus which sings the initial phrase only, then in the Quintus which has it entire."
17a Michael Zywietz. art. "Adrian Willaerts Motette Victimae paschali laudes und die Aristoteles-Rezeption in Venedig." in Leinkauf, Thomas, ed., Der Naturbegriff in der Fruhen Neuzeit, Tubingen, 2005.
17b. Edward Wickham.
http://cantiones.com/
Willaert's six part setting of Victimae Paschali Laudes is contained in a monumental collection of the composer's motets and madrigals, Musica Nova, published in 1559 by the famous Venetian publishing house of Antonio Gardane. However, its use of a cantus firmus which, although migrating through the voices, is treated relatively strictly, suggests that the work dates from an earlier period in Willaert's career. This is plausible since Musica Nova, dedicated to Duke Alfonso D'Este of Ferrara, seems to be a collection of music from a wide period, music which, according to a dedicatory poem, lay "concealed and buried".
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 67.
Historical Anthology of Music in Performance, Volume 4; Late 16th-Century Music. University of Chicago Collegium Musicum/Southern Illinois University Collegium Musicum olv. Howard M. Brown.
PLEIADES RECORDS P 253
1969
19. cd’s:
-*cd48.
"O Socii Durate". Motets by Willaert a.o., nr 9
The Renaissance Singers olv Edward Wickham
1998
uitgevoerd door vokaal ensemble a cappella
tekstboekje met de vertaling in het Engels
-*cd 226.
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
2 ½ toon lager
luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook op IDAGIO:
VICTIMAE PASCHALI LAUDES: https://app.idagio.
MUSICA NOVA volledig album: https://app.idagio.com/
20. duur: (de snelste versus de langzaamste uitvoering)
6’48” Singer Pur – 7’28” The Renaissance Singers
=====
533.
Kidger B102, p. 93, p. 97, p. 217,
VICTIMAE PASCHALI LAUDES a 4 (versie 3)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Victimae Paschali laudes
2. Surrexit Christus spes nostra
4. tonal type:
Met b / sleutelcombinatie : g2 – c2 – c3 – F3 / finalis : G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
Victimae paschali laudes immolent Christiani.
Agnus redemit oves : Christus innocens
Patri reconciliavit peccatores.
Mors et vita duello conflixere mirando :
dux vitae mortuus, regnat vivus.
Surrexit Christus spes mea : praecedet suos in Galileam.
Credendum est magis soli Mariae veraci,
quam Judaeorum turbae fallaci.
Scimus Christum surrexisse a mortuis vere :
tu nobis, victor Rex, miserere.
Wipo van Bourgondië? (11de eeuw)
Sequentia van de misliturgie van Pasen (Dominica Resurrectionis)
Aan het Paasofferlam offeren de Christenen hun loflied.
Het Lam heeft de schapen vrijgekocht:
Christus, onschuldig, heeft de zondaars met de Vader verzoend.
Dood en leven hebben een wonderbare strijd gestreden:
de vorst van het leven is gestorven, maar leeft en heerst.
Verrezen is Christus, mijn hoop:
Hij zal de zijnen vóórgaan naar Galilea.
Men moet de waarheidslievende Maria meer geloven
dan de leugenachtige bende van de Joden.
We weten dat Christus waarlijk verrezen is uit de doden:
Gij, Koning, overwinnaar, ontferm U over ons.
9. eerste gedrukte uitgaven:
1546, Venetië, Antonio Gardano, Moralis hispani et multorum eximiae artis virorum musica cum vocibus quatuor.
nr 18 en 19. (toegeschreven aan C. Morales)
1549, Venetië, Girolamo Scotto, Elletione de motetti a quatro voce. Libro primo.
10. RISM:
15469 / 154915
11. CMM
12. vindplaatsen:
Zie hieronder
ms: geen
13. andere recente uitgaven:
online – 1546 – D.München.Bayerische Staatsbibliothek
https://books.google.be/books?
of
https://stimmbuecher.digitale-
nr 18-19
online beelden :
superius :20-21/40
altus : 20-21/40
tenor : 20-21/40
bassus : 20-21/41
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Kidger op.cit. p. 217: Morales attribution unreliable (title page only); probably by Willaert.
17a. Grove dict.: "unlikely on stylistic grounds"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
534.
Kidger B156, p. 17, p. 226
VICTOR IO SALVE
Victorio salve
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Victor io, salve tantum cui fata triumphi / Salve sfortiarum
2. Quis curare neget divos mortalia / Salve sfortiaum
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-c4-F4 / finalis: G
2. Quis curare neget: finalis: C
5. aantal stemmen:
5-st.
In beide delen in de quintus een cantus firmus op "Salve Sfortiarum maxime dux et imperator".
6. genre :
staatsmotet
7. reeks :
motetta V vocum, nr 18
8. tekst :
Victor io, salve,
tantum cui fata triumphi
Gallorum capto rege dedere decus!
Notum erat ipse deos
quantum veneris amesque.
Nunc de te superum cura favorque patet.
In de quintus (volgens CMM: in de Tenor) : in lange noten : Salve Sfortiarum maxime dux et imperator
Wordt driemaal gezongen. De tweede maal een kwint lager. De derde maal in snellere noten.
Quis curare neget divos mortalia
sanctos Mira ope,
cum videat reddita regna duci?
Nil fortuna malis poterat trux addere tantis.
Nil dare plus istis dii potuere bonis
De quintus (volgens CMM: de Tenor) zingt in die tweede strofe dezelfde melodie in lange noten, nu eerst laag, dan een kwint hoger, dan terug laag maar nu in snellere noten. (Zie hier verder bij prof. Bossuyt)
9. eerste gedrukte uitgaven:
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quinque vocum.
Herdrukt door Scotto in 1550.
10. RISM:
1539c - W 1110 / 1550a - W 1111
11. CMM:
3-03, pp. 90-95 (bron: 1550a)
12. vindplaatsen:
druk (W1110) 1539: D Mbs (A,T) (Zoek hier verder : online), Ju, Wolf - GB Lbl - I BolC (S), PLn (A, T, B) - PL Krakow
druk (W1111) 1550: D Mbs (Zoek hier verder : online) - GB Lbl - PL Krakow - YU MAs (A,Q, uit 1552?)
13. andere recente uitgaven:
online – (W1110) 1539 - München (slechts A en T)
https://stimmbuecher.digitale-
online – (W1111) 1550 – D.München.Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 18
online beelden :
cantus : 34-35/48
altus : 34-35/48
tenor : 34-35/48
bassus : 34-35/48
quintus :28/41
online – partituur in moderne noten – IMSLP (=CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
-fotokopie van een van de tenorpartijen (bron 1539) in Bossuyt 1985, p. 27 afb. 6
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op. cit. 1985
p. 27 (afb. 6), p. 44,
p. 120. Brengt hulde aan Francesco II Sforza in 1525, toen Willaert pas in zijn dienst was gekomen. Francesco II Sforza was hertog van Milaan en wereldlijk hoofd van het bisdom waarover Ippolito II als kerkvorst regeerde. Aanleiding was de overwinning van de Franse koning Frans I, die in de slag bij Pavia op 25 februari 1525 door de keizerlijke troepen gevangen was genomen, waarna de hertog naar Milaan kon terugkeren. Zie ook Inclite Sfortiadum princeps.
p. 123: "Willaert verwerkt een tweede tekst die als cantus firmus in een van de binnenpartijen wordt geplaatst. Deze cantus firmus is bovendien opgevat als een soggetto cavato of solmisatiethema, waarbij de tonen van de melodie afgeleid zijn uit de klinkers van de tekst. De tekst is bedoeld als een soort symbolische hulde aan de hertog. Hier wordt de tekst Salve Sfortiarum maxime dux et imperator aan de tenorpartij (nvdr: aan de quintus) toegewezen (de overeenkomstige noten zijn fa-re-sol-mi-fa-ut-fa-mi-re-
p. 184-185 (notenvoorbeeld 24)
16. Schiltz op. cit. 2003:
p. 169 vn. 17: "gecomponeerd bij het bezoek van Ippolito de Medici aan Venetië in 1532."
p. 172: "Compositietechnieken: Victorio salve: soggetto cavato in de T. Quis curare neget: diminutie aan het slot van beide partes [Salve Sfortiarum] transpositie: c-f-c/f-c-f
(nvdr : volgens de oorspronkelijke druk van Scotto, niet in de tenor maar in de quintus)
Schiltz. art. Motets in Their Place: Some 'Crucial' Findings on Willaert's Book of Five-Part Motets (Venice,1539) Tijdschri
D.54ste, Afl. 2de (2004), pp. 99-118:
Victorio salve mentions “Gallorum capto rege”, which according to A. Dunning Die Staatsmotette 1480-1555 (
17. Christine Suzanne Getz
Music in the Collective Experience in Sixteenth-Century Milan, Ashgate 2005.
(behandelt uitvoerig dit werk in het hoofdstuk "Music for the Battle of Pavia" )
17a. Jonathan Harvey. The Secular Latin-Texted Works of Adrian Willaert. Doctoral Dissertation. University of Connecticut. 2015.
In addition to a large body of extant works including masses, hymns, psalm settings, motets, chansons, madrigals, canzone villanesche, and instrumental ricercares,
17b. Herman Senck. CMM III, p. 26.
More modern style, which, by means of his solemn or bright sounds, his chromaticism and his plastically built themes nearly reach into the region of the serious madrigal.
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 11: Staatsmusik der Renaissance
5st+trombone - Capella Antiqua, München o.l.v. Konrad Ruhland
DAS ALTE WERK
TELEF. SAWT 9561/62-B
1969
=lp 26
19. cd’s:
-cd 45: Monteverdi Chor Hamburg o.l.v. Jürgen Jürgens
TELDEC/CD 11515
-cd 114: MESSE ET MOTETS DE CIRCONSTANCE
Musique à la gloire des écuries du Duc de Gonzague
Ensemble Jachet de Mantoue, Les Sacqueboutiers de Toulouse
instrumentaal uitgevoerd
CALLIOPE Cal 9342
2004
20. duur:
3’02”
=====
535.
Kidger B103, p. 10, p. 26, p. 75, p. 81, p. 137, p. 140, p. 141,
p. 173, p. 181, p. 194, p. 217, p. 331, p. 340, p. 343
VIDENS DOMINUS FLENTES SORORES LAZARI.
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Videns dominus (eendelig)
4. tonal type:
geen b/ sleutelcombinatie c1-c3-c4-F4/ finalis : G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber primus, nr. 2
8. tekst :
Videns Dominus flentes sorores Lazari ad monumentum, lacrimatus est coram Judeis, et clamabat: Lazare, veni foras: et prodiit ligatus manibus et pedibus, qui fuerat quatriduanus mortuus.
(Jo 11:33, 35, 43-44 en 39)
Evangelieverhaal van Johannes over de doodopwekking van Lazarus
Toen de Heer de zusters van Lazarus zag wenen bij het graf, weende ook Hij in de aanwezigheid van de Joden en Hij riep : “Lazarus, kom naar buiten. »
En hoewel hij reeds vier dagen overleden was, kwam Lazarus naar buiten, de handen en de voeten nog vastgebonden,
9. eerste gedrukte uitgave:
15353, Parijs, Pierre Attaingnant, Liber undecimus XXVI musicales habet modulos quatuor et quinque vocibus, nr 21
15388, Wittenberg, Georg Rhau, Symphoniae iucundae atque adeo breves quatuor vocum. (Verdelot)
1539 – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quatuor vocum . liber primus. nr 2
1545b – W1107, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musici celeberrimi... musica quatuor vocum (motecta vulgo appellant)... Liber primus.
10. RISM:
15353 / 15388 / 1539 - W1106 / 1545b - W1107
11. CMM:
3-01, pp. 71-73 (bron: 1545b – W1107)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D HerdF 9821 - LeipU - GB British Library - I RomeM - TrevBC
druk 1539 – W1106: B Koninklijke Bibliotheek van België (A, T) - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk 1545b – W1107: A Wn - D Hs, Lüh, Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online), - F Pn(A) - GB British Library - I Rvat-sistina, VIb(S) - P C (A) - PLKrakow
13. andere recente uitgaven:
online – 1538 – D Dresden Sachsen Digital
https://sachsen.digital/
online – 1539 – W1106 – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 2
online beelden:
cantus : 5/52
altus : 5/44
tenor : 5/44
bassus : 5/45
online - 1539 - IMSLP : Liber primus. Quatuor vocum.
http://ks4.imslp.info/files/
online – 1545b - W1107 – D.München.Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online – CPDL (Andrew Fysh) - partituur in moderne noten, één toon hoger
http://www3.cpdl.org/wiki/
-Zanon, Maffeo, ed. Milaan, Ricordi - SATB [1957]
-Merritt, Tillman, ed. Treize livres de motets parus chez Pierre Attaingnant en 1534 en 1535. Vol. 11. 1962, Parijs, vol. 11, p. 158 (bron: 15353)
-Edition Peters, New York, NDC 036
-Two motets. Adrian Willaert. Hawthorns Music Catalogie, RA143
(bewerking voor vier blokfluiten)
-http://www.sheetmusicplus.
Notre Dame Choir Editions (PE.NDC036).
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Een uniek voorbeeld van tekstdeclamatie: Willaert benadrukt met lange vocalisen de woorden : “monumentum” en “lacrimatus est” en met snelle hoge noten die een effect van uitroep creëren “Lazare veni foras”. Het woord “foras” is steeds met een sprong naar een hogere terts.
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 104 "Inzet met strenge imitatie, waarbij echter de stemmen ver uit elkaar zijn geplaatst."
p. 169 (notenvoorbeeld 7).
16. Schiltz op.cit. 2001
p. 229: over het aanwenden van het motivicity-principe
p. 230 vn. 6: Joshua Rifkin wijst op het samenvallen van het motivicity-fenomeen met symbolisch geladen tekstdelen: hier op de woorden waarmee Jezus de dode Lazarus opwekt 'Lazare veni foras'
17. Joshua Rifkin: "Miracles, Motivicity, and Mannerism. Adrian Willaert's Videns Dominus flentes Lazari and Some Aspects of Motet Composition in the 1520s"
(zie bibliografie)
p. 8 "Willaert's musical art might find an analog in the mannerism of Italian visual arts around 1530. (...)
p. 10 "Willaert carried to a "distorting" extreme the very compositional techniques that served unifying functions in other contexts."
p. 243 "Videns Dominus contains what I have always regarded as an absolutely stunning example of varied repetition."
p. 245 "I would guess that Willaert composed Videns Dominus in the years immediately preceding his departure from Ferrara for Venice in 1527. The music strikes me as more evolved in style than that of the relatively few Willaert motets transmitted before 1520."
p.254. "It remains to me an inescapable fact that the traits conventionally described as typical of post-Raphaelite mannerist art-the compacting of structure, distortion of symmetry, distention of figures, and softening of outlines- find a perfect analog in compositions like Videns Dominus."
17a. Christopher Reynolds. art. Motive, Structure and Meaning in Willaert's Motet Videns Dominus in The Journal of Musicology. vol. 32, summer 2015, p. 328ss.
Abstract:
This study of Adrian Willaert's motet, Videns Dominus flentes sorores Lazari, demonstrates how the construction and distribution of motives indicate a particular reading of the text, the story of Jesus raising Lazarus from the dead. While this reading has important elements in common with artistic renderings of the story of Jesus resurrecting Lazarus, it also demonstrates the ability of music to express a kind of meaning unavailable to artists. Willaert created a symmetrical structure with the command of Jesus to Lazarus placed in the exact middle of the motet, with events on either side ordered concentrically to represent Lazarus's return to life. Key events in Willaert's motet recur in Jacobus Vaet's Videns Dominus (1562), and Hieronymus Praetorius's double-choir motet, Videns Dominus flentes sorores Lazari (1599).
*JSTOR
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
cd 235
SCENES FROM THE GOSPEL
Motets from Josquin to Palestrina
VivaVoce o.l.v. Peter Schubert
ATMA – ACD22695
2014
van Adriaen Willaert
-In illo tempore stabant
-Angelus Domini descendit
-Videns Dominus descendit
luister op YOUTUBE:
https://www.youtube.com/watch?
luister op SPOTIFY: albums – scenes from the gospel
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
of : https://app.idagio.com/
20. duur
3’37”
=====
536.
Kidger B104, p. 135, p. 218, p. 344
VIRGO GLORIOSA CHRISTI
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c3-c4-c4-F4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st. (mannenkoor)
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
Virgo gloriosa Christi,
Margareta, preciosa virtute,
supernorum clara,
audi preces nostras coram te fusas,
fac nos iungi aeternali
choro precibus ergo tuis.
Adesto calamitatibus nostris,
quibus undique premimur.
Amen.
Margareta, roemrijke maagd van Christus,
geliefd door je deugd,
uitblinkend onder de allerhoogsten,
hoor onze aanzienlijke beden tot jou,
maak dat wij opgaan in het eeuwige koor
samen met jouw smeekbeden.
Sta ons bij in onze tegenslagen
waardoor wij van alle kanten belaagd worden.
Amen.
Vertaling overgenomen van de cd van de Cappella Pratensis
liturgie ter ere van de H. Margareta, maagd en martelares
(feest op 20 juli)
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I FlorL 666 (Medici Codex nr 1)
Niet onbelangrijk dat Willaert als eerste nummer is opgenomen.
Zie ook elders in deze website in de alfabetische lijst “Medici Codex”.
Lees hier verder bij Lowinsky.
13. andere recente uitgaven:
-Lowinsky, Edward E., ed. The Medici Codex of 1518; a Choirbook of Motets dedicated to Lorenzo de Medici, Duke of Urbino. Chicago, 1968 (MRM, 3-5)
met facsimile en met de vertaling in het Engels
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
DE MEDICI CODEX
Florence 1518
ms: I FlorL 666
Een handgeschreven koorboek op perkament, uit 1518 met 77 motetten, waarvan 7 van Adriaen Willaert, opgedragen aan Lorenzo de Medici, hertog van Urbino.
Zie lijst bij "340_oeuvre_genre".
17. Lowinsky op. cit. 1968
ter ere van de H. Margareta (feest op 20 juli)
De Medici Codex werd samengesteld als huwelijksgeschenk.
Het nr 1 maakt allusie op de vruchtbaarheid.
17a. Virgo gloriosa Christi is a prayer to the patron saint of childbirth, and may have been composed to mark the arrival of Leo's nephew's pregnant bride, Princess Madeleine de la Tour d'Auvergne, in Italy.
(All Music Review by James Manheim in de cd van de Cappella Pratensis)
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 84: Time Signals
Recorder Music from the Netherlands
Loeki Stardust Quartet, Amsterdam
NM CLASSICS 92100. 1999
-*cd 115: The Medici Wedding
Ring ensemble
ALBA RECORDS ABCD 154. 2000
http://www.classicsonline.com/
luister ook naar de ganse cd op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
of
https://app.idagio.com/
-*cd 219 VIVAT LEO! Music for a Medici Pope.
De Cappella Pratensis o.l.v. Joshua Rifkin
Challenge Classics CC72366
2010
een halve toon lager
luister op SPOTIFY : nummers – virgo gloriosa christi
-cd 248 NUPTIAE FACTAE SUNT
Muica ad Urbino al tempo di Raffaello
Motetten uit de Medici Codex. 1518
Ensemble Bella Gerit
Label: BELLA GERIT
2007
www.bellagerit.it
20. duur: (de snelste versus de langzaamste uitvoering)
3’12 Cappella Pratensis – 5’56 Loeki Stardust
=====
537.
Kidger b204, p. 80, p. 124, p. 142, p. 179, p. 195, p. 237, p. 346
VISITA QUAESUMUS
Visita quesumus
Jachet van Mantua?
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Visita quaesumus
2. Mirabile
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
Visita quesumus domine habitationem istam
et omnes insidias inimici ab ea longe repelle
et angeli tui qui habitant in ea
nos in pace custodiant
et benedictio tua sit super nos semper.
9. eerste gedrukte uitgave:
15385, Ferrara, Johannes de Buglhat, Liber Cantus (vocum quatuor) triginta novem motetos habet.
10. RISM:
15385
11. CMM:
Jachet de Mantua. 54, IV
DIAMM : zie hieronder BolC Q20
12. vindplaatsen:
ms: I BolC Q20 (Jaquet) (Zie hier verder : online)
druk 15385. D Mbs. (Zie hier verder : online) - GB LonRC 2037 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ms - Bologna BolC Q20
http://www.bibliotecamusica.
nr 28
online beelden :
I-Bc Q.20 [Discantus] : 40/371
I-Bc Q.20 [Altus] : 132/371
I-Bc Q.20 [Tenor] : 225/371
I-Bc Q.20 [Bassus] : 319/371
online – 15385 – D.München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 17
online beelden :
cantus : 33/72
altus : 33/72
tenor : 33/72
bassus :33/73
online - 15385 – LonRC 2037 nr 43
https://repository.
-Lewis, Mary, ed., The Buglhat motet anthologies. New York, 1995. (The Sixteenth-Century Motet, vol. 14)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Kidger op.cit. 2005, p. 237.
"In 15385 staat boven de noten de naam Adrian Vuillart, in de index staat Iacquet."
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur: (de snelste versus de langzaamste uitvoering)
=====
538.
Kidger J022, p. 10, p. 289, p. 364
VITA DE LA MIA VITA
Vita della mia vita
2. ondertitel:
Al canto vuoto
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
geen b / sleutel: c1 / finalis: E
5. aantal stemmen:
stem en luit of gitaar
6. genre :
intabulatie
7. reeks :
Intavolatura de li madrigali di Verdelotto nr 16
8. tekst :
Vita della mia vita,
quanto gran torto havete a pensar ch’io
v’habbi mai per alcun post’ in oblio
quel fuoco che m’acces’ in pett’ Amore !
Lasso ! son gia tant’anni,
fu di tal forz’e de sì gran valore,
che per maggior miei danni,
ne per absentia mai, ne per affanni,
uscì del petto mio,
anzi sempre di voi crebb’ il desio.
F. Ciprio
Leven van mijn leven,
Wat groot onrecht doe je me aan met te denken
dat ik zou vergeten dat ooit iemand
het liefdevuur in mijn boezem heeft ontstoken!
Helaas! Het is nu wel zoveel jaar geleden,
maar het was zo geweldig en zo krachtig
dat het bij de meeste van mijn tegenslagen,
bij jouw afwezigheid of bij om ’t even welk lijden,
er steeds was, hier in mijn borst.
Inderdaad: mijn verlangen naar jou is nooit gestopt met groeien.
9. eerste gedrukte uitgaven:
1536. Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali. (ongewijzigd herdrukt)
10. RISM:
1536b - W1104 / 1540 - W 1105
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1536 - W1104: A Wn (Zie hier verder : online)
druk 1540: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl
13. andere recente uitgaven:
online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/
nr 16, p. 23. Versie stem en gitaar (zie hier onder :online)
online – 1536 - W1104 – Wenen
http://digital.onb.ac.at/
online – 1540 – D.München.Bayerische Staatsbibliothek
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige versie van Verdelot
nr XVI
online beelden :
cantus :18-19/52
altus : 18-19/56
tenor : 18-19/56
bassus : 18-19/61
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980
partituur in moderne noten:
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
W1104-1536
Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
stem en gitaar :
nr 16
online beeld : 48-50/69
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
stem en gitaar :
nr 16. pagina 23
online beelden : 51-53/73
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DE LI MADRIGALI DI VERDELOTTO
Intavolati per messer Adriano
Opera omnia deel 6
Silvia Piccollo, soprano. Il Desiderio
1995
luister ook op SPOTIFY: album – tablatures from Verdelot vol. 6
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
of
https://app.idagio.com/
-cd 78
VERDELOT. A RENAISSANCE SONGBOOK. 1536 (Willaert)
Jacob Heringman, Charles Daniels
LINN RECORDS 2001
twee versies: een versie voor luitsolo en een versie voor zang en luit
-cd 87 = cd 21/VI
-cd 138
PIVA
Renaissanceliederen uit Italië en Spanje
Duo Live Oak.
GYRE MUSIC 10023
2013
luister ook naar SPOTIFY: nummers – vita de la vita mia (of met een andere titel)
-cd 141
VERDELOT. MADRIGALS
Alain Aubin (altus), Jean-Michel Robert (luit)
SONPACT 2000
luister ook op YOUTUBE waar de ganse cd wordt weergegeven
https://www.youtube.com/watch?
-cd 188
MUSIK IM MUSEUM 2
Konzerte 2000
Florian Mayr, altus
Ulrich Sommerrock, luit
www.ulrich-sommerrock.de
2000
-cd 270
AMOR CHE FAI
Lieder zur Laute aus Renaissance und Barock
Sabine Loredo Silva mezzosopraan, Ulf Dressler luit
RECORD JET
2018
luister ook op SPOTIFY : nummers – Vita de la mia vita (of met een andere titel)
-cd 287
ZEFIRO SPIRA
Italian Renaissance Frottole & Improvisations
Gabriel Jublin contratenor
Paul Kieffer luit
CLAVES
2018
meer info:
https://cdn.shopify.com/s/
12157194252173033322
luister ook op SPOTIFY: albums - zefiro spira
-cd 306
PER VOI ARDO
Carlos Mena (contratenor) en Manuel Minguillón (vihuela)
Label: IBS Classical
2021
Vita de la mia vita (Verdelot, bewerkt door Adriaen Willaert en Enriquez de Valderrábano)
meer info:
Per voi ardo - IBS Classical: IBS12021 - CD or download | Presto Classical
(prestomusic.com)
luister ook op SPOTIFY: albums – per voi ardo
YouTube – video
Ernst Stolz viola da gamba, Aldo Bova blokfluit, Trond Bengtson luit.
https://www.youtube.com/watch?
video - life
2’27
20. duur:
1’23 Il Désiderio – 3’20 Sabine Loredo Silva
=====
539.
Kidger B001, p. 97, p. 201
VIX ALIA POTERAS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
met 1 b / c2 - c4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
2-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
Vix alia poteras fieri diis proximus arte quam studium colitur quo deus ipse sequi iupiter ingenium mores proba facta rependit atque artes toto pectore summus amat.
9. eerste gedrukte uitgave:
1549, Neurenberg, Johann vom Berg (Montanus) en Ulrich Neuber, Diphona amoena et florida selectore Erasmo Rotenbuchero.
10. RISM:
154916
11. CMM:
DIAMM :
12. vindplaatsen:
ms: geen
13. andere recente uitgaven:
-Bodig, Richard D., ed., Erasmus Rotenbucher: Diphona amoena et florida.
Collection of Bicinia , 2 vols (PRB Productions, Albany (CA) 1996)
zonder de tekst
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur
=====
540.
Kidger B193, p. 18 , p. 151, p. 163, p. 167, p. 234
VOCEM JOCUNDITATIS ANNUNTIATE
Vocem jucunditatis annuntiate
Vocem iocunditatis
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Vocem jocunditatis annuntiate (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-c4-c4-F4 / finalis: E
5. aantal stemmen:
6-st.
Alleen de tenor zingt het eerste woord “vocem” op een gregoriaans motief. Daarna start de polyfonie waarin de tenor in het middenregister (c4!) de gregoriaanse melodie verder zingt in lange noten.
6. genre :
motet
7. reeks :
motetta VI vocum nr 5
8. tekst :
Vocem jocunditatis annuntiate et audiatur, alleluia.
Nuntiate usque ad extremum terrae :
Liberavit Dominus populum suum, alleluia.
Introitus van de 5de zondag na Pasen
9. eerste gedrukte uitgave:
15383, Neurenberg, Formschneider (Grapheus), Secundus tomus novi operis. nr 5.
W1112 (1542), Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert. musicorum sex vocum . liber primus. folio 12-13
10. RISM:
W1112 (1542)
11. CMM:
3-04, pp. 25-28 (bron W1112 (1542))
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a sei ed a sette voci" (beniculturali.it)
Zesstemmig : https://edl.beniculturali.
= ModE C.314
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD (3) - PiacD (4)
druk W1112 (1542) : A Wn - B Koninklijke Bibliotheek van België KBR II.91.361 (zonder 6) - D Dresden Katholische Hofkirche (B – onvolledig) –Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - Mu (zonder T en B), RegB , Wolfenbüttel (Zie hier verder : online) - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB British Library (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en 5)
druk ca 1560 : I ModE C.314 [nr 3], p. 4 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – Modena – Biblioteca Estense e Universitaria –
I ModE C.314
https://edl.beniculturali.it/
nr 4
online beelden
cantus : 13/1029
altus : 170/1029
tenor : 327/1029
bassus : 484/1029
quintus : 641/1029
sextus : 796/1029
online – W1112 (1542) – D.München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 12-13
online beelden
cantus : 16-17/60
altus : 16-17/60
tenor : 32/74 (onvolledig)
bassus : 18-19/68
quintus : 14-15/68
sextus : 14-15/47
online – W1112 (1542) – D Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek
D - Wolfenbütteler Digitale Bibliothek - drucke/3-1-musica-1s (hab.de)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 107: De tenor zingt de cantus firmus in steeds gelijke, halve notenwaarden - sporadisch ook een brevis - en zonder rusten (contrapunctus fractus).
16. Schiltz op.cit. 2003
p. 175 vn. 29: Dit motet, zoals verschillende andere, verschijnt alleen in deze uitgave van Antonio Gardano.(1542)
p. 176 vn. 32: maakt gebruik van de zogenaamde contrapunctus fractus-techniek, waarbij de gregoriaanse melodie respectievelijk in de tenor en in de quintus in gelijke notenwaarden en zonder pauzen wordt gezongen.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
541.
Kidger g070, p. 64 , p. 281
VOI SAPETE CH’IO V’AM’ANZI
(volgens Kidger : van Arcadelt)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Voi sapete ch’io (eendelig)
4. tonal type:
met 1 b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis : D
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
madrigali a quatro voci
8. tekst :
Voi sapete ch'io v'amo, anzi v'adoro,
Ma non sapete già che per voi moro,
Che', se certo il sapeste,
Forse di me qualche pietate avreste.
Ma se per mia ventura
Talhor ponete cura
Qual stratio fa di me l'ardente foco,
Consumar mi vedret' a poco a poco.
Je weet dat ik van je hou, meer nog, ik ben dol op je.
Maar wat je niet weet is, dat ik voor je zal sterven.
Als je het echt zoudt weten
zou je misschien medelijden hebben met me.
Maar heb je ooit toevallig overwogen
welke marteling dat brandende vuur voor mij betekent?
Ervaar het (consumeer het) terwijl je me beetje bij beetje ziet verschijnen.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539. Venetië. Antonio Gardano. Il primo libro di madrigali d‘Archadelt a quatro.
1541. Venetië. Antonio Gardano. Il primo libro di madrigali d‘Archadelt a quatro
1563, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert con alcune Napolitane
10. RISM:
153922 - A 1314 / 15419 / 154110 / 154319a / 154415 / 15459 / 154616 / 154617 / 155016 / 1563 - W 1130
11. CMM:
Opera omnia Jacob Arcadelt (N024, p. 192)
12. vindplaatsen:
ms: B BrusC 27731. nr 21, f. 17v
druk 1539 : D Bsb (Arcadelt) (Zie hier verder : online)
druk 1541 : GB The British Library (Archadelt)
druk 1563 - W1130: B KBR (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bnf RESVMC-131 (S.A.T.B) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 153922 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
Jacob Arcadelt. Vierstemmig madrigaal
nr XXI
online beelden
cantus : 29/66
altus : 27/64
tenor : 29/68
bassus : 29/69
online – 1541 – GB The British Library (IM SLP)
http://conquest.imslp.info/
of (cantus e.a.)
http://ks.imslp.net/files/
online – (W1130) 1563 – B Brussel KBR (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
altus ontbreekt
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
online – 1563 – Parijs BNF (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1563 – IMSLP (bron Brussel: S. T. B)
https://imslp.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Zou het kunnen dat “de luitspeler” op een van de drie schilderijen van Caravaggio dit madrigaal speelt?
Hermitage. Sint Petersburg
List of paintings by Caravaggio - Wikipedia
Metropolitan Museum. New York
Caravaggio - http://www.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
Cd?
Het Ensemble Kô uit Canada met “Tu es musique”
http://ensembleko.com/
20. duur:
1’40" Ensemble Kô - 2’05” bij Carravagio -
=====
VOSTRE BEAUTÉ = VOUS MARCHEZ DU BOUT DU PIED
=====
542.
Kidger F051, p. 114, p. 263, p. 335
VOULEZ OUYR CHANSONNETTE
Voulés ouyr chansonnette
Voulez ouir chansonnette
Voulez ouir chansonette
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
chanson
7. reeks :
8. tekst :
Voulez ouir chansonnette
Qu’ à Paris aduint l’autre hier
De trois dames de montmarthe
Qui dansoient dedans un pré
A la plus belle des trois
Son psautier & et ses heurettes
In jan voire Son psautier
Luy cheut en terre
Et mon Dieu sa dit Labesse
Je ne le sçavoie pas
Que la racine de dens
On l’alat chercher si bas
L’on vous rébour…
9. eerste gedrukte uitgave:
1572, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de chansons.
10. RISM:
15722 / 15841 (diminutie)
11. CMM:
DIAMM :
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 15722 - Paris Bnf (onvolledig) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 15722 – Parijs Bnf (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
contratenor : online beeld : 27v
BnF, département Musique, RES VMD-87 (1) | Gallica
bassus : online beeld : 27v
BnF, département Musique, RES VMD-87 (1) | Gallica
-facsimile: 1584, Venetië, Angelo Gardano, Il vero modo di diminuir, con tutte le sorti di stromenti. di Girolamo dalla Casa detto Da Udene. (Muziekhandel Saul B Groen, Amsterdam)
-Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert: The Complete Five and Six-Voice Chansons. Londen, 1992 (The Sixteenth-Century Chanson, 23)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
1584, Venetië, Angelo Gardano, Il vero modo di diminuir, con tutte le sorti di stromenti. di Girolamo dalla Casa detto Da Udene.
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
543.
Kidger F052, p. 105, p. 115, p. 161, p. 264, p. 335
VOUS AUREZ TOUT CE QUI EST MIEN
Vous aures tout
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
5-st.
In tenor: canon: "Canon. Tot capita tot sensus, ad longum."
6. genre :
chanson
7. reeks :
8. tekst :
Vous aurez tout ce qui est mien
Si je puis par aucun moyen
obtenir votre bonne grace
Car en ce monde ne pourchasse
Jamais recourez autre bien.
9. eerste gedrukte uitgave:
1560b, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Livre de Meslanges contenant six vingtz chansons.
15722, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de chansons.
10. RISM:
1560b / 15722
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: F ParijsBNC 851 Bourdeney ms pp. 491-492 (Zie hier verder : online)
druk 15722: B KBR (bassus) - CH Lausanne, Bibl. A. Cortot ((contratenor) - E Madrid, Bibl. Del Conservatorio (superius, Contratenor, tenor, bassus, quinta pars) - F Bnf (onvolledig) (Zie hier verder : online) , Parijs, Bibl. G. Thibault (contratenor, bassus), S Upsala, Universiteitsbibl. (contratenor, tenor, bassus, quinta pars, sexta pars),
13. andere recente uitgaven:
online – ms Bourdeney – Parijs BNC 851 (beeld 491-492)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1572 – Parijs Bnf (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert: The Complete Five and Six-Voice Chansons. New York, 1992. (The Sixteenth-Century Chansons, nr 23, p. 179)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
544.
Kidger F023, p. 56, p. 63, p. 67, p. 77, p. 136, p. 259, p. 334, p. 350
VOUS MARCHEZ DU BOUT DU PIED
du bout du pié
Vous marchiez
Vostre beauté
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Vous marchez du bout du pied (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-g2-c3 / finalis: F
5. aantal stemmen:
3-st.
6. genre :
chanson
7. reeks :
La Couronne et fleur des chansons a troys
8. tekst :
Vous marchez du bout du pié,
Marion, Marion, Marionette ;
Marion s’en va a Rome,
C’est pour acquerir pardon :
Elle a rencontré le prestre,
Demanda confession :
‘Marion, Marion, Marionette,
Si voulés que vous confesse,
Mettés vous a genoullons !’
‘Le plus grand peché que sache
C’est d’avoir presté mon con.’
Je stapt op de toppen van je tenen,
Marion, Marion, Marionette ;
Marion is op stap naar Rome
om er vergiffenis te vragen.
Ze ontmoette er een priester
en vroeg hem te mogen biechten:
Marion, Marion, Marionette.
Als je wilt biechten
zet je dan op je knieën!
De grootste zonde die ik ken
is dat men mijn…
9. eerste gedrukte uitgave:
15361, Venetië, Andrea Antico en A. dell' Abbate, La Couronne et fleur des chansons à troys
1560, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Cincquiesme Livre de Chansons à troys parties par M. Adrian Willart
1562, Venetië, Girolamo Scotto, Il terzo libro delle muse a tre voci di canzon francese di Adrian Willaert.
1578, Parijs, Le Roy & Ballard, Tiers livre de chansons a trois parties Composé par Ad. Vuillart.
10. RISM:
15361 / 1560a - W 1127 / 1562 - W 1129 / 157816 - W 1131
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: PL GdńPAN 4003
druk 1560: A Wn - F Pn (second dessus)
druk 1562: D Bochum, Stadtbibliothek (A) - GB LonBL (T) - I BolC (T) - FlorBN (S) - PL Krakow (C, T, B)
druk 1578 : A Wn - D Wüu - USA CA
13. andere recente uitgaven:
online – 15361 – Wenen. Österreichische Nationalbibliothek
http://digital.onb.ac.at/
bassus : Digitales Objekt : 37-38/52
tenor: Digitales Objekt : 39/52
supremus: Digitales Objekt : 37/48
online – partituur in moderne noten - IMSLP (formaat geschikt voor tablet) (Daniel Van Gilst) nr 13.
https://imslp.org/wiki/13_
-Bernstein, Lawrence F., ed. La Couronne et Fleur des Chansons a Troys. New York, 1984.(Masters and Monuments of the Renaissance, 3)
-Plein Jeu 308 - duos et trios de la renaissance - SSA of SST. ed. Aimé Agnel
Heugel nr 32 312. 1973
-*Thomas Bernard, ed.; Adrian Willaert. 13 Chansons for three voices or instruments, nr 1 - London Pro Musica Edition. 1978 (bron: 15361)
met de vertaling in het Engels
zelfde uitgave: Magnamusic Distributors LPMPC12
-Alphonse Leduc. Parijs 1973
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt. op.cit. 1985
p. 144: "sluit aan bij de parafrasetechniek van het Moutontype"
17. Bernard Thomas op.cit. 1978
"The use of his melody goes back to Antoine Busnois (c.1420-1492), who wrote a four-part piece in which the tune is combined with another popular song, Vostre beauté tres mignonette. It is interesting to note that both with this piece and La Rousé du moys de May Willaert turns a simple melody of equal notes (which is apparently what Busnois started out with) into a triple-time alternation of minims and crotchets."
17a. La Médiathèque. Cd 66
« La chanson courtoise rencontre la chanson paillarde... L'esprit vif et mordant de Villon et de Rabelais inspira aux compositeurs de leur temps un nouveau genre de chanson, où satires et grivoiseries exaltent la vie loin de la cour. »
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 66: VILLON TO RABELAIS
16th Century Music of the Streets, Theatres and Courts, nr 27 -
The Newberry Consort o.l.v. Mary Springfelds
Hier andere versie: vierstemmige versie van Busnois?
Zie supra: Bernard Thomas
HARMONIA MUNDI Mundi USA - MU 907226 .
1996.
met de vertaling in het Engels
luister ook op SPOTIFY : albums – villon to rabelais
luister ook op IDAGIO :
https://app.idagio.com/
20. duur:
1’05”
21. Catalogue de la chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
545.
Kidger F064, p. 106, p. 115, p. 157, p. 161, p. 266, p. 335
VOUS NE L’AUREZ PAS SI JE PUIS
Vous ne l’aures pas
Vous ne lares pas
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Vous ne l’aurez pas (eendelig)
4. tonal type:
Geen wijzigingstekens / c1-?-c4-c4-?-c4 / finalis G
5. aantal stemmen:
6-st.
canon in de tenor : A six. J’ay compagnons comme s’sensuit.
L’un va devant, l’autre me suit.
In de quinta vox: A six. Canon ad longum
in de sexta vox. A six. Canon ad longum
6. genre :
chanson
7. reeks :
8. tekst :
Vous ne l’aurez pas si ie puis.
Ce que m’avez requis d’avoir
Et eussiez vous autant d’avoir
Qu’il en pourroit dedens un puis
9. eerste gedrukte uitgave:
1560, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Livre de Meslanges contenant six vingtz chansons.
1572, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de chansons.
10. RISM:
1560b /15722
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D MunBS 1508 nr 121 (Zie hier verder : online) - F ParijsBNC 851 Bourdeney ms p. 488 (Zie hier verder : online)
druk 15722: B KBR (bassus) - CH Lausanne, Bibl. A. Cortot ((contratenor) - E Madrid, Bibl. Del Conservatorio (superius, Contratenor, tenor, bassus, quinta pars) - F Bnf (onvolledig) (Zie hier verder : online) , Parijs, Bibl. G. Thibault (contratenor, bassus), S Upsala, Universiteitsbibl. (contratenor, tenor, bassus, quinta pars, sexta pars),
13. andere recente uitgaven:
online –D.München.Bayerische Staatsbibliothek – MunBS 1508 (handschrift)
https://stimmbuecher.digitale-
pagina LXXXXI. nr 121
online beelden :
cantus : 154-155 / 170
altus ontbreekt
tenor : 156-157 / 180 met canon
bassus : 152-153 / 176
quinta vox ontbreekt
sexta vox : 28-29 / 69
online – ms Bourdeney – Parijs BNC 851
https://gallica.bnf.fr/ark:/
page : 488
online – 1572 – Parijs.Bibliothèque Nationale de France. Département Musique (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
of
BnF, département Musique, RES VMD-87 (1) | Gallica
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
online beeld : 57v. f128
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
online beeld : 57v. f311
Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert: The Complete Five and Six-Voice Chansons. New York, 1992. (The Sixteenth-Century Chansons, 23)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
21. Catalogue de la chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
546.
Kidger : geen vermelding
VU HÀ BEN CASUN
Daniel Grisonio
2. ondertitel:
Prima apparition del Cagnolo del Mese de Luio
(Eerste verschijning van de Cagnolo in de maand juli.)
Voor een tweede verschijning, zie Dulce Padrun. Seconda apparition del Cagnolo del Mese d’Agosto. CMM XIV p.185- 189
3. gecomponeerde delen:
1. Vu hà ben casun
2. Unde straluso
4. tonal type:
geen b /sleutelcombinatie: c1-c3-c4-c4-F4 / finalis: E (in beide delen)
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
8. tekst
Vu hà ben casun del pianzer la mio morte,
Dulce padrun, oldra esser cagnol raro
Ve amava tando,
canto ve fu caro,
Fin c’hà piasesto alla mia dura sorte,
Sta cosa sula el cor vel die far forte,
E rallegrar,
che Giove un aldro paro
A mi (d’Agusto e mango del Zenaro)
Nol visto, e si m’ha tulto in la so corte.
Unde straluso fra chel chiare stelle,
Arende chella bestia de chel can,
Chie à chesti tembi fasuar la pelle.
No stè plio de mal cor,
chie vivo e san,
Mel trovo, e cheste xe vere novelle,
Chia cha su no sel vive d’acha e pan.
Mil sarò tando human
Per vui cun chel canicula ribaldo.
Chie mai no lassarò vel fazza caldo.
Je hebt een goede reden om mijn dood te betreuren
Lieve meester, behalve dat het een zeldzaam hondje is,
Ik hield net zoveel van jou als jij van mij
Zolang het mijn harde lot behaagde.
Alleen dit ding moet uw hart sterk maken
En verheug je, namelijk dat Jupiter geen ander heeft gezien
Zoals ik (in augustus en veel minder in januari)
en heeft me zo naar zijn hof gebracht.
Vanwaar ik schitterend licht schijn tussen de heldere sterren
naast dat beest van die hond
Wat op deze momenten de huid laat zweten.
Blijf niet bedroefd, want levend en gezond
Hij heeft me gevonden en dit is een waargebeurd verhaal
Want hier leeft men niet van brood en water.
Ik zal als mens zijn
Voor jou als die Dog Star-schurk
dat ik je nooit warm zal laten maken.
9. eerste gedrukte uitgave:
1564, Venetië, Antonio Gardano, Di Manoli Blessi Il primo libro delle Greghesche
10. RISM:
156416 nr 14
11. CMM:
3-14, pp. 181-185 (bron: 156416)
DIAMM :
12. vindplaatsen:
druk 1564: Oostenr.: Österreichische Nationalbibliothek (Zie hieronder)
13. andere recente uitgaven:
online – 1564 – Wenen. Österreichische Nationalbibliothek
Il primo libro delle Greghesche : Con la Musicha disopra, composta da diversi Autori, a Quatro, a Cinque, a Sei, a Sette, & a Otto Voci<br> - Österreichische Nationalbibliothek (onb.ac.at)
In de vijf stemboeken, telkens dezelfde nummers en pagina’s
nummer : 16-17 : digitaal beeld : 23-25/52
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Helga Meier op.cit. 1977.
zie: CMM 3-14, p. XII.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
Volg ons op Facebook 