Contact | Nieuwsbrief | Sitemap
We kunnen hier niet alle composities uitvoerig behandelen. Daartoe is er te weinig plaats. Wil je van een bepaald werk meer informatie hebben, schrijf ons en we zullen u bijna zeker kunnen helpen.
info@adriaenwillaert.be
Structuur van de gegevens · Referentie handschriften en drukken (sigla) · RISM-lijst
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
C
75.
Kidger G044, p. 55, p. 276
CANTAI HOR PIANGO
Cantai or piango
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Cantai hor piango
2. Tengan dunque ver
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-c4-c4-F4 / finalis: A
2. Tengan dunque ver: finalis: E
5. aantal stemmen:
6-st.
(C-V-A-T-VI-B) C is voor mezzo of alt, V is voor alt of tenor, A is
voor tenor, T is voor bariton, VI is voor bariton, B is voor bas.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
Musica Nova, madrigaal nr 17
8. tekst :
Cantai: hor piango, e non men di dolcezza
Del pianger prendo che del canto presi,
Ch’a la cagion, non a l’effetto, intesi
Son i miei sensi vaghi pur d’altezza.
Indi e mansuetudine e durezza
Et atti fieri et humili e cortesi
Porto egualmente; né mi gravan pesi,
Né l’arme mie punta di sdegni spezza.
Tengan dunque ver me l’usato stile
Amor, Madonna, il mondo e mia fortuna,
Ch’i’ non penso esser mai se non felice.
Arda, o mora, o languisca, un più gentile
Stato del mio non è sotto la luna,
Sì dolce è del mio amaro la radice.
Francesco Petrarca (1304-1374), Canzoniere nr. 229
Ooit zong ik, maar nu ween ik: even zoet
is ’t wenen mij als vroeger een gedicht,
mijn zinnen zijn, verliefd op hoger goed,
op oorzaak slechts, niet op gevolg gericht.
Als ik haar zie, met mild of streng gezicht,
grimmig of hoofs schroomvallig, even goed
verdraag ik het, de last voor mij is licht,
haar wrok dringt niet door mijn gestaald gemoed.
Al zijn ze jegens mij hun stijl getrouw,
Amor, het lot, de wereld en mijn Vrouw,
toch zijn mijn dagen nooit meer zonder zon.
Er kan, of ik nu leef, sterf of verkwijn,
geen edeler levenslot op aarde zijn:
zo zoet is van de bitterheid de bron.
Vertaling :Peter Verstegen, "Francesco Petrarca - Het Liedboek Canzoniere",
Amsterdam, 2008
9. eerste gedrukte uitgave:
-1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert. nr 44
Herdrukt in 1569 (verloren)
10. RISM:
1559a - W 1126
11. CMM:
3-13 pp. 73-79 (bron: 1559a)
12. vindplaatsen:
ms : geen
Het
verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken,
nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en
bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della
musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke
Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – München
https://stimmbuecher.digitale-
online - Brussel – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online - partituur in moderne noten – CPDL (Allen Garvin)
http://www3.cpdl.org/wiki/
of IMSLP:
https://imslp.org/wiki/Cantai:
-*Harman, Alec, ed. The Oxford Book of Italian Madrigals, p.115 (bron: 1559 - 1 toon hoger - met de Engelse vertaling )
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Edward
E. Lowinsky. "The problem of Mannerism in Music". Essay in "Music in
the culture of the Renaissance”. vol. 1. Chicago, 1989..
In het hoofdstuk "Petrach Settings by Willaert, Rore and Lasso" vergelijkt Lowinsky het madrigaal Cantai or piango met het madrigaal Mia benigna fortuna van Cypriaan De Rore, beide op tekst van Petrarca. Daarna bespreekt hij ook ter vergelijking het Cantai or Piango van de toen nog jonge Orlando di Lasso.
p. 130 en 134. "Willaert's
madrigal, notwithstanding the fuller texture of its six-part writing
and the poem's many opposing emotional conceits, is marked by a great
calm flow of melody, harmony, and counterpoint, a distinct sense of
coherence and unity. The contrasts in the poem are taken lightly in the
music, or even quite ignored. The singing ("Cantai") is rendered audible
in beautiful melismas, the weeping ("hor piango") is treated with such
discretion that without the text it would not be recognizable. The
following pair of antitheses, "mansuetudine" and "durezza", is ignored
and so is the "humili" and "cortesi" except perhaps for a slight melodic
inflection. Willaert concentrates on the declamation of the text, which
is impeccable, and on a harmonic texture of extraordinary fullness and
beauty within the confines of the Hypophrygian mode. Even though
the seconda parte shows more color and is slightly more expressive, the words "arda, o mora, o languisca" are set in the straight bounds of A minor with only one B to effect a transposed Phrygian on A.
Rore, on the other hand, devotes his whole effort to echoing in music each passing conceit of the text. (...)"
p. 138. "By
setting this text again, the young Lasso meant to contrast the new
colorful harmonic pallete of the mannerists with the sonorous but
harmonically restrained style of the old Venetian master."
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 73 WORDPLAY
madrigals and chansons in virtuosic instrumental settings
MUSICA ANTIQUA of Londen o.l.v. Philip THORBY
SIGNUM UK
2001
-*cd 210 MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814
2009
1/2 toon hoger
luister ook op SPOTIFY : nummers - cantai hor piango
luister ook op IDAGIO : https://app.idagio.com/
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
5'02" Singer Pur – 6’02” Musica Antiqua
=====
76.
Kidger B028, p. 123 en p. 204
CANTATE DOMINO CANTICUM NOVUM
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
Beginfragment van psalm 98 (97)
-Cantate Domino canticum novum:
quia mirabilia fecit.
-Notum fecit Dominus salutare suum
-Jubilate Deo omnis terra.
-Cantate Domino omnis terra.
Zingt voor de Heer een nieuw gezang
omdat Hij wonderen deed.-
De Heer openbaarde zijn heil.
Jubelt voor de Heer, de ganse aarde.
Zingt voor de Heer, de ganse aarde.
(vertaling Getijdenboek. Brussel. 1971)
9. eerste gedrukte uitgave:
10. RISM:
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
I Bologna. (1530?) Civico Museo Bibliografico Musicale (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ms - Bologna
http://www.bibliotecamusica.
gaspari/_Q/Q020/
cantus: online beeld : 16/371
altus: online beeld : 108/371
tenor: online beeld : 201/371
bassus: online beeld : 294/371
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
CANZONA DI RUZANTE, LA = ZOIA ZENTIL
=====
CANZONE VILLANESCHE ALLA NAPOLITANA … A QUATRO VOCI … Primo Libro
Kidger p. 24 (W1114a en W1114b – 154427)
Kidger p. 29 (W1115 – 154520)
Kidger p. 30 (W1116 – 154811, W1117 - 1548 en W1118 – 155329)
Een verzameling villaneschen uitgegeven door Antonio Gardano en Girolamo Scotto in Venetië tussen 1542 en 1563.
Vindplaats: D München Bayerische Staatsbibliothek- GB Lbl
Zie: Bossuyt 1985, p.135 ss.
online: zie "Zijn oeuvre"- online - oude drukken
online 1545 : D 4 Mus.pr. 96 – 00071912
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
=====
CARO CHRISTI QUAM SUMIMUS = 2de deel van HOMO QUIDAM (enkel in de uitgaven van Montanus en Neuber)
=====
CEDA NATA NEL MAR VENERE = 2de deel van NE LE AMAR'E FREDD'ONDE
=====
CEDANT PAR MOY = C'EST DONC PAR MOY AINSI SUIS
=====
77.
Kidger B004, p. 96 en p. 201
CEDUNTUR GLADIIS MORE BIDENTIUM
(onzeker)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c3-c4-F4 / finalis : E
5. aantal stemmen:
3-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Libro secondo de li motetti a tre voce
8. tekst :
Ceduntur gladiis more bidentium
non murmur resonat
non querimonia
Sed corde tacito
mens bene conscia
conservet patiëntia
Hymne uit de liturgie van de vespers voor het gemeenschappelijke bij meerdere martelaren
Ze wijken voor de zwaarden, als vanzelfsprekend
zonder mopperen
zonder dicussie
maar ze laten hun hart zwijgen
en hun verstand geeft de voorkeur aan het geduld.
9. eerste gedrukte uitgave:
154914, Venetië, Girolamo Scotto, Libro secondo de li motetti a tre voce. nr XXX.
10. RISM:
154914
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 154914: B KBR (T, B) - GB British Library (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 154914 – GB British Library K.3.d.8.
K3d8_complete_file_for_
pagina XXX
cantus : online beeld : 17/50
tenor : online beeld : 33/50
bassus : online beeld : 49/50
uitgave :
-Agnel, Aimé ed., Duos et Trios de la Renaissance
3 gelijke stemmen
Heugel PJ 419
https://www.musicanet.org/bdd/
Te bestellen bij SHEETMUSICPLUS
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
78.
Kidger F026, p. 76 en p. 260
C’EST BOCCANÉ
C'est bouccanne de soy tenir
C’est boucannes
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
C’est boccané (eendelig)
4. tonal type:
Geen b / ?-c2-c3-F3 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
chanson
7. reeks :
8. tekst :
C’est boccané de soy tenir à une;
Le changer est bon, tous les jours comment l’on dit
du moins il ordone qu’il aura credit
Qui changera tout ainsi que la lune.
Et ne tiendra foy ne promesse aulcune,
Ainsi aura toujours son dit et son desdit ;
Combien qu’il soit. Da venture escondit.
Il n’en devra en rien blasmer Fortune.
S’il est aymé de dame noire ou brune,
Mais qu’il y soit une heure, il luy souffist ;
Car l’une pleure, l’autre trop dit ou rit,
L’une est facheuse, et l’autre importune
Tekst versie 1552 :
C’est bouccané de soy tenir à une;
Le changier est bon, tous les jours comme l’on dit
du moins il ordonne qu’il haura credit
Qui changera tout ainsi que la lune.
Et ne tiendra foy ne promesse aulcune,
Ainsi haura toujiours son dit et son dedit ;
Sousi. Combien qu’il soit. D’aventure escondit.
Il ne debura en riens blasmer Fortune.
Uitleg in het Engels van enkele termen (bron : Brian Jeffery. Chanson verse of the early Renaissance. p. 188)
1. Boucané: Old, stale, past date, out of use, out of season.
7. Escondit : denied, refused
10. mais que : provided that.
12. Montaiglon emended to et l’autre est importune, for reasons of scansion, but in fact the hemistich can be read as six syllables by discounting the elision.
9. eerste gedrukte uitgave:
1535, Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Canzoni franzese. libro primo. De derde strofe ontbreekt hier.
1536, Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Canzoni francese di messer Adriano, & de altri Eccellentissimi Auttori
1552, Antwerpen, Tielman Susato, La Fleur de chansons et quatriesme livre a quatre parties
10. RISM:
15358 / 153617 / 15529
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1535: D Mbs (AB) (Zie hier verder : online) - F Pn (A)
druk 1536: GB Oxford Bodleian Library
druk 1552: F Pbn (A) – GB British Library (bas) (Zie hier verder : online)
info : Parijs: https://catalogue.bnf.
13. andere recente uitgaven:
online – 1535 – München (enkel alt en bas)
https://stimmbuecher.digitale-
online – 1552 – British Library (enkel bas – licht afwijkende tekst)
https://repository.
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Source complète : Sensuyvent
plusieurs belles chansons nouvelles, Avec plusieurs autres retirees des
anciennes impressions…, Paris, [Alain Lotrian], 1535
Edition moderne : Jeffery, Brian, Chanson verse of the early Renaissance, London, Tecla, 1971-6, vol. II, titre 1535
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
21. Catalogue de la chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
Sopraan ontbreekt !
=====
79.
Kidger F005, p. 76, p. 86, p. 89, p. 130, p. 136, p. 157, p. 190, p. 193, p. 256, p. 295, p. 352
C'EST DONC POUR MOY QUE AINSI SUIS
C'EST DONC POUR MOY QUE ANSINS SUIS
C'est donc pour moi
C’est donc par moy
Cedant par moy
Cest dant par moy
(Janequin of Ninon le Petit of Adriaen Willaert)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
C'est donc pour moy (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie:c1-c3-F3 / finalis: A
In het manuscript MunBS 1516 heeft de bas: F4
5. aantal stemmen:
3-st.
(ms in Cambrai: si placet à 4)
6. genre :
chanson
7. reeks :
8. tekst :
C'est donc pour moy
que ansins suis fortune;
Infortune, hellas, suis sur
Plus malheureuse au monde n'
Aultre que moy n'est de telle
Zo is het dus :
Dat is mijn lot,
helaas!
Ik ben inderdaad
het meest ongelukkige wezen ter wereld.
Niemand anders werd zo onfortuinlijk geboren.
9. eerste gedrukte uitgave:
-153514c,
Frankfurt a. M., Christian Egenolff, 3- en 4-st. chansons. Voor het
eerste wordt in Duitsland een chanson van Willaert gedrukt: Cedant.
C'est donc pour moi.
-1538, Neurenberg, Formschneider, Trium vocum carmina
-1541, Venetië, Antonio Gardano, Di Constantio Festa il primo libro de madrigali a tre voci. (Janequin)
-1543, Venetië, Antonio Gardano, Quaranta madrigali di Ihan Gero insieme trenta canzoni francese di Clement Ianequin
-154720, Leuven, Pierre Phalèse, Des chansons reduictz en tablature (Zie hier verder : online tablature)
=154719
-154938, Londen (Zie hier verder : online)
10. RISM:
c. 153514c / 15389 / 15398 / 154113 / 154323 / 154521 (intab.) / 154719 (intab. - Latijn) / 154720 (intab.-Frans) / 154938 (intab. - Latijn).
11. CMM:
DIAMM :
12. vindplaatsen:
ms: D Heilbronn,
Heilbronner Gymnasial-Bibliothek (enkel de bas) (Willaert) - MunBS 1516
(Zie hier verder : online) - UlmS - WhalleyS - F Cambrai -GB LonBL: 35087. twee manuscr. (Ninon le Petit en anoniem) (Zie hier verder : online en CMME)
druk ca. 1535. F Bnf (Zie hier verder : online)
druk 154720,
Leuven, Pierre Phalèse, Des chansons reduictz en tablature de lut à
deux, trois, et quatres parties (herdruk van 1545 in het Latijn
"Carminum quae Chely vel Testitudine canuntur..." en in het Frans)
(Zie hier verder : online tabulature) = 154719
druk 154938, Carminum quae chely vel testudine canuntur. Liber primus.
Leuven, Pierre Phalèse. (Zie hier verder : online tabulature)
13. andere recente uitgaven:
online – München – MunBS 1516
Tik : https://opacplus.bsb-muenchen.
CMME : http://www.cmme.org/database/
nr 133.
cantus : blz. 156 / 270
tenor : blz. 156-157 / 270
bassus : blz. 154-155 / 270
online – handschrift nr 1542 - Cambrai – afbeelding 109
95. Cambrai, Bibl. Mun., ms. 0128, B f.019
https://bvmm.irht.cnrs.fr/
https://bvmm.irht.cnrs.fr/
online – 153514c– Parijs
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online - 154938– Londen British Library K.1.c.8.(3.)
https://repository.
Meer info : CMME: ms - LonBL 35087 (ff. 81v tem 83r)
http://www.cmme.org/database/
-Adams, Courtney S., ed.French chansons for three voices Part I, p. 65, Madison, in Recent Researches in the Music of the Renaissance (XXXVI-1982) (met vertaling in het Engels)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
1545,
Leuven, Pierre Phalèse, Des chansons reduictz en Tabulature de Lut à
deux, trois et quatres parties... par Jacques Bathen et Reynier
Velpen... aux despens de Pierre Phaleys libraire. (afbeelding van de
titelbladzijde: Henri Vanhulst, p. 5)
154720,
Leuven, Pierre Phalèse, Des chansons reduictz en tablature de lut à
deux, trois, et quatres parties (herdruk van 1545 in het Latijn
"Carminum quae Chely vel Testitudine canuntur..." en in het Frans)
online : Londen British Library :Des chansons reduits en tabulature de lut à deux, trois, et quatre parties. | Royal Holloway Repository
= 154719
druk 154938, Carminum quae chely vel testudine canuntur. Liber primus. (Niet vermeld bij Kidger op.cit.)
Leuven, Pierre Phalèse.
online : Londen British Library K.1.c.8.(3.)
K1c8_3_complete_file_for_
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Courtney S. Adams. Op. cit. 1982 : Een van de oudste liederen uit de uitgave van 1541.
17a. Barton Hudson Ninot le Petit. Collected Works CMM 87
Toeschrijving aan Nino le Petit: onzeker. De stijl is te verschillend van zijn andere chansons.
Kidger p. 136
Census 1/I: 1, I, p. 265 en 1, IV, p. 401
DIAMM: D-HBa MS X/2
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
21. CATALOGUE DE LA CHANSON FRANÇAISE À LA RENAISSANCE
Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance (univ-tours.fr)
=====
80.
Kidger G052, p. 55, p. 143, p. 176, p.277, p. 356
CHE FAI ALMA CHE PENSI
2. ondertitel
dialogo a sette
3. gecomponeerde delen:
Che fai alma? Che pensi? (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-c3-c4-F3-F4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
7-st.
(C-V-A-VII-T-VI-B) C is voor mezzo of alt, V is voor mezzo of alt, A is
voor tenor, VII is voor tenor, T is voor tenor of bariton, VI is voor
bariton of bas, B is voor bas.
6. genre:
madrigaal
7. reeks:
Musica Nova, madrigaal nr 24
8. tekst:
- Che fai alma? che pensi? havrem mai pace?
Havrem mai tregua? od havrem guerra eterna? -
- Che fia di noi, non so; ma in quel, ch’io scerna,
A’ suoi begli occhi il mal nostro non piace. -
- Che pro, se con quegli occhi ella ne face
Di state un ghiaccio, un foco quando verna? -
- Ella no, ma colui che gli governa. -
- Questo ch’è a noi? S ’ella s’el vede e tace. -
- Talhor tace la lingua, e’l cor si lagna
Ad alta voce, e’n vist'asciutta e lieta,
Piange, dove mirando altri nol vede. -
- Per tutto ciò la mente non s’acqueta,
Rompendo'l duol che’n lei s’accoglie e stagna,
Ch’a gran speranza huom misero non crede.
Francesco Petrarca. Canzoniere nr 150
"Wat denk je ziel, is vrede nu nabij,
Of een bestand? Of duurt de strijd altijd?"
"Ik weet de toekomst niet, maar onderscheid
Wel in haar ogen iets van meelij."
"Hoe kan dat? Door die ogen worden wij
ijs in de zomer, vuur in wintertijd."
"Niet zij doet dat, maar hij die haar geleidt."
"Wat baat dat, want zij staat er zwijgend bij?"
"Soms klaagt haar hart, al is haar tong verdoofd.
Je ziet geen tranen en ze lijkt tevreden,
Maar huilen doet ze waar haar niemand ziet."
"Toch komt zo aan mijn opgekropt verdriet
Geen einde en mijn denken vindt geen vrede:
Geen mens in nood die nog in hoop gelooft."
Vertaling: Peter Verstegen. Francesco Petrarca. Het Liedboek Canzoniere.
Amsterdam 2008.
9. eerste gedrukte uitgaven:
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert. nr 51
Herdrukt in 1569 (verloren)
10. RISM:
1559a - W 1126
11. CMM:
3-03 pp. 114-118 (bron 1559a)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12 vindplaatsen:
ms: I Milaan Conservatorium MilC ss (Tarasconi Codex of Clerici Codex) - S Stockholm, Kungliga Bibl. 229
druk 1561: E Mc – PL WrocU (zonder T, B)
Het
verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken,
nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en
bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della
musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke
Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1559 - Bologna
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale-
online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online – partituur in moderne noten – CPDL (Allen Garvin) = IMSLP
http://www3.cpdl.org/wiki/
-Edition Michael Procter EMP493
-*Stevens, Denis, ed.,
Ten Renaissance Dialogues p. 9
Novello 1981
(bron: 1559a - tekst met de Engelse vertaling)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG
15. Bossuyt op. cit. 1985:
blz.
133: In de zevenstemmige madrigalen beoogt Willaert contrasterende
sonoriteiten van twee diverse koorbezettingen, die in geen enkel van de
vier werken (in Musica Nova) dezelfde zijn.
In Che fai alma geeft
hij de voorkeur aan twee vierstemmige groepen. Hoewel Willaert het
dubbelkorig principe flexibel toepast, doordat hij de samenstelling van
de twee groepen binnen eenzelfde werk wel eens verandert, staat het
dialoogelement toch steeds centraal, aangezien elke koorzin door een
duidelijke cadens wordt afgesloten en er telkens verandering van
klankkleur optreedt.
17.Denis Stevens. op.cit. 1981
A
crescent formation will ensure the proper emergence of Willaert's
scheme of constantly shifting textures. Expressed numerically (reading
the voices from top to bottom) the exchanges are as follows:
2356/1457/2346/1357/2346/1457/
17a. Michele Fromson. Themes of Exile in Willaert's Musica Nova.
Journal of the American Musicological Society, Vol. 47, No. 3 (Autumn, 1994)
p.
469. Many of the texts Willaert set in Musica nova can also be related
to the precarious political situation of the Florentine exiles in the
1540s. These texts are preoccupied with the condition of exile-with
isolation, alienation, and overwhelming loss; fear of violence and
retribution; calls for vengeance and justice; and nostalgia for an
idealized homeland, an idyllic past. The fear of physical violence, to
the individual or group, is expressed repeatedly in his madrigals and
motets.
OPNAMEN
18. lp's
-lp 34. Amorous dialogues of the renaissance dir. Denis Stevens
Nonesuch H-71272
19. cd's
-*cd 210. MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814
2009
1/2 toon hoger
luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY: nummers – che fai alma
luister ook op IDAGIO : https://app.idagio.com/
-cd 228. CODEX TARASCONI DIMINUITO
Ensemble I Fedeli
gespeeld op blaasinstrumenten
PASSACAILLE PAS983
2012
luister ook op SPOTIFY: nummers – che fai alma
20. duur. (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
3’25" Codex - 3'41" Singer Pur
=====
CHI LA DIRA = QUI LA DIRA (= E QUI LA DIRA)
=====
CHI MI TI TOLS' OIMÉ ? = 2de deel van DOVE SEI TU, MIO CARO
=====
81
Kidger G004, p.63, p. 88, p. 89, p. 93, p. 94, p. 104, p. 107, p. 113 en p. 269
CHI VOLESSE SAPER CHE COS’E AMORE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Chi volesse saper (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-c4 / finalis: G
Geen drietelsmaat, hoewel O (tempus perfectum) als maatteken is aangebracht in de oorspronkelijke drukken van 1558 en 1563.
5. aantal stemmen:
4-st. (C-A-T-B) C is voor mezzo of alt, A is voor tenor, T is voor tenor, B is voor bariton of bas.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert
8. tekst :
Chi volesse saper che cos’è amore
E com’appunto il si dipinge o scriva,
Miri fisso negli occhi a questa diva:
Vedr’all’espresso, non com’è rumore.
Vedrà lo mansueto e pio signore,
Cint’i capegli d’or di verd’oliva,
Seder giocond’alla fiorita riva
D’un ruscelletto senz’alcun furore.
L’arme con ch’ei ferisce,
stringe o piglia,
Son le virtù, le gratie in un drappello
Raccolte nel seren delle sue ciglia.
Chi’l dic’esser ingrato, esser rubello,
Non ha gran senno et al più reo s’appiglia,
Chè s’egli è amor,
non è crudele o fello.
9. eerste gedrukte uitgave:
-1542, Venetië, Antonio Gardano, D. autori il primo libro di madrigali de diversi eccellentissimi autori a misura di breve
-1543, Venetië, Antonio Gardano, De diversi autori, il primo libro d'i madrigali de diversi eccelentissimi autori a misura breve
-1546, Venetië, Antonio Gardano, Il primo libro d'i madrigali de diversi autori a misura di breve (= 1548/6 = 1550/15 = 1552/18)
-1547, Venetië, Ottaviano Scotto, Il primo libro di madrigali di diversi eccellentissimi autori a misura di breve
-1550, Venetië, Hieronymus Scotto, Primo libro de madrigali a quatro voci a notte negre
-1557, Venetië, Antonio Gardano, Il primo libro de madregali a quatro voci a note negre
-155811 , Venetië, Girolamo Scotto, Il primo libro de madrigali a quatro voci, di diversi autori, a notte negre.
-1560, Venetië, Girolamo Scotto, Il primo libro a due voci.
-W1130 (1563), Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert
-156920, Venetië, Antonio Gardano, La eletta di tutta la musica intitolata Corona. Libro primo
10. RISM:
154217 / 154317 / 154615 / 154713 / 154816 / 155015 / 155218 / 155716 / 155811 / 15609 / 1563 - W1130 / 156920
11. CMM:
3-14 pp. 31-35 (bron: 154217)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 154816 : I Bol R 163 (enkel de alt) (Zie hier verder : online)
druk 155015 : A Wn Gesellschaft der Musikfreunde
druk 155218 : I Bol R 163 (zonder de alt) (Zie hier verder : online)
druk 155811 : GB British Library (Zie hier verder : online)
druk 1563 - W1130: B Koninklijke Bibliotheek van België Fonds Fétis (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bibliothèque Nationale de France RESVMC-131 (S.A.T.B) (Zie hier verder : online)
druk 156920 : D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 155218 – I Bol. R163 = 154806 = 154615
Museo internazionale e biblioteca della musica - Catalogo Gaspari (bibliotecamusica.it)
online – 155811 – GB British Library A.277.a.
A277a_complete_file_for_
online – W1130 (1563) – B Koninklijke Bibliotheek van België Fonds Fétis (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
Altus ontbreekt
online – W1130 (1563) – Parijs Bibliothèque Nationale de France
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online - 156920 : D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
https://stimmbuecher.digitale-
online – 1563 – W1130 - IMSLP (bron Brussel: S. T. B)
https://imslp.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
maataanduiding in 1542, 1558 en 1563: foutief als drietelsmaat aangeduid
17. Martha Feldman. City Culture and the Madrigal in Venice
In 1542 Willaert published his second sonnet setting, Chi volesse saper che cos'è amore, again
in one complete part. The setting was included in
Scotto's Madrigali a quatro voce con alcuni alla misura
breve as one of the black-note madrigals, though it bore the
unusual time signature O (tempus perfectum, prolatio imperfecta.
(Zie internet:
https://publishing.cdlib.org/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
82.
Kidger D011, p. 20, p. 127, p. 165, p. 184, p. 185, p. 246
CHRISTE REDEMPTOR OMNIUM a 4 en a 5 (versie 1)
2. ondertitel:
In Nativitate Domini. Ad Vesperas. Hymnus
Op het ms in BolSR 45:" In festo omnium sanctorum"
3. gecomponeerde delen:
2. Beata quoque agmina
4. Martyres dei inclyti
6. Gentem auferte
4. tonal type:
met 1b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F3 / finalis: G (in alle delen)
5. aantal stemmen:
2. Beata: C, A (De alt gaat hier zeer laag: tweemaal tot de lage fa), T, B
4. Martyres: C1 (fuga in diatessaron), C2 [resolutio : een kwart lager], A, T, B
6. Gentem: C, A1 [resolutio : een kwint hoger]), A2, T1, T2 (fuga quatuor temporum in diapente), B
De fuga in de zesde strofe gelijkt zeer goed op die van de vierde strofe.
De onpare strofen worden in het gregoriaans gezongen.
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica nr 2
8. tekst :
De strofen in cursief worden in het gregoriaans gezongen
1.
Christe Redemptor omnium,
Conserva tuos famulos,
Beatae semper Virginis
Placatus sanctis precibus.
2.
Beata quoque Agmina
Caelestium spirituum,
Praeterita praesentia
Futura mala pellite.
3.
Vates aeterni iudicis
apostolique Domini,
suppliciter exposcimus
salvari vestris precibus.
4.
Martyres Dei inclyti
Confessores que lucidi
Vestris orationibus
Nos ferte in coelestibus
5.
Chori sanctarum virginum
monachorumque omnium,
simul cum sanctis omnibus
consortes Christi facite.
6.
Gentem auferte perfidam,
Credentium de finibus
Ut Christo laudes debitas
Persolvamus alacriter.
7.
Gloria Patri ingenito,
eiusque Unigenito,
una cum Sancto Spiritu,
in sempiterna saecula. Amen.
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Herdrukt in 1550.
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
3-07 pp. 6-12 (bron: 1542b)
DIAMM : (ms 45) : https://www.diamm.ac.uk/
Rostock : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D Rostock (Zie hier boven : online) - I BolSP 43 en 45 - PiacD - TrevBC 13 (2x)
druk (W1113) 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550: E BarcBC (T) - I BolC (S,A)
13. andere recente uitgaven:
online - 1542 - Bologna (enkel cantus)
http://www.bibliotecamusica.
gaspari/_V/V011/
online - 1550 - Bologna (enkel cantus)
http://www.bibliotecamusica.
gaspari/_V/V012/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17a. Het handschrift MS 13 in
de Biblioteca Capitolare del Duomo te Treviso werd gekopieerd in 1563
naar de "libri del messer Adriano", die Willaert geschonken had aan zijn
leerling en vriend Antonino Barges, kapelmeester aan de dom te Treviso.
Het omvat 19 werken van Willaert waarvan 10 in Hymnorum musica te vinden zijn.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 146 FLEMISH MASTERS
Choral music of the Renaissance
dir. Paul Walker
VIRGINIA ARTS RECORDINGS VA-04413
2004
20. duur:
=====
83.
Kidger p. 20
CHRISTE REDEMPTOR OMNIUM a 4 en a 5 (versie 2)
Jachet
2. ondertitel:
In nativitate Domini. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
2. Beata quoque Agmina
6. Gentem auferte perfidam
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F3 / finalis: G (in alle delen)
5. aantal stemmen:
2. Beata quoque agmina : C,A,T,B
6. Gentem: C (canon in diapason), A, T1, T2 [resolutio : een octaaf lager], B
De overige strofen werden wellicht in het gregoriaans gezongen.
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 2/II
8. tekst :
De strofen in cursief worden in het gregoriaans gezongen.
1.
Christe Redemptor omnium,
Conserva tuos famulos,
Beatae semper Virginis
Placatus sanctis precibus.
2.
Beata quoque Agmina
Caelestium spirituum,
Praeterita praesentia
Futura mala pellite.
3.
Vates aeterni iudicis
apostolique Domini,
suppliciter exposcimus
salvari vestris precibus.
4.
Martyres Dei inclyti
Confessores que lucidi
Vestris orationibus
Nos ferte in coelestibus
5.
Chori sanctarum virginum
monachorumque omnium,
simul cum sanctis omnibus
consortes Christi facite.
6.
Gentem auferte perfidam,
Credentium de finibus
Ut Christo laudes debitas
Persolvamus alacriter.
7.
Gloria Patri ingenito,
eiusque Unigenito,
una cum Sancto Spiritu,
in sempiterna saecula. Amen.
Liturgie van de vespers
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Herdrukt in 1550.
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
3-07 pp. 12-14 (bron: 1542b)
12. vindplaatsen:
druk (W1113) 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550: E BarcBC (T) - I BolC (S,A)
13. andere recente uitgaven:
online – 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
CHRISTE REDEMPTOR OMNIUM (versie 3) - Tu lumen tu splendor = Jesu redemptor omnium
=====
CHRISTI MARTYR SANCTE CHILIANE = O Christi martyr Sancte Chiliane
=====
84.
Kidger B029, p. 70, p. 72, p. 135, p. 205, p. 344
CHRISTI VIRGO DILECTISSIMA
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Christi virgo dilectissima
2. Quoniam peccatorum molle
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c3-c4-F3 / finalis: D
2. Quoniam peccatorum: finalis: G
5. aantal stemmen:
4 stemmen uit 2
1. Christi virgo: C, A (canon ad tertiam),T, B (canon in subdiapason)
2. Quoniam peccatorum: C (canon in diapason), A , T (ad tertiam), B
(uitgewerkt volgens “Chansons & Motets”)
6. genre :
motet
7. reeks :
Medici Codex, nr 21
8. tekst :
Christi virgo dilectissima
virtutum operatrix
opem fer miseris
subveni Domina clamantibus
ad te jugiter.
Quoniam peccatorum molle premimur
et non est qui adjuvet
Idcirco te petimus subveni Domina…
liturgie van het feest van O.-L.-Vrouw Boodschap (25 maart)
9. eerste gedrukte uitgave:
-1520, Venetië, Andrea Antico, Motetti novi & chanzoni franciose a quatro sopra doi
-1528, Parijs, Pierre Attaingnant, Chansons et Motets en canon (delen 1 en 2 in omgekeerde
volgorde)
10. RISM:
15203 / [1528]10
11. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I FlorL 666 (Medici codex)
152810.
Universiteit van Montréal
Chansons et Motetz en Canon a ||quatre parties sur deux. | Université de Montréal (worldcat.org)
13. andere recente uitgaven:
online – partituur in moderne noten – IMSLP (notenwaarden gehalveerd)
http://imslp.eu/files/imglnks/
-facsimile 1520: OMI 1316
-Lowinsky, Edward E., ed. The Medici Codex of 1518. Monuments of renaissance Music (MRM), 1968, dl. IV, p. 150 (met facsimile)
-www.flauto-dolce.it
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Info over de canontechniek: https://www.
DE MEDICI CODEX
Florence 1518
ms: I FlorL 666
Een
handgeschreven koorboek op perkament, uit 1518 met 77 motetten, waarvan
7 van Adriaen Willaert, opgedragen aan Lorenzo de Medici, hertog van
Urbino.
Zie lijst bij "oeuvre_genre".
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur
=====
CHRISTUS RESURGENS (MISSA) = MISSA CHRISTUS RESURGENS
=====
85.
Kidger B113, p. 126, p. 149, p. 163, p. 219
CHRISTUS RESURGENS EX MORTUIS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Christus resurgens ex mortuis
2. Dicant nunc Judaei
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-c4-F4 / finalis: G (in beide delen)
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum V vocum liber primus nr 3
8. tekst :
Christus resurgens ex mortuis
jam non moritur!
Mors illi ultra non dominabitur !
Quod enim vivit, vivit Deo.
Alleluia.
Dicant nunc Judaei
ad lapidis positionem
Quare non servabant petram justitiae.
aut sepultum reddant,
aut resurgentem adorent,
nobis cum dicentes :
Quod enim vivit, vivit Deo.
Alleluia.
Christus, eenmaal van de dood verrezen, sterft niet meer.
De dood heeft geen macht meer over Hem. (Rom. VI, 9-10)
Immers: alles wat leeft, leeft enkel nog voor God.
Alleluia.
De Joden, die op de steen zaten, zouden zich nu kunnen afvragen:
Waarom hebben wij niet de steen van rechtvaardigheid gediend?
of de begravene geëerd?
of de verrezene aanbeden?
door te belijden:
Alles wat leeft, leeft enkel nog voor God.
Alleluia.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert, musica quinque vocum.
Herdrukt in 1550
10. RISM:
1539c - W 1110 / 1550a - W 1111
11. CMM:
3-03, pp. 11-17 (bron: 1539c)
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 53], p. 101
12. vindplaatsen:
ms: I BolSP , PiacD (2)
druk (W1110) 1539: D Mbs (A,T) (Zie hier verder : online), Ju, Wolf - GB Lbl - I BolC (S), PLn (zonder S en Q) - PL Krakow
druk (W1111) 1550: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl - PL Krakow - YU MAs (A,Q, uit 1552?)
druk ca. 1560 : ModE C.313 (Zie hier verder : online),
13. andere recente uitgaven:
online – ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 53], p. 101
online :
sopraan : digitaal beeld : 114-116/690
altus : digitaal beeld : 291-293/690
tenor ontbreekt
bassus : digitaal beeld : 472-474/690
quintus : digitaal beeld : 625-627/690
online – (W1110) 1539 - München (slechts A en T)
https://stimmbuecher.digitale-
online – (W1111) 1550 - München
https://stimmbuecher.digitale-
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Niet te verwarren met het vierstemmig motet met dezelfde titel van Jean Richafort.
Adriaen Willaert heeft zijn vierstemmige Missa Christus Resurgens gebouwd niet op zijn eigen motet, maar op dat van Richafort.
16. K. Schiltz. Op. cit: p. 172:
" compositietechniek: vrije omspeling van het gregoriaans"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 49 Adrian Willaert
Oxford Camerata o.l.v. Jeremy Summerly
Naxos 8.553211, 1995
motet van Jean Richafort (1480-1547)
20. duur:
=====
86
Kidger H004
CINGARI SIMO VENIT’A GIOCARE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Cingari simo (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
melodie in de tenor
6. genre :
mascherata alla napolitana
7. reeks :
Canzone villanesche alla napolitana nr 4
8. tekst :
3 strofen
Cingari simo venite a giocare
Donne alla coriolla de bon core.
Che l'è dentro, che l’è fuore
Se l'è dentr'ha più sapore.
Calate iuso per ve solazare,
Ca iocarimo un po’ per vostr’amore
Che l’è dentro...
Se noi perdiamo, pagamo un carlino
E se perdete voi, pagate il vino.
Ch’el è dentro…
Wij zijn zigeuners.
Kom en speel,
goede vrouwen,
naar de kruiwagen.
Het kan binnen zijn, het kan ook buiten zijn
maar binnen is het aangenamer.
Kom naar beneden om je te amuseren
want we zullen een beetje spelen op jullie liefde
Als wij verliezen, betalen we een carlino
als jij verliest, betaal dan maar de wijn
(carlino: een zilverstuk gebruikt in Napels)
9. eerste gedrukte uitgave:
154427 – W1114a, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alle napolitana. nr 2
154427 – W1114b, Venetië, Girolamo Scotto, Canzone villanesche alle napolitana. nr 2
154520 – W1115, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alla napolitana. nr 4
154811 – W1116, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr4
154811 – W1117, Venetië, Girolamo Scotto, Canzon villanesche alla napolitana. nr 4
155329 – W1118, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr 4
1563 – W1130, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigalia quatro voci. nr 22
10. RISM:
1544b- W 1114b / 1545a - W 1115 / 1548a+b - W 1116+W 1117 / 155329 - W 1118 / 1563 - W 1130
11. CMM:
3-14, pp. 156-157 (bron 154520)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1544 (Scotto): I Pistoia. Bibl. Arch. Capit. (A - onvolledig )
druk 1545: A Wn (T) - D Mün , Wolf - PL - Krakow (B)
druk 1548 (Scotto): A Wn - F Pn(A)
druk 1548 (Gardano): I BolC (A)
druk 1553: D Wolf - GB Lbl (A,T,B)- US Pitsb (S, A, T)
druk 1563 - W1130: B KBR (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bnf RESVMC-131 (S.A.T.B) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1545 – München (S.A.T.B)
https://stimmbuecher.digitale-
nr 4.
cantus : online beeld : 5/16
altus : online beeld : 5/16
tenor : online beeld : 5/16
bassus : online beeld : 5/17
online – 1563 – W1130 – Brussel KBR (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
altus ontbreekt
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
online – 1563 – Parijs BNF (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – partituur in moderne noten – CPDL (Allen Garvin)
http://www3.cpdl.org/wiki/
online – partituur in moderne noten – iedere stem afzonderlijk - Serpent Publications
http://serpentpublications.
Roche, Jerome, en Elizabeth Roche, eds. The Flower of the Italian Madrigal: For Mixed Voices. Vol 3, Light Madrigals and Villanellas. New York, 1995, p. 173
(bron: 1545 - met de Engelse vertaling)
-Cardamone, Donna G., Adrian Willaert and his Circle. Canzone Villanesche alla Napolitana and Villotte, Madison, 1978. (RRMR, 30)(bron 154520)
Tevens het driestemmig chanson van Gian Domenico da Nola, dat als voorbeeld diende.
met de vertaling in het Engels
-Thomas, Bernard, ed. Adrian Willaert - Five Villanelle (1545) for Four Voices or Instruments SATB. Londen 1984
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15.
Bossuyt 1985 op. cit. blz. 137: "gebaseerd op een driestemmig model van
Nola, maar de ontleende cantuspartij ligt in de tenorstem - een
'mascherata alla napolitane'", p. 138
17a. Piet Stryckers. "Individuen, als zigeuners gemaskerd, vrijen enkele lichtekooien op met hoogst dubbelzinnige toespelingen."
17b. Donna G. Cradamone. zie uitleg bij de uitgave: Canzone Villanesche. 1978
17c. Jerome Roche. 1995.
p. 173. Willaert popularized the Neapolitan villanella in
Venice, but clothed the sometimes indelicate texts in music that is
slightly more sophisticated. Nevertheless, a somewhat raucous
interpretation fits the subject matter here. In the refrain "Ch'el è dentro" the verbal accents are off the beat, and the resulting rhythmic waywardness should be played up.
17d. A.W.F.-A.W.S. Voor nog meer informatie over dit werk, klik op de voorpagina van deze website op "toplijst"
OPNAMEN:
18. lp’s:
-*lp 54 Canti carnascialeschi
Josquinensemble, Wenen o.l.v. Michael Mayr
CHRISTOPHORUS VERLAG Freiburg
=cd 14
19. cd’s:
-*cd 14
CANTI CARNASCIALESCHI
Josquinensemble, Wenen o.l.v. Michael Mayr,
CHRISTOPHORUS VERLAG Freiburg
CD 74538
1988
=lp 54
-*cd 21/I
LE VILLANESCHE
L'opera omnia di Adrian Willaert.
Collegio vocale e strumentale Euterpe o.l.v. Antonio Eros Negri
STRADIVARIUS DULCIMER
STR 33311,
1993
musicologische uitleg: Marina Toffetti
teksten en vertaling in modern Italiaans
luister
naar de ganse cd op SPOTIFY: albums – villanesche. SPOTIFY verwart
Collegio vocale Euterpe met Collegium Vocale van Gent!
luister naar de ganse cd op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
-*cd 32
ADRIAN WILLAERT
Madrigali, chansons, villanelle, zang, luit, harp, vedel
Romanesque o.l.v. Philippe Malfeyt (sopraan + instr.)
RICERCAR RIC 151145
1994
luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY. Nummer – cingari simo
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
-cd 65
LES MUSICIENS DU NORD
Musici ten tijde van Albrecht en Isabella
Stephan Van Dijck
La Cetra d'Orfeo
CYPRES 04 20
2001
luister ook op YOUTUBE : https://www.youtube.
Ook op SPOTIFY
-*cd 85
LE SIÈCLE DU TITIEN
Venise (1490-1576)
Doulce Mémoire
ASTRÉE Naïve E 8847
2001
luister ook op YOUTUBE : https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY : albums – le siècle du titien
-cd 172
KRUMMHORN, CROMORNE, STORTO, TOURNEBOUT
Syntagma Amici
Bernhard Stilz
RICERCAR RIC 262
2007
www.alpha-prod.com
-cd 283.
TUTTA BELLA!
A Venetian Christmas
The Revels o.l.v. Megan Henderson
REVELS RECORDS
REVCD
2017
luister naar de ganse cd op SPOTIFY : album – tutta bella
20. duur: (snelste tov. langzaamste uitvoering)
1'18" Josquin-Ensemble – 3’42” Tutta Bella
=====
87.
Kidger B114, p. 90, p. 143, p. 155, p. 194 en p. 219
CLARE SANCTORUM SENATUS APOSTOLORUM
2. ondertitel:
Princeps orbis terrarum
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-c3-F3 / finalis: G
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
20 motetten
8. tekst :
Clare sanctorum senatus apostolrum…
9. eerste gedrukte uitgave:
15446 , Venetië, Antonio Gardano, Cipriani musici eccelentissimi. liber primus quinque vocum.
1554, Venetië, Cesano
1555, Venetië, Antonio Gardano, Liber secundus motetarum quinque vocum, Domenica Phinot autore.
10. RISM:
15446 / 1554 - P 2020
11. CMM:
DIAMM : http://www.diamm.ac.uk/jsp/
12. vindplaatsen:
ms: D MunBS 16 (Zie hier verder : online) - Wolfa 293 - I LucBS 775
druk 15446: GB British Library. https://repository.
(Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – München - MunBS 16
https://daten.digitale-
alle stemmen samen: nr 68v – blz. 139 - 156 / 348
online - 15446- GB British Library
http://purl.org/rism/BI/1544/6
online – cpdl – partituur in moderne noten
Clare sanctorum senatus (cpdl.org)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
afkomstig uit München
Gekopieerd voor de hofkapel van Albrecht V, hertog van Beieren na 1547, waarsch. 1552-1556
17. Lewis, Mary S.
Zie: Antonio Gardano, Venetian music printer, 1538 - 1569: a descriptive bibliography and historical study. Londen 1997
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
87a.
Kidger p. 111
CONCORDES ADHIBETE ANIMOS.
IN MORTE ADRIANI WILLAERT.
CYPRIANO DE RORE
5. aantal stemmen:
5-st.
8. tekst :
Concordes adhibete animos
Musae inclita turba
Aetheri Patris sacra propago Jovis :
Laude Panopheum summa decorate Adrianum
Intulit ut vestro munera summa choro.
Harmonicos magis ac suaves nemo edidit unquam
Cantus, per quem nunc musica vera viget.
Ergo aetas omnis colat hunc laudetur origo:
Felix quae hunc genuit Flandria in orbe virum.
Vive Adriane, decus Musarum.
Verzamelt eensgezind uw geesten,
Muzen, beroemde heilige afstammelingen
van de hemelse vader Jupiter.
Eert Adriaen volmondig met de hoogste lof,
gelijk ook uw begaafde koor de hoogste gaven schonk
Niemand bracht ooit zulke harmonische en zoete gezangen voort,
waardoor de ware muziek nu floreert.
Zorgt dus te allen tijde dat de oorsprong ervan gehuldigd wordt.
Gelukkig Vlaanderen dat zulk een man mocht ter wereld brengen.
Leve Adriaan, glorie der Muzen
9. eerste gedrukte uitgave:
156617, Venetië, Antonio Gardano, Di Cipriano De Rore il quinto libro di madrigali a cinque voci
10. RISM:
156617
11. CMM:
Meier, Bernardus, Cipriani Rore Opera Omnia, Vol V : Madrigali 3-8 vocum (American Institute of Musicology (AIM), 1971) - p.118 :
12. vindplaatsen:
druk 156617 - A Österreichische Nationalbibliothek - GB British Library (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 156617 – GB British Library A.70.v.
A70v_complete_file_for_
online – partituur in moderne noten – Cipriano De Rore - CPDL
http://www1.cpdl.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG
1. Katelijne Schiltz
“Hoewel
Rore’s postuum gepubliceerd motet “Adhibete animos Concordes” als titel
heeft "in mortem Adriani Willaert," is er nergens in de tekst spraak
over verdriet bij het verlies van de overleden componist. De duidelijke
uitroep "Vive Adriane decus Musarum, Vive Adriane", die gedurende het
ganse nummer als een soggetto ostinato te horen is, lijkt evenzeer
moeilijk te interpreteren als een verwijzing naar de dood van maestro
Adriano. Bernhard Meier leidde hieruit af dat er een verloren gegane
Secunda pars, waarin de dood van Willaert wordt betreurd, moet bestaan
hebben.
Andere argumenten voor die hypothese haalt hij uit de modaliteit van het stuk.
Vanuit
muzikale en intertekstuele overwegingen zou men toch kunnen spreken van
een postume lofrede. De stijl van het motet van De Rore suggereert
bijv. dat hij wilde de nagedachtenis aan de muziektaal van Willaert
levendig houden en het voortbestaan
van
de muziek van Willaert bestendigen. In zijn hommage aan il divino
Adriano, maakt De Rore immers gebruik van typische
Willaert-stijlkenmerken zoals het gebruik van het ostinato, een speciale
behandeling van woordklanken en andere typische bouwkenmerken.”
Katelijne Schiltz: „Harmonicos magis ac suaves nemo edidit unquam cantus“. Cipriano de Rores Motette Concordes adhibete animos*
Archiv für Musikwissenschaft. 2005, band 62, p. 111
2. A suprisingly joyful posthumous panygeric containing an ostinato on the words ‘Live on Adrian, glory of the Muses.
OPNAME:
19. cd’s:
-cd 214.
Missa Mente tota & Motets
Cinquecento
Hyperion CDA67749.
2010.
http://www.prestoclassical.co.
20. duur:
3’06”
=====
88.
Kidger D013, p. 20, p. 165, p. 185, p. 246
CONDITOR ALME SIDERUM
2. ondertitel:
In Adventu Domini. Ad Vesperas. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
1. Conditor alme siderum
3. Vergente mundi
5. Te deprecamur
De pare strofen woden in het gregoriaans gezongen.
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c2-c3-c4-F4 / finalis: E (in alle delen)
5. aantal stemmen:
1. Conditor: C,A,T,B
3. Vergente: C,A,T,B
5. Te deprecamur: C, A, T1 (fuga trium temporum in diapente submisse), T2 [resolutio], B
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 1
8. tekst :
1 Cónditor alme síderum,
aetérna lux credéntium,
Christe, redémptor ómnium,
exáudi preces súpplicum.
2 Qui cóndolens intéritu
mortis períre saeculum,
salvásti mundum lánguidum,
donans reis remédium:
3 Vergénte mundi véspere,
uti sponsus de thálamo,
egréssus honestíssima
Vírginis matris cláusula:
4 Cuius forti poténtiæ
genu curvántur ómnia,
Caeléstia, terréstria,
mutu faténtur súbdita.
5 Te déprécamur hagie,
ventúre iudex saéculi,
consérva nos in témpore
hostis a telo pérfidi.
6 Laus, honor, virtus, glória
Deo Patri, et Filío,
sancto simul Paráclito
in saeculórum saécula.
1. Wonderbare schepper van de sterren,
het eeuwige licht in wie we geloven,
Christus, ons aller Verlosser, red ons
en hoor Uw dienaren smeken.
2. Gij, die vreesde dat de oude vloek
het einde van het universum zou veroorzaken,
hebt het krachtig medicijn gevonden
om het verdoemde mensenras te redden en te genezen.
3. Gij zijt als de Bruidegom
die naar de bruid toegaat,
zoals men in de wereld ’s avonds
het maagdelijk heiligdom binnentreedt.
4. Wie bang was voor Uw naam
bemerkt nu uw majestatische glorie
en buigt zijn knieën
met een kloppend hart.
5. O Gij. We vrezen uw komst
om ons te oordelen en te verdoemen.
Bewaar ons, zolang we op aarde wonen,
van elke agressie van de vijand.
6. Aan God de Vader, God de Zoon
en God de Geest, Drie in Één,
zij lof, eer, macht en glorie
tot in eeuwigheid.
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Herdrukt in 1550
10. RISM:
1542b - W 1113 / 1550b - W 1114
11. CMM:
3-07 p. 1 (bron: 1542b)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD (3) - TrevBC 13
druk 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk 1550: E BarcBC (T) - I BolC (S,A)
13. andere recente uitgaven:
online – 1542 – Scotto - IMSLP (het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/
online – partituur in moderne noten - IMSLP (= CMM)
https://imslp.eu/files/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1968. blz. 115 - 116:
"De
"spanning" wordt opgedreven door de verschillende behandeling van de
ontleende (Gregoriaanse) melodie, en dit als volgt: in de eerste strofe
verschijnt de Gregoriaanse zang hoofdzakelijk in de sopraanpartij in
langere notenwaarden - soms geïmiteerd door de tenor - tegenover twee
(of drie) vrij contrapunterende stemmen; in de tweede strofe overheerst
de vierstemmige imitatieve schrijfwijze (alle stemmen parafraseren de
melodie); in de laatste strofe is een tweestemmige canon op de cantus
firmus verwerkt binnen de vijfstemmige bezetting."
p. 178-180 (notenvoorbeeld 19-21)
17.
Het handschrift MS 13 in
de Biblioteca Capitolare del Duomo te Treviso werd gekopieerd in 1563
naar de "libri del messer Adriano", die Willaert geschonken had aan zijn
leerling en vriend Antonino Barges, kapelmeester aan de dom te Treviso.
Het omvat 19 werken van Willaert waarvan 10 in Hymnorum musica te vinden zijn.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
89.
Kidger G005, p.64 en p. 269
CON DOGLI’E CON PIETÀ
Con doglio e con pietà
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1.Con dogli' e con pietà
2.Nè credo poter mai
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c3-c4-F4 / finalis: A
5. aantal stemmen:
4-st. (C-A-T-B) C is voor sopraan, A is voor mezzo , T is voor tenor of bariton, B is voor bas
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
madrigali a quatro voci di Adriano Willaert
8. tekst :
Con doglia e con pietà più ch’infinita
In croce hoggi si vede
Per noi giont’al morir l’eterna vita.
Quando del mio gran fallo mi soviene
E del mio Dio che tant’offeso veggio,
Non so, qual pria mi deggio
Pianger, o le mie colpe
o le sue pene
Nè credo poter mai pur pinager tanto,
Ch’a l’un de’ duo dolor ragguagl’il pianto,
Et ei che così morto il tutto vede,
In croce hoggi ci chiede.
Abbracci aperte, humil con volt’essangue,
Lagrime sol, quant’egli ha sparso sangue.
9. eerste gedrukte uitgave:
1563, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert
10. RISM:
1563 - W 1130
11. CMM:
3-14 p. 49 (bron: 1563 - altpartij bijgevoegd door de uitgever The Altus, missing in the source, was added by the editor.)
In het boek van de Bibliothèque Nationale de Parijs is de altpartij wel aanwezig.
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1563 - W1130: B KBR (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bnf RESVMC-131 (S.A.T.B) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1563 – W1130 - Brussel KBR (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
altus ontbreekt
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
online – 1563 – W1130 - Parijs BNF (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online – 1563 – W1130 - IMSLP (bron Brussel: S. T. B)
https://imslp.org/wiki/
altus ontbreekt
online – partituur in moderne noten – A-R Editons (Katherine Powers)
https://www.areditions.com/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985 p. 139, afb. 43: fotokopie van de titelpagina
17. Zie ook: Timothy R. McKinney. Adrian Willaert and the theory of interval affect. p. 192 n.4
17a. Katherine Powers. Musica Spirituale, Libro primo. Venice, 1563.
https://www.areditions.com/
OPNAMEN:
18. lp’s
19. cd’s:
20. duur:
=====
90.
Kidger p. 34, p. 36 en p. 324
CONFITEBOR TIBI DOMINE … IN CONSILIO JUSTORUM (versie 1 – Jachet)
2. ondertitel:
Psalm 110. Octavi toni
3. gecomponeerde delen:
1. In consilio : chorus I
2. Magna opera : chorus II
3. Confessio : chorus I
4. Memoriam fecit : chorus II
5. Memor erit : chorus I
6. Ut det illis : chorus II
7. Fidelia : chorus I
8. Redemptio : chorus II
9. Sanctum et terribile : chorus I
10.Intellectus bonus : chorus II
11.Gloria Patri : chorus I
12.Sicut erat : chorus II
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: ch I: c1-c3-c3-F3 en ch II: c2-c3-c3-F3 / finalis: G (in alle delen)
5. aantal stemmen:
4-st.
Primus chorus : de tenor zingt de intonatie in het gregoriaans Confitebor tibi Domine in toto corde meo, daarna volgen de onpare strofen in polyfonie
Secundus chorus zingt de pare strofen in polyfonie.
11. Gloria Patri: C,A,T (canon in diapente),Q (resolutio),B
12. Sicut erat: eenvoudig, geen canon
6. genre :
salmi a versi con le sue risposti
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi nr 2.
8. tekst :
gregoriaans:
Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo,
polyfonie:
1.in consilio justorum, et congregatione.
2.Magna opera Domini, exquisita in omnes voluntates ejus.
3.Confessio et magnificentia opus ejus; et justitia ejus manet in saeculum saeculi.
4.Memoriam fecit mirabilium suorum, misericors et miserator Dominus. Escam dedit timentibus se;
5.Memor erit in saeculum testamenti sui. Virtutem operum suorum annuntiabit populo suo,
6.Ut det illis haereditatem gentium. Opera manuum ejus veritas et judicium;
7.Fidelia omnia mandata ejus, confirmata in saeculum saeculi, facta in veritate et aequitate.
8.Redemptionem misit populo suo; mandavit in aeternum testamentum suum.
9.Sanctum et terribile nomen ejus. Initium sapientiae timor Domini;
10.Intellectus bonus omnibus facientibus eum, laudatio ejus manet in saeculum saeculi.
11.Gloria Patri, et Filio et Spiritui Sancto.
12.Sicut erat in principio et nunc et semper, et in saecula saeculorum. Amen.
Psalm 110 (hedendaagse nummering : psalm 111)
De Heer wil ik danken uit heel mijn hart,
te midden der vromen, voor heel de gemeente.-
Geweldig is alles wat Hij verricht,
de aandacht boeiend van elk die het nagaat.
Mildheid en majesteit spreekt uit zijn daden,
eeuwig blijft Hij rechtvaardig en trouw.
Wonderen deed Hij om nooit te vergeten,
minzaam en liefdevol toont zich de Heer.
Voedsel geeft Hij aan die Hem vereren,
altijd herinnert Hij zich zijn verbond.-
Hij toonde zijn volk de kracht van zijn daden
en gaf hun het heidense land in bezit.
Het werk van zijn handen is goed en betrouwbaar,
al wat Hij besluit staat onwrikbaar vast.
Het blijft door de eeuwen en altijd van kracht,
het is doordacht en rechtvaardig.
Hij heeft zijn volk verlossing gebracht,
voor eeuwig met hen zijn verbond gesloten;
heilig en hooggeëerd is zijn Naam.-
De vrees voor God is begin van wijsheid,
verstandig doet ieder die Hem vereert;
in eeuwigheid moet men Hem loven.
Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest,
zoals het was in het begin en nu en altijd, en in de eeuwen
der eeuwen. Amen.
Vertaling: Getijdenboek. Brussel. 1990.
9. eerste gedrukte uitgave:
1550. Venetië. Antonio Gardano. I salmi appertinenti alli vesperi.
Herdrukt in 1557.
10. RISM:
15501/ 15576
11. CMM:
3-08 pp. 6-12 (bron : 15501)
12. vindplaatsen:
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
salmi a versi con le sue risposti = Salmi a versi con le sue risposte a li medisimi Numeri : uitleg : zie « 340_oeuvre_genre_ »
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
91.
Kidger p. 37, p. 38 en p. 325
CONFITEBOR TIBI DOMINE … IN CONSILIO JUSTORUM (versie 2)
Iachet
2. ondertitel:
Psalm 110 – sexti toni
Secundus chorus : Jachet
3. gecomponeerde delen:
titel in het gregoriaans: Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo
verder afwisselend polyfonie en gregoriaans:
1. In consilio justorum et congregatione
3. Confessio et magnificentia
5. Memor erit in saeculum
7. Fidelia omnia mandata
9. Sanctum et terribile
11. Gloria Patri
De titel en de pare delen worden door chorus I in het gregoriaans gezongen.
De onpare delen door chorus II in polyfonie
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-F3 / finalis: C (in alle delen)
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
I salmi a versi senza risposte quali sotto nel secondo choro
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi nr 22
8. tekst :
1.Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo,
in consilio justorum, et congregatione.
2.Magna opera Domini,
exquisita in omnes voluntates ejus.
3.Confessio et magnificentia opus ejus;
et justitia ejus manet in saeculum saeculi.
4.Memoriam fecit mirabilium suorum, misericors et miserator Dominus.
Escam dedit timentibus se;
5.Memor erit in saeculum testamenti sui.
Virtutem operum suorum annuntiabit populo suo,
6.Ut det illis haereditatem gentium.
Opera manuum ejus veritas et judicium;
7.Fidelia omnia mandata ejus, confirmata in saeculum saeculi,
facta in veritate et aequitate.
8.Redemptionem misit populo suo;
mandavit in aeternum testamentum suum.
9.Sanctum et terribile nomen ejus.
Initium sapientiae timor Domini;
10.Intellectus bonus omnibus facientibus eum,
laudatio ejus manet in saeculum saeculi.
11.Gloria Patri, et Filio
et Spiritui Sancto.
12.Sicut erat in principio et nunc et semper,
et in saecula saeculorum. Amen.
Psalm 110 (hedendaagse nummering : psalm 111)
De Heer wil ik danken uit heel mijn hart,
te midden der vromen, voor heel de gemeente.-
Geweldig is alles wat Hij verricht,
de aandacht boeiend van elk die het nagaat.
Mildheid en majesteit spreekt uit zijn daden,
eeuwig blijft Hij rechtvaardig en trouw.
Wonderen deed Hij om nooit te vergeten,
minzaam en liefdevol toont zich de Heer.
Voedsel geeft Hij aan die Hem vereren,
altijd herinnert Hij zich zijn verbond.-
Hij toonde zijn volk de kracht van zijn daden
en gaf hun het heidense land in bezit.
Het werk van zijn handen is goed en betrouwbaar,
al wat Hij besluit staat onwrikbaar vast.
Het blijft door de eeuwen en altijd van kracht,
het is doordacht en rechtvaardig.
Hij heeft zijn volk verlossing gebracht,
voor eeuwig met hen zijn verbond gesloten;
heilig en hooggeëerd is zijn Naam.-
De vrees voor God is begin van wijsheid,
verstandig doet ieder die Hem vereert;
in eeuwigheid moet men Hem loven.
Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest,
zoals het was in het begin en nu en altijd, en in de eeuwen
der eeuwen. Amen.
Vertaling: Getijdenboek. Brussel. 1990.
9. eerste gedrukte uitgave:
1550. Venetië. Antonio Gardano. I salmi appertinenti alli vesperi
Herdrukt in 1557
10. RISM:
15501/ 15576
11. CMM:
3-08 pp. 96-98 (bron: 15501)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1550: D Regensburg. Proskesche Musikbibliothek (volledig)
druk 1557: D Regensburg. Proskesche Musikbibliothek (zonder de C van koor I )
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Salmi senza risposte quali sotto nel secondo choro
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre »
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
92.
Kidger C020, p. 35, p. 241
Het is niet duidelijk waar bij Kidger chorus secundus staat. Niet nr 18, zoals vermeld staat, want dat is “sexti toni” !
CONFITEBOR TIBI DOMINE … IN CONSILIO JUSTORUM (versie 3)
2. ondertitel:
Psalm 110 – primi toni
3. gecomponeerde delen:
titel in het gregoriaans: Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo
verder polyfonie afwisselend chorus I en chorus II
1. In consilio justorum et congregatione
2. Magna opera
3. Confessio et magnificentia
4. Memoriam fecit
5. Memor erit in saeculum
6. Ut det illis
7. Fidelia omnia mandata
8. Redemptionem
9. Sanctum et terribile
10. Intellectus bonus
11. Gloria Patri
12. Sicut erat
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: ch. I: g2-c2-c3-F3 en ch. II: c1-c2-c3-c4/ finalis: G (in alle delen)
5. aantal stemmen:
8-st. dubbelkorig
6. genre :
Salmi spezzadi
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi nr 25
8. tekst :
Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo,
in consilio justorum, et congregatione.
Magna opera Domini, exquisita in omnes voluntates ejus.
Confessio et magnificentia opus ejus; et justitia ejus manet in saeculum saeculi.
Memoriam fecit mirabilium suorum, misericors et miserator Dominus.
Escam dedit timentibus se;
Memor erit in saeculum testamenti sui. Virtutem operum suorum annuntiabit populo suo,
Ut det illis haereditatem gentium. Opera manuum ejus veritas et judicium;
Fidelia omnia mandata ejus, confirmata in saeculum saeculi, facta in veritate et aequitate.
Redemptionem misit populo suo; mandavit in aeternum testamentum suum.
Sanctum et terribile nomen ejus. Initium sapientiae timor Domini;
Intellectus bonus omnibus facientibus eum, laudatio ejus manet in saeculum saeculi.
Gloria Patri, et Filio et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio et nunc et semper, et in saecula saeculorum. Amen.
Psalm 110 (hedendaagse nummering : psalm 111)
De Heer wil ik danken uit heel mijn hart,
te midden der vromen, voor heel de gemeente.-
Geweldig is alles wat Hij verricht,
de aandacht boeiend van elk die het nagaat.
Mildheid en majesteit spreekt uit zijn daden,
eeuwig blijft Hij rechtvaardig en trouw.
Wonderen deed Hij om nooit te vergeten,
minzaam en liefdevol toont zich de Heer.
Voedsel geeft Hij aan die Hem vereren,
altijd herinnert Hij zich zijn verbond.-
Hij toonde zijn volk de kracht van zijn daden
en gaf hun het heidense land in bezit.
Het werk van zijn handen is goed en betrouwbaar,
al wat Hij besluit staat onwrikbaar vast.
Het blijft door de eeuwen en altijd van kracht,
het is doordacht en rechtvaardig.
Hij heeft zijn volk verlossing gebracht,
voor eeuwig met hen zijn verbond gesloten;
heilig en hooggeëerd is zijn Naam.-
De vrees voor God is begin van wijsheid,
verstandig doet ieder die Hem vereert;
in eeuwigheid moet men Hem loven.
Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest,
zoals het was in het begin en nu en altijd, en in de eeuwen
der eeuwen. Amen.
Vertaling: Getijdenboek. Brussel. 1990.
9. eerste gedrukte uitgave:
1550, Venetië, Antonio Gardano, I salmi appertinenti alli vesperi.
Herdrukt in 1557.
10. RISM:
15501 / 15576
11. CMM:
3-08, pp. 107-115 (bron: 15501)
12. vindplaatsen:
ms: TrevBC 11b
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Salmi spezzadi di M. Adriano:
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre »
17. Bruno Bouckaert.
In De contrapunttheorie van Gioseffo Zarlino (1992)
stelt prof. Bruno Boukaert dat Zarlino eerder de conservatieve koers
van zijn leermeester heeft gevolgd, de zogenaamde prima prattica. ‘Conservatief’? Jawel, maar dat belet niet dat Zarlino evenzeer naar de toekomst wijst, nuanceert hij.
Analyse van de 8 laatste maten in De Contrapunttheorie van Gioseffo Zarlino, p. 75.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
93.
Kidger C005, p. 41, p. 120 p. 239, p. 422
CONFITEBOR TIBI DOMINE … IN CONSILIO (versie 4)
2. ondertitel:
Psalm 110. Secundi toni
3. gecomponeerde delen:
titel in het gregoriaans: Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo
verder afwisselend polyfonie en gregoriaans:
1. In consilio justorum et congregatione
2. Magna opera
3. Confessio et magnificentia
4. Memoriam fecit
5. Memor erit in saeculum
6. Ut det illis
7. Fidelia omnia mandata
8. Redemptionem
9. Sanctum et terribile
10. Intellectus bonus
11. Gloria Patri
12. Sicut erat
De titel en de pare delen worden door chorus I in het gregoriaans gezongen.
De onpare delen door chorus I in polyfonie
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-F3 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
Psalm cx
7. reeks :
I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta
nr 2
8. tekst :
Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo,
in consilio justorum, et congregatione.
Magna opera Domini, exquisita in omnes voluntates ejus.
Confessio et magnificentia opus ejus; et justitia ejus manet in saeculum saeculi.
Memoriam fecit mirabilium suorum, misericors et miserator Dominus. Escam dedit timentibus se;
Memor erit in saeculum testamenti sui. Virtutem operum suorum annuntiabit populo suo,
Ut det illis haereditatem gentium. Opera manuum ejus veritas et judicium;
Fidelia omnia mandata ejus, confirmata in saeculum saeculi, facta in veritate et aequitate.
Redemptionem misit populo suo; mandavit in aeternum testamentum suum.
Sanctum et terribile nomen ejus. Initium sapientiae timor Domini;
Intellectus bonus omnibus facientibus eum, laudatio ejus manet in saeculum saeculi.
Gloria Patri, et Filio et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio et nunc et semper, et in saecula saeculorum. Amen.
Psalm 110 (hedendaagse nummering : psalm 111)
De Heer wil ik danken uit heel mijn hart,
te midden der vromen, voor heel de gemeente.-
Geweldig is alles wat Hij verricht,
de aandacht boeiend van elk die het nagaat.
Mildheid en majesteit spreekt uit zijn daden,
eeuwig blijft Hij rechtvaardig en trouw.
Wonderen deed Hij om nooit te vergeten,
minzaam en liefdevol toont zich de Heer.
Voedsel geeft Hij aan die Hem vereren,
altijd herinnert Hij zich zijn verbond.-
Hij toonde zijn volk de kracht van zijn daden
en gaf hun het heidense land in bezit.
Het werk van zijn handen is goed en betrouwbaar,
al wat Hij besluit staat onwrikbaar vast.
Het blijft door de eeuwen en altijd van kracht,
het is doordacht en rechtvaardig.
Hij heeft zijn volk verlossing gebracht,
voor eeuwig met hen zijn verbond gesloten;
heilig en hooggeëerd is zijn Naam.-
De vrees voor God is begin van wijsheid,
verstandig doet ieder die Hem vereert;
in eeuwigheid moet men Hem loven.
Eer aan de Vader, de Zoon en de heilige Geest,
zoals het was in het begin en nu en altijd, en in de eeuwen
der eeuwen. Amen.
Vertaling: Getijdenboek. Brussel. 1990.
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
11. CMM:
https://www.diamm.ac.uk/
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS 1
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 - München:
https://stimmbuecher.digitale-
nr 2, p. 1
cantus : online beeld : 2/24
altus : online beeld : 2/24
tenor : online beeld : 2/24
bassus : online beeld : 2/25
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/XII. VESPRO DI NATALE
Opera omnia deel XII.
I Piccoli Musici en Delitiae Musicae olv Marco s
STRADIVARIUS Dulcimer STR 33373
luister ook SPOTIFY : albums – Vespro di Natale
luister ook naar IDAGIO:
de ganse cd: https://app.idagio.com/
of Confitebor tibi : https://app.idagio.com/
20. duur:
6’29”
=====
94.
Kidger B030, p. 51, p. 58, p. 145, p. 205
CONFITEBOR TIBI DOMINE ... QUONIAM AUDISTI a 4 (versie 5)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Confitebor tibi Domine in toto corde meo
2. In quacumque die invocavero te exaudi me
3. Si ambulavero in medio tribulationis
4. tonal type:
1. Confitebor tibi Domine: geen b / sleutelcombinatie: c3-c4-c4-F4 / finalis: D
2. In quacumque die: geen b / sleutelcombinatie: c3-c4-F4 / finalis: G
3. Si ambulavero: geen b / sleutelcombinatie : c3-c4-c4-F4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
3 of 4 mannenstemmen
1. Confitebor tibi Domine: T,T,T,B
2. In quacumque : T,T,B
3. Si ambulavero : T,T,T,B
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica Nova, Moteta cum tres vocibus. nr 3
8. tekst :
Confitebor tibi Domine in toto corde meo:
quoniam audisti verba oris mei.
In conspectu angelorum psallam tibi:
adorabo ad templum sanctum tuum,
et confitebor nomini tuo.
Super misericordia tua et veritate tua:
quoniam magnificasti super omne, nomen sanctum tuum.
In quacumque die invocavero te, exaudi me:
multiplicabis in anima mea virtutem.
Confiteantur tibi Domine omnes reges terrae:
quia audierunt omnia verba oris tui:
Et cantent in viis Domini :
quoniam magna est gloria Domini.
Quoniam excelsus Dominus,
et humilia respicit :
et alta a longe cognoscit.
Si ambulavero in medio tribulationis, vivificabis me :
et super iram inimicorum meorum extendisti manum tuam,
et salvum me fecit dextera tua.
Dominus retribuet pro me:
Domine misericordia tua in saeculum :
opera manuum tuarum ne despicias.
psalm 137, verzen 1, 4 en 8 (huidige nummering: psalm 138)
Ik zal U loven, Heer, met heel mijn hart,
Want Gij hebt geluisterd naar de woorden uit mijn mond.
Ik zal voor U zingen onder het oog van de engelen:
U aanbidden in Uw heilige tempel
en Uw naam loven.
Omwille van Uw barmhartigheid en Uw waarheid:
Want Gij hebt Uw heilige naam boven alles verheven.
Elke dag zal ik U aanroepen: luister dan toch naar mij.
Wil de kracht van mijn ziel versterken.
Laat alle koningen op aarde U loven, Heer,
want zij hebben de beloften uit Uw mond vernomen.
Laten zij de wegen van de Heer bezingen:
Want groot is de majesteit van de Heer.
De Heer is hoogverheven!
Naar de nederige ziet Hij om,
de hoogmoedige doorziet Hij van ver.
Al is mijn levensweg vol gevaren, U houdt me in leven,
U verdedigt mij tegen de woede van mijn vijanden,
Uw rechterhand brengt mij redding.
De Heer zal mij beschermen:
Heer, Uw trouw duurt tot in eeuwigheid:
Verwerp het werk van Uw handen niet.
9. eerste gedrukte uitgave:
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert. nr 3
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 1)
10. RISM:
1559a - W 1126 / 1561(1) - W 1128 / 15722
11. CMM:
3-05 pp. 15-23 (p. XI: facsimile van het eerste deel in de uitgave van 1559a)
(bron: 1559a)
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 6], p.9
online :
sopraan : online beeld : 22-24/690
altus : online beeld : 198-200/690 (secunda pars : tacet)
tenor ontbreekt
bassus : online beeld : 380-383/690
12. vindplaatsen:
druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online) [nr 6], p.9
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en
7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online:
Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München,
Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel,
maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
druk 1561 – (W1128) - D München – Bayerische Staatsbibliothek. Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 1) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – Modena -ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr.6], p.9
online – München – MUSICA NOVA
https://stimmbuecher.digitale-
online:
druk 1561 - (W1128) – D München – Bayerische Staatsbibliothek – Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
zonder de VIIde stem
https://stimmbuecher.digitale-
deel 1 [nr 3], pp. 4-5
online –Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online - Brussel – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online –15722 – Parijs Bnf (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
online - partituur in moderne noten - CPDL
-http://www1.cpdl.org/wiki/
-*Annie Bank D 30 (SSA of TTB) en AB 111 "Musica Choralis IV" ( enkel het tweede deel: In quacumque die)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Maten 138-139 : “humilia” : de nederigen: lage noten in de twee tenorpartijen
16. Schiltz. op. cit. 2003.
p. 52 vn 22: "behandeling van een gregoriaanse melodie die ook terugkomt in het madrigaal Quest'anima gentil.
p. 202-209: "analyse van de driestemmige secunda pars"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 – 20
http://www.oehmsclassics.de/
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
of : nummers - confitebor tibi domine
luister ook naar IDAGIO:
volledig album: https://app.idagio.com/
Confitebor tibi Domine a 4 (versie 5): https://app.idagio.com/
YouTube : youtube confitebor tibi - YouTube
20. duur:
8’51" Singer Pur
=====
95.
Kidger B032, p. 14, p. 25, p. 73, p. 80, p. 123, p. 131, p. 132 (2x), p. 145, p. 178, p. 205, p. 342
CONGRATULAMINI MIHI OMNES - RECEDENTIBUS DISCIPULIS a 4 (versie 1)
2. ondertitel:
De Resurrectione Domini (Attaingnant)
3. gecomponeerde delen:
1. Congratulamini mihi omnes
2. Recedentibus discipulis
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F3 / finalis: G (in beide delen)
bij Attaingnant: g2-c2-c3-c5 (c5: wellicht fout bij Smijers voor c4)
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motetta IV vocum liber secundus nr 11
8. tekst :
1. Congratulamini mihi, omnes qui diligitis Dominum,
quia quem quaerebam apparuit mihi,
et dum flerem ad monumentum vidi Dominum meum,
alleluia.
2. Recedentibus discipulis non recedebam
et amoris ejus igne succensa ardebam desiderio.
breviarium op Paasmaandag
1.Jullie
die de Heer liefhebben, verheug je met mij, want wie ik zocht is mij
verschenen en terwijl ik bij het graf zat te wenen, heb ik mijn Heer
gezien. Alleluia.
2. Hoewel de leerlingen terugkeerden, ben ikzelf niet teruggekeerd maar als een hevige gloed brandde mijn liefde voor hem
9. eerste gedrukte uitgave:
1534, Parijs, Pierre Attaingnant, Liber secundus: quatuor et viginti musicales quatuor vocum motetos habet
15385 , Ferrara, Johannes de Buglhat, Liber cantus (vocum quatuor) triginta novem motetos habet.
1539, Venetië, Andrea Antico en Brandino en Ottaviano Scotto, Motetti di Adrian Williart. Libro secondo a quattro voci.
Herdrukt in 1545.
10. RISM:
15344 / 15385 / 1539 - W 1108 / 1545 - W 1107
11. CMM:
3-01, pp. 26-30 (bron: 1545 )
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 8], p. 14
12. vindplaatsen:
ms: DK CopKB 1848 (Zie hier verder : online) - I BolC Q20 (Zie hier verder : online) -CasAC N(H) - VS Newberry Library, Chicago (zonder A)
druk 15385 : D Mbs (Zie hier verder : online) - GB (Zie hier verder : online)
druk 15398: D Mbs (Zie hier verder : online); I BolC R146 (Zie hier verder : online), PLn, VIb(S); PL Krakow (A, T)
druk 1545: A Wn (S,A,T,B) - D Hs, LÜh, Mbs (Zie verder : online), - F Pn(A) - GB Lbl - I Rvat-sistina, VIb(S) - P C (A) - PL Krakow
druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 8], p. 14
online – ms - Bologna BolC Q20
http://www.bibliotecamusica.
gaspari/_Q/Q020/
online – ms – 1500-1599 - Kopenhagen nr. 36, ff. 72-79, beelden: 80 tem 87/462
http://www5.kb.dk/manus/
online - 15385 - München
https://stimmbuecher.digitale-
online - 15385– Londen
https://repository.
online – 1539 – München
http://daten.digitale-
online – 15398 – Bologna – R146
Museo internazionale e biblioteca della musica - Catalogo Gaspari (bibliotecamusica.it)
online – partituur in moderne noten - The 1520s Project (zonder de tekst)
Zie hierboven het handschrift in Kopenhagen
The 1520s Project | An open-source repository of European polyphonic music, ca. 1510–1530 (1520s-project.org)
online – 1539 - partituur in moderne noten – CPDL (Paul R. Marchesano)
http://www3.cpdl.org/wiki/
online - 1545 - München
https://stimmbuecher.digitale-
-Smijers, Albert, ed., Treize livres de motets parus chez Attaingnant, Parijs, 1936, vol. 2, p. 134
-Slim, Harry Colin, A gift of madrigals and motets, Chicago-Londen, 1972, vol. 2. p. 72-81met de Engelse vertaling (bron: 15344)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
96.
Kidger B031, p. 14, p. 28, p. 145, p. 205
CONGRATULAMINI MIHI OMNES – BEATAM ME DICENT a 4 (versie 2)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Congratulamini mihi omnes
2. Beatam me dicent omnes generationes
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c4-F3-F4 / finalis: D
2. Beatam me dicent: finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber secundus nr 20
8. tekst :
1.Congratulamini mihi omnes qui diligitis Dominum,
quia cum essem parvula placui Altissimo.
Et de meis visceribus genui Deum et hominem.
2. Beatam me dicent omnes generationes,
quia ancillam humilem respexit Deus,
Quia cum essem parvula placui Altissimo.
Et de meis visceribus genui Deum et hominem.
1.Jullie die de Heer liefhebben, verheug je met mij,
want hoewel ik arm ben, heb ik de Heer behaagd
zo dat God en mens uit mijn schoot is geboren.
2. Alle geslachten zullen mij zalig prijzen
want God heeft eerbied voor een nederige dienares
want hoewel ik arm ben…
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Andrea Antico en Brandino en Ottaviano Scotto, Libro secondo a quattro voci. Nr 20
Herdrukt in 1545.
10. RISM:
1539 - W 1108 / 1545 - W 1109
11. CMM:
3-02 pp. 18-23 (bron: 1545 )
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 8], p. 14
12. vindplaatsen:
ms: I ModE C.313 (Zie hier verder : online)
druk (W 1108) 1539: D Mbs (Zie hier verder : online)- I BolC, PLn, VIb(S); PL Krakow (A, T)
druk (W 1109) 1545: A Wn - B Aa - D Eichstätt,. Staats- und Seminarbibliothek (T) – Fup (A) – Mbs (Zie hier verder : online) – E VallaC (A) - F Pn (A – onvolledig) - GB Lbl - – PL Krakow
13. andere recente uitgaven:
online : Modena. Biblioteca Estense (I ModE C.313)
online :
sopraan : 27-28/690
altus : 204-205/690
tenor ontbreekt
bassus : 385-386/690
online – (W 1108) 1539 – München
https://stimmbuecher.digitale-
online – (W 1109) 1545 – München
https://stimmbuecher.digitale-
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Let op: versie 1 en 2 hebben niet dezelfde tekst.
16. K. Schiltz. Op. cit. 2001:
p. 229: "ver doorgedreven toepassing van het motivicity-principe",
p. 230 vn. 6 "motivicitytechniek op de woorden vidi Dominum meum, om de woorden te benadrukken"
p. 233: "tot in het extreme doorgedreven transposities van het 'transierunt-motief'"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
97.
Kidger B115, p. 17, p. 82, p. 168, p. 219 en p. 346
CONGRATULAMINI MIHI OMNES – ET DUM FLEREM a 5 (versie 3)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Congratulamini mihi omnes
2. Et dum flerem
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-c4-F4 / finalis:G
2. Et dum flerem: finalis: E
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum V vocum liber primus, nr 20
8. tekst :
1. Congratulamini mihi, omnes qui diligitis Dominum,
quia quem quaerebam apparuit mihi,
2. et dum flerem ad monumentum vidi Dominum meum,
Alleluia.
(tekst uit de liturgie van Pasen en van het feest van de H. Maria Magdalena)
1. Jullie die de Heer liefhebben, verheug je met mij,
want wie ik zocht is mij verschenen
2. en terwijl ik bij het graf zat te wenen, heb ik mijn Heer gezien. Alleluia.
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Straatsburg, Peter Schöffer, Cantiones quinque vocum
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Musica quinque vocum liber primus
Herdrukt door Scotto in 1550.
10. RISM:
15398 (Schöffer) / 1539c - W 1110 / 1550a - W 1111
11. CMM:
3-03 pp. 102-106 (bron 1539c)
12. vindplaatsen:
ms: I PiacD (5)
druk 15398: I BolC (Zie hier verder : online)
druk (W1110) 1539 D Mbs (A,T) (Zie hier verder : online), Ju, Wolf - GB Lbl - , PLn (zonder S en Q) - PL Krakow
druk (W1111) 1550: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl - PL Krakow - YU MAs (A,Q, uit 1552?)
13. andere recente uitgaven:
online – (W1110) 1539 - München (slechts A en T)
https://stimmbuecher.digitale-
online – 15398 – Bologna
http://www.bibliotecamusica.
of
http://www.bibliotecamusica.
ripro/gaspari/_R/R146/
online – (W1111) 1550 - München
https://stimmbuecher.digitale-
-Edition Michael Procter EMP0413 (Finale) = The Beauchamp Press BP1097, Gloucester
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
16. Schiltz op.cit. 2003 p. 172.
"compositietechniek: vrije omspeling van het gregoriaans"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
98.
Kidger p. 20
CONGREGATI SUNT INIMICI
Verdelot
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Congregati sunt
2. Disperge illos
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-c3-F3-F3 /
finalis: G (in beide delen)
5. aantal stemmen:
6-st.
in
prima en secunda pars: VI: gebouwd op de gregoriaanse melodie DA PACEM
DOMINE (Zie Liber Usualis 1953, p. 1867-1868), in een heel traag tempo.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum VI vocum liber primus nr 21
8. tekst :
Congregati sunt inimici nostri
et gloriantur in virtute sua:
contere fortitudinem illorum Domine,
et disperge illos:
ut cognoscant,
quia non est alius qui pugnet pro nobis,
nisi tu Deus noster.
Disperde illos in virtute tua :
et destrue eos protector noster Domine
ut cognoscant
quia non est alius qui pugnet pro nobis
nisi tu Deus noster.
VI :
Da pacem Domine in diebus nostris
Quia non est alius qui pugnet pro nobis
nisi tu Deus noster.
(Wordt herhaald in deel II)
9. eerste gedrukte uitgave:
1542, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert. Musicorum sex vocum
10. RISM:
1542a - W 1112
11. CMM:
3-04 pp. 111-117 (bron: 1542a)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
DIAMM : https://sachsen.digital/
12. vindplaatsen:
-ms: D Dresden DresSL Grimma 55 (Zie hier verder : online) - VatS 38 (Zie hier verder : online) - VS Newberry Library, Chicago (zonder A)
-druk 1542: A Wn - B KBR (S) - D Dresden Katholische Hofkirche (B - onvolledig) -Mbs (zie hier verder : online) – Mu (zonder T en B), RegB , Wolfl - F CH (Q), Pn (A), TLc
(A) - GB Lbl (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en 5)
13. andere recente uitgaven:
online – ms – DresSL Grimma 55
https://sachsen.digital/
online – ms – VatS 38 (136v – 137r)
https://www.diamm.ac.uk/
online – (W1112) 1542 - München:
https://stimmbuecher.digitale-
-Colin Slim, Harry, A gift of madrigals and motets, Chicago-Londen, 1972, vol. 2. met de Engelse
vertaling van de tekst.
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
cd 160. A Gift for a King
Magdala-koor o.l.v. David Skinner
2006
luister ook naar SPOTIFY : albums – a gift for a king
20. duur:
4’14”
=====
99.
Kidger J004, p. 9, p. 287, p. 363
CON LAGRIME ET SOSPIR
Oorspronkelijk als vierstemmig madrigaal gecomponeerd door Verdelot (zie uitgave 1540) V1225
Daarna door Willaert bewerkt voor stem en gitaar. (Zie uitgave 1536) W1104 of V1224
2. ondertitel:
A tre tasti dil canto
3. gecomponeerde delen:
Con lagrime et sospiri (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutel: c1 / finalis: F
5. aantal stemmen:
stem en luit
6. genre :
intabulatie
7. reeks :
Intavolatura de li madrigali di Verdelotto, nr 5
8. tekst :
Con lagrime e sospir negando porge,
Madonna, i desiati basci al core,
et perche tropp’
ardore dentr’ al mio petto scorge,
si dona benche mesta al nostr’ amore:
O grato e dolce nodo,
ov’ io si liet’ in servitù mi godo!
dichter onbekend
Meisje, ik wens in mijn hart je te mogen kussen
maar je weigert, al is het met tranen en zuchten.
Doordat je té veel enthousiasme in mijn hart bemerkt
kom je vanzelf in mijn liefde, zij het heel droevig:
O aangename en zachte band die me heel onderdanig gelukkig maakt.
9. eerste gedrukte uitgave:
1536, Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantar et sonare nel
lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali. (ongewijzigd herdrukt)
10. RISM:
1536b - W 1104 / 1540 - W 1105
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1536 - W 1104: A Wn (Zie hier verder : online)
druk 1540: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl
13. andere recente uitgaven:
online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/
Bewerking voor stem en luit of gitaar door Willaert
online – 1536 – W 1104 - Wenen
http://digital.onb.ac.at/
Bewerking voor stem en luit of gitaar door Willaert
online – 1540 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
De vierstemmige versie van Verdelot
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980
partituur in moderne noten:
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
W1104-1536
Venetië,
Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare
et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
Bewerking voor stem en luit of gitaar door Willaert
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
Bewerking voor stem en luit of gitaar door Willaert
online beelden : 17-18/69
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
Bewerking voor stem en luit of gitaar door Willaert
online beelden : 20-21/73
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 66: Lute songs and Dances from Italy, Germany , France and England
Suzanne Bloch
ALLEGRO (1950)
-lp 68. Italian Songs of the 16th en 17th Centuries
Hugues Cuénod en Hermann Leeb
WESTMINSTER 1963
-lp 70. Music of the Renaissance
Max Weill en Fritz Wörsching
RCA VICTOR 1938 (?)
19. cd’s:
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DE lI MADRIGALI DI VERDELOTTO
Opera omnia deel 5
Giuseppe Zambon, contratenor
“Il Desiderio”
luister ook op SPOTIFY: album – tablatures from Verdelot vol. 6
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.com/albums/
of
https://app.idagio.com/
-cd 78
VERDELOT. A RENAISSANCE SONGBOOK.
The Complete Madrigal Book of 1536.
2001
Daniels, Heringman
-cd 141 VERDELOT. MADRIGALS
Alain Aubin (altus) en Jean-Michel Robert (luit)
SONPACT 2000
luister op YOUTUBE : https://www.youtube.com/
-cd 287
ZEFIRO SPIRA
Italian Renaissance Frottole & Improvisations
Gabriel Jublin contratenor
Paul Kieffer luit
CLAVES
2018
https://cdn.shopify.com/s/
12157194252173033322
luister ook op SPOTIFY: albums - zefiro spira
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
20. duur:
0’55 Jublin (versie Willaert) - 1’06 Il Desiderio (versie Verdelot)
=====
100.
Kidger J005, p 10, p. 287, p. 364
CON L’ANGELICO RISO
Oorspronkelijk als vierstemmig madrigaal gecomponeerd door Verdelot (zie uitgave 1540) V1225
Daarna door Willaert bewerkt voor stem en gitaar. (Zie uitgave 1536) W1104 of V1224
2. ondertitel:
A tre de la Sottana
3. gecomponeerde delen:
Con l’angelico riso (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutel : c2 / finalis : D
5. aantal stemmen:
stem en luit
6. genre :
intabulatie
7. reeks :
Intavolatura de li madrigali a Verdelotto, nr 19.
8. tekst :
Con l’angelico riso
a me negasti i dolci basci santi,
et coi penosi pianti
benignamente mi baciasti el viso :
Sola il cor lieto da pietà diviso,
havete a vostra voglia, et sola pia
Sete nell’ aspra noia :
Dalla lagrime gioia
hebbi, dal riso acerbo pena ria :
O Lassi , o lassi amanti, insieme prema
sempr’ a voi il cor, hoymè, speranza et tema.
Giovanni Pontano
Met je engelachtige glimlach verwerp je mijn zoete en vrome kussen,
maar mijn gezicht kus je met jouw treurende tranen.
Jij hebt een gelukkig hart waaraan alleen medelijden ontbreekt,
vol goede wil en uitzonderlijk genadig en tevens in bittere verveling.
Ik heb tranen van vreugde, maar ben omwille van je oneerlijke glimlach, diep bedroefd.
O ongelukkige minnaars, houd altijd jullie hart vast:
helaas, wanneer er hoop is, voel je evenzeer angst.
9. eerste gedrukte uitgave:
1536.
Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto
da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali. (ongewijzigd herdrukt)
10. RISM:
1536b - W 1104 / 1540 - W 1105
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1536 - W 1104 : A Wn (Zie hier verder : online)
druk 1540: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl
13. andere recente uitgaven:
online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/
De versie voor stem en luit of gitaar van Adriaen Willaert
online – 1536 - W 1104– Wenen
http://digital.onb.ac.at/
online beeld : 58-60/72
De versie voor stem en luit of gitaar van Adriaen Willaert
online – 1540 – München – Bayerische Staatsbibliothek
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale-
De vierstemmige versie van Verdelot
cantus : online beeld : 13/52
altus : online beeld : 13/56
tenor : online beeld : 13/56
bassus : online beeld : 13/61
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980 met een inleiding in het Italiaans door O. Cristoforetti
partituur in moderne noten:
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
W1104-1536
Venetië,
Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare
et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
online beelden : 55-57/69
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
De versie voor stem en luit of gitaar van Adriaen Willaert
online beeld : 58-60/73
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
19. cd’s:
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DE LI MADRIGALI DI VERDELOTTO
Intavolati per messer ADRIANO
Opera omnia deel 6
Silvia Piccollo, soprano. Il Desiderio
(op deze cd ook de oorspronkelijke vierstemmige zetting van Verdelot)
1995
luister ook op SPOTIFY: album – tablatures from Verdelot vol. 6
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
of
https://app.idagio.com/
-cd 78
VERDELOT. A RENAISSANCE SONGBOOK 1536 (bew. Willaert)
Jacob Heringman, Catherine King
LINN RECORDS 2001
-cd 87 = cd 21/VI
-*cd 127
ITALIAN LUTE SONGS
Frescobaldi d’India en anderen
Derek Lee Ragin contratenor en Peter Croton luit
CHANNEL CLASSICS CCS 4092
1992 / 2001
luister op SPOTIFY : albums – italian lute songs
-cd 141
VERDELOT. MADRIGALS
Alain Aubin (altus) en Jean-Michel Robert (luit)
SONPACT 2000
luister ook op YOUTUBE (de ganse cd)
https://www.youtube.com/watch?
-cd 287
ZEFIRO SPIRA
Italian Renaissance Frottole & Improvisations
Gabriel Jublin contratenor
Paul Kieffer luit
CLAVES
https://www.claves.ch/
luister ook naar SPOTIFY: albums – zefiro spira
-cd 295
PHILIPPE VERDELOT. MADRIGALS FOR A TUDOR KING.
Clare Wilkinson sopraan
OBSIDIAN RECORDS
2007
luister ook op YouTube: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY : albums – madrigals for a Tudor king
Info: https://www.prestomusic.
20. duur: (snelste tov. langzaamste uitvoering)
1’08 Ragin - 1’36 Wilkinson
=====
101.
Kidger G006, p. 63, p. 85, p. 87, p. 91, p. 93, p. 103, p. 113, p. 270
COSÌ VINCETE IN TERRA
Cosi vincet’in terra
Cosi vincete in terra
così vivete in terra (variante in 156920)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Così vincete in terra (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c3-c4-F4 / finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st. (C-A-T-B) C is voor alt, A is voor tenor, T is voor bariton, B is voor bas
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
madrigali a quatro voci di Verdelot
8. tekst :
Così vincete in terra
Di beltade ogni donn’ornat’e bella,
Come nel ciel il sol vince ogni stella.
Però, se d’amar voi l’alma s’accende,
Chiaro mio vivo sole,
Cagion è la virtù ch’in voi risplende.
E le vostre parole
M’apportan dentr’il cor un tal concento.
Che più tost’in martire
Vivrei per voi contento.
Che d’ogn’altra gioire ;
Ch’ad alta impres’è gloria haver tormento,
E chi non arde sol del vostr’ardore,
Non sa, come sue forze adopr’Amore.
9. eerste gedrukte uitgave:
154020 , Venetië, Girolamo Scotto, Di Verdelotto tutti li madrigali del primo et secondo libro a quatro voci
154118, Venetië, Antonio Gardano, Di Verdelot tutti li madrigali delprimo et secondo libro, a quatro voci
154418, Venetië, Antonio Gardano, Verdelot a quatro voci...
154519, Venetië, Scotto, Verdelot tutti li madrigali del primo er secondo libro
154933 , Deze verzameluitgave wordt veel herdrukt, zoals in 154933.
1552: Venetië, Scotto, Verdelot tutti li madrigali del primo er secondo libro
155627, Venetië, Antonio Gardano, Tutti li madrigali del primo & del secondo libro a quattro voci
1563 - W 1130, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert
156520, Venetië, Antonio Gardano, Di Verdelot tutti li madrigali del primo et secondo libro a quatro voci
156920, Venetië, Antonio Gardano, , La eletta di tutta la musica intitolata corona. Libro primo
10. RISM
153416 / 15367 / 153710 / 154020 / 154118 /154418 / 154519 /154933/ 155627 /
1563 - W 1130 /156520 / 156920
11. CMM:
3-14, pp. 26-31 (bron:154020)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 15367. I Bol (Zie hier verder : online)
druk 153710. D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
druk 154020. D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
druk 154118. I Bol
druk 1542. B Koninklijke Bibliotheek van België
druk 154418. I Bol
druk 154933. I Bol U.313 (Zie hier verder : online)
druk 155627. D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
druk 1563 - W1130: B Koninklijke Bibliotheek van België (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bibliothèque Nationale de France RESVMC-131 (Zie hier verder : online)
druk 156520: GB British Library (Zie hier verder : online) (Niet vermeld in Kidger p. 110)
druk 156920 : D Bayerische Staatsbbilbliotheek (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 15367 – Bologna U.309
http://www.bibliotecamusica.
ripro/gaspari/_U/U309/
online – 154933 – Bologna U.313 = 154519
Museo internazionale e biblioteca della musica - Catalogo Gaspari (bibliotecamusica.it)
vierstemmige versie van Verdelot
cantus : online beeld : 32/224
altus : online beeld : 88/224
tenor : online beeld : 144/224
bassus : online beeld : 200/224
online – 153710 – D . Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online – 154020 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige versie van Willaert.
Nr 55
cantus : online beeld : 49/52
altus : online beeld : 54/56
tenor : online beeld : 54/56
bassus : online beeld : 57/61
nline – 1542 – Brussel. Koninklijke Bibliotheek van België
https://uurl.kbr.be/1562428
online –154418 - Bologna. Enkel de eerste bladzijde
http://www.bibliotecamusica.
Vierstemmige versie van Willaert
online –154933 – Bologna
http://www.bibliotecamusica.
online –155627 – München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige versie van Willaert
online – 1563 - W 1130 – Brussel Koninklijke Bibliotheek van België (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/
Vierstemmige versie van Willaert
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
zonder de altus
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
online – 1563 - W 1130 – Parijs Bibliothèque Nationale de France
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online - 1563 - W 1130 - IMSLP (volledig)
http://ks4.imslp.info/files/
online - 156920 : D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige versie van Willaert
online –1540 - CPDL (Allen Garvin) - partituur in moderne noten
Cosi vincete in terra (Adrian Willaert
of
https://www.cpdl.org/wiki/
-Einstein, Alfred, The Italian Madrigal. Princeton, 1949 en 1971 (met de Engelse vertaling)
-*Harman, Alec, ed. The Oxford Book of Italian Madrigals, p. 7 Oxford University Press. 1983
(bron: 1536 - met de Engelse vertaling)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
102.
Kidger B116, p. 95, p. 103, p. 147, p. 172, p. 190, p. 194, p. 219-220 en p. 346
CREATOR OMNIUM a 5 (versie 1)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Creator omnium (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2-c2-c2-c3-F3 / finalis: G
5. aantal stemmen:
5-st.
fuga in diapenthe remissum
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
liturgische tekst:
Creator omnium Deus,
terribilis et fortis,
justus et misericors. (2 Mac 1, 24 (vulgaat) )
Da pacem Domine in diebus nostris.
9. eerste gedrukte uitgave:
1549, Venetië, Antonio Gardano, Terzo libro di motetti a 5 voci di Cipriano de Rore
1557, Antwerpen, Tilman Susato, Liber duodecimus ecclesiasticarum cantionum quinque
vocum vulgo moteta vocant....
10. RISM:
15498 / 15573
11. CMM:
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 35], p.65
12. vindplaatsen:
ms: D RegB - Tüb - Wolfa 293
druk 1549: GB Lbm
druk 1557: D As
druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 35], p. 65
online :
sopraan : online beeld : 78/690
altus : online beeld : 255/690
tenor ontbreekt
bassus : online beeld : 436/690
quintus : online beeld : 591/690
13. andere recente uitgaven:
Sherr, Richard, ed., The Sixteenth-Century Motet, 1997, vol. 18, p. 297. The Susato Motet Anthologies.
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Kidger p.220
Contrafactum van O doctor optime (verloren)
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
103.
Kidger B165, p. 101, p. 133, p. 151, p. 194, p. 228
CREATOR OMNIUM a 6 (versie 2)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Creator omnium (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c2-c4-F4 / finalis: D
5. aantal stemmen:
6-st.
Altus: Fuga in dyapenthe remissum
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
liturgische tekst:
Creator omnium Deus,
terribilis et fortis,
justus et misericors. (2 Mac 1, 24 (vulgaat) )
Da pacem Domine in diebus nostris.
9 eerste gedrukte uitgaven:
15545, Leuven, Petrus Phalesius, Liber sextus cantionum sacrarum
15585 , Leuven, Petrus Phalesius, Liber sextus cantionum sacrarum
10. RISM:
15545 / 15585
11. CMM:
DIAMM : "Mottetti a sei ed a sette voci"
https://edl.beniculturali.it/
12. vindplaatsen:
ms: D Wolfa 293 - DK Kk
druk 15545 : D Mbs
druk 15585 : B KBR (Fétis), GB British Library (Zie hier verder : online)
druk ca. 1560 : I ModE C.314 [nr 1], p. 1 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online : I ModE Estense digital library C.314
https://edl.beniculturali.it/
online :
cantus : c1 10/1029
altus
:
c3 167/1029 Canon. in diapenthe remissum
tenor
:
c4 324/1029
bassus
:
F4 481/1029
quintus : c4 638/1029 resolutio
online – 15545 – D München, Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online - 15585 – GB British Library K.3.e.13.
Liber
sextus cantionum sacrarum vulgo moteta vocant, quinque et sex vocum ex
optimis quibusque musicis selectarum. | Royal Holloway Repository
online – partituur in moderne noten - CPDL
http://www1.cpdl.org/wiki/
online – partituur in moderne noten – IMSLP
https://imslp.org/wiki/File:
A.W.F. - A.W.S.
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
16. Katelijne Schiltz. Tekst bij de cd van Cinquecento. 2010.
Willaert’s
six-voice piece contains a canon at the lower fifth between Tenor
primus and Tenor secundus, who quote the plainsong melody in long note
values, thus clearly distinguishing the canon from the other voices.
From ‘Da pacem, Domine’ onwards, the canonic voices use smaller note
values and merge rhythmically with the other voices. Willaert’s Creator
omnium, Deus was the model for a motet by Orlandus Lassus, which is also
for six voices and carries a canon at the lower fifth.
17. Eduard Lowinsky, op. cit:
"In seiner sechsstimmigen Komposition ,, Creator omnium Deus" hat sich Lasso das gleichnamige Werk von Willaert zum Vorbild gewahlt."
Lowinsky, Eduard. Das Antwerpenes Motettenbuch Orlando di Lasso's in Tijdschrift der Vereeniging voor Noord-Nederlandse Muziekgeschiedenis. 1937, pp. 94 - 105.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 214: Willaert: Missa Mente tota & motets
Cinquecento
Hyperion CDA67749
2010
http://www.hyperion-records.
Op YouTube:
http://www.vogad.com/
In de regel worden de opnamen van Hyperion niet in SPOTIFY opgenomen.
20. duur:
3’16
=====
104
Kidger p. 35 en p. 325
CREDIDI PROPTER QUOD LOCUTUS SUM a 4 (versie 1)
Jachet
2. ondertitel:
psalm 115 - sexti toni
3. gecomponeerde delen:
1. Ego autem
3. Quid retribuam
5. Vota mea
7. Dirupisti vincula
9. Gloria Patri
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F3 / finalis: F
(in alle delen)
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
salmi a versi con le sue risposte
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi
8. tekst :
Int. Credidi, propter quod locutus sum;
1. Ego autem humiliatus sum nimis.
2. Ego dixi in excessu meo : Omnis homo mendax.
3. Quid retribuam Domino pro omnibus quae retribuit mihi?
4. Calicem salutaris accipiam, et nomen Domini invocabo.
5. Vota mea Domino reddam coram omni populo ejus.
Pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum ejus.
6. O Domine, quia ego servus tuus;
ego servus tuus, et filius ancillae tuae.
7. Dirupisti vincula mea : tibi sacrificabo hostiam laudis,
et nomen Domini invocabo.
8.Vota mea Domino reddam in conspectu omnis populi ejus;
in atriis domus Domini, in medio tui, Jerusalem.
9. Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto.
10. Sicut erat in principio et nunc et semper
Et in saecula saeculorum. Amen.
psalm 115 (huidige nummering psalm 116)
Chorus I zingt de intonatie in het gregoriaans en de onpare verzen polyfoon:
Chorus II zingt de pare verzen in het gregoriaans
Ik bleef vertrouwen, al sprak ik:
‘Ik ben gebroken van smart.’
Al zei ik in mijn verwarring:
‘Arglistig is ieder mens.’-
Hoe kan ik mijn dank betuigen
voor al wat de Heer mij gaf?
De beker des heils zal ik nemen,
aanroepen de naam van de Heer.-
Ik zal mijn geloften volbrengen
waar heel zijn volk het ziet.
Want kostbaar is in het oog van de Heer
het sterven van zijn getrouwen.-
O Heer, ik ben uw dienaar,
uw knecht, de zoon van uw dienstmaagd,
Gij hebt mijn boeien geslaakt.
U zal ik een lofoffer brengen,
aanroepen de naam van de Heer.-
Ik zal mijn geloften volbrengen
waar heel zijn volk het ziet.
Op ’t voorplein van uw tempel,
in u, Jeruzalem.
Vertaling naar de grondtekst. Getijdenboek. Brussel. 1990
9. eerste gedrukte uitgave:
1550, Venetië, Antonio Gardano, I salmi appertinenti alli vesperi
Herdrukt in 1557.
10. RISM:
15501 / 15576
11. CMM:
3-08 pp. 76-77 (bron: 15501)
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1550: D-Rp (volledig)
druk 1557: D-Rp (zonder de C van koor I )
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Salmi a versi senza risposte: [quali sono nel primo choro]
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre »
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
105.
Kidger C022, p. 35, p. 38, p. 47, p. 49, p. 183, en p. 242
CREDIDI PROPTER QUOD LOCUTUS SUM a 8 (versie 2)
2. ondertitel:
psalm 115 – quarti toni
3. gecomponeerde delen:
Intonatie: Credidi propter quod locutus sum
1. Ego autem
2. Ego dixi
3. Quid retribuam
4. Calicem salutaris
5. Vota mea
6. O Domine
7. Dirupisti
8. Vota mea
9. Gloria Patri
10. Sicut erat
Chorus I zingt de intonatie in het gregoriaans en verder de onpare verzen polyfoon.
Chorus II zingt de pare verzen polyfoon.
Het
begin van vers 6 “O Domine, ego servus tuus” en het einde van vers 10
“et in saecula saeculorum. Amen” worden 8-stemmig gezongen.
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: primus chorus: c1-c3-c4-F4 en secundus chorus: c2-c3-c4-c4 / finalis: E
5. aantal stemmen:
8-st., dubbelkorig
6. genre :
salmi spezzadi
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi
8. tekst :
psalm 115 (huidige nummering: psalm 116b)
gregoriaans: Credidi, propter quod locutus sum
I. Ego autem humiliatus sum nimis
II. Ego dixi in excessu mentis meae: Omnis homo mendax.
I. Quid retribuam Domino pro omnibus quae retribuit mihi?
II. Calicem salutaris accipiam, et nomen Domini invocabo.
I. Pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum ejus.
I en II. O Domine ego servus tuus
II. ego servus tuus, et filius ancillae tuae.
I. Dirupisti vincula mea: tibi sacrificabo hostiam laudis
II. Vota mea Domino reddam in atriis domus Domini, in conspectu omnis populi ejus, in medio tui, Jerusalem.
I. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto
II. Et Spiritui Sancto. Sicut erat in principio, et nunc et semper,
I. Sicut erat in principio, et nunc et semper,
I en II. Et in saecula saeculorum. Amen.
tekst van de vulgaatvertaling
Ik bleef vertrouwen, al sprak ik:
‘Ik ben gebroken van smart.’
Al zei ik in mijn verwarring:
‘Arglistig is ieder mens.’-
Hoe kan ik mijn dank betuigen
voor al wat de Heer mij gaf?
De beker des heils zal ik nemen,
aanroepen de naam van de Heer.-
Ik zal mijn geloften volbrengen
waar heel zijn volk het ziet.
Want kostbaar is in het oog van de Heer
het sterven van zijn getrouwen.-
O Heer, ik ben uw dienaar,
uw knecht, de zoon van uw dienstmaagd,
Gij hebt mijn boeien geslaakt.
U zal ik een lofoffer brengen,
aanroepen de naam van de Heer.-
Ik zal mijn geloften volbrengen
waar heel zijn volk het ziet.
Op ’t voorplein van uw tempel,
in u, Jeruzalem.
Vertaling naar de grondtekst. Getijdenboek. Brussel. 1990
9. eerste gedrukte uitgave:
1550, Venetië, Antonio Gardane, I salmi appertinenti alli vesperi
Herdrukt in 1557.
10. RISM:
15501 / 15576
11. CMM:
3-08 pp. 154-160 (bron:15501)
12. vindplaatsen:
ms: I TrevBC 11b en 24
druk 15501: Bologna, Regensburg. Proskesche Musikbibliothek (zie hieronder online)
druk 15576: Bologna.
13. andere recente uitgaven:
online – 1550 - Bologna:
http://www.bibliotecamusica.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – partituur in moderne noten - IMSLP (= CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Salmi spezzadi di M. Adriano:
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre »
15. Bossuyt op. cit. p. 116 en p. 118
"Uitzonderlijk
treedt het koor achtstemmig op in het midden van het werk op de uitroep
O Domine, ego servus tuus, tevens de kerngedachte van de hele psalm."
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 19 = cd 110
Currende en Concerto Palatino o.l.v. Erik Van Nevel
Venetian Music for Double Choir
ACCENT ACC 93101 D, 1993
DIAPASON D’OR 2009
luister ook op SPOTIFY : artiesten – currende – alles bekijken – Venetian Music for double choir
-cd 110 = cd 19
20. duur:
4'46"
=====
CRIMINA LAXA a 3 (versie 1) = 3de deel van AURES AD NOSTROS
=====
106
Kidger B005, p.96, en p. 201
CRIMINA LAXA a 3 (versie 2)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1.Crimina laxa pietate
2.Tu nobis dona fontem lachrimarum
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
3-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Elettione de motetti a tre voci
8. tekst :
liturgie
Zie elders: AURES AD NOSTRAS DEITATIS – Crimina laxa pietate (versie 1)
9. eerste gedrukte uitgave:
1549, Venetië, Girolamo Scotto, Elettione de motetti a tre voci libro primo
10. RISM:
154913
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1549: B KBR L.P. 4041 (T, B) - E Mm (T)
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17a. Bernstein, Jane A.
Printing in Renaissance Venice: the Scotto Press. Oxford, 1998
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
107.
Kidger C001, p. 42, p. 44 en p. 238
CUM INVOCAREM EXAUDIVIT ME a 4 (versie 1)
2. ondertitel:
Ad Completorium. psalm 4, Sexti toni
3. gecomponeerde delen:
2. Miserere mei
4. Et scitote
6. Sacrificate
8. A fructu frumenti
10. Quoniam tu Domine
12. Sicut erat
De onpare strofen worden in het gregoriaans gezongen.
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c2-c3-c3-F3 / finalis: C
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
psalm
7. reeks :
I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta. nr 11.
Ad completorium nr 9
8. tekst :
1.Cum invocarem exaudivit me Deus justitiae meae,
in tribulatione dilatasti mihi.
2.Miserere mei,
et exaudi orationem meam.
3.Filii hominum, usquequo gravi corde?
Ut quid diligitis vanitatem, et quaeritis mendacium?
4.Et scitote quoniam mirificavit Dominus sanctum suum;
Dominus exaudiet me cum clamavero ad eum.
5.Irascimini, et nolite peccare; quae dicitis in cordibus vestris,
in cubilibus vestris compungimini.
6.Sacrificate sacrificium justitiae, et sperate in Domino.
Multi dicunt : Quis ostendit nobis bona?
7.Signatum est super nos lumen vultus tui, Domine :
dedisti laetitiam in corde meo.
8.A fructu frumenti, vini, et olei sui,
multiplicati sunt.
9.In pace in idipsum
dormiam, et requiescam;
10.quoniam tu, Domine, singulariter in spe
constituisti me.
11.Gloria Patri, et Filio,
et Spiritui Sancto.
12.Sicut erat in principio, et nunc, et semper,
Et in saecula saeculorum. Amen.
Latijnse tekst volgens de vulgaat: psalm 4
De nummering is dezelfde : vulgaat = hedendaagse nummering
Als ik U roep, geef mij antwoord,
God, die mij recht verschaft.
Gij, die mij redt uit verdrukking,
wees mij genadig, verhoor mijn gebed!
Vrienden, hoelang blijft uw hart nog gesloten,
hecht gij aan voosheid en zoekt gij bedrog?
Zie hoe de Heer zijn getrouwen begunstigt:
altijd luistert Hij als ik Hem roep._
Vreest Hem en hoedt u voor zonde,
wat ge bedenkt in doorwaakte nachten
spreekt het niet uit.
Offert uw gaven met zuiver geweten,
stelt uw vertrouwen op God.
Als velen zeggen: ‘Wie geeft ons hoop?”,
toon ons dan, Heer, het licht van uw aanschijn.
Gij hebt mijn hart met vreugde vervuld,
meer dan een rijke oogst mij kan geven.
Als ik mij neerleg, slaap ik in vrede,
Gij, Heer, alleen geeft mij veilige rust.
Eer aan de Vader en de Zoon
en de heilige Geest.
Zoals het was in het begin en nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
Vertaling volgens de grondtekst: Getijdenboek. Brussel. 1990
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 11. p. 9
cantus : online beeld : 10-11/24
altus : online beeld : 10-11/24
tenor : online beeld : 10-11/24
bassus : online beeld : 10-11/25
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
====
108.
Kidger c029, p. 110, p. 157, p. 243 en p. 337
CUM INVOCAREM EXAUDIVIT a 8 (versie 2)
Cum invocarem exaudit me Deus
(onzeker)
2. ondertitel:
psalm 4
3. gecomponeerde delen:
gregoriaans: Cum invocarem exaudivit me Deus justitiae tuae
polyfonie alternerend door de twee koren vanaf: In tribulatione dilatasti mihi. (tem.) Gloria Patri et Filio...
Beide koren eindigen samen: saeculorum. Amen
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: chorus primus: c1-c3-c4-F4 - chorus secundus: c3-c3-c4-F4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
2 x 4-st. (dubbelkorig)
6. genre :
psalm
7. reeks :
Thesaurus musicus
8. tekst :
1.Cum invocarem exaudivit me Deus justitiae meae,
in tribulatione dilatasti mihi.
2.Miserere mei,
et exaudi orationem meam.
3.Filii hominum, usquequo gravi corde?
Ut quid diligitis vanitatem, et quaeritis mendacium?
4.Et scitote quoniam mirificavit Dominus sanctum suum;
Dominus exaudiet me cum clamavero ad eum.
5.Irascimini, et nolite peccare; quae dicitis in cordibus vestris,
in cubilibus vestris compungimini.
6.Sacrificate sacrificium justitiae, et sperate in Domino.
Multi dicunt : Quis ostendit nobis bona?
7.Signatum est super nos lumen vultus tui, Domine :
dedisti laetitiam in corde meo.
8.A fructu frumenti, vini, et olei sui,
multiplicati sunt.
9.In pace in idipsum
dormiam, et requiescam;
10.quoniam tu, Domine, singulariter in spe
constituisti me.
11.Gloria Patri, et Filio,
et Spiritui Sancto.
12.Sicut erat in principio, et nunc, et semper,
Et in saecula saeculorum. Amen.
Latijnse tekst volgens de vulgaat: psalm 4
De nummering is dezelfde : vulgaat = hedendaagse nummering
Kidger schrijft Cum invocarem exaudit me in de plaats van exaudivit me
Als ik U roep, geef mij antwoord,
God, die mij recht verschaft.
Gij, die mij redt uit verdrukking,
wees mij genadig, verhoor mijn gebed!
Vrienden, hoelang blijft uw hart nog gesloten,
hecht gij aan voosheid en zoekt gij bedrog?
Zie hoe de Heer zijn getrouwen begunstigt:
altijd luistert Hij als ik Hem roep._
Vreest Hem en hoedt u voor zonde,
wat ge bedenkt in doorwaakte nachten
spreekt het niet uit.
Offert uw gaven met zuiver geweten,
stelt uw vertrouwen op God.
Als velen zeggen: ‘Wie geeft ons hoop?”,
toon ons dan, Heer, het licht van uw aanschijn.
Gij hebt mijn hart met vreugde vervuld,
meer dan een rijke oogst mij kan geven.
Als ik mij neerleg, slaap ik in vrede,
Gij, Heer, alleen geeft mij veilige rust.
Eer aan de Vader en de Zoon
en de heilige Geest.
Zoals het was in het begin en nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
Vertaling volgens de grondtekst (Getijdenboek. Brussel. 1990)
9. eerste gedrukte uitgave:
15641, Neurenberg, Johann vom Berg en Ulrich Neuber. Thesaurus Musicus...
1568, Neurenberg, Johann vom Berg en Ulrich Neuber. Thesaurus Musicus...
10. RISM:
15641
11. CMM:
Commer, Franz ed., Collectio operum musicorum batavorum saeculi XVI, vol. 2, nr 7, Berlijn, 1844 - 1858, nr 7, p. 60.
12. vindplaatsen:
ms: D MunBS 1536 (Zie hier verder : online)
druk 15641: B KBR (Fétis) – D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
druk 1568: B KBR
13. andere recente uitgaven:
online – München – MunBS 1536
https://stimmbuecher.digitale-
online – 15641 – D München, Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 51
Chorus I : Cum invocarem exaudivit / In tribulatione
cantus I : online beeld : 128-129/160
altus I : online beeld : 124-125/158
tenor I : online beeld : 126-127/158
bassus I : online beeld : 118-119/150
Chorus II : Cum invocarem exaudivit / Miserere mei
cantus II : online beeld : 128-129/160
altus II : online beeld : 116-117/150
tenor II : online beeld : 124-125/158
bassus II : online beeld : 118-119/151
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Kidger p. 243 : onzeker op basis van stijl
18. Anthony F. Carver. Cori spezzati : the Development of Sacred Polychoral Music to the Time of Schütz. Cambridge. 1988.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
109.
Kidger E014, p 42, p. 255
CUSTODI NOS DOMINE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
-In manus tuas Domine,
commendo spiritum mum
-Redemisti nos Domine
Deus veritatis
-Gloria Patri et Filio
et Spiritui Sancto
-Custodi nos Domine
ut pupillam oculi
Tweedelig als voor- en nazin.
Het koor zingt de voorzin vierstemmig.
De gemeenschap, ttz. de priesters, bedienaars, de paters enz. antwoordt eenstemmig in het gregoriaans met de nazin.
Waarschijnlijk zingen ze die met de noten van de tenorpartij uit de eerste zin.
Zie hieronder de fotokopie in München.
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c2-c3-c3-F3 / finalis : A
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
versiculum bij In Manus tuas Domine
(responsorium breve ad completorium)
7. reeks :
8. tekst :
-In manus tuas Domine,
commendo spiritum meum
In Uw handen, Heer
beveel ik mijn geest
-Redemisti nos Domine,
Deus veritatis
Gij hebt ons vergiffenis geschonken, Heer
God van de waarheid
-Gloria Patri et Filio
et Spiritui Sancto
Eer aan de Vader en de Zoon
en de Heilige Geets
-Custodi nos Domine
ut pupillam oculi
Verzorg ons, Heer,
als uw oogappel.
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
11. CMM:
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
4 verzen vierstemmig
cantus : online beeld : 13-14/24
altus
:
online beeld : 13-14/24
tenor : online beeld : 14-15/24
bassus : online beeld : 14-15/25
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====