Contact | Nieuwsbrief | Sitemap
Oeuvre
OEUVRE ALFABETISCH : D
We kunnen hier niet alle composities uitvoerig behandelen. Daartoe is er te weinig plaats. Wil je van een bepaald werk meer informatie hebben, schrijf ons en we zullen u bijna zeker kunnen helpen.
info@adriaenwillaert.be
Structuur van de gegevens · Referentie handschriften en drukken (sigla) · RISM-lijst
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
D
110.
Kidger B033, p. 101, p. 130, p. 205, p. 338
DA PACEM DOMINE IN DIEBUS NOSTRIS
2. ondertitel:
Pro Sancta Pace
3. gecomponeerde delen:
eendelig
4. tonal type:
met 1 b /sleutelcombinatie: c2-c4-c4-F5 / finalis: D (Susato)
5. aantal stemmen:
4-st. (TTBB)
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
Da pacem Domine in diebus nostris
quia non est alius qui pugnet pro nobis
nisi tu, Deus noster.
antifoon uit de VIde of VIIde eeuw
Breng ons op onze dagen vrede, Heer,
want niemand anders dan Gij, onze God,
zou willen strijden voor ons
9. eerste gedrukte uitgave:
15539. Antwerpen. Tylman Susato. Liber secundus ecclesiasticarum cantionum quatuor vocum vulgo moteta vocant
10. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
15539
11. RISM
12. vindplaatsen:
ms: F 1542 : Bibliothèque Municipale de Cambrai. CambraiBM 125 tot 128 (Zie hier verder : online)
druk 15539 : D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - GB British Library (Zie hier verder : online) - US New York - Kansas univ
13. andere recente uitgaven:
online – ms 1542 - Cambrai 1542 : f. 128v
https://bvmm.irht.cnrs.fr/
VUE_ID=1289369&carouselThere=
tailleReelle=
(Om het beeld snel te vinden, schuif naar beneden tot 128v. Er zijn drie afbeeldingen.)
online beelden : 534-536/593
online – 15539 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
Online:
Pro sancta pace
superior : online beeld : 22/40
altus : online beeld : 22/40
tenor : online beeld : 22/40
bassus : online beeld : 22/41
online - 15539 : GB British Library K.3.d.10.
K3d10_complete_file_for_
-*Maldeghem, Robert Julien van, ed. Trésor musical: collection authentique de musique sacrée & profane des anciens maitres belges recueillie et transcrite en notation moderne. Brussel 1880. Liechtenstein, 1965 (bron: Cambrai)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Meer info over het Liedbook Zeghere van Male:
Nele Gabriëls en Sofie Taes. Chansonnier de Zeghere van Male, 1542. Alamire. Neerpelt. 2007.
OPNAMEN:
18. lp’s:
lp 83 = cd 322
Adriano 4. Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
EVIL PENGUIN CLASSIC
2023 EPRC 0051
luister op SPOTIFY : Adriano 4
19. cd’s:
cd 322 = Zie lp. 83
luister op SPOTIFY : Adriano 4
20. duur:(de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
2’00” La Capilla – VRT opname – 2014 / 2’28” Dionysos Now! 2023
=====
111.
Kidger D014, p. 22, p. 185, p. 247
DECUS MORUM, DUX MINORUM
2. ondertitel:
In Festo Sancti Francisci. In secundis Vesperis. Hymnus
3. gecomponeerde delen:
2. Plaudat frater
4. Pro terrenis
6. Regis signum
8.Mina gregem
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: G (in alle delen)
8. Mina: sleutelcombinatie: c1-[VI - resolutio]-c3-c4-c4-F4
5. aantal stemmen:
2. Plaudat: C,A,T,B
4. Pro terrenis: C,A,T
6. Regis: C,A,T1 (canon), T2 [resolutio – een kwint lager], B
8. Mina: C,A,T1 (canon), T2, VI [resolutio – een kwint hoger], B
De canon in de achtste strofe heeft dezelfde melodie als de canon in de zesde strofe.
C is voor mezzo. A is voor hoge tenor. T en T2 zijn voor bariton.
6. genre :
hymne
7. reeks :
Hymnorum Musica, nr 12.
8. tekst :
De onpare strofen worden in het gregoriaans gezongen.
2.
Plaudat frater, Regnat pater
Concivis coeli civibus
Cedat fletus, psallat cetus,
Exultet coelum laudibus.
4.
Pro terrenis plenis
Reportat dona gloriae
Quem decoras,
Summae Deus clementiae.
6.
Regis signum, Duce dignum
Insignit manu, latere.
Lux accedit. Nox recedit
Iam lucis orto sidere.
8.
Mina gregem. Dux ad Regem
Collisor hostis callidi.
Nos conducas. Et inducas
Ad coenam Agni providi.
liturgie van de vespers
9. eerste gedrukte uitgaven:
1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae
10. CMM:
3-07. pp. 65-71 (bron 1542b)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
11. RISM:
1542b - W 1113 / 1550 - W 1114
12. vindplaatsen:
ms: I TrevBC 13.
druk (W1113) 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550: E BarcBC (T) - I BolC (S,A)
13. andere recente uitgaven:
online – 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Het handschrift MS 13 in de Biblioteca Capitolare del Duomo te Treviso werd gekopieerd in 1563
naar de "libri del messer Adriano", die Willaert geschonken had aan zijn leerling en vriend Antonino
Barges, kapelmeester aan de dom te Treviso.
Het omvat 19 werken van Willaert waarvan 10 in Hymnorum musica te vinden zijn.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
112
Kidger B034, p. 174, p. 205
DEDUCANT OCULI NOSTRI
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
4-st
6. genre :
7. reeks :
8. tekst :
Deducant oculi nostri lacrimas,
palpebrae nostrae defluant aquis
… tot onze ogen vol tranen staan
Jer. 9/17
9. eerste gedrukte uitgave:
10. CMM:
DIAMM :
11. RISM:
12. vindplaatsen:
ms: I Rome Sancta Cecilia
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur
=====
113.
Kidger E006e, p. 253
DE FRUCTU VENTRIS TUI
(5de nummer in de reeks antifonen : Tecum principium in die virtutis)
2. ondertitel:
In Nativitate Domini. In II. Vesperis. Antiphona 5
3. gecomponeerde delen:
De fructu ventris tui (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-c4 / finalis: G
in de druk van 1571 is bij de altus de b weggelaten (vergeten?)
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
antifoon
7. reeks :
I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta
8. tekst :
De fructu ventris tui ponam super sedem tuam.
(psalm 132/11)
De vrucht van uw schoot plaats ik op uw zetel.
5de antifoon voor de 2de vespers “In Nativitate Domini”..
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta. p. 16.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. CMM:
11. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1555: B KBR (T). code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565: GB Lcm
druk 1571: D Mun (zie hier onder : online)- I BolC (B)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 - München:
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
p. 16
beeld in ieder stemboek : 17/24 4de antifoon
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/XII. VESPRO DI NATALE
Opera omnia deel XII.
I Piccoli Musici en Delitiae Musicae o.l.v. Marco Longhini
Knapen unisono met blazers
STRADIVARIUS Dulcimer STR 33373
luister ook SPOTIFY : Willaert. Christmas Vespers
luister ook naar IDAGIO:
de ganse cd: https://app.idagio.com/
Neem het deel : Tecum Principium
Er zijn 5 antifonen.
De laatste antifoon is “De fructu ventris tui”
De jongens zingen de sopraan, instrumenten spelen de andere partijen.
Ze zingen hier alles een grote terts hoger.
20. duur:
De vijf antifonen bij de vesperpsalmen samen: 3'49"
=====
114
Kidger E002b, p. 43
DEO DICAMUS GRATIAS
sluit aan bij : Hodie Christus natus est (E002a)
2. ondertitel:
Ad completorium
3. gecomponeerde delen:
Deo dicamus gratias (eendelig)
4. tonal type:
Met 1 b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-c4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
benedictio
7. reeks :
I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta
[nr 25], p.17
8. tekst :
Deo dicamus gratias
Laten we God danken
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. CMM:
11. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 – München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
In de vier stemboeken, telkens beeld : 18/24
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/XII. VESPRO DI NATALE
Opera omnia deel XII.
I Piccoli Musici en Delitiae Musicae o.l.v. Marco Longhini
Knapen unisono met blazers
STRADIVARIUS Dulcimer STR 33373
luister ook SPOTIFY : Willaert. Christmas Vespers
luister ook naar IDAGIO:
de ganse cd: https://app.idagio.com/
De jongens zingen de cantus met begeleiding van blazers, een grote terts hoger.
20. duur:
Hodie Christus natus est + Deo dicamus gratias : 2’10
=====
115.
Kidger p. 37
DE PROFUNDIS a 4 en a5 (versie 1)
Jachet
2. ondertitel:
psalm 129, Quarti toni
3. gecomponeerde delen:
1. Domine exaudi vocem meam
3. Si iniquitates observaveris Domine
5. Sustinuit anima mea
7. Quia apud Dominum
9. Gloria Patri et Filio
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: A
in alle delen behalve in deel 7. Quia apud te: finalis: E
5. aantal stemmen:
Chorus I zingt de inzet van 1 en alle pare strofen in het gregoriaans
Chorus II zingt alle onpare strofen vierstemmig,
behalve: 9. Gloria Patri: 5-st.: C ,A ,T (canon in diapente) ,Q (resolutio) ,B.
6. genre :
psalm : a versi senza risposti
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi, nr 9, p. 12
8. tekst :
psalm 129 (in de huidige nummering: psalm 130)
Latijnse tekst volgens de vulgaat.
De profundis clamavi ad te Domine :
Domine exaudi vocem meam.
Fiant aures tuae intendentes
In vocem deprecationis meae.
Si iniquitates observaveris Domine :
Domine, quis sustinebit ?
Quia apud te propitiatio est :
Et propter legen tuam sustinui te Domine.
Sustinuit anima mea in verbo ejus :
Speravit anima mea in Domino.
A custodia matutina usque ad noctem,
Speret Israel in Domino.
Quia apud Dominum misericordia :
Et copiosa apud eum redemptio.
Et ipse redimet Israel
Ex omnibus iniquitatibus ejus.
Gloria Patri et Filio
Et Spiritui Sancto
Sicut erat in principio et nunc et semper
Et in saecula saeculorum. Amen.
Uit de diepte roep ik, Heer,
luister naar mijn stem.
Wil aandachtig horen
naar mijn smeekgebed._
Als Gij zonden blijft gedenken,
Heer, wie houdt dan stand?
Maar bij U vind ik vergeving,
daarom zoekt mijn hart naar U.
Op de Heer stel ik mijn hoop,
op zijn woord vertrouw ik.
Gretig zie ik naar Hem uit,
Meer dan wachters naar de ochtend.
Meer dan wachters naar de ochtend
hunkert Israël naar Hem.
Want de Heer is steeds barmhartig,
zijn genade onbeperkt.
Hij zal Israël verlossen
van zijn ongerechtigheid.
vertaling naar de grondtekst : Getijdenboek. Brussel. 1990.
9. eerste gedrukte uitgaven :
15501, Venetië, Antonio Gardano, I salmi appertinenti alli vesperi
In 15576, onveranderd herdrukt.
10. CMM:
3-08 pp. 85-87 (bron: 15501)
11. RISM:
15501 / 15576
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1550: D-Rp (volledig)
druk 1557: D-Rp (zonder de C van koor I )
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Salmi a versi senza risposte [quali sono nel secondo choro]
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre »
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
116.
Kidger C024, p. 35, –nr 20, p. 38–nr 23, p. 242
DE PROFUNDIS a 8 (versie 2)
2. ondertitel:
Psalm 129 – quinti toni
3. gecomponeerde delen:
De profundis clamavi ad te Domine : (Chorus I : gregoriaans)
Domine exaudi vocem meam. (Chorus I : vierstemmig)
Fiant aures tuae intendentes (Chorus II : vierstemmig)
Si iniquitates observaveris Domine : (Chorus I : vierstemmig)
Quia apud te propitiatio est : (Chorus II : vierstemmig)
Sustinuit anima mea in verbo ejus : (Chorus I : vierstemmig)
A custodia matutina usque ad noctem, (Chorus II : vierstemmig)
Quia apud Dominum misericordia : (Chorus I : vierstemmig)
Et ipse redimet Israel (Chorus II : vierstemmig)
Gloria Patri et Filio :
Sicut erat in principio et nunc et semper (Chorus II : vierstemmig)
Et in saecula saeculorum. Amen. (Chorus I + Chorus II achtstemmig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: primus chorus: g2-c2-c3-F3 en secundus chorus: c1-c2-c3-c4 / finalis: A
5. aantal stemmen:
8-st. dubbelkorig
6. genre :
psalm : salmi spezzadi
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi nr 27
8. tekst :
psalm 129 (in de huidige nummering: psalm 130)
Latijnse tekst volgens de vulgaat.
De profundis clamavi ad te Domine :
Domine exaudi vocem meam.
Fiant aures tuae intendentes
[In orationem servi tui]
Si iniquitates observaveris Domine :
Domine, quis sustinebit ?
Quia apud te propitiatio est :
Et propter legen tuam sustinui te Domine.
Sustinuit anima mea in verbo ejus :
Speravit anima mea in Domino.
A custodia matutina usque ad noctem,
Speret Israel in Domino.
Quia apud Dominum misericordia :
Et copiosa apud eum redemptio.
Et ipse redimet Israel
ex omnibus iniquitatibus ejus.
Gloria Patri et Filio
Et Spiritui Sancto
Sicut erat in principio et nunc et semper
Et in saecula saeculorum. Amen.
Uit de diepte roep ik, Heer,
luister naar mijn stem.
Wil aandachtig horen
naar mijn smeekgebed._
Als Gij zonden blijft gedenken,
Heer, wie houdt dan stand?
Maar bij U vind ik vergeving,
daarom zoekt mijn hart naar U.
Op de Heer stel ik mijn hoop,
op zijn woord vertrouw ik.
Gretig zie ik naar Hem uit,
Meer dan wachters naar de ochtend.
Meer dan wachters naar de ochtend
hunkert Israël naar Hem.
Want de Heer is steeds barmhartig,
zijn genade onbeperkt.
Hij zal Israël verlossen
van zijn ongerechtigheid.
vertaling naar de grondtekst : Getijdenboek. Brussel. 1990.
9. eerste gedrukte uitgave:
1550, Venetië, Antonio Gardano, I salmi appertinenti alli vesperi.
Herdrukt in 1557,
10. CMM:
3-08 XXVII, pp. 122-128 (bron: 15501 )
11. RISM:
15501 / 15576
12. vindplaatsen:
ms: I TrevBC (tweede koor)
druk 1550: D Münster (S2 A2 T2 B2); Rp - E Bd (T1) - I Bc (S1 (zonder p. 31-38), A1)
13. andere recente uitgaven:
online – partituur in moderne noten – IMSLP (=CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
-Hunter, Ralph, ed., Willaert - De Profundis (Psalm 129: A Song of Hope), SATB-SATB + orgel ad lib., New York, Peters Edition EP 67337, 1992
Bestellen bij SHEETMUSICplus
-Long, Joan Anna, The motets, psalms and hymns of Adrian Willaert: a liturgo-musical study, Columbia university, diss. doct. philosophy, 1971
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Salmi spezzadi di M. Adriano:
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre »
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 239 ACQUA ALTA
Serikon
FRCD-073
sept. 2014
-De profundis (versie 2)
(Een halve toon hoger)
Info : Acqua Alta (footprintrecords.com)
luister ook op SPOTIFY : albums – acqua alta
20. duur:
6’17”
=====
117.
Kidger C010, p. 42, p. 120, p. 239, p. 422
DE PROFUNDIS a 4 (versie 3)
2. ondertitel:
psalm 129. Quinti Toni
3. gecomponeerde delen:
1. Domine exaudi vocem meam
3. Si iniquitates observaveris Domine
5. Sustinuit anima mea
7. Quia apud Dominum misericordia
9. Gloria Patri et Filio
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c2-c3-c3-c4 / finalis: A
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
psalm
7. reeks :
I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro e Compieta
nr 4
8. tekst :
psalm 129 (in de huidige nummering: psalm 130)
Latijnse tekst volgens de vulgaat.
De profundis clamavi ad te Domine :
Domine exaudi vocem meam.
Fiant aures tuae intendentes
[In orationem servi tui]
Si iniquitates observaveris Domine :
Domine, quis sustinebit ?
Quia apud te propitiatio est :
Et propter legen tuam sustinui te Domine.
Sustinuit anima mea in verbo ejus :
Speravit anima mea in Domino.
A custodia matutina usque ad noctem,
Speret Israel in Domino.
Quia apud Dominum misericordia :
Et copiosa apud eum redemptio.
Et ipse redimet Israel
ex omnibus iniquitatibus ejus.
Gloria Patri et Filio
Et Spiritui Sancto
Sicut erat in principio et nunc et semper
Et in saecula saeculorum. Amen.
Uit de diepte roep ik, Heer,
luister naar mijn stem.
Wil aandachtig horen
naar mijn smeekgebed._
Als Gij zonden blijft gedenken,
Heer, wie houdt dan stand?
Maar bij U vind ik vergeving,
daarom zoekt mijn hart naar U.
Op de Heer stel ik mijn hoop,
op zijn woord vertrouw ik.
Gretig zie ik naar Hem uit,
Meer dan wachters naar de ochtend.
Meer dan wachters naar de ochtend
hunkert Israël naar Hem.
Want de Heer is steeds barmhartig,
zijn genade onbeperkt.
Hij zal Israël verlossen
van zijn ongerechtigheid.
vertaling naar de grondtekst : Getijdenboek. Brussel. 1990.
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
Herdrukt in 1561 door Antonio Gardano,
in 1565 door Francesco Rampazetto
en in 1571 door "li figliuoli di Antonio Gardano"
10. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
11. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS 1, [nr 39]
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. München. Bayerische Staatsbibliothe
1571. https://stimmbuecher.digitale-
nr 4
cantus : online beeld : 4-5/24
altus : online beeld : 4-5/24
tenor : online beeld : 4-5/24
bassus : online beeld : 4-5/25
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/XII. VESPRO DI NATALE
Opera omnia deel XII.
I Piccoli Musici en Delitiae Musicae o.l.v. Marco Longhini
STRADIVARIUS Dulcimer STR 33373
De jongens zingen de onpare strofen in het gregoriaans.
De pare stemmen worden gezongen afwisselend door een man, met begeleiding van de insrumenten.
De strofe 2 : een altus, de strofe 4 : een contratenor, de strofe 6, een bas, de strofe 8 een tenor, de strofe 10 is vierstemmig gezongen
luister ook SPOTIFY : “albums – Vespro di Natale” of “Willaert. Christmas Vespers”
luister ook naar IDAGIO:
de ganse cd: https://app.idagio.com/
20. duur:
5’11”
=====
118.
Kidger F054, p. 90, p. 106, p. 264, p. 335, p. 348
DE RETOURNER MON AMY
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
De retourner mon amy (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1, c1, c3, c4, c4, F4 / finalis: F
5. aantal stemmen:
6-st.
superius: canon in subdiatessaron, ad longum
6. genre :
chanson
7. reeks :
Tielman Susato. Cincquiesme Livre des Chansons
8. tekst :
De retourner, mon ami, je te prie,
Pour contenter l’esprit bon de ton amie,
Car sans cela aise ne puis avoir,
Triste vivrai, je te le fais savoir,
Si ne te vois si j’en ai grande envie.
Koning François I (?)
9. eerste gedrukte uitgaven:
154413, Antwerpen, Tielman Susato, Cincquiesme Livre des Chansons
1560, Parijs, Adrian Le Roy & Robert Ballard, Livre de Meslanges, contenant six vingtz chansons.
1572, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de chansons
10. CMM:
11. RISM:
154413 / 1560b / 15722
12. vindplaatsen:
ms: F ParisBNC 851 (enkel bassus) (Bourdeney Manuscript p. 503)
druk 154413: A Wn- B KBR (Fétis) (Zie hier verder : online) – GB British Library
druk 1572: B KBR (Fétis) - F Bnf (onvolledig) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online - 154413 - Brussel KBR
Premier [- le dixiesme] livre des chanco[n]s a quatre parties [...] - Detail (kbr.be)
In “Le cinquiesme livre des chansons”, in ieder stemboek: folio XI verso.” Behalve : in het 5de boek : folio XIII
Er is geen “sexta pars”. De canonstem van de superius geldt als 6de stem.
Superius : online beeld : https://uurl.kbr.be/1563839 (met canon in subdiatessaron)
tenor : online beeld : https://uurl.kbr.be/1563841
contretenor : online beeld : https://uurl.kbr.be/1563843
bassus : online beeld : htcontrtps://uurl.kbr.be/
quinta & sexta pars : online beeld : https://uurl.kbr.be/1563847
online – 1572 – Parijs Bnf (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
-Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert: The Complete Five and Six-Voice Chansons, New York,1992.
online – partituur in moderne noten - CPDL (bron: 154413) (André Vierendeels)
Finale 2008a - [Willaert-De retourner mon amy] (cpdl.org)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
cd 252. ADRIAN WILLAERT. CANZONE
Noël Akchoté, bew. voor gitaar
Label: Noël Akchoté Downloads – AWC-1
2015
luister ook op SPOTIFY : artiesten – Akchoté
20. duur
1’28
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
http://ricercar-old.cesr.univ-
=====
119.
Kidger F027, p. 70, p. 135, p. 136, p. 156 (x2), p. 260, p. 350 en p.364
DESSUS LE MARCHÉ D'ARRAS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Dessus le marché d'Arras
2. Il m’a dit.
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c4-c4-F4 / finalis: D
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
chanson
7. reeks :
Treize chansons musicales à quatre parties
8. tekst :
Dessus le marché d'Arras
Mireli, mirela bon bas
J'ai trouvay ung espaignart,
Sentin, senta sur la bon bas
Mireli, mirela bon bille,
[Mireli, mirela bon bas].
Il m'a dit: fille escouta
Mireli, mirela bon bas
De l'argent on vous donra
Sentin, senta sur la bon bas
Mireli, mirela bon bille,
[Mireli, mirela, bon bas].
Ik ontmoette op de markt
mireli, mirela bon bas
een Spanjaard
sentin, senta surla bon bas
Mireli, mirela bon bille
Mireli, mirela, bon bas
Hij sprak me aan : meisje, luister!
Mireli, mirela bon bas
Men zal je geld toestoppen
Sentin..
9. eerste gedrukte uitgaven:
15289 of 1529, Parijs, Pierre Attaingnant, Six gaillardes et six pavanes avec treze chansons musicales a quatre parties.
1530 of 15317. Parijs. Pierre Attaingnant. Vingt et cinq chansons musicales reduictes en la tabulature
(p. 15-17) (Zie hier verder : online en bij cd’s)
10. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.
11. RISM:
15289 / 15312 of 15317 (intab.)
12. vindplaatsen:
ms: D München MunBS 274a en MunBS 1501 (Zie hier veder : online), NL HagueKB 74/h/7 (an), P GdanPAN 4003
druk 1529 of 1530: D München (Zie hier verder : online)
13. online en andere recente uitgaven:
online – München – handschrift - MunBS 274a
Johann Heinrich Herwart. 17 vocal pieces.
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
nr 16
cantus: online beeld : 59 / 68
altus: online beeld : 31 / 38
tenor: online beeld : 31 / 38
bassus: online beeld : 31 / 38
online – München – handschrift – MunBS 1501
Johann Heinrich Herwart. 66 vocal pieces.
Tik : https://opacplus.bsb-muenchen.
nr 26.
cantus : online beeld : 32 / 128
altus : online beeld : 38 / 128
tenor : online beeld : 38 / 150
bassus : online beeld : 38 / 127
online - 1529 - München :
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
online – 1530 of 15317 - IMSLP (beelden 15 tem 17)
https://imslp.simssa.ca/files/
online – 15312 – Pierre Attaingnant - IMSLP
25 chansons musicales reduictes en la tabulature (Paris, 1530)
Dessus le marche d'Arras (imslp.org)
online – partituur in moderne noten – CPDL (Mark Szabó) = versie Attaingnant 1529
Dessus le marché d'Arras (Adrian Willaert) - ChoralWiki (cpdl.org)
online – partituur in moderne noten – The 1520s Project (zonder de tekst)
The 1520s Project | An open-source repository of European polyphonic music, ca. 1510–1530 (1520s-project.org)
-Saey, Albert, ed., Attaingnant, Pierre, Transcriptions of chansons for keyboard, CMM, 20, p. 96 (1961) koorzetting en klaviertabulatuur
-Erb, James, ed. Chanson on Dessus le Marché d'Arras: SATB, a cappella, publ. by Amp. (50233160) New York, 1969
-Musiques en Flandres (STTB)
Lambersart (F)
-2 chansons (Dessus le marché and J'Ai veu) ed. Broud Brothers
Bestellen bij SHEETMUSICplus
-Handlo Music:
http://www.handlo-music.com/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
1531, Parijs, Pierre Attaingnant, Vingt et cinq chansons musicales, reduictes en la tabulature. (CMM 20)
Stimmbuch Viewer (digitale-sammlungen.de)
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
17. Piet Stryckers. Tekst bij de cd van Romanesque :
"Het schalkse Dessus le marché d'Arras met de typische afwisseling tussen hoog en laag stemmenpaar, verwijst nog naar het voorbeeld van Josquin en Mouton.”
-uit een klaviertabulatuur van de Parijse muziekuitgever Pierre Attaignant uit 1544(?).
Zijn versie volgt Willaerts stemvoering getrouw, maar voegt er versieringen aan toe.
17a.
Op dezelfde melodie heeft Roland De Lassus een zesstemmig chanson gecomponeerd, duidelijk
geïnspireerd op de versie van Willaert, o.m. door de ternaire maat op "De l'argent on vous don'ra..."
Le Roy & Ballard. 1584
17b.
Willaert emprunte ici une mélodie très vraisemblablement "populaire": un fort accent patoisant du texte, ainsi qu'un refrain typique en syllabes non signifiantes ("My re ly my re la bon bille... ") en témoignent.
Marc Honegger - Paul Prevost. Dictionnaire des oeuvres de l'art vocal. Parijs. 1992, vol. I., p. 493-494.
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 05 Vocaal en instr. Ensemble Blanchard
DISCOPHILE FRANÇAIS 330222/4
1960(?)
-lp 51 = cd 309. Ens. Polyphonies Charles Koenig
met Maria Ceuppens sopraan (remastered)
Zie hieronder : IDAGIO
-lp 59 The Ambrosian Singers - ook de versie van Attaingnant op klavier
=cd 151
19. cd’s:
-*cd 24 Une Fête chez Rabelais / Les Plaisirs du Palais / Les Châteaux de la Loire
Chansons et pièces instrumentales de la première moitié du XVIe siècle
Ensemble Clément Janequin, dir. Dominique Visse
HARMONIA MUNDI France HMC 901453
1994
adagio : https://app.idagio.com/
duur : 1’10
-cd 102 = cd 24
HMX 290 838/40 (3 CD)
-*cd 32 Adrian Willaert
tabulatuur Pierre Attaignant
Madrigali, chansons, villanelle
zang, luit, harp, vedel
uitv.: Romanesque o.l.v. Philippe Malfeyt (sopraan + instr.)
RICERCAR RIC 151145
1994
duur : 2’24
luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY. Nummer – dessus le marché d’arras
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
-cd 134 Duruflé Requiem
Voices Chorale o.l.v. Lynne Ransom
2001
-cd 151 Adrian Willaert
The Ambrosian Singers o.l.v. Denis Stevens
ACCADEMIA MONTEVERDIANA AM 23
ook de versie van Attaingnant op klavier
=lp 59
-cd 202 CHORAL CONCERT
Southern Methodist University Choir o.l.v. Lloyd Pfautsch
1973
-cd 218
ORLANDUS LASSUS. BONJOUR MON COEUR
Capilla Flamenca o.l.v. Dirk Snellings (2 zangers + instr.)
RICERCAR
2010
-Dessus le Marché d’Arras a 4 (bew. voor klavier Pierre Attaingnant)
cd-bijlage: Ignace Bossuyt
luister ook op SPOTIFY. nummers – dessus le marché d’arras
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
of
https://app.idagio.com/
-cd 256
TEXAS MUSIC EDUCATORS ASSOCIATION
Newman Smith High School A Cappella Choir o.l.v. Robin Brockwya-Nichols
2010 TMEA
2010 Clinic Convention
luister ook op SPOTIFY: nummers - dessus le marché d'arras
-cd 278
PIERRE ATTAINGNANT.
Werken voor klavecimbel.
Glen Wilson
NAXOS 8572999
2019
Werken van Adriaen Willaert, bewerkt door Pierre Attaingnant
-Au joli bois je rencontray m’amye (niet van Willaert maar van Claude de Sermisy!)
-Dessus le marché d’Arras
Innovative music printer Pierre Attaingnant published the first editions of keyboard music ever to appear in France in 1531. Only one copy of each of these seven tiny but crucially important volumes has survived, in which anonymous composers made arrangements of some of the most beautiful chansons, motets and dances from the reign of Francois I- keyboard music that shows France at the forefront of developments in this field. Glen
luister ook op SPOTIFY – artiesten -Glen Wilson - nr 22.
-cd 309 = lp 51. ADRIAN WILLAERT. OEUVRES RELIGIEUSES & PROFANES
Ensemble Polyphonies o.l.v. Charles Koenig met Maria Ceuppens sopraan
WARNER CLASSICS 2021
-versie : 1530 in Six Gaillardes et six Pavanes avec Treze chansons musicales a quatre parties (Pierre Attaingnant), no. 20
-cd online: Willaert: Œuvres religieuses & profanes, vocales & instrumentales | Warner Classics
-partituur online : Dessus le marché d‘Arras (cpdl.org)
Op SPOTIFY : “Charles Koenig”
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
1'07” Romanesque – 2’24” Snellings. Eerst gezongen door tenor en bas met instrumentale begeleiding,
daarna alleen op de strijkers met omspeling door een altblokfluit.
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
http://ricercar.cesr.univ-
====
120.
Kidger F006, p. 56, p. 62, p. 66, p. 77, p. 257, p. 334, p. 349
DESSUS NOSTRE TREILLE DE MAY
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Dessus nostre treille de may (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c3-c4 / finalis: G
5. aantal stemmen:
3-st.
6. genre :
chanson
7. reeks :
La Couronne et Fleur des chansons a troy
8. tekst :
Dessus nostre treille de May
chante le cocq et le pic et le geay
Pres mon amy me rengeay
Soubz nostre treille de may
Du mal d’amours me vengeay
Et dessus nostre treille de May
chante le cocq et le pic et le geay
J’ai le cueur jouyeulx et gay
Soubz nostre treille de may...
anonymus
9. eerste gedrukte uitgaven:
15361, Venetië, Antonio dell'Abate en Andrea Antico, La Couronne et Fleur des chansons a troy
1560, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Cincquiesme livre de chansons composées à troys parties par M. Adrian Willart
1562, Venetië, Girolamo Scotto, Il terzo libro delle muse a tre voci di canzon francese di Adrian Willaert
1578, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Tiers livre de chansons a trois parties composées par Ad. Vuillart.
10. CMM:
11. RISM:
15361 / 1560a - W 1127 / 15629 - W 1129 / 157816 - W 1131
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 15361: A Wn (Zie hier verder : online)
druk 1560: A Wn - F Pn
druk 1562: D Bochum, Stadtbibliothek (A) - I BolC (T) - FlorBN (S) - GB LonBL (T) - PL Krakow (C, T, B)
druk 1578 : A Wn (sup en 2de sup, geen bas)- D Wüu - USA CA
13. andere recente uitgaven:
online – 15361 – Wenen
bassus : Digitales Objekt beeld 15-16/52
tenor : Digitales Objekt beeld 15-16/52
supremus : Digitales Objekt beeld 15-16/48
-Bernstein, Lawrence F.., ed. La Couronne et Fleur des chansons a troys
Historical Commentary, Masters and Monuments of the Renaissance, Vol. 3. The Broude Trust, New York, 1984
Afzonderlijk uitgegeven in:
-*Two chansons. The Broude Trust, New York, 1984
met de vertaling in het Engels
- Holst, Imogen ed. Recorder Pieces from the 12th to 20th Century. London, Boosey & Hawkes 1955
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt. Op.cit. 1985.
blz 145: "een tweede soort chansons: gekenmerkt door syllabische declamatiemotieven, beknopte imitaties, een levendig ritme en een overzichtelijke opbouw, waarbij alle elementen duidelijk in dienst staan van een perfecte aanpassing van de tekst aan de muziek."
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance (univ-tours.fr)
=====
DESSUS SON ASNE BOUDVIN = LA JEUNE DAME VA AU MOULIN
=====
121.
Kidger c028, p. 100, p. 243
DEUS, DEUS MEUS
Volgens Kidger: onzeker - waarsch. Hubert Waelrant
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Deus, Deus meus
2. Quoniam melior est
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-c4-F4 / finalis A (beide delen)
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
psalm
7. reeks :
8. tekst :
psalm 62 (nieuwe nummering : 63)
Deus, Deus meus ad te de luce vigilo sitivit in te anima mea
quam multipliciter tibi caro mea
in terra deserta et invia et inaquosa sic in sancto apparui ubi
ut videre virtutem tuam et gloriam tuam
quoniam melior est misericordia tua
super vitas labia mea laudabunt te
sic benedicam te in vita mea
in nomine tuo levabo manus meas
sicut adipe et piguidine repleatur anima mea
et labia exultationis laudabit os meum
God, mijn God zijt Gij,
ik zoek U reeds bij het ochtendgloren.
Naar U dorst mijn ziel en hunkert mijn hart
als dorre akkers naar regen.
Zo zie ik omhoog naar de plaats waar Gij woont,
beschouw ik uw macht en uw glorie.
Meer waard dan het leven is mij uw genade,
mijn mond verkondigt uw lof.
Ik zal U prijzen zolang ik leef,
mijn handen uitstrekken naar U.
Mijn ziel wordt verzadigd met voedzame spijs,
mijn mond zal U jubelend danken.
Vertaling : Getijdenboek. 1990
9. eerste gedrukte uitgave:
1553, Neurenberg, Johann vom Berg en Ulrich Neuber, Tomus secundus psalmorum selectorum.
(toegeschreven zowel aan Hubert Waelrant als aan Willaert)
10. CMM:
DIAMM
11. RISM:
15535
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1553: B Koninklijke Bibliotheek van België. Fétis 1758 (Zie online hieronder) – D Bayerische Staatsbibliothek (Zie online hieronder) – Universitäts- und Landesbibliothek Sachsen-Anhalt (Zie online hieronder IMSLP) - GB British Library
online KBR – tomus secundus – nr 5 Hubertus Waelrant
Wil volgende stappen zetten :
1. Zoek : KBR Belgica Home
2. Tik op : algemene catalogus
3. Cookies ja of neen?
4. Tik op : Belgica
5. Vul in de zoekbalk : Psalmorum selectorum
Er worden 7 afbeeldingen getoond. Van de 7 afbeeldingen kies je : 4. Discantus of 5. Bassus of 6. Altus of 7. Tenor
6. Schuif telkens naar Tomus secundus.
Het 5de nummer is daar dan: Deus, Deus meus (hier op naam van Hubertus Waelrant)
online – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 5
discantus : online beeld : 21-25/128
altus : online beeld : 23-26/136
tenor I en II : online beeld : 21-27/136
bassus : online beeld : 20-23/113
online – IMSLP – nr 5 Hubertus Waelrant (Sachsen Anhalt)
PSALMORVM SE=||LECTORVM A' PRAESTANTISSI-||MIS HVIVS NOSTRI TEMPORIS IN ARTE MV=||SICA ARTIFICIBVS IN HARMONIAS QVATVOR,|| QVINQVE, ET SEX VOCVM REDACTORVM || TOMVS PRIMVS(-QVARTVS).|| QVI CVM FERE, VT RELIQVI || tres, nouos, & hactenus in publico non conspectos || nel auditos Psalmos contineat, Recens natus recte dici potest.|| ... || (imslp.org)
13. andere recente uitgaven:
Commer, Franz. Collectio operum musicorum batavorum saeculi XVI, vol. 1, p. 75-82 (Heruitgegeven door T. Trautwein (J. Guttentag) in Berlijn, z.d. ) ( B KBR Fétis 1.815)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
122.
Kidger b205, p.72, p. 80, p. 137,p. 174, p. 178, p. 237
DEUS IN NOMINE TUO
(Lheritier of Heritier)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Deus in nomine tuo
2. Ecce enim Deus
4. tonal type:
geen b /sleutelcombinatie: G2-c2-c3-c3-c4 / finalis: C
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
Deus in nomine tuo salvum me fac
et in virtute tua judica me.
Deus exaudi orationem meam,
Auribus percipe verba oris mei.
Quoniam alieni insurrexerunt adversum me,
Et fortes quaesierunt animam meam
Et non proposuerunt Deum ante conspectum suum.
Ecce enim Deus adjuvat me
et Dominus susceptor est animae meae.
Averte mala inimicis meis
Et in veritate tua disperde illos.
Voluntarie sacrificabo tibi
Et confitebor nomini tuo Domine
quoniam bonum est.
Quoniam ex omni tribulatione eripuisti me
Et super inimicos meos despexit oculus meus.
psalm 53 (huidige nummering 54)
tekst volgens de vulgaat
God, sta mij bij met uw Naam,
kom voor mij op met uw macht.
Luister, o God, naar mijn bede,
hoor wat mijn mond U zegt.-
Overmoedigen vallen mij aan,
brutaal staan zij mij naar het leven,
zonder te denken aan God.
Toch is het God, die mij helpt,
de Heer die mijn leven bewaart.-
Gaarne zal ik U offers brengen,
prijzen, o Heer, uw weldadige Naam;
Die mij gered heeft uit iedere nood:
mijn vijanden zag ik vernederd.
vertaling naar de grondtekst. Getijdenboek. Brussel. 1990.
9. eerste gedrukte uitgave:
1532, Lyon, Jacques Moderne, Motetti del fiore. Secundus liber cum quinque vocibus (Willaert)
15386, Neurenberg, Johann Petreius, Tomus primus psalmorum selectorum (Willaert)
1539, Venetië, Antonio Gardano, Fior de mottetti tratte dalli Mottetti del fiore. liber secundus (Lheritier)
10. CMM
11. RISM:
15329 - 15386 -15396
12. vindplaatsen:
ms: I RomeV
druk 1532: B Fétis 1682 (A) - D Mbs (Zie hieronder online)
druk 1538: B KBR Fétis (S-T1-T2 -B - geen CT)
druk 1539: GB Lbm (Zie hieronder online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1532 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
ff. 46-47
superius : online beeld : 48-50/60
altus : online beeld : 47-49/60
tenor I en II (folio’s 46 en 47) ontbreken
bassus : online beeld : 49-51/61
online – 1539 – Londen – Royal Holloway
https://repository.
online beelden : ff. 16-17-18 in iedere stem : cantus, tenor, altus, bassus en quinta pars
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
123.
Kidger B166, p. 124, p. 228
DEUS QUI MANUS TUAS
2. ondertitel:
Oratio devotissima ad offertorium
3. gecomponeerde delen:
eendelig.
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-c4-c4-F4 / finalis: E
5. aantal stemmen:
6-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
Deus qui manus tuas et pedes tuos et totus corpus tuum pro nobis in cruce posuisti…
Uit de liturgie, in verband met Goede Vrijdag, de verering van het H. Kruis en het Lijden van Christus.
9. eerste gedrukte uitgave:
Handschrift uit Noord-Italië.
10. CMM:
DIAMM :
11. RISM:
12. vindplaatsen:
ms: I BolC Q24 (1540-1550) Bologna. Civico Museo Bibliografico Musicale
(Zie hieronder online)
13. andere recente uitgaven:
online – ms – Bologna
http://www.bibliotecamusica.
-Deus qui manus tuas (a 6)
cantus : online beeld : 47-48/454
altus : online beeld : 143-144/454
tenor : online beeld : 238-239/454
bassus : online beeld : 325-326/454
quintus : online beeld : 373-374/454
sextus : online beeld : 417-418/454
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
DIC NOBIS MARIA (versie 1 a 4) = 2de deel van VICTIMAE PASCHALIS (versie 1)
=====
DIC NOBIS MARIA (versie 2 a 6) = 2de deel van VICTIMAE PASCHALIS (versie 2)
=====
124
Kidger B035, p. 145, p. 206
DIC NOBIS QUIBUS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
Dic nobis quibus aeternis nova
Cuncto mundo nuntians gaudia
Nostram rursus visitans patriam
Respondens placido vultu dulci voce dixit alleluia
Angelus mihi de Christo indicavit pia miracula
Resurrexisse dominum siderum cecinit voce laudanda
Mox ergo pennas volucris vacuas dirigens laeta per auras
Redidit famulis ut dicam vacuatam legem veterem et novam regnare gratiam.
Itaque plaudite famuli voce clara Christus hodie redemit nos a morte dira
Pater filium tradidit quem ferui interemerunt pro salute nostra
Sponte subiit filius mortem ut nos redimeret a morte ab aeterna
Nunc colite pariter mecum famulis celebris laudem sanctum paschae.
Christus est pax nostra Amen
completen van Paaszondag
9. eerste gedrukte uitgave:
10. CMM:
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 4], p. 6
11. RISM:
12. vindplaatsen:
druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (zonder tenor) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – I ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) – [nr.4], p 6
online :
sopraan : online beeld : 19-20/690
altus : online beeld : 196-197/690
tenor ontbreekt
bassus : online beeld : 377-378/690
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
Kidger B036, p. 51, p. 58, p. 145, p. 189, p. 206
DILEXI QUONIAM EXAUDIET a 4
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Dilexi quoniam exaudiet
2. O Domine libera
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-c4 / finalis: G
2. O Domine libera: finalis: C
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica Nova, Moteta cum quatuor vocibus. nr 2
8. tekst :
Dilexi, quoniam exaudiet Dominus vocem orationis meae.
Quia inclinavit aurem suam mihi: et in diebus meis invocabo.
Circumdederunt me dolores mortis: et pericula inferni invenerunt me.
Tribulationem et dolorem inveni: et nomen Domini invocavi.
O Domine, libera animam meam:
misericors Dominus, et iustus, et Deus noster miseretur.
Custodiens parvulos Dominus: humiliatus sum, et liberavit me.
Convertere anima mea, in requiem tuam: quia Dominus benefecit tibi.
Quia eripuit animam meam de morte, oculos meos a lacrimis, pedes meos a lapsu.
Placebo Domino in regione vivorum.
psalm 114, 1-9 (huidige nummering: 116a)
tekst: Vulgaat
De Heer heb ik bemind want hij hoort mijn biddende stem.
Hij luisterde naar mij. Ik zal hem aanroepen, mijn leven lang.
Doodsangsten omknelden mij en de gevaren voor de hel
verschrikten mij.
Ik werd overweldigd door verdriet en smart. Zo heb ik Gods naam aanroepen.
O Heer, bevrijd mijn ziel:
De Heer is genadig en rechtvaardig, onze God is vol ontferming.
De Heer beschermt de eenvoudigen.
Ik was vernederd en Hij heeft mij bevrijd.
Bekeer u en kom weer tot rust, mijn ziel, want de Heer is je te hulp gekomen.
Hij heeft mijn leven ontrukt aan de dood, mijn ogen gedroogd van tranen,
mijn voeten voor struikelen behoed.
Ik mag wandelen in het land van de levenden onder het oog van de Heer
9. eerste gedrukte uitgaven:
1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert. nr 2
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 1)
1559a - W 1126 / 1561(1) - W 1128
10. CMM:
3-05, pp. 8-15 (bron: 1559a)
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it)
11. RISM:
12. vindplaatsen:
druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online)
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Ziehier verder : online)
druk 1561 – (W1128) - D München – Bayerische Staatsbibliothek.
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 1) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online –Modena - ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 7], p. 12
online :
sopraan : online beeld : 25-26/690
altus : online beeld : 202-203/690
tenor ontbreekt
bassus : online beeld : 383-384/690
online – Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – D München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
pp. 3-4
cantus : online beeld : 8-9/126
altus : online beeld : 10-11/128
tenor : online beeld : 8-9/124
bassus : online beeld : 10-11/128
online:
druk 1561 - (W1128) – D München – Bayerische Staatsbibliothek
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
https://stimmbuecher.digitale-
deel 1 [nr 2], p. 3
online - Brussel - KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online – partituur in moderne noten – CPDL
http://www2.cpdl.org/wiki/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Heel vaak, zoals ook hier, krijgen de eerste woorden van de tekst, een bijzondere nadruk: Dilexi en O Domine!
A lapsu (struikelen): weergegeven door een sprong naar beneden, zelfs soms een ganse octaaf.
15. Bossuyt op. cit. 1985:
blz 112: "Een beheerste, helemaal niet eruptieve expressie, die vooral de totaal- of kernidee van de tekst accentueert en minder het detail naar voor brengt. Vandaar het bescheiden, maar niettemin effectief gebruik van (…) de si b op doloris mortis en tribulationen et dolorem als benadrukking van smart."
16. Schiltz op. cit. 2003:
p. 52 vn. 22: "band met het madrigaal Io amai sempre in de overeenkomstige behandeling van specifieke gregoriaanse melodieën"
p. 188 vn. 64: "citaat uit een motet van Josquin met dezelfde tekst circumdederunt me"
17. Michele Fromson. Themes of exile in Willaert's Musica Nova.
Journal of the American Musicological Society, Vol. 47, No. 3 (Autumn, 1994),
p. 458. "Savonarolan associations of a different sort arise in another melody Willaert cited: the phrygian soggetto ostinato from Josquin's Miserere mei, Deus, which Patrick Macey has convincingly linked to the cult of Savonarola at the Este court in Ferrara around 1500. This brief soggetto recurs intermittently throughout Musica nova-in the madrigals lo mi rivolgo and Passa la nave, the cantus and bassus of the motet Dilexi, quoniam exaudiet, and the lower three voices of Recordare Domine quid acciderit nobis."
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 132 MUZIEK IN DE SAN MARCO
Consortium locale o.l.v. Fokko Oldenhuis
-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 – 2012
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook naar IDAGIO:
Dilexi quoniam: https://app.idagio.
volledig album: https://app.idagio.com/
20. duur:
6'20” Singer Pur
=====
126.
Kidger J006, p. 9, p. 288, p. 364
DIVINI OCCHI SERENI
Oorspronkelijk als vierstemmig madrigaal gecomponeerd door Verdelot (zie uitgave 1540) V1225
Daarna door Willaert bewerkt voor stem en gitaar. (Zie uitgave 1536) W1104 of V1224
2. ondertitel:
1540 : A cinque dil Canto
3. gecomponeerde delen:
Divini occhi sereni (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutel: c1 / finalis:D
5. aantal stemmen:
1536 : stem en luit of gitaar
1540 : SATB
6. genre :
1536 : intabulatie
1540 : madrigaal
7. reeks :
1536 : Intavolatura de li madrigali di Verdelotto, nr 14
1540 : Tutti li madrigali del primo et secondo libro a quatro voci
8. tekst :
Divini occhi sereni,
occhi sempre di gratia e d’amor pieni,
perdonimi gli altr’occhi,
vostro sol è’l splendore :
Et se questa parola parche tocchi
al Sol il ver’ honore,
faccia egli chiaro a noi
giorno la notte, come fatte voi.
Dragonetto Bonifazio
Goddelijke ogen, zo helder,
ogen vol gratie en liefde,
vergeef mij de ogen van die ander,
de echte pracht ligt alleen bij u:
en als deze woorden de ware eer van de zon in gevaar lijken te brengen,
dat Hij dan de nacht maar eens heldere dag laat worden,
zoals u dat doet.
vertaling: Laus Polyphoniae
9. eerste gedrukte uitgaven:
1536. Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali del primo et secondo libro a quatro voci.
10. CMM:
11. RISM:
1536 - W 1104 / 1540 - W 1105
13. andere recente uitgaven:
online – 1540 – München –Bayerische Staatsbibliothek
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige versie van Verdelot
cantus : enkele bladzijden ontbreken : nrs XXIII – XXX
altus : beelden 30-31 / 56
tenor : beelden 30-31 / 56
bassus : beelden 30-31 / 51
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980
1536 – IMSLP – intabulatie (zie online hieronder)
1536 - W 1104 – Wenen – intabulatie (zie online hieronder)
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
W1104-1536
Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
Bewerking voor stem en luit of gitaar door Adriaen Willaert.
Zie hieronder online
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
online beelden : 42-43/69
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
online beelden : 45-46/73
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DEI MADRIGALI DI VERDELOTTO 1536
Il Desiderio
Opera omnia deel 6
Giuseppe Zambon, contratenor
STRADIVARIUS 33325
1995
luister ook op SPOTIFY: album – intavolatura nr 11
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
of
https://app.idagio.com/
-cd 78
VERDELOT. A RENAISSANCE SONGBOOK 1536. (bew. Willaert)
Catherine King, Jacob Heringman, Charles Daniels
LINN RECORDS 2001
-cd 141
VERDELOT. MADRIGALS
Alain Aubin (altus) en Jean-Michel Robert (luit)
SONPACT 2000
luister naar YOUTUBE : https://www.youtube.com/
-cd 287
ZEFIRO SPIRA
Italian Renaissance Frottole & Improvisations
Gabriel Jublin contratenor
Paul Kieffer luit
CLAVES
2018
https://cdn.shopify.com/s/
luister ook op SPOTIFY: albums - zefiro spira
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
-cd 297
SUONI MEDITERRANEI
Theresia Bothe sopraan, Yvonne Zehner gitaar
JIMDO
2018
Info: https://thbothe.jimdo.
luister ook op SPOTIFY: albums – Suoni Mediterranei
20. duur: (snelste tov. langzaamste uitvoering)
1’15” Jublin – 1’35” Catherine King
=====
127.
Kidger C014, p. 34, p. 36, p.45, p. 47, p. 240
DIXIT DOMINUS DOMINO MEO a 8 (versie 1)
Jachet en Willaert
2. ondertitel:
psalm 109 - septimi toni
3. gecomponeerde delen:
1. Sede a dextris meis. chorus I : Jachet
2. Donec ponam. chorus II : Adriano Willaert
3. Virgam virtutis. chorus I: Jachet
4. Tecum principium. chorus II: Adriano Willaert
5. Juravit Dominus. chorus I: Jachet
6. Dominus a dextris. chorus II: Adriano Willaert
7. Judicabit. chorus I: Jachet
8. De torrente. chorus II: Adriano Willaert
9. Gloria Patri. chorus I: Jachet
10. Sicut erat. chorus II: Adriano Willaert
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: primus chorus: c1-c3-c3-F3 en secundus chorus c2-c3-c3-c4 / finalis: A (in alle delen)
5. aantal stemmen:
dubbelkorig
Primus chorus : de tenor zingt de intonatie in het gregoriaans Dixit Dominus Domino meo, daarna de onpare strofen in polyfonie
Secundus chorus zingt de pare strofen in polyfonie.
Gloria Patri: chorus I: C,A,T1: canon in unisono, Quinta vox: resolutio, B
Sicut erat: chorus II: C (resolutio), A, T (canon in diapente), B
6. genre :
psalmi a versi con le sue risposti
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi nr 1
8. tekst :
psalm 109 (volgens de huidige nummering, nu 110)
Dixit Dominus Domino meo:
Sede a dextris meis.
Donec ponam inimicos tuos,
scabellum pedum tuorum.
Virgam virtutis tuae emittet Dominus ex Sion :
dominare in medio inimicorum tuorum.
Tecum principium in die virtutis tuae in splendoribus sanctorum :
ex utero ante luciferum genui te.
Juravit Dominus, et non paenitebit eum :
Tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech.
Dominus a dextris tuis,
confregit in die irae suae reges.
Judicabit in nationibus, implebit ruinas :
conquassabit capita in terra multorum.
De torrente in via bibet :
propterea exaltabit caput.
Gloria Patri et Filio
et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio, et nunc et semper,
et in saecula saeculorum. Amen.
-------
De Heer sprak tot mijn Heer :
Zit aan mijn rechterhand.
Totdat Ik uw tegenstrevers maak
tot een rustbank voor uw voeten.
De scepter van uw macht zal God de Heer doen uitgaan van uw hoofdstad Sion
heersen zult Gij, Messias, in ’t midden van uw tegenstrevers.
Aan U de zegepraal, de dag dat Gij uw kracht ontplooien zult en verschijnen met uw heilig en schitterend gevolg,
want, Gij zijt mijn Zoon : uit mijn schoot heb ik U van alle eeuwigheid gewekt.
Zo zwoer de Heer God, en zijn woord zal blijven :
“Gij zijt Priester in eeuwigheid naar de wijze van Melchisedech.”
De Heer, de Messias, die neerzit aan uw rechterhand, o God
verplettert koningen op de dag van zijn troon.
De volken zal Hij oordelen en verdelgen,
verbrijzelen zal Hij de hoofden over gans de aarde.
Uit de beek zal hij zich laven onderweg
en zo weerom het hoofd verheffen!
Glorie zij de Vader, de Zoon
en de H. Geest.
Gelijk het was in het begin, nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
vertaling: Volkszangboek. Doornik. 1950
9. eerste gedrukte uitgave:
1550, Venetië, Antonio Gardano, I salmi appertinenti alli vesperi per tutte le Feste dell'anno.
Herdrukt in 1557.
10. CMM:
3-08 pp.1-5 (bron: 15501)
11. RISM:
15501 / 15576
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1550: D-Regensburg Proskesche Musikbibliothek (volledig)
druk 1557: D-Regensburg Proskesche Musikbibliothek (zonder de C van koor I )
13. andere recente uitgaven:
online – partituur in moderne noten – IMSLP (=CMM)
http://imslp.eu/files/imglnks/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Salmi a versi con le sue risposti = Salmi a versi con le sue risposte a li medisimi Numeri :
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre_ »
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/XI VESPRO DELLA BEATA VERGINE
L'Opera omnia, deel 11, nr 3
Antonio Eros Negri en het Collegio vocale e strumentale EUTERPE
STRADIVARIUS Dulcimer 33326,
1994
luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube.
ofwel zelfde uitvoering : https://www.youtube.com/
luister ook op SPOTIFY : Willaert. Vespers of the blessed Virgin
https://app.idagio.com/
-*cd 223
ADRIAEN WILLAERT. VESPRO DELLA BEATA VERGINE
Capilla Flamenca o.l.v. Dirk Snellings
RICERCAR RIC 325
een toon lager
DIAPASON D’OR
luister ook op SPOTIFY : albums – vespro della beata vergine
luister ook op IDAGIO : Willaert – albums
https://app.idagio.com/
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
6’31” Capilla Flamenca – 6’34” Euterpe
=====
128.
Kidger p. 46, p. 48, p.129
DIXIT DOMINUS a 8 (versie 2)
Jachet en Domenico Finot
2. ondertitel:
psalm 109 - primi toni
3. gecomponeerde delen:
1. Sede a dextris meis
2. Donec ponam
3. Virgam virtutis
4. Tecum principium
5. Juravit Dominus
6. Dominus a dextris
7. Judicabit
8. De torrente
9. Gloria Patri
10. Sicut erat
Afwisselend de onpare nummers (chorus I door Jachet) en de pare nummers (chorus II door Domenico Finot).
Chorus I zingt ook de gregoriaanse intonatie Dixit Dominus Domino meo.
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: primus chorus: g2-c2-c3-F3 en secundus chorus: c2-c3-c3-c4/ finalis: G (in alle delen)
5. aantal stemmen:
8-st. dubbelkorig
Gloria Patri: chorus I: 5-st.: C (canon in diapason), A, T, Q (resolutio), B
6. genre :
Salmi a versi con le sue risposti nr 8
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi
8. tekst :
psalm 109 (volgens de huidige nummering: psalm 110)
Dixit Dominus Domino meo:
Sede a dextris meis.
Donec ponam inimicos tuos,
scabellum pedum tuorum.
Virgam virtutis tuae emittet Dominus ex Sion :
dominare in medio inimicorum tuorum.
Tecum principium in die virtutis tuae in splendoribus sanctorum :
ex utero ante luciferum genui te.
Juravit Dominus, et non paenitebit eum :
Tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech.
Dominus a dextris tuis,
confregit in die irae suae reges.
Judicabit in nationibus, implebit ruinas :
conquassabit capita in terra multorum.
De torrente in via bibet :
propterea exaltabit caput.
Gloria Patri et Filio
et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio, et nunc et semper,
et in saecula saeculorum. Amen.
-------
De Heer sprak tot mijn Heer :
Zit aan mijn rechterhand.
Totdat Ik uw tegenstrevers maak
tot een rustbank voor uw voeten.
De scepter van uw macht zal God de Heer doen uitgaan van uw hoofdstad Sion.
Heersen zult Gij, Messias, in ’t midden van uw tegenstrevers.
Aan U de zegepraal, de dag dat Gij uw kracht ontplooien zult en verschijnen met uw heilig en schitterend gevolg,
want, Gij zijt mijn Zoon : uit mijn schoot heb ik U van alle eeuwigheid gewekt.
Zo zwoer de Heer God, en zijn woord zal blijven :
“Gij zijt Priester in eeuwigheid naar de wijze van Melchisedech.”
De Heer, de Messias, die neerzit aan uw rechterhand, o God
verplettert koningen op de dag van zijn troon.
De volken zal Hij oordelen en verdelgen,
verbrijzelen zal Hij de hoofden over gans de aarde.
Uit de beek zal hij zich laven onderweg
en zo weerom het hoofd verheffen!
Glorie zij de Vader, de Zoon
en de H. Geest.
Gelijk het was in het begin, nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
vertaling: Volkszangboek. Doornik. 1950
9. eerste gedrukte uitgave:
1550, Venetië, Antonio Gardano, I salmi appertinenti alli vesperi per tutte le Feste dell'anno.
Herdrukt in 1557.
10. CMM:
3-08 pp.. 1-6 (bron: 15501 )
11. RISM:
15501 / 15576
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1550: D-Regensburg Proskesche Musikbibliothek (volledig)
druk 1557: D-Regensburg Proskesche Musikbibliothek (zonder de C van koor I )
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
salmi a versi con le sue risposti nr 8 = salmi a versi con le sue risposte a li medisimi Numeri :
Zie uitleg : « 340_oeuvre_genre »
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
129.
Kidger p. 38
DIXIT DOMINUS a 4 (versie 3)
Jachet
2. ondertitel:
psalm 109 - secundi toni
3. gecomponeerde delen:
1. Sede a dextris meis
3. Virgam virtutis
5. Juravit Dominus
7. Judicabit
9. Gloria Patri
De inzet van 1. Dixit Dominus Domino meo en de onpare verzen: secundus chorus
De pare verzen: gregoriaans door primus chorus
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-F3 / finalis: A (in alle delen)
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
salmi a versi senza risposti nr 9
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi
8. tekst :
psalm 109 (volgens de huidige nummering: psalm 110)
Latijnse tekst volgens de vulgaatvertaling
1.Dixit Dominus Domino meo:
Sede a dextris meis.
2.Donec ponam inimicos tuos,
scabellum pedum tuorum.
3.Virgam virtutis tuae emittet Dominus ex Sion :
dominare in medio inimicorum tuorum.
4.Tecum principium in die virtutis tuae in splendoribus sanctorum :
ex utero ante luciferum genui te.
5.Juravit Dominus, et non paenitebit eum :
Tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech.
6.Dominus a dextris tuis,
confregit in die irae suae reges.
7.Judicabit in nationibus, implebit ruinas :
conquassabit capita in terra multorum.
8.De torrente in via bibet :
propterea exaltabit caput.
9.Gloria Patri et Filio
et Spiritui Sancto.
10.Sicut erat in principio, et nunc et semper,
et in saecula saeculorum. Amen.
-------
De Heer sprak tot mijn Heer :
Zit aan mijn rechterhand.
Totdat Ik uw tegenstrevers maak
tot een rustbank voor uw voeten.
De scepter van uw macht zal God de Heer doen uitgaan van uw hoofdstad Sion.
Heersen zult Gij, Messias, in ’t midden van uw tegenstrevers.
Aan U de zegepraal, de dag dat Gij uw kracht ontplooien zult en verschijnen met uw heilig en schitterend gevolg,
want, Gij zijt mijn Zoon : uit mijn schoot heb ik U van alle eeuwigheid gewekt.
Zo zwoer de Heer God, en zijn woord zal blijven :
“Gij zijt Priester in eeuwigheid naar de wijze van Melchisedech.”
De Heer, de Messias, die neerzit aan uw rechterhand, o God
verplettert koningen op de dag van zijn troon.
De volken zal Hij oordelen en verdelgen,
verbrijzelen zal Hij de hoofden over gans de aarde.
Uit de beek zal hij zich laven onderweg
en zo weerom het hoofd verheffen!
Glorie zij de Vader, de Zoon
en de H. Geest.
Gelijk het was in het begin, nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
vertaling: Volkszangboek. Doornik. 1950
9. eerste gedrukte uitgave:
1550, Venetië, Antonio Gardano, I salmi appertinenti alli vesperi per tutte le Feste dell'anno.
Herdrukt in 1557.
10. CMM:
3-08 pp. 93-95 (bron: 15501)
11. RISM:
15501 / 15576
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1550: D-Regensburg Proskesche Musikbibliothek (volledig)
druk 1557: D-Regensburg Proskesche Musikbibliothek (zonder de C van koor I )
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Salmi senza risposte quali sotto nel secondo choro
Parte a versi, & parte spezzadi
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre »
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
130.
Kidger C004, p. 41, p. 239, p. 422
DIXIT DOMINUS a 4 (versie 4)
2. ondertitel:
psalm 109, primi toni
3. gecomponeerde delen:
1. Sede a dextris meis
3. Virgam virtutis
5. Juravit Dominus
7. Judicabit in nationibus
9. Gloria Patri
De inzet van 1. en de pare verzen: gregoriaans.
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-F3 / finalis: G
primi toni
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
psalm
7. reeks :
I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compiete
nr 1
8. tekst :
psalm 109 (volgens de huidige nummering: psalm 110)
Dixit Dominus Domino meo:
Sede a dextris meis.
Donec ponam inimicos tuos,
scabellum pedum tuorum.
Virgam virtutis tuae emittet Dominus ex Sion :
dominare in medio inimicorum tuorum.
Tecum principium in die virtutis tuae in splendoribus sanctorum :
ex utero ante luciferum genui te.
Juravit Dominus, et non paenitebit eum :
Tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech.
Dominus a dextris tuis,
confregit in die irae suae reges.
Judicabit in nationibus, implebit ruinas :
conquassabit capita in terra multorum.
De torrente in via bibet :
propterea exaltabit caput.
Gloria Patri et Filio
et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio, et nunc et semper,
et in saecula saeculorum. Amen.
-------
De Heer sprak tot mijn Heer :
Zit aan mijn rechterhand.
Totdat Ik uw tegenstrevers maak
tot een rustbank voor uw voeten.
De scepter van uw macht zal God de Heer doen uitgaan van uw hoofdstad Sion.
Heersen zult Gij, Messias, in ’t midden van uw tegenstrevers.
Aan U de zegepraal, de dag dat Gij uw kracht ontplooien zult en verschijnen met uw heilig en schitterend gevolg,
want, Gij zijt mijn Zoon : uit mijn schoot heb ik U van alle eeuwigheid gewekt.
Zo zwoer de Heer God, en zijn woord zal blijven :
“Gij zijt Priester in eeuwigheid naar de wijze van Melchisedech.”
De Heer, de Messias, die neerzit aan uw rechterhand, o God
verplettert koningen op de dag van zijn troon.
De volken zal Hij oordelen en verdelgen,
verbrijzelen zal Hij de hoofden over gans de aarde.
Uit de beek zal Hij zich laven onderweg
en zo weerom het hoofd verheffen!
Glorie zij de Vader, de Zoon
en de H. Geest.
Gelijk het was in het begin, nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
vertaling: Volkszangboek. Doornik. 1950
9. eerste gedrukte uitgave:
1555, Venetië, Antonio Gardano, I sacri e santi salmi che si cantano a Vespro et Compieta.
10. CMM:
11. RISM:
1555 - W 1123 / 1561 / 1565 - W 1124 / 1571 - W 1125
12. vindplaatsen:
ms: D AugsS
druk 1555 : B KBR (T) code : III 99.240 A - GB Lbl (B) - I BolC (B)
druk 1565 : GB Lcm
druk 1571 : D Mbs (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1571 – München – Bayerische Staatsbibliothek - 4 Mus.pr. 175
https://stimmbuecher.digitale-
nr 1
cantus : online beeld : 2/24
altus : online beeld : 2/24
tenor : online beeld : 2/24
bassus : online beeld : 2/25
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Voor meer uitleg over deze liturgische muziek van Willaert:
http://www.adriaenwillaert.be/
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-cd 21/XII. ADRIAN WILLAERT. VESPRO DI NATALE
Opera Omnia XII
I Piccoli Musici o.l.v. Mario Mora
1555
Een toon lager
luister ook op SPOTIFY : Willaert. Christmas Vespers
luister ook naar IDAGIO:
de ganse cd : https://app.idagio.com/
20. duur:
5’10” I Piccoli Musici
=====
Kidger D015, p. 247
DOCTOR EGREGIE PAULE - SIT TRINITATI SEMPITERNA (Kidger D015)
In conversione sancti Pauli
= contrafactum van Aurea luce - Janitor caeli
Zie Weidensaul, Jane Bennett, The polyphonic Hymns of Adriaen Willaert, 1978, p.
=====
131.
Kidger E012, p. 119, p. 254
DOMINE AD ADJUVANDUM ME FESTINA
Domine ad adiuvandum me festina
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1.Domine ad adiuvandum
2.Laus tibi domine
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
responsorium
7. reeks :
aanhef van de vespers
8. tekst :
liturgie
9. eerste gedrukte uitgave:
10. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
11. RISM:
12. vindplaats:
ms: D AugsS 1. Augsburg. Staats- und Stadtbibliothek. MS Tonkunst Schletterer 1
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
De voorganger (priester) zingt als aanhef van de vespers in het gregoriaans “Deus in adjutorium meum intende”
Het koor antwoordt meerstemmig:
1. Domine ad adjuvandum me festina.
Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio, et nunc, et semper,
et in saecula saeculorum. Amen. Alleluia.
Vanaf Septuaginta tot voor Pasen wodt in de plaats van Alleluia gezongen:
3. Laus tibi Domine Rex aeternae gloriae.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
132.
Kidger B167, p. 19, p. 125, p. 133 (x2), p. 134, p. 138, p. 139, p. 151, p. 175, p. 178, pp. 228-229
DOMINE JESU CHRISTE AMATOR
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Domine Jesu Christe amator / Gaudent in coelis
2. O bone Jesu et dulcis / Gaudent in coelis
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: g2 -c2 -c2 -c3 (Gaudent in coelis) -c3 -F3 / finalis: C (in beide delen)
5. aantal stemmen:
6-st.
In beide delen zingt de VIde stem een cantus firmus op een verwante tekst: "Gaudent in coelis"
6. genre :
motet
7. reeks :
Motetta VI vocum liber primus nr 17
8. tekst :
Domine Jesu Christe, amator benignissime,
Deus meus et misericordia mea,
qui non vis mortem peccatoris
sed ut convertatur et vivat:
perfice hoc in me peccatore,
ut in gratia tua moriar
et vivam tecum in aeternum.
O bone Jesu, et dulcis spes animae meae,
aperi cor meum ad vulnera tua,
ut quantum me diligas cognoscam,
Ut sic ebrius tuo sanguine totus in tui resolvar amore:
perfice hoc in me peccatore
ut in gratia tua moriar
et vivam tecum in aeternum.
VI
Gaudent in coelis animae Sanctorum
qui Christi vestigia sunt secuti:
ideo cum Christo exultant sine fine.
Gaudent in coelis animae Sanctorum
qui Christi vestigia sunt secuti:
Et quia pro ejus amore sanguinem suum fuderunt
ideo cum Christo exultant sine fine.
Heer Jezus, die me ten volle bemint;
Mijn God en mijn genade,
Gij wilt niet de dood van de zondaar,
maar dat hij zich bekeert en zo blijft leven.
Realiseer dat bij mij, zondaar,
zodat ik in uw genade kan sterven
En in eeuwigheid bij U mag leven.
O goede Jezus, op wie mijn ziel ten volle hoopt,
Open mijn hart voor uw wonden,
zodat ik besef hoeveel je van me houdt.
Dat ik als het ware dronken word van uw bloed
waarmee Gij mij in uw liefde bevrijdt;
Realiseer dat bij mij, zondaar,
zodat ik in uw genade kan sterven
En in eeuwigheid bij U mag leven.
6
De zielen van de heiligen, die Christus stappen zijn gevolgd,
zullen zich verheugen in de hemel
En zullen vol eindeloze vreugde met Christus mogen blijven leven..
De zielen van de heiligen, die Christus stappen zijn gevolgd,
zullen zich verheugen in de hemel
En omdat ze voor hem hun bloed hebben gegeven
zullen ze vol eindeloze vreugde met Christus mogen blijven leven..
9. eerste gedrukte uitgave:
1538, Neurenberg, Formschneider (Grapheus), Secundus tomus novi operis (anoniem)
1542, Venetië, Antonio Gardano, Musicorum sex vocum, que vulgo Motecta dicuntur
10. CMM:
3-04 pp. 88-97 (bron: 1542a)
DIAMM : https://edl.beniculturali.
11. RISM:
15383 / 1542a - W 1112
12. vindplaatsen:
ms: D DresSL 1/D/3 - StuttL 30 (Zie hier verder : online) DK CopKB 1872 - I BolC Q24 - FlorBN Magl.125bis - RomeV - GB LonRC
druk 1538: D Mbs
druk 1542: A Wn - B KBR (enkel ATBQ) II 91.361 - D Dresden Katholische Hofkirche (B - onvolledig) - Mbs (Zie hier verder : online) - Mu (zonder T en B), RegB , Wolfl - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB Lbl (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en 5)
druk ca. 1560 : I ModE C.314 (Zie hier verder: online)
13. andere recente uitgaven:
online – I ModE C.314
https://edl.beniculturali.it/
online :
cantus : g2 27-30/1029
altus : c2 184-187/1029
tenor : c3 341-344/1029
bassus : F3 498-501/1029
quintus : c3 655-658/1029
sextus : c2 810-813/1029
online – ms – Bologna
http://www.bibliotecamusica.
online beelden
cantus : online beeld : 50-52/454
altus : online beeld : 146-148/454
tenor : online beeld : 240-241/454
bassus : online beeld : 327-329/454
quintus : online beeld : 375-377/454
sextus : online beeld : 420-422/454
online – ms – Stuttgart (beelden 44v – 56r)
http://digital.wlb-stuttgart.
Bid%5D=6505&tx_dlf%5B page%5D=44
online – (W1112) 1542 - München:
https://stimmbuecher.digitale-
-facsimile: Heilbronner Musikschatz, nr 9 (bron: 1538)
-Thomas, Bernard, ed. 2 Motto Motets from the Copenhagen MS:For 5 Instruments. Londen 1995
-zelfde uitgave bij: Magnamusic Distributors (EML0284)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
De woorden “Gaudent in coelis animae Sanctorum qui Christi vestigia sunt secuti:
Et quia pro ejus amore sanguinem suum fuderunt ideo cum Christo exultant sine fine.”
zijn ontleend aan de liturgie ter nagedachtenis van de martelaren.
15. Bossuyt. op. cit. 1985. p. 107:
cantus firmus uitgewerkt volgens het principe van de diminutio
p. 107 en p. 108: "met een tenor op een verwante tekst"
17. Bernard Thomas. op.cit.
The piece is based on the motto of Duke Albrecht of Prussia: it would appear from the manuscript that the piece was presented to that gentleman in 1543 by "Giorgio P", who can be none other than Jorgen (Georg) Presten. This latter was one of the leading musicians at the Danish court for a short time (he was leader of the choir in the royal chapel in 1551) before he died of the plague in 1553.
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
133.
Kidger B037, p. 12, p. 122, p. 142, p. 174, p. 206
DOMINE JESU CHRISTE FILI DEI VIVI QUI DE COELIS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Domine Jesu Christi, Fili Dei vivi (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c4-c4-c4-F4 / finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st. (BBBB!)
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum Liber primus nr 18
8. tekst :
Domine Jesu Christe Fili Dei vivi,
qui de celis ad terram descendisti
et in ligno crucis quinque plagas sustinuisti
et sanguinem tuum preciosum
in remissionem peccatorum nostrorum fundisti,
te humiliter imploramus
ut in die iudicii
ad dextram tuam audire mereamur :
Venite benedicti Patris mei. Amen.
Heer Jezus Christus, Zoon van de levende God,
die vanuit de hemel naar de aarde zijt neergedaald,
en op het kruishout vijf wonden hebt ondergaan
en uw kostbaar bloed hebt gestort
voor de vergiffenis van onze zonden.
We smeken u in alle nederigheid
dat we op de dag van het oordeel,
gezeten aan uw rechterhand,
het verdienen te horen:
Komt, gezegenden van mijn Vader. Amen.
9. eerste gedrukte uitgaven:
1539 - W1106 , Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert .IV vocum liber primus.
Niet opgenomen in de herdrukken.
10. CMM:
3-01 pp. 16-19 (bron: 1539 – W1106)
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
11. RISM:
1539 - W1106
12. vindplaatsen:
ms: D BerlGS - GB LonRC – V Rome V 35-40
druk 1539 – W1106: B Koninklijke Bibliotheek van België (A,T) –D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - GB British Library; I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
13. andere recente uitgaven:
online – 1539 – W1106 – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 18
cantus : online beeld : 28/52
altus : online beeld : 28/44
tenor : online beeld : 28/44
bassus : online beeld : 28/45
online –partituur in moderne noten – The 1520s Project (zonder de tekst)
The 1520s Project | An open-source repository of European polyphonic music, ca. 1510–1530 (1520s-project.org)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt 1985. op. cit.
p. 103, p. 104: "Op 'te humiliter implorans', duidelijk voorbeeld van tekstexpressieve declamatiestijl
door het invoeren van homofonie."
p. 167 vb 2. (notenvoorbeeld)
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
134.
Kidger B117, p. 148, p. 173, p. 174, p. 220,
DOMINE JESU CHRISTE, FILI DEI VIVI, QUI FRIGESCENTE
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Domine Jesu Christe, Fili Dei vivi (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-c4-F4 / finalis: F
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum V vocum liber primus nr 6
8. tekst :
Domine Jesu Christe Fili Dei vivi,
qui frigescente mundo ad inflamandum corda et corpora nostra
in beatissimi patris nostri Francisci
corpus passionis tue sacra stigmata renovasti,
concede propitius et eius meritis et precibus
dignos fructus penitentiae faciamus
qui vivis et regnas cum Deo Patre unitate Spiritus Sancti Deus
per omnia secula seculorum. Amen.
Uit de liturgie van de H. Stigmata van de H. Franciscus (17 september)
9. eerste gedrukte uitgave:
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert . Musica quinque vocum liber primus.
Herdrukt in 1550.
10. CMM:
3-03 p. 31 (bron: 1550a)
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 44], p. 85
11. RISM:
1539c - W 1110 / 1550a - W 1111
12. vindplaatsen:
ms: I BolC Q27 (I°) - RomeM - RomeV 35-40
druk 1539: D Mbs (slechts A en T) (Zie hier verder : online) -
druk 1550: D Mbs (Zie hier verder : online) -GB Lbl
druk ca. 1560 : I ModE C.313 (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgave
online – ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 44], p. 85
online :
sopraan : online beeld : 98/690
altus : online beeld : 275/690
tenor ontbreekt
bassus : online beeld : 456/690
quintus : online beeld : 609/690
online – (W1110) 1539 - München (slechts A en T)
https://stimmbuecher.digitale-
online – (W1111) 1550 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 6
cantus : online beeld : 13/48
altus : online beeld : 13/48
tenor : online beeld : 13/48
bassus : online beeld : 13/48
quintus : online beeld : 13/41
online – cpdl – partituur in moderne noten (originele notenwaarden)
Domine Jesu Christe (cpdl.org)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 172: "compositietechniek: 'moderne', syllabisch-accentgerichte schrijfwijze"
p. 174: "betrokken in het totaalplan van de motettenbundel op een drievoudige wijze"
16. Schiltz op.cit.2003
p. 186 vn. 59: "vrij gecomponeerd, dwz zonder soggetto"
17. Kidger op.cit.
p. 220 : Contrafactum van Beatus Bernardus (verloren)
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 114: Adrian Willaert - Jachet de Mantoue
Messe et Motets de Circonstances
a cappella: Ensemble Jachet de Mantoue
Calliope 2004
20. duur:
3’30
=====
135.
Kidger B038, p. 13, p. 28, p. 103, p. 121, p. 177, p. 206
DOMINE JESU CHRISTE MEMENTO
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1.Domine Jesu Christe, memento
2. Et concede mihi omnipotens
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: A
2. Et concede mihi: finalis: E
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum liber secundus nr 8
8. tekst :
Domine Jesu Christe,
memento quod tu dixisti:
Vivo ego et nolo mortem peccatoris.
Ideo respice super me
Oculis misericordiae tuae;
Quibus respexisti Petrum in atrio
Mariam Magdalenam in convivio.
et latronem in crucis patibulo.
Et concede mihi omnipotens Deus,
ut peccata mea cum Petro digne fleam,
cum Maria Magdalena te perfecte diligam
et cum latrone aeternaliter te videam. Amen.
Heer Jezus Christus.
Gedenk dat u gezegd hebt :
Ik leef en ik wil niet de dood van de zondaar.
Wil me dan ook bekijken
met die ogen van erbarmen
waarmee u Petrus in het voorportaal hebt bekeken,
Maria Magdalena aan de maaltijd
en de moordenaar aan het kruis.
Laat toe, almachtige God,
dat ik mijn zonden beween zoals Petrus
dat ik u volmaakt bemin zoals Maria Magdalena
en dat ik met de moordenaar u in eeuwigheid kan aanschouwen.
Amen.
9. eerste gedrukte uitgaven:
1539, Venetië, Andrea Antico en en Ottaviano Scotto, Motetti di Adrian Willaert. Libro secondo a quattro voci.
Herdrukt in 1545 door Antonio Gardano
1556, Neurenberg, Johann vom Berg en Ulrich Neuber, Sextus tomus Evangeliorum, et piarum sententiarum. nr 19.
10. CMM:
3-02 pp. 49-53 (bron: 1545 )
11. RISM:
1539 - W 1108 / 1545 - W 1109 / 1556
12. vindplaatsen:
ms: D BerlGS 7 - StuttL 30 (Zie hier verder : online)
druk 1539: D Mbs (Zie hier verder : online) - I BolC, PLn, VIb(S); PL Krakow (A, T)
druk 1545: A Wn - B Aa - D Eichstätt,. Staats- und Seminarbibliothek (T) - Fup (A) - Mbs (Zie hier verder : online) - E VallaC (A) - F Pn (A - onvolledig) - GB Lbl - - PL Krakow
druk 1556: B KBR Fétis 1.685A (Zie hier verder : online) -D MunBS (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ms – StuttL 30 (nr 4 ff. 44v-56r)
http://digital.wlb-stuttgart.
online – (W 1108) 1539 – München
https://stimmbuecher.digitale-
online - (W 1109) 1545 - München
https://stimmbuecher.digitale-
online - 15569 – München – Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 19
discantus : online beeld : 49-51/120
altus : online beeld : 54-56/128
tenor : online beeld : 52-54/120
bassus : online beeld : 48-49/112
online - 15569 – Brussel KBR
Evangelia dominicorum et festorum dierum.
discantus
https://opac.kbr.be/Library/
tenor
https://opac.kbr.be/Library/
altus
https://opac.kbr.be/Library/
bassus
https://opac.kbr.be/Library/
vagans
https://opac.kbr.be/Library/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt 1985. op. cit.
blz 104: "In het middendeel streeft de componist zowel naar variatie als naar een doorzichtiger klankbeeld door een duet."
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
136.
Kidger p.35 (nr. 19), p.47, p. 183? (versie 1 of 2?)
DOMINE PROBASTI ME (versie 1)
Henricus Scaffen
2. ondertitel:
psalm 138 - Octavi toni
3. gecomponeerde delen:
1. Tu cognovisti sessionem
3. Et omnes vias meas
5. Mirabilis facta est scientia tua
7. Si ascendero in coelum
9. Etenim illuc manus tua
11.Quia tenebrae non obscurabuntur
13.Confitebor tibi quia terribiliter
15.Imperfectum meum videbunt oculi
17.Dinumerabo eos
19.Quia dicitis in cogitatione
21.Perfecto odio oderam illos
23.Et vide si via iniquitatis
25.Sicut erat in principio
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: G, behalve in de delen 5, 15 en 21 waar finalis: C
5. aantal stemmen:
4- en 5-st. st.
Gloria Patri: 5-st.: C,A,T (Canon in diapente),Q (resolutio),B
6. genre :
psalm (a versi senza risposti)
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi
8. tekst :
psalm 138 (huidige nummering: psalm 139B)
Latijnse tekst volgens de vulgaat.
1.Domine, probasti me, et cognovisti me;
2.Tu cognovisti sessionem meam et resurrectionem meam.
3. Intellexisti cogitationes meas de longe; semitam meam et funiculum meum investigasti;
4. et omnes vias meas praevidisti, quia non est sermo in lingua mea.
5. Ecce, Domine, tu cognovisti omnia, novissima et antiqua. Tu formasti me, et posuisti super me manum tuam.
6. Mirabilis facta est scientia tua ex me; confortata est, et non potero ad eam.
7. Quo ibo a spiritu tuo? et quo a facie tua fugiam?
8. Si ascendero in caelum, tu illic es; si descendero in infernum, ades.
9. Si sumpsero pennas meas diluculo, et habitavero in extremis maris,
10. etenim illuc manus tua deducet me, et tenebit me dextera tua.
11. Et dixi : Forsitan tenebrae conculcabunt me; et nox illuminatio mea in deliciis meis.
12. Quia tenebrae non obscurabuntur a te, et nox sicut dies illuminabitur; sicut tenebrae ejus, ita et lumen ejus.
13. Quia tu possedisti renes meos; suscepisti me de utero matris meae.
14. Confitebor tibi, quia terribiliter magnificatus es; mirabilia opera tua, et anima mea cognoscit nimis.
15. Non est occultatum os meum a te, quod fecisti in occulto; et substantia mea in inferioribus terrae.
16. Imperfectum meum viderunt oculi tui, et in libro tuo omnes scribentur. Dies formabuntur, et nemo in eis.
17. Mihi autem nimis honorificati sunt amici tui, Deus; nimis confortatus est principatus eorum.
18. Dinumerabo eos, et super arenam multiplicabuntur. Exsurrexi, et adhuc sum tecum.
19. Si occideris, Deus, peccatores, viri sanguinum, declinate a me;
20. quia dicitis in cogitatione : Accipient in vanitate civitates tuas.
21. Nonne qui oderunt te, Domine, oderam? et super inimicos tuos tabescebam?
22. Perfecto odio oderam illos, et inimici facti sunt mihi.
23. Proba me, Deus, et scito cor meum; interroga me, et cognosce semitas meas.
24. Et vide si via iniquitatis in me est; et deduc me in via aeterna.
25. Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto.
26. Sicut erat in principio et nunc et semper et in saecula saeculorum. Amen.
Enkel de cursieve zinnen worden polyfoon gezongen, op de muziek van Henricus Scaffen.
Gij kent mij, Heer, en Gij doorschouwt mij,
Gij ziet mij waar ik ga of sta.
Van verre kent Gij mijn gedachten,
Gij weet waarom ik bezig ben of rust,
Gij let op al mijn wegen.
Heer, vóór het woord op mijn tong is,
weet Gij reeds wat ik zeggen ga.
Waar ik mij wend, Gij staat op wacht,
uw hand rust altijd op mijn schouder.
Uw kennis is voor mij te wonderbaar,
zo hemelhoog, dat ik ze niet kan vatten.
Waar zou ik ooit ontkomen aan uw geest,
waar zou ik mij voor uw gelaat verbergen?
Al stijg ik naar de hemel op: daar zijt Gij reeds,
al daal ik in het dodenrijk: Gij zijt aanwezig;
Al leen ik ook de vleugels van de dageraad
en strijk ik neer aan gene zijde van de zee:
Ook daar is het uw hand die mij blijft leiden,
ook daar houdt Gij mij stevig vast.
En zeg ik: laat het duister mij dan dekken,
laat alle licht verzwolgen worden door de nacht,
Dan zal de duisternis voor U niet donker zijn,
de nachten even helder als de dagen;
voor U zijn licht en duisternis gelijk.
Want wat er in mij is hebt Gij geschapen,
Gij hebt mij als een weefsel in de moederschoot gevormd.
Ik dank U voor het wonder van mijn leven,
voor alle wonderwerken die Gij hebt gemaakt.-
Gij weet ook alles wat er omgaat in mijn geest,
mijn diepste wezen is U niet verborgen .
Toen ik geheimnisvol werd voortgebracht,
mijn levensdraden in de schoot gevlochten werden,
Toen zagen reeds uw ogen al mijn daden,
zij waren reeds beschreven in uw boek.
Mijn dagen waren al door U geteld
voordat de eerste nog was aangebroken.
Maar hoe onpeilbaar zijn voor mij uw plannen, God,
Hoe onafzienbaar in hun menigvuldigheid.
Ga ik ze na, het zijn er meer dan korrels zand
en aan het eind heb ik van U nog niets begrepen.
Wil dan, mijn God, de boosdoeners verdelgen,
houd ieder die met bloed bevlekt is ver van mij.
Zij spreken dubbelhartig over U,
maar trekken zich niets aan van uw besluiten.
Moet ik geen afschuw hebben van uw vijanden
en die weerspannigen verfoeien?
Ik haat ze met een felle haat,
Ik zal ze als mijn eigen vijanden beschouwen.
Doorzoek mij, God, en peil mijn hart,
beproef mij en beoordeel mijn gezindheid.
Zie of ik soms verkeerde wegen ga.
en leid mij langs beproefde paden.
Eer aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest,
Zoals het was in het begin en ook nu en blijft in eeuwigheid. Amen.
Vertaling: Benoît Standaert. Leven met de psalmen. Deel II. 2014. Tielt. pp. 287-288.
9. eerste gedrukte uitgave:
1550, Venetië, Antonio Gardano, I salmi appertinenti alli vesperi
10. CMM:
3-08 pp. 79-84 (bron: 15501)
11. RISM:
15501 / 15576
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 15501 : D-Rp (volledig)
druk 15576: D-Rp (zonder de C van koor I )
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
salmi a versi senza risposti = salmi a versi senza risposte: [quali sono nel primo choro]
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre »
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
137.
Kidger C026, p. 35 (nr 22), p. 38 (nr 25), pp.242-243
DOMINE PROBASTI ME (versie 2)
2. ondertitel:
psalm 138 - Octavi toni
3. gecomponeerde delen:
1.Tu cognovisti sessionem meam
2. Intellexisti cogitationes
3. Ecce tu Domine cognovisti
4. Mirabilis facta est
5. Quo ibo a Spiritu tuo ?
6. Si ascendero in coelum
7. Si sumpsero penas meas
8. Etenim illuc
9. Et dixi forsitan
10.Quia tenebrae
11.Sicut tenebrae ejus
12.Confitebor tibi
13.Non est occultatum
14.Imperfectum meum
15.Dies formabuntur
16.Dinumerabo eos
17.Viri sanguinum
18. Nonne qui oderunt
19.Perfecto odio
20.Proba me Deus
21.Et vide
22.Gloria Patri + 23.Sicut erat
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: primus chorus: g2-c2-c3-c4 en secundus chorus: c1-c2-c3-c4 / finalis: C
5. aantal stemmen:
8-st. (2x4)
6. genre :
salmi spezzati
7. reeks :
I salmi appertinenti alli vesperi
8. tekst :
psalm 138 (huidige nummering: psalm 139b)
Latijnse tekst volgens de vulgaat.
Domine, probasti me, et cognovisti me.
Tu cognovisti sessionem meam et resurrectionem meam.
Intellexisti cogitationes meas de longe; semitam meam et funiculum meum investigasti;
et omnes vias meas praevidisti, quia non est sermo in lingua mea.
Ecce, Domine, tu cognovisti omnia, novissima et antiqua. Tu formasti me, et posuisti super me manum tuam.
Mirabilis facta est scientia tua ex me; confortata est, et non potero ad eam.
Quo ibo a spiritu tuo? et quo a facie tua fugiam?
Si ascendero in caelum, tu illic es; si descendero in infernum, ades.
Si sumpsero pennas meas diluculo, et habitavero in extremis maris,
etenim illuc manus tua deducet me, et tenebit me dextera tua.
Et dixi : Forsitan tenebrae conculcabunt me; et nox illuminatio mea in deliciis meis.
Quia tenebrae non obscurabuntur a te, et nox sicut dies illuminabitur; sicut tenebrae ejus, ita et lumen ejus.
Quia tu possedisti renes meos; suscepisti me de utero matris meae.
Confitebor tibi, quia terribiliter magnificatus es; mirabilia opera tua, et anima mea cognoscit nimis.
Non est occultatum os meum a te, quod fecisti in occulto; et substantia mea in inferioribus terrae.
Imperfectum meum viderunt oculi tui, et in libro tuo omnes scribentur. Dies formabuntur, et nemo in eis.
Mihi autem nimis honorificati sunt amici tui, Deus; nimis confortatus est principatus eorum.
Dinumerabo eos, et super arenam multiplicabuntur. Exsurrexi, et adhuc sum tecum.
Si occideris, Deus, peccatores, viri sanguinum, declinate a me;
quia dicitis in cogitatione : Accipient in vanitate civitates tuas.
Nonne qui oderunt te, Domine, oderam? et super inimicos tuos tabescebam?
Perfecto odio oderam illos, et inimici facti sunt mihi.
Proba me, Deus, et scito cor meum; interroga me, et cognosce semitas meas.
Et vide si via iniquitatis in me est; et deduc me in via aeterna.
Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio et nunc et semper et in saecula saeculorum. Amen.
Gij kent mij, Heer, en Gij doorschouwt mij,
Gij ziet mij waar ik ga of sta.
Van verre kent Gij mijn gedachten,
Gij weet waarom ik bezig ben of rust,
Gij let op al mijn wegen.
Heer, vóór het woord op mijn tong is,
weet Gij reeds wat ik zeggen ga.
Waar ik mij wend, Gij staat op wacht,
uw hand rust altijd op mijn schouder.
Uw kennis is voor mij te wonderbaar,
zo hemelhoog, dat ik ze niet kan vatten.
Waar zou ik ooit ontkomen aan uw geest,
waar zou ik mij voor uw gelaat verbergen?
Al stijg ik naar de hemel op: daar zijt Gij reeds,
al daal ik in het dodenrijk: Gij zijt aanwezig;
Al leen ik ook de vleugels van de dageraad
en strijk ik neer aan gene zijde van de zee:
Ook daar is het uw hand die mij blijft leiden,
ook daar houdt Gij mij stevig vast.
En zeg ik: laat het duister mij dan dekken,
laat alle licht verzwolgen worden door de nacht,
Dan zal de duisternis voor U niet donker zijn,
de nachten even helder als de dagen;
voor U zijn licht en duisternis gelijk.
Want wat er in mij is hebt Gij geschapen,
Gij hebt mij als een weefsel in de moederschoot gevormd.
Ik dank U voor het wonder van mijn leven,
voor alle wonderwerken die Gij hebt gemaakt.-
Gij weet ook alles wat er omgaat in mijn geest,
mijn diepste wezen is U niet verborgen .
Toen ik geheimnisvol werd voortgebracht,
mijn levensdraden in de schoot gevlochten werden,
Toen zagen reeds uw ogen al mijn daden,
zij waren reeds beschreven in uw boek.
Mijn dagen waren al door U geteld
voordat de eerste nog was aangebroken.
Maar hoe onpeilbaar zijn voor mij uw plannen, God,
Hoe onafzienbaar in hun menigvuldigheid.
Ga ik ze na, het zijn er meer dan korrels zand
en aan het eind heb ik van U nog niets begrepen.
Wil dan, mijn God, de boosdoeners verdelgen,
houd ieder die met bloed bevlekt is ver van mij.
Zij spreken dubbelhartig over U,
maar trekken zich niets aan van uw besluiten.
Moet ik geen afschuw hebben van uw vijanden
en die weerspannigen verfoeien?
Ik haat ze met een felle haat,
Ik zal ze als mijn eigen vijanden beschouwen.
Doorzoek mij, God, en peil mijn hart,
beproef mij en beoordeel mijn gezindheid.
Zie of ik soms verkeerde wegen ga.
en leid mij langs beproefde paden.
Eer aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest,
Zoals het was in het begin en ook nu en blijft in eeuwigheid. Amen.
Vertaling: Benoît Standaert. Leven met de psalmen. Deel II. 2014. Tielt. pp. 287-288.
9. eerste gedrukte uitgave:
1550, Venetië, Antonio Gardano, Di Adriano et di Iachet. I salmi apertinenti alli vesperi Per tutte le Feste Dell'anno.
Herdrukt in 1557.
10. CMM:
3-08 pp. 140-153 (bron:15501)
11. RISM:
15501 / 15576
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 15501 D-Rp (volledig)
druk 15576: D-Rp (zonder de C van koor I )
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Salmi spezzadi di M. Adriano:
uitleg : zie « 340_oeuvre_genre »
15. Bossuyt op.cit; 1985
p. 116, p. 118: "varietas door af te wijken van de psalmodie (maat 234).
Tekstexpressiviteit door een zeer hoog register in de bovenstem op et posuisti super me manum tuam en door een stijging gevolgd door een daling van de cantus op si ascendero in coelo et si descendero in infernum."
17. Gerstenberg
"licht tegenover duisternis in maten 108-119"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
138.
Kidger B039, p. 51, p. 58, p. 145, p. 206
DOMINE QUID MULTIPLICATI SUNT
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Domine, quid multiplicati sunt
2. Ego dormivi, et soporatus sum
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c3-c4-c4-F4 / finalis: D
2. Ego dormivi: finalis: G
5. aantal stemmen:
4-st. (T-T-T-B)
6. genre :
motet
7. reeks :
Musica Nova, Moteta cum quatuor vocibus. nr 1
8. tekst :
Domine, quid multiplicati sunt qui tribulant me?
Multi insurgunt adversum me :
multi dicunt animae meae :
Non est salus ipsi in Deo ejus.
Tu autem, Domine, susceptor meus es, gloria mea,
et exaltans caput meum.
Voce mea ad Dominum clamavi :
et exaudivit me de monte sancto.
II
Ego dormivi, et soporatus sum : et exurrexi,
quoniam Dominus suscepit me.
Non timebo millia populi circumdantis me :
exsurge Domine, salvum me fac Deus meus.
Quoniam tu percussisti omnes adversantes mihi :
dentes peccatorum contrivisti.
Domini est salus :
et super populum tuum benedictio tua.
[psalm 3, 2-9]
Heer, hoe talrijk zijn mijn belagers?
Velen vallen mij aan, spottend:
“Van God moet jij geen redding verwachten.”
Maar U, Heer, bent voor mij als een schild,
U bent mijn glorie en mijn roem.
Ik roep tot de Heer om hulp:
en Hij heeft mij gehoord op zijn heilige berg.
II
Ik sliep heel diep,
maar ik ontwaakte omdat de Heer mij naderde.
Ik ben niet bang van de duizenden die me omsingelen:
Sta op, Heer, en red mij, God.
Want U zal mijn vervolgers verdrijven:
de tanden van die zondaars hebt U kapotgeslagen
maar uw eigen mensen gezegend.
9. eerste gedrukte uitgaven:
W1126 (1559), Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert. nr 1
Herdrukt in 1569 (verloren)
W1128 (1561-1), Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 1)
10. CMM:
3-05, pp. 1-8 (bron: W1126 (1559)
DIAMM : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 10], p.18
11. RISM:
W1126 (1559) / W1128 (1561(1))
12. vindplaatsen:
druk W1126 (1559) : D 4 Mus.pr. 47 nr 1 (Zie hier verder : online)
Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)
druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online)
druk W1128 (1561) - D Bayerische Staatsbibliothek.
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – W1126 (1559) : D Bayerische Staatsbibliothek pr. 47 nr 1
Tik : https://stimmbuecher.digitale-
cantus (tenor I) : online beeld : 6-7 / 126
altus (tenor II) : online beeld : 8-9 / 128
tenor (tenor III) : online beeld : 6-7 / 124
bassus : online beeld : 8-9 / 128
online – Modena - ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 10], blz.18, online :
online :
sopraan : online beeld : 31-32/690
altus : online beeld : 208-209/690
tenor ontbreekt
bassus : online beeld : 389-390/690
online - W1126 (1559) – B Koninklijke Bibliotheek van België Fonds Fétis 1702 (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/
online – W1126 (1559) - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna.
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/
online – W1128 (1561) – D Bayerische Staatsbibliothek –
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
https://stimmbuecher.digitale-
online –CPDL - partituur in moderne noten
Domine quid multiplicati sunt:
http://www3.cpdl.org/wiki/
MUSICA NOVA: http://www3.cpdl.org/
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985:
p. 112: Bemerk de homofonie op de uitroepen exsurge Domine, de toonherhaling, de motieven afgescheiden door pauzen, de weinige melismatiek ... Bewust wordt een expressieve climax opgebouwd door de slotpassus in ternaire maat .
p. 177 (notenvoorbeeld 18)
16. Schiltz op.cit. 2003:
p. 200: "citaat uit Zenck 1959 (p. 63): (Hier) ist ein kompaktes und stark vertikal bestimmtes polyphones Gefüge hergestellt, dessen Einzelstimmen [.] sich frei und unabhängig entwickeln. Die zuweilen auftauchenden Imitationen geben zum Teil nur den ungefähren oder änlichen Bewegungszug wieder, aber sie konstituieren nicht eigentlich den polyphonen Aufbau.
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 64 Capella di Treviso (enkel dl 2: Ego dormivi)
19. cd’s:
-*cd 48 The Renaissance Singers olv Edward Wickham
Motets by Willaert e.a.
ASV Quicksilva QS 6228, 1998
-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook naar IDAGIO:
volledig album: https://app.idagio.com/
20. duur: (de snelste versus de langzaamste uitvoering)
6’47" Ren. Singers - 7’12" Singer Pur
=====
139.
Kidger b202, p. 71, p. 92, p. 172, p.236
DOMINE QUIS HABITABIT
Volgens Kidger : Not by Willaert
2. ondertitel:
Canon. Quilibet manebit in sua vocatione
3. gecomponeerde delen:
1. Domine quis habitabit
2. Nec fecit proximo suo
3. Qui iurat primo suo
4. tonal type: (volgens Georg Rhaw 15457)
1. geen b / sleutelcombinatie : eerste stem: c1 en c4 / tweede stem: c3 en F4 /finalis : A
Canonsleutel : Quilibet manebit in sua vocatione
2. geen b / sleutelcombinatie: eerste stem: c5 en F5 / tweede stem: c5 en F4 /finalis: D
3. geen b /: sleutelcombinatie: eerste stem: c1, c3 / tweede stem : c4 en F4 /finalis: D
5. aantal stemmen:
4-st
dubbele canon, 4 stemmen uit 2.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motetti novi & chanzoni franciose
8. tekst :
Domine, quis habitabit in tabernaculo tuo ?
aut quis requiscet in monte sancto tuo ?
Qui ingreditur sine macula, et operatur justitiam :
Qui loquitur veritatem in corde suo,
Qui non egit dolum in lingua sua.
Nec fecit proximo suo malum,
et opprobrium non accepit adversus proximos suos.
Ad nichilum deduces eum in conspectu ejus malignus :
Timentes autem Dominum glorificat :
Qui jurat proximo suo et non decepit,
Qui pecuniam suam non dedit ad usuram
et munera super innocentem non accepit.
Qui facit hec,
non commovebitur in eternum.
psalm 14 (huidige nummering: 15)
Tekst volgens de Latijnse vulgaat in een wat oudere spelling.
Heer, wie mag te gast zijn in uw tent,
Wie mag op uw heilige berg verblijven?
Wie rechtvaardig is en eerbaar leeft,
in zijn hart geen boze plannen koestert,
Geen bedrog pleegt met zijn tong.
Wie zijn evenmens geen schade doet
en zijn buren niet te schande zet:
Wie de boosdoener veracht,
Maar de dienaars van de Heer in ere houdt;
Wie beloften in zijn eigen nadeel toch volbrengt,
zijn bezit niet uitleent tegen woeker,
Als getuige niet omkoopbaar is.-
Wie zich zo gedraagt
zal niet wankelen in eeuwigheid.
Vertaling volgens de grondtekst. Getijdenboek. Brussel. 1990.
9. eerste gedrukte uitgave:
15203, Venetië, Andrea Antico, Motetti novi & chanzoni franciose a quatro sopra doi nr 5
152810, Parijs, Pierre Attaingnant, Chansons et Motetz en canon a quatre parties sur deux nr 33
15457, Wittenberg, Georg Rhaw, Secundus tomus biciniorum
10. CMM:
11. RISM:
15203 / 152810/ 15457
12. vindplaatsen:
ms: D RegB C120
druk 15203: I Fm (Florence)
druk 15457 : GB British Library (Zie hier verder : online)
druk 152810.
Universiteit van Montréal
Chansons et Motetz en Canon a ||quatre parties sur deux. | Université de Montréal (worldcat.org)
13. andere recente uitgaven:
online – 15457 – GB British Library K.2.c.3.
http://digirep.rhul.ac.uk/
Online beeld : Superior vox, folio 102, 103 en 104
Online beeld : Inferior vox, folio 116, 117 en 118
-Bruce Bellingham, Bicinia gallica, latina, germanica, Kassel 1980., nr 120. (zie KBR)
-facsimile 1520: OMI 1316
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
140.
Kidger B040, p.122, p.206
DOMINE REFUGIUM FACTUS ES NOBIS
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Domine refugium
2. Notum fecisti nobis
4. tonal type:
5. aantal stemmen:
6. genre :
motet
7. reeks :
8. tekst :
9. eerste gedrukte uitgave:
10. CMM:
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/com positions/25602/
11. RISM:
12. vindplaats:
ms: D BerlGS 7 (Matthias Krüger uit Königstein tussen 1537 en 1542)
(enkel de bas)
13. andere recente uitgaven:
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
141.
Kidger B041, p. 14, p.27, p.102, p.123, p. 141, pp. 206-207
DOMINUS REGIT ME
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Dominus regit me
2. Parasti in conspectu meo
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c4-F3-F4 / finalis: C
2. Parasti in conspectu meo: finalis: F
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
motet
7. reeks :
Motettorum IV vocum Liber primus nr 18
8. tekst :
Dominus regit me, et nihil mihi deerit : in loco pascuae ibi me collocavit.
Super aquam refectionis educavit me, animam meam convertit.
Deduxit me super semitas justitiae, propter nomen suum.
Nam, etsi ambulavero in medio umbrae mortis, non timebo mala, quoniam tu mecum es.
Virga tua, et baculus tuus, ipsa me consolata sunt.
Parasti in conspectu meo mensam, adversus eos qui tribulant me;
impinguasti in oleo caput meum; et calix meus inebrians quam praeclarus est!
Et misericordia tua subsequetur me omnibus diebus vitae meae;
et ut in habitem in domo Domini, in longitudinem dierum.
Psalm 22 (huidige nummering : 23)
Latijnse tekst volgens de vulgaat.
De Heer is mijn herder, niets kom ik tekort;
Hij laat mij weiden op groene velden.
Hij brengt mij aan water, waar ik kan rusten,
Hij geeft mij weer frisse moed.
Mijn schreden leidt Hij langs rechte paden omwille van zijn Naam.
Al voert mijn weg door donkere kloven,
ik vrees geen onheil waar Gij mij leidt.
Uw stok en uw herdersstaf geven mij moed en vertrouwen
Gij nodigt mij aan uw tafel
tot ergernis van mijn bestrijders.
Met olie zalft Gij mijn hoofd,
mijn beker is overvol.-
Voorspoed en zegen verlaten mij nooit,
elke dag van mijn leven.
Het huis van de Heer zal mijn woning zijn
voor alle komende tijden.
Vertaling naar de grondtekst. Getijdenboek. Brussel. 1990.
9. eerste gedrukte uitgaven:
1539 (W1108), Venetië, Andrea Antico en Brandino en Ottaviano Scotto. Motetti . libro secondo a quattro voci.
1545 (W1107), Venetië, Antonio Gardano. Musica quatuor vocum (motecta vulgo appellant)
155411, Neurenberg, Montanus (Johann vom Berg) en Ulrich Neuber, Tomus quartus psalmorum selectorum, nr 36
10. CMM:
3-01, pp. 99-105 (bron: 1545 )
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
11. RISM:
1539 - W1108 / 1545 – W1107 / 155411
CMME : https://www.cmme.org/
12. vindplaatsen:
ms: GB British Library - I BolC MS Q19 "Rusconi Codex"
druk W1108 (1539): D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - I BolC, PLn, VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk W1107 (1545): A Wn - B Aa - D Eichstätt,. Staats- und Seminarbibliothek (T) – Hamburg - Fup (A) – Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) –Lübeck - E VallaC (A) - F Bibliothèque Nationale de France (A - onvolledig) - GB British Library - PL Krakow -V Cappella Sistina
Niet bij Kidger p. 27-29
druk 155411: B Koninklijke Bibliotheek van België. Fétis 1758 (Zie hier verder : online) - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – W1108 (1539) – D München Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
nr 18
online
cantus : online beeld : 26-27/32
altus : online beeld : 26-27/32
tenor : online beeld : 27-28/32
bassus : online beeld : 25-26/33
online – W1107 (1545) – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online - 155411 – B Koninklijke Bibliotheek van België
discantus
https://opac.kbr.be/Library/
tenor
https://opac.kbr.be/Library/
altus
https://opac.kbr.be/Library/
bassus
https://opac.kbr.be/Library/
vagans
https://opac.kbr.be/Library/
online - 155411 - D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale-
online - partituur in moderne noten – The 1520s Project (zonder de tekst)
The 1520s Project | An open-source repository of European polyphonic music, ca. 1510–1530 (1520s-project.org)
-facsimile: Owens, Jessie Ann, Bologna, Civico museo bibliografico musicale, MS Q19 ("The Rusconi Codex") New York: Garland, 1988. (Renaissance Music in Facsimile, 1) (bron: BolC Q19)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt. op.cit. 1985 p. 103, p. 104:
Op nam et si ambulavero in medio umbrae mortis, duidelijk voorbeeld van tekstexpressieve declamatiestijl door homofonie, hier zelfs gekoppeld aan een lange dalende melodische lijn ter illustratie van "umbrae mortis"
p. 168 (notenvoorbeeld 5),
p. 169 (notenvoorbeeld 8)
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
142.
Kidger J007, p. 9, p. 288, p. 363
DONNA CHE SETE TRA LE BELLE BELLA
Oorspronkelijk als vierstemmig madrigaal gecomponeerd door Verdelot (zie uitgave 1540) V1225
Daarna door Willaert bewerkt voor stem en luit of gitaar. (Zie uitgave 1536) W1104 of V1224
2. ondertitel:
al secondo dil canto
3. gecomponeerde delen:
donna che sete (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutel: c2 / finalis:E
5. aantal stemmen:
stem en luit of gitaar
6. genre :
intabulatie
7. reeks :
Intavolatura de li madrigali di Verdelotto, nr 9
8. tekst :
Donna che sete tra le belle bella,
Quasi fra l’herbe un fiore,
Audite quel che dir mi facci amore
Se voi fosti da Dio fatta si bella,
Che per voi il mondo piace,
Non fiate tanto di merce ribella
Che togliendo mi pace
Mi date quel che piu che morte spiace
Non ha pena chi more
Ma chi consuma in pianto i giorni e l’hore.
Martelli
9. eerste gedrukte uitgaven:
1536 - W 1104, = 1536 - V1224, Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540 - W1105. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali. (ongewijzigd herdrukt)
10. CMM:
11. RISM:
1536b - W 1104 / 1540 - W 1105
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1536: A Wn (Zie hier verder : online)
druk 1540: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl
13. andere recente uitgaven:
online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/
Zie : intabulatie
online – 1536 - W 1104 – Wenen
http://digital.onb.ac.at/
Zie : intabulatie
online – 1540 – München
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige versie van Verdelot
nr 28
cantus : online beeld : de nrs van 23 tem 30 ontbreken
altus : online beeld : 30/56
tenor : online beeld : 30/56
bassus : online beeld : 30/61
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
W1104-1536
Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
Intabulatie – uitgewerkt door Willaert
online beeld : 26-29/69
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
Intabulatie – uitgewerkt door Willaert
online beeld : 29-32/73
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DEI MADRIGALI DI VERDELOTTO 1536
Il Desiderio
Opera omnia deel 6
2 versies
a. Giuseppe Zambon, contratenor
b. Gaetano Nasillo, diminutie op viola da gamba
STRADIVARIUS 33325
1995
luister ook op SPOTIFY: nummers – donna che sete
luister ook op IDAGIO: https://app.idagio.
of
https://app.idagio.com/
luister ook op YouTube : Donna che sete tra le Belle Bella I - YouTube (stilstaand beeld)
-cd 78 Verdelot. A renaissance songbook 1536 (bew. Willaert)
Catherine King, Jacob Heringman, Charles Daniels
LINN RECORDS 2001
-*cd 127
ITALIAN LUTE SONGS
Frescobaldi d’India en anderen
Derek Lee Ragin contratenor en Peter Croton luit
CHANNEL CLASSICS CCS 4092
1992 / 2001
-cd 141 Verdelot: Madrigals
Alain Aubin (altus) en Jean-Michel Robert (luit)
SONPACT 2000
luister naar YOUTUBE : https://www.youtube.com/
-cd 291
Music for the house of a Gentleman
Ensemble Trictilla
BRILLJANT CLASSICS
2015
luister ook op SPOTIFY: nummers – donna che sete nr 11
-cd 292
MADRIGALI DIMUITI
Doulce mémoire o.l.v. Denis Raisin Dadre
RICERCARE
2016
van Adriaen Willaert
-Donna che sete tra le belle bella (Verdelot in bewerking van Willaert)
verder ook een diminutie gespeeld op fluit door Denis Raisin Dadre.
-Madonna qual certezza (Verdelot in bewerking van Willaert)
verder ook een diminutie gespeeld op fluit door Denis Raisin Dadre.
Luister ook op SPOTIFY : albums – madrigali diminuiti
20. duur. (de snelste versus de langzaamste uitvoering)
1'27" Ragin - 2'43” Denis Raisin Dadre
=====
143.
Kidger J008, p. 9, p. 288 en p. 363
DONNA LEGGIADRA E BELLA
Oorspronkelijk als vierstemmig madrigaal gecomponeerd door Verdelot (zie uitgave 1540) V1225
Daarna door Willaert bewerkt voor stem en gitaar. (Zie uitgave 1536) W1104 of V1224
2. ondertitel:
a tre dil canto
3. gecomponeerde delen:
Donna leggiadra e bella (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutels: c1 en c2 / finalis: C
5. aantal stemmen:
stem en luit of gitaar
6. genre :
intabulatie
7. reeks :
Intavolatura de li madrigali di Verdelotto, nr 3
8. tekst :
Donna leggiadr' e bella,
Che con le vostre luci m'accendeste
Il di che la mia stella
Mi conduss' a veder l'altere honeste
Vostre bellezze: poi ché la mia sorte
M'ha fatto vostro, non mi date morte.
Morte me date ogn'hora,
Che mi negate il vago e chiaro lume,
Ove 'l cor mio dimora
Che sia vostro voler ch'io mi consume;
Fa ch'io noi creda vostr'alma beltade,
Ch'esser non pa che sia senza pietade.
S'a me Donna gentile
Che molto più che l'alma propria v'amo,
Non siete dolce e humile
Et se celate a me quel che si bramo
Soave sguardo; chi mi dara aita
Da voi nascendo 'I fin de la mia vita?
Certo non si conviene
Tanta durezza al vostro dolce aspetto;
De le mie gravi pene;
A voi che giova, o mio sommo diletto?
A che negarmi al fin se mi vedete,
Quel, che per sempre darmi, sempre havete?
Alma cortese e pia:
Essempio di belezza e di virtute,
Per cui cara ho la mia
Vita: che sol da voi spera salute:
Non fate le mie luci indegne e prive
Del lume, onde 'l cor mio respira e vive.
Canzonetta anderai
Dinanzi a quella che 'I mio cor possiede,
E humile pregherai,
Che in premio del mio amor de la mia fede,
A me non nieghi 'I Sol di quelle Stelle,
Che lei fan bella sovra l'altre belle.
tekst: Giovanili Brevio
Mooi en charmant meisje
dat me met je ogen in brand stak
de dag dat mijn geluksster
je heeft laten ontdekken: eerlijk en trots.
Schoonheid: sinds mijn lot
me met jou verbonden heeft,
veroordeel me niet tot de dood.
Je veroordeelt me tot de dood elk uur
Dat je me het mooie heldere licht ontzegt
Waar mijn hart zich naar richt.
Dat het jouw wil is dat ik mezelf verteer:
Laat me niet geloven dat je grote schoonheid
Mogelijk is zonder genadebron.
Indien je voor mij, vriendelijk meisje,
Van wie ik meer hou dan van mijn eigen ziel,
niet lief en bescheiden bent,
En als je voor mij verbergt waar ik zo naar verlang:
Je lieve blik, wie zal me helpen
Als door jou mijn leven tenietgaat?
Inderdaad, zo’n hardheid
Past niet bij uw zoet uiterlijk;
Hoe profiteer je van mijn diep lijden,
Oh mijn grootste vreugde?
Waarom zou je me negeren, als je het uiteindelijk gewaar wordt
Dat wat je me voor altijd geeft, je altijd zult terugkrijgen?
Hoffelijke en vrome ziel,
Voorbeeld van schoonheid en deugd,
Op wie alleen ik mijn leven afstel:
Van wie alleen ik welzijn verwacht:
Maak mijn ogen niet onwaardig en beroof ze niet
Van het licht waardoor mijn hart leeft en ademt.
Klein liedje, zing over haar die mijn hart bezit
En bid nederig
Dat, als beloning voor mijn liefde, voor mijn geloof,
Ze me niet de zon van die sterren ontzegt,
Die haar mooi maken boven alle andere schoonheden.
9. eerste gedrukte uitgaven:
1536. Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. ongewijzigd herdrukt
10. CMM:
11. RISM:
1536b - W 1104 / 1540 - W 1105
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 1536 - W 1104 : A Wn (Zie hier verder : online)
druk 1540: D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl
13. andere recente uitgaven:
online – 1540 – München
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale-
Vierstemmige versie van Verdelot
nr 26
cantus : online beeld : de nrs van 23 tem 30 ontbreken
altus : online beeld : 28-29/56
tenor : online beeld : 28-29/56
bassus : online beeld : 28-29/61
online – 1536 - W1104 – Wenen
http://digital.onb.ac.at/
Zie hier verder : intabulatie
online - IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
Zie hier verder : intabulatie
-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980
-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
W1104-1536
Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano
IMSLP
IMSLP513209-PMLP831759-A-Wn_
online beelden : 11-13/69
Wenen – Österreichische Nationalbibliothek
Intavolatura de li Madrigali ... da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano. (Laute). (onb.ac.at)
online beelden : 14-16/73
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
Meier, Helga (CMM 3-14, p. VIII): "twijfelachtig"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DEI MADRIGALI DI VERDELOTTO 1536
Opera omnia deel 6
« Il Desiderio »
Massimo Lonardi, renaissanceluit, Silvia Piccollo, sopraan
Giuseppe Zambon, contratenor, Sergio Balestracci, blokfluit in G, Gaetano Nasillo, viola da gamba STRADIVARIUS 33325
1995
luister ook op SPOTIFY : albums – tablaturas from Verdelot vol. 6
luister ook op IDAGIO : https://app.idagio.com/
luister ook op YouTube : Donna leggiadra e Bella - YouTube (met stilstaand beeld)
-cd 78
Verdelot. A renaissance songbook 1536 (bew. Willaert)
Catherine King sopraan, Jacob Heringman gitaar,
LINN RECORDS 2001
luister ook op YOUTUBE:
https://www.youtube.com/watch?
Hier de oorspronkelijke polyfone versie van Verdelot
https://www.youtube.com/watch?
-cd 141 Verdelot: Madrigals
Alain Aubin (altus) en Jean-Michel Robert (luit)
SONPACT 2000
-cd 287
ZEFIRO SPIRA
Italian Renaissance Frottole & Improvisations
Gabriel Jublin contratenor
Paul Kieffer luit
CLAVES
2018
https://cdn.shopify.com/s/
luister ook op SPOTIFY: albums - zefiro spira
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
-cd 290
SFUMATO
muziek voor stem en luit uit de Italiaanse Renaissance
Donna Stewart zang en Ron Andrivo luit
Label: MIGNARDA MP008
2011
Van Adriaen Willaert:
-Quando amor i begliocchi (Verdelot in bewerking van Willaert)
-Quanto sia liet’il giorno (Verdelot in bewerking van Willaert)
-Donna leggiadra e bella (Verdelot in bewerking van Willaert)
luister ook op YOUTUBE: video – live: Quando amor i begliocchi
https://www.youtube.com/watch?
of
https://www.youtube.com/watch?
(stilstaande beelden met o.m. partituur)
luister ook op SPOTIFY: artiest – mignarda
Een fout bij SPOTIFY: Je kiest het album “MUSIC FOR THE HOUSE OF A GENTLEMAN” en daarin “Donna leggiadra e bella”, dan wordt een ander nummer gespeeld, nl. “Donna che sete”.
Die fout komt ook voor op het label van die cd: BRILJANT CLASSICS.
Ook werken van Tromboncino, Spinacino, Aquila, Capirola, Petrarcha, Rotta, Canova da Milano, Crema, Hippolito, Marenzio en anonymus
----- ----- -----
YouTube : door Andrea Benucci - Donna Leggiadra e bella - Verdelot - Bing video
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
1’04” Desiderio (Zingt enkel de eerste zes verzen) - 7’17” King (Zingt de volledige tekst : 36 verzen)
=====
144.
Kidger F055, p. 83, p. 90, p. 106, p. 115, p. 136, p. 162, p. 264
DOULEUR ME BAT
Doleur me bat
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Douleur me bat (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1, c3, c4, c1, F4 / finalis: A
5. aantal stemmen:
6-st.
superius: canon in subdiatessaron
6. genre :
chanson
7. reeks :
8. tekst :
Douleur me bat et tristesse m'afolle
Amour me nuyt et malheur me console,
Vouloir me suit mais ayder ne me peult:
Jouir ne puis d'ung grant bien qu'on me veult.
De vivre'ainsi, pour Dieu qu'on me decolle!
Door smart word ik geslagen en door droefheid verwond,
Liefde kwelt mij en onheil is mijn troost,
Verlangen loopt mij achterna, maar kan niet helpen:
Mij is genot ontzegd van een kostbaar goed, mij toegewenst.
Mijn God, dat men me wegrukt uit een bestaan als dit!
(vertaling: Willy van Hoecke, Eufoda)
9. eerste gedrukte uitgave:
1540, Augsburg, Melchior Kriesstein, Selectissimae necnon familiarissimae cantiones
154413, Antwerpen, Tielman Susato. Le cincquiesme livre contenant trente & deux chansons à cincq et à six parties.
1560, Parijs, Adrian Le Roy & Robert Ballard, Livre de Meslanges, contenant six vingtz chansons.
1572, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de chansons
10. CMM:
DIAMM :
https://www.diamm.ac.uk/
11. RISM:
15407 / 154413 / 1560b / 15722
12. vindplaatsen:
ms: D HamSU (IV)- F ParisBNC 851 Bourdeney (pp. 501-502) (Zie hier verder : online) - GB LonBL
druk 154413: A Wn; B KBR (Fétis 2311) (Zie hier verder : online) – GB Briish Library (Zie hier verder : online)
druk 1560: D Berlijn (superius)
druk 1572: B KBR (B) (Fétis 2312) - F Bnf (onvolledig) (Zie hier verder - online)
13. andere recente uitgaven:
online – ms Bourdeney – Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851 pp. 501-502
https://gallica.bnf.fr/ark:/
online - 154413 - Brussel KBR
Premier [- le dixiesme] livre des chanco[n]s a quatre parties [...] - Detail (kbr.be)
In “Le cinquiesme livre des chansons”,
In ieder stemboek, behalve in quinta pars : folio IX verso. online beeld nr : 154
superius : https://uurl.kbr.be/1563839 (met canon in subdyatessaron)
tenor : https://uurl.kbr.be/1563841
contratenor : https://uurl.kbr.be/1563843
bassus : https://uurl.kbr.be/1563845
quinta (& sexta) pars : https://uurl.kbr.be/1563847(hier : folio XI verso – online beeld nr 30)
Geen sexta pars. Als zesde stem geldt de canon van de superius.
online – 1544 – Londen
https://repository.
online – 1572 – Parijs Bnfr (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
-facsimile 154413: Brussel, Editions culture et civilisation, 1970. (Corpus of Early Music, 6) ( B KBR en KULeuven)
-Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert: The Complete Five and Six-Voice Chansons. New York, 1992.
-Magnamusic Distributors (LPM0520)
14. intabulaties
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1998.
p. 122: "Dat Willaert er twee van de zes partijen als een imitatiecanon ontwerpt, plaatst hem duidelijk
in de traditie van Josquin, die bij voorkeur in chansons voor meer dan vier stemmen een canon inbouwt."
17. Eric Jas
art." Josquin, Willaert and Douleur me bat" in "Recevez ce mien petit labeur -
Studies in Renaissance Music in Honour of Ignace Bossuyt", Leuven, 2008.
17a. B(ernard) T(homas)
“It is closely based on the five-part chanson of the same name by Josquin des Pres (c.1440-1521).
In Josquin s piece the two simplest parts, free of any melismas, are in virtual canon, and Willaert
follows the same procedure (quinta and sexta pars): these parts are pretty close to Josquin s pair,
though there are some rhythmic modifications. An added refinement in Willaerts setting is that
three of the parts appears to quote another well-known Josquin chanson, Mille regretz at the opening,
though this may be a coincidence.”
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
-*cd 20 Capella Sancti Michaelis. Adriaan Willaert en Italië
Eufoda 1160. 1993
luister ook op YOUTUBE :https://www.youtube.com/
luister ook op SPOTIFY : nummers – douleur me bat.
20. duur:
3'08"
21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance
Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance (univ-tours.fr)
=====
145.
Kidger G020, p. 94, p. 194, p. 272, p. 329
DOVE SEI TU MIO CARO
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
1. Dove sei tu, mio caro
2. Chi mi ti tols' oimé
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c2-c3-c4-c4-F3 / finalis: C
2. Chi mi ti tols' oimé: finalis: A
5. aantal stemmen:
5-st. (C-A-T-Q-B) C is voor mezzo of alt, A is voor alt of tenor, T is voor bariton, Q is voor bariton, B is voor bas.
6. genre :
madrigaal
7. reeks :
madrigali a cinque voci
8. tekst :
Dove sei tu,
mio caro e mio gentile,
Da me sì tosto per mio mal fuggito,
Che portando il mio ben
te ne sei gito
Là dov’hor godi un sempitern’aprile.
Mira, ti prego,
il viver nostr’humile,
Dov’io mi resto sol’è sbigottito;
Lasso, per chè non sei meco partito.
Com’eri meco in questo secol vile?
Chi mi ti tols’,oimè?
forse fu il cielo
Ch’invidia havea de le tue voci accorte.
Che’l celeste cantar facean men degno.
Deh, perchè sì repente ha tronco morte
il caro stame?
fors’acciò ch’un gelo
Ne sembr’al sol il viver nostr’indegno,
9. eerste gedrukte uitgave:
1548, Venetië, Ottaviano Scotto, [Cipriano de Rore] Il terzo libro de madrigali a cinque voci
10. CMM:
3-14, pp. 97-102 (bron: 15489)
11. RISM:
15489
12. vindplaatsen:
ms: D Wolfa 293
druk 1548: B KBR (C-A-B) - D Mbs (Zie verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online –15489 - München
https://stimmbuecher.digitale-
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op.cit. 1985
p. 132: "ontstond naar aanleiding van het overlijden van een niet nader genoemde jonge man"
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
146.
Kidger H005, p. 110, p. 282
DULCE PADRUN
2. ondertitel:
Seconda apparition del Cagnolo del Mese d'Agosto
(Tweede verschijning van het hondje in de maand augustus.)
(Voor de “prima apparition del Cagnolo del Mese Luio”, zie: Vu hà ben casun)
3. gecomponeerde delen:
1. Dulce padrun
2. Mi xe stà chel
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: g2-c1-c2-c3-F3 / finalis: D
2. Mi xe stà chel : finalis : G
5. aantal stemmen:
5-st.
6. genre :
greghesca
7. reeks :
Di Manoli Blessi il primo libro delle Greghesche
8. tekst :
van Antonio Molino, genaamd Manoli Blessi, die in 1561 voor het eerst een humoristisch gedicht in de "lingua greghesca" - een soort artificiële taal, een mengsel van Venetiaans en Griekse dialecten zoals de Griekse kooplui in de Venetiaanse staten spraken - had geschreven.
Dulce padrun, mi ho cognosuo cha in celo,
Chie un caldo ti l’habuo frevuso in panza,
Chal te punzeva,
co fa’l spad’e lanza,
Sì ben chie tel suava,
chie tel suava’l carne’l pelo.
Mo mi, chie t’hoamà sempre del bun zelo,
Cul canicula ho fado mio pusanza.
Tando chiel caldo fora del sousanza
La xe anda via currand’a remi’a velo.
Nol creder chie sia cassia
o’l mendesina,
Cure e syropii,
pirule ò bursette,
Chie dal fevre fogusa t’ha gario.
Mi xe stà chel c’hà fado dulce ghina
Vegnir so bucca al can cul carezzette.
Va pia mo dal giatròs to sold’in drio.
Padrun, resta cun dio,
Mi no tel porrò dir plio veritae,
Per fin chie no la turna l’aldroistae.
Via da cheste cundrae
Andemo all’ aldro polo cunsto can :
Me recumando a vui,
te baso’l man.
Mijn dierbaar baasje, ik heb gezien vanuit de hemel,
Dat een flinke warmte je in je buik heeft getroffen,
En je doorprikte zoals een zwaard of lans doen,
Zodat je lijf en je huid baadden in het zweet,
Maar ik, die je steeds met grote toewijding heb liefgehad,
Heb de macht van de hondsdagen laten gelden,
en wel zozeer dat de warmte die sterker was dan normaal
Er haastig vandoor ging, met de riemen en met het zeil
En geloof dus maar niet dat het acaciavruchten of een medicijn,
Een kuur of een drankje, pillen of tisanes
Geweest zijn die je van deze laaiende koorts genezen hebben.
Ik was diegene, die een zachte buiging maakte,
die met zijn mond de hond kuste.
Nu is het van de arts dat je je geld terugkrijgt.
Meester, God sta je bij.
Ik zal je niet verder nieuwsjes kunnen vertellen
Tot de volgende zomer is teruggekeerd.
Mijn hond en ik gaan naar die andere pool,
Veraf van deze gebieden.
Ik groet je en kus je hand.
9. eerste gedrukte uitgave:
156416. Venetië, Antonio Gardano, Di Manoli Blessi il primo libro delle Greghesche con la musicha disopra, composta da diversi autori
10. CMM:
3-14 pp. 185-189 (bron: 156416 )
11. RISM:
156416
12. vindplaatsen:
ms: geen
druk 156416: A Österreichische Nationalbibliothek: (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – 1564 - Wenen
Il primo libro delle Greghesche : Con la Musicha disopra, composta da diversi Autori, a Quatro, a Cinque, a Sei, a Sette, & a Otto Voci<br> - Österreichische Nationalbibliothek (onb.ac.at)
In de vijf stemboeken, telkens dezelfde nummers en pagina’s
nummer : 20-21 : digitaal beeld : 27-28/52
1974, Padua, G. Zanibon, Grechesche libro I (1564):
Celebri raccolte musicali venete del cinquecento
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt. 1985. P. 85, p. 86, p. 140
"De tekst werd uitgewerkt als een madrigaal in twee partes, met een afwisseling van homofonie en contrapunt, van syllabische declamatie en melismatiek, van rustige en geanimeerde ritmiek."
16. Schiltz 2005, p. 174
"Centraal staat de dood van een klein hondje (cagnolo)".
Over deze reeks liederen, de zg. greghesche, schreef prof. Schiltz in 2006 o.m. een studiebijdrage voor de Adriaen Willaert Stichting onder de titel: 'MI HO SCRITTO E SEMBRE SCRIVO GREGHE RIME GALANDE': ANTONIO MOLINO EN DE 16de-EEUWSE VENETIAANSE GREGHESCA.
17. Helga Meier 1977. uitleg in CMM 3-14 p. XII
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
cd 179 GREGHESCHE
Zefiro Torna o.l.v. Jurgen de bruyn
ET'CETERA KTC 4028
2008
https://www.etcetera-records.
luister ook op SPOTIFY : albums – greghesche
luister ook op YouTube : Dulce padrun - YouTube
20. duur:
3’51”
=====
147.
Kidger B006, p. 71, p. 88, p. 175, p. 201,
DULCES EXUVIAE a 3 (versie 1)
2. ondertitel:
Dum fata deusque sinebat
3. gecomponeerde delen:
Dulces exuviae (eendelig)
4. tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c4, c4, F4 / finalis: F
5. aantal stemmen:
3-st.
6. genre :
wereldlijk motet
7. reeks :
8. tekst :
Dodenklacht van Dido
Dulces exuviae, dum fata Deusque sinebat,
Accipite hanc animam, meque his exolvite curis.
Vixi, et, quem dederat cursum Fortuna, peregi,
Et nunc magna mei sub terras ibit imago.
Urbem praeclaram statui; mea moenia vidi;
Ulta virum, poenas inimico a fratre recepi
Felix, heu nimium felix, si litora tantum
Numquam Dardaniae tetigissent nostra carinae!
Vergilius, Aeneis (IV, v. 651ss)
Objects dear to me, while divine fate allowed it: receive this life
and release me from these troubles. I have lived; and the course that
fortune had allotted to me I have fulfilled; and now the great ghost
of myself will go beneath the earth. I have erected a noble city; I
have seen my own fortification walls. When I had avenged my husband,
I exacted the penalty from my brother, our enemy. Happy--alas, too
happy--if only the Trojan ships had never touched our shores!
Translation supplied by Paul Pascal, Professor Emeritus of Classics, University of
Washington (cpdl)
Uitrusting, dierbaar zolang het lot en de godheid dat toestond,
neemt dit, mijn leven nu aan en verlos mij van mijn verdriet.
Mijn leven licht achter mij en gedaan is de tocht die Fortuna mij gaf,
en nu zal mijn statige schim onder de aarde afdalen.
Een pracht van een stad heb ik gesticht, de muren ervan nog aanschouwd,
gewroken heb ik mijn man door mijn broer en vijand te straffen,
gelukkig, ach al te gelukkig, als maar nooit die schepen
Dardaniërs onze kusten bereikt zouden hebben'
Nederlandse vertaling: Ben Bijnsdorp
9. eerste gedrukte uitgave:
15206, Venetië, Andrea Antico, Chansons a troys, Venetiis impressum opera et arte Andree Antiqui
15428, Wittenberg, Georg Rhaw, Tricinia, Tum veterum tum recentiorum in arte musica symphonistarum
10. CMM:
11. RISM:
15206 / 15428
12. vindplaatsen:
ms: CH St. Gallen, Stiftsbibliothek, Cod. Sang. 463 (alleen cantus en alt)
(Zie hieronder online)
13. andere recente uitgaven:
online – handschrift – Sankt Gallen
http://www.e-codices.unifr.ch/
-Noblitt, Thomas L. ed., Georg Rhaw, Tricinia, Kassel 1989 (bron 1542)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt. op.cit. 1985
p. 124-125:
Met Dulces exuviae schiep Willaert een ontroerende “tragische monoloog”, een meesterwerk van dramatische expressie, dat vooruitloopt op de grootse verwezenlijkingen op dit vlak die op naam staan van Orlandus Lassus, waaronder een Dulces exuviae."
15a. Bossuyt. op.cit. 1994
p. 49: "Niet toevallig dat een aantal componisten tijdens de generatie van Josquin een opvallende belangstelling vertoonde voor het dramatische verhaal van Dido's zelfmoord uit Vergilius' Aeneas ('Dulces exuviae').
Josquin zelf was één van hen.
Zijn voorbeeld werd onder meer gevolgd door Adriaen Willaert en Orlandus Lassus."
OPNAMEN:
18. lp’s:
19. cd’s:
20. duur:
=====
148.
Kidger B042, p. 29, p. 81, p. 91, p. 94, p. 130, p. 156, p. 171, p. 207, p. 340
DULCES EXUVIAE a 4 (versie 2)
2. ondertitel:
3. gecomponeerde delen:
Dulces exuviae (eendelig)
4. tonal type:
geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: E
5. aantal stemmen:
4-st.
6. genre :
wereldlijk motet
7. reeks :
vierstemmige motetten nr 12
8. tekst :
Dodenklacht van Dido
Dulces exuviae, dum fata Deusque sinebat,
Accipite hanc animam, meque his exolvite curis.
Vixi, et, quem dederat cursum Fortuna, peregi,
Et nunc magna mei sub terras ibit imago.
Urbem praeclaram statui; mea moenia vidi;
Ulta virum, poenas inimico a fratre recepi
Felix, heu nimium felix, si litora tantum
Numquam Dardaniae tetigissent nostra carinae!
Vergilius, Aeneis (IV, v. 651ss)
'Zoete resten, zoet zolang het lot en de godheid het toeliet,
neemt mijn leven en verlost mij van dit leed.
Ik heb geleefd en de gang volbracht, die de fortuin mij wees.
Nu zal mijn schim in grootheid onder de aarde gaan.
Ik heb een prachtige stad gesticht,
mijn muren heb ik gezien,
ik heb mijn man gewroken op mijn vijandige broeder,
ik gelukkige, haast al te gelukkig,
als de Trojaanse schepen nooit aan onze kusten waren geland.'
Vertaling M.A. Schwartz. Querido. Amsterdam. 1999.
9. eerste gedrukte uitgaven:
-15388, Wittenberg, Georg Rhaw, Symphoniae iucundae atque adeo breves quatuor vocum
-(W 1109) 1545, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musici celeberrimi. musica quatuor vocum (niet in de eerste uitgave van 1539)
-15452, Augsburg, Philipp Ulhard, Concentus octo, sex, quinque & quatuor vocum
-15475, Antwerpen, Tielman Susato, Liber tertius sacrarum cantionum quatuor vocum
10. CMM:
3-02 pp. 59-62 (bron: 1545 )
DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/
11. RISM:
15388 / 1545 - W 1109 (Gardano) / 15452 / 15475
12. vindplaatsen:
ms: D RegB - BSB-Hss Mus.ms. 274 a = Bsb 00083911 (Zie hier verder : online) - F Cambrai, Bibl. Mun. (Zie hier verder : online)
druk (W 1109) 1545: A Wn - B Aa - D Eichstätt,. Staats- und Seminarbibliothek (T) – Fup (A) – Mbs (Zie hier verder : online) – E VallaC (A) - F Pn (A – onvolledig) - GB Lbl - – PL Krakow
druk 15452 : D Mbs (Zie hier verder : online)
druk 15475: B KBR (Fétis 1.648 ALP) (enkel superius, contratenor en bassus) (Zie hier verder : online) - GB British Library K.8.k.1.(3.) (Zie hier verder : online)
13. andere recente uitgaven:
online – ms - MunBS 274a
Tik : https://opacplus.bsb-muenchen.
-cantus: nr 2, p. 11/68
-altus: nr 2, p. 7/38
-tenor: idem
-bassus: idem
online – ms 1542 - Cambrai 1542 : f. 128v (Om het beeld snel te vinden, neem de “chemin de fer” en schuif tot 136v.)
https://bvmm.irht.cnrs.fr/
-Dulces exuviae dum fata deusque (afbeelding: f.136v)
online – (W 1109) 1545 - München :
https://stimmbuecher.digitale-
online –15452 - München :
https://stimmbuecher.digitale-
online – 15475 – Brussel KBR – Liber tertius sacrarum cantionum quatuor vocum, vulgo Moteta vocant. Antwerpen. Tielman Susato.
In ieder stemboek, telkens liber tertius, folio IX verso. Geen tenor.
superius
https://uurl.kbr.be/1560399
contratenor
https://uurl.kbr.be/1560403
bassus
https://uurl.kbr.be/1560405
online – 15475 – British Library – K.8.k.1.(3.) alle stemmen
Sacrarum cantionum, liber 3. | Royal Holloway Repository
online – partituur in moderne noten – CPDL (Art Levine)
Dulces exuviae (Adrian Willaert) - ChoralWiki (cpdl.org)
online – partituur in moderne noten – IMSLP (Feller)
https://imslp.org/wiki/Dulces_
online – intabulatie - IMSLP
Nieuwe intabulatie door Anton Höger voor twee luiten, unisono (2009)
http://conquest.imslp.info/
-Ricordi, Milaan, uitgaven: Zanon
*-Fünf Vergil-motetten van A. Willaert u.a.
Möseler. Das Chorwerk nr 54, blz 9-12
(Helmuth Osthoff)
(kleine terts hoger) (met de vertaling in het Duits)
-Lowinsky E.E., Humanism in the Music of the Renaissance, Music in the culture of the renaissance, Chicago, 1989, p. 186 (overgenomen uit de Opera omnia)
14. intabulaties, diminuties, tientos:
online – intabulatie - IMSLP
Nieuwe intabulatie door Anton Höger voor twee luiten, unisono (2009)
http://conquest.imslp.info/
MUSICOLOGISCHE UITLEG:
15. Bossuyt op. cit. 1985:
p. 122: "was terzelfdertijd in Vlaanderen en Duitsland als in Italië in omloop",
p. 124-125: "een type-voorbeeld van de expressieve declamatorische stijl.”
Willaert bereikt hier, met een minimum aan middelen, de uiterste mogelijkheden van affectieve expressie. Heel toepasselijk koos hij de frygische modus, die het meest geëigend is voor de weergave van droevige affecten. Ook de lage tessituur draagt bij tot het scheppen van een sfeer van immense treurnis - c" als hoogste toon in de cantus, E als laagste in de bas. (.) Met Dulces exuviae schiep Willaert een ontroerende "tragische monoloog", een meesterwerk van dramatische expressie, dat vooruitloopt op de grootse verwezenlijkingen op dit vlak die op naam staan van Orlandus Lassus, waaronder een Dulces exuviae.
p. 152: "Dit werk is een uitstekende illustratie van de 'nieuwe klankstijl'”
p. 186 (notenvoorbeeld 25)
17. Scott Metcalfe
in het tekstboekje voor een concert door “Convivium musicum”, waarvan hij de dirigent is.
We begin with Willaert, whose scrupulous attention to declamation ensures that each syllable of Virgil's poetry is given just the proper weight and length. The music largely eschews imitation and pauses at logical and dramatic moments in the poetry, creating the effect of a tragic chorus reciting. (…)
Dido's nobility is most evident in Willaert's motet, which continues beyond “sub terras ibit imago,” where other settings conclude, to Dido's listing her greatest accomplishments, including the founding of a city, that powerful symbol and locus of Renaissance civilization.
17a. opgedragen aan kardinaal Antoine Perrenot de Granvelle
OPNAMEN:
18. lp’s:
-lp 59 The Music of Adrian Willaert
The Ambrosian Singers olv Denis Stevens
CBS 1968
=cd 151
-lp 69 English and Italian Music for Viols and Voice
Valerie Kinslow, soprano
Dulces Musicae. 1981
18. lp’s
lp 83 = cd 322
19. cd’s:
-cd 13 The Flemish Masters
vol. 1: Netherlands in Italy in the 16th century
Pomerium Musices dir. Alexander Blachly
-*cd 31 THE SPIRIT OF THE RENAISSANCE.
Weser-Renaissance o.l.v. Manfred Cordes
a capella
CPO 999 294-2. 1995
luister ook op SPOTIFY : nummers – dulces exuviae
-cd 45 / Kidger P012
Rome’s Golden Poets
a cappella settings of Latin Verse
The Saint Louis Chamber Chorus o.l.v. Philip Barnes
eigen beheer SLCCC
1999
--cd 151 Adrian Willaert
The Ambrosian Singers o.l.v. Denis Stevens
ACCADEMIA MONTEVERDIANA AM 23
=lp 59
-cd 184 PHÖNIXVÖGEL
Weser-Renaissance o.l.v. Manfred Cordes
Tage alter Musik in Herne 2006
2007
Zie hierboven cd 31
-cd 190 DIDO'S LAMENT
Convivium Musicum (Boston) o.l.v. Metcalfe Scott
Label: CONVIVIUM PRODUCTIONS
2007
http://convivium.org/
-cd 227 VINUM ET MUSICA
Songs & Dances from Nuremberg Sources
CHALLENGE CLASSICS CC72544
2012
Dominique Visse, contratenor
Capella de la Torre o.l.v. Katharina Baumi: William Dongois (cornet), Hildegard Wippermann (alto shawm, dulcian), Detlef Reimers (sackbut), Annette Hils (bass dulcian, recorder), Klaus Eichhorn (organ, regal organ) & Katharina Bäuml (shawm, dulcian and direction)
Meer info : http://www.prestoclassical.co.
luister ook op SPOTIFY : albums – vinum et musica
-cd 254 IMAGO.
Virgilio nella musica del Rinascimento
Le Labyrintho o.l.v. Walter Testolin
STRADIVARIUS 6085964 of 37065
2016/2017
5 diapasons
-cd 271 Love and Death in the Sixteenth Century
Kew Philarmonic Chamber Choir o.l.v. Stephen Kerr
Eigen beheer (?), 2014
-cd 276 IMAGINARIO
De Un Libro De Música De Vihuela
Armonia Concertada met Maria Cristina Kiehr sopraansolo en gitaar
ARCANA A460
2019
luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube.
luister ook op SPOTIFY: album - imaginario
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/
of https://app.idagio.com/
-cd 322 = lp 83
ADRIANO 4
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
EVIT PENGUIN CLASSIC
2023 EPRC 0051
Ook op Spotify : Adriano 4
Op YOUTUBE
https://www.youtube.com/watch?
Bragi a-capellakoor o.l.v. Rein De Vries. (gefilmd live uitvoering)
20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)
3’50” Dionysos Now! - 4’56” Cappella de la Torre
Volg ons op Facebook 