Adriaen Willaert - schilderij door Titiaan

Contact | Nieuwsbrief | Sitemap


Oeuvre

OEUVRE ALFABETISCH : P

We kunnen hier niet alle composities uitvoerig behandelen. Daartoe is er te weinig plaats. Wil je van een bepaald werk meer informatie hebben, schrijf ons en we zullen u bijna zeker kunnen helpen.
info@adriaenwillaert.be

Structuur van de gegevens · Referentie handschriften en drukken (sigla) · RISM-lijst
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z

Terug naar overzicht oeuvre.

P

364.
Kidger D031, p. 22, p. 165, p. 185, p. 250,
PANGE LINGUA GLORIOSI

 2. ondertitel:

In Festo Corporis Christi. Ad Vesperas. Hymnus

3. gecomponeerde delen:

2. Nobis datus, nobis natus
4. Verbum caro
6. Genitori, genitoque

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: E (in alle delen)
in strofe 4.: c3-c3-c4-F4
in strofe 6.: c2-c3-c3-c4-c4-F4

5. aantal stemmen:

2. Nobis datus: C,A,T,B
4. Verbum: C,A,T,B
6. Genitori: C,A[I],A[II],T[I],T[II],B (geen canon)

6. genre :

hymne

7. reeks :

Hymnorum Musica, nr 14

8. tekst :

De onpare strofen worden in het gregoriaans gezongen in de derde modus.
Zie Liber Usualis. Doornik. 1953. p. 957

1.
Pange, lingua, gloriosi
Corporis mysterium,
Sanguinisque pretiosi,
quem in mundi pretium
fructus ventris generosi
Rex effudit Gentium.

2.
Nobis datus, nobis natus
ex intacta Virgine,
et in mundo conversatus,
sparso verbi semine,
sui moras incolatus
miro clausit ordine.

3.
In supremae nocte coenae
recumbens cum fratribus
observata lege plene
cibis in legalibus,
cibum turbae duodenae
se dat suis manibus.

4.
Verbum caro, panem verum
verbo carnem efficit:
fitque sanguis Christi merum,
et si sensus deficit,
ad firmandum cor sincerum
sola fides sufficit.

5.
Tantum ergo Sacramentum
veneremur cernui:
et antiquum documentum
novo cedat ritui:
praestet fides supplementum
sensuum defectui.

6.
Genitori, Genitoque
laus et jubilatio,
salus, honor, virtus quoque
sit et benedictio:
Procedenti ab utroque
compar sit laudatio.

liturgie van de vespers "In Festo Corporis Christi"

1.
Bezing, tong,
het Mysterie van het glorieuze Lichaam,
En van het kostbaar Bloed,
Dat tot prijs voor de wereld,
Een vrucht van edele schoot,
De Koning der volkeren heeft uitgestort.

2.
Voor ons gegeven, voor ons geboren,
Uit een ongerepte Maagd,
En op aarde vereerd,
Heeft Hij, nadat het zaad van het woord was uitgestrooid,
Het toeven hier besloten,
Met een wonderbare orde.

3.
In de nacht van het hoogste avondmaal,
Aanliggend met zijn broeders,
De gehele wet in acht nemend,
Met het wettelijk voedsel,
Tot voedsel voor de schare van twaalf,
Gaf Hij zichzelf met eigen hand.

4.
Het Woord als vlees maakt echt brood
Door een Woord tot Vlees;
En de wijn wordt het Bloed van Christus;
En als de zintuigen falen,
Volstaat, om het oprechte hart te versterken,
Het geloof alleen.

5.
Laten wij dan, diep gebogen,
Prijzen 't grote sacrament;
Dat de oude wetten wijken
Voor het nieuwe Testament.
Geve het geloof het inzicht,
Waar het zintuig niets herkent.

6.
Aan de Vader, aan de Zoon ook
Weze lof en eer gebracht;
Steeds zal men Hun beiden brengen
Eer en roem en hulde kracht.
Hem die voortkomt uit Hen beiden,
Zij gelijke dank gebracht.

Vertaling: wikipedia
Letterlijke vertaling van de eerste 4 strofen.
Een poëtische vertaling van het Tantum Ergo, laatste twee strofen.

9. eerste gedrukte uitgave:

1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae excellentissimi Adriani Willaert.
Herdrukt in 1550.

10. RISM:

1542b - W 1113 / 1550b - W 1114

11. CMM: 

3-07 pp. 83-91 (bron: 1542b)

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/ compositions/18055/

12. vindplaatsen:

msBolSP 45 nr 33 (enkel 2de strofe) - PiacD - TrevBC 13 (enkel 2de strofe)
druk (W1113) 1542 : D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550 BarcBC - I BolC (S, A)

13. andere recente uitgaven:

online – 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/ Hymnorum_musica_(Scotto,_ Girolamo)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:


De inzet van de tenor en verder ook de melodie van de cantus zijn geïnspireerd op de gekende gregoriaanse melodie.

17aKidger 2005

p. 128. In het ms BolSP 45 nr 28 zijn de strofen IV en VI met een andere tekst, nl. als contrafact met Gloria Deo.

17b.

Het handschrift MS 13 in de Biblioteca Capitolare del Duomo te Treviso werd gekopieerd in 1563 naar de "libri del messer Adriano", die Willaert geschonken had aan zijn leerling en vriend Antonino Barges, kapelmeester aan de dom te Treviso. Het omvat 19 werken van Willaert waarvan 10 in Hymnorum musica te vinden zijn.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

-cd 169. CORPUS MYSTERIUM
Lisson Grove Choir o.l.v. Claude Crozet

20. duur:

=====

365.
Kidger B071, p. 122, p. 212
PARCE MIHI DOMINE

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. Parce mihi Domine
2. Peccavi quid faciam

4. tonal type:

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

8. tekst :

9. eerste gedrukte uitgave:

10. RISM:

11. CMM:

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/ compositions/25601/

12. vindplaats:

msBerlGS

13. andere recente uitgaven:

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

ook toegeschreven aan Ivo Barry of Barri

OPNAMEN

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

366.  
Kidger B072, p. 13, p. 28,  p. 212, p. 332
PARENS TONANTIS MAXIMI

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

Parens tonantis maximi (eendelig)

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis: G

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Motettorum IV vocum

8. tekst :

Parens tonantis maximi,
Regina terrae atque aetheris,
Mortalium quae crimina
Nutu abluis tantum tuo
Pro me parentem et filium
Cum Spiritu Sancto roga,
Et Trinitatem hanc maximam,
Ut vota prosperent mea
Mihi benignam reddito.

Moeder van allergrootste waarde
Koningin van wereld en heelal.
Door uw tussenkomst
worden de misdaden van de stervelingen gewist.
Spreek voor mij ten goede bij uw Vader, uw Zoon
de Heilige Geest
en vooral de Heilige Drievuldigheid.

9. eerste gedrukte uitgave:

1539, Venetië, Andrea Antico en Brandino en Ottaviano Scotto, Motetti di Adrian Willaert . libro secondo a quattro voci . folio 2.
1545, Antonio Gardano, Adriani Willaert musici celeberrimi. musica quatuor vocum. folio 5

10. RISM:

1539b - W 1108 / 1545  - W 1109

11. CMM:

3-02, pp. 23-26 (bron:1545 )

12. vindplaatsen:

ms: geen
druk (W 1108) 1539: D 
Mbs (Zie hier verder : online) - I BolC, PLn, VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk (W 1109) 1545: A Wn - B Aa - D Eichstätt,. Staats- und Seminarbibliothek (T) - Fup (A) - Mbs (Zie hier verder : online) - E VallaC (A) - F Pn (A - onvolledig) - GB Lbl - PL Krakow

13. andere recente uitgaven:


online
 – (W 1108) 1539 – München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00073119

online
 – (W 1109) 1545 – München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071933

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

367.
Kidger G049, p. 55, p. 276-277, p. 357
PASSA LA NAVE MIA

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


1. Passa la nave mia
2. Pioggia di lagrimar

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c2-c3-c3-F3 / finalis: D
2. Pioggia di lagrimar: finalis: G

5. aantal stemmen:

6-st.(C-A-VI-V-T-B) C is voor sopraan, A is voor alt, VI is voor alt, V is voor tenor, T is voor tenor, B is voor bas.

6. genre :

madrigaal

7. reeks :

Musica Nova, madrigaal nr 42

8. tekst :

Passa la nave mia colma d’oblio
Per aspro mare, a mezza notte, il verno
Enfra Scilla e Caribdi; et al governo
Siede’l signor, anzi ’l nimico mio.


A ciascun remo un pensier pronto e rio
Che la tempesta e ’l fin par c’habbi à scherno;
La vela rompe un vento humido, eterno,
Di sospir, di speranza e di desio.


Pioggia di lagrimar, nebbia di sdegni
Bagna e rallenta le già stanche sarte,
Che son d’error con ignorantia à torto.


Celansi i duo miei dolci usati segni :
Morta fra l’onde è la ragion e l’arte,
Tal ch’incomincio a desperar del porto.

Francesco Petrarca. Canzon 189

Mijn scheepje, met vergetelheid bevracht,
weet bij zwaar weer des winters en bij nachte
langs Scylla en Charybdis voort te jachten;
mijn vijand staat aan ‘t roer en heeft de macht.

Aan elke riem een kwalijke gedachte
die, zo te zien, om storm en schipbreuk lacht;
het zeil scheurt door een stormwind met de kracht
van zuchten en van blijvend, hoopvol smachten.

Drijfnat is ‘t slappe, afgematte want
(geknoopt door onkunde, gestrengd door kwaad)
door tranenregens en mist een misdaad.

Mijn sterren zijn verdwenen alle twee,
rede en kunst verzwolgen door de zee:
ik wanhoop of ik ooit nog kom aan land.

Vertaling :Peter Verstegen, "Francesco Petrarca - Het Liedboek - Canzoniere"
Amsterdam. 2008.

9. eerste gedrukte uitgave:

1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert
Herdrukt in 1569 (verloren)

10. RISM:

1559a - W 1126

11. CMM:

3-13, pp. 61 - 67 (bron: 1559a)

12. vindplaatsen:

ms: geen

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866 pp.98-99

online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

online – partituur in moderne noten – CPDL (Allen Garvin)
http://www1.cpdl.org/wiki/ images/c/cb/29-willaert-- passa_la_nave--pioggia_di_ lagrimar--comb--0-score.pdf

-*Roche, Jerome, en Elizabeth Roche, eds. The Flower of the Italian Madrigal: For Mixed Voices. Vol. II, New York, 1988.
met de Engelse vertaling - bron: 1559
Bestellen bij SHEETMUSICplus (GA.GM3202)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

17.
 Jerome Roche, op. cit. 1988,

p. 223.
One last Petrarch sonnet, making much of the maritime metaphor (stormly seas-restless passion) and sonorously set to music in Willaert's sumptuously produced Musica nova. The composer contrives to set the words syllabically most of the time, so although the texture as a whole is rich in contrapuntal activity there is every scope for each voice individually to shape the musical phrases according to verbal color and stress. That way the continuously lush scoring will sound anything but dull and unvaried.

17a.

Lionel Pike. Hexachords in Late-Renaissance Music. Aldershot. 1998.

p. 33
... wijst op het zinvol gebruik van Eb - mi-mol (of modulatie naar de onderkwint) op het woordje"dolce" (maten 101-105).

"At a repetition of the word 'sweet' (or 'soft') a composer may well move in a flatward
direction: (...) two adjacent settings of 'dolce' would have less effect if both used Bb than if
the second 'capped' the first by moving to Eb."

Hetzelfde aan het woord "lagrimar". (maten 78 - 85)

OPNAMEN:

18. lp’s:

-lp 14
Wiener Blokflötenensemble
Das Alte Werk AW 642033
=cd 63

-lp 81 = cd 315
ADRIANO 2
Dionysos! Now o.l.v. Tore Tom Denys
EVIL PENGUIN CLASSIC
2021 EPRC 0043

19. cd’s:

-*cd 63 Venice Music
Wiener Blockflötenensemble
Celestial Harmonies Records
=lp 14

-*cd 210 MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814
2009
grote terts lager

luister ook op SPOTIFY – nummers – passa la nave

-cd 242 WATER MUSIC
Capella de la Torre.
enkel eerste deel

luister ook op SPOTIFY – nummers – passa la nave
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/works/ 19309736

-cd 250. CO'L DOLCE SUONO
Het ensemble Arcimboldo o.l.v. Thilo Hirsch met Ulrike Hofbauer sopraan.
Sopraan + blokfluit + strijkers (enkel eerste deel)
Label: AUDITE

Passa la nave bew. voor stem en kamerorkest door Thilo Hirsch

https://www.prestomusic.com/ classical/composers/2182-- willaert

luister ook op SPOTIFY: nummers – passa la nave

-cd 315 = lp 81
ADRIANO 2
Dionysos! Now o.l.v. Tore Tom Denys
EVIL PENGUIN CLASSIC
2021 EPRC 0043

bevat ook van Willaert : Regina coeli laetare, Missa sex vocum super ‘Benedicta”, O dolce vita mia

20. duur: (de snelste versus de langzaamste uitvoering)

2’50” Capella della Torre (1ste deel) - 3‘34“ Co’l dolce suono (1ste deel) - 5'26" Singer Pur (twee delen)

=====

367a
Kidger E013, p. 124, p.144 (een kort fragment) p.254, p. 348
PASSIO DOMINI NOSTRI JESU CHRISTI SECUNDUM JOHANNEM

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

geen wijzigingstekens / sleutelcombinatie: C1, C3, C3, F4, C4, C3 / finalis: e

5. aantal stemmen:

2 tot 6-stemmig

6. genre :

passie

7. reeks :

8. tekst :


Evangelie van de H. Joannes. 18, 1-42. 19, 1-37
(Latijnse tekst volgens de oude vulgaatvertaling)

tekst online: 
http://www.drbo.org/ lvb/chapter/50018.htm


9. eerste gedrukte uitgave:


1557, Parijs, Adriaen Le Roy en Robert Ballard, 
Passio Domini nostri Jesu Christi secundum Joannem... (Cipriaen De Rore)

10. RISM:

11. CMM:

DIAMM : I-MOd MS Mus. IX - DIAMM [nr 44](ff. 89v-94v,  pp. 186-196)

12. vindplaatsen:

ms: I BolC Q24 - ModD 9 (anoniem) (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

Schmitz, Arnold, ed. Oberitalienische Figuralpassionen des 16. Jahrhunderts. Mainz, 1955
(Musikalische Denkmäler, Band I) (bron: 1557)

online – ms - ModD 9: nr 44 Jesum Nazarenum
(een kort fragment uit de Johannespassie)

DIAMM : 
I-MOd MS Mus. IX - DIAMM [nr 44](ff. 89v-94,  pp. 186-196)

online – ms – Bologna – Museo internationale e biblioteca della musica. Catalogo Gaspari. MS Q24
http://www.bibliotecamusica. it/cmbm/viewschedatwbca.asp? path=/cmbm/images/ripro/ gaspari/_Q/Q024/

cantus:              c1. p. 28-45.
altus:                c3. p. 121-141.
tenor:                c3. p. 218-236
bassus:              f4. p. 306-324
quintus:             c4. p. 370-371
sextus :             c3. p. 414-415


14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

17.
Kidger op. cit. 2005 p. 348

"The attribution of this work is problematic, though Willaert seems the more likely candidate.

17a. Arnold Schmitz. 1955

Oberitalienische Figuralpassionen des 16. Jahrhunderts. Mainz, 1955 (Musikalische Denkmäler, Band I) met uitvoerige inleiding in het voorwoord. 

"In BolC Q24 wird Willaert als Komponist der Passion angegeben. Schon Kade (Die ältere Passionskomposition, Gütersloh, 1893) hat trotzdem an der Autorschaft Rore's festgehalten, gestützt auf die Angabe des Pariser Drucks (Le Roy et Ballard), der älter ist als BolC.", p. 11*.

17b. A.W.F. – A.W.S. Nieuwsbrief. 29 februari 2009.

Van deze PASSIO DOMINI NOSTRI JESU CHRISTI SECUNDUM JOANNEM bestaan er slechts twee volledige oude bronnen: vooreerst een manuscript in het Civico Museo Bibliografico Musicale te Bologna (BolC Q24) en daarnaast een gedrukte versie afkomstig van de Parijse drukkers Adriaen Le Roy en Robert Ballard. Een handschrift in Modena bevat enkel een fragment. 
De gedrukte versie is uit 1557 en schrijft de compositie toe aan Cypriaan De Rore. Het manuscript daarentegen is niet gedateerd en vermeldt als componist Adrianus Willaert. 
Musicologen zijn het niet eens wie de echte auteur is.
Duidelijk is dat de twee versies niet van elkaar zijn afgeschreven. Er zijn nogal wat verschillen zodat men mag veronderstellen dat de passie in de loop der jaren bewerkt is geworden en er wellicht verschillende "handschriftfamilies" in omloop zijn geweest. 
Arnold Schmitz heeft de passie uitgegeven in 1955 ( Oberitalienische Figuralpassionen des 16. Jahrhunderts ) en is de mening toegedaan dat de Parijse versie van Le Roy en Ballard de oudste is en dus de meest oorspronkelijke. Voor hem is het duidelijk dat De Rore de auteur is. Prof. Schmitz heeft dan ook zijn publicatie, op enkele kleine passages na, op die versie gebaseerd. De Passiecompositie moet in Ferrara ontstaan zijn en daardoor stelt men dat ze moet gecomponeerd zijn in de korte periode waarin De Rore daar verbleef, nl. tussen 1544 en 1547. Het handschrift uit Bologna, dat ook nog andere composities bevat, waaronder drie motetten van Willaert, is wellicht heel wat later, later zelfs dan de gedrukte versie. Schmitz stelt dat de verschillen tussen de twee versies komen van latere toevoegingen aan het Bolognamanuscript. Bijv.: in de Parijse versie zijn de delen met de woorden van Christus tweestemmig, in het manuscript driestemmig. De driestemmige versie heeft als onder- en bovenstem dezelfde muziek als de tweestemmige. Er is dus een derde stem meer in het midden. Voor Schmitz is die middenstem duidelijk ("Nogal onhandig" , zegt hij) tussen de twee oorspronkelijke stemmen bijgecomponeerd. 
Bernhard Meier, die de opera omnia van Cipriano de Rore heeft uitgegeven, heeft de passie niet opgenomen in zijn publicaties omdat hij ze toeschrijft aan Willaert. Hetzelfde doet David M. Kidger in zijn "Adrian Willaert. A guide to research". Beiden wijzen, zonder veel argumenten evenwel, naar de stijl. Het is hier echter niet gemakkelijk vanuit de stilistische kenmerken conclusies te trekken want het werk is eerder sober uitgewerkt. Het is namelijk duidelijk in functie van de liturgie geschreven en niet voor concertuitvoering. In de goede week worden in de passieliturgie traditioneel de vier passieverhalen voorgedragen, aan één stuk door, in een gregoriaanse recitatiefstijl. De polyfone versies komen uit die traditie voort en blijven dus deze eerder sobere declamatiestijl volgen. 

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

19. cd’s:


*-cd 173. CIPRIANO DE RORE. PASSIO D.N. JESU CHRISTI SECUNDUM JOHANNEM
Huelgas Ensemble o.l.v. Paul Van Nevel
Baroque Esprit - DHM 
1988 

luister ook op YOUTUBE
https://www.youtube.com/watch? v=26ljVX5Jfns
luister ook op SPOTIFY: albums – Passio Domini Nostri (bevat ook de andere 6 nummers, die niet tot de eigenlijke passie behoren)
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ passio-domini-nostri-jesu- christi-secundum-johannem
(bevat ook motetten, die niet tot de eigenlijke passie behoren)

*-cd 322 = lp 83
Adriano 4.
Dionysos Now! o.l.v. Tore Tom Denys
Evil Penguin Classic EPRC 0051
2023

Ook nog andere nummers van Willaert.
Luister op SPOTIFY

20. duur:
(zonder de motetten)

Dionysos Now 49’29”  - Huelgas 58’40”

=====

368.
Kidger B073, p. 12, p. 27, p. 74, p. 121, p. 141, p. 160, p. 182, p. 212, p. 332, p. 342
PATEFACTAE SUNT JANUAE COELI
Patefacte sunt januae
Patefacte sunt janue coeli.

2. ondertitel:

bij Attaingnant: De Sancto Stephano

3. gecomponeerde delen:

1. Patefactae sunt januae coeli
2. Mortem enim quam salvator,

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4/ finalis: F (in beide delen)

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Motettorum IV vocum liber primus nr 24

8. tekst :

Patefactae sunt januae coeli
Christi martyri
beato Stephano
qui in numero martyrum inventus est primus:
et ideo triumphat in coelis coronatus.


Mortem enim, quam Salvator noster dignatus est pro omnibus pati
hanc ille primus reddidit Salvatori.

Et ideo triumphat in coelis coronatus.

De poorten van de hemel werden geopend
voor de zalige Stefanus, martelaar van Christus.
Hij was de eerste onder de martelaren
en zo werd hij gekroond in de hemel.

Hij was de eerste om aan de Verlosser de dood terug te geven,
die de Verlosser zelf had ondergaan voor ons allemaal.
Zo werd hij gekroond in de hemel.

9. eerste gedrukte uitgave:

15344, Parijs, Pierre Attaingnant, Liber secundus quinque et viginti musicales quatuor vocum motetos
1539  – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quatuor vocum..... liber primus. nr. 24.
1545b - W1107, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musici celeberrimi...... musica quatuor vocem.

10. RISM:

15344 / 1539  - W1106 / 1545b - W1107

11. CMM:

3-01 pp. 110-113 (bron: 1545b – W1107)

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/ compositions/20890/

12. vindplaatsen:

ms: BerlGS 7 - PadBC D27 - GB British LibraryTrevBC
druk 15344: A Wn
druk 1539  - W1106: D. München. Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)- I PLn (zonder S), VIb(S) PL Krakow (A, T)
druk 1545b - W1107: A 
Wn - D Hs, LÜh, München. Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online), - F Pn(A) - GB British Library - I VIb(S) - P C (A) - PL Krakow - VAT Rvat-sistina

13. andere recente uitgaven:

online – 1539  – W1106 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00073118

online – 1545b - W1107 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00073520

-Smijers, Albert, ed. Treize livres de Motets parus chez Attaingnant, 1936, Parijs, vol. 2, p. 176. (bron: 15344)

-Res Musica antiqua : Venise : USA, 1981
ERMA 41, p. 5-9; 5p.

-Colussi, Franco ed., Pizzicato Verlag Helvetia. 2003 (ATTB).
=electronische versie "Solero"
Free Hand Music nr 15350975

-www.sheetmusicnow.com (=CMM 3-01 met toevoeging van de maatstrepen tussen de noten op de notenbalken)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

16
. Schiltz. op.cit. 2003

p. 168: "verwijst naar de H. Stefanus" (feest op 26 december)

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

369.
Kidger B074, p. 28,  p. 73
(2x), p. 81, p. 82, p. 100, p. 131, p. 132, p. 135, p. 137, p. 139 (2x),
p. 140, p. 141, p. 158, p. 160, p. 170, p. 171, p. 172, p. 173,  p. 178, p. 179, p. 189, p. 191, p. 192
(2x), p. 193, p. 212, p. 293 (K009), p. 297 (K019), p. 332, p. 338 (2x), p. 339, p. 340, p. 342,
p. 345
PATER NOSTER a 4 
(versie 1) + a 4 (versie 3)

2. ondertitel:

Oratio Dominicalis (Attaingnant)

3. gecomponeerde delen:

1. Pater noster (versie 1)
2. Ave Maria (versie 3)

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis G (in beide delen)
Attaingnant: c2-c3-c4-F4
Tielman Susato: Het Ave Maria een kwart hoger getransponeerd

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Motettorum IV vocum liber secundus nrs 1 en 2

8. tekst :

Pater noster, qui es in coelis
Sanctificetur nomen tuum:
Adveniat regnum tuum,
Fiat voluntas tua in coelo et in terra.
Panem nostrum quotidianum da nobis hodie
Et dimitte nobis debita nostra
Sicut et nos dimitimus debitoribus nostris.
Et ne nos inducas in tentationem.
Sed libera nos a malo.

tekst uit de Latijnse liturgie, gebaseerd op Mattheus 6, 9-13

Onze Vader, die in de hemel zijt,
uw naam worde geheiligd,
uw Rijk kome,
uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood
en vergeef ons onze schulden
zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren
en breng ons niet in beproeving
maar verlos ons van het kwade.

(versie van de hedendaagse katholieke liturgie)

Ave Maria.
Gratia Plena. Dominus tecum.
Benedicta tu in mulieribus en benedictus fructus ventris tui, Jesu.
Sancta Maria, Regina coeli, dulcis et pia,
o Mater Dei, ora pro nobis peccatoribus,
ut cum electis te videamus

(De tekst verschilt gedeeltelijk van die in de huidige liturgie):

Wees gegroet, Maria
vol van genade. De Heer is met U.
Gezegend zijt gij boven alle vrouwen
en gezegend is de vrucht van uw lichaam Jezus.
Heilige Maria, Koningin van de hemel, zacht en vroom,
O Moeder van God, bid voor ons zondaars
opdat we U met alle uitverkorenen zouden kunnen ontmoeten.

9. eerste gedrukte uitgave:

-153210, Lyon, Jacques Moderne, Primus liber cum quatuor vocibus. "Motteti del fiore"
-15344 , Parijs, Pierre Attaingnant, Liber secundus quinque et viginti musicales quatuor vocum motetos. (enkel het eerste deel)
-15387 , Neurenberg, Johann Petreius, Modulationes aliquot quatuor vocum.
-153912, Venetië, Antonio Gardano, Primus liber cum quatuor vocibus fior de mottetti. Mottetti del Fiore.
-1545  - W 1109, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musici celeberrimi. musica quatuor vocum . liber secundus.
-15454, Venetië, Antonio Gardano, Flos florum. Primus liber quatuor vocibus. Mottetti del fior .
-154614, Sevilla, Juan De Leon, Tres Libros de Musica en Cifras para Vihuela. Libro Tercero (enkel het Pater Noster)
-15527 =155235  , Salamanca, Libro de musica de vihuela … por Diego Pisador (Ave Maria en daarna Pater noster)
-15532, Parijs, Nicolas du Chemin en Claude Goudimel, Liber primus collectorum modulorum. (enkel het eerste deel)
-15543, Sevilla, Martin de Montescoda, Libro de Musica para Vihuela intitulado Orphenica Lyra (enkel Ave Maria)
-1554, Antwerpen, Tielman Susato, Liber quartus ecclesiasticarum cantionum (Philippe de Vuildre)
-15646, Venetië, Rampazetto, Mottetti del Fiore a quattro voci, novamente ristampati, et con somma diligentia revisti et corretti. Libro primo (Niet vemeld bij Kidger op.cit. 2005 – Zie hier verder : online)

10. RISM:

153210 / 15344 / 15387 / 153912 / 1545  - W 1109 / 15454 (Flos florum) / 154614 (tabul.) / 154634 (tabul.) / 154725 (tabul.) / 154812 (tabul.) /15527 =155235 (tabul.) / 1553/ 15543 / 15548 /155432 (tabul) /15646

11. CMM:

3-02 pp. 11-14 (bron: 1545 )

DIAMM: E-SI Ms. 21 - DIAMM 
(nr 26)(ff 089-94)(pp 178-187)

12. vindplaatsen:

een 15-tal ms: o. m. Brussel Conserv. ms 27766 - HerdF – LeipU 49 - MunU - RegB – Silos A21 (Zie hier verder : online) - ParisBNC 851 Bourdeney ms (Zie hier verder : online)  - GB LonRC - CasAC N(H) - FlorD - RomeSC - NL LeidGA (Leiden, Gemeentearchief - Codex E ms 1442) (Zie hier verder : online). - VAT VatVM 571 nrs 31 en 32. beelden: 27v tem 29r. (altus) (Zie hier verder : online) - VatP 1976-1979 (gemaakt in het atelier van Petrus Alamire te Mechelen ca. 1527) (Zie hier verder : online) - VS Newberry Library, Chicago (zonder A)

druk 1532: B KBR Fétis 1682 (A)  - GB Londen British Library (zwart – wit)
druk 15387: A Wenen (Zie hier verder : online)
druk 15397: D 
Mbs (Zie hier verder : online) - GB LONRC (Zie hier verder : online) - ROMESC
druk 153912
 : GB London Library
druk (W 1109) 1545
Aa – D Mbs (Zie hier verder : online)
druk 154614 : E Biblioteca Digital Hispánica Bne.es (Zie hier verder : online intabulatie)
druk 15527 =155235
  E Biblioteca Digital Hispánica Bne.es (Zie hier verder : online intabulatie)
druk 1554E Biblioteca Digital Hispánica Bne.es (Zie hier verder : online intabulatie)
druk 15548: D 
Kassel Murhad'sche Bibliothek
druk 1554 (Fuenllana): Koninklijk e Bibliotheek van België
druk 15646: GB British Library (T) - I BolC (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:


online – ms – Silos Abadia Benedictina Santo Domingo 
E-SilosA 21.
Pater noster en Ave Maria
E-SI Ms. 21 - DIAMM (nr 26)(ff 089-94)(pp 178-187)

online – ms Bourdeney – Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851 (p. 13)
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/btv1b550075091/f510. image.r=Bourdeney

online – ms Alamire – VatP 1976-1979
  Heidelberg (beelden 8 tem 12: cantus)
https://digi.ub.uni- heidelberg.de/diglit/bav_pal_ lat_1976/0008/image

online – ms – VatVM 571 nr. 31 en 32. beelden: 27v tem 29r (altus)
https://digi.vatlib.it/view/ MSS_Vat.mus.571

online - ms - SilosA 21 - DIAMM
Info en online beelden 89v tem 94
https://www.diamm.ac.uk/ sources/1179/#/images

online - ms - Leiden
https://www.erfgoedleiden.nl/ collecties/archieven/ archievenoverzicht/scans/NL- LdnRAL-0502/4.8.1.5
of
https://www.erfgoedleiden.nl/ collecties/archieven/ archievenoverzicht/scans/NL- LdnRAL-0502/4.8.1.5/start/200/ limit/10/highlight/6 (beelden Pater Noster: 102-104/401)

online – 15387 – Wenen

https://digital.onb.ac.at/ RepViewer/viewer.faces?doc= DTL_4850638&order=1&view= SINGLE

Digitales Objekt
 : discantus
Digitales Objekt : contratenor
Digitales Objekt : tenor
Digitales Objekt : bassus

online - 15397 - Londen
https://repository. royalholloway.ac.uk/items/ c84156ce-33ef-f9c3-3281- 3652d0ebfc29/1/

online – (W1109) 1545 – München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071933

online – 15646 – Bologna (zwart-wit)
http://www.bibliotecamusica. it/cmbm/scripts/gaspari/ scheda.asp?id=5889

online - IMSLP (ATTB)
http://conquest.imslp.info/ files/imglnks/usimg/c/cd/ IMSLP210612-PMLP352531- Willaert-Ave-Maria-a4.pdf

-internet:
http://www.solovoces.com/e107_ files/downloads/part_sv094.pdf

-facsimile-uitgave 1548. Genève, Minkoff, 1982

-*Annie Bank, Amsterdam, 1950
Pater Noster en Ave Maria afzonderlijk uitgegeven
Pater Noster: G 119 (oorspronkelijke tonaliteit)
Ave Maria: serie G, één toon hoger

-*Harmonia H.U. 748 (Jos de Klerck)
(enkel het eerste deel: Pater Noster)
2 ½ toon hoger

-*Muziekgeschiedenis in voorbeelden. Homberg nr 46
(enkel het eerste deel: Pater Noster)

-*Roche, Jerome, ed., Masterworks from Venice
Londen, Faber Music, 1994
(één toon hoger)

-*Vox Neerlandica, p. 42
Harmonia, 1995
(enkel het eerste deel: Pater Noster)

-Smijers, Albert, ed Treize livres de motets parus chez Pierre Attaingnant, 1936,Parijs, deel 2, p. 1
(enkel het eerste deel: Pater Noster) (bron: 15344)

-Sherr, Richard ed. The Moderne Motet Anthologies: Four-Voice Motets from the Motteti Del Fiore Series. Routledge, 1998.

-Slim, Harry Collin, A gift of madrigals and motets, Chicago-Londen, 1972, vol. 2, eerste reeks, nr 4 (enkel het eerste deel) (bron: 153210 )

-Chilesotti, Note circa alcuni liutisti italiani

-Faber Music (de 2 delen, één toon hoger)

http://icb.ifcm.net/en_US/ adrian-willaert-master-music- st-marks-venice/

14. intabulaties, diminuties, tientos:

154614, Sevilla, Juan de Leon. Alonso Mudarra. Tres Libros de music en cifras para vihuela.
Herdrukt in 154634.
Libro Tercero. beelden nrs 123-128 / 264.
folio 1-3 (enkel het Pater Noster)


online :
http://bdh-rd.bne.es/viewer. vm?pid=d-2688613.

-154812, Venetië, Hieronimus Scotto, Intabolatura di lautto libro secondo per (...) Iulio Abondante. (enkel het Pater Noster)
online – P Bibliothèque Nationale de France
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/bpt6k4500226x/f5.image


-15527 = 155235, Salamanca, Libro de musica de vihuela, agora nuevamente compuesto por Diego Pisador. Libro Sexto. Beelden 163-167 / 206. Folio 76-77
online :
Biblioteca Digital Hispánica (bne.es)

-15543  = 155432. Sevilla, Martin de Montescoda. Libro de musica para vihuela intitulado Orphenica Lyra.
Libro segundo, beelden 91-93 / 339 / folio 35-36.
online: Visualización detallada - Biblioteca Digital Hispánica (BDH) (bne.es)


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

De compositie van Willaert die vér de meeste drukken heeft gekend.

15.
 Bossuyt op.cit. 1985

p. 36, 37 (afb. 9 en 10), 38, 104:"Duidelijk voorbeeld van tekstexpressieve declamatiestijl op sed libera nos a malo. Graag beoogt Willaert een speciaal effekt in de eindmaten.
p. 105: Thematiek ontleend aan een Gregoriaanse cantus firmus, in alle partijen
geparafraseerd en als thema imitatief verwerkt.
p. 170 (vb. 10).

16. Schiltz op.cit. 2003

p. 12: "problematisch vanuit het standpunt van de musica ficta"
p. 163 vn. 9: "verschillende versies te vergelijken"

A.W.F. – A.W.S.: Voor nog meer informatie over dit werk, klik op "toplijst"

17. Susan Boynton.  

Tekst van de bijsluiter: In his motet Pater noster – Ave Mariafirst published in 1532, the second tenor quotes the plainchant melodies of the two prayers, providing the structural foundation for the surrounding counterpoint. Willaert highlights the concluding phrase of the Our Father, ‘deliver us from evil’, with slow simultaneous declamation, in contrast with the predominant texture of flowing imitative polyphony. He reserves a similar style for the words addressed to the Virgin Mray (‘Holy Mary, Queen of Heaven, sweet and good, o Mother of God’) near the end of the second part of the motet, which employs a version of the text that was known primarily in Italy at the time.

OPNAMEN:

18. lp’s:

-*lp 20 Arti Vocali, Kronenburg
EUROSOUND ES 46 251

-lp 29 MUSICKE OF SUNDRIE KINDES
The Consort of Musicke o.l.v. Anthony Rooley
1975
(hier toegeschreven aan Jacob Obrecht)
The Consort Of Musicke – Musicke Of Sundrie Kindes (1976, Vinyl) - Discogs

-*lp 30 ADRIAN WILLAERT. MOTETS FOR FOUR VOICES
Boston Camerata Motet Choir o.l.v. Joshua Rifkin
NONESUCH H-71345
1975

-lp 52 Alonso Mudarra integral
Rosemarie Meister / Jorge fresno
HISPAVOX S 96.304 (3 lp)
=cd 259

-lp 77 PATER NOSTER
Niederrheinische Chorgemeinschaft o.l.v. Hartmut Schmidt
KOCH SCHWANN 313001
zie cd 157

19. cd’s:

-*cd 44 Vox Neerlandica I (enkel eerste deel: Pater Noster)
Nederlands Kamerkoor o.l.v. Paul Van Nevel
NM Classics 92064. 1997

luister ook naar de volledige cd op SPOTIFY : albums - vox neerlandica I

-*cd 49 Adrian Willaert
Oxford Camerata olv Jeremy Summerly
NAXOS 1995
(enkel tweede deel: Ave Maria  )

-*cd 58 The Music of Orlando di Lasso and his contemporaries (enkel het eerste deel: Pater Noster)
Currende o.l.v. Erik van Nevel
TELARC DSD CD-80521. 1998

YouTube: 
http://www.youtube. com/watch?v=ASvlV7GJSyo

-cd 128 SOUNDS OF SERENITY
Drienerloos Vocaal Ensemble o.l.v. Valentijn Smit
in eigen beheer

-cd 133 UBI MUSICA
Kamerkoor Couleur Vocale. 1997

-cd 156 METAMORPHOSES: THE GENESIS
Osnabrücker Jugendchor o.l.v. Johannes Rahe
TELDEC CLASSICS 1993 - 1995

-cd 157 PATER NOSTER
Niederrheinische Chorgemeinschaft o.l.v. Hartmut Schmidt
KOCH SCHWANN 313001
zie lp 077

-cd 158 CANTOS E DANÇAS DA RENASCENÇA
Côro de camara Dante Martinez o.l.v. Roberto de Regina
Columbia 60040

-cd 160 A GIFT FOR A KING
Magdala-koor o.l.v. David Skinner
2006
YouTube: 
http://www.youtube. com/watch?v=4JgQw8DJrpA

-cd 224 CROCE. MISSA SOPRA LA BATTAGLIA
AVE MARIA a 4 (versie 3)
Capella Marciana

YOUTUBE: enkel Ave Maria
https://www.youtube.com/watch? v=DPNbQhi0kic

-cd 245 LEIDSE KOORBOEKEN
Egidiuskwartet en college o.l.v. Peter de Groot
http://www.etcetera-records. com/album/376/leiden- choirbooks-vol-v
2014

vol. V, cd 1, track 9: Pater noster (versie 1 a 4)

luister ook naar alle cd's op SPOTIFY : artiesten - egidius kwartet

-cd 259 = lp 52?
Alonso Mudarra integral
Jorge Fresno (gitaar) en Rosemarie Meister (zang)
HISPAVOX S 96.304
https://www.discogs.com/Jorge- Fresno-Rosemarie-Meister- Alonso-Mudarra-Integral-/ release/12535595

luister ook op SPOTIFY: album – Alonso Mudarra – 2de cd nr 19

-cd 304
AND THE SUN DARKENED
Music for passiontide
New York Polyphony
BIS
2021

-Pater noster (versie 1) & Ave Maria (versie 3)

Zie ook YouTube : 
Pater noster & Ave Maria: I. Pater noster - YouTube (Alleen: Pater Noster)
Zie ook Spotify: albums: And the sun darkened (het volledig album)

YOUTUBE 1.

https://www.youtube.com/watch? v=QTRBqSbqK3M (enkel Pater Noster)

gregoriaans en daarna Willaert                                                                         
schola cantorum st. stephanus, conductor: Friedemann Kannengießer.

YOUTUBE 2.

Quartetto Miniato

20. duur: (De snelste tov. de langzaamste uitvoering)

3'55" Paul Van Nevel – Pater Noster - 5'06" Summerly – Ave Maria

=====

370.
Kidger B183, p. 18, p. 129 (enkel Ave Maria), p. 152, p. 232
PATER NOSTER a 6 (versie 2) + AVE MARIA a 6 (versie 4)

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. Pater Noster (versie 2)
2. Ave Maria gratia plena (versie 4)

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c2-c3-c4-c4-c4-F4 / finalis: G (in beide delen)
2. Ave Maria: c1-c3-c3-c4-c4-F4

5. aantal stemmen:

6-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Motetta VI vocum nrs 1 en 2

8. tekst :

Zie hier boven: Pater Noster a 4 (versie 1) en Ave Maria a 4 (versie 3)

9. eerste gedrukte uitgaven:

15383, Neurenberg, Formschneider (Grapheus), Secundus tomus novi operis (anoniem)
W1112 (1542), Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert . musicorum sex vocum ... liber primus


10. RISM:

W1112 (1542)

11. CMM:

3-04, pp. 1-6 en pp. 6-11 (als twee afzonderlijke composities) (bron: 1542a nr 1 en nr 2)

DIAMM :  "Mottetti a sei ed a sette voci" : https://edl.beniculturali.it/ beu/850016256

12. vindplaatsen:

druk W1112 (1542) : A Wn - B Koninklijke Bibliotheek van België KBR II.91.361 (zonder 6) - D Dresden Katholische Hofkirche (B – onvolledig) – Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - Mu (zonder T en B), RegB , Wolfenbüttel  (Zie hier verder : online) - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB British Library (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en 5)
druk ca 1560 : I ModE C.314 (Zie hier verder: online)

13. andere recente uitgaven:

online – I Modena – ModE C.314
https://edl.beniculturali.it/ beu/850016256 [nr 18], p. 56

pater noster:
cantus :             beelden : 64-65
altus :               beelden : 220-221
tenor :               beelden : 376-377
bassus :             beelden : 532-533
VI :                   beelden : 688-689
V :                    beelden : 842-843

ave maria:
cantus :             beelden : 66-67
altus :               beelden : 222-223
V :                    beelden : 378-379
bassus :             beelden : 534-535
VI :                   beelden : 690-691
tenor :               beelden : 844-845

online – W1112 (1542) – D. München. Bayerische Staatsbibliotek

https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de//view?id= bsb00074422
Het boek Sexta heeft hier enkel de eerste 18 nummers

online – W1112 (1542) – D Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek
WDB - Wolfenbütteler Digitale Bibliothek - drucke/3-1-musica-1s (hab.de)

online –CPDL - partituur in moderne noten
http://www1.cpdl.org/wiki/ images/8/82/Willaert_Pater_ noster.pdf

14. intabulaties, diminuties, tientos:

-1547. Enriquez de Valderrabano. Silva de Sirenas, Libro IV voor twee vihuelas


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15. Bossuyt op.cit. 1985

p. 104: "Bij de inzet: strenge imitatie waarbij de stemmen relatief snel op elkaar volgen."
p. 107: "bevat een canon in inversie tussen de derde en de vierde stem"
p. 173:  muziekvoorbeeld 14

OPNAMEN:

18. lp’s:

Dionysos Now!: Zie hieronder: cd 307

19. cd’s:

--cd 168 Silva de Sirenas , libro IV
bew. Enriquez de Valderrabano
Duo Chambure (Edward Martin en Philip Rukavina, vihuelas)
enkel het Pater Noster
MAGNATUNE.COM
2004

Luister ook op SPOTIFY : albums – duo chambure

-cd 307 = lp 80. Adriano1
Dionysos Now ! o.l.v. Tore Tom Denys
EVIL PENGUIN CLASSIC
lp : 2021 EPRC 0041
2020
enkel het Ave Maria

Enkel te beluisteren op SPOTIFY en dus niet op de lp !

19a. video

Dionysos Now  ! o.l.v.Tore Tom Denys
https://www.bing.com/videos/ search?q=youtube+dionysos+now! &&view=detail&mid=
D96EB6F92BAE54B15718D96EB6F92B AE54B15718&&FORM=VRDGAR&ru=%2F
videos%2Fsearch%3Fq%3Dyoutube% 2Bdionysos%2Bnow!%26%26FORM% 3DVDVVXX

enkel het Ave Maria a 6 (21'34)

20. duur:

4’08 Dionysos - 5’13 Duo Chambure

=====

371.
Kidger B075, p. 101, p. 103, p. 171, p. 177, p. 213
PATER PECCAVI a 4 (versie 1)

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. Pater peccavi in coelum et coram
2. Quanti mercenarii in domo patris

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F3 / finalis: G
2de deel: finalis: C

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Liber ecclesiasticarum cantionum quatuor vocum volgo (vulgo) moteta vocant

8. tekst :

Pater, peccavi in coelum, et coram te:
jam non sum dignus vocari filius tuus:
fac me sicut unum ex mercenariis tuis.

Quanti mercenarii in domo patris mei abundant panibus,

ego autem hic fame pereo!
Surgam, et ibo ad patrem meum, et dicam ei:
Fac me sicut unum ex mercenariis tuis.

Lucas, 15, 17-19

Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u.
Ik ben het niet meer waard om uw zoon te heten.
Behandel me als een van uw dagloners.

Zoveel dagloners van mijn vader hebben brood in overvloed,
en ik verga hier van de honger!
Ik ga terug naar mijn vader. Ik zal hem zeggen:
Behandel me als een van uw dagloners.

(Willibrordvertaling)

9. eerste gedrukte uitgave:

15538, Antwerpen, Tielman Susato, Liber primus ecclesiasticarum cantionum quatuor vocum vulgo moteta vocant.
15569, Neurenberg, Johann vom Berg (Montanus) en Ulrich Neuber], Sextus tomus Evangeliorum. nr 2.

10. RISM:

15538/ 15569

11. CMM:

12. vindplaatsen:

ms: D RegB - StuttL 30 (Zie hier verder : online)
druk 15538 : D Bayerische Staatsbibliothek GB British Library (Zie hier verder : online) - US New York - Kansas univ. 
druk 15569: B Koninklijke Bibliotheek van België (Zie hier verder : online) - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online )

13. andere recente uitgaven:

online - ms - StuttL 30 (Pater peccavi nr 5 ff. 56v-68r)
http://digital.wlb-stuttgart. de/sammlungen/sammlungsliste/ werksansicht/

online – 15538 – GB British Library K.3.d.9.
K3d9_complete_file_for_ printing.pdf (royalholloway.ac.uk)

online - 15569 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00074203

nr 2
discantus :         online beeld : 7-9/120
altus :               online beeld : 7-9/128
tenor :               online beeld : 7-9/120
bassus :             online beeld : 7-9/112

online -15569– B Koninklijke Bibliotheek van België
Evangelia dominicorum et festorum dierum. Sextus tomus nr 33.

discantus
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18340670
tenor
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18341570
altus
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18341183
bassus
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18342235

online –IMSLP 
 (Allen Garvin) - partituur in moderne noten
http://ks.imslp.net/files/ imglnks/usimg/0/0d/ IMSLP423779-PMLP687866-33- infelix_ego---0-score.pdf
ofwel hetzelfde bij CPDL :
http://www1.cpdl.org/wiki/ images/4/4e/33-willaert-- infelix_ego--ad_te_igitur_ piisime_deus--comb--0-score. pdf

14. intabulaties, diminuties, tientos:

MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:


=====

372.
Kidger B184, p. 52, p. 60, p. 152, p. 171, p. 177, p. 232
PATER PECCAVI a 6 (versie 2)

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


1. Pater peccavi in coelum et coram te
2. Quanti mercenarii in domo patris mei

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: g2-c1-c2-c3-c3-c4 / finalis G (in beide delen)

5. aantal stemmen:

6-st.
prima en secunda pars: VI: canon: Fuga quinque temporum in diathessaron intensum.
De canonmelodie is geïnspireerd op de liturgische melodie van het Pater noster.
V : resolutio (een kwart hoger)

6. genre :

motet

7. reeks :

Musica Nova, Moteta cum sex vocibus. nr 18

8. tekst :

Pater, peccavi in coelum et coram te:
jam non sum dignus vocari filius tuus:
fac me sicut unum ex mercenariis tuis.

Quanti mercenarii in domo patris mei abundant panibus,

ego autem hic fame pereo!
Surgam, et ibo ad patrem meum, et dicam ei:
Fac me sicut unum ex mercenariis tuis.

Lucas, 15, 17-19

Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u.
Ik ben het niet meer waard om uw zoon te heten.
Behandel me als een van uw dagloners.

Zoveel dagloners van mijn vader hebben brood in overvloed,
en ik verga hier van de honger!
Ik ga terug naar mijn vader. Ik zal hem zeggen:
Behandel me als een van uw dagloners.

Willibrordvertaling

9. eerste gedrukte uitgave:

1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 2)

10. RISM:

1559a - W 1126 / 1561(1) - W 1128

11. CMM:

3-05 pp. 154-163 (bron 1559a)

12. vindplaatsen:

msD RegB 857-60 en 987 - StuttL 2- ModE C.314

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

druk 1561 – (W1128) - D
München – Bayerische Staatsbibliothek. Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 2) (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:


online – 1559 - Bologna V.13
:
http://badigit.comune.bologna. it/cmbm/viewschedatwbca.asp? path=/
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/ V013/


online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866 

pp.45-46

online - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

online:
druk 1561 - (W1128) – D München – Bayerische Staatsbibliothek –
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
zonder de VIIde stem
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00093444 deel 2 [nr 7], pp.14-15

online - partituur in moderne noten – CPDL
PATER PECCAVI : http://www3.cpdl.org/wiki/ images/8/87/45-willaert-- pater_peccavi--quanti_ mercenarii--comb--0-score.pdf  (Allen Garvin)
In CPDL wordt foutief deze versie gelijk gesteld met versie 1, die slechts vierstemmig is.
MUSICA NOVA: volledige lijst:
http://www3.cpdl.org/wiki/ index.php/Musica_nova_(Adrian_ Willaert)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/ cd.php?formatid=592
2 ½ toon lager

luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook naar IDAGIO:
Pater peccavi : https://app.idagio.com/works/ 11232733
volledig album: 
https://app.idagio.com/ albums/willaert-musica-nova

20. duur:

7'25" Singer Pur

=====

PATRES NOSTRI PECCAVERUNT = 2de deel van RECORDARE DOMINE

======

373.
Kidger p. 19,
PECCANTEM ME QUOTIDIE
(Jachet Berchem)

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-c4-c4-F4 / finalis: G

5. aantal stemmen:

6-st.
In sextus: steeds hetzelfde korte motief, maar op verschillende hoogte op de woorden:
Miserere mei Deus.

6. genre :

motet

7. reeks :

Motetta VI vocum nr 20

8. tekst :

Peccantem me quotidie
et non me poenitentem
timor mortis conturbat me,
quia in inferno nulla est redemptio.
Miserere mei Deus et salva me.

Sextus: Miserere mei Deus (8x)

Responsorium Officium Defunctorum ad matutinum

Omdat ik dagelijks zondig en nooit boete doe
ben ik angstig uit vrees voor de dood,
want in de hel kan men in ’t geheel geen vergiffenis bekomen.
Heb erbarmen met mij, Heer, en red me.

9. eerste gedrukte uitgave:

1542, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert... musicorum sex vocum ... liber primus

10. RISM:

1542a - W 1112

CMME : https://www.cmme.org/database/ pieces/3993

11. CMM:

3-04, pp. 109-111 (bron: W 1542a)

12. vindplaatsen:

ms: I Casale Monferrato Archivio e Biblioteca Capitolare
druk 1542:
 B KBR twee versies: eerste enkel S, tweede A, T, B, Q, dus geen VI. Bsb (zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:


online – (W1112) 1542 - München
:
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de//view?id= bsb00074422

online : transcriptie door Marnix van Berchum
https://www.cmme.org/database/ pieces/3993

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

17. Wim Goosens

This composition is undoubtedly written by De Berchem, and not by Willaert . It is one of the survived sacred compositions from De Berchem's hand. De Berchem has written this short motet (50 bars) in modest polyphonic imitative style and is directly quoting as an ostinato in the sextus (Tenor I) the Miserere mei Deus and also the chanson Mille Regretz by Josquin Des Prez (c.1440-1521).
(bron: 
www.requiemsurvey.org/ composers.php)

17a M.J. van Berchum. De Motetten van Jacquet de Berchem (ca 1505-1567). 2002.

Het ostinato-motief in Peccantem me quotidie is te herleiden tot het ostinato-motief uit het motet Miserere mei deus van Josquin Desprez ( 1450/55-1521). In melodisch opzicht is het motief identiek, maar ritmisch gezien verschilt het motief met dat van Josquin
De Berchem is niet de enige componist die dit motief van Josquin overneemt. Adriaen Willaert, Cipriano de Rore en Nicola Vicentino gebruiken alle drie in hun zetting van Infelix ego eveneens dit miserere-motief;
Zie Macey 1999, p. xiii.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

374.
Kidger B185, p. 52, p. 59, p. 139, p. 153, p. 170, p. 177, p. 188, p. 232,
PECCATA MEA

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. Peccata mea domine
2. Quoniam iniquitatem meam ego cognosco

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c2-c3-c4-F3 / finalis A (in beide delen)

5. aantal stemmen:

6-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Musica Nova. Moteta cum sex vocibus. nr 14

8. tekst :

Peccata mea Domine,
sicut sagittae infixa sunt mihi,
sed antequam vulnera generent in me,
miserere mei, et sana me,
Domine Deus meus.

ongev. psalm 37, 3 + responsorium

Quoniam iniquitatem meam ego cognosco:
et peccatum meum contra me est semper.
Tibi soli peccavi, et malum coram te feci:
miserere mei, et sana me,
Domine Deus meus.


ongev. psalm 50, 5 + responsorium

Mijn zonden, Heer, zijn als pijlen in mij binnengedrongen,
maar vooraleer ze mij verder verwonden,
heb medelijden met mij en genees me,
Mijn Heer en mijn God.

Want ik beken mijn misdaden en mijn zondig leven.
Tegen U alleen heb ik gezondigd en kwaad bedreven:
heb medelijden met mij en genees me,
Mijn Heer en mijn God.

9. eerste gedrukte uitgave:

1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert. nr 14
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 2)

10. RISM:

1559a - W 1126 / 1561(2) - W 1128

11. CMM:

3-05 pp. 119-126 (bron 1559a)

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/ compositions/37768/

12. vindplaatsen:

msD RegB 857-60, 893 en 987 - StuttL 2- ModE C.314

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

druk 1561 – (W1128) - D
München – Bayerische Staatsbibliothek.
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 1)
(Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866 pp.37-38

online - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

online:
druk 1561 - (W1128) – D München – Bayerische Staatsbibliothek –
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
zonder de VIIde stem
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00093444
deel 2 [nr 3], pp. 6-7

online - partituur in moderne noten – CPDL
PECCATA MEA: http://www3.cpdl.org/ wiki/images/c/cb/Willaert_ Peccata_mea_Domine.pdf (Pothám Imre)
volledig album: 
http://www3.cpdl.org/ wiki/index.php/Musica_nova_( Adrian_Willaert)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15.
 Schiltz
op. cit. 2003. p. 57 vn 45:"gelieerd door Zarlino aan het madrigaal Rompi de l'empio cor, eveneens zesstemmig en in dezelfde modus.."

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-cd 132. Muziek in de San Marco.
Consortium Locale o.l.v. Fokko Oldenhuis

-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/ cd.php?formatid=592
2 1/2 toon lager

20. duur:

6’22" Singer Pur

=====

PECCAVIMUS CUM PATRIBUS = 2de deel van EMENDEMUS IN MELIUS

=====

PECCAVI QUID FACIAM = 2de deel van PARCE MIHI DOMINE

=====

375.
Kidger B142, p. 16, p. 82, p. 102, p. 125, p. 132, p. 149, p. 163, p. 174, p. 192, p. 224,
PECCAVI SUPRA NUMERUM,
Peccavi super numerum

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. Peccavi supra numerum / Tibi soli peccavi
2. Quoniam iniquitatem meam / Tibi soli peccavi

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-c4-F4 / finalis: A (in beide delen)

5. aantal stemmen:

5-st.

6. genre :

responsoriummotet

7. reeks :

Motetta V vocum nr 12

8. tekst :

DE POENITENTIA

Peccavi supra numerum arenae maris,
et multiplicati sunt peccata mea
et non sum dignus videre altitudinem coeli
prae multitudine iniquitatis meae :
quoniam irritavi iram tuam
et malum coram te feci.


(In quintus: cf in lange noten) :
Tibi soli peccavi
et malum coram te feci,
tibi soli peccavi

Et malum coram te feci,
tibi soli peccavi.

Quoniam iniquitatem meam ego cognosco
et peccatum meum contra me est semper,
quia tibi soli peccavi
et malum coram te feci.


In Q doorheen het ganse werk: Tibi soli peccavi (soggetto cavato dalle vocali: mi-mi-sol-mi-re-fa-mi)

9. eerste gedrukte uitgave:

W1110 (1539), Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quinque vocum . liber primus. Herdrukt in W1111 (1550).
15398, Straatsburg, Peter Schoeffer, Cantiones quinque vocum selectissimae
154725. Valladolid, Silva de Sirenas, Libro de musica de vihuela, samengesteld door Enriquez de Valderrábano
155410, Neurenberg, Johann vom Berg (Montanus) en Ulrich Neuber, Evangelia dominicorum et festorum dierum musicis numeris
15568, Neurenberg, Johann vom Berg (Montanus) en Neuber], Quintus tomus Evangeliorum. nr 33.

10. RISM:

W1110 (1539) (Scotto) / 15398 / 154725 (intab.) / 155410/ W1111 (1550) / 15568

11. CMM:

3-03, pp. 61-65 (bron: W1110 (1539c))

DIAMM : 
https://www.diamm.ac.uk/ compositions/17917/

12. vindplaatsen

ms: BolC Q27 (I°) - ModE C.313 - PiacD - RomeV, 35-40 – PORT CoimU 48 (Zie hier verder : online) -VAT VatVM 571 (altus) (Zie hier verder : online)
druk 15398: I Bol R146 (Zie hier verder : online)
druk 1539c (W1110) D Bayerische Staatsbibliothek
(Zie hier verder : online), Ju, Wolf - GB British Library - I BolC, PLn (zonder S en Q) - PL Krakow
druk 154725: US NYhs
druk 154725. Valladolid,Silva de Sirenas, Libro de musica de vihuela, samengesteld door Enriquez de Valderrábano
(Zie hier verder : online intabulaties)
druk 1550 (W1111) : D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - GB British Library - PL Krakow - YU MAs (A,Q, uit 1552?) 
druk 155410: B Koninklijke Bibliotheek van België Fonds Fétis 1685
druk 15568: D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
druk ca. 1560
 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – I ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 60], p. 113

online – ms – CoimU 48 (beelden 28v-30) (Zonder tekst, behalve de titels: Peccavi super numerum arenam en deel 2: Quoniam iniquitatem meam)
http://pemdatabase.eu/image/ 73078

online – ms – VatVM 571 nr. 29. beelden: 25v - 26r (altus)
https://digi.vatlib.it/view/ MSS_Vat.mus.571

online – W1110 (1539) – D Bayerische Staatsbibliothek (slechts A en T)
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071874

online – 15398 – Bologna R146
http://www.bibliotecamusica. it/cmbm/scripts/gaspari/ scheda.asp?id=5923
of
http://www.bibliotecamusica. it/cmbm/viewschedatwbca.asp? path=/cmbm/images/
ripro/gaspari/_R/R146/

online – W1111 (1550) – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00094095

nr. 12
cantus :             online beeld : 24-25/48
altus :               online beeld : 24-25/48
tenor :               online beeld : 24-25/48
bassus :             online beeld : 24-25/48
quintus :            online beeld : 21/41

online -15568 – Brussel Koninklijke Bibliotheek van België
Evangelia dominicorum et festorum dierum. Sextus tomus nr 33.
https://uurl.kbr.be/1560590

online -15568 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00074202

online– IMSLP (= CMM) - – partituur in moderne noten
http://imslp.eu/files/imglnks/ euimg/6/6f/IMSLP574639- PMLP925566-Willaert_Peccavi_ supra_numerum.pdf
of
https://imslp.org/wiki/ Category:Willaert,_Adrian

-facsimile : 2004. Meindert C. De Heer. Zie Muziekhandel Saul B. Groen

14. intabulaties, diminuties, tientos:

online - Valladolid - 154725 (intab.) -Madrid ( zwart/wit)
http://bdh-rd.bne.es/viewer. vm?id=0000011809&page=1& search=Willaert&lang=es&view= main
-Peccavi supra numerum (f.16v) (beeld 50 - 51)

1547. Valladolid,Silva de Sirenas, Libro de musica de vihuela, samengesteld door Enriquez de Valderrábano
Meer info: 
https://es.wikipedia. org/wiki/Silva_de_Sirenas


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15. Bossuyt. op.cit. 1985.

p. 106-107: "heeft als supplementaire tekst vers 6 uit psalm 150: Tibi soli peccavi et malum coram te feci. De secunda pars van het werk stemt overeen met de tekst van vers 5 uit diezelfde boetepsalm: Quoniam iniquitatem meam. De melodie, waarop het zesde vers wordt gezongen, ontwierp Willaert als een "soggetto cavato", zoals gebruikelijker is in huldemotetten. Naar alle waarschijnlijkheid is de hele compositie ontworpen vanuit een diepzinnige getallen-symboliek. "

p. 108: uitgewerkt in een symmetrische structuur. De cantus firmus verschijnt immers steeds na een zelfde maten rust. In de derde pars wordt het ostinato in inversie gegeven en nadien in inversie én diminutio wat, zoals zo dikwijls, op het einde van een compositie als culminatiepunt bedoeld is. 

p. 172: notenvoorbeeld nr 13

16. Schiltz. op.cit. 2003

p. 172: "compositietechniek:
-Peccavi super numerum: soggetto cavato in de Q
-Quoniam iniquitatem: diminutie aan het slot van de secunda pars
[Tibi soli peccavi] transpositie: a-e-a / e-a

16aKatelijne Schiltz and Hilary Staples. Motets in Their Place: Some 'Crucial' Findings on Willaert's Book of Five-Part Motets (Venice, 1539)
Tijdschrift van de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis
Deel 54, No. 2 (2004), pp. 99-118

17.
 Lowinsky (zie in JSTOR)

Info over het soggetto cavato dalle vocali

18Zie ook in: Willem Elders. Symbolic Scores. Studies in the Music of the Renaissance. (Leiden/New York/Köln 1994)

This second book on musical symbolism presents studies that are concerned with the symbolism inspired by ideas and themes inherent in the musical culture of the fifteenth and sixteenth centuries

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

-cd 318. The Mysterious Motet Book of 1539
Siglo de Oro o.l.v. Patrick Allies
DELPHIAN DCD34284
2022

Te beluisteren op SPOTIFY

20. duur:

5’34"

=====

PER ILLUD AVE = 2de deel van BENEDICTA ES COELORUM REGINA (versie 1)

=====

376.
Kidger F015, p. 57, p. 63, p. 67, p. 77, p. 85, p. 107, p.258, p. 334 
PEROT PEROT VIENDRAS TU AUX NOCES?
Perrot viendras tu au nopces

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

Perot, Perot, viendras tu aux nopces (eendelig)

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c4-c4-F4 / finalis: F

5. aantal stemmen:

3-st.

6. genre :

chanson rustique

7. reeks :

La Couronne et fleur des chansons à troys

8. tekst :

"Pierrot, viendras-tu au noces,
n'y viendras-tu pas?"
Robin prit sa serpe,
au bois s'en alla,
quand il fut au bois,
sa vierge était saisie par le gel.
Il prit sa cognie pour couper le cuida.
Sa femme lui dit: "Ne le coupe pas!"

cognie = une hache
cuida = (gros) raisin 

overgenomen uit CPDL

Originele schrijfwijze :

Perot, Perot, viendras tu aux nopces.
Perot, ny viendras tu pas ?
Robin print sa serppe,
au bois s’en alla,
Quant il fut au bois,
son vit luy gela.

Il print sa cogniee,
coupper le cuida.
Sa femme luy dit :
‘Ne le couppes pas !

9. eerste gedrukte uitgave:

15361, Venetië, Andrea Antico en A. dell'Abbate], La Courone et Fleur des chansons à troys
15412, Neurenberg, Johann Petreius, Trium vocum cantiones
15601, Neurenberg, Johann vom Berg (Montanus) en Ulrich Neuber] Selectissimorum triciniorum. nr. 31. folio 47.
1560, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Cincquiesme livre de chansons composées à troys parties par M. Adrian Willaert
1562, [Venetië, Girolamo Scotto], Il terzo libro delle muse a tre voci di canzon francese di Adrian Willaert.
1578, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Tiers livre de chansons a trois parties composées par Ad. Vuillart.

10. RISM:

15361 /15412 / 1560a - W 1127 /15601 (vom Berg) / 15629 - W 1129 / 157816 - W 1131

11. CMM:

12. vindplaatsen:

ms: geen
druk 15361 : A 
Wn (Zie hier verder : online)
druk 153919 :  GB Londen BL (S,T,B)
druk 15412 : GB Londen BL (S,T,B)
druk 15601:
 Wn – GB LonBL (S en B) - Pn (second dessus)
druk 1562: D Bochum, Stadtbibliothek (A) - GB LonBL (T) - I BolC (T) - FlorBN (S) - PL Krakow
druk 1578 : A Wn (enkel sup. en 2de sup.) - D Wüu - USA CA

13. andere recente uitgaven

online – 15361 – Wenen. Österreichische Nationalbibliothek
http://digital.onb.ac.at/ RepViewer/viewer.faces?doc= DTL_7358813&order=1&view= SINGLE

bassus :     
Digitales Objekt : 41/52
tenor:         
Digitales Objekt : 42/52
supremus: 
Digitales Objekt  : 40/48

online – 153919 – München (Le Parangon des Chansons)
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de//view?id= bsb00072020

online – 153919-  Londen 
(zwart-wit) (S,T,B)
http://purl.org/rism/BI/1539/ 18 

online - 15412 – Londen British Library (zwart-wit) (S,T,B)
Trium vocum cantiones centum : à praestantissimis diversarum nationum ac linguarum musicis compositae. | Royal Holloway Repository

online – 1541 – oude druk - IMSLP
https://imslp.org/wiki/Trium_ vocum_cantiones%2C_Tomus_I_( Various)

online – partituur in moderne noten – IMSLP (Daniel van Gilst) (layout optimised for digital tablets) nr. 8
https://imslp.org/wiki/13_ Chansons_a_troys_(Willaert%2C_ Adrian)

online – 1541 - partituur in moderne noten – CPDL (André Vierendeels – notenwaarden gehalveerd)
http://www3.cpdl.org/wiki/ images/8/83/Willaert-Perot_ viendras_tu.pdf

-*Thomas, Bernard, ed. Adrian Willaert - 13 Chansons for Three Voices or Instruments. Pro Musica, Londen. 1978 (bron: 15361)
met de vertaling in het Engels en in het Frans

-Bernstein, Lawrence F., ed. La Couronne et Fleur des Chansons a Troys. New York, 1984. (Masters and Monuments of the Renaissance, 3)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15. Bossuyt. op.cit. 1985

p. 145: "een tweede soort chansons: gekenmerkt door syllabische declamatiemotieven, beknopte imitaties, een levendig ritme en een overzichtelijke opbouw, waarbij alle elementen duidelijk in dienst staan van een perfecte aanpassing van de tekst aan de muziek."

17. Bernard Thomas op.cit. 1978

"No other settings have survived, and it seems unlikely that this piece is based on any existing melody."

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance

http://ricercar-old.cesr.univ- tours.fr/3-programmes/ basechanson/03231-3.asp? numfiche=6685



=====

377.
Kidger F036, p. 71, p. 261, p. 294, p. 350
PETITE CAMUSETTE a 4 (versie 1)

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


Petite camusette (eendelig)

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c1-ad sextam-c3-ad sextam / finalis: A

5. aantal stemmen:

dubbele canon, 4 stemmen uit 2. (ATTB)
Superius: Ad sextam
Tenor: Ad sextam 

6. genre :

chanson - pastorelle

7. reeks :

Motetti novi e chanzoni franciose a quatro sopra doi nr 28

8. tekst :

Petite camusette,
À la mort m’avez mis.
Robin et Marion
S’en vont au bois jouer.
Ils s’en vont bras à bras.
Ils se sont endormis.
Petite camusette,
À la mort m’avez mis.

camus : iemand met een wipneusje (nez retroussé)

Meisje met je wipneusje,
je hebt me bijna vermoord!
Robin en Marion
gaan spelen in het bos.
Ze gaan arm aan arm
en vallen daar in slaap.
Meisje met je wipneusje,
je hebt me bijna vermoord!

9. eerste gedrukte uitgave:

1520, Venetië, Andrea Antico. Motetti novi & chanzoni franciose a quatro sopra doi.
1528, Parijs, Pierre Attaingnant. Chansons et Motetz en canon a quatre parties sur deux 

10. RISM:

15203 / 152810 / 154725 (intab.)

11. CMM:

12. vindplaatsen:


ms: D Hamsu (IV) 
druk 1520I Fm (Florence)

13. andere recente uitgaven:

online – 1528 – Petite Camusette – Montréal – partituur in moderne noten
http://lmhs.oicrm.org/wp- content/uploads/2014/09/2v-3. pdf

online – 1547 – Valladolid
http://bdh-rd.bne.es/viewer. vm?id=0000011809&page=1& search=Willaert&lang=es&view= main 

folio 47
online beeld : 112/229

-facsimile 1520: OMI 1316 

-*Thomas, Bernard, ed. Four double Canons for 4 voices or instruments (ATTB).
Antico Edition, Londen, 1972 (bron: 15203
met de vertaling in het Engels
notenwaarden 1/4de.

-MacMurtry, William M. Selected chansons from British Library, MS Additional 35087/ Recent researches in the music of the Renaissance; 68, 1985, p. 45-47

-bew. voor 4 hoorns: CECIL(arr.) Leonard
Catalogue 38237. Quartett Album Band 15 
www.spaeth-schmid.de
ofwel voor 4 trompetten:
https://www.martin-schmid- blechblaesernoten.de/shop/ product_info.php/info/p38237_ CECIL-arr---Leonard--- Quartett-Album-Band-15.html/ XTCsid/ 7gnrnvsug4sur45tjiat7kdk43

14. intabulaties, diminuties, tientos:

1547, Valladolid, Cordova, Libro de musica de vihuela, intitulado silva de sirenas... Compuesto por Enriquez de Valderravano. folio 47. (Kidger K012)

MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15. Bossuyt 1985.

p. 144: "Ongetwijfeld dateren deze werkjes, die blijkbaar bewerkingen zijn van volkse melodieën, uit Willaerts studietijd bij Mouton te Parijs (voor 1515)."

17. Frans Schröder.

In de 15de en 16de eeuw is de melodie door verschillende componisten gebruikt in meerstemmige composities: in chansons door Ockeghem, Des Prez, Willaert en Crequillon en in missen door Pipelare en De Orto. Bourgeois gebruikte de melodie voor een psalm in de Geneefse psalter [1562]. Vergelijk de melodie met psalm 72: Geef, Heer, de koning uwe rechten. (oude Zingt Jubilate nr 226) 
bron: 
www.fransschroder.nl/ 

17a
Universiteit van Montréal

Het gedicht is een oude pastourelle die in Frankrijk zowel in het volkslied als in het kunstlied voorkwam vanaf de XIIIde eeuw. Denk aan Le Jeu de Robin et Marion van Adam La Halle ca. 1283.

online 
– 152810 - Pierre Attaingnant. Chansons et Motetz en canon a quatre parties sur deux.Universiteit van Montréal
http://lmhs.oicrm.org/ ressources/chansons-motetz/ editions-modernes/chansons-et- motetz-de-pierre-attaingnant/

17c. Zie ook: Frank Dobbins. Andrea Antico’ s Chansons… art. in “La la la… Maistre Henri” Brepols, Turnhout. 2009 p. 128ss

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-cd 286 DU BON DU CUEUR
Capella Alamire en het Alamire Consort o.l.v. Peter Urquhart.
Melinda McMahon mezzosopraan
LABEL CENTAUR CRC 3637
2019

-En douleur et tristesse a 6
-Petite Camusette a 4 (versie 1)

luister ook op SPOTIFY – album – Du bon du cueu
(Let op de foutieve spelling in SPOTIFY : du bon du cueu)
luister ook op IDAGIO :
Petite camusette a 4: 
https://app.idagio.com/ works/33918477

ook nog op deze cd : Noel Bauldeweyn, Jehan Le Cocq, Tielman Susato, Jean Mouton en anonymi.

20. duur:

2’41”

21. Catalogue de la chanson française à la Renaissance

http://ricercar-old.cesr.univ- tours.fr/3-programmes/ basechanson/03231-3.asp? numfiche=6698

=====

378.
Kidger F061, p. 71, p. 83, p. 1O6, p. 115, p. 136, p. 162, p. 265, p. 335
PETITE CAMUSETTE à la mort, a 6 (versie 2)

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

5. aantal stemmen:

6-st.

6. genre :

Chanson - pastourelle

7. reeks :

8. tekst :


Petite camusette,
À la mort m’avez mis.
Robin et Marion
S’en vont au bois jouer.
Ils s’en vont bras à bras.
Ils se sont endormis.
Petite camusette,
À la mort m’avez mis.


camus : iemand met een wipneusje (nez retroussé)

Meisje met je wipneusje,
je hebt me bijna vermoord!
Robin en Marion
gaan spelen in het bos.
Ze gaan arm aan arm
en vallen daar in slaap.
Meisje met je wipneusje,
je hebt me bijna vermoord!

9. eerste gedrukte uitgaven:

15407. Augsburg. Melchior Kriesstein. Selectissimae necnon familiarissimae cantiones.
1560b of 156028. Parijs. Adrian Le Roy en Robert Ballard. Livre de meslanges contenant six vingtz chansons.
15722. Parijs. Adrian Le Roy en Robert Ballard. Mellange de chansons.

10. RISM:

15407 / 1560b of 156028/ 15722

11. CMM:

12. vindplaatsen:

Ms: F ParisBNC 851. Bourdeney manuscript (Zie hier verder : online)
druk 15722
: B 
KBR  (online : 
www.KBR.be) – F Bnf (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – ms Bourdeney – Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851 https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/btv1b550075091/f510. image.r=Bourdeney
(pp. 502-503)

online – 15722– Parijs Bnf 
(onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/bpt6k992839g
vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor

-Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert. The Complete Five and Six-Voice Chansons.  New York. 1992 (The Sixteenth-Century Chanson. 23)

-Bernard, Thomas ed., Petite Camusette. For 6 voices or instruments.
London Pro Musica nr 521.

-Published by Magnamusic Distributors (LPM0521) bew. voor blazers of strijkers.

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

Vergelijk de melodie met psalm 72: Geef, Heer, de koning uwe rechten. (oude Zingt Jubilate nr 226)

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-cd 168 SILVA DE SIRENAS , libro IV
bew. Enriquez de Valderrabano
Duo Chambure (Edward Martin en Philip Rukavina)
MAGNATUNE.COM

volledig te beluisteren op:
http://magnatune.com/artists/ albums/chambure-valderrabano/ hifi_play

luister ook op SPOTIFY: artiesten – Duo Chambure

-cd 253
L’ARS DE’ SONADORI DA BALLO O DI MUSICA
Ensemble Les Sonadori
LIGIA
2016

Van Adriaen Willaert ?
-Basela un tratto a 4
-Beatus vir a 2
(Deze twee werken van Willaert zijn ons niet bekend. We twijfelen dat de verwijzing naar Willaert correct is !)

Wellicht wel van Willaert :
-Petite camusette a 6 (versie 2) 

Luister ook op SPOTIFY : artiesten – Les sonadori

Deze cd bevat ook werken van Fabritio Caroso, Roland De Lassus, Thomas Crecquillon, Giaches De Wert, Josquin des Prez, Vicenzo Ruffo, Claude Gervaise, Nicolas Gombert en anonymi.

20. duur :

-Petite Cammusette: 2’40 

21. Catalogue de la chanson française à la renaissance

http://ricercar-old.cesr.univ- tours.fr/3-programmes/ basechanson/03231-3.asp? numfiche=6701

camusette
=====

379.
Kidger G032, p. 274, p. 357
PIANGETE EGRI  MORTALI
Pianget’egri mortali

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

Pianget'egri mortali (eendelig)

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c2-c2-c3-c4-F4 / finalis: A

5. aantal stemmen:

5-st. (C-A-Q-T-B) C is voor alt, A is voor alt, Q is voor tenor, T is voor tenor of bariton, B is voor bas.

6. genre :

geestelijk madrigaal

7. reeks :

Musica spirituale libro primo di canzon et madrigali a 5…

8. tekst :

Pianget' egri mortali, 
Piangete l'aspra morte del Signore, 
Se spirto di pietà vi punge  il core. 

Volgete gli occhi in qua c' hoggi dimostra 
Non quella forma, oimè, non  quel colore 
Che finge forse i sensi in  mente vostra. .

Vedete 'l volto esangue 
Le chiome lacerate, il capo  basso, 
Qual rosa che calcata in terra langue.

O mirabil pietà, o dolce  pegno,
O sacro’santo sangue,
Si largamente sparso al duro  legno


O rara, o nuova legge

Humiliarsi a morte accerba e dura
Quel che’l ciel e la terra e'l mar corregge.
Piangi mond'orbo, piangiegra natura :
Morto è'l pastor per liberar lo gregge
Come agnel mansueto alla tonsura.

Jacopo Sannazaro. Over de dood van Christus.

Weent, arme stervelingen,
Beweent het pijnlijke sterven van de Heer
En laat je hart een gevoel van medelijden opbrengen.
Kijk naar wat nu gebeurt,
Niet naar de vorm, helaas, noch naar de kleur,
maar laat je geest beroeren door je gevoelens.
Kijk naar dit bleke gezicht,
het haar afgerukt, het hoofd naar beneden.
O diep medelijden. o zoete belofte.
O allerheiligst bloed.
zo overvloedig gespreid op het harde kruishout.

O, wat betekent die nieuwe maar vreemde wet?
Hij die hemel en aarde en zee beheerst
wordt vernederd door een wrede en pijnlijke dood.
De herder, die om de kudde te bevrijden, sterft,
even volgzaam als een schaap dat zich schikt voor de schering.

9. eerste gedrukte uitgave:

1563. Venetië. Girolamo Scotto. Musica spirituale libro primo di canzon et madrigali a 5…

10. RISM:

15637

11. CMM:

3-14, pp. 131-135 (bron: 15637)

12. vindplaatsen:

ms: geen
druk 1563: I BolC (bas)

13. andere recente uitgaven:

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

17.
 Powers, Katherine, ed. Musica Spirituale, Libro Primo (Venice, 1563). Madison 2001. (RRMR, vol. 127)
zie bespreking bij de uitgave "a terza rima, a poem in the guise of a sermon set in an unusual style by Adrian Willaert."

One of the most characteristic manifestations of the Counter-Reformation was the spiritual madrigal, a polyphonic song with religious texts in Italian. The spritual madrigal was sung for recreational or paraliturgical music making. This was the first book exclusively dedicated to spiritual madrigals. Archpriest Giovanni del Bene, who worked in Verona under the reform Bishop Gian Matteo Giberti, commissioned the book. Musica spirituale is an eclectic collection that transmits a variety of poetic and musical styles dating from ca. 1538 to the late 1550s, from stanzas of Petrarch's "Vergine bella" set by Vincenzo Ruffo to madrigal cycles of six and thirteen stanzas by Lamberto Courtois and Giovanni Nasco, to the meditative terza rima "Pianget'egri mortali," a poem in the guise of a sermon set in an unusual musical style by Adrian Willaert.

https://www.areditions.com/ musica-spirituale-libro-primo- venice-1563-r127.html

17a. Uitvoerig besproken in: Timothy R. McKinney. Adrian Willaert and the Theory of Interval Affect.
The Musica Nova and the Novel Theories of Zarlino and Vicentino. Surrey, 2009.

17b.
 Stefano La Via
«In croce oggi ci chiede / lagrime sol…»: Willaert e il madrigale devozionale della Controriforma, «Rivista Internazionale di Musica Sacra» , XXIX (2008/1), pp. 167-91.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-cd 209 LAUDES
Doulce Mémoire o.l.v. Denis Raisin-Dadre
Zig-Zag Territoires ZZT 090901
2009
http://www.amazon.de/

Luister ook op IDAGIO: 
https://app.idagio. com/works/36019643

Diapason d’Or

-cd 266 D'UN DOUX REGARD
Ensemble Epsilon o.l.v. Maud Hamon-Loisance
EPSILON 2014
www.ensemble-epsilon.com/ presentation/discographie

Diapason d’Or

Op deze cd ook werk van tijdgenoten: Francesco Layolle, Francesco Corteccia, Matteo Rampollini en Costanzo Festa

musicologische toelichting: Jean Duchamp (Frans en Engels)
www.ensemble-epsilon.com/ presentation/discographie

20. duur:

3’59 Laudes - 4’01 Epsilon

=====

380.  
Kidger p. 110

PIANZA’L GREGO PUETA
Pianz’l grego pueta
(Alvise Willaert)

2. ondertitel:

Nella morte d'Adriano

3. gecomponeerde delen:

1. Pianza'l Grego Pueta
2. Fra tandi chie lo pianze

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c2-c3-c4-F3-F5 / finalis: A
2. Fra tandi: finalis: E

5. aantal stemmen:

5-st.

6. genre :

greghesca

7. reeks :

Di Manoli Blessi

8. tekst :

Pianza’l Grego Pueta
e’l Mantuan, La Fiorentin e tutto canto’l mundo,
Da puo chie la xe morto
chel profundo Màstora della Musica,

Adrian,
Chie la tirà cha in terra,
in munte in pian,
Chell’armonia del cel chie zira in tundo.
Cul modo bel à tutti ha mustra’l fundo,
Tal ch’ogni cor malao xe turnà san.


Fra tandi chie lo pianze el pianzo angora
Mi, Blessi,
chie privao la sun adesso
 
D'un chie cul canto la mio verso honora.
Esso xe in celo e vede’l sol appresso

E mi xe in terra, d’ogni luse fora:

Ah‘ perchie no ex andà anga mi cun esso?
Cando sarà cuncesso Vederi in chesta vita un’aldro lu,
Chie no la xe sta mai gnel sarà più.

Il Grego Pueta = Homeros
Il Mantuan = Virgilius
la Fiorentin = Dante

Dichter : Antonio Molino (ca. 1495-ca. 1571) alias Manoli Blessi
Die tekst is geschreven in het “Greghesche”, een mengeling van Italiaans, Grieks en Dalmatisch dialect, uitgedacht door Molino.

De Griekse dichter en de Mantuaan huilen,
en ook de Florentijn, en met hen de hele wereld,
want Adriaen is gestorven, de meester van de muziek.
Hij bracht hier op aarde, in bergen en vlakten,
de harmonie van de hemelsfeer die rond de aarde draait.
Op zo’n mooie wijze heeft hij iedereen getoond
dat elk ziek hart in wezen weer gezond kan worden.

Onder allen die hem bewenen, beween ook ik hem evenzeer,
ik, Blessi, die nu beroofd ben van iemand die met zijn lied mijn dichtkunst eerde.

Hij is nu in de hemel en ziet de zon vlakbij,
en ik zit hier op aarde, zonder enig licht.
Ach, waarom zou ik ook niet met hem meegaan?
Wanneer zal het mogelijk zijn tijdens dit aardse leven
nog iemand als hem te zien?
Zo een is er niet, en zal er nooit meer zijn.

Vertaling: Laus Polyphoniae 2012.

9. eerste gedrukte uitgave:

156416, Venetië, Antonio Gardano, Di Manoli Blessi il primo libro delle Gregesche

10. RISM:

156416

11. CMM:

3-14, pp. 195-201 (bron: 156416)

12. vindplaatsen:

druk 156416: A Österreichische Nationalbibliothek (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – 1564 - Wenen

Il primo libro delle Greghesche : Con la Musicha disopra, composta da diversi Autori, a Quatro, a Cinque, a Sei, a Sette, & a Otto Voci<br> - Österreichische Nationalbibliothek (onb.ac.at)

In de vijf stemboeken, telkens dezelfde nummers en pagina’s
nummer : 20-21 : digitaal beeld : 27-28/52

online – partituur in moderne noten – IMSLP (Allen Garvin)
https://imslp.org/wiki/Pianza' l_grego_pueta_(Willaert%2C_ Alvise)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:


Alvise Willaert was de neef van Adriaen Willaert, zoon van zijn zuster Johanna en Loonis Harout. Alvise heette dus eigenlijk Alvise Harout. Hij verbleef een bepaalde periode in Venetië, wellicht ten huize van zijn oom, die hem zal leren componeren.

16. Schiltz op.cit. 2005

p. 172: met de vertaling in het Nederlands

17. Paul Van Nevel. Art. Vier Nennae op de dood van Adriaan Willaert. in Vlaanderen. 1985. pp. 160-165

online : 
https://www.dbnl.org/tekst/_ vla016198501_01/_vla016198501_ 01_0041.php


OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

-*cd 179 GREGHESCHE
Zefiro Torna
ET'CETERA KTC 4028
2008

YOUTUBE
https://www.youtube.com/watch? v=Ab9vokywsw4

-Concertopname uitgevoerd door het blokfluitenensemble Mezzaluna in het stadhuis te Deventer op 2 februari 2007.
Uitvoerders: Peter van Heyghen (canto); Thomas List (alto); Sébastien Marq (tenor); Raphaela Danksagmüller (basso I); Susanna Borsch (basso II)
Download: 8.40 MB = www.adrianbrown.org/ downloads/index.html

"This moving piece written by the otherwise unknown Alvise Willaert to mark the death of his
illustrious uncle uses the convention of a second bass part which while making use of the usual bass register, occasionally slips to a low E. This makes it an idea piece to illustrate the use of an extended recorder, which would otherwise necessitate a larger (forth) size. 
"

20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)

5'25" Zefiro Torna – 6’07” Mezzaluna

=====

381.
Kidger G050, p. 55,  p. 277
PIEN D’UN VAGO PENSIER

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


1. Pien d'un vago pensier
2. Ben, s'io non erro, di pietate un raggio

4. tonal type:


met b / sleutelcombinatie: g2-c1-c2-c3-c3-F3 / finalis: C
2. Ben, s'io non erro: finalis: F

5. aantal stemmen:


6-st.

6. genre :

madrigaal

7. reeks :


Musica Nova, madrigaal, nr 48

8. tekst :

Pien d'un vago pensier, che me desvia
Da tutti gli altri, e fammi al mondo ir solo,
Ad hor ad hor a me stesso m'involo
Pur lei cercando che fuggir devria;


E veggiola passar sì dolce e ria
Che l'alma trema per levarsi a volo,
Tal d'armati sospir conduce stuolo
Questa bella d'Amor nemica e mia.


Ben, s'io non erro di pietate un raggio
Scorgo fra 'l nubiloso altero ciglio,
Che 'n parte rasserena il cor doglioso:


Allhor raccolgo l'alma, e poi ch'i aggio
Di scovrirle il mio mal preso consiglio,
Tanto le hò a dir, che 'ncominciar non oso.

Francesco Petrarca. Canzon 189  nr CLXIX

Mijn scheepje, met vergetelheid bevracht,
weet bij zwaar weer des winters en bij nachte
langs Scylla en Charybdis voor te jachten;
mijn vijand staat aan 't roer en heeft de macht.

Aan elke riem een kwalijke gedachte
die, zo te zien, om storm en schipbreuk lacht;
het zeil scheurt door een stormwind met de kracht
van zuchten en van blijvend, hoopvol smachten.

Drijfnat is 't slappe, afgematte want
(geknoopt door onkunde, gestrengd door kwaad)
door tranenregens en een mist van smaad.

Mijn sterren zijn verdwenen alle twee,
rede en kunst verzwolgen door de zee:
ik wanhoop of ik ooit nog kom aan land

Vertaling: Peter Verstegen. Francesco Petrarca. Het Liedboek Canzoniere.
Amsterdam. 2008.

9. eerste gedrukte uitgave:

1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)

10. RISM:

1559a - W 1126
Info: RISM ID: 
http://opac.rism.info/ search?documentid=700007079

11. CMM:

3-13 p. 96 – 102 (bron: 1559a)

12. vindplaatsen:

ms : geen
msD RegB 857-60, 893 en 987 - StuttL 2- ModE C.314

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

druk (W1128) 1561: D Mbs (Zie hier verder : online) - E Mc – PL WrocU (zonder T, B)

13. andere recente uitgaven:

online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866

online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

online – partituur in moderne noten – CPDL (Allen Garvin) = IMSLP
https://www.cpdl.org/wiki/ index.php/Pien_d%E2%80%99un_ vago_penser_(Adrian_Willaert)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

17a.  Martha Feldman. City Culture and the Madrigal at Venice. California 1995.

p. 230 – 241: "In singling out Pien d'un vago pensier for discussion I have tried to represent Willaert's private style at its most undemonstrative — which is to say its most typical. Where he might have opted for gripping contrasts or dramatic expressivity, Willaert instead kept to a subdued poetic reading. The paucity of all but the weakest articulation, the ubiquitous motivic variation, shifting textures, and kaleidoscopic shifts of vocal color yield a sense of continual, quiet unfolding that Willaert's discursive declamation does little to disturb. The constantly varied materials that produce such a dense contrapuntal web served, I have argued, to project the attitude of decorum advocated by Venetian literati. Beyond this, the sacred rhetoric Willaert adapted encoded the quality of reverence — a reverence that points outwardly toward the unattainable woman, but covertly to a rarified discourse of self-contemplation and lyric creation.
It was thus precisely through this highly localized process of incessant, subtle variation, rather than a patchwork of contrasts, that Willaert's late madrigals were able to meet contemporary rhetorical ideals of decorum and variation.”

Zie de volledige tekst:
http://www.escholarship.org/ editions/view?docId= ft238nb1nr&chunk.id
=d0e15070&toc.id=d0e15070& brand=ucpress


17b. Michele Fromson. Themes of Exile in Willaert’s Musica Nova.
Art. In Journal of the American Musicological Society, vol. 47, nr. 3 (Autumn, 1994).

p. 470. (Willaert's) madrigals more often express overwhelming longing for an inaccessible yet beloved homeland.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-*cd 210 MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814
2009
grote terts lager

luister ook op YOUTUBE :
https://www.youtube.com/watch? v=MJAyGKuoj84
luister ook op SPOTIFY: albums – the petrarca madrigals
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ musica-nova-the-petrarca- madrigals
of
https://app.idagio.com/ recordings/12673255

20. duur:


4'38” Singer Pur

=====

382.
Kidger J016, p. 10, p. 289, p. 364
PIOVE DA GLI OCCHI DELLA DONNA MIA
Piove dali

2. ondertitel:

A tre de la sottana

3. gecomponeerde delen:

Piove da gli occhi (eendelig)

4. tonal type:

geen b / sleutel : c2 / finalis : D

5. aantal stemmen:

stem en luit

6. genre :

intabulatie

7. reeks :

Intavolatura de li madrigali a Verdelotto, nr  18. (V1224)

8. tekst :

9. eerste gedrukte uitgave:

1536. Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantar et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano.
1540. Venetië, Hieronymus Scotto. Tutti li madrigali. (ongewijzigd herdrukt)

10. RISM:

1536b - W 1104 / 1540 - W 1105

11. CMM:

12. vindplaatsen:

ms: geen
druk 1536 - W 1104: A Wn (Zie hier verder : online)
druk 1540: D 
Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl

13. andere recente uitgaven:

online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/ Intavolatura_de_li_madrigali_( Verdelot%2C_Philippe)

Intavolati per messer Adriano
Bewerkt voor stem en luit of gitaar door Willaert
(Zie hieronder)

online – 1536 - W 1104 – Wenen. Österreichische Nationalbibliothek
http://digital.onb.ac.at/ RepViewer/viewer.faces?doc= DTL_4088729&order=1&view= SINGLE

Intavolati per messer Adriano
Bewerkt voor stem en luit of gitaar door Willaert
online beeld :56-58/73
(Zie hieronder)

online – 1540 – München. Bayerische Staatsbibliothek
Di Verdelotto tutti li madrigali ….
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00074430

Vierstemmige versie van Verdelot
nr XVI
cantus :             online beeld : 18/52
altus :               online beeld : 18/56
tenor :               online beeld : 18/56
bassus :             online beeld : 18/61

-facsimile 1536b: Florence: Studio per Edizioni Scelte, 1980 met een inleiding in het Italiaans door O. Cristoforetti

partituur in moderne noten:

-Thomas, Bernard, ed. Intavolatura de li madrigali di Verdelotto: de cantare et sonare nel lauto, 1536. Renaissance Music Prints iii, Londen, 1980 (bron: 1540)

14. intabulaties, diminuties, tientos:

1536, Venetië, Ottaviano Scotto, Intavolatura de li Madrigali di Verdelotto da cantare et sonare nel lauto, intavolati per Messer Adriano

online - 1536 - IMSLP
https://imslp.org/wiki/ Intavolatura_de_li_madrigali_( Verdelot%2C_Philippe)

Intavolati per messer Adriano
Bewerkt voor stem en luit of gitaar door Willaert

online – 1536 - W 1104 – Wenen. Österreichische Nationalbibliothek
http://digital.onb.ac.at/ RepViewer/viewer.faces?doc= DTL_4088729&order=1&view= SINGLE

Intavolati per messer Adriano
Bewerkt voor stem en luit of gitaar door Willaert
online beeld :56-58/73


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

19. cd’s:

-*cd 21/VI
INTAVOLATURA DE LI MADRIGALI DI VERDELOTTO
Intavolati per messer Adriano
Opera omnia deel 6
Silvia Piccollo, soprano. Il Desiderio
(op deze cd ook de oorspronkelijke vierstemmige zetting van Verdelot)
1995

luister ook op YouTube: Piove da gli occhi della donna mia I - YouTube
luister ook op SPOTIFY: album – tablatures from Verdelot vol. 6
luister ook op IDAGIO:

https://app.idagio.com/albums/ willaert-tablatures-from- verdelot-vol-6

of
https://app.idagio.com/ recordings/21081507

-cd 78
VERDELOT. A RENAISSANCE SONGBOOK.
The Complete Madrigal Book of 1536.
2001
Daniels, Heringman, Catherine King

-cd 141
Verdelot: Madrigals
Alain Aubin (altus) en Jean-Michel Robert (luit)
SONPACT 2000

luister ook op YOUTUBE (de ganse cd)
https://www.youtube.com/watch? v=NyxjsELQcJg

-cd 295
PHILIPPE VERDELOT. MADRIGALS FOR A TUDOR KING.
Clare Wilkinson sopraan
OBSIDIAN RECORDS
2007

Ook op YouTube: 
https://www.youtube. com/watch?v=Yfqf9B4pX64
luister ook op SPOTIFY : albums – madrigals for a tudor king

Info: 
https://www.prestomusic. com/classical/products/ 7961769--verdelot-madrigals- for-a-tudor-king

20. duur:
 (de snelste vers. de langzaamste uitvoering)

1’08 King  - 1’51 Aubin

=====

383.  
Kidger f071, p. 106, p. 122, p. 131, p. 161, p. 267
PIS NE ME VAULT VENIRE a 5
Pis ne me peut venir
Pis ne me peult venire
(Thomas Crecquillon?)

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

met 1 b / sleutelcombinatie:  g2-c2-c3-c4-F4 / finalis: G

5. aantal stemmen:

5-st.

6. genre :

chanson

7. reeks :

8. tekst :

Pis ne me peult venir
Que j’ay jusques icy,
Pour vostre souvenir
Je languis en soucy
Et suis loing de mercy,
Traicté trop rudement;
Vostre cueur endurcy
Me donne ce tourment.

Niets slechter kan me nog overkomen
Dan wat ik tot nu toe heb doorstaan.
Als ik aan je denk,
ben ik zo bedroefd en verbitterd
omdat je me zo hard hebt aangepakt.
Het is jouw gevoelloos hart
dat me zo in verwarring brengt.

9. eerste gedrukte uitgave:

-[1543]15 Antwerpen, Tielman Susato, Vingt et six chansons musicales & nouvelles a cinq parties.(Thomas Crecquillon)
-154515. Brussel KBR met kleine verschillen in 154515 GB LBL
-1560, 1560LM. Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Livre de meslanges contenant six vingtz chansons. (Vuillard) folio 6.
-1569, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Neufieme livre de chansons à quatre & six parties. (Thomas Crecquillon)
-1572, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de chansons (Thomas Crecquillon)

10. RISM:

[1543]15 - 1560b - 156914 - 15722

11. CMM:

-CMM, 63. Hudson, Barton en Laura Youens, eds. Thomas Crequillon  Opera Omnia.Neuhausen-Stuttgart, 2000, vol. 19, p. 116.
bron: [1543]15

DIAMM :
 https://www.diamm.ac.uk/ compositions/34556/

12. vindplaatsen:

ms: D BerlS- Mbs - GB Lbl – Paris BNC 851 Bourdeney manuscript p. 494 (Zie hier verder : online)
druk 1543: B KBR Fétis 2310

13. andere recente uitgaven:

online – ms Bourdeney – Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851 (p. 494)
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/btv1b550075091/f510. image.r=Bourdeney

online – partituur in moderne noten – CPDL (André Vierendeels – 1543 – notenwaarden gehalveerd)
http://www1.cpdl.org/wiki/ images/8/8c/Crecquillon-Pis_ ne_me_peult_venir.pdf

-Willy Apel. 1971. (Cabezon)

-Bernstein. Sixteenth Century Chansons

14. intabulaties, diminuties, tientos:

-Antonio Valente. Intavolatura di cimbalo. Napoli 1576.

online – tabulatuur voor 3 luiten – Hernando de Cabezón (1578) 
(Anton Höger)
https://imslp.org/wiki/Pis_ne_ me_peult_venir_(Cabez%C3%B3n% 2C_Hernando_de)
of
https://imslp.org/wiki/File: PMLP461309-Cabezon,_Hernando_- _Pis_ne_me_peult_venir_(Fin- Tab).pdf


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

In alle bronnen (ms of oude drukken) toegeschreven aan Crecquillon of anoniem, behalve 1560c: Ad. Vuillart.
“The single old ascripion to Willaert in 1560c can hardly be credited in the face of overwhelming agreement that Pis ne me peult venir is by Crecquillon.

“Crecquillon’s Pis ne me peult venir was not only one of his most widely circulated and arranged pieces but also one of the most widely imitated in compositions by others.
It was also one of the first to appears in print in Susato’s 154315.


Er waren veel instrumentale versies: Phalesius, Duitsland, Italië, Engeland, vooral voor klavier. Ook Antonio Valente en Hernando de Cabezón.

17. Kidger op.cit. 2005

p. 267 : "by Crecquillon"

18.
 Thurston Dart. Art. Simone Molinaro’s Lute Book of 1599 in Music and Letters. 1947. XXVIII. P. 258-261.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

-*cd 20/06 Nicolaas Gombert en het Hof van Keizer Karel
De Vlaamse Polyfonie. Nicolas Gombert
Currende o.l.v. Eric Van Nevel
Eufoda

-cd 29
Chansons et Danceries.
Piffaro
https://www.amazon.com/ Chansons-Danceries-Piffaro/dp/ B0012X8Z0Q

-cd 171
Antonio Valente. Intavolatura di cimbalo (Napoli 1576)
Francesco Cera
Tactus 532201

-cd 211
Antonio Valente: Intavolatura de cimbalo
Rebecca Maurer
Christophorus CHR 77307
2009


-cd 312
A PERFECTE HARMONIE
Elizabethian Lute Duets
Lynda Sayce en
Matthew Spring luit
Label : THE GIFT OF MUSIC
2004

luister naar YOUTUBE met Lynda Sayce op luit:
https://www.youtube.com/watch? v=iPtu5XHNNwY

20. duur: (snelste versus langzaamste uitvoering)

1’38  Currende – 1’54 Lynda Sayce

21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance

http://ricercar-old.cesr.univ- tours.fr/3-programmes/ basechanson/03231-3.asp? numfiche=6746

=====

384.
Kidger G033, p. 54, p.274
PIÙ VOLTE GIÀ
Piu volte gia

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


1. Più volte già
2. Ond'io non pote' mai

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c3-c3-c4-c4-F4 / finalis: D
2. Ond'io non pote'mai: finalis: G

5. aantal stemmen:

5-st (C-A-T-V-B) C is voor tenor, A is voor tenor, T is voor tenor of bariton – V is voor bariton of bas – B is voor bas.

6. genre :

madrigaal

7. reeks :


Musica Nova. madrigaal, nr 6

8. tekst :

Piú volte già dal bel sembiante humano
Ho preso ardir con le mie fide scorte
D'assalir con parole honeste accorte
La mia nemica in atto humile e piano.


Fanno poi gli occhi suoi mio pensier vano
Perch'ogni mia fortuna, ogni mia sorte,
Mio ben, mio male, e mia vita, e mia morte,
Quei, che solo il può far, l'ha posto in mano.


Ond'io non poté' mai formar parola,
Ch'altro che da me stesso fosse intesa:
Cosí m'ha fatto Amor tremante et fioco.


E veggi' hor ben, che caritate accesa
Lega la lingua altrui, gli spirti invola:
Chi può dir, com'egli arde, è 'n picciol foco.

Francesco Petrarca. Canzon 170

Soms hebben wij zo’n menselijke band
Dat het mij moed geeft (ook mijn trouw geleide)
Om eerlijk met mijn vijandin te strijden,
Als ze zich toont van haar beschroomde kant.

totdat mijn poging bij haar ogen strandt,
want Amor legt dan heel mijn lot, mijn lijden,
mijn goed en kwaad, mijn leven en verscheiden
(omdat het in zijn macht ligt) in háár hand.

En dan kan ik, om mij te doen verstaan
door deze ander, nooit de woorden vinden;
Amor laat mij geen kracht voor het gevecht.

Nu weet ik, steekt de liefde iemand aan,
dat ze zijn geestkracht rooft, zijn tong zal binden:
wie van zijn vuur kan spreken, brandt niet echt.

Vertaling: Peter Verstegen. Francesco Petrarca. Het Liedboek Canzoniere. Amsterdam . 2008

9. eerste gedrukte uitgave:

-1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)

10. RISM:

1559a - W 1126

11. CMM:

3-13 pp. 19-23 (bron: 1559a)

12. vindplaatsen:

ms : geen
msD RegB 857-60, 893 en 987 - StuttL 2- ModE C.314

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

druk (W1128) 1561: D Mbs (Zie hier verder : online) - E Mc – PL WrocU (zonder T, B)

13. andere recente uitgaven:

online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna. it/cmbm/viewschedatwbca.asp? path=/
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/ V013/


online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866

online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

online - partituur in moderne noten - CPDL (Allen Garvin)
http://www3.cpdl.org/wiki/ index.php/Musica_nova_(Adrian_ Willaert)

-Martha Feldman. City Culture and the Madrigal at Venice. California 1995. p. 380
http://publishing.cdlib.org/ ucpressebooks/view?docId= ft238nb1nr&chunk.id=
d0e15070&toc.depth=1&toc.id= d0e15070&brand=ucpress;query= 230#1


14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

Het eerste deel is een contrafact van [O] Christi martir sancte Chiliane, dat nu verloren is.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-*cd 210 MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814
2009
een halve toon hoger

luister ook op SPOTIFY: albums – the petrarca madrigals
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ musica-nova-the-petrarca- madrigals
of
https://app.idagio.com/ recordings/12673255

20. duur:

4'38” Singer Pur

=====

385.
Kidger F037, pp. 261-262
PLAISIR N'AY PLUS MAIS VIS


2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

chanson

7. reeks :

8. tekst :

Clément Marot

9. eerste gedrukte uitgave:

[1535], Venetië, Andrea Antico en Ottaviano Scotto, Libro secondo delle canzoni franzese

10. RISM:

c 15359

11. CMM:

DIAMM : 

12. vindplaatsen:

ms: geen

13. andere recente uitgaven:

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur

21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance

Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance (univ-tours.fr)

plaisir=====

386.
Kidger B076, p. 141, p. 213
PLANGE QUASI VIRGO PLEBS


2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

8. tekst :

9. eerste gedrukte uitgave:

10. RISM:

11. CMM:

DIAMM : 

12. vindplaats:

ms: GB LonRC

13. andere recente uitgaven:

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur

===== ===== =====

PLORANS PLORAVIT = 2de deel van ASPICE DOMINE

===== ===== =====

387.
Kidger B196, p. 53, p. 60, p. 154, p. 157, p. 169, p. 188, pp. 234-235
PRAETER RERUM SERIEM PARIT DEUM HOMINEM a 7
Praeter rerum ordinem

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. Praeter rerum seriem parit Deum hominem
2. Virtus Sancti Spiritus opus illud coelitus

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-c3-c3-c4-F4 / finalis: G (in beide delen)
Met 2 mollen in de derde notenbalk (VI) en een herstellingsteken in de zesde notenbalk.(V)

5. aantal stemmen:

7-st.
dubbelcanon

prima pars: T: Canon : Trinitas in unitate. Fuga, primo in diatessaron et diapente, secundo in diapente et diatessaron, ut signatum est.
VI : resolutio (een kwart hoger) . VII : resolutio (een kwint hoger)

secunda pars: T: Fuga in diapente et diatessaron.
Diapente nunc praecedat, nunc sequatur ; diatessaron semper sequatur, ut signatum est.
VII : deze resolutio begint vier maten vroeger dan de canon zelf en ligt een kwart hoger
VI: resolutio een kwart hoger

6. genre :

sequentiamotet

7. reeks :

Musica Nova, Moteta cum septem vocibus. nr 23

8. tekst :


Praeter rerum seriem
parit Deum hominem Virgo Mater;
Nec vir tangit Virginem.
Nec prolis originem novit Pater.

Virtus Sancti Spiritus
opus illud coelitus operatur.
Initus et exitus
partus tui penitus quis scrutatur ?
Dei providentia
quae disponit omnia tam suave.
Tua puerperia
transfer in mysteria,
Mater, ave

Sequentiauit de 13de eeuw

Wat onmogelijk lijkt: de maagd en moeder brengt de God en Mens ter wereld.
Geen man heeft de Maagd aangeraakt. Nee, de vader kent de oorsprong van de Zoon niet.
Het is de kracht van de Heilige Geest die dit hemels gebeuren heeft veroorzaakt.
Wie zou dit kunnen vermoeden?
Gods voorzienigheid heeft dit gewild.
Uw zwangerschap, lieve Moeder, heeft ons dit mysterie gebracht.

9. eerste gedrukte uitgave:

1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 1)

10. RISM:

1559a - W 1126 / 1561(2) - W 1128

11. CMM

3-05 pp. 209-223 (bron 1559a)

DIAMM : 
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it)
Zevenstemmig : 
https://edl.beniculturali. it/beu/850016256 [nr 36], p. 113
= ModE C.314

12. vindplaatsen


ms : 
MunBS 1536 (Zie hier verder : online)

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

druk ca 1560 : I 
ModE C.314 (Zie hier verder : online)

druk 1561 – (W1128) - D München – Bayerische Staatsbibliothek.
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 2) (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – I Modena – ModE C.314
https://edl.beniculturali.it/ beu/850016256 [nr 36], p. 113

online – München – MunBS 1536 (enkel discantus, tenor, bassus en sexta vox)
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de//view?id= bsb00104625

nr XXII
discantus : blz. 356-358/794        
altus  ???
tenor : blz. 401-403/836        
bassus : blz. 338-341/738
quinta vox ???
sexta vox : blz. 310-312/704
VII ???

DIAMM: D-Mbs Mus. MS 1536 (C) - DIAMM
A Discantus partbook from a set originally of eight volumes. Copied by two main scribes, probably monks at St. Zeno Augustinian monastery in Bad Reichenhall; several additional scribes. Seven motets honour secular dignitaries, including Albrecht V, Duke of Bavaria (1528-1579) en Alfonso II d'Este, Duke of Ferrara (1533-1597); several Holy Roman emperors; and several archdukes of Austria. Copied at St. Zeno Augustinian monastery in Bad Reichenhall (southern Bavaria).

online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna. it/cmbm/viewschedatwbca.asp? path=/
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/ V013/


online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866 
pp. 58-59

online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

online:
druk 1561 - (W1128) – D München – Bayerische Staatsbibliothek –
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
zonder de VIIde stem
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00093444 deel 2 [nr 12], pp. 26-27

online - partituur in moderne noten - CPDL
http://www3.cpdl.org/wiki/ index.php/Musica_nova_(Adrian_ Willaert)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:


De woorden “Virgo Mater” worden steeds maar herhaald in alle stemmen van de maten 17 tem 34. In de laatste elf maten herhalen de verschillende stemmen ook voortdurend: Mater, ave.

15 Bossuyt op. cit. 1985

p. 110: Trippelcanon. De bezetting is te verklaren doordat de tekst zowel over Onze Lieve Vrouw (eerste strofe) en de Heilige Geest (tweede strofe) als over de Goddelijke Voorzienigheid (derde strofe) spreekt, die alle van oudsher met het getal zeven in verband gebracht worden. Het motto "Trinitas in unitate" voegde Willaert zelf toe bij de canon in het motet Praeter rerum seriem, zodat hijzelf op een diepere zingeving wijst, die hier evenwel vrij duister is."

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/ cd.php?formatid=592

luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook naar IDAGIO:
volledig album: 
https://app.idagio.com/ albums/willaert-musica-nova ( volledig album)
Praeter rerum seriem: 
https://app.idagio. com/recordings/11232550

video : YouTube
Weser-Renaissance o.l.v. Manfred Cordes (live recording)
https://www.youtube.com/watch? v=Ktn5OP6741s

20. duur: (de snelste versus de langzaamste uitvoering)

7’15" Singer Pur - 7'36" Weser

=====

388.  
Kidger B143, p. 17, p. 74, p. 224, p. 342,
PRECATUS EST MOYSES

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. Precatus est Moyses in conspectu Domini
2. Memento Abraham, Isaac, et Jacob

4. tonal type:


geen b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-c4-F4 / finalis: G (in beide delen)

5. aantal stemmen:

5-st.
C-A(resolutio)-T-Q(canon in dyapenthe)-B

6. genre :

motet

7. reeks :

Motetta V vocum

8. tekst :

Precatus est Moyses in conspectu Domini Dei sui et dixit:
Quare, Domine, irasceris in populo tuo ?
Parce irae animae tuae.


Memento Abraham, Isaac et Jacob,
quibus jurasti dare terram fluentem lac et mel.
Et placatus factus est Dominus de malignitate,
quam dixerit facere populo suo.


Mozes ging biddend voor God de Heer staan en vroeg:
Waarom, Heer, zijt Gij toornig op uw volk?
Laat uw woede varen.

Gedenk Abraham, Isaac en Jacob,
Tegenover wie Gij gezworen hebt een land te schenken dat overvloeit van melk en honig.
En de Heer zag af van het kwaad, waarmee hij zijn volk bedreigd had.

(Die tekst verwijst naar Exodus : 31/11, 13, 14).

9. eerste gedrukte uitgave:

1534, Parijs, Pierre Attaingnant, Liber quartus XXIX musicales quatuor vel quinque parium vocum modulos habet.
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quinque vocum ... liber primus
Herdrukt in 1550.

10. RISM:

15346 / 1539c - W 1110 / 1550a - W 1111

11. CMM:

3-03, pp. 96-101 (bron: 1550a)

12. vindplaatsen:

ms: geen
druk 1534: A Wn
druk (W1110) 1539: D Mbs (enkel A en T) (Zie hier verder : online)
druk (W1111) 1550: D Mbs (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – (W1110) 1539 - München (slechts A en T)
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071874

online – (W1111) 1550 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00094095

-Smijers, Albert, ed. Treize livres de motets parus chez Pierre Attaingnant en 1534 en 1535. 1936, Parijs, Quatrième Livre, p. 1 (bron: 1534/6)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15. Bossuyt. op.cit. 1985

p. 107: "bevat een tweestemmige canon op een Gregoriaanse melodie"

16. Schiltz 2003

p. 172: "compositietechniek: canon in de kwint tussen Q en A op gregoriaanse melodie"

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

PROCUL RECEDANT = 2de deel van TE LUCIS ANTE TERMINUM

=====

389
Kidger D032, p. 22,  p. 185, pp. 250-251,

PROLES DE COELO PRODIIT

2. ondertitel:

In Festo Sancti Francisci. In primis Vesperis. Hymnus

3. gecomponeerde delen:

De onpare strofen worden in het gregoriaans gezongen.

2. Spoliatis Aegyptiis
4. Fac tria tabernacula
6. Dum reparat

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: g2-c2-c4-F3 / finalis: F (in alle delen)

5. aantal stemmen:

2. Spoliatis: C,A,T,B
4. Fac tria: A,T,B
6. Dum reparat : C[I] (Fuga duorum temporum praecedendo in diatessaron), C[II] [resolutio : begint vóór de fuga. Een kwart lager], A, T (Start als eerste en begint met de inzet van de fuga, maar een octaaf lager), B.
Men kan dan evengoed de resolutio “fuga” noemen, en omgekeerd, de fuga “resolutio”?

6. genre :

hymne

7. reeks :

Hymnorum Musica, nr 11

8. tekst :

Spoliatis Aegyptiis transit dives,
sed pauperis
Coelum caecis aperuit.
Siccis mare vestigiis.

Fac tria tabernacula,
Votum secutus Simonis
Quem huius non deseruit.
Numen vel omen nominis

Dum reparat virtutibus
Hospes triplex hospitium
Et beatarum mentium
Dum templum Christo consecrate.

liturgie van de vespers, met in de 2de strofe belangrijke wijzigingen

9. eerste gedrukte uitgave:

1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Ongewijzigd herdrukt in 1550

10. RISM:

1542b - W 1113 / 1550b - W 1114

11. CMM:

3-07 pp. 61-65 (bron: 1542b)

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/ compositions/96254/

12. vindplaatsen:

ms: TrevBC 13 (Zie hier verder : musicologsiche uitleg)
druk (W1113) 1542 : D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550 : E BarcBC - I BolC (S, A)

13. andere recente uitgaven:

14. intabulaties, diminuties, tientos:

        
MUSICOLOGISCHE UITLEG:

Het handschrift MS 13 in de Biblioteca Capitolare del Duomo te Treviso werd gekopieerd in 1563 naar de "libri del messer Adriano", die Willaert geschonken had aan zijn leerling en vriend Antonino Barges, kapelmeester aan de dom te Treviso. Het omvat 19 werken van Willaert waarvan 10 in Hymnorum musica te vinden zijn.

15. Bossuyt, op.cit. 1985

p. 114: "voor St. Franciscus"

17a.  Kidger op.cit. 2005

p. 251. contrafactum van En gratulemur hodie / Francisci patris emulus [D016]

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

390.
Kidger B144, p. 15, p. 80, p. 148, p. 163, p. 224
PROLONGATI SUNT
Prolongate sunt

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


1. Prolongati sunt dies mei
2. Inveterata sunt ossa mea
3. Sit ergo fas dicere

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c2-c3-c4-c4-F4 / finalis: A
2. Inveterata sunt ossa mea: finalis: D
3. Sit fas ergo dicere: finalis: G

5. aantal stemmen:

5-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

motetta V vocum, nr 4

8. tekst :

Prolongati sunt dies mei in servitio tuo, Domine,
et utraque tibi fortuna servientem probasti me,
ac in sudore vultus mei cognovisti labores et fidelitatem meam

Inveterata sunt ossa mea
et in dies exspectant dolores mortis,

Ut rationem reddam villicationis meae ante conspectum redemptoris,
qui pro nobis passus peccata nostra luit
in crucis patibulo.

Sit ergo fas dicere : Nunc dimitte servum tuum, Domine,
Secundum verbum tuum in pace,
Quia viderunt oculi mei te salvum in regno tuo (Lucas 2, 29-30)
et victorem bellorum omnium
cum felici gloria in qua vives in aeternum ante faciem populorum.

9. eerste gedrukte uitgave:

15383, Neurenberg, Hieronymus Formschneider (Grapheus), Secundus tomus novi operis musici
1539, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quinque vocum . liber primus
Herdrukt in 1550

10. RISM:

15383/ 1539c - W 1110 / 1550a - W1111

11. CMM:

3-03, pp. 18-25 (bron: 1539c)

DIAMM : 
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it)[nr 48], p.90

12. vindplaatsen:

ms: I PiacD
druk (W1110) 1539: D Mbs (Zie hier verder : online) -  GB Lbl
druk (W1111) 1550: D Mbs (Zie hier verder : online) -  GB Lbl
druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it) [nr 48], p.90

online – (W1110) 1539 - München (slechts A en T)
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071874

online – (W1111) 1550 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00094095

facsimile van 15383: 1996, Stuttgart (Faksimile Heilbronner Musikschatz; Nr. 9)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

16. Schiltz op.cit. 2003

p. 172: "compositietechnieken: " 'moderne', syllabisch-accentgerichte schrijfwijze"
p. 174: "vanwege zijn moderne factuur te verbinden met de nrs 16-17. De even nrs 4, 6 en 16 delen daarbij een religieuze thematiek"
p. 186 vn. 59 "vrij gecomponeerd motet"

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

PSALMEN:

zie 1. I SALMI A UNO ET A DUO CHORI (1550 en 1557)
of 2. I SACRI E SANTI SALMI (1555 en 1571)

Zie ook: 340_zijn oeuvre_per genre

=====

391.
Kidger F062, p. 106, p. 115, p. 162, p. 265, p. 335
PUIS DONC QUE MA MAITRESSE

Puis donc ma maistresse n’a point

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

5. aantal stemmen:

6-st.

6. genre :

chanson

7. reeks :

8. tekst :

9. eerste gedrukte uitgave:

1560, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Livre de Meslanges, contenant six vingtz chansons.
1572, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de Chansons

10. RISM:

1560b / 15722

11. CMM:

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/ compositions/34562/

12. vindplaatsen:

ms: Paris BNC 851 Bourdeney Manuscript pp. 497-498 (Zie hier verder : online)
druk 1572: B KBR (B) - E Mc - F Bnf (onvolledig) (Zie hier verder : online) - S Uppsala Universitetesbiblioteket (Utl.vok.mus.tr. 570-574)

13. andere recente uitgaven:

online – ms Bourdeney – Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851 (beeld 497-498)
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/btv1b550075091/f510. image.r=Bourdeney

online – 1572 – Parijs Bnf (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/bpt6k992839g

vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor

Online beeld : f303, pagina : 54v

-Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert: The Complete Five and Six-Voice Chansons. New York, 1992. (The Sixteenth-Century Chansons, 23)

14. intabulaties, diminuties, tientos:

MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance

http://ricercar-old.cesr.univ- tours.fr/3-programmes/ basechanson/03231-3.asp? numfiche=7090


----=====

392.
Kidger F047, p. 105, p. 114, p. 161, p. 263, p. 335
PUISQUE J’AI PERDU MA MAITRESSE


2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

5. aantal stemmen:

5-st.

6. genre :

chanson

7. reeks :

8. tekst :

9. eerste gedrukte uitgave:

1521, Rome, Andrea Antico, Motetti et carmina gallica
1560, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Livre de meslanges, contenant six vingtz chansons.
1572, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de Chansons

10. RISM:

[1521]7 / 1560b / 15722

11. CMM:

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/ compositions/34551/

12. vindplaatsen:

ms: Paris BNC 851 Bourdeney p. 491 (Zie hier verder : Online)
druk 1572: B KBR (B) - Bnf (onvolledig) (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – ms Bourdeney – Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851 p. 491
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/btv1b550075091/f510. image.r=Bourdeney

online – 1572 – Parijs Bnf (onvolledig)
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/bpt6k992839g

vol. 2: contratenor of altus, 2de superius en 2de bas
contratenor :
online beeld : f49
pagina : 18r

vol. 3: bassus, 2de contratenor, 2de tenor
bassus :
online beeld :f231
pagina : 18r

-Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert: The Complete Five and Six-Voice Chansons. New York, 1992. (The Sixteenth-Century Chansons, 23)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance

http://ricercar-old.cesr.univ- tours.fr/3-programmes/ basechanson/03231-3.asp? numfiche=7139

=====

 

 


Terug naar het overzicht van het oeuvre

Top

Volg ons op Facebook Volg de Adriaen Willaert Foundation op Facebook

© AWF-foundation vzw - info@adriaenwillaert.be